Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
Lời nói đầu. Nhằm đáp ứng chương trình học và thi trắc nghiệm môn hóa .Chúng tôi viết chuyên đề các phương pháp giải nhanh các bài tập hóa học, đưa ra một số các cách giải sai nhằm giúp các em học sinh khắc sâu bài tập Bài viết được tác giả nghiên cứu kỉ rất nhiều tài liệu và được biên soạn lại theo ý của tác giả. Trong bài viết này tác giả có sử dụng một số t ư liệu của bạn Lê Phạm Thành, Vũ khắc Ngọc, Cao Thị Thiên An, và một số bài báo của tác giả khác trên tạp chí hóa học và ứng dụng, cộng với sự sáng tạo của tác giả. “Phương pháp không t ự nhiên sinh ra và không t ự nhiên mất đi mà nó được thừa hưởng từ của người này sang sự sáng tạo của người khác”
PH¦¥NG PH¸P §å THÞ I. Néi dung ph¬ng ph¸p Chóng ta thêng gÆp c¸c d¹ng bµi tËp CO 2, SO2 t¸c dông víi dung dÞch Ca(OH) 2, Ba(OH) 2 thu ®îc kÕt tña, muèi AlO 2 t¸c dông víi dung dÞch axit thu ®îc kÕt tña lµ nh÷ng bµi to¸n khã, d¹ng nµy hay ra ®Ó ph©n lo¹i häc sinh trong c¸c kú thi cao ®¼ng, ®¹i häc. 1. D¹ng 1: CO 2, SO2 t¸c dông víi dung dÞch Ca(OH) 2, Ba(OH) 2 thu ®îc kÕt tña: + §iÒu kiÖn: TÝnh n CO2 biÕt n Ca (OH) 2 vµ n CaCO3 ta cã ph¶n øng sau: CO2 + Ca(OH) 2 CaCO3 + H2O
(1)
CaCO3 + CO2 + H2O) Ca(HCO 3)2
(2)
2CO2 + Ca(OH) 2 Ca(HCO 3)2
(3)
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com + C¸ch vÏ: Tõ trôc x chän hai ®iÓm a vµ 2a, tõ trôc y chän mét ®iÓm a. T¹i ®iÓm a cña trôc x vµ y kÎ vu«ng gãc vµ chóng giao nhau t¹i ®iÓm A. Tõ A nèi víi to¹ ®é O vµ 2a ta ®îc tam gi¸c. Víi sè mol kÕt tña tõ trôc y c¾t t am gi¸c ë mét hoÆc hai ®iÓm. T¹i ®ã kÎ vu«ng gãc víi trôc x ta ®îc sè mol CO 2. CaCO3
x
a
n1
a
n2
n Ca (OH) 2 a n CaCO3 x n CO2 lµ n1vµ n 2
CO2
2a
2. D¹ng 2: Muèi Al 3+ t¸c dông víi dung dÞch kiÒm thu ®îc kÕt tña: + §iÒu kiÖn: TÝnh n OH biÕt n Al3 vµ n Al(OH)3 : Al3+ + 3OH- Al(OH)3
(1)
Al(OH)3 + OH- AlO2- + 2H2O
(2)
Al3 4OH AlO 2 2H 2O
(3)
+ C¸ch vÏ: Tõ trôc x chän hai ®iÓm 3a vµ 4a, tõ trôc y chän mét ®iÓm a t¹i ®iÓm 3a cña trôc x vµ a cña trôc y kÎ vu«ng gãc vµ chóng giao nhau t¹i ®iÓm A. Tõ A nèi víi to¹ ®é O vµ 4a ta ®îc tam gi¸c: Víi sè mol kÕt tña tõ trôc y c¾t tam gi¸c ë mét hoÆc hai ®iÓm. T¹i ®ã kÎ vu«ng gãc víi trôc x ta ®îc sè mol OH Al(OH)3
a
A
x
OH-
x n Al(OH)3 a n Al3 x1 , x 2 n OH
3a x2 4a 3. D¹ng 3: Muèi AlO 2 t¸c dông víi dung dÞch axit thu ®îc kÕt tña: + §iÒu kiÖn: TÝnh n H biÕt n AlO vµ n Al(OH)3 : 2
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com (1) AlO H H 2O Al(OH) 3 2
Al(OH) 3 3H Al 3 3H 2O AlO 2 4H Al 3 3H 2O
(2) (3)
+ C¸ch vÏ: Tõ trôc x chän hai ®iÓm a vµ 4a, tõ trôc y chän mét ®iÓm a. T¹i ®iÓm a cña trôc x vµ a cña trôc y kÎ vu«ng gãc vµ chóng giao nhau t¹i ®iÓm A. Tõ A nèi víi to¹ ®é O vµ 4a ta ®îc tam gi¸c. Víi sè mol kÕt tña tõ trôc y c¾t tam gi¸c ë mét hoÆc hai ®iÓm t¹i ®ã kÎ vu«ng gãc víi trôc x ta ®îc sè mol H + Al(OH)3
a
A
x
H+
n Al(OH) x 3 n AlO2 a x 1, x 2 n H
x2 4a x1 + KÕt luËn: Ph¬ng ph¸p ®å thÞ sÏ gióp gi¶i c¸c bµi to¸n tr¾c nghiÖm nhanh h¬n vµ kh«ng mÊt nhiÒu thêi gian trong viÖc gi¶i c¸c d¹ng bµi to¸n nµ y. II. Bµi tËp ¸p dông: Bµi 1: (TN - 2007). HÊp thô hoµn toµn 4,48 lÝt SO 2 (ë ®ktc) vµo dung dÞch chøa 16 gam NaOH thu ®îc dung dÞch X. Khèi lîng muèi tan thu ®îc trong dung dÞch X lµ: A: 18,9
B: 25,2
C: 23
D: 20,8
Bµi gi¶i: + C¸ch 1: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ NaSO3 Tõ ®å thÞ:
m Na 2SO3 0, 2.126 25, 2gam B ®óng 0,4
0,2 0,4
n SO2 0,8
+ C¸ch 2: Th«ng thêng:
n NaOH 2 t¹o muèi Na 2SO3 n SO2
SO2 + 2NaOH Na2SO3 + H2O Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 0,4 0,2
0,2
m Na 2SO3 0, 2.126 25, 2gam B ®óng Bµi 2: (§H - KB - 2007). Cho 200ml dung dÞch AlCl 3 1,5M t¸c dông víi V lÝt dung dÞch NaOH 0,5M, lîng kÕt tña thu ®îc lµ 15,6 gam, gi¸ trÞ lín nhÊt cña V lÝt lµ: A: 1,2
B: 1,8
C:2
D: 2,4
Bµi gi¶i: + C¸ch 1: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ ta cã:
n AlCl3 n Al3 0, 2.1,5 0,3, mol
n Al(OH)3
0,6 n 0,6mol V 1, 2lit NaOH 0,5 1 n 1mol V 2lit NaOH 0,5
n Al(OH)3
Al3+
0,3
15,6 0, 2mol 78
0,2
n OH-
1,2 0,3 0,6 0,9 1 gi¸ trÞ lín nhÊt lµ 2 lÝt C ®óng. + C¸ch 2: Gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p th«ng thêng . Bµi 3: (§H - KA - 2007). HÊp thô hoµn toµn 2,688 lÝt CO 2 (®ktc) vµo 2,5 lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é a mol/l thu ®îc 15,76 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ cña a lµ: A: 0,032
B: 0,06
C: 0,04
D: 0,048
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ ta cã:
n BaCO3 n CO2
2,5 a Al3+
0,08
O
n BaCO3
2,688 0,12mol 22, 4 15,76 0,08mol 197
n CO2 0,08 2,5a 1,2
5a
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
n Ba (OH) 2 2,5amol 0,1mol a
0,1 0,04mol / lit 2,5
C ®óng + C¸ch 2: Gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p th«ng thêng:
n CO 2
2,688 15,76 0,12mol; n BaCO 2 0,08mol 22, 4 197
CO2 + Ba(OH) 2 BaCO3 + H2O 0,08 0,08 0,08mol
(1)
2CO2 + Ba(OH) 2 Ba(HCO 3)2 0,04 0,02mol
(2)
Tõ (1) vµ (2) n Ba (OH) 2 0,08 0,02 0,1mol
C M Ba (OH ) 2
0,1 0,04M C ®óng 2,5
Bµi 4: (§H - KA - 2008). Cho V lÝt dung dÞch NaOH 2M vµo dung dÞch chøa 0,1mol Al2(SO4)3 vµ 0,1mol H 2SO4 ®Õn khi ph¶n øng hoµn toµn, thu ®îc 7,8 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ lín nhÊt cña V ®Ó thu ®îc lîng kÕt tña trªn lµ: A: 0,05
B: 0,25
C: 0,35
D: 0,45
Bµi gi¶i: + C¸ch 1: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ:
n H 2SO4 0,1mol; n Al3 2n Al2 (SO4 )3 0, 2mol; n Al(OH)3 Al(OH)3
0,2
O
Trªn ®å thÞ n OH 0,7mol mÆt kh¸c trung hoµ 0,1mol H 2SO4 th× cÇn
A
0,1
7,8 0,1mol 78
0,2mol OH -
n OH 0,3
0,6 0,7 0,8
n NaOH n OH 0, 2 0,7 0,9mol VNaOH Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
0,9 0, 45 lÝt D ®óng 2 Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com + C¸ch 2: Ph¬ng ph¸p th«ng thêng Ta cã: n OH 2V(mol); n H 0, 2mol; n Al 3 0, 2mol Thø tù ph¶n øng xÈy ra trung hoµ trao ®æi H+ + OH- H2O 0,2 0,2 0,2
(1)
3OH- + Al3+ Al(OH)3 0,6 0,2 0,2
(2)
OH - + Al(OH) 3 AlO -2 +2H 2O
(3)
0,1
0,1
0,1
Tõ (1), (2), (3) n OH 0, 2 0,6 0,1 0,9 2V = 0,9 V = 0,45 lÝt Bµi 5: (§H - KA - 2008). HÊp thô hoµn toµn 4,48 lÝt khÝ CO 2 (ë ®ktc) vµo 500ml dung dÞch hçn hîp gåm NaOH 0,1M vµ Ba(OH) 2 0,2M, sinh ra m gam kÕt tña, gi¸ trÞ cña m gam lµ: A: 11,82
B: 9,85
C: 17,73
D: 19,70
Bµi gi¶i: + C¸ch 1: n CO2 0, 2mol; n NaOH 0,5.0,1 0,05mol; n Ba (OH)2 0,5.0, 2 0,1mol Ta cã:
CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O 0,025 0,05 0,025mol
Nh vËy: n CO2d 0,175mol; n Na 2CO3 0,025mol; n Ba (OH)2 0,1mol ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ: n BaCO3 0,025 0,025 0,05mol
n BaCO3
m BaCO3 0,05.197 9,85g
0,1
B ®óng 0,025 O
n OH0,1
0,175 0,2
+ C¸ch 2: Ph¬ng ph¸p th«ng thêng
n OH 0,05 0,1.2 0, 25mol; n CO2 : n OH 0,8 t¹o 2 muèi Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
CO 2 OH HCO3 (1) x x x 2 CO 2 2OH CO 3 H 2O (2) y 2y y
x y 0, 2 x 2y 0, 25 x 0,15(HCO 3 ) 2 y 0,05(CO 3 )
Ph¬ng tr×nh t¹o kÕt tña lµ:
Ba 2 CO 23 BaCO 3 m BaCO 3 0,05.197 9,85gam 0,05
B ®óng
0,05
Bµi 6: Cho V lÝt CO 2 (®ktc) hÊp thô hÕt vµo 200ml dung dÞch Ca(OH) 2 2M, kÕt thóc ph¶n øng thu ®îc 20 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A: 4,48
B: 13,44
C: 2,24 hoÆc 6,72 D: 4,48 hoÆc 13,44 Bµi gi¶i:
Ta cã: n Ca (OH) 2 0, 4mol; n CaCO3
20 0, 2mol 100
+ C¸ch 1: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ
n CaCO3 VCO2 0, 2.22, 4 4, 48lit V 0,6.22, 4 13, 44lit CO2
0,4 0,2
n CO2 0,2
0,4
0,6
=> D ®óng
0,8
+ C¸ch 2: - TH1: ChØ t¹o muèi CaCO 3: CO2 + Ca(OH) 2 CaCO3 + H2O (1) VCO2 0, 2.22, 4 4, 48l Ýt 0,2
0,2
0,2
- TH2: T¹o hai muèi: CaCO 3 vµ Ca(HCO 3)2: 2CO2 + Ca(OH) 2 Ca(HCO 3)2 (2) 0,4 0,2 n CO2 0,6 VCO2 0,6.22, 4 13, 44 lÝt Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 7: Cho V lÝt khÝ CO 2 (®ktc) hÊp thô hÕt vµo 100ml dung dÞch Ca(OH) 2 0,7M. KÕt thóc ph¶n øng thu ®îc 4gam kÕt tña. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A: 4,48
B: 13,44
C: 2,24 hoÆc 0,896
D: 4,48 hoÆc 13,44
Bµi gi¶i: Ta cã: n Ca (OH) 2 0,07mol; n Ca (OH) 2
4 0,04mol 100
+ C¸ch 1: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ
n CaCO3 0,07
VCO2 0,04.22, 4 0,896lit VCO2 0,1.22, 4 2, 24lit
n CO2 => C ®óng. 0,04
0,07
0,1
0,14
+ C¸ch 2: - TH1: ChØ t¹o muèi CaCO 3 nªn xÉy ra ph¶n øng: CO2 + Ca(OH) 2 CaCO3 + H2O
n CO2 n CaCO3 0,04mol; VCO2 0,04.22, 4 0,896 lÝt + TH2: T¹o hai muèi CaCO 3 vµ Ca(HCO 3)2 nªn xÉy ra ph¶n øng: CO2 + Ca(OH) 2 CaCO3 + H2O 0,04 0,04 0,04mol
(1)
2CO2 + Ca(OH) 2 Ca(HCO 3)2 2.0,03 0,03 0,03mol
(2)
n CO2 0,04 2.0,03 0,1mol VCO2 0,1.22, 4 2, 24 lÝt Bµi 8: Cho 3,42 gam Al 2(SO4)3 vµo 50ml dung dÞch NaOH, thu ®îc 1,56gam kÕt tña vµ dung dÞch X. Nång ®é M cña dung dÞch NaOH lµ: A: 0,6
B: 1,2
C: 2,4
D: 3,6
Bµi gi¶i: + C¸ch 1: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ:
n Al(OH)3
n Al2 (SO4 )3
3,42 0,01mol; 342
0,02 Design and coppyright by Mastern OH NGUYEN AI NHAN 0,06 0,08
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 1,56 n Al(OH)3 0,02mol 78 n OH 0,06mol
C M.NaOH
0,06 1,2M B ®óng 0,05
+ C¸ch 2: - TH1: OH- thiÕu nªn xÉy ra ph¶n øng: Al 3+ + 3OH- Al(OH)3
n Al(OH)3
1,56 0,02mol; n NaOH n OH 3n Al(OH)3 0,06mol 78
C M NaOH
0,06 1, 2M B ®óng 0,05
- TH2: OH- d hoµ tan mét phÇn kÕt tña nªn x Éy ra ph¶n øng: Al3+ + 3OH- Al(OH)3 0,02 0,06 0,02
(1)
Al(OH)3 + OH- AlO-2 + 2H2O
(2)
n Al3 2n Al2 (SO4 )3 0,02mol n Al(OH)3 bÞ hoµ tan = 0,02 - 0,02 = 0 lo¹i trêng hîp nµy Bµi 9: Cho 200ml dung dÞch KOH vµo 200ml dung dÞch AlCl 3 1M thu ®îc 7,8gam kÕt tña keo. Nång ®é M cña dung dÞch KOH lµ: A: 1,5 vµ 3,5
B: 1,5 vµ 2,5
C: 2,5 vµ 3,5
D: 2,5 vµ 4,5
Bµi gi¶i: + C¸ch 1: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ
7,8 n AlCl3 0, 2mol; n Al(OH)3 0,1mol 78 n Al(OH)3
0,2
n OH0,3
0,6 0,7
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
0,8
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
0,3 n KOH 0,3mol C M KOH 0, 2 1,5M 0,7 n 0,7mol C 3,5M KOH M KOH 0, 2
Chän A ®óng
Bµi 10: Cho 200ml dung dÞch HCl vµo 200ml dung dÞch NaAlO 2 2M thu ®îc 15,6 gam kÕt tña keo. Nång ®é M cña dung dÞch HCl lµ: A: 1 hoÆc 2
B: 2 hoÆc 5
C: 1 hoÆc 5
D: 2 hoÆc 4
Bµi gi¶i:
n Al(OH) 2
Al(OH)3
15,6 0, 2mol 78
0,4 0,2
n H+ 0,2
1,6
1
0,4
0, 2 n H 0, 2mol C M HCl 0, 2 1M C ®óng 1 n 1mol C 5M M HCl H 0, 2 Bµi 11: Cho 200ml dung dÞch H 2SO4 vµo 400ml dung dÞch NaAlO2 1M thu ®îc 7,8 gam kÕt tña. Nång ®é M cña dung dÞch H 2SO4 lµ: A: 0,125 vµ 1,625
B: 0,5 vµ 6,5
C: 0,25 vµ 0,5
D: 0,25 vµ 3,25
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ:
n NaAlO 2 0, 4mol; n Al(OH)3
7,8 0,1mol 78
Al(OH)3
0,4
n H+ 1,6 0,1 0,4 Design and coppyright by Master NGUYEN 1,3 AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
1 0,1 0,05 n H 2SO4 2 H 2 0,05mol C M 0, 2 0, 25M D ®óng 1 1,3 0,65 n H 2SO4 2 H 2 0,65mol C M 0, 2 3, 25M Bµi 12: Sôc V lÝt khÝ CO 2 vµo 150ml dung dÞch Ba(OH) 2 1M. Sau ph¶n øng thu ®îc 19,7 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A: 3,36 hoÆc 4,48 B: 2,24 hoÆc 3,36 C: 2,24 hoÆc 4,48
D: 3,36 hoÆc 6,72
Bµi gi¶i:
n Ba (OH) 2 0,15mol; n BaCO3
19,7 0,1mol 197
¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ ta cã: Tõ ®å thÞ ®Ó thu ®îc n CaCO3 0,1mol
n BaCO3
th× sè mol CO 2 sÏ cã hai gi¸ trÞ
n CO2 0,1mol hoÆc n CO2 0, 2mol
0,15 0,1
n CO2 0,1 0,5 0,2
0,3
VCO2 0,1.22, 4 0, 24lit
VCO2 0, 2.22, 4 4, 48lit
C ®óng
Chó ý: + NÕu n CO2 0,1 hoÆc 0,5 VCO2 = 2,24 hoÆc 3,36 B sai + NÕu n CO2 0,15 hoÆc 0,3 VCO2 = 3,36 hoÆc 6,72 D sai + NÕu n CO2 0,15 hoÆc 0,2 VCO2 = 3,36 hoÆc 4,48 A sai Bµi 13: HÊp thô hoµn toµn V lÝt khÝ CO 2 (®ktc) vµo 2 lÝt dung dÞch Ca(OH) 2 0,01M th× ®îc 1gam kÕt tña. Gi¸ trÞ cña V lÝt lµ: A. 0,224 hoÆc 0,448 B. 0,448 hoÆc 0,672
C. 0,448 hoÆc 1,792 C. 0,224 hoÆc 0,672
Bµi gi¶i:
n Ca (OH) 2 2 0,01 0,02mol; n CaCO3
1 0,01mol 100
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ ta cã: Tõ ®å thÞ ®Ó thu ®îc n CaCO3 0,01mol n CaCO3
th× sè mol CO 2 sÏ cã hai gi¸ trÞ
n CO2 0,01mol hoÆc n CO2 0,03mol
0,02 0,01 0,01 0,02 0,03 0,04
n CO2
VCO2 0,01.22, 4 0, 224l
VCO2 0,03.22, 4 0,672l
D ®óng
Chó ý: + NÕu n CO2 0,01 hoÆc 0,02 V = 0,224 hoÆc 0,448 lÝt A sai + NÕu n CO2 0,02 hoÆc 0,03 V = 0,448 hoÆc 0,672 lÝt B sai + NÕu n CO2 0,02 hoÆc 0,04 V = 0,448 hoÆc 1,792 lÝt C sai Bµi 14: §èt ch¸y hoµn toµn 1,6 gam bét lu huúnh råi ch o s¶n phÈm ch¸y sôc hoµn toµn vµo 200ml dung dÞch Ba(OH) 2 0,5M. Khèi lîng gam kÕt tña thu ®îc lµ: A: 21,70
B: 43,40
C: 10,85
D: 32,55
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ: S + O 2 = SO2
n SO2 n S
1,6 0,05mol; n Ba (OH)2 0, 2.0,5 0,1mol 32 Tõ ®å thÞ sè mol SO 2 = 0,05
n BaCO3
n BaO3 0,05mol 0,1
m BaSO3 0,05.217 10,85gam
0,5
n SO2
C ®óng
O 0,5 0,1 0,15 0,2 Bµi 15: Sôc 4,48 lÝt khÝ (®ktc) gåm CO 2 vµ N2 vµo b×nh chøa 0,08mol níc v«i trong thu ®îc 6gam kÕt tña. PhÇn tr¨m thÓ tÝch khÝ CO 2 trong hçn hîp ®Çu cã thÓ lµ: A: 30% hoÆc 40% B: 30% hoÆc 50% C: 40% hoÆc 50%
D: 20% hoÆc 60%
Bµi gi¶i:
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
n Ca (OH) 2 0,08mol; n CaCO3
6 4, 48 0,06mol; n h 2khÝ 0, 2mol 100 22, 4
¸p dông ph¬ng ph¸p ®å thÞ: n CaCO3 Tõ ®å thÞ ®Ó thu ®îc 0,06 mol kÕt tña th× sè
0,08 0,06
mol CO2 cã 2 gi¸ trÞ:
n CO2 0,06 0,08 0,1
0,16
