ÍÀÐÅÄÁÀ ¹ 4 îò 5.04.1999 ã. çà çàùèòà îò øóì íà òåðèòîðèÿòà íà íàñåëåíèòå ìåñòà Èçäàäåíà îò ìèíèñòúðà íà ðåãèîíàëíîòî ðàçâèòèå è áëàãîóñòðîéñòâîòî, îáí., ÄÂ, áð. 41 îò 4.05.1999 ã., â ñèëà îò 1.07.1999 ã. Áèáëèîòåêà çàêîíè - ÀÏÈÑ, ò. 12, ð. 2, ¹ 136â ×ë. 1. (1) Ñ òàçè íàðåäáà ñå îïðåäåëÿò îñíîâíèòå òåõíè÷åñêè èçèñêâàíèÿ çà çàùèòà îò øóì íà òåðèòîðèÿòà íà íàñåëåíèòå ìåñòà, èçëú÷âàí îò àâòîìîáèëåí, ðåëñîâ, æåëåçîïúòåí è òðàìâàåí òðàíñïîðò è îò ëîêàëíè èçòî÷íèöè íà øóì. (2) Ìàêñèìàëíî äîïóñòèìèòå íèâà íà àâèàöèîíåí øóì ñà ñúãëàñíî Íàðåäáà ¹ 16 çà àâèàöèîííèÿ øóì è çà ãàçîâèòå åìèñèè íà àâèàöèîííèòå äâèãàòåëè (ÄÂ, áð. 8 îò 1999 ã.). (3) Íàðåäáàòà ñå ïðèëàãà çà ïðîåêòèðàíå íà çàùèòàòà îò øóì íà òåðèòîðèÿòà íà íàñåëåíèòå ìåñòà ñ öåë îñèãóðÿâàíå íà äîïóñòèìèòå íèâà íà çâóêîâî íàëÿãàíå. ×ë. 2. Êðèòåðèè çà îöåíêà íà íèâîòî íà øóì â ìåñòàòà íà âúçäåéñòâèå ñà åêâèâàëåíòíîòî íèâî íà øóì çà ïðîìåíëèâè øóìîâå è íèâîòî íà øóì çà ïîñòîÿííè øóìîâå. ×ë. 3. (1) Íàðåäáàòà ñå ïðèëàãà åäíîâðåìåííî ñ Õèãèåííè íîðìè ¹ 0-64 çà ïðåäåëíî äîïóñòèìèòå íèâà íà øóì â æèëèùíè è îáùåñòâåíè ñãðàäè è æèëèùíè ðàéîíè (îáí., ÄÂ, áð. 87 îò 1972 ã.; èçì., áð. 16 îò 1975 ã.). (2) Åêâèâàëåíòíîòî íèâî íà øóì â ìåñòàòà íà âúçäåéñòâèå íà øóì çà äåíÿ è çà íîùòà íå òðÿáâà äà íàäâèøàâà ïðåäåëíî äîïóñòèìèòå ñòîéíîñòè ñúãëàñíî òàáëèöà 3 íà íîðìèòå ïî àë. 1. ×ë. 4. Îñíîâíèòå õàðàêòåðèñòèêè è ôàêòîðèòå, âúç îñíîâà íà êîèòî ñå îïðåäåëÿ åêâèâàëåíòíîòî íèâî íà øóì, èçëú÷âàí îò ðàçëè÷íèòå èçòî÷íèöè, ñà äàäåíè â ïðèëîæåíèÿ ¹ 1 3, êîèòî ñà íåðàçäåëíà ÷àñò îò íàðåäáàòà, è ñå îïðåäåëÿò, êàêòî ñëåäâà: 1. îò àâòîìîáèëåí òðàíñïîðò - ïî ïðèëîæåíèå ¹ 1; 2. îò ðåëñîâ (æåëåçîïúòåí è òðàìâàåí) òðàíñïîðò - ïî ïðèëîæåíèå ¹ 2; 3. îò ëîêàëíè èçòî÷íèöè íà øóì - ïî ïðèëîæåíèå ¹ 3. ×ë. 5. (1) Êëàñèôèêàöèÿòà è õàðàêòåðèñòèêèòå íà óëèöèòå ñà ñúãëàñíî Íîðìè çà ïëàíèðàíå è ïðîåêòèðàíå íà êîìóíèêàöèîííî-òðàíñïîðòíèòå ñèñòåìè íà íàñåëåíèòå ìåñòà (ïóáë., ÁÑÀ, áð. 11 - 12 îò 1989 ã.; èçì., áð. 6 îò 1994 ã. è áð. 1 îò 1995 ã.). (2) Êëàñèôèêàöèÿòà íà ïúòèùàòà å ñúãëàñíî Çàêîíà çà ïúòèùàòà è ïðàâèëíèêà çà íåãîâîòî ïðèëàãàíå. ×ë. 6. Øóìîçàùèòíèòå