0,06 n 0,06mol %VCO .100 30% 2 CO2 0, 2 B ®óng 0,1 n CO2 0,1mol %VCO 2 0, 2 .100 50% + C¸ch 2: Ph¬ng ph¸p th«ng thêng Do n CaCO3 0,06mol n Ca (OH) 2 0,08mol nªn cã hai trêng hîp - TH1: Ca(OH) 2 d: CO2 + Ca(OH) 2 CaCO3 + H2O
n CO2 n CaCO3 0,06mol %VCO2
0,06 .100% 30% 0, 2
- TH2: T¹o 2 muèi CO2 + Ca(OH) 2 CaCO3 + H2O 0,06 0,06 0,06
(1)
2CO2 + Ca(OH) 2 Ca(HCO3)2 + H2O 0,04 0,02
(2)
Tõ (1) vµ (2) n CO2 0,06 0,04 0,1mol %VCO2
0,1 .100 50% 0, 2
B ®óng
Chó ý: + NÕu n CO2 0,06 hoÆc 0,08mol %VCO2 30% hoÆc 40% A sai + NÕu n CO2 0,08 hoÆc 0,1mol %VCO2 40% hoÆc 50% C sai Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
+ NÕu n CO2
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 0,04 hoÆc 0,12mol %VCO2 20% hoÆc 60% D sai
NhËt xÐt: Ph¬ng ph¸p ®å thÞ - Ph¬ng ph¸p míi nhÊt
- DÔ hiÓu nhÊt
- DÔ ¸p dông nhÊt
- Sö dông ph¹m vi réng nhÊt
- Thêi gian nhanh nhÊt
- §¸p ¸n chÝnh x¸c nhÊt
- Kh«ng ph¶i viÕt ph¬ng tr×nh
- Ph¬ng ph¸p míi ®éc ®¸o nhÊt
- Ph¬ng ph¸p cã tÝnh t duy nhÊt
Ph¬ng ph¸p 3. ph¬ng ph¸p quy ®æi ®Ó nhÈm nhan h c©u hái tr¾c nghiÖm 1. Ph¬ng ph¸p Nh c¸c em ®· biÕt: viÖc n¾m v÷ng c¸c ph¬ng ph¸p gi¶i to¸n tr¾c nghiÖm cña Bé gi¸o dôc - §µo t¹o lµ v« cïng quan träng, cho phÐp chóng ta gi¶i nhanh chãng c¸c bµi to¸n phøc t¹p, ®Æc biÖt lµ to¸n ho¸ Èn sè, lîng bµi rÊt nhiÒu (40 c©u tr¾c nghiÖm rÊt ng¾n, nhng ®ßi hái c¸c em ph¶i n¾m v÷ng c¸c bÝ quyÕt, ph¬ng ph¸p gióp gi¶i nhanh bµi to¸n ho¸ häc. VÝ dô: §Ò thi §H C§ - KA – 2008. Cho 11,36 gam hçn hîp gåm Fe, FeO, Fe 2 O3 vµ Fe3O4 ph¶n øng hÕt víi dung dÞch HNO 3 lo¶ng (d) thu ®îc 1,344 lÝt khÝ NO (s¶n phÈm khö duy nhÊt ë ®ktc) vµ dung dÞch X. C« c¹n dung dÞch X thu ®îc m gam muèi khan gi¸ trÞ m lµ: A: 34,36g
B: 35,50g
C: 49,09g
D: 38,72g
- NÕu chóng ta dïng c¸c ph¬ng ph¸p ®¹i sè th«ng thêng, viÕt ph¬ng tr× nh ph¶n øng ®Æt Èn sè: x, y, z … lËp hÖ ph¬ng tr×nh sÏ mÊt nhiÒu thêi gian vµ ®«i khi viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng kÕt côc l¹i kh«ng t×m ra ®¸p ¸n cho bµi to¸n. ThËm chÝ ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng, ph¬ng ph¸p b¶o toµn nguyªn tè, ph¬ng ph¸ p b¶o toµn e… còng mÊt rÊt nhiÒu thêi gian mµ vÉn kh«ng ra kÕt qu¶ cña bµi toµn tr¾c nghiÖm cña ®Ò §H C§ 2007 - 2008 vµ nh÷ng n¨m tíi. - §Ó gi¶i quyÕt nhanh gän c¸c bµi to¸n trªn th× ta ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p quy ®æi duy nhÊt, liÖu r»ng nÕu kh«ng sö dô ng ph¬ng ph¸p quy ®æi nµy c¸c em cã t×m ra ®îc kÕt qu¶ mét trong nh÷ng vÝ dô cña ®Ò thi §H -C§ - KA - 2008 trªn hay kh«ng? H·y thö xem nhÐ. 2. Néi dung ph¬ng ph¸p quy ®æi: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com a) Khi quy ®æi hçn hîp nhiÒu chÊt (hçn hîp X) (tõ 3 chÊt trë lªn) thµnh hçn hîp hai chÊt hoÆc mét chÊt ta ph¶i b¶o toµn sè mol nguyªn tè vµ b¶o toµn khèi lîng hçn hîp. b) Cã thÓ quy ®æi hçn hîp X vÒ bÊt kú cÆp chÊt nµo, thËm chÝ quy ®æi vÒ mét chÊt. Tuy nhiªn ta nªn chän cÆp chÊt nµo ®¬n gi¶n cã Ýt ph¶n øng oxi ho¸ khö nhÊt, ®Ó ®¬n gi¶n trong viÖc tÝnh to¸n. c) Trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n theo ph¬ng ph¸p quy ®æi ®«i khi ta gÆp sè ©m ®ã lµ do sù bï trõ khèi lîng cña c¸c chÊt trong hçn hîp, trong trêng hîp nµy ta vÉn tÝnh to¸n b×nh thêng vµ kÕt qu¶ cuèi cïng vÉn tho¶ m·n. d) Khi quy ®æi hçn hîp X vÒ mét chÊt lµ Fe xOy th× Oxit Fe xOy t×m ®îc chØ lµ oxit gi¶ ®Þnh kh«ng cã thùc. 3. KÕt luËn: Mét sè bµi to¸n ho¸ häc cã thÓ gi¶i nhanh b»ng ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng, b¶o toµn nguyªn tè, b¶o toµn e… song ph¬ng ph¸p quy ®æi còng t×m ra ®¸p ¸n rÊt nhanh, chÝnh x¸c vµ ®ã lµ ph¬ng ph¸p t¬ng ®èi u viÖt, kÕt qu¶ ®¸ng tin cËy, cã thÓ vËn dông vµo c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm ®Ó ph©n lo¹i häc sinh (nh ®Ò §HC§ - 2007 - 2008 mµ Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®· lµm). 4. Bµi tËp ¸p dông: VÝ dô 1: Nung 8.4 gam Fe trong kh«ng khÝ, sau ph¶n øng thu ®îc m gam X gåm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 . Hoµ tan m gam hh X b»ng HNO 3 d, thu ®îc 2.24 lÝt khÝ NO 2 (đktc) lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ m lµ: A. 11.2 gam. B. 25.2 gam. C. 43.87 gam D. 6.8 gam. Bµi gi¶i. - C¸ch 1: + Sö dông ph¬ng ph¸p quy ®æi, quy hçn hîp X vÒ hai chÊt Fe vµ Fe 2O3 hoµ tan hçn hîp X vµo dung dÞch HNO 3 d ta cã: Fe + 6HNO 3 Fe(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O: n NO2 0,1mol
0,1/3
0,1
Sè mol cña nguyªn tö Fe t¹o oxit Fe 2O3 lµ:
n Fe
8, 4 0,1 0,35 1 0,35 (mol) n Fe2O3 n Fe 56 3 3 2 2.3
VËy m X m Fe m Fe 2O 3
0,35 0,35 33,6 .56 .160 11, 2g A ®óng 3 6 3
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Chó ý: + NÕu n Fe2O3 n Fe
0,35 0,35 mX (56 160) 25, 2g B sai 3 3
+ NÕu n Fe2O3 2n Fe 2.
0,35 0,35 mX (56 320) 43,87g C sai 3 3
+ NÕu kh«ng c©n b»ng pt : n Fe n NO 2 0,1mol n Fe
8, 4 0,1 0,05mol 56
mX = 0,05 (56 + 80) = 6,8 D sai TÊt nhiªn m X > 8,4 do vËy D lµ ®¸p ¸n v« lý) - C¸ch 2: Quy ®æi hæn hîp X vÒ hai chÊt FeO vµ Fe 2O3 FeO + 4HNO 3 Fe(NO3)3 + NO2 + 2H2O 0,1
n Fe
0,1
2Fe O 2 2FeO 0,1mol 0,1
8, 4 1,5mol 56
Ta cã: 0,15mol
4Fe 3O 2 2Fe 2O 3 0,05
m h 2X 0,1.72 0,025.160 11, 2g 0,025mol
A ®óng Chó ý: VÉn cã thÓ quy ®æi hçn hîp X vÒ hai chÊt (FeO vµ Fe 3O4) hoÆc (Fe vµ FeO) hoÆc (Fe vµ Fe3O4) nhng viÖc gi¶i trë nªn phøc t¹p h¬n, cô thÓ lµ ta ph¶i ®Æt Èn sè mol mçi chÊt, lËp hÖ ph¬ng tr×nh, gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh hai Èn sè). C¸ch 3: Quy hçn hîp X vÒ mét chÊt Fe xOy: FexOy + (6x - 2y) HNO3 xFe(NO3)3 + (3x - 2y) NO2 + (3x -y) H2O
0,1 mol 3x 2y
0,1mol
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè s¾t: n Fe
8, 4 0,1.x x 6 56 3x 2y y 7
VËy c«ng thøc quy ®æi lµ: Fe6O7 (M = 448) vµ n Fe6O7
0,1 0,025mol 3.6 2.7
mX = 0,025 . 448 = 11,2g A ®óng NhËn xÐt: Quy ®æi hçn hîp gåm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 vÒ hçn hîp hai chÊt FeO, Fe 2O3 lµ ®¬n gi¶n nhÊt. Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com VÝ dô 2: Nung m gam Fe trong kh«ng khÝ, sau mét thêi gian ta thu ®îc 11,2 gam hçn hîp chÊt r¾n X gåm Fe, Fe 2O3, Fe3O4, FeO. Hoµ tan hÕt 11,2g hçn hîp chÊt r¾n X vµo dung dÞch HNO 3 d thu ®îc 2,24 lÝt khÝ NO 2 (®ktc) lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ m lµ: A: 7,28g
B: 5,60g
C: 8,40g
D: 7,40g
Bµi gi¶i: T¬ng tù nh vÝ dô 1, ®èi víi c¸ch 1 - Quy vÒ hçn hîp X vÒ hai chÊt Fe vµ Fe 2O3:
Fe 6HNO 3 Fe(NO 3 ) 3 3NO 2 3H 2O 0,1
0,1
3
Sè mol cña nguyªn tö Fe t¹o oxit Fe 2O3 lµ:
1 m 0,1 m 0,1 n Fe mol n Fe 2O 3 2 56 3 56 3 VËy mX = mFe + m Fe2O3 11, 2 56.
0,1 1 m 0,1 .160 m = 8,4 C ®óng 3 2 56 3
T¬ng tù c¸ch 2 quy ®æi hçn hîp X vÒ FeO vµ Fe 2O3 m = 8,4 g T¬ng tù c¸ch 3 quy ®æi hçn hîp X vÒ Fe xOy m = 8,4 g VÝ dô 3: Hoµ tan hÕt m gam hçn hîp X gåm Fe, Fe 2O3, Fe3O4 trong dung dÞch HNO 3 ®Æc nãng thu ®îc 4,48 lÝt khÝ mµu n©u duy nhÊt (®ktc). C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng thu ®îc 145,2gam muèi khan, g i¸ trÞ m lµ: A: 78,4g
B: 139,2g
C: 46,4g
D: 46,256g
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p quy ®æi: Quy hçn hîp X vÒ hçn hîp hai chÊt C¸ch 1: Quy hçn hîp X vÒ 2 chÊt Fe vµ Fe 2O3: hoµ tan hçn hîp X vµo dung dÞch HNO 3 ®Æc nãng d. Ta cã: Fe + 6HNO 3 Fe(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O 0,2/3
0,2/3
0,2
Fe2O3 + 6HNO3 2Fe(NO3)3 + 3H2O Ta cã: n NO2
(1)
(2)
4, 48 145, 2 0, 2mol ; n muèi khan n Fe( NO3 )3 0,6mol 22, 4 242
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Tõ pt (2): n Fe2O3
1 1 0, 2 0,8 n Fe( NO3 )3 0,6 (mol) 2 2 3 3
m h 2X m Fe n Fe 2O3
0, 2 0,8 .56 .160 46, 4g C ®óng 3 3
m h 2X m Fe n Fe 2O3 0,66.56 0, 266.160 46, 256g D ®óng C¸ch 2: Quy hçn hîp X vÒ hçn hîp 2 chÊt FeO vµ Fe 2O3 ta cã:
FeO + 4HNO 3 Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 + 2H 2O (3) 0,2
0,2
0,2
Fe 2 O3 + 6HNO3 2Fe(NO3 )3 +3H 2 O 0,2mol n Fe( NO3 )3
(4)
0,4mol
145, 2 0, 6mol , mX = 0,2 (72 + 160) = 46,4gam C ®óng 242
Chó ý: + NÕu tõ (4) kh«ng c©n b»ng n Fe2O3 0, 4mol mX = 0,2 (72 + 2 . 160) = 78,4 gam A sai C¸ch 3: Quy hçn hîp X vÒ mét chÊt lµ Fe xOy: FexOy + (6x -2y) HNO3 xFe(NO3)3 + (3x - 2y)NO2 + (3x - y) H2O 0, 2 0,6 0,2 3x 2y ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè Fe:
x 3 Fe3O4 y 4
mh2
0, 2 0, 6 6y= 8x 3x 2y x
0, 2 .232 46, 4g C ®óng 3.3 4.2
Chó ý: + NÕu m hh = 0,6 232 = 139,2 g B sai VÝ dô 4: Hoµ tan hÕt m gam hh X gåm FeO, Fe2O3 và Fe3O4 b»ng HNO 3 thu ®îc 2.24 lÝt khÝ mµu n©u duy nhÊt (đktc). C« c¹n dd sau ph¶n øng ®îc 96.8 gam muèi khan. Gi¸ trÞ m lµ: A. 55.2 gam. B. 31.2 gam. C. 23.2 gam D. 46.4 gam. VÝ dô 5: Hoµ tan 52.2 gam hh X gåm FeO, Fe2O3 và Fe3O4 b»ng HNO 3 ®Æc, nãng thu ®îc 3.36 lÝt khÝ NO 2 (đktc). C« c¹n dd sau ph¶n øng ®îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ m lµ: A. 36.3 gam. B. 54.45 gam. C. 46.4 gam D . 72.6 gam. VÝ dô 6: Hoµ tan hoµn toµn 49.6 gam hh X gåm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4 b»ng H2SO4 ®Æc, nãng thu ®îc dung dÞch Y vµ 8.96 lÝt khÝ SO 2 (đktc). Thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi lîng cña oxi trong hh X vµ khèi lîng muèi trong dd Y lÇn lît lµ: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com A. 20.97% vµ 140 gam. B. 37.50% vµ 140 gam. C. 20.97% vµ 180 gam D.37.50% vµ 120 gam. Bµi gi¶i: + Quy hçn hîp X vÒ hai chÊt FeO vµ Fe 2O3 ta cã: 2FeO 4H 2SO 4 Fe 2 (SO 4 ) 3 SO 2 4H 2O 0, 4 0, 4mol 49,6gam 0,8 Fe 2 O3 3H 2SO 4 Fe 2 (SO 4 )3 3H 2 O 0, 05 0, 05
m Fe2O3 49, 6 0,8.72 8g n Fe2O3
8 0, 05mol 160
noxi (X) = 0,8 + 3.(-0,05) = 0,65mol %m O
0, 65.16.100 20, 97% A vµ C 49, 6
m Fe2 (SO4 )3 [0, 4 ( 0, 05)).400 140gam A ®óng Chó ý: + NÕu m Fe2 (SO4 )3 (0, 4 0, 05).400 180g C sai + T¬ng tù quy ®æi vÒ hai chÊt kh¸c… VÝ dô 7: §Ó khö hoàn toàn 3,04 gam hh X gåm FeO, Fe 3O4, Fe2O3, cÇn 0,05 mol H 2. MÆt kh¸c hoà tan hoàn toàn 3,04 gam hh X trong dd H 2SO4 ®Æc nãng th× thu ®îc thÓ tÝch V ml SO2 (san®ktc). Gi¸ trÞ V(ml) là: A.112 ml B. 224 ml C. 336 ml D. 448 ml. ( Gièng bµi 7 phÇn §L BT NT, chóng ta gi¶i xem c¸ch nµo nhanh h¬n, u viÖt h¬n, dÔ hiÓu h¬n). Bµi gi¶i: Quy ®æi hçn hîp X vÒ hçn hîp hai chÊt FeO vµ Fe 2O3 víi sè mol lµ x, y 0
t Ta cã: FeO H 2 Fe H 2O x x x
Fe2O3 + 3H2 2Fe + 3H 2O y 3y 2y
(1) (2)
x 3y 0, 05 x 0, 02mol 72x 160y 3, 04 y 0, 01mol
Tõ (1) vµ (2) ta cã:
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 2FeO + 4 H 2SO4 Fe2(SO4)3 + SO2 + 4H2O (3) 0,02mol 0,01mol VËy VSO2 0,01 22,4 = 0,224 lÝt hay 224ml B ®óng Chó ý: NÕu (3) kh«ng c©n b»ng: VSO2 = 0,02 22,4 = 0,448 lÝt = 448ml D sai VÝ dô 8: Nung m gam bét s¾t trong oxi thu ®ù¬c 3 gam hh chÊt r¾n X. Hoµ tan hÕt hçn hîp X trong dung dÞch HNO 3 d tho¸t ra 0.56 lÝt NO (® ktc) lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ m lµ: A. 2.52 gam B. 1.96 gam. C. 3.36 gam. D. 2.10 gam. Bµi gi¶i: C¸ch 1: Quy hçn hîp chÊt r¾n X vÒ hai chÊt Fe, Fe 2O3 Fe + 4HNO 3 Fe(NO3)3 + NO + 2H 2O 0,025mol n NO
0,025mol
0, 56 0, 025mol 22, 4
m Fe2O3 = 3 - 0,025 .56 = 1,6gam n Fe(trong Fe 2O3 )
1, 6 0, 02mol 160
mFe = 56(0,025 + 0,02) = 2,52 gam A ®óng Chó ý: NÕu n Fe(trong Fe2O3 )
1, 6 0, 01mol mFe = 56.(0,035) = 1,96g B sai 160
C¸ch 2: Quy hçn hîp chÊt r¾n X vÒ hai chÊt FeO, Fe 2O3 3FeO + 10HNO 3 3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O 3.0,025 0,025 mFeO = 3.0,025 . 72 = 5,4g n Fe(FeO)
5, 4 0, 075mol 72
m Fe2O3 = 3 - 5,4 = -2,4g n Fe(Fe 2O3 )
2.( 2, 4) 4,8 0, 03mol 160 160
mFe = 56 .(0,075 + (-0,03)) = 2,525 gam A ®óng Chó ý: + KÕt qu¶ ©m ta vÉn tÝnh b×nh thêng v× ®©y lµ ph¬ng ph¸p quy ®æi + NÕu n Fe(Fe 2O3 ) 0,015mol mFe = 56.0,06 = 3,36g C sai C¸ch 3: Quy hçn hîp chÊt r¾n X vÒ mÆt chÊt lµ Fe x Oy Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 3FexOy + (12x - 2y)HNO3 2Fe(NO3)3 +(3x-2y)NO + (6x -y)H2O
3.0, 025
0,025mol
3x 2y
3 3.0, 025 56x 16y 3x 2y
n Fe xO y
m Fe(oxit )
x 3 m Fe3O2 200 y 2
3.56.3 2, 52g A ®óng 200
Chó ý: NÕu m Fe2O3 160 m Fe 3.2.56
160
2,1g D sai
VÝ dô 9: ( §Ò thi §H C§- Khèi A- 2008). Cho 11.36 gam hçn hîp gåm Fe, FeO, Fe 2O3 và Fe3O4 ph¶n øng hÕt víi dd HNO3 lo·ng d thu ®îc 1.344 lÝt khÝ NO (s¶n phÈm khö duy nhÊt ë đktc) vµ dung dịch X. C« c¹n dung dÞch X sau ph¶n øng ®îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ m lµ: A. 34.36 gam. B. 35.50 gam. C. 49.09 gam D. 38.72 gam. Bµi gi¶i. C¸ch 1: Quy ®æi hçn hîp vÒ hai chÊt: Fe, F e2O3 Hoµ tan hçn hîp víi HNO 3 lo·ng d 1,344 lÝt NO 3Fe + 4HNO 3 Fe(NO3)3 + NO + 2H 2O 0,06mol 0,6mol 0,06mol Fe2O3 0,05 n NO
2Fe(NO3)3 0,1mol
(2)
1, 344 0, 06mol; 22, 4
Tõ (1) mFe = 56 . 0,06 = 3,36 g n Fe2O3
(1)
m Fe2O3 11, 36 3, 36 8g
8 0, 05mol mX = 242 (0,06 + 0,1) = 38,72g D ®óng 160
C¸ch 2: Quy hçn hîp vÒ hai chÊt: FeO, Fe 2O3 3FeO + 10HNO 3 3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O 0,18 0,18mol 0,06 Fe2O3 2Fe(NO3)3 -0,01 -0,02 mFeO = 12,96g; m Fe2O3 1, 6g m Fe( NO3 )3 242(0,18 0,02) 38,72g D ®óng Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com C¸ch 3: Quy hçn hîp vÒ mét chÊt Fe xOy 3FexOy + (12x - 2y)HNO3 3xFe(NO 3)3 + (3x - 2y)NO + (6x-y)H2O
3.0,06 3x 2y
3.x.0,06 3x 2y
n FexO y
0,06
11, 36 0, 06.3 x 16 150x = 160y 56x 16y 3x 2y y 15
m Fe( NO3 )3
3.16.0, 06 .242 38, 72g D ®óng 3.16 2.15
VÝ dô10: Hỗn hợp X gåm Fe, FeO, Fe 2O3 và Fe 3O4 víi sè mol mçi chÊt lµ 0.1 mol hoµ tan hÕt vµo dung dÞch Y gåm ( HCl, H 2SO4 lo·ng) d thu ®îc dung dÞch Z. Nhá tõ tõ dung dÞch Cu(NO3)2 1M vµo dung dÞch Z cho tíi khi ngõng tho¸t khÝ NO. ThÓ tÝch dung dÞch Cu(NO3)2 cÇn dïng vµ thÓ tÝch khÝ tho¸t ra ë ®ktc thuéc ph¬ng ¸n nµo? A. 50 ml vµ 6.72 lÝt B. 100 ml vµ 2.24 lÝt. C. 50 ml vµ 2.24 lÝt D. 100 ml vµ 6.72 lÝt. Bµi gi¶i: Quy hçn hîp 0,1 mol Fe2O3 vµ 0,1 mol FeO thµnh 0,1 mol Fe3O4 Hçn hîp X gåm: Fe 3O4 mol: Fe(0,2mol) + dung dÞch Y Fe3O4 + 8H+ Fe2+ + 2Fe3+ + 4H2O 0,2mol 0,2 0,4mol
(1)
Fe + 2H+ Fe2+ + H2 0,1 0,1
(2)
D2 Z (Fe2+: 0,3mol; Fe 3+: 0,4mol) + Cu(NO 3)2
(3)
3Fe 2 NO 3 4H 3Fe3 NO 2H 2O
(4)
0,3
0,1
0,1
VNO = 0,1 22,4 = 2,24 lÝt; n Cu( NO3 ) 2
n d 2Cu( NO
3)2
1 n 0, 05mol 2 NO3
0, 05 0, 05 lÝt (hay 50ml) C ®óng 1
Chó ý: + NÕu n Cu ( NO3 ) 2 n NO 0,1mol VCu ( NO3 ) 2 100ml B sai 3
+ Tõ (4) nÕu kh«ng cÇn b»ng: V NO = 0,3 22,4 = 6,72 lÝt A sai
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron 1. Nguyªn t¾c ph¬ng ph¸p - Trong mét hÖ oxi ho¸ khö : “tæng sè e do chÊt khö nhêng b»ng tæng sè e mµ chÊt oxi ho¸ nhËn”. Hay “tæng sè mol e chÊt khö nhêng b»ng tæng sè mol e chÊt oxi ho¸ nhËn”. VÝ dô:
Cr - 3e x 3x
Cr3+ x
Cu - 2e y 2y
Cu2+ y
Fe - 3e z 3z
Fe3+ z
N5+ + 3e N2+ t 3t t
¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn e th×: 3x + 2y + 3z = 3t - Quan träng nhÊt lµ khi ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy ®ã lµ viÖc ph¶i nhËn ®Þnh ®óng tr¹ng th¸i ®Çu vµ tr¹ng th¸i cuèi cña hÖ oxi ho¸ khö, ta kh«ng cÇn quan t©m ®Õn viÖc c©n b»ng ph¶n øng oxi ho¸ khö x¶y ra. - Khi ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn e lectron ta ph¶i lµm c¸c bíc sau: + B1: Tõ d÷ kiÖn cña bµi to¸n ®æi ra sè mol + B2: ViÕt qu¸ tr×nh oxi ho¸ vµ qu¸ tr×nh khö, ®ång thêi thiÕt lËp c¸c ®¹i lîng theo sè mol. + B3: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e cho hai qu¸ tr×nh trªn: “Tæng sè mol e chÊt nhêng b»ng tæng sè mol e chÊt nhËn ”. Tõ ®ã thiÕt lËp ph¬ng tr×nh ®¹i sè (nÕu cÇn), kÕt hîp víi gi¶ thiÕt cña bµi to¸n ®Ó t×m ra kÐt qu¶ nhanh nhÊt vµ chÝnh x¸c nhÊt. 2. Ph¹m vi sö dông: GÆp nhiÒu chÊt trong bµi to¸n mµ khi xÐt ph¬ng tr×nh ph¶n øng lµ ph¶n øng oxi hãa khö (cã sù thay ®æi sè e) hoÆc ph¶n øng x¶y ra phøc t¹p, nhiÒu ®o¹n, nhiÒu q u¸ tr×nh th× ta ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn e. - CÇn kÕt hîp c¸c ph¬ng ph¸p nh b¶o toµn khèi lîng, b¶o toµn nguyªn tè ®Ó gi¶i bµi to¸n. - CÇn cã nhiÒu chÊt oxi ho¸ vµ nhiÒu chÊt khö cïng tham gia trong bµi to¸n ta cÇn t×m tæng sè mol e nhËn vµ tæng s è mol e nhêng råi míi c©n b»ng. 3. Bµi tËp ¸p dông Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 1: §Ó m gam bét s¾t ngoµi kh«ng khÝ 1 thêi gian thu ®îc 11,8gam hçn hîp c¸c chÊt r¾n FeO, Fe 2O3, Fe, Fe 3O4 . Hoµ tan hoµn toµn hçn hîp ®ã b»ng dung dÞch HNO 3 lo·ng thu ®îc 2,24 lÝt khÝ NO duy nhÊt (®ktc). Gi¸ trÞ m gam lµ: A: 5,02
B: 9,94
C: 15,12
D: 20,16
Bµi gi¶i:
n Fe
m 11,8 m ; n O 2 (p) ; n NO(gp) 0,1mol 56 32
ChÊt khö lµ Fe; - 3e Fe3+
FeO m
56
3n
56
ChÊt oxi ho¸ gåm O 2 vµ HNO3
O 2 + 4e 2O 211, 8 m
11, 8 m
32
8.4
N+5 + 3e
M+2 (NO)
0,3
ne nhêng
.4
0,1
= ne chÊt oxi ho¸ nhËn (O2 , NO 3 )
3m 11,8 m 0, 3 m = 9,94 gam B ®óng 56 8 Bµi 2: Hoµ tan hoµn toµn 17.4 gam hçn hîp 3 kim lo¹ i Al, Fe, Mg trong dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra 13.44 lÝt khÝ, nÕu cho 34.8 gam hçn hîp trªn t¸c dông víi dung dÞch CuSO4 d, läc lÊy toµn bé chÊt r¾n thu ®îc sau ph¶n øng t¸c dông víi dung dÞch HNO3 nãng d, thu ®îc V lÝt khÝ NO 2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lµ: A. 11.2 lit B. 22.4 lÝt C. 53.76 lÝt D. 26.88 lÝt. Bµi gi¶i: Al, Fe, Mg nhêng e, sè mol e nµy chÝnh b»ng sè mol e Cu nhêng khi tham gia ph¶n øng víi HNO 3 sè mol e mµ H + nhËn còng chÝnh lµ sè mol e mµ HNO3 nhËn. 2H+ + 2e 1,2mol
H2 13,44 0,6mol 22,4
17,4 gam hçn hîp H + nhËn 1,2mol e. VËy 34,8gam sè mol mµ H + nhËn lµ: 2,4 mol 17,4g hçn hîp n H 1,2 34,8g hçn hîp n H 2,4mol N+5 + 1e NO2 Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
2,4
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 2,4mol VNO2 2,4.22,4 53,76 lÝt C ®óng
Chó ý: NÕu n H 1,2 VNO2 1,2.22,4 26,88 lÝt
D sai
Bµi 3: Hoµ tan hoµn toµn 43.2 gam kim lo¹i Cu vµo dung dÞch HNO3 lo·ng d, tÊt c¶ khÝ NO thu ®îc ®em «xi ho¸ thµnh NO 2 råi sôc vµo níc cã dßng oxi ®Ó chuyÓn hÕt thµnh dung dÞch HNO3 . V lÝt khÝ O 2 ®ktc tham gia vµo qu¸ tr×nh trªn lµ: A. 15.12 lÝt B. 7.56 lÝt C. 6.72 lÝt D. 8 .96 lÝt Bµi gi¶i: Ta nhËn thÊy Cu nhêng e cho HNO 3 t¹o thµnh NO2 , sau ®ã NO2 l¹i nhêng cho O2. VËy trong bµi toµn nµy, Cu lµ chÊt nhêng víi O 2 lµ chÊt nhËn e. Cu - 2e Cu2+
O2 + 4e 2O2-
0,675 1,35
x
4x
4x = 1,36 x = 0,3375
VO2 0,3375.22,4 7,56 lÝt B ®óng
1,35 VO2 15,12 lÝt A sai 2 Bµi 4: Chia m gam hçn hîp 2 kim lo¹i A, B cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh 2 phÇn b»ng nhau. – PhÇn 1 tan hÕt trong dung dÞch HCl t¹o ra 1.792 lÝt H 2 ®ktc. - PhÇn 2 nung trong oxi thu ®îc 2.84 gam hçn hîp oxit. Gi¸ trÞ cña m lµ A. 1.56 gam. B. 4.4 gam. C. 3.12 gam D. 4.68 gam. Bµi gi¶i: Ph©n tÝch: NÕu O2 + 2e 2O2- x
A, B lµ chÊt khö H + (ë, P1) vµ O 2 (ë P2) lµ chÊt oxi ho¸ n eH nhËn = n eO2 nhËn
2H+ - 2.1e H2 0,16 0,08 O2 + 4e 2O2-
m KLP2 m oxit m oxi 2,84 0,04.32 1,56g m = 1,56 x2 = 3,12g C ®óng
0,04 0,16 Ph©n tÝch: NÕu m KLP2 2,84 0,04 x16 2,2g m = 4,4g B ®óng Bµi 5: : Chia 44 gam hçn hîp gåm Fe vµ kim lo¹i M cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh 2 phÇn b»ng nhau. - P1 tan hÕt trong 2 lÝt dung dich HCl t¹o ra 14.56 lÝt H 2 ®ktc. - P2 tan hoµn toµn trong dung dich HNO 3 lo·ng nãng thÊy tho¸t ra 11.2 lÝt khÝ NO duy nhÊt ë ®ktc. 1. Nång ®é mol cña dung dich HCl lµ: A. 0.45 M B. 0.25 M C. 0.55 M D. 0.65 M. 2. Khèi lîng hçn hîp muèi clorua khan thu ®îc khi c« c¹n dung d ịch sau p ë P1 lµ: A. 65.54 gam B. 68.15 gam C. 55.64 gam D. 54.65 gam. Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 3. PhÇn tr¨m khèi lîng cña Fe trong hçn hîp ban ®Çu lµ: A. 49.01 % B. 47.97 % C. 52.03 % D. 50.91 %. 4. Kim lo¹i M lµ: A. Mg B. Zn C. Al D. Cu. Bµi gi¶i: a) n H 2 0,65mol n HCl 2n H 2 2.0,65 1,3mol
1,3 0,65M §¸p ¸n D ®óng 2 m KL m Cl . Trong ®ã: n Cl n HCl 1,3mol
CM b) m muèi
§¸p ¸n B
mmuãi = 22 + 1,3 . 35,5 = 68,15g c) ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e: Fe - 2e Fe2+
P1: Fe:
x
2x
M - ae Ma+ y
ay
2H+ + 2e H2 1,3 Fe 3e x
3x
0,65
Fe 3
M - ae Ma+ N+5 + 3e N+2 (NO)
2x ay 1,3 x 0,2 3x ay 1,5 ay 0,9
1,5 0,5 0,2.56 .100% 50,91% 22 mM = 22 - 0,2 . 56 = 10,8g
nFe = 0,2 %m Fe d)
nM y
D ®óng
0,9 m 10,8.a ; M 12a a n 0,9
VËy a = 2; M = 24(Mg) lµ phï hîp Bµi 6: Cho tan hoµn toµn 3.6 gam hçn hîp gåm Fe vµ Mg trong dung dÞch HNO 3 2M lo·ng nãng thu ®îc dung dÞch D, 0.04 mol khÝ NO vµ 0.01 mol NO 2 . Cho dung dÞch D t¸c dông víi NaOH lÊy d, läc vµ nung kÕt tña ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc m gam chÊt r¾n. 1. Gi¸ trÞ m lµ A. 2.6 gam B. 3.6 gam C. 5.2 gam D. 7.8 gam. 2. ThÓ tÝch HNO 3 ®· ph¶n øng lµ: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com B. 0.24 lÝt C. 0.26 lÝt D. 0.13 lÝt. Bµi gi¶i:
A. 0.5 lÝt a)
N+5 + 3e NO
HNO3 lµ chÊt oxi ho¸:
0,12 0,04 mol 2N+5 + 8e 2M+1 (N2O) 0,08
0,02 0,01mol
ne nhËn = 0,12 + 0,08 = 0,2mol . - Mg vµ Fe lµ chÊt khö. Gäi x, y lµ sè mol Mg vµ Fe trong hçn hîp Mg - 2e Mg3+ x
2x mol
ne nhêng = 2x + 3y
Fe - 3e Fe3+ y
3y mol
Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh: 24x 56y 3,6 x 0,01molMg 0,01molMgO 2x 3y 0,2 y 0,06molFe 0,03molFe 2O 3 m m MgO m Fe 2O 3 0,01.40 0,03.160 5,2g
Ta cã thÓ tÝnh theo c¸ch sau: Ta cã s¬ ®å: Mg MgO; Fe Fe2O3. Trong ®ã Mg vµ Fe lµ chÊt khö, oxi lµ chÊt oxi ho¸, sè mol e nh©n vÉn lµ 0,2mol: O + 2e O20,1 0,2 b)
m = mMg, Fe + MO = 3,6 + 16. 0,1 = 5,2gam
C ®óng
Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè N ta cã: n N(HNO3 ) n N(NO3 ) n N(NO) n N(N 2O)
Hay n HNO3 2n Mg(NO3 ) 2 3n Fe(NO3 )3 n NO 2n N 2O 2.0,01
3.0,06
0,04 2.0,01 0,26
0,26 0,13 lÝt D ®óng 2 Bµi 7: Cho luång khÝ CO qua m gam bét Fe2O3 nung nãng thu ®îc 14 gam hçn hîp X gåm 4 chÊt r¾n . Cho hçn hîp X hßa tan hoµn toµn b»ng HNO 3 d, thu ®îc 2.24 lÝt khÝ NO (đktc) lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ m lµ: A. 16.4 gam. B. 14.6 gam. C. 8.2 gam D. 20.5 gam. Bµi gi¶i: VHNO3
CO lµ chÊt khö (ta coi Fe 2O3 kh«ng tham gia vµo ph¶n øng oxi ho¸ khö) Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com m 14 Moxi(trong oxit) = m - 14g. nCO = nO(oxit) = 16 C+2 + 2e C+4 m 14 m 14 16 8 - HNO3 lµ chÊt oxi ho¸: N +5 + 3e N+2 0,3 Ta cã:
m 14 0,3 m 16,4g 8
0,1mol
A ®óng
Bµi 8: Cho tan hoµn toµn 58 gam hçn hîp A gåm Fe, Cu, Ag trong dung dÞch HNO 3 2M lo·ng nãng thu ®îc dung dich B vµ 0.15 mol khÝ NO vµ 0.05 mol NO 2 . C« c¹n dung dich B khèi lîng muèi khan thu ®îc lµ: A. 120.4 gam B. 89.8 gam C. 116.9 gam D. kÕt qu¶ kh¸c. Bµi gi¶i: NÕu chØ dïng ph¬ng ph¸p b¶o toµn e th«ng thêng, ta còng chØ lËp ®îc 2 ph¬ng tr×nh 3 Èn sè vµ sÏ gÆp khã kh¨n trong viÖc gi¶i. §Ó tÝnh khèi lîng muèi NO3 trong bµi to¸n trªn ta cã c«ng thøc n NO (trong muèi) = a. n X. 3
Trong ®ã a lµ sè e mµ N +5 nhËn ®Ó t¹o thµnh Y Nh vËy: m muèi khan = MFe, Cu, Ag + m NO 3
n NO 3.n NO 8n N 2O 3.0,15 8.0,05 0,95mol 3
mmuèi khan = 58 + 0,95 . 62 = 116,9g
C ®óng
Bµi 9: Cho luång khÝ CO qua m gam bét Fe2O3 nung nãng thu ®îc X gåm 4 chÊt r¾n. chia X thµnh 2 phÇn b»ng nhau. - PhÇn 1 hoµ tan b»ng HNO3 d, thu ®îc 0.02 mol khÝ NO vµ 0.03 mol N 2O. - PhÇn 2 hoµ tan hoµn toµn trong dung dÞch H 2SO4 ®Æc nãng thu ®îc V lÝt SO 2 (®ktc). Gi¸ trÞ V lµ: A. 2.24 l B. 3.36 l C. 4.48 l D. 6.72 l. Bµi gi¶i: HNO3 lµ chÊt oxh N+5 + 3e N+2 0,06
0,02mol
2N+5 + 8e 2N+1 (N2O) 0,24
0,06
ne nhËn = 0,06 + 0,24 = 0,3mol
0,03
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com - ChÊt khö ë hai phÇn lµ nh nhau, do ®ã sè mol e letron H2SO4 nhËn b»ng sè mol eletron HNO3 nhËn. Ta cã S6 2e S4 (SO 2 ) VSO2 0,15.22,4 3,36 lÝt B ®óng 0,3 0,15
Bµi 10: Chia hçn hîp X gåm Al vµ Al 2O3 thµnh 2 phÇn b»ng nhau. - PhÇn 1 t¸c dông NaOH d thu ®îc 0.3 mol khÝ. - PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch HNO 3 thu ®îc 0.075 mol khÝ Y duy nhÊt. Y lµ: A. NO2 B. NO C. N 2O D. N 2 Bµi gi¶i: Trong X chØ cã Al cã tÝnh khö: 2H2O + 2e H2 + 2OH0,6
0,3
Khi t¸c dông víi HNO 3, chÊt oxi ho¸ lµ HNO 3 N+5 + ne Y 0,075n
0,075mol ta cã: 0,075n = 0,6
Víi n lµ sè e mµ N +5 nhËn ®Ó t¹o thµnh Y n = 8. VËy Y lµ N 2O C ®óng Bµi 11: Cho tan hoµn toµn 7.2 gam Fe xOy trong HNO 3 thu ®îc 0.1 mol NO 2 . C«ng thøc ph©n tö cña «xit lµ: A. FeO, B. Fe2O3 C. Fe3O4 D. kÕt qu¶ kh¸c. Bµi gi¶i: N+5 + 1e N+4 …..(NO2) , 0,1 2y x.Fe x
0,1
FexOy lµ chÊt khö
0,1
2y 7,2 x. 3 e x.Fe 3 (3x 2y) 0,1 x 56x 16y
7,2 7,2 ... (3x 2y) 160x 16y x y FeO A ®óng 56x 16y 56x 16y
Bµi 12: Hoµ tan hoµn toµn 19.2 gam kim lo¹i M trong dung dÞch HNO3 d thu ®îc 8.96 lÝt (®ktc) hçn hîp khÝ NO 2 vµ NO cã tØ lÖ vÒ thÓ tÝch 3:1. 1. Kim lo¹i M lµ: A. Al B. Cu. C. Mg D. Fe. 2. Khèi lîng HNO 3 ®· tham gia ph¶n øng lµ. A. 44.1 gam B. 25.2 gam C. 63 gam D. kÕt qu¶ kh¸c. Bµi gi¶i: n h 2 khÝ
VNO2 3 n NO2 3 8,96 0,4mol v× 22,4 VNO 1 n NO 1
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 3 n NO2 .0,4 0,3mol 4
ChÊt khö M:
M
nNO = 0,1mol
- ne Mn+
19, 2 M
(1)
19,2 .n M
ChÊt oxi ho¸: NO3 1e 2H NO 2 H 2 O 0,3
0,3 0,6
(2)
0,3
NO3 3e 4H NO 2H 2 O 0,1
0,3 0,4
0,1
(3)
0,2
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e: ne nhËn = ne nhêng a) M
19,2 .n 0,6 M
19,2 .n 32n M 64(n 2) Cu B ®óng 0,6
b) n HNO3 n H 0,6 0,4 1 m HNO3 1.63 63mol C ®óng Chó ý: + NÕu (2) vµ (3) c©n b»ng ph¬ng tr×nh b¸n oxi ho¸ khö: n HNO3 n H 0,4mol m HNO3 63.0,4 25,2gam B sai + NÕu (2) c©n b»ng vµ (3) kh«ng c©n b»ng ph¬ng tr×nh b¸n oxi ho¸ khö: n HNO3 n H 0,7mol m HNO3 63.0,7 44,1mol A sai + NÕu (3) c©n b»ng mµ (2) kh«ng c©n b»ng: n HNO3 n H 0,7mol A sai Bµi 13: Hoµ tan hoµn toµn 11,2g Fe trong dung dÞch HNO 3 d, thu ®îc A vµ 6,72 lÝt hçn hîp khÝ X gåm NO vµ mét khÝ X víi tØ lÖ thÓ tÝch lµ 1: 1. KhÝ X cã c«ng thøc lµ: A: NO2
B: N2
C: N2O
D: N2O3
Bµi gi¶i: n h 2 khÝ
6,72 11,2 0,3mol n Fe 0,2mol 22,4 56
- Qu¸ tr×nh oxi ho¸: Fe - 3e Fe3+ 0,2 0,6 - Qu¸ tr×nh khö:
(1)
0,2
NO3 3e 4H 2H 2 O NO 0,15
0,45 0,6
0,15
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
(2)
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 5x 2y 0,15 .0,15 x (3) xNO 3 (5x 2y)e N x O y ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e: 0,6 0,45
x 1 NO 2 y 2
5x 2y .0,15 x
A ®óng
Bµi 14: (§H- Khèi A-2008). Cho 3.2 gam bét Cu t¸c dông víi 100 ml dung dÞch hçn hîp HNO3 0.8 M vµ H 2SO4 0.2 M. Sau khi c¸c ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn sinh ra V lÝt khÝ NO (®ktc) s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A. 0.746 B. 0.448. C. 1.792 D. 0.672. Bµi gi¶i: NO3 4H 3e NO 2H 2 O
¸p dông ph¶n øng oxi ho¸ khö:
0,12
0,03
n H (HNO ) 0,08mol
Ta cã:
3
n H (H SO 2
4)
n H 0,12mol 2.H 2SO 4 2.0,2.0,1 0,04
VNO = 0,03 x 22,4 = 0,672lÝt
D ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n: + Häc sinh A lµm: Cu - 2e Cu2+ 0,05 0,1
0,05
NO3 N 5 3e N 2 (NO) x
x
3x
x
0,1 0,1 VNO2 .22,4 =>sai 3 3
+ Häc sinh B lµm: Cu - 2e Cu 2+ x 2x x 2x 0,24 x 0,12 (kh«ng tho¶ m·n) N 5 3e N 2 (NO) 0,05 0,1 0,08
v× nCu = 0,05mol + Häc sinh C lµm:
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Cu - 2e Cu 2+ 0,05 0,1 0,1 0,1 x (sai) 3 NO3 4H 3e NO 2H 2 O x 4x 3x x + Häc sinh D lµm: n H+ (HNO ) 0,08mol 1 3 n H 0,1mol VNO .0,1.22,4 0,56(Sai) n H (H SO ) 0,02mol 4 2 4
®óng.