ñúîðúæåíèÿ ñå îðàçìåðÿâàò ïî óòâúðäåíè âåäîìñòâåíè ìåòîäèêè è ïî ñúùåñòâóâàùèòå â òåõíè÷åñêàòà ëèòåðàòóðà. ÏÐÅÕÎÄÍÈ È ÇÀÊËÞ×ÈÒÅËÍÈ ÐÀÇÏÎÐÅÄÁÈ § 1. Òàçè íàðåäáà ñå èçäàâà íà îñíîâàíèå ÷ë. 201, àë. 1 îò Çàêîíà çà òåðèòîðèàëíî è ñåëèùíî óñòðîéñòâî. § 2. Íàðåäáàòà îòìåíÿ ãëàâà ñåäìà "Çàùèòà îò øóì â íàñåëåíè ìåñòà" îò Íîðìè çà ïðîåêòèðàíå íà çàùèòàòà îò øóì (îáí., ÄÂ, áð. 17 îò 1987 ã.; ïóáë., ÁÑÀ, êí.5 îò 1987 ã.; èçì. ¹ 1, ÄÂ, áð. 105 îò 1996 ã.; ïóáë., ÁÑÀ, áð. 11 - 12 îò 1996 ã.; èçì. ¹ 2, ÄÂ, áð. 22 îò 1998 ã.). § 3. (1) Íàðåäáàòà âëèçà â ñèëà îò 1 þëè 1999 ã. (2) Íàðåäáàòà ñå ïðèëàãà çàäúëæèòåëíî ïðè ïðîåêòèðàíå íà íîâè ñòðîåæè. § 4. Íàðåäáàòà è ïðèëîæåíèÿòà êúì íåÿ äà ñå îòïå÷àòàò â Áþëåòèí "Ñòðîèòåëñòâî è àðõèòåêòóðà". § 5. Óêàçàíèÿ ïî ïðèëàãàíåòî íà íàðåäáàòà äàâà ìèíèñòúðúò íà ðåãèîíàëíîòî ðàçâèòèå è áëàãîóñòðîéñòâîòî. ÇÀÊËÞ×ÈÒÅËÍÈ ÐÀÇÏÎÐÅÄÁÈ êúì Çàêîíà çà óñòðîéñòâî íà òåðèòîðèÿòà (ÄÂ, áð. 1 îò 2001 ã., â ñèëà îò 31.03.2001 ã.)
.................................... § 20. (1) Òîçè çàêîí îòìåíÿ Çàêîíà çà òåðèòîðèàëíî è ñåëèùíî óñòðîéñòâî (îáí., ÄÂ, áð. 29 îò 1973 ã.; ïîïð. áð. 32 îò 1973 ã.; èçì. è äîï., áð. 87 îò 1974 ã., áð. 3 è 102 îò 1977 ã., áð. 36 îò 1979 ã., áð. 3 îò 1980 ã., áð. 45 îò 1984 ã., áð. 19 îò 1985 ã., áð. 36 îò 1986 ã., áð. 14 îò 1988 ã., áð. 31 îò 1990 ã.; ïîïð., áð. 32 îò 1990 ã.; èçì., áð. 15 îò 1991 ã.; èçì. è äîï., áð. 63 îò 1995 ã., áð. 104 îò 1996 ã., áð. 41 è 79 îò 1998 ã.; ïîïð., áð. 89 îò 1998 ã.; èçì., áð. 124 è 133 îò 1998 ã., áð. 26 è 86 îò 1999 ã., áð. 14 è 34 îò 2000 ã.). (2) Ïîäçàêîíîâèòå íîðìàòèâíè àêòîâå, èçäàäåíè âúç îñíîâà íà Çàêîíà çà òåðèòîðèàëíî è ñåëèùíî óñòðîéñòâî, ñå ïðèëàãàò äî èçäàâàíåòî íà ñúîòâåòíèòå íîâè ïîäçàêîíîâè íîðìàòèâíè àêòîâå, äîêîëêîòî íå ïðîòèâîðå÷àò íà òîçè çàêîí. .................................... Ïðèëîæåíèå ¹ 1 êúì ÷ë. 4, ò. 1 ÷ë. 4, ò. 1 Îïðåäåëÿíå íà åêâèâàëåíòíîòî íèâî íà øóì, èçëú÷âàí îò àâòîìîáèëåí òðàíñïîðòåí ïîòîê â ìåñòàòà íà âúçäåéñòâèå
1. Åêâèâàëåíòíèòå íèâà íà øóì lÀòåð. â äåöèáåëè À [db(À)] â ìåñòàòà íà âúçäåéñòâèå (èç÷èñëèòåëíà òî÷êà îò òåðèòîðèÿòà íà çàùèòàâàíèÿ îáåêò) çà äåíÿ (îò 6 äî 22 ÷.) è çà íîùòà (îò 22 äî 6 ÷.) çà åäíî íàïðàâëåíèå íà äâèæåíèå ñå îïðåäåëÿò ïî ôîðìóëàòà ä/í ä/í l Àòåð= l Àåêâ, 25 + ?lñê + ?líàñò + ?líàêë + ?lðàçñò+ ?lðåë+ ?låêð + ?lê, êúäåòî: ä/í l Àåêâ, 25 å èçõîäíîòî îñðåäíåíî íèâî íà øóì â db(À) çà äåíÿ èëè çà íîùòà íà ðàçñòîÿíèå 25 m îò îñòà íà êðàéíàòà ëåíòà çà äâèæåíèå, îïðåäåëåíî ïî ôîðìóëàòà íà ôèã.1 ä/í l Àåêâ, 25 = 37,3 + 10 lg [n (1 + 0,082 ð)]; n - ñðåäíàòà ÷àñîâà èíòåíçèâíîñò íà äâèæåíèå çà äíåâåí èëè íîùåí ïåðèîä ìîòîðíè ïðåâîçíè ñðåäñòâà çà ÷àñ (ÌÏÑ/÷àñ); îïðåäåëÿ ñå îò ñðåäíîäåíîíîùíàòà ãîäèøíà èíòåíçèâíîñò ñ êîåôèöèåíò çà îðàçìåðèòåëíà ÷àñîâà èíòåíçèâíîñò Êî÷è çà ñúîòâåòíèÿ ïåðèîä îò äåíîíîùèåòî; ä/í Ôèã. 1. Åêâèâàëåíòíî íèâî íà øóì l Àåêâ, 25, db(À), ð - ñòðóêòóðàòà íà òðàíñïîðòíèÿ ïîòîê - áðîé íà òîâàðíèòå ìîòîðíè ïðåâîçíè ñðåäñòâà (âêë. àâòîáóñè), â % îò îáùàòà èíòåíçèâíîñò n íà äâèæåíèå; ð è êîåôèöèåíòúò çà îðàçìåðèòåëíà ÷àñîâà èíòåíçèâíîñò Êî÷è ñå îïðåäåëÿò âúç îñíîâà íà ñïåöèàëíè ïðîó÷âàíèÿ åæåãîäíî íà ãëàâíèòå ïðåáðîèòåëíè ïóíêòîâå è ïðåç ïåò ãîäèíè - ïî óëè÷íàòà ïúòíà ìðåæà; íåîáõîäèìèòå äàííè çà òðàíñïîðòíèòå ïîòîöè ïî ñúùåñòâóâàùè óëèöè ñå íàáèðàò è ÷ðåç äèðåêòíî ïðåáðîÿâàíå, êàòî ñå îò÷èòàò ïðîãíîçèòå çà ðàçâèòèåòî èì; ?lñê - ïîïðàâêà â db(À), îò÷èòàùà âëèÿíèåòî íà ìàêñèìàëíî ðàçðåøåíàòà ñêîðîñò íà äâèæåíèå íà ëåêè (vë) è òîâàðíè (vò) êîëè, â çàâèñèìîñò îò ñòðóêòóðàòà íà ïîòîêà, îïðåäåëåíà ïî ôîðìóëàòà èëè ïî ãðàôèêàòà íà ôèã. 2
100+(100,1l-1)p ?lñê = l1-37,3 + 10lg [_________________], db(a) 100+8,23 p l1 = 27,7+10lg[1+(0,02 vë)3] l2 = 23,1+12,5 lg vò l = l2 - l1
Ôèã. 2. Ïîïðàâêà â db(À) çà ðàçëè÷íè ðàçðåøåíè ìàêñèìàëíè ñêîðîñòè, â çàâèñèìîñò îò ñòðóêòóðàòà ð % íà òðàíñïîðòíèÿ àâòîìîáèëåí ïîòîê ?líàñò - ïîïðàâêà â db(À), îò÷èòàùà âëèÿíèåòî íà âèäà íà ïúòíàòà íàñòèëêà ñúãëàñíî òàáë. 1: Òàáëèöà 1 Âèä íà ïúòíàòà íàñòèëêà
Ïîïðàâêà ?líàñò â db(À)
Àñôàëòîáåòîí èëè àñôàëò-ñïëèò ìàñòèê
0
Áåòîí èëè ãðàïàâ àñôàëòîáåòîí
2
Ïàâàæ
3
?líàêë - ïîïðàâêà â db(À), îò÷èòàùà âëèÿíèåòî íà íàäëúæíèÿ íàêëîí ñúãëàñíî òàáë. 2: Òàáëèöà 2 Íàêëîí - èçêà÷âàíå/ñïóñêàíå â %
Ïîïðàâêà ?líàêë â db(À)
5
0
6
0,6
7
1,2
8
1,8
.
.
.
.
.
.