+ Häc sinh E nhËn xÐt: Cã thÓ Cu d hoÆc Cu ph¶n øng hÕt nªn lµm nh A
Bµi 15: (§H- Khèi A-2008). Nung nãng m gam hçn hîp Al vµ Fe 2O3 (trong m«i trêng kh«ng cã kh«ng khÝ) ®Õn ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn thu ®îc h çn hîp r¾n Y, chia Y thµnh hai phÇn b»ng nhÇn b»ng nhau: - PhÇn 1 t¸c dông víi H 2SO4 lo·ng d sinh ra 3.08 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). - PhÇn 2 t¸c dông NaOH d sinh ra 0.84 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 22.75 B. 21.40 C. 29.40 D. 29.43 . Bµi gi¶i: Ph©n tÝch bµi to¸n: Tõ P 2 + NaOH d nªn Al d cßn Fe 2O3 hÕt: Nh vËy hçn hîp Y: Fe, Al 2O3 vµ Al d Gäi x, y, z lÇn lît lµ sè mol Al 2O3, Fe vµ Al d trong mçi phÇn: 2 Fe 2e Fe ¸p dông §LBT e: 3z + 2y = 0,275 y 2y y 2H 2e H 2 0,275 0,1375 Al 3e Al 3 z 3z z
P1:
(1)
z 3z z ¸p dông §LBT e: 3z + 2y = 0,075 z= 0,025M 2H 2e H 2 0,075 0,0375 Al 3e Al 3
P2:
Thay vµo (1) y = 0,1mol:
Fe2O3 + 2Al Al2O3 + 2Fe
(3)
1 Tõ (3) x n Al2O3 n Fe 0,05mol 2 m = 2.(0,05 . 102 + 56. 0,1 + 27 . 0,025)= 22,75
A ®óng
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 16: (§H- Khèi B-2007). Nung m gam bét Fe trong «xi thu ®îc 3 gam hçn hîp chÊt r¾n X. Hoµ tan hÕt hçn hîp X b»ng HNO 3 d, thu ®îc 0.56 lÝt khÝ NO (đktc) lµ s¶n phÈm khö duy nhÊt. Gi¸ trÞ m gam lµ: A. 2.62 B. 2.32 C. 2.22 D. 2.52 Bµi gi¶i. Fe - 3e Fe3+ x
¸p dông §LBT e: 3x = 0,075 + 4y (1)
3x
N + 3e +5
0,075
N (NO)
56x+ 32y=3
0,025
(2)
x 0,045 Tõ (1) vµ (2) y 0,015
O2 + 4e 2O-2 y
MÆt kh¸c: m X = mFe + m O2
+2
4y
m = 56 0,045 = 2,52g D ®óng Bµi 17: ( §H Khèi A-2007). Hoµ tan 5.6 gam Fe b»ng dung d ịch H2SO4 lo·ng thu ®îc dung dịch X. Dung dịch X ph¶n øng võa ®ñ víi V ml dung d ịch KMnO4 0.5 M. Gi¸ trÞ V ml lµ: A. 20 B. 40 C. 60 D. 80. Bµi gi¶i n Fe
5,6 0,1mol ; 56
Fe - 2e Fe2+ 0,1 0,2
0,1
Fe2+ - 1e Fe3+ 0,1 0,1
¸p dông §LBT e: 5x = 0,1 x =
0,1
Mn+7 + 5e Mn2+ x
5x
Ph©n tÝch bµi to¸n:
VKMnO 4
0,1 0,02 5
0,02 0,04lit 40ml B 0,5
NÕu Fe + H 2SO4 t¹o V1 lÝt H2 th×:
2H 2e H 2 3a 2b 5c 2b b 7 2 M 5e Mn c 5c c Fe 3e Fe 3 a 3a a
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 18 (KA- 2007) Bµi gi¶i: X¸c ®Þnh %V cña NO vµ NO 2 trong X: M X 19.2
30x 46(1 x) x 0,5hay50% n NO n NO 2 xmol 1
C¸c ph¬ng tr×nh oxi ho¸ khö: n Fe = a nCu = a; 56a + 64a = 12 a = 0,1mlol N 5 3e N 2 (NO) Fe 3e Fe 3 3x x 0,1 0,3 5 4 2 Cu 2e Cu N 1e N (NO 2 ) 0,1 0,2 x x
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn e ta cã: 0,3 + 0,2 = 3x + x x = 0,125 VËy nX = 0,125 . 2 = 0,25mol VX = 0,25 . 22,4 - 5,6 lÝt D ®óng Bµi 19: Bµi gi¶i: Al 3e Al 3 0,2 0,6 2H 2e H 2 0,6 0,3
n Al
5,4 0,2 n H 2 0,3 øng víi 6,72 lÝt D ®óng 27
Bµi 20: Bµi gi¶i: nA
11,2 0,5mol n N 2 0,2mol;n NO 0,1mol; n N 2O 0,2mol 22,4
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com + Qu¸ tr×nh oxi ho¸: Al - 3e Al3+ a
3a
(1)
a
+ Qu¸ tr×nh khö: 2N+5 + 10e N2 0,4
2
(2)
0,2
N+5 + 3e N+2 (NO) (3) 0,3
¸p dông §LBT e: 3a = 2 + 0,3 + 1,6 = 3,9 a = 1,3 mX = 27 . 1,3 = 35,1g A ®óng
0,1
2N+5 + 8e N+1(N2O) (4) 1,6
0,2
Ph©n tÝch bµi to¸n: + NÕu (2, 3, 4) kh«ng CB: 3a = 1 + 0,3 + 0,8 a = 0,7 mAl = 18,9g B sai + NÕu (2, 3) CB cßn (4) kh«ng: 3a = 2 + 0,3 + 0,8 a
3,1 mAl = 27,9 C sai 3
+ NÕu (2) kh«ng CB, (3,4) CB: 3a = 1 + 0,3 + 1,6 a
2,9 mAl = 26,1 D sai 3
Bµi 21: Bµi gi¶i: 2Al + 6HCl AlCl3 + 3H2 Mg + 2HCl MgCl2 + H2
Khèi lîng mçi phÇn m
26,1 8,7g 3
Fe + 2HCl FeCl2 + H2 Gäi x, y, z lµ sè mol Al, Mg, Fe trong 7,4 gam hçn hîp 27x 24y 56z 8,7 x 0,1 y 0,075 1,5x y z 0,3 1,5 0,15 x 0,075
trong 34,7 g hçn hîp n Al = 0,4; n Mg = 0,3; n Fe = 0,3 2Al + 3CuSO 4 Al(SO4)3 + 3Cu Mg + CuSO 4 MgSO4 + Cu Fe + CuSO 4 FeSO4 + Cu Cu + HNO 3 Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com - ë P3 khi c¸c KL t¸c dông víi dung dÞch CuSO 4 t¹o thµnh Cu, lîng Cu nµy t¸c dông víi HNO 3 t¹o ra Cu 2+. Do ®ã: Al, Mg, Fe lµ chÊt khö, nhêng e. ne nhêng = 3. 0,1 + 2. 0,075 + 2. 0,075 = 0,6mol - HNO3 lµ chÊt oxi ho¸, nhËn e: N +5 + 1e N+4 (NO2) a = 0,6 a
a
n NO2 0,6mol VNO2 0,6.22,4 13,44l C ®óng
Bµi 22: Bµi gi¶i: Trong X chØ cã Al cã tÝnh khö níc bÞ nh«m khö theo ph¬ng tr×nh 2H2O + 2e H 2 + 2OH0,6
0,3mol
Khi t¸c dông víi HNO 3, chÊt oxi ho¸ lµ HNO3 N+5 + ne
VËy Y lµ N 5 O C ®óng
Y
0,075
0,075n = 0,6, n lµ sè e mµ N +5 nhËn ®Ó t¹o thµnh Y. n = 8.
0,075
Bµi 23: Bµi gi¶i: Fe 2S21 t¬ng ®¬ng víi Fe 2+. S-2. S0, V× vËy cã thÓ coi hçn hîp X gåm hai chÊt S vµ FeS cã sè mol a vµ b ta cã:
Sè gam: X = 32a + 88b = 3,76 (I) ChÊt khö:
S0 - 6e S+6 a
6a
FeS-2 - 9e Fe3+ + S+6 b
9b
ChÊt oxi ho¸: N+5 + 1e N+4 (NO2) 0,48
0,48
Ta cã: 6a + 9b = 0,4 8 (II) Tõ (I) vµ (II): a = 0,035mol S b = 0,03 mol FeS Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
n BaSO 4
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com n SO2 n S n FeS 0,035 0,03 0,065mol 4
m BaSO 4 0,065.233 15,145g D ®óng
Bµi 24: Bµi gi¶i: Fe3O4 + 4 H2SO4 FeSO4 + Fe2(SO4)3 + 4H2O 0,02
0,02
Cu + Fe 2(SO4)3
0,02
CuSO4 + 2FeSO 4
0,02
0,04
Dung dÞch X lµ H 2SO4 d FeSO4, CuSO4 10FeSO 4 + 2KMnO 4 + 8 H2SO4 5Fe2(SO4)3 + 2SO4 + 2MnSO 4 + 8H2O 0,05
0,01
m Cu 64.
0,03 0,96g ; n Fe2 (SO4 )3 cßn d 2
ph¬ng ph¸p b¶o toµn nguyªn tè 1. Nguyªn t¾c c hung: Dùa vµo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè (BTNT) "Trong c¸c ph¶n øng ho¸ häc th«ng thêng th× c¸c nguyªn tè lu«n ®îc b¶o toµn". NghÜa lµ: "Tæng sè mol nguyªn tö cña mét nguyªn tè M bÊt kú nµo ®ã th× tríc vµ sau ph¶n øng lu«n b»ng nhau". 2. Ph¹m vi sö dông Thêng sö dông cho viÖc tÝnh to¸n mét kim lo¹i, mét phi kim, mét chÊt,… trong nhiÒu chÊt, cÇn ph¶i viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng nhiÒu … th× ph¶i nghÜ ®Õn ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè. 3. Bµi tËp ¸p dông: Bµi 1:
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
Fe3O 4 8HCl FeCl 2 2FeCl3 4H 2O 16 n HCl NaOH NaCl H 2O 0,1mol Fe O 2 3 160 FeCl 2 2NaOH Fe(OH) 2 2NaCl 23, 2 n 0,1mol Fe3O 4 FeCl3 3NaOH Fe(OH) 3 3NaCl 232 4Fe(OH) 2 2H 2O O 2 4Fe(OH) 3 2Fe(OH) 3 Fe 2O 3 3H 2O Fe 2 O3 6HCl 2FeCl3 3H 2 O
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi s¾t ta cã: Fe (trong D) = 0,1 . 2 + 0,1 . 3 = 0,5 g n D
0,5 0, 25mol 2
mD = 0,25 x 160 = 40 gam C ®óng Chó ý: + NÕu m D = 0,5 . 160 = 80 gam C ®óng + NÕu m D = 0,1 . 112 + 0,1 . 168 + 0,1 . 48 = 32,8 gam B sai + NÕu m D = 0,1 . 160 = 16 gam D sai
Bµi 2: - Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
Cl2 + 2NaBr 2BaCl + Br 2 Cl2 + 2NaI 2BaCl + I 2
- ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ta cã:
n BaBr n NaI n NaCl
1,17 0,02mol C©u B ®óng 58,5
Chó ý: - NÕu n BaBr n NaI 2n NaCl 2. - NÕu n BaBr n NaI
1,17 0,04mol C sai 58,5
n NaCl 1 1,17 . 0,01mol A sai 2 2 58,5
Bµi 3: §Æt a, b, c lµ sè mol cña FeO, Fe 2O3, Fe3O4
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
N 5 1e N 4 (NO 2 ) Fe 2 1e 4, 48 0, 2 0, 2mol a c (a e)mol 23, 4 a + c = 0,2 mol: muèi Fe(NO 3)3 cã sè mol lµ:
n Fe( NO3 )3 n FeO 2n Fe2O3 3Fe3O 4 a 2b 3c (a c) 2(b c) + Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè s¾t: n Fe( NO3 )3 (a + c) + 2 (b + c) = 0,6 b c
145, 2 0,6mol 22
0,6 0, 2 0, 2mol 2
m m FeO m Fe3O 4 m FeO 72a 160b 232c = 72(a + c) + 160 (b + c) = 72.0,2 + 160 . 0,2 = 46,4g C ®óng Bµi 4: Do Y chØ chøa muèi sunph¸t nªn ta cã s¬ ®å:
Cu 2S 2CuSO 4
(1) x 2x 160 160 2FeS2 Fe 2 (SO 4 ) 3 (2) 0,05mol 0,025mol
x mol 160 6 0,05mol 120
n Cu 2S n Fe2
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi lu huúnh ta cã:
x 2.x 0,05.2 3.0.025 x = 0,025 .160 = 4 gam D ®óng 160 160 Chó ý: - NÕu (2)
FeS2 Fe 2 (SO 4 )3 0,05
x 2x 0,05.2 3.0,05 160 160
0,05
kh«ng x¸c ®Þnh ®îc C sai - Ta cã thÓ thay c¸c gi¸ trÞ x gam vµ gm FeS 2 b»ng mét gi¸ trÞ bÊt kú kh¸c (cã thÕ sè mol , g,…) - KhÝ tho¸t ra kh«ng nhÊt thiÕt lµ NO 2, cã thÓ NO, N 2O, N2… vµ cã thÓ bèn hîp khÝ cña Nit¬ mµ kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ cña bµi to¸n. Bµi 5: Bµi 6: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 7: Gäi x, y z lµ sè mol cña FeO, Fe 3O4 , Fe2O3 : B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh khö trªn lµ H 2 sÏ lÊy O trong oxÝt ®Ó t¹o thµnh níc theo s¬ ®å: O (trong oxÝt) + H2 H2O 0,05 0,05 0,05 ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi oxi ta cã: x + 4y + 3z = 0,05
(1)
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi s¾t ta cã:
x 2y 2z
3,04 16.0,05 0,04mol 56
(2)
LÊy (1) - (2) ta cã: y + z = 0,07 Tõ ®ã ta thÕ vµo (1) hoÆc (2) x + y = 0,02 Trong c¸c oxits s¾t th× chØ cã FeO, Fe2O3 ph¶n øng víi H2SO4 ®Æc SO2 2FeO + 4 H 2SO4 Fe(SO4)3 + SO2 + 4 H2O x x/2
(3)
2Fe3O4 + 10 H2SO4 3Fe2(SO4)3 + SO2 + 10 H2O y y/2
(4)
Tõ (3) vµ (4) ta suy ra: n SO2
x y 0,02 0,01mol 2 2
VSO2 0,01.22, 4 0, 224l 224ml B ®óng Chó ý: NÕu kh«ng c©n b»ng (3) vµ (4) n SO2 x y 0,02 V = 448ml D sai Bµi 8: Bµi 9: Bµi 10: Khi cho hçn hîp gåm FeO, Fe 2O3, Fe3O4 t¸c dông víi HCl th× b¶n chÊt 2H+ + O2- H2O 0,26 0,13 0,13 mO = 0,13 . 16 = 2,08 gam
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com mFe (trong oxÝt) = 7,68 - 16. 0,13 = 5,6 gam n Fe
5,6 0,1mol 56
S¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh trªn lµ: Fe 2O3
FeO Fe O FeCl Fe(OH) Fe(OH) Fe O 2 3 2 2 3 2 3 Fe O FeCl3 Fe(OH)3 3 4 n Fe2O3
0,1 0,05mol m Fe2O3 0,05.160 8gam B ®óng 2
Chó ý: - NÕu n Fe2O3 0,1mol m Fe2O3 16gam A sai - NÕu n Fe2O3 0, 2mol m Fe2O3 32gam C sai - NÕu mO = 0,13 . 32 = 4,16 n Fe
7,68 32.0,13 0,06 … lÏ kÕt qu¶ kh¸c 56
Bµi 11: Bµi 12: - ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi víi nit¬ ta cã:
n N(HNO3 ) n N( NO ) n N( NO 2 NO) 3
n N(HNO3 ) 2n Cu 2. n N( NO 2 NO)
4,16 0,13mol 64
2, 464 0,11mol 22, 4
n N(HNO3 ) n N( NO ) n ( NO 2 NO) 0,13 0,11 0, 24mol 3
Nång ®é HNO 3: a C M(HNO3 )
0, 24 2M C ®óng 0,12
Chó ý: + NÕu n N( NO ) n Cu 0,065mol 3
n N(HNO3 ) 0,065 0,11 0,175mol a + NÕu n N( NO ) 3
0,175 1, 46 A sai 0,12
1 0,065 n Cu 0,0325mol a 1,1875 Bsai 2 2
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com + NÕu cho biÕt hçn hîp trªn (NO vµ NO 2) cã tØ khèi so víi mét chÊt nµo ®ã th× ta cã thÓ ¸p dông gi¶i bµi nµy b»ng ph¬ng ph¸p b¶o toµn e. Bµi 13: Bµi 14: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè Fe ta cã: n Fe = 0,2 + 0,1 .2 = 0,4M n Fe2O3
1 0, 4 n Fe 0, 2mol mFe 2 O3 0, 2.160 32g 2 2
B ®óng Bµi 15: Bµi 16: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè S ta cã:
n SO2 2n FeS2 n CuS 0,1.2 0,1 0,3mol Ta cã ph¬ng tr×nh lµm mÊt mµu thuèc tÝm: 5SO2 + 2 KMnO 4 + H2O 2MnSO4 + K2SO4 + 2 H2SO4 0,3 0,12mol V 0,12
1
0,12 120ml A ®óng
Chó ý: + NÕu n SO2 n FeS2 n CuS 0, 2mol V = 0,08l = 80ml C sai + NÕu kh«ng c©n b»ng: n KMnO 4 n SO 2 0,3mol 300ml D sai Bµi 17: Bµi 18: S¶n phÈm cña ph¬ng tr×nh nung lµ: HCl FeCl2 NaOH Fe(OH)2 Fe(OH) Fe O Fe 3 2 3 Al AlCl 2 Al(OH)3
n Fe2O3
8 0,05mol 160
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè Fe ta cã:
n Fe 2n Fe 2O3 0,05.2 0,1mol mFe = 0,1.56 = 5,6gam %Fe =50,00% D ®óng Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 19: B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh trªn lµ: H 2 vµ CO lÊy oxi trong oxÝt