çà âñåêè äîïúëíèòåëåí ïðîöåíò
0,6
Çàáåëåæêà. Ìåæäèííèòå ñòîéíîñòè ñå èíòåðïðåòèðàò ëèíåéíî. ?lðàçñò - íàìàëÿâàíåòî íà íèâîòî íà øóìà â db(À) â çàâèñèìîñò îò ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó èçòî÷íèêà íà øóì (òî÷êàòà íà åìèñèÿ, ðàçïîëîæåíà íà âèñî÷èíà 0,5 m â ñðåäàòà íà ðàçãëåæäàíîòî íàïðàâëåíèå) è ìÿñòîòî íà âúçäåéñòâèå (èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà), îïðåäåëåíî ïî ôîðìóëàòà èëè ïî ãðàôèêàòà íà ôèã. 3 áåç îò÷èòàíå âëèÿíèåòî íà çåìíàòà ïîâúðõíîñò è àòìîñôåðíèòå óñëîâèÿ; èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà (ÈÒ) ñå èçáèðà â çàâèñèìîñò îò êîíêðåòíèòå óñëîâèÿ: - ïðåä ñãðàäè òÿ å íà 2 m îò îãðàæäàùèòå êîíñòðóêöèè íà âèñî÷èíà 0,2 m íàä ãîðíèÿ ðúá íà ïðîçîðåöà íà çàùèòàâàíîòî îò øóì ïîìåùåíèå; - íà òåðèòîðèè íà äâîðîâå - íà 2 m íàä ñðåäàòà íà äâîðíàòà ïëîù; 0,9 ?lðàçñò = 15,8 - 10 lg (r) - 0,0142 (r) , db(À) Ôèã. 3. Íàìàëÿâàíå íèâîòî íà øóìà dlðàçñò â db(À), â çàâèñèìîñò îò ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó èçòî÷íèêà íà øóì è èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà dlðåë - íàìàëÿâàíåòî íà íèâîòî íà øóìà â db(À) îò âëèÿíèåòî íà çåìíàòà ïîâúðõíîñò è àòìîñôåðíèòå óñëîâèÿ, â çàâèñèìîñò îò ñðåäíàòà âèñî÷èíà hm íà ðàçïðîñòðàíåíèå íà çâóêà, îïðåäåëåíî ïî ôèã. 4. Ñðåäíàòà âèñî÷èíà íà ðàçïðîñòðàíåíèå å ðàçñòîÿíèåòî îò ñðåäàòà íà ëèíèÿòà, ñâúðçâàùà èçòî÷íèêà íà øóì, è èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà äî òåðåíà; Ôèã. 4. Íàìàëÿâàíå íèâîòî íà øóìà ?lðåë â db(À) îò âëèÿíèåòî íà çåìíàòà ïîâúðõíîñò è àòìîñôåðíèòå óñëîâèÿ, â çàâèñèìîñò îò ñðåäíàòà âèñî÷èíà hm ?låêð - íàìàëÿâàíåòî íà íèâîòî íà øóìà â db(À) îò åêðàíèðàùè ñúîðúæåíèÿ
è îòðàæåíèÿ, îïðåäåëåíî ïî ñúîòâåòíè ìåòîäèêè; â çàâèñèìîñò îò êîíêðåòíèòå óñëîâèÿ åêðàíèðàùèòå ñúîðúæåíèÿ ìîãàò äà áúäàò øóìîçàùèòíè íàñèïè è ñòåíè, åñòåñòâåíè õúëìîâå, çåëåíè íàñàæäåíèÿ è äð.; ?lê - ïîïðàâêà â db(À), îò÷èòàùà âëèÿíèåòî íà ðåãóëèðàíè êðúñòîâèùà; îïðåäåëÿ ñå ïî òàáë. 3: Òàáëèöà 3 Ðàçñòîÿíèå îò èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà äî íàéáëèçêàòà ïðåñå÷íà òî÷êà íà îñèòå íà äâå êðúñòîñâàùè ñå èëè ñëèâàùè ñå ïëàòíà â m
Ïîïðàâêà ?lê â db(À)
Îò 0 äî 40
3
Îò 40 äî 70
2
Îò 70 äî 100
1