CO O (oxit ) CO 2 (1) Theo (1) vµ (2) n O (oxit) - 0,1mol H 2 O (oxit ) H 2 O (2) Khèi lîng oxi ph¶n øng lµ: mO = 0,1 . 16 = 1,6g ChÊt r¾n b»ng: 24 - 1,6 = 22,4 gam A ®óng Chó ý: + NÕu n O = 0,2mol chÊt r¾n: 24 - 0,2 . 1,6 - 20,8 gam B sai + NÕu n O = 0,2mol chÊt r¾n: 24 - 0,2 . 32 = 17,6 gam C sai OxÝt Al 2O3 s¾t bÒn nªn C, H 2, CO kh«ng khö Al 2O3 Al Bµi 20: (§H - KA - 08) Bµi 21: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: mO (oxit) = 5,96 - 4,04 = 1,92 gam
2H O 2 H 2O 1,92 nO 0,12mol : 16 8, 24 0,12 VHCl =
0,24 = 0,12 lÝt = 120ml B ®óng 2
Chó ý: - NÕu n O2 - NÕu n O2
1,92 0,06mol VHCl = 60ml A sai 32
1,92 0,06mol n HCl n H n O V = 30ml D sai 32
- NÕu thÊy m 1 gam hçn hîp c¸c Kl + O 2 m2 oxit KL nO = ? ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè Bµi 22: Bµi 23: Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn, nªn: AgNO 3 Ag + NO3¸p dông §LBT nguyªn tè b¹c:
0,55
0,55mol
n Ag n Ag n AgNO 3 0,55mol; m Ag 0,55.108 59, 4g A ®óng
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Chó ý: - NÕu ph¶n øng kh«ng hoµn toµn hoÆc AgNO 3 ph¶n øng ®ang cßn d th× kh«ng ¸p dông ®îc §LBT nguyªn tè - NÕu n Ag 3n Al 2n Fe 0,5mol mAg = 0,5 . 108 = 54,0g d sai Bµi 24:
2Fe a CO 3 Fe 2 O 3 a 2Fe bS2 Fe 2 O 3b
2
2
mol
mol
a b ¸p dông §LBT nguyªn tè s¾t 2 2
a = b B ®óng Chó ý: + NÕu ¸p dông §LBT e :
Fe 2 Fe3 1e (a b) (a b) a + b = 5b a = 4b S1 S4 5e b 5b C sai (do cha biÕt sè mol (oxi)
®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng I. Néi dung ph¬ng ph¸p §ÞNH LUËT B¶O TOµN KHèI L¦îNG
Néi dung: Tæng khèi lîng c¸c chÊt tham gia ph¶n øng b»ng khèi lîng s¶n phÈm. VÝ dô trong ph¶n øng A + B C + D. Ta cã: m A + mB = mC + mD 1. HÖ qu¶ 1: Gäi mT lµ tæng khèi lîng c¸c chÊt tríc ph¶n øng Gäi mC lµ tæng khèi lîng c¸c chÊt sau ph¶n øng Dï cho ph¶n øng x¶y ra võa ®ñ hay cã chÊt d, hiÖu suÊt ph¶n øng nhá h¬n 100% th× vÉn lu«n cã: m S = mT 2. HÖ qu¶ 2: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Khi cation kim lo¹i kÕt hîp víi anion phi kim ®Ó t¹o ra c¸c hîp chÊt (nh oxit, hi®roxit, muèi) th× ta lu«n cã: KL hîp chÊt = KL kim lo¹i + KL ation 3. HÖ qu¶ 3: Khi cation KL thay ®æi anion t¹o ra hîp chÊt míi, sù chªnh lÖch KL gi÷a 2 hîp chÊt b»ng sù chªnh lÖch vÒ KL gi÷a c¸c cation. 4. HÖ qu¶ 4: Tæng khèi lîng cña mét nguyªn tè tríc ph¶n øng b»ng tæng khèi lîng cña nguyªn tè ®ã sau ph¶n øng. 5. Trong ph¶n øng khö oxÝt KL = CO, H 2, Al… th× + ChÊt khö lÊy oxi cña oxÝt t¹o ra CO 2, H2O, Al2O3. BiÕt sè mol CO, H 2Al tham gia ph¶n øng hoÆc sè mol CO 2, H2O, Al2O3. BiÕt sè mol CO, H 2, Al tham gia ph¶n øng hoÆc sè mol CO2, H2O, Al2O3 t¹o ra. Ta tÝnh ®îc lîng oxi trong oxÝt (hay hçn hîp oxÝt) vµ suy ra lîng kim lo¹i (hay hçn hîp kim lo¹i). + Khi khö oxÝt kim lo¹i, CO hoÆc H 2 lÊy oxi ra khái oxÝt. Khi ®ã ta cã: nO(trong oxit) = nCO = n CO2 n H 2O ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng tÝnh khèi l îng hçn hîp oxÝt ban ®Çu hoÆc khèi lîng kim lo¹i thu ®îc sau ph¶n øng. II. Bµi tËp ¸p dông Bµi 1: Cho 24,4g hçn hîp Na 2CO3, K2CO3t¸c dông võa ®ñ víi dung dÞch BaCl 2. Sau ph¶n øng thu ®îc 39,4g kÕt tña. Läc t¸ch kÕt tña, c« c¹n dung dÞch thu ®îc m gam clorua, gi¸ trÞ m gam lµ: A: 28,6
B: 68,2
C: 26,6
D: 66,2
Bµi gi¶i: n BaCl2 n BaCO3
39,4 0,2mol 197
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: : m n 2 m BaCl2 m m m = 24,4 + 0,2 . 208 - 39,4 = 26,6gam C ®óng Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Ph©n tÝch bµi tËp: NÕu cha thµnh th¹o th× ta cÇn viÕt ph¬ng tr×nh ®Ó nhËn xÐt:
Ba 2 CO 23 BaCO 3 ; n Ba 2 n BaCl 2 n BaCO 3 0, 2mol NÕu n BaCl2 2n BaO3 0, 4 m = 24,4 + 0,4.208 - 34,4 = 68,2 B sai Bµi 2:
¸p dông ®inh luËt b¶o toµn khèi lîng: m m (AlMg) m Cl (10,14 1,54) 0,7.35,5
= 8,6 + 24,85 = 33,45(g) B ®óng Ph©n tÝch bµi tËp: Cu kh«ng t¸c dông víi HCl, cßn Mg vµ Al t¸c dông víi HCl, t¹o ra khÝ H2 cã sè mol = 0,35mol + NÕu n H n HCl n H 2 0,35 m = (10,14 - 1,54) + 0,35.35,5 = 21,025g + NÕu H n HCl
A sai
1 n H 0,175 2 2
m = (10,14 - 1,54) + 0,175. 35,5 = 14,81255g
C sai
Bµi 3: Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
Mg 2HCl MgCl 2 H 2 2, 24 0,1mol n H2 Fe 2HCl FeCl 2 H 2 22, 4 ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: m muèi m KL m Cl mµ
n Cl n H 2n H2 0, 2mol mmuèi = 10 + 0,2 .35,5 = 17,1 (g) C ®óng Ph©n tÝch bµi tËp: + Kh«ng viÕt ph¬ng tr×nh, nÕu thµnh th¹o th× ta ¸p dông m muèi m KL m Cl + NÕu tÝnh nhÇm sè mol sÏ dÇn tíi kÕt qu¶ kh¸c.
n Cl n H n H2 0,1 m = 10 + 35,5. 0,1 = 13,55g A sai + NÕu n Cl n H
1 n H 0,05 m = 10 + 35,5 .0,05 = 11,775g 2 2
A sai
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com + NÕu ¸p dông §LBTKL: m KL m HCl m muèi m H 2 mmuèi = 17,1 nhng thêi gian tÝnh to¸n l©u h¬n. Bµi 4: Ph©n tÝch bµi to¸n: Ta kh«ng quan t©m ®Õn hiÖu suÊt lµ bao nhiªu, do trong b×nh kÝn kh«ng cã kh«ng khÝ nªn: m h 2sau m h 2 tríc 5,4 6 11,4g
A ®óng
Chó ý: + NÕu kh«ng t duy, suy luËn th×: m 11, 4. + NÕu m 11, 4.
100 14, 25g gam 80
80 9,12 gam B sai 100 C sai
Bµi 5:
Mg H 2SO 4 MgSO 2 H 2 2Al 3H 2SO 4 Al 2 (SO 4 ) 4 3H 2 n SO2 n H 2SO4 n H 2 4
0,336 0,015mol 22, 4
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: m muèi m KL m SO 0,52 0,015.96 1,96g C ®óng 4
Chó ý: + NÕu n SO2 2n H 2 0,03mol m = 0,52 + 0,03 . 96 = 3,4g D sai 4
1 0,015 0,0075mol m = 0,52 + 0,0075 . 96 = 1,24g A sai + NÕu n SO2 n H2 4 2 2 + NÕu m muèi = n Mg 2 Al3 mSO2 0,52 4.96.0,015 6,28 B sai 4
Bµi 6:
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
Fe 2 O3 3H 2SO 4 Fe 2 (SO 4 )3 3H 2 O (1) MgO H 2SO 4 MgSO 4 H 2O (2) ZnO H 2SO 4 ZnSO 4 H 2O (3) n H2O n H2SO4 0,03.0,1 0,03mol ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: m oxit m H 2SO4 m muèi m H 2O Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com m muèi m oxit m H 2SO4 m H 2O 2,81 0,03.98 0,03.18 5, 21 A ®óng 0
Bµi
7:
C¸c
ph¬ng
tr×nh
hçn
hîp:
t M x O y yCO xM yCO 2
Ca(OH) 2 CO 2 CaCO 3 H 2O
m oxit m KL m oxi 15 n O n CO n CO 2 n CaCO 3 100 0,15mol D ®óng
moxit = 2,5 + 0,15 .16 = 4,9 gam
Chó ý: + NÕu thay oxit ZnO b»ng Al 2O3 hay MgO th× ta ¸p dông ®îc n O n CO n CO 2 hay kh«ng? + Tr¶ lêi: Kh«ng ¸p dông ®îc. V× Al 2O3 ta kh«ng dïng H 2, CO, C ®Ó khö vÒ Al 0
t mµ chØ cã ®iÖn ph©n //// Al 2 O3 2Al 3O 2
Bµi 8: a) Ta cã: Khi kim lo¹i t¸c dông víi oxi vµ H 2SO4 th× sè mol O 2- b»ng SO 24 hay
n O n SO2 n H 2 4
Tõ P1 theo §LBTKL: m O m oxit m KL 0,78
n H2 n O
1, 24 0,16(g) 2
0,16 0,01(mol) V = 0,01. 22,4 = 0,224 lÝt B ®óng 16
b) m muèi m KL m SO2 4
1, 24 0,01.96 1,58(g) A sai 2
Ph©n tÝch bµi to¸n: + TÝnh chÊt cña bµi to¸n lµ ph¶i biÕt khi kim lo¹i t¸c dông víi oxi vµ H2SO4
th×
sè
mol
O 2-
b»ng
sè
mol
SO 24 . V×
2H O 2 H 2O
1 n O2 n H n H 2SO4 n SO2 2 4 2 + NÕu tõ P1: n H 2 n O2
0,16 0,005(mol) V = 0,05. 22,4 = 0,112 lÝt 32
C ®óng Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
mµ
+ NÕu tõ P1: n H2
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 2n O 0,02(mol) V = 0,448 lÝt D sai
+ T¬ng tù nh P2: m m KL m SO2 4
m
1, 24 0,02.96 2,54 2
1, 24 0,005.96 1,1g B sai 2
C sai
n Cl n HCl 2n H 2 0,5.2 1mol ;
Bµi 9:
m m Cl m Cl 20 35,5 55,5g Bµi 10: Ph©n tÝch bµi to¸n: Ba kim lo¹i ®Òu t¸c dông víi ®îc víi axÝt v× kh«ng cã chÊt r¾n kh«ng tan:
n Cl n HCl 2n H 2 2
V V (mo) 22, 4 11, 2
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng:
m 2 m KL m Cl m1
V 355V B ®óng .35,5 m1 11, 2 112
Ph©n tÝch bµi to¸n: Nh vËy nªn tÝnh khèi lîng muèi th× ta ¸p dông Mmuèi = mKL + mgèc axÝt Bµi 11: ChÊt r¾n kh«ng tan cã khèi lîng 20gam chÝnh lµ Cu (do Cu kh«ng t¸c dông HCl) nªn mCr + Fe + MCl- = 38,6 + 1,3 . 35,5 = 84,75 g D ®óng + NÕu kh«ng ph©n tÝch bµi to¸n khi: m = mKL + mCl- = 58,6 + 1,3 . 35,5 = 104,75g A sai + m = m Cr + mCl- = 38,6 + 0,65 . 35,5 = 61,675g
B sai
Bµi 12: §èi víi bµi nµy ¸p dông rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p: BTKL, BTNsè, BT e 1. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nh trªn ®ã cã Fe vµ S. Ta cã: xmol - FeS vµ y mol FeS 2 0,5(x + y)mol Fe 2O3 vµ (x + 2y)mol BaSO 4
88x + 120y = 8 88x + 120y = 8 160 . 0,5(x + y) + 233 (x +2y) = 32,03 31 3 +546y = 32,03 x 0,05 y 0,03 mFeS = 88x = 88 - 0,05 = 4,4g; m FeS2 = 8-4,4 = 3,6 B ®óng
2. ¸p dông DLBT e:
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
3 6 FeS2 15e Fe 2S 3x 0, 45 0, 45 D ®óng x 0,3 V 6,72 0,03 0, 45mol NO NO 3 3e NO 3x xmol FeS 9e Fe 3 S 6 0,05 0, 45mol
3:
n Fe3 x y 0,08 . §Ó lµm kÕt tña hÕt lîng Fe 3+ cÇn 0,24 mol OH - hay 0,12mol
Ba(OH)2, kÕt tña (x + 2y) = 0,11 mol SO 24 cÇn 0,11 mol Ba2+ hay 0,11mol Ba(OH) 2,
n Ba (OH) 2 ®· dïng = 0,11 + 0,12 = 0,23 < 0,25mol Cßn: 0,25 - 0,23 = 0,02mol Ba(OH) 2 trung hoµ 0,04 mlol HNO 3 d
n HNO3 ( p) n NO n NO n HNO3 (d ) 0,08.3 0,3 0,04 0,58mol 3
C M(HNO3 )
0,58 2M D ®óng 0, 29
Bµi 13:
yCO Fe x O y xFe yCo 2 (1) y
1
x
y
;
n CO
8,96 0, 4mol 22, 4
CO 2 Ba(OH) 2 CaCO 3 H 2O (2); n CO2 n CaCO3
30 0,3mol n CO2 0,3mol 100
n CO 0, 4 n CO 2 0,3 CO d cßn Fe xOy hÕt ¸p dông §LBTKL ta cã: m Fe xO y m CO m Fe m CO2 16 + 28. 0,3 = m Fe +0,3 . 44 mFe = 11,2g D ®óng Ph©n tÝch bµi to¸n: NÕu ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng ngay:
m CO m Fe xO y m Fe m CO 2 mFe = 16 + 28 . 0,4 - 0,4. 44 = 9,6 B sai Bµi 14:
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Ph©n tÝch bµi to¸n: Bµi cã nhiÒu ph¬ng tr×nh ph¶n øng, ®ßi hái n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ kim lo¹i, tÝnh to¸n phøc t¹p nªn cÇn lµm tõng bíc vµ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng, bµi tËp nguyªn tè,… ®Ó lµm. 1)
2yAl 3Fe x O y 3xFe yAl 2O 3
(1)
3 Al NaOH H 2O NaClO 2 H 2 (2) 2 0,02 0,02 0,03 NaAlO 2 CO 2 2H 2O Al(OH) 3 NaHCO 3 (3) 0
t 2Al(OH) 3 Al 2O 3 3H 2O
(4)
NhËn xÐt: TÊt c¶ l¬ng Al ban ®Çu ®Òu nguyªn chÊt hÕt v× Al 2O3 (4). Do ®ã ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè Al: n Al(bandau ) 2n Al 2O 3 2.
5,1 0,1mol 102
mAl = 0,1 . 27 = 2,7 (g) m Fx O y 9,66 2,7 696g A ®óng 2) mAl = 2,7 gam . Theo ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè oxi ta cã: x : y = 8 : 15 kh«ng x¸c ®Þnh ®îc Bµi 15: V× H2 lÊy oxi cña oxit kim lo¹i: H2 + O2-H2O nªn n O(oxit ) n H 2 n H 2O
n O n H 2O
9 0,5mol mO = 0,5 . 16 = 8g 8
¸p dông §LBTKL: m KL = moxit - moxi = 32 - 8 = 24 A ®óng Chó ý: NÕu n O 2n H 2O 1mol mKL = 32 - 16 = 16g B sai Bµi 16: CuO Cu Cu CO 2 n O(oxit ) n CO n CO 2 n CaCO 3 0,05mol CO 2 Ca(OH) 2 CaCO3 H 2O Fe3O 4 4CO 3Fe 4CO 2
¸p dông §LBTKL: m oxit = mKL + mO (trong oxÝt) moxÝtKL = 2,32 + 0,05 . 16 = 3,12 g B ®óng + NÕu m oxÝt = 2,32 + 0,05 . 32 = 3,92 C sai + B¶n chÊt lµ CO chiÕm lÊy oxi trong oxÝt kim lo¹i CO2 Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
Ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng I. Néi dung ph¬ng ph¸p
1.
Dùa vµo sù t¨ng gi¶m khèi lîng khi chuyÓn tõ chÊt nµy sang chÊt kh¸c ®Ó x¸c
®Þnh khèi lîng hçn hîp hay mét chÊt. 2. Dùa vµo ph¬ng tr×nh hçn hîp t×m sù thay ®æi vÒ khèi lîng cña 1mol chÊt trong ph¶n øng (A B) hoÆc x mol A, y mol B (víi x, y lØ lÖ c©n b»ng ph¶n øng). 3.
TÝnh sè mol c¸c chÊt tham gia gi¶i bµi to¸n v« c¬ vµ h÷u c¬ tr¸nh ®îc viÖc lËp
nhiÒu ph¬ng tr×nh, tõ ®ã sÏ kh«ng ph¶i gi¶i nh÷ng hÖ ph¬ng tr×nh phøc t¹p II. Ph¹m vi ¸p dông
+ Khi gÆp c¸c bµi to¸n thÊy cã nhiÒu ph¶n øng hçn hîp xÈy ra thuéc ph¶n øng nhiÖt ph©n, ph©n huû, ph¶n øng gi÷a kim lo¹i m¹ch kh«ng tan trong níc (®øng tríc trong d·y ®iÖn ho¸) ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi ph¶n øng. + Khi cha biÕt râ ph¶n øng ®ã x¶y ra hoµn toµn hay kh«ng th× ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng nµy. III. Bµi tËp ¸p dông
Bµi 3: ¸p dông ®Þnh luËt t¨ng gi¶m khèi lîng: NÕu kü n¨ng vËn dông cha thµnh th¹o th× ta viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra nh sau:
AlO 3 2HCl AlC 2 CO 2 H 2 O B2 (CO3 )3 6HCl 2BCl3 3CO 2 3H 2 O
(1) (2)
Khi ®ã nh×n vµo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1) vµ (2) ta cã: Cø 1mol muèi CO 32 2molCl - + 1molCO 2 lîng muèi t¨ng
m 2Cl m CO 2 71 60 11 3
Theo ®Ò ra th×: n CO2
0, 672 0, 03mol th× khèi lîng muèi t¨ng 22, 4
11. 0,03 =
0,33gam. VËy : m muèi clorua = 14 + 0,33 = 14,33(g)
A ®óng
Chó ý: + Cã thÓ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng nÕu dung dÞch HCl võa ®ñ. Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com + NÕu m = 14 + 11 = 25 g B sai + NÕu m = 14 + 0,03 44 = 15,32 g C sai + NÕu m = 14 + 0,03 60 = 15,80 g
D sai
Bµi 1: (§H - KA - 08) Bµi gi¶i: Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: CuO + H2 Cu + H2O Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H 2O CuO + CO Cu + CO2 Fe3O4 + 4CO 2Fe + 4CO 2 Ta cã: khèi lîng hçn hîp r¾n gi¶m 0,32gam chÝnh lµ khèi lîng oxi trong oxÝt mµ H2 vµ Cl ®· lÊy ®Ó t¹o H 2O vµ CO2 (ph¬ng tr×nh ph¶n øng trªn).
n h 2khÝ n oxi(trong oxit )
0, 32 0, 02mol Vhh = 0,02 22,4 = 0,448lÝt 16
A ®óng Chó ý: + NÕu n h 2
0, 32 0, 01mol Vh 2 0, 224l B sai 32
Bµi 2: (§H - KA - 08) Bµi gi¶i: nAl = 0,1mol;
nFe= 0,1mol;
n Al n AgNO3 0, 55mol
Ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra: Al + 3Ag + Al3+ + 3Ag 0,1 0,3 0,1 0,3
mAg = 108. 0,3
Fel + 2Ag + Fe2+ + 2Ag 0,1 0,2 0,1 0,2
mAg = 108. 0,2
Fe2+ + Ag+ Fe3+ + Ag+ 0,05 0,05 0,05 0,05
mAg = 108. 0,05
m = 108 . 0,55 = 59,4g
A ®óng
Chó ý: + Ph¶n øng x¶y ra nªn ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè b¹c:
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
n Ag n AgNO3 0, 55mol
m m Ag 108.0,55 59, 4g A ®óng D sai
+ NÕu m Ag = 108 . 0,5 = 54g Bµi 4: (K - B - 2008)
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng vµ ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng m2n + mX = mr¾n + mmuèi
(1)
mr¾n + 0,5 = mZn
(2)
Tõ (1) vµ (2) MX = Mmuèi - 0,5 mX = 13,6 - 0,5 = 13,1 g
A ®óng
Bµi 5: Bµi gi¶i: Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: Fe3O4 + 8HCl 2FeCl3 + FeCl 2 + 4H2O FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaOH FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaOH 4Fe(OH) 2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH) 3 0
t Fe2O3 + 3H2O 2Fe(OH) 3
Ta cã: 1mol Fe(OH)2 1mol Fe(OH) 3 thªm 1mol OH khèi lîng t¨ng lªn 17g 0,2mol Fe(OH)2 0,2mol Fe(OH) 2 thªm 1mol OH khèi lîng t¨ng lªn 3,4g
n FeO n Fe2O3 n Fe(OH)2 0, 2mol; 0, 2mol Fe3O 4 0, 3molFe 2 O3 a = 232 . 0,2 = 46,4g; b = 160 . 0,3 = 48g
D ®óng
Bµi 6: Kim lo¹i m¹nh ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi (ph¶n øng thÕ bëi kim lo¹i) 2Al + 3CuSO 4 Al(SO4)3 + 3Cu 2Al + 3Cu 2+ 2Al3+ + 3Cu
(rót gän)
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng ta cã: Cø 2mol Al ®· t¹o ra 3mol Cu nh vËy khèi lîng t¨ng: ( 3. 64 - 2. 27) = 138g Theo bµi ra th× xmol Cu khèi lîng t¨ng: 46,38 - 45 = 1,38g x n Cu 3.
1, 38 0, 03mol m Cu 0, 03.64 1, 92g C ®óng 138
Chó ý: + NÕu mCu = 0,01 . 64 = 0,64g
A sai
+ NÕu m Cu = 0,5 . 0,4 . 64 = 12,8
B sai
+ NÕu m Cu = 46,38 - 45 = 1,38g
D sai
¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã PT rót gän: NM + mN n+ nMm+ + mN (n, m lÇn lît lµ ®iÖn tÝch cña kim lo¹i N vµ M) th× ta ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng. Khèi lîng t¨ng hay gi¶m mét lîng m.N - n.M sau ®ã dùa vµo d÷ kiÖn ®Ó tÝnh to¸n. Bµi 7: Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: bA + aB b+ bAa+ + a.B Theo ph¬ng tr×nh th× cø bmol A sÏ t¹o ra amol B nh vËy khèi lîng t¨ng hoÆc gi¶m a.M B - b.M A . Theo bµi ra th× nmol B khèi lîng t¨ng hoÆc gi¶m m 2 m1 m B a.
m 2 m1 .M B a.M B m 2 m1 : aM B bM A a.M B b.M A
A ®óng Chó ý: §Ó lµm nhanh kÕt qu¶ chÝnh x¸c ta cÇn g hi nhí c«ng thøc tÝnh ë trªn. Bµi 8: Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng (tù viÕt PT nÕu cha thµnh th¹o) Cø 1mol MCl 2 1mol M(NO 3)2 vµ 2mol AgCl th× khèi lîng t¨ng: 2. 62 - 71 = 53 mµ:
53.0,12 6, 36 17, 22 3,18g 0,12molAgCl th× khèi lîng t¨ng 2 2 143, 5 mmuèi nitrat = mKL + m(t¨ng) = 5,94 + 3,18 = 9,12g B ®óng
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Chó ý: + NÕu m = 5,94 + 17,22 - 5,94 = 11,28g A sai + NÕu m = 5,94 + 6,36 = 12,308g
C sai
+ NÕu m = 5,94 + 2 62 = 13,38g
D sai
Bµi 9: Bµi gi¶i: ThÓ tÝch h×nh kh«ng ®æi, do ®ã khèi lîng chªnh lµ do sù ozon ho¸ cø 1mol oxi ®îc thay b»ng 1mol ozon khèi lîng t¨ng 16gam . VËy khèi lîng t¨ng 0,03gam th× sè ml ozon (®ktc) lµ %O 3
0, 03 .22, 4 0, 042(l) 16 0, 042 .100% 9, 375% 0, 448
Chó ý: + NÕu %O 3 + NÕu %O 3
D sai
0, 021 .100% 4, 69% 0, 448
32 .100% 40% 32 48
A sai B sai
Bµi 10: Bµi gi¶i:
MCO 3 2HCl MCl 2 H 2O CO 2 4g
5,1g
xmol
m t¨ng 5,1 4 1,1gam
M 60
M 71
1mol
m t¨ng :1,1gam
x
1,1 0,1mol V 0,1 22, 4 2, 24 lÝt A ®óng 11
Bµi 11: Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng Cø 1mol kim lo¹i t¸c dông t¹o thµnh muèi sunf¸t khèi lîng t¨ng lªn 96 gam. Theo bµi ra khèi lîng t¨ng 3,42 - 1,26 = 2,16 gam sè mol kim lo¹i M lµ VËy M
1, 26 56 M lµ Fe 0, 025
2,16 0, 025mol 96
B ®óng
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Chó ý: Ta cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p kh¸c vÉn ra kÕt qu¶, nhng mÊt nhiÒu thêi gian h¬n. VÝ dô cã thÓ viÕt ph¬ng tr×nh råi tÝnh to¸n th«ng thêng. M2(SO4)3 + n H2
n
2M + n H 2SO4
2.
3, 42 1, 26 2M 2n.96 M
M = 56
(1)
B ®óng
Bµi 12: Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Cø 1mol Cl - sinh ra sau ph¶n øng khèi lîng muèi t¨ng lªn 35,5 theo ®Ò t¨ng 0,71gam do ®ã sè mol Cl - ph¶n øng lµ 0,02mol.
n H2
1 n 0, 01mol 2 Cl
Chó ý: + NÕu n H2 n Cl 0, 02mol + NÕu n H 2
1 n 0,055mol 2 Cl
V = 0,224
A ®óng
V = 0,448
B sai
V = 0,112
C sai
Bµi 15: Bµi gi¶i: Ph¬ng tr×nh ph¶n øng nhiÖt ph©n: t0 M O + 2nNO A+ n O 2M (NO3)n 2 n 2 2
2
¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Cø 2(M + 62n)g ph©n huû thµnh M2On lµ khèi lîng chÊt r¾n gi¶m: (2M + 124n) - (2M + 16n) = 108n g Theo bµi ta khèi lîng gi¶m: 9,4 - 4 = 5,4gam th× khèi lîng M(NO 3)2 ph©n huû lµ
5, 4 .2(M 62n) 9, 4 M = 32n 108n n = 2 M = 64
C«ng thøc muèi: Cu(NO 3)2 C ®óng
Bµi 16: Bµi gi¶i: Khèi lîng cña oxit tham gia ph¶n øng víi thanh nh«m lµ: 4,14 - 2,7 = 1,44 gam m Al( p)
2 1, 44 . .27 0, 06.27 1, 62g 3 16
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
%Al
1, 62 .100% 60% 2, 7
D ®óng
Chó ý:
2 1, 44 1,8225 .27 1.8225g %Al .100% 67,5% 3 16 2,7
+ NÕu m Al( p) . C sai
2 1, 44 0,81 .27 0,81g %Al .100% 30% B sai 3 16 2, 7
+ NÕu m Al( p) . + NÕu %Al
2, 7 .100% 65, 21% 4,14
A sai
Bµi 17: Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Khèi lîng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58% chÝnh lµ oxi. C«ng thøc oxit s¾t: Fe xOy: 27, 58 Fe3O4
16y x 3 .100 56x 16y y 4
B ®óng
16 .100 22, 22% 72
(kh«ng tho¶ m·n)
+ B: Fe3O4: %O
64 .100 27, 58% 232
(tho¶ m·n d÷ kiÖn)
+ C: Fe 2O3: %O
48 .100 30% 160
(kh«ng tho¶ m·n)
+ D: Fe4O3: %O
48 .100 17, 64% 272
(kh«ng tho¶ m·n)
Chó ý : + A: FeO: %O
Bµi 18: Bµi gi¶i: NÕu HCl kh«ng d th× ¸p dông ® Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng sang HCl d nªn ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: PT ph¶n øng x¶y ra: ACO 3 + 2HCl ACl2 + CO2 + H2O
(1)
B2(CO3)3 + 6HCl 2BCl3 + 3CO2 + 3H2O (2) Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com n Y n CO 2
0,896 0, 04mol 22, 4
Cø 1mol muèi CO 32 2mol Cl - + 1mol CO 2, khèi lîng muèi t¨ng: 71 - 60 = 11g. VËy m X = 0,44 + 3,34 = 3,78 g
C ®óng
Bµi 19: Bµi gi¶i: + ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng: Cø 1mol H 2SO4 ph¶n øng, ®Ó thay thÕ O (trong oxit) b»ng SO 24 trong c¸c kim lo¹i th× khèi lîng t¨ng: 96 - 16 = 80 gam. Theo bµi ra n H 2SO4 ph¶n øng lµ 0,03 th× khèi lîng t¨ng 2,4g VËy khèi lîng muèi khan thu ®îc lµ: 2,81 + 2,4 = 5,21g B ®óng + Cã thÓ gi¶i c¸ch kh¸c nh: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng: B¶n chÊt th× 2H+ cña axit sÏ chiÕm lÊy 1 oxi trong oxÝt kim lo¹i ®Ó t¹o H 2O 2H+ + O2- H2O n H2O n H2SO4 0, 03mol 2,81 + 0,03 98 = mmuèi + 18. 0,03 M = 5,21 gam B ®óng Bµi 20: Bµi gi¶i: x
1) Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:
x
Mg CuSO 4 MgSO 4 Cu y
y
Fe CuSO 4 FeSO 4 Cu Dung dÞch D gåm MgSO 4 vµ FeSO4 , chÊt r¾n B bao gåm Cu vµ Fe d MgSO4 + 2NaOH Mg(OH) 2 + Na2SO4 FeSO4 + 2NaOH Fe(OH) 2 + Na2SO4 0
t Mg(OH)2 MgO + H2O 0
t 4Fe(OH) 2 + O2 2Fe2O3 + 4H2O
Gäi x, y lµ sè mol Mg vµ Fe ph¶n øng sù t¨ng khèi lîng tõ hçn hîp A (gåm Mg vµ Fe) hçn hîp B (gåm Cu vµ Fe cã thÓ d) lµ: (64x + 64y) - (24x + 56y) = 12,8 - 8 = 4,4 hay
5x + y = 0,55
(I)
x + 2y = 0,2
(II)
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Khèi lîng c¸c oxÝt MgO vµ Fe 2O3: m = 40x + 80y = 8 Tõ (1) vµ (2) tÝnh ®îc x = 0,1; y= 0,05 mMg = 24. 0,1 = 2,4 g; m Fe = 8 - 2,4 = 5,6 2) n CuSO 4 x y 0,15 C M
0,15 0, 75M 0, 2
A ®óng B ®óng
3) Hçn hîp B Cu vµ Fe d: n Cu = 0,15mol; n Fe = 0,1 - 0,05 = 0,05mol Khi t¸c dông víi dung dÞch HNO3, theo ph¬ng tr×nh b¶o toµn e: - ChÊt khö lµ Fe vµ Cu:
Fe - 3e Fe 3+ 0,05 0,15mol 3a = 0,15 + 0,3 a = 0,15mol Cu - 2e Cu 2+ 0,15 0,3mol VNO = 0,15 . 22,4 = 3,36 lÝt C ®óng - ChÊt oxi ho¸ vµ HNO 3: N5+ + 3e N2+ (NO) 3a a (a)
ph¬ng ph¸p sö dông c¸c gi¸ trÞ trung b×nh I. Néi dung ph¬ng ph¸p
- Ph¬ng ph¸p sö dông c¸c gi¸ trÞ trung b×nh dïng ®Ó biÖn luËn t×n ra nguyªn lý
khèi ho¹i ph©n tö khèi hay sè nguyªn tö trong ph©n tö hîp chÊt - Dïng khèi lîng mol (trung b×nh M lµ khèi lîng cña 1mol hçn hîp mh 2 Khèi lîng hçn hîp sè n1.M1 n 2 .M 2 n1.%V1 n 2 .%V2 M nh Sè mol hçn hîp n1 n 2 1000
víi : M1 < M < M2 II. Ph¹m vi sö dông:
¸p dông cho bµi to¸n hçn hîp c¸c chÊt: cã thÓ hçn hîp nhiÒu kim lo¹i, oxit kim lo¹i, hçn hîp c¸c muèi clorua, muèi cacbonat…. III. Bµi tËp ¸p dông:
Bµi 1: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Hçn hîp X gåm hai kim lo¹i kiÒm A, B n»m kÕ tiÕp nhau trong cïng mét ph©n nhãm chÝnh. LÊy 6,2gam X hoµ tan hoµn toµn vµo níc thu ®îc 2,24 lÝt khÝ hi®r« (®ktc). Kim lo¹i A, B lµ: A: Li, Na
B: Na, K
C: K, Rb;
D: Rb, Cs
Bµi gi¶i §Æt c«ng thøc chung cña A, B lµ R: ph¬ng tr×nh ph¶n øng: 2R + 2H2O 0,2 0,2mol M
2ROH + H 2 0,1mol
0,2 31(g / mol) A lµ Na (23) vµ B lµ K (39) 0,2
Chó ý: + NÕu chóng ta rót hai ph¬ng tr×nh ph¶n øng råi gi¶i hÖ nhng mÊt nhiÒu thêi gian h¬n. + ChØ cã kim lo¹i kiÒm vµ kim lo¹i kiÒm thæ míi tan trong níc ë nhiÖt ®é thêng. Bµi 2: Hoµ tan hoµn toµn 4,68g hçn hîp muèi cacbonat cña hai kim lo¹i X vµ Y kÕ tiÕp trong nhãm II A vµ dung dÞch HCl thu ®îc 1,12 khÝ CO 2 ë ®ktc. Hai kim lo¹i X vµ Y ®ã lµ: A: Be - Mg
B: Mg - Ca
C: Ca, Sr
D: Sr - Ba
Bµi gi¶i §Æt M lµ nguyªn tö khèi trung b×nh cña hai kim lo¹i X vµ Y: M CO3 + 2HCl 0,5mol
n CO2
M Cl2 + H2O 0,5mol
1,12 0,05mol 22,4
M CO3
4,68 93,6 M 93,6 60 33,6 ; X < M < Y 0,05
Hai kim lo¹i ®ã lµ: Mg = 24 vµ Ca = 40 Chó ý: Ngoµi ph¬ng ph¸p nµy chóng ta còng sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c còng cho ra kÕt qu¶ chÝnh x¸c nh ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng, ph¬ng ph¸p b¶o toµn khèi lîng. Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 3: Hoµ tan 5,94 gam hçn hîp hai muèi Clorua cña hai kim lo¹i A vµ B (thuéc ph©n nhãm chÝnh nhãm II) vµo níc ®îc dung dÞch X. §Ò lµm kÕt tña hÕt ion Cl trong dung dÞch X ngêi ta cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3 thu ®îc 17,22g kÕt tña. C«ng thøc cña hai muèi Clorua lÇn lît lµ: A: BeCl, MgCl 2
B: MgCl 2, CaCl2
C:CaCl 2, SrCl2
D: SrCl 2, BaCl2
Bµi gi¶i §Æt RCl 2 lµ c«ng thøc chung 2 muèi: RCl2 2AgNO3 2AgCl R(NO3 ) 2 1 1 17,22 5,94 n RCl n AgCl . 0,06mol M RCl 2 99 2 2 2 143,5 0,06
R = 99 - 71 = 28 hai kim lo¹i lµ Mg = 24 vµ Ca = 40 B ®óng Chó ý: Ta cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p kh¸c Bµi 4: Cho 150mol dung dÞch AgNO 3 0,4M vµo dung dÞch chøa 4,4gam muèi natri halogen ma cña hai nguyªn tè X vµ Y (thuéc hai chu kú liªn tiÕp) X vµ Y lÇn lît lµ : A: Flo, Clo
B: Clo, Brom
C: Brom, ièt
D: Clo vµ Ièt
Bµi gi¶i: Ta cã: N X n Y n Ag NO3 0,4.0,15 0,06(mol) Khèi lîng mol trung b×nh cña hai mu èi lµ M
4,4 73,3 0,06
M X,Y 73,3 23 50,3 hai halogen lµ Cl (35,5) vµ Brom (80)
§¸p ¸n ®óng lµ B Bµi 5: Mét hçn hîp kim lo¹i X, Y kÕ tiÕp thuéc nhãm I A trong níc d tho¸t ra 3,36 lÝt khÝ hoµ tan hÕt 8,5gam hi®r« (®ktc): khèi l îng gam X vµ Y lµ: A: 2,3 vµ 6,2
B: 4,6 vµ 3,9
C: 0,7 vµ 7,8
D: 3,6 vµ 4,9
Bµi gi¶i: + Gäi M lµ khèi lîng mol trung b×nh cña X, Y: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
n H2
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 3,36 8,5 0,15mol M 28,33 22,4 0,3
X lµ Na (23); Y lµ K (39) +
Na + H2O NaOH + K + H2O KOH +
1 H2 2
1 H2 2
23x 39y 8,5 x 0,2mol 1 1 y 0,1mol 2 x 2 y 0,15
mNa = 0,1 23 = 4,6 g; m K = 0,1 39 = 3,9 g B ®óng Bµi 6: (K - B - 08): Cho 1,9 gam hçn hîp muèi cacbonat vµ Hi®rocacbon cho kim lo¹i kiÒm M t¸c dông hÕt víi dung dÞch HCl (d), sinh ra 0,448 lÝt khÝ ë (®ktc) kim lo¹i M lµ: A: Li
B: Na
C: K
D: Rb
Bµi gi¶i: M2CO3 + 2HCl 2MCl + CO 2 + H2O
(1)
M2CO3 + HCl
(2)
Tõ (1) vµ (2) n h 2
MCl + CO 2 + H2O
1,9 95 M 61 95 2M 60 0,02
17,5 < M < 34 M lµ Na (23) ®¸p ¸n B ®óng Bµi 7: Nung hoµn toµn hån hîp 2 muèi cacbonat cña hai kim khoa häc thuéc hai chu kú liªn tiÕp cña nhãm II A ta thu ®îc chÊt r¾n cã khèi lîng b»ng
1 khèi lîng hçn hîp 2
muèi ban ®Çu. C«ng thøc vµ th µnh phÇn % khèi lîng hçn hîp r¾n sau nung lµ: A: MgO (31,82%), CaO (68,18%)
B: MgO (86,81%), CaO (13,19%)
C: MgO (50%), CaO (50%)
D: MgO (68,18%); CaO (31,82%) Bµi gi¶i:
1 1 t0 MCO 3 MO CO 2 , M MO M MCO 3 M 16 (M 60) 2 2
M = 28 hai kim lo¹i lµ Mg (24) vµ Ca (40) Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
+
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Gäi sè mol MgCO 3 vµ CaCO 3 lÇn lît lµ x vµ y (mol): 1 40x 56y (84x 100y) x = 3y 2
%MgO
40.x 40.3y .100% 68,18% 40x 56y 40.3y 56y
%CaO = 100% - 68,18% = 31,82% D ®óng
Bµi 8: Cho 22,2 gam hçn hîp Fe Al tan hoµn toµn trong du ng dÞch HCl d thu ®îc 13,44lÝt khÝ H 2 (®ktc). Khèi lîng muèi clorua thu ®îc lµ: A: 44,4
B: 56
C: 64,8
D: 27,9
Bµi gi¶i: Gäi M lµ hçn hîp kim lo¹i Fe vµ Al cã ho¸ trÞ n . Ta cã: M = x. 56 + (1 - x) 27 n = 2x + 3(1 - x)
(1) (2)
Trong ®ã x lµ sè mol Fe chøa trong 1mol hçn hîp ta cã:
M nHCl MCln Ta cã sè mol M hay:
H2
2 sè mol hi®r« n
22,2 2 13,44 1,2 . M n 22,4 n
Thay (1) vµo (2) ta cã:
22,2 1,2 56x (1 x).27 2x 3(1 x)
x = 0,6 mol Fe vµ 0,4 mol Al M = 0,6 . 56 + 0,4. 27 = 44,4 n = 0,6 . 2 + 0,4. 3 = 2,4
Khèi lîng hçn hîp muèi khan clorua: m
22,2 22,2 M 35,5.n (44,4 35,5.2,4) M 44,4
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com M = 64,8 gam C ®óng Chó ý: Cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nh b¶o toµn e, b¶o toµn khèi lîng … Bµi 9: Khi cho 1,32 ga, hîp kim Na - K tan trong níc th× thu ®îc 448ml khÝ hi®r« (ë ®ktc). Thµnh phÇn % vÒ khèi l îng cña Na lµ: trong hîp kim lµ: A: 26,14%
B: 73,86%
C: 43,56%
D: 56,44%
Bµi gi¶i: 1 0,448 M H 2O MOH H 2 , n M 2n H 2 2 0,04mol 2 22,4 23x 39y 1,32 x 0,015mol x y 0,04 y 0,025mol
%Na
0,015.23 .100% 26,14% %K 73,86% A ®óng 1,32
Chó ý: + NÕu kh«ng cÈn thuËn sÏ chän c©u B sai (v× ®ã lµ % cña K) + NÕu %Na
0,025.23 .100% 43,56% C sai 1,32
+ NÕu kh«ng cÈn thuËn còng sÏ chän c©u D Bµi 10: Hoµ tan hÕt hçn hîp 2 kim lo¹i kiÒm thæ vµ níc, thu ®îc 1,344 lÝt khÝ H 2 (®ktc) vµ dung dÞch X. ThÓ tÝch ml dung dÞch HCl 1mol cÇn dïng ®Ó trung hoµ võa ®ñ dung dÞch X lµ: A: 240
B: 30
C: 60
D: 120
Bµi gi¶i: M 2H 2O M(OH) 2 H 2 ; 2HCl M(OH) 2 MCl2 H 2O
n HCl 2n M(OH) 2 2n H 2 2.