1.1. Ñ ïîìîùòà íà ïîñî÷åíèòå ôîðìóëè ïî ò. 1 ñå èç÷èñëÿâàò åêâèâàëåíòíèòå íèâà íà øóì çà îöåíêà ïðè äúëãè ïðàâè ó÷àñòúöè íà äâèæåíèå, êîèòî ïî öÿëàòà ñè äúëæèíà èìàò ïîñòîÿííî èçëú÷âàíå è íåïðîìåíÿùè ñå óñëîâèÿ íà ðàçïðîñòðàíåíèå íà øóìà. 1.2.  ñëó÷àé, ÷å èçèñêâàíèÿòà ïî ò. 1.1 íå ñà ñïàçåíè, ëåíòèòå çà äâèæåíèå ñå ðàçäåëÿò íà ó÷àñòúöè, îòãîâàðÿùè íà èçèñêâàíèÿòà ïî ò. 1.1. 2. Íèâàòà íà øóìà îò äâåòå íàïðàâëåíèÿ çà äâèæåíèå â èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà ñå ñóìèðàò ñúãëàñíî òàáë. 4: Òàáëèöà 4 Ð àçëèê à ìåæäó ñóìèð àùèòå ñå íèâà
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Ï îïðàâê à êúì ïîâèñîêî òî íèâî
3
2,5
2
1,8
1,5
1,2
1
0,8
0,6
çà ïîëó÷à âàíå íà ñóìàðí îòî íèâî Ñóìàðíîòî íèâî íà øóì ñå çàêðúãëÿâà äî öÿëî ÷èñëî äåöèáåëè À [db(À)]. Ïðèëîæåíèå ¹ 2 êúì ÷ë. 4, ò. 2 ÷ë. 4, ò. Îïðåäåëÿíå íà åêâèâàëåíòíîòî íèâî íà øóì, èçëú÷âàí îò ðåëñîâ æåëåçîïúòåí è òðàìâàåí òðàíñïîðò, â ìåñòàòà íà âúçäåéñòâèå
1. Åêâèâàëåíòíèòå íèâà íà øóì â äåöèáåëè À [db(À)] â ìåñòàòà íà âúçäåéñòâèå çà äåíÿ (îò 6 äî 22 ÷.) è çà íîùòà (îò 22 äî 6 ÷.) çà åäèí æåëåçåí ïúò (êîëîâîç) ñå îïðåäåëÿò ïî ôîðìóëàòà ä/í ä/í l Àòåð= l Àåêâ25 + ?lfz + ?ll,v + ?lf,b + ?lðàçñò+?lðåë + ?låêð + s, êúäåòî: ä/í l Àåêâ25 å èçõîäíîòî îñðåäíåíî íèâî íà øóì â db(À) çà äåíÿ èëè çà íîùòà íà ðàçñòîÿíèå 25 m îò îñòà íà êîëîâîçà, îïðåäåëåíî ïî ôîðìóëàòà èëè ïî ãðàôèêàòà íà ôèã. 1 laåêâ25 = 51 + 10 lg [n (5 - 0,04 ð)] , db(À) Ôèã. 1. Åêâèâàëåíòíî íèâî íà øóì çà äåíÿ è çà íîùòà â db(À) n - ñðåäíèÿò áðîé íà âëàêîâèòå êîìïîçèöèè îò åäíà êàòåãîðèÿ çà ÷àñ; îïðåäåëÿ ñå îò áðîÿ íà âëàêîâåòå îò ñúîòâåòíàòà êàòåãîðèÿ çà ïåðèîäà íà îöåíêà; ð - áðîÿò íà âîçèëàòà ñ äèñêîâè ñïèðà÷êè (â %) â ñúñòàâà íà âëàêà îò åäíà êàòåãîðèÿ. Âëàêîâèòå êîìïîçèöèè ñå ðàçäåëÿò ïî êàòåãîðèè, êîèòî èìàò: à) åäèí è ñúùè âèä âàãîíè; á) åäíàêâà ñðåäíà äúëæèíà (íà öåëèÿ âëàê) è ñêîðîñò èëè â) åäíàêúâ äÿë íà îáîðóäâàíèòå ñ äèñêîâè ñïèðà÷êè âàãîíè. Âèñî÷èíàòà íà òî÷êàòà íà èçëú÷âàíå ñå ïðèåìà íà íèâîòî íà ãëàâàòà íà ðåëñàòà âúðõó îñòà íà æåëåçíèÿ ïúò. Îïðåäåëåíèòå ïî ôèã. 1 îñðåäíåíè íèâà çà ðàçëè÷íèòå êàòåãîðèè ñå ñóìèðàò ïî òàáë. 4. ?lfz - ïîïðàâêà â db(À), îò÷èòàùà âèäà íà âàãîíèòå, îïðåäåëåíà ïî òàáë. 1: Òàáëèöà 1 Âèä íà âàãîíèòå (âîçèëàòà) â êîìïîçèöèÿòà Âàãîíè ñ äèñêîâè ñïèðà÷êè (áúðçè ïúòíè÷åñêè âëàêîâå, åêñïðåñè è èíòåðñèòè)
lfz â db(À) -2
Âàãîíè çà óëè÷íî-ðåëñîâè ïúòèùà (òðàìâàéíè âàãîíè) è ãðàäñêè æåëåçíèöè
3
Âñè÷êè äðóãè âèäîâå âàãîíè (âëàêîâå çà êðàéãðàäñêè ïðåâîçè, òîâàðíè âëàêîâå)
0
?ll,v - ïîïðàâêà â db(À), îò÷èòàùà äúëæèíàòà l â m è ñêîðîñòòà v â km/h, îïðåäåëåíà ïî ôîðìóëàòà èëè ïî ãðàôèêàòà íà ôèã. 2. ll,v = 10 lg (1v2) - 60, db(À) Ôèã. 2. Ïîïðàâêà â db(À) çà ðàçëè÷íè äúëæèíè íà êîìïîçèöèèòå è ñêîðîñòè íà äâèæåíèå Çàáåëåæêà. Çàùðèõîâàíàòà ÷àñò íå ñå ïðèëàãà ïðè âëàêîâå çà äàëå÷íè ðàçñòîÿíèÿ, ÷èÿòo íàé-íèñêà ñêîðîñò å îãðàíè÷åíà äî 50 km/h.  ñëó÷àé, ÷å äåéñòâèòåëíèòå äúëæèíè è ñêîðîñòè íå ñà èçâåñòíè, ñòîéíîñòèòå çà l è v ñå âçåìàò îò òàáë. 2. Òàáëèöà 2 Âèä íà êîìïîçèöèÿòà
Ìàêñèìàëíà ñêîðîñò v1) â km/h
Ñðåäíà äúëæèíà l â m
Áúðç âëàê (åêñïðåñ, èíòåðñèòè)
100
2702) - 3002)
Âëàêîâå çà êðàéãðàäñêè ïðåâîçè
100
1502)
Òîâàðåí âëàê (çà äàëå÷íè ðàçñòîÿíèÿ)
100
5002)
Òîâàðåí âëàê (çà áëèçêè ðàçñòîÿíèÿ)
100
2002)
60
25
Òðàìâàé
Çàáåëåæêè: 1) - àêî äîïóñòèìàòà ñêîðîñò å ïî-íèñêà, â èç÷èñëåíèÿòà ñå èçïîëçâà òàçè ïî-íèñêà ñêîðîñò; 2) - äúëæèíàòà íà ëîêîìîòèâà íàâñÿêúäå ñå ïðèåìà 20 m è å âêëþ÷åíà âúâ âñè÷êè äúëæèíè íà êîìïîçèöèÿòà. ?lf,b - ïîïðàâêà â db(À), îò÷èòàùà ðàçëè÷íèòå âèäîâå êîíñòðóêöèè íà
ãîðíîòî ñòðîåíå íà ðåëñîâèÿ ïúò, îïðåäåëåíà ïî òàáë. 3: Òàáëèöà 3 Âèä íà êîíñòðóêöèÿòà íà ãîðíîòî ñòðîåíå íà æåëåçíèÿ ïúò
?lf,b â db(À)
Îñíîâà îò áàëàñò, äúðâåíè òðàâåðñè
0
Îñíîâà îò áàëàñò, áåòîííè òðàâåðñè
2
Íåïîãëúùàùà òâúðäà íàñòèëêà è ðåëñîâ ïúò, âãðàäåí â óëè÷íî ïëàòíî
5
?lðàçñò - íàìàëÿâàíåòî íà íèâîòî íà øóìà â db(À) â çàâèñèìîñò îò ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó èçòî÷íèêà íà øóì (òî÷êàòà íà åìèñèÿ - îñ íà ðàçãëåæäàíèÿ êîëîâîç íà âèñî÷èíà íà ãëàâà ðåëñà) è ìÿñòîòî íà âúçäåéñòâèå (èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà), îïðåäåëåíî ïî ôîðìóëàòà èëè ïî ãðàôèêàòà íà ôèã. 3, áåç äà ñå îò÷èòà âëèÿíèåòî íà çåìíàòà ïîâúðõíîñò è àòìîñôåðíèòå óñëîâèÿ. Èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà ñå èçáèðà â çàâèñèìîñò îò êîíêðåòíèòå óñëîâèÿ: - ïðåä ñãðàäè òÿ å íà ðàçñòîÿíèå 2 m îò îãðàæäàùèòå êîíñòðóêöèè íà ïúðâèÿ åòàæ íà 0,2 m íàä ãîðíèÿ ðúá íà ïðîçîðåöà íà çàùèòàâàíîòî îò øóì ïîìåùåíèå; - íà òåðèòîðèè íà äâîðîâå èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà ñå èçáèðà íà 2 m íàä öåíòúðà íà äâîðíàòà ïëîù; ?lðàçñò = 15,8 - 10 lg (r) - 0,0142(r), db(À) Ôèã. 3. Íàìàëÿâàíå íà íèâîòî íà øóìà dlðàçñò â db(À), â çàâèñèìîñò îò ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó èçòî÷íèêà íà øóì è èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà ?lðåë - íàìàëÿâàíåòî íà íèâîòî íà øóìà â db(À) âñëåäñòâèå ïîãëúùàíåòî íà çåìíàòà ïîâúðõíîñò è àòìîñôåðíèòå óñëîâèÿ â çàâèñèìîñò îò ñðåäíàòà âèñî÷èíà hm íà ðàçïðîñòðàíåíèå íà çâóêà, îïðåäåëåíà ïî ôîðìóëàòà èëè ïî ãðàôèêèòå íà ôèã. 4; ñðåäíàòà âèñî÷èíà hm å ðàçñòîÿíèåòî ìåæäó çåìíàòà ïîâúðõíîñò è ñðåäàòà íà ëèíèÿòà, ñâúðçâàùà èçòî÷íèêà íà øóì è èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà; â ðàâíà ìåñòíîñò ñòîéíîñòòà íà hm å ñðåäíîàðèòìåòè÷íà îò âèñî÷èíàòà íà èçòî÷íèêà íà øóì è èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà hm
100
?lðåë = -4,8 åõð [- (_____(8,5 + ______) ]1,3 , db(À) r
r
Ôèã. 4. Íàìàëÿâàíå íà íèâîòî íà øóìà dlðåë â db(À), â çàâèñèìîñò îò âëèÿíèåòî íà çåìíàòà ïîâúðõíîñò è àòìîñôåðíèòå óñëîâèÿ è îò ñðåäíàòà âèñî÷èíà hm ?låêð - íàìàëÿâàíåòî íà íèâîòî íà øóìà â db(À) îò åêðàíèðàùè ñúîðúæåíèÿ è îòðàæåíèÿ; â çàâèñèìîñò îò êîíêðåòíèòå óñëîâèÿ òîâà ñà øóìîçàùèòíè ñòåíè, íàñèïè, åñòåñòâåíè õúëìîâå, çåëåíè íàñàæäåíèÿ è äð.; ñòîéíîñòòà íà dlåêð ñå îïðåäåëÿ ïî ñúîòâåòíè ìåòîäèêè; s - ïîïðàâêà îò ìèíóñ 5 â db(À), îò÷èòàùà õàðàêòåðà íà äðàçíåùîòî âúçäåéñòâèå íà øóìà îò ðåëñîâè òðàíñïîðòíè ñðåäñòâà. Ïðè îïðåäåëÿíå íà åêâèâàëåíòíîòî íèâî íà øóì â ìÿñòîòî íà âúçäåéñòâèå ñëåäâà äà ñå îò÷åòå âëèÿíèåòî íà ìîñòîâå, íàäëåçè, ãàðè è äð. ïî íà÷èí, ïîñî÷åí â ñúîòâåòíèòå ìåòîäèêè. 1.1. Ñ ïîìîùòà íà ïîñî÷åíèòå ôîðìóëè ïî ò. 1 ñå èç÷èñëÿâàò åêâèâàëåíòíèòå íèâà íà øóì çà îöåíêà íà äúëãè, ïðàâè ó÷àñòúöè æåëåçåí ïúò, êîèòî ïî öÿëàòà ñè äúëæèíà èìàò ïîñòîÿííî èçëú÷âàíå è íåïðîìåíÿùè ñå óñëîâèÿ íà ðàçïðîñòðàíåíèå íà øóìà. 1.2.  ñëó÷àé, ÷å íå å èçïúëíåíî åäíî îò óñëîâèÿòà ïî ò. 1.1, æåëåçíèÿò ïúò ñå ðàçäåëÿ íà ó÷àñòúöè, îòãîâàðÿùè íà èçèñêâàíèÿòà ïî ò. 1.1. 2. Ñóìàðíîòî íèâî çà îöåíêà íà öåëèÿ ðåëñîâ ïúò, ñúñòîÿù ñå îò íÿêîëêî êîëîâîçà, ñå îïðåäåëÿ ïî òàáë. 4. Òàáëèöà 4 Ð àçëèê à ìåæäó ñóìèð àùèòå ñå íèâà
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Ï îïðàâê à êúì ïîâèñîêî òî íèâî çà ïîëó÷à âàíå íà ñóìàðí îòî íèâî
3
2,5
2
1,8
1,5
1,2
1
0,8
0,6
Ñóìàðíîòî íèâî íà øóì ñå çàêðúãëÿâà äî öÿëî ÷èñëî äåöèáåëè À [db(À)]. Çà èç÷èñëÿâàíå íà íèâîòî çà îöåíêà çà ðåëñîâè ïúòèùà, íà êîèòî ñå êîìïîçèðàò è ðàçïóñêàò ïðåäèìíî òîâàðíè âëàêîâå, ñëåäâà äà ñå èçïîëçâàò ìåòîäèòå, îò÷èòàùè îñîáåíîñòèòå â ðàçïðåäåëåíèåòî íà èçòî÷íèöèòå íà øóì è íåãîâîòî ðàçïðîñòðàíåíèå.
Ïðèëîæåíèå ¹ 3 êúì ÷ë. 4, ò. 3 ÷ë. 4, ò. 3 Îïðåäåëÿíå íà åêâèâàëåíòíîòî íèâî íà øóì â ìåñòàòà íà âúçäåéñòâèå îò ëîêàëíè èçòî÷íèöè íà øóì 1. Åêâèâàëåíòíèòå íèâà íà øóì laòåð â äåöèáåëè À [db(À)] â ìåñòàòà íà âúçäåéñòâèå (èç÷èñëèòåëíà òî÷êà îò òåðèòîðèÿòà íà çàùèòàâàíèÿ îáåêò) çà äåíÿ(îò 6 ä ÷.) ñå îïðåäåëÿò ïî ôîðìóëàòà ä/í ä/í l aòåð.= l aåêâ - ?lðàçñò - ? aåêâ å èçõîäíîòî åêâèâàëåíòíî íèâî íà èçòî÷íèêà íà øóì â db(À),îïðåäåëåíî ñúãëàñíî ò. 2 íàìàëÿâàíåòî íà íèâîòî íà øóìà â db(À), â çàâèñèìîñò îòðàçñòîÿíèåòî è ðàçëèêàòà âúâ âèñ èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà(ìÿñòîòî íà âúçäåéñòâèå), îïðåäåëåíî ïî ãðàôèêèòå íà ôèãóðàòà íà íèâîòî íà øóìà â db(À), â çàâèñèìîñò îò ðàçñòîÿíèåòî è ðàçëèêàòà âúâ âèñî÷è èç÷èñëèòåëíàòà òî÷êà ?låêð - íàìàëÿâàíåòî íà íèâîòî íà øóìà â db(À) îò åêð ðàçïðîñòðàíåíèå íà øóìà, îïðåäåëåíî ïî ñúîòâåòíè ìåòîäèêè.
2. Èçõîäíîòî åêâèâàëåíòíî íèâî íà øóì lÀåêâ â db(À) íà ðàçñòîÿíèå 7,5 m îò ãðàíèöèòå íà âúòðåøíîêâàðòàëíèòå èçòî÷íèöè íà øóì ñå îïðåäåëÿ ïî òàáëèöàòà: Òàáëèöà Îáåêò
Åêâèâàëåíòíî íèâî íà øóì lÀåêâ â db(À)
Ñîðòèðîâú÷íè è äðóãè òîâàðíè ãàðè
70
Òîâàðíè ãàðàæè
95
Äåòñêè ïëîùàäêè
74
Ñïîðòíè ïëîùàäêè çà: - ôóòáîë
75
- âîëåéáîë
74
- áàñêåòáîë
66
3. Ïðè ñúùåñòâóâàùè ïðîèçâîäñòâà èçõîäíèòå íèâà íà øóì (íèâî íà çâóêîâîòî íàëÿãàíå â ÷åñòîòåí èíòåðâàë îò 63 äî 4000 Íz, íèâî íà øóì â db(À)èëè åêâ îïðåäåëÿò ÷ðåç èçìåðâàíå. ×ðåçèç÷èñëÿâàíå ñå îò÷èòàò èçìåíåíèÿòà íà íèâîòî íà øóìà îò 4. Ïðè ïðîåêòèðàíå íà íîâè ïðîèçâîäñòâà èçõîäíîòî íèâî íà øóì ñå îïðåäåëÿ ÷ðåç èçìåðâàíå â ñðàâíèìè ñúùåñòâóâàùè òàêèâà. Êîãàòî ñà èçâåñòíèèçõîäíèò êîèòî ùå ñå ìîíòèðàò, íèâîòî íàçâóêîâà ìîùíîñò, ïðåìèíàâàùî ïðåç îãðàæäàùàòà êîíñòðóêöè âòîðà è ÷åòâúðòà íà Íîðìèòå çà ïðîåêòèðàíå íà çàùèòàòà îòøóì. Êîãàòî íå å èçâåñòåí âèä ìîíòèðàò, ïðèïðîåêòèðàíå íà çàùèòíè ìåðêè çà èçõîäíà ñòîéíîñò çà äåíÿ è çà íîùòà ñå ïðè db(À) çà åäèíèöà ïîâúðõíîñò. 5. Åêâèâàëåíòíîòî íèâî íà øóì â db(À) çà îáùåñòâåíè àâòîìîáèëíè ïàðêèíãè íà ðàçñòîÿíèå 25 m îò èçòî÷íèêà íà âèñî÷èíà 2 m îò íèâîòî íàíàñòèëêàòà íà lÀåêâ = 37 + 10 lg (nnn) + ln - 1,23 , êúäåòî: nn å ñðåäíèÿò áðîé ìîòîðíè ïðåâî åäíîïàðêèíãîâî ìÿñòî çà îïðåäåëåí ïåðèîä îò äåíîíîùèåòî (îñðåäíåíî çà 1 ÷àñ); n - á - êîðåêöèÿòà, îò÷èòàùà ðàçëèêàòà â íèâîòî íà èçëú÷åíèÿ ïðè ïàðêèðàíåøóì îò ðàçëè÷íè ìîò ëåêè êîëè ln = 0 db(À);ïàðêèíã çà òîâàðíè êîëè ln = 10 db(À); ïàðêèíã çà ìîòîöèêëåòè ln 6. Èçõîäíîòî åêâèâàëåíòíî íèâî íà øóì â db(À) íà ñúîðúæåíèÿ, ñâúðçàíè ñ èíòåíçèâíî èçëú÷âàíå íà øóì íà îòêðèòî (íåâêëþ÷åíè â òàáëèöàòà - ñòðåëáèùà,ïëóâíè á èçìåðâàíå íà ñúîòâåòíèÿ îáåêò èëè íàñðàâíèì îáåêò.