1,344 0,12(mol) 22,4
VHCl cÇn = 0,12 . 1 = 0,12 lÝt = 120ml D ®óng Chó ý:
+ NÕu V HCl = nHCl .1 = 0,06 . 1 = 60 ml
C sai
+ NÕu V HCl = nHCl .1 = 0,03 . 1 = 30 ml
B sai
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
ph¬ng ph¸p gi¶i chuyªn ®Ò pH
I. Néi dung:
1. NÕu biÓu diÔn nång ®é mol/lÝt cña H + b»ng hÖ thøc [H +] = 10-a (mol/lÝt) th× gi¸ trÞ a ®îc xem lµ pH cña dung dÞch. Nªn pH = a - lg[H+], hay [H+] = 10-pH tõ ®ã suy ra pH. 2. NÕu biÓu diÔn nång ®é mol/lÝt cña OH b»ng hÖ thøc [ OH ] = 10-b (mol/lÝt) th× gi¸ trÞ b ®îc xem lµ pOH cña dung dÞch. Nªn pOH = b - lg[ OH ], hay [ OH ] = 10-pOH tõ ®ã suy ra pOH. 3.
- NÕu pH = 7 øng víi dung dÞch m«i trêng trung hoµ - NÕu pH < 7 øng víi dung dÞch m«i trêng axÝt - NÕu pH > 7 øng víi dung dÞch m«i trêng baz¬
4. TÝnh sè ion: [H +]. [ OH ] = 10-14 pH + pOH = 14 5. NÕu dung dÞch axÝt yÕu (hoÆc baz¬ yÕu) cã thÓ sÏ dùa vµo h»ng sè ph©n li axit Ka (hoÆc h»ng sè ph©n ly baz¬ Kb) hay ®é ®iÖn ly .
C chÊt ph©n ly C hoµ tan
6. Mèi liªn hÖ gi÷a h»ng sè ®iÖn ly K vµ ®é ®iÖn ly VÝ dô: Mét hçn hîp AB ®iÖn ly yÕu cã nång ®é ban ®Çu lµ (mol/lÝt, ®é ®iÖn ly ). Ph¬ng tr×nh ®iÖn ly: C - C = (1 - ).C C.C C. 2 Suy ra: K K ) 1 II. Bµi tËp ¸p dông:
Bµi 1: (§H - KA - 2008) Trén lÉn Vml dung dÞch NaOH 0,01M cã Vml dung dÞch HCl 0,03M ®îc 2Vml dung dÞch Y . Dung dÞch Y cã pH lµ: A: 1
B: 2
C: 3
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
D: 4
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi gi¶i: Ph¬ng tr×nh ph¶n øng: NaOH + HCl NaCl + H 2O OH
H H 2O
0,01 0,03V V(mol)... (mol) 3 10 103
n H (d)
0,02V 0,02V 2.V (mol) [H ] : 3 0,01 10 2(mol / lit) 3 3 10 10 10
pH = 2 B ®óng Chó ý: §Ó ®¬n gi¶n ho¸ bµi to¸n ta chän V = 1 lÝt n H (d) 0,03 0,01 0,02(mol) [H ]
0,02 0,01 10 2(mol / lit) 2
pH = 2 B ®óng Bµi 2: (§H - KA - 2007) Cho m gam hçn hîp Mg, Al vµo 250ml dung dÞch X chøa hçn hîp axit HCl 1M vµ axit H2SO4 0,5M thu ®îc 5,32 lÝt H 2 (ë ®ktc) vµ dung dÞch Y (coi thÓ tÝch dung dÞch kh«ng ®æi). Dung dÞch Y cã pH lµ: A: 1
B: 2
C: 6
D: 7 Bµi gi¶i:
n H (HCl) 0,25.1 0,25(mol) n H (H SO 2
2H+
4)
n 0,25 0,25 0,5mol 0,25.0,5.2 0,25(mol) H( X )
+ 2e H2
0,475mol….. 0,2375(mol)
n H2
n H (Y) 0,5 0,475 0,025(mol) [H ]
5,32 0,2375(mol) 22,4 0,025 0,1 10 1(mol / lit) 0,250
pH = 1 A ®óng Bµi 3: Cho x mol NO 2 hÊp thô vµo dung dÞch chøa x mol NaOH, d ung dÞch nµy thu ®îc cã gi¸ trÞ pH. A: pH < 7
B: pH = 7
C: pH > 7
D: Kh«ng x¸c ®Þnh
Bµi gi¶i: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 2NO2 + 2NaOH NaNO3 + NaNO 2 + H2O xmol xmol xmol xmol Sau ph¶n øng thu ®îc muèi trung hoµ NaNO 3 (xmol) vµ muèi NaNO 2 (xmol) mµ NaNO2 lµ muèi t¹o bëi axit yÕu vµ baz¬ m¹nh nªn: NO 2 H 2 O HNO 2 OH sù xuÊt hiÖn OH lµm cho dung dÞch cã tÝnh baz¬ nªn pH > 7 C ®óng Bµi 4: Cho 1 lÝt dung dÞch cã pH = 4, pha thªm Vml NaOH 0,01M vµo ®Ó thu ®îc dung dÞch muèi cã pH = 7, gi¸ trÞ Vml lµ: A: 10ml
B: 40ml
C: 100ml
D: 30ml
Bµi gi¶i: Dung dÞch muèi cã pH = 7 cã nghÜa lµ m«i trêng trung tÝnh hay n H n OH 1. 10-4 = V. 0,01 V = 10 -2lÝt = 10ml A ®óng Bµi 5: Trén 300ml dung dÞch NaOH 0,05 M cã 200ml dung dÞch H 2SO4 0,5M thu ®îc dung dÞch X, gi¸ trÞ pH cña dung dÞch X lµ: A: 1
B: 3
C: 2
D: 5 Bµi gi¶i:
H OH
H 2O
0,015 0,015 n OH 0,3.0,05 0,015(mol) n n H ( d ) 0,02 0,015 0,005(mol) n H 0,2.0,05.2 0,02(mol) H
[H ]
0,005 0,01 10 2 pH 2 C ®óng 0,2 0,3
Bµi 6: pOH cña dung dÞch thu ®î c sau khi trén 40ml dung dÞch H 2SO4 0,25M víi 60ml dung dÞch NaOH 0,5M lµ: A: 1
B: 2
C: 13
D:14 Bµi gi¶i:
H OH H 2O
n H 0,25.0,04.2 0,02(mol)
0,02
n OH 0,5.0,06 0,03(mol)
0,02(mol)
n OH (d) 0,03 0,02 0,01(mol)
[OH ]
0,01 0,1 10 1(mol / l) pOH = 1 A ®óng 0,04 0,06
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 7: Dung dÞch HCl cã pH = 3, sè lÇn ®Ó pha lo·ng dung dÞch ®Ó thu ®îc dung dÞch HCl cã pH = 4 lµ: A: 30
B: 40
C: 70
D: 10
Bµi gi¶i: Dung dÞch HCl cã pH = [H+] = 10-4 (mol/l) Theo c«ng thøc pha lo·ng dung dÞch: V 1. C1 = V2.C2 V1.10-3 =V2.10-4 10V1 = V2 . Nh vËy pha lo·ng dung dÞch ban ®Çu 10 lÇn D ®óng Bµi 8: §Ó ®îc dung dÞch cã pH = 8 th× ph¶i lÊy dung dÞch axit pH = 5 vµ dung dÞch baz¬ pH = 9 theo tØ lÖ vÒ thÓ tÝch lµ: A: 11:9
B: 8:9
C: 9:11
D:3:4
Bµi gi¶i: Dung dÞch axit pH = 5 [H+] = 10-5 M Dung dÞch baz¬ pH = 9 pOH = 14 - 9 = 5 [OH-] = 10-5M Gäi V1 (lÝt), V2(lÝt) lµ thÓ tÝch dung dÞch axit vµ baz¬ cÇn lÊy: n H 10 5 V1 (mol); n OH 10 5 V2 (mol) Khi trén 2 dung dÞch víi nhau thu ®îc dung dÞch cã pH = 8 (m«i trêng baz¬) pOH = 14 - 8 = 6 [OH-] (d) = 10-6M [H+] ph¶n øng hÕt H OH H 2O
Ph¶n øng trung hoµ xÈy ra khi trén: Tríc ph¶n øng:
10-5V1….. 10-5V2
§· ph¶n øng:
10-5V1….. 10-5V1
Sau ph¶n øng:
O
….. 10 -5 (V2- V1)
Do dung dÞch sau khi trén cã nång ®é [OH -] = 10-6(M) n OH 10 6 (V 1 V2 ) Ta cã: 10 -5(V2- V1) = 10-6 (V1+ V2) 9V2 = 11V1 hay
V1 9 C ®óng V2 11
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 9: §iÖn ph©n dung dÞch CuSO 4 víi ®iÖn cùc trë trong thêi gian 60 phót, cêng ®é dßng ®iÖn cè ®Þnh lµ 0,16A. Khèi lîng Cu tho¸t ra trªn ®iÖn cùc vµ pH dung dÞch thu ®îc sau thêi gian ®iÖn ph©n lµ: A: 1,9 vµ 1
B: 0,19 vµ 1,22
C: 1,28 vµ 3
D: 0,64 vµ 2
Bµi gi¶i: ¸p dông c«ng thøc: M X M Cu
M X .T.t (xem thªm ph¬ng ph¸p ®iÖn ph©n ) n.F
64.0,16.60.60 0,19(g) 2.96500
Ph¬ng tr×nh ®iÖn ph©n dung dÞch: CuSO 4 1 ®p CuSO 4 H 2O Cu O 2 H 2SO 4 2
n H 2SO4 n Cu
[H ]
0,19 2.0,19 0,19 n H 0,005938 5,988.10 3(mol) 64 64 32
5,938.10 3 5,938.10 2 pH = -lg5,938.10 -2= 1,22 0,1
B ®óng Bµi 10: Cho 1 dung dÞch X gåm: NH 4 0,1M vµ NH 3 0,1M (biÕt h»ng sè ®iÖn ly cña NH 4 : K NH 5.10 10 ) gi¸ trÞ pH cña X lµ: 4
A: 10
B: 1,5
C: 7,9
D: 9,3
Bµi gi¶i: NH 4Cl NH 4 Cl NH 4 NH 3 H : K NH 5.10 10 4
NH 4
[H ][NH 3 ] 5.10 10(mol / l) [NH 4 ]
H
thay gi¸ trÞ vµo ta cã:
5.10 10.0,1 5.10 10(mol / l) pH = -lg (5.10 -10) = 9,3 0,1
D ®óng Bµi 11: (§H - KB - 2007)
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Trén 100ml dung dÞch (gåm Ba(OH) 2 0,1M vµ NaOH 0,1M víi 400ml dung dÞch (gåm H2SO4 0,0375M vµ HCl 0,0125M) thu ®îc dung dÞch X, gi¸ trÞ pH cña dung dÞch X lµ: A: 1
B: 2
C: 6
D: 7
Bµi gi¶i: n Ba(OH) 2 0,01mol n OH 2.n Ba(OH) 2 n NaOH 0,03(mol) n NaOH 0,01mol 0,05mol n H n HCl 2.n H 2SO 4 0,035(mol) n H 2SO4 0,015mol n HCl
Khi trén x¶y ra ph¶n øng trung hoµ d¹ng r«n lµ: n H (d) = 0,035 - 0,03 = 0,005 (mol) [H ]
H + + OH - H 2O 0,03 0,03
0,005 0,01 0,1 0,4
[H+] = 0,01 = 10 -2 (mol/lÝt) pH = 2 B ®óng
ph¬ng ph¸p ®êng chÐo I. Néi dung ph¬ng ph¸p:
Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo ®îc sö dông trong c¸c bµi to¸n trén lÉn dung dÞch cã cïng chÊt tan, cïng //// nång ®é hoÆc trén lÉn c¸c chÊt khÝ kh«ng t¸c dông víi nhau. 1. C¸c chÊt cïng nång ®é C%: M1..........C 1
C2 - C
C M1..........C 1
m1 C 2 C m 2 C C1
(I)
C - C1
Trong ®ã: + m1 lµ khèi lîng dung dÞch cã nång ®é C 1%, m2 lµ khèi lîng dung dÞch cã nång ®é C2% + C% lµ nång ®é dung dÞch thu ®îc sai khi trén lÉn víi C 1 < C < C2 2. C¸c chÊt cïng nång ®é mol: V1..........C M (1)
CM(2) - CM
Design and coppyright byCMaster NGUYEN AI NHAN M V2..........C M (2)
C - C (1)
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com V C (2) C M 1 M (II) V2 C M C M (1) Trong ®ã: + V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é mol C M (1) + V2 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é mol C M (2) + CM lµ nång ®é mol dung dÞch thu ®îc sau khi trén lÉn víi
C M (1) < C M
< CM(2) 3. C¸c chÊt khÝ kh«ng t¸c dông víi nhau: V1..........M1
M2 - M
M V2..........M2
V1 C 2 M (III) V2 M M1
M - M1
Trong ®ã:
+ V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é mol M 1 + V2 lµ thÓ tÝch dung dÞch cã nång ®é mol M 2 + M lµ khèi lîng mol trung b×nh thu ®îc sau khi trén lÉn víi M 1< M <M2 4. Chó ý: §Ó vËn dông tèt ph¬ng ph¸p ®êng chÐo th× cÇn nhí c«ng thøc (I), (II), (III) ®Ó ¸p dông nh÷ng bµi to¸n cô thÓ: + ChÊt r¾n coi nh dung dÞch cã C = 100% + Dung m«i coi nh dung dÞch cã C = 0% + Khèi lîng riªng cña H 2O lµ: d H 2O 1g / ml + NÕu khi pha trén 2 dung dÞch, 2 chÊt khÝ … mµ xÈy ra ph©n nãng th× kh«ng ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo. II. Bµi tËp vËn dông:
D¹ng 1: TÝnh to¸n pha chÕ dung dÞch Bµi 1: Mét dung dÞch HCl cã nång ®é 45% vµ mét dung dÞch HCl kh¸c cã nång ®é 15%. §Ó cã 1 dung dÞch cã nång ®é 20% th× cÇn pha chÕ vÒ khèi lîng gi÷a hai dung dÞch ®ã theo tØ lÖ lµ: A: 1:5
B: 5:1
C: 3:1
D: 1:3
Bµi gi¶i: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: M1..........45
20 -15 20
V1
M2..........15
Chó ý: + NÕu + NÕu + NÕu
45 - 20
V1 0,9 V2 2,1
B ®óng
V1 = 214
C sai
V1 2,1 V1 = 350 V2 2,1 0,9
V1 0,9 V2 0,9 3
0,9 .500 150ml 2,1 0,9
D sai
V1 = 115
A sai
Bµi 3: §Ó thu ®îc dung dÞch H 2SO4 C% cÇn lÊy m 1 gam dung dÞch H 2SO4 C1% pha víi m2 gam dung dÞch H 2SO4 C2%. TØ lÖ m 1 : m2 lµ: A:
(C C1 ) (C1 C)
B:
C1 C
C:
C C1
C C1 C1 C
D:
(C1 C) (C 2 C)
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: m1..........C 1%
|C% - C 2%| C%
m1..........C 2%
Chó ý:
m1 C C 2 m 2 C1 C
C ®óng
|C1% - C%|
+
m1 (C C 2 ) m 2 (C1 C)
A sai
+
m1 C1 C m 2 C C2
B sai
+
m1 (C1 C) m 2 (C 2 C)
D sai
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 4: Khèi lîng dung dÞch NaCl 15% cÇn trén víi 200 gam dung dÞch NaCl 30% ®Ó thu ®îc dung dÞch NaCl 20% lµ: A: 140
B: 300
C: 100 gam
D: 400gam
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: m1..........15%
30% -20% 20%
200..........30%
20% -15%
m = 400gam Chó ý:
M 10 200 5
D ®óng
+ NÕu:
M 5 200 10
m = 100 C sai
+ NÕu:
M 30 15 15 200 30 20 10
m = 300 B sai
+ NÕu:
M 15 20 35 200 20 30 50
m = 140 A sai
Bµi 5: ThÓ tÝch V 1 lÝt khÝ H 2 O vµ V2 lÝt dung dÞch MgSO 4 2M cÇn ®Ó pha ®îc 100ml dung dÞch MgSO 4 0,4M. Gi¸ trÞ V 1 vµ V2 lÇn lît lµ: A: 80ml vµ 20ml
B: 20ml vµ 80ml
C: 55,55 vµ 44,45
D: 44,44 vµ 55,56 Bµi gi¶i:
V1 lµ thÓ tÝch H 2O cÇn cho vµo, khi ®ã V 2 = 100 - V1 lµ thÓ tÝch dung dÞch MgSO 4 2M. V1..............0
2 - 0,4
0,4 V2 = 100-V 1....2
0,4
V1 V1 1,6 4 V2 100 V1 0,4
V1 = 80 V2 = 20
VËy pha 80ml H 2O víi 20ml MgSO4 th× thu ®îc dung dÞch MgSO 4 0,4M A ®óng Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Chó ý:
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com V 0,4 + NÕu 1 V1 = 20ml V2 = 80ml B sai V2 1,6 + NÕu
V1 2 V2 1,6
V1 = 55,55 V2 = 44,45
C sai
+ NÕu
V1 1,6 V2 2
V1 = 44,44 V2 = 55,56
D sai
Bµi 6: Mét dung dÞch NaOH nång ®é 2M vµ mét dung dÞch NaOH cã nång ®é 0,5M. §Ó cã mét dung dÞch cã nång ®é 1M th× cÇn pha chÕ vÒ thÓ tÝch gi÷a hai ®iÓm theo tØ lÖ: A: 1:2
B: 2:1
C: 4:1
D: 1:4
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: V1(NaOH 2M).............2
1 - 0,5 1
V2(NaOH 0,5M)............0,5
Chó ý:
2-1
+ NÕu
V1 2 2 V2 1 1
B sai
+ NÕu
V1 2 4 V2 0,5 1
C sai
+ NÕu
V1 0,5 1 V2 2 4
D sai
V1 0,5 1 A ®óng V2 1 2
Bµi 10: Cho hçn hîp gåm M 2, H2 vµ NH3 cã tØ khèi so víi hi®r« lµ 8. Dån hç n hîp khÝ di qua dung dÞch H 2SO4 ®Æc d th× thÓ tÝch khi cßn l¹i mét nöa. Thµnh phÇn phÇn tr¨m (%) theo thÓ tÝch cña mçi khÝ trong hçn hîp lÇn lît lµ (N 2 , H2, NH3) A: 35%, 15%, 50%
B: 25%, 35% vµ 40%
C: 25%, 25% vµ 50%
D: 20%, 30%, 50% Bµi gi¶i:
Khi ®i qua dung dÞch H 2SO4 ®Æc, d toµn bé NH 3 bÞ hÊp thô, do ®ã thµnh phÇn cña NH3 lµ 50%. ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: M hçn hîp ban ®Çu: 8.2 = 16 ta cã Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com NH3.............17
16 - M 16
N2+H2............. M
17-16 = 1
16 M 1 M 15 1 1
M = 15 lµ khèi lîng mol trung b×nh cña hçn hîp N 2 vµ H2
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: V(N 2).............28
15 - 2 = 13 15
V(H 2).............2
28 - 15 = 13
%N2 = %H2 = 25%
V1 N 2 1 V2 H 2 1
C ®óng
D¹ng 2: TÝnh tû lÖ thÓ tÝch hçn hîp hai khÝ
Bµi 7: Mét hçn hîp gåm O 2, O3 ë ®ktc cã tØ khèi víi hi®r« lµ 18. Thµnh phÇn % viÕt thÓ tÝch cña O 3 trong hçn hîp lµ: A: 25%
B: 33,33%
C: 75%
D: 60%
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: VO3......M1=48
36-32 = 4
M = 18.2 = 36 48 - 36 = 12
VO2.......M2=32
Chó ý:
VO3 VO2
4 1 1 %O 3 .100% 25% 12 3 3 1
A ®óng
1 + NÕu %O 3 .100% 33,33% 3
B sai
+ NÕu %O 3
3 .100% 75% 3 1
C sai
+ NÕu %O 3
48 .100% 60% 32 48
D sai
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 8: §Ó ®iÒu chÕ ®îc hçn hîp 26 lÝt khÝ H 2 vµ CO cã tØ khèi hái ®èi víi mªtan b»ng 1,5 th× thÓ tÝch lót H 2 vµ CO cÇn lÊy lÇn lît lµ: A: 22 vµ 4
B: 6 vµ 20
C: 20 vµ 6
D: 4 vµ 22
Bµi gi¶i: ¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: VH2......M 1=2
28-24
M = 16. 1,5 = 24 24-2
VCO.......M 2=28
VH 2 CCO
VH 28 24 4 2 24 2 VCO 22
MÆt kh¸c: VH2 VCO 26 cÇn 4 lÝt khÝ H 2 vµ lÝt CO D ®óng Chó ý:
+ NÕu
VH2 VCO
22 VH 2 22,VCO 4 4
A sai
Bµi 9: Hoµ tan 4,59 gam Al b»ng dung dÞch HNO 3 thu ®îc hçn hîp khÝ NO vµ N 2O cã tØ khèi, hái ®èi víi hi®r« b»ng 16,75 thÓ tÝch lÝt NO vµ N 2O (®ktc) thu ®îc lÇn lît lµ: A: 6,72 vµ 2,24
B: 67,2 vµ 22,4
C: 2,016 vµ 0,672
D: 0,672 vµ 2,016 Bµi gi¶i:
- ¸p dông ph¬ng ph¸p b¶o toµn electron: +
Al - 3e Al3+
n Al
0,17mol… 0,51mol
+
4,59 0,17mol 27
N 5 3e N 2 (NO) 3x..........x 5 1 2N 2.4e 2N (N 2O) 8y.......2y (y)
3x + 8y = 0,51
(1)
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com xmol NO....... M NO=30
44 = 33,5
M = 2.16,75 = 33,5 33,5 - 30
ymol N 2O....... M N2O=44
x 10,5 3 y 3.5 1
x = 3y
Tõ (1) vµ (2): x = 0,09, f = 0,03. VËy VM = 0,09 22,4 = 2,016 lÝt VN 2O 0,03 22,4 0,672 lÝt
C ®óng
Chó ý: + NÕu V NO = 0,03 22,4 = 0,672 lÝt; VN2O = 0,09 22,4 = 2,016 D sai + Tõ (2) x = 3y VNO = 0,3 22,4 = 6,72 lÝt; VN 2O = 22,4
A sai
+ Tõ (2) x = 3y VNO = 67,2 lÝt; VN 2O = 22,4
B sai
D¹ng 3: Bµi to¸n hçn hîp hai chÊt v« c¬ cña hai lo¹i hoÆc 2 muè i cã tÝnh chÊt hçn hîp t¬ng tù Bµi 11: Cho hçn hîp gåm NaCl vµ NaBr, cho t¸c dông víi dung dÞch AgNO 3 d th× t¹o ra kÕt tña cã khèi lîng b»ng khèi lîng cña AgNO 3 ®· tham gia ph¶n øng thµnh phÇn % theo khèi lîng cña NaCl trong hçn hîp ®Çu lµ: A: 27,84%
B: 40,45%
C: 36,22%
D: 72,16%
Bµi gi¶i: Ph¬ng tr×nh ion: Cl + Ag+ AgCl
(1)
Br + Ag+ AgBr
(2)
MAgCl + MAgBr = M AgNO3 (Theo bµi ra). Do ®ã M AgClAgBr M AgNO 3 170 vµ M C l Br 170 108 62 . Hay khèi lîng mol trung b×nh cña hai muèi ban ®Çu lµ:
M NaCl,NaBr 23 62 85
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo ta cã:
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com M1(NaBr).......103
85-58,5 = 26,5 85
M2(NaCl).......58,5
%NaCl
103-85 = 18
M NaCl 18.58,5 .100% .100% 27,84% M BaBr M NaCl (26,5.103) (18.58,5)
A ®óng Chó ý:
+ NÕu %NaCl
18 .100% 40,45% 18 26,5
B sai
+ NÕu %NaCl
58,5 .100% 36,22% 58,5 103
C sai
+ NÕu %NaCl
26,5.103 .100% 72,16% D sai (26,5.103 18.58,5)
Bµi 12: (d¹ng 3) Hoµ tan 3,164 gam hçn hîp gåm 2 muèi CaCO 3 vµ BaCO 3 b»ng dung dÞch HCl d, thu ®îc 448 ml khÝ CO 2 (®ktc). Thµnh phÇn % sè mol cña BaCO 3 vµ CaCO 3 trong hçn hîp lÇn lît lµ: A: 60% vµ 40%
B: 66,33% vµ 33,67%
C: 50% vµ 50%
D: 40% vµ 60% Bµi gi¶i:
n CO2
0,448 3,164 0,02(mol) M 158,2 22,4 0,02
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: BaCO 3......M 1 = 197
158,2 - 100 = 58,2
M =158,2 CaCO 3...... M 2=100
%n BaCO3
197-158,2 = 38,8
58,2 .100% 60% %n CaCO3 40% A ®óng 58,2 38,8
Chó ý: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 197 + NÕu %BaCO 3 .100% 66,33% %CaCO 3 = 33,67% B sai 197 100 + NÕu %n BaCO3 %CaCO 3 + NÕu %n BaCO3
0,01 .100% 50% C sai 0,02
38,8 .100% 40% %n CaCO3 60% D sai 58,2 38,8
+ Cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau nh bµi nµy ngoµi ph¬ng ph¸p ®êng chÐo ta cã thÓ gäi x, y lµ sè mol cña CaCO 3 vµ BaCO 3 råi gi¶i th«ng thêng nhng nay kh«ng sö dông n÷a v× kh«ng phï hîp víi thêi gian khi tr¾c nhiÖm nªn ¸p dông ph¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi lîng riªng, b¶o toµn khèi lîng… D¹ng 4: Bµi to¸n hçn hîp hai ®ång vÞ Bµi 13: Br«m cã hai ®ång vÞ bÒn
79 35
Br vµ
81 35
Br . BiÕt nguyªn tö khÝ trung b×nh cña
nguyªn tö Br«m lµ 79,319. Thµnh phÇn % sè nguyªn tö cña A: 84,05%
B: 15,95%
C: 49,375%
79 35
Br lµ: D: 50,625%
Bµi gi¶i
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: 81 35
Br ...... M 1 = 81
79,319-79 = 0,319
M =79,319 79 35
81-79,319 = 1,681
Br ...... M 2 = 79
%81 0,319 1,681 79 3 Br %35 Br .100% 84,05% A ®óng 79 0,319 1,681 %35 Br 1,681 79 Br Chó ý: + NÕu %35
0,319 .100% 15,95% 0,319 1,681
B sai
79 Br + NÕu %35
79 .100% 49,375% 79 81
C sai
+ NÕu %81 35 Br
87 .100% 50,625% 79 81
D sai
D¹ng 5: Bµi to¸n trén 2 quÆng cïng mét kim lo¹i:
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 14: X lµ quÆng hematit chøa 6% Fe 2O3, Y lµ quÆng ManhetÝt chøa 69,9% Fe 3O4. Trén m1 tÊn quÆng X víi m 2 tÊn quÆng Y thu ®îc quÆng Z, mµ tõ mét tÊn quÆng X c ã thÓ ®iÒu chÕ ®îc 0,5 tÊn gang chøa 4% cacbon. TØ lÖ m 1/m2 lµ A)5:2
B) 5:6
C) 2:5
D) 2:2.9
Bµi gi¶i: Sè gam Fe trong 1 tÊn cña mçi quÆng lµ: + QuÆng X chøa:
60 112 .1000. 420(kg) 100 160
+ QuÆng Y chøa:
69,6 168 .1000. 504(kg) 100 232
4 + QuÆng Z chøa: 500 1 480(kg) 100
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: MX=.....420
504-480=24 MZ=480 480-420=60
MY=.....504
Chó ý:
M X 24 2 M Y 60 5
®¸p ¸n C ®óng
+ NÕu
MX 5 MY 2
A sai
+ NÕu
M X 420 5 M Y 504 6
B sai
+ NÕu
M X 160 2 : 2,6 M Y 232
D sai
+ Bµi nµy cã thÓ sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p song ph¬ng ph¸p ®êng chÐo nhanh vµ ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu. Nh vËy ta xem quÆng nh mét dung dÞch mµ chÊt tan lµ kim lo¹i ®ang xÐt, vµ nång ®é cña chÊt tan chÝnh lµ hµm lîng % vÒ khèi lîn g cña kim lo¹i trong quÆng. D¹ng 6: TÝnh thµnh phÇn hçn hîp muèi trong ph¶n øng gi÷a ®¬n baz¬ vµ axit: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 15: Thªm 250ml dung dÞch NaOH vµo 200ml dung dÞch H 2SO4 1,5M. Muèi t¹o thµnh vµ khèi lîng t¬ng øng lµ: A: Na2HPO4(28,4g), NaH 2PO4 (12g)
B:Na2HPO4(14,2g),Na 3PO4 (38,2g)
C: Na2HPO4(28,4g), Na 3PO4 (16,4g)
D:NaH 2PO4(24g),Na 2HPO4(14,2g) Bµi gi¶i: n H3PO4 0,3mol
nNaOH = 0,5 mol 1
n NaOH 5 2 t¹o 2 muèi NaH 2PO4, Na2HPO4 n H3PO4 3
¸p dông ph¬ng ph¸p ®êng chÐo: 5 2 1 3 3
Na 2HPO 4(n1 =2)
n
5 3 5 1 2 3 3
NaH 2PO4(n2 =1)
n Na 2HPO4 n NaH 2PO4
mµ:
2 1 2 : n Na 2HPO4 2n NaH 2PO4 3 3 1
n Na 2HPO4 n NaH2PO4 n H3PO4 0,3mol
M Na 2HPO4 0,2. 142 28,4(g) n Na 2HPO4 0,2mol A ®óng M NaH 2PO4 0,1.120 12,0(g) n NaH 2PO4 0,1mol
Chuyên đề giải bài tập vế CO 2, SO2 Tác dụng với dung dịch bazo I. Néi dung ph¬ng ph¸p: 1. Khi cho oxit axit (SO 2, CO2) t¸c dông víi dung dÞch kiÒm (NaOH, KOH): Ph¬ng tr×nh ph¶n øng cã thÓ xÉy ra: CO 2 + OH - HCO 3-
(1)
CO 2 + 2OH - CO 32- H 2O
(2)
hoÆc SO 2 + OH - HSO 3SO 2 + 2OH - SO 32- H 2O
(3) (4)
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Trêng hîp 1: NÕu biÕt sè mol oxit axit (CO 2, SO2) vµ sè mol dung dÞch kiÒm (NaOH, KOH) Ta ®Æt tØ sè:
n CO2 n OH
n SO 2 X. X n OH
+ NÕu X 1 th× xÉy ra
(1)
+ NÕu X 2 th× xÉy ra
(2)
+ NÕu 1 < X < 2 th× xÉy ra ®ång thêi (1) vµ (2) Trêng hîp 2: NÕu gi¶ thiÕt bµi to¸n cho biÕt sè mol oxit axit (CO 2, SO2) hoÆc sè mol cña dung dÞch kiÒm (NaOH, KOH) vµ biÕt khèi lîng muèi t¹o thµnh th× ta ph¶i biÖn luËn nh sau. Gi¶ sö muèi t¹o thµnh lµ muèi axit hoÆc muèi trung hoµ. NÕu hai gi¶ thiÕt ® ã kh«ng tho¶ m·n th× kÕt luËn cã hai muèi t¹o thµnh (cã nghÜa lµ xÉy ra (1) vµ (2). 2. Khi cho oxit axit (SO 2, CO2) t¸c dông víi dung dÞch kiÒm (Ca(OH) 2, Ba(OH) 2: CO2 + Ca(OH) 2 CaCO3 + H2O
(5)
2CO2 + Ca(OH) 2 Ca(HCO 3)2
(6)
hoÆc CO 2 + Ba(OH)2 BaCO3 + H2O 2CO2 + Ba(OH) 2 Ba(HCO 3)2
(7) (8)
- NÕu cho biÕt sè mol baz¬ (Ca(OH) 2, Ba(OH) 2) vµ sè mol kÕt tña (CaCO 3 , BaCO3) th× ta so s¸nh + NÕu
nbaz¬ vµ nkÕt tña. nbaz¬ = nkÕt tña th× chØ xÉy ra ph¶n øng (5) hoÆc (7) tõ ®ã ta tÝnh ®î c sè
mol oxit axit (CO 2,SO2). + NÕu nbaz¬
nkÕt tña th× cã hai trêng hîp:
TH1: ChØ xÉy ra ph¶n øng (5), (7) th× baz¬ d sè mol oxit axit (CO 2, SO2) tÝnh theo sè mol kÕt tña (CaCO 3 , BaCO3). TH2: XÉy ra 2 ph¶n øng (5, 6) hoÆc (7, 8) t¹o hai muèi ax it vµ muèi trung hoµ ta ®Æt hai Èn x, y lµ sè mol 2 muèi, tõ ®ã dùa vµo sè mol baz¬ vµ sè mol kÕt tña ®Ó t×m ®îc tæng sè mol oxit axit (SO 2, CO2).
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 3. Cho oxit axit (SO 2, CO2) t¸c dông ®ång thêi dung dÞch kiÒm (NaOH, KOH) vµ baz¬ (Ca(OH)2, Ba(OH)2). - X¸c ®Þnh sè mol oxit axit (SO 2, CO2) vµ sè mol OH - So s¸nh sè mol oxit axit (SO 2, CO2) vµ sè mol OH - ®Ó biÕt muèi t¹o ra muèi g×? CO 2 2OH CO 32 H 2O CO 2 OH HCO 3
- So s¸nh sè mol CO32 víi sè mol ion Ca 2+ hoÆc Ba 2+ ®Ó biÕt khèi lîng kÕt tña tÝnh theo chÊt nµo. III. Bµi tËp ¸p dông: Bµi 1: (TN - 2007). HÊp thô hoµn toµn 4,48 lÝt khÝ SO 2 (ë ®ktc) vµo dung dÞch chøa 16 gam NaOH thu ®îc dung dÞch X. Khèi lîng muèi tan thu ®îc trong dung dÞch X lµ: A: 18,9
B: 25,2
C: 23,0
D: 20,8
Bµi gi¶i: 4,48 16 0,2mol; n NaOH 0,4mol 22,4 40
n SO2 n NaOH
n SO2
0,4
0,2
2 2 t¹o muèi Na 2SO3 1
SO2 + 2NaOH Na2SO3 + H2O 0,2 0,4 0,2mol
n Na2SO3 = n SO2 = 0,2mol mNa2SO3 = 0,2.126 = 25,2(g) B ®óng Bµi 2: (§H - KA - 2007). HÊp thô hoµn toµn 2,688 lÝt khÝ CO 2 (®ktc) vµo 2,5 lÝt dung dÞch Ba(OH)2 nång ®é a mol/l thu ®îc 15,76 gam kÕt tña gi¸ trÞ cña a lµ: A: 0,032
B: 0,06
C: 0,04
D: 0,048
Bµi gi¶i: n CO2
2,688 15,76 0,12(mol); n BaCO3 0,08(mol) 22,4 197
Sè mol CO 2 kh¸c sè mol BaCO 3 nªn t¹o hai muèi: CO2 + Ba(OH) 2 BaCO3 + H2O 0,08 0,08 0,08 mol
(1)
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 2CO2 + Ba(OH) 2 Ba(HCO 3)2 (2) 0,04 0,02 tõ (1) vµ (2) n Ba(OH) 2 0,08 0,02 0,1mol a C M Ba(OH) 2
0,1 0,04M C ®óng 2,5
0,08 0,032M A sai 2,5 0,12 + NÕu n Ba(OH) 2 n CO 2 0,12mol a D sai 0,048M 2,5 0,15 + NÕu n Ba(OH) 2 0,15mol a B sai 0,06M 2,5 Bµi 3: (§H - KA - 2008). Cho V lÝt dung dÞch NaOH 2M vµo dung dÞch chøa 0,1mol
Chó ý: + NÕu n Ba(OH) 2 0,08mol a
Al2(SO4)3 vµ 0,1 mol H 2SO4 ®Õn khi ph¶n øng hoµn toµn thu ®îc 7,8 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ lín nhÊt cña V ®Ó thu ®îc khèi lîng kÕt tña trªn lµ: A: 0,05
B: 0,25
C: 0,35
D: 0,45
Bµi gi¶i: n H 2.n H 2SO4 2.0,1 0.2mol; n Al 3 2.n Al2 (SO4 )3 0,2mol
Thø tù c¸c ph¬ng tr×nh x¶y ra: n Al(OH)3
7,8 0,1mol 78
H+ + OH- H2O 0,2 0,2mol
(1)
Al3+ + 3OH- Al(OH)3 0,2 0,6mol
(2)
Al(OH) 3 + OH - AlO 2- 2H 2O 0,1
(3)
0,1mol
Tõ (1), (2), (3): n OH 0,2 0,6 0,1 0,9mol n NaOH
0,9 0, 45 lÝt D ®óng 2
Chó ý: + NÕu n OH 0,1mol V
0,1 0,05 lÝt 2
A sai
+ NÕu n OH 0,5mol V
0,5 0, 25 lÝt 2
B sai
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com + NÕu n OH 0,7mol V
0,7 0,35 lÝt 2
C sai
Bµi 4: (§H - KA - 2008). HÊp thô hoµn toµn 4,48 lÝt khÝ CO 2 (ë ®ktc) vµo 500ml dung dÞch hçn hîp gåm NaOH 0,1M vµ Ba(OH) 2 0,2M, sinh ra m gan kÕt tña. Gi¸ trÞ cña m gam lµ: A: 11,82
B: 9,85
C: 17,73
D: 19,70
Bµi gi¶i:
n CO2 0, 2mol; n NaOH 0,05mol; n Ba (OH)2 0,1mol
n OH 0,05 2.0,1 0, 25mol; CO 2 OH HCO 3 x
x
x
n CO2 n OH
(1)
CO 2 2OH CO 32 H 2O y
2y
0, 2 0,8 t¹o hai muèi 0, 25
(2)
y
x y 0, 2 x 0,15mol x 2y 0, 25 y 0,05mol
Tõ (1) vµ (2)
Ba 2 CO 23 BaCO 3 0,05
0,05
0,05mol m BaCO3 0,05 197 9,85gam
Chó ý: + NÕu n Ba 2 0,1 m BaCO3 0,1197 19,7(g)
B ®óng
D sai
+ NÕu n BaCO3 0,06mol m BaCO3 0,06 197 11,82(g)
A sai
+ NÕu n BaCO3 0,09mol m BaCO3 0,09 197 17,33(g)
C sai
Bµi 5: Sôc V lÝt khi CO 2 ë (®ktc) vµo 150 ml dung dÞch Ba(OH) 2 1M, sau ph¶n øng thu ®îc 19,7 gam kÕt tña, gi¸ trÞ V lÝt lµ: A: 1,12 hoÆc 2,24 B: 1,12 hoÆc 3,36
C: 2,24 hoÆc 4,48
D: 6,72 vµ 13,44
Bµi gi¶i:
n BaCO3 0,1mol; n Ba (OH)2 0,15mol , so s¸nh thÊy n BaCO3 n Ba (OH)2 nªn cã hai trêng hîp vµ ph¬ng tr×nh ph¶n øng cã thÓ xÉy ra: CO2 + Ba(OH) 2 BaCO3 + H2O Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
(1) Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com 2CO2 + Ba(OH) 2 Ba(HCO 3)2 (2) + TH1: XÉy ra ph¶n øng (1) t¹o muèi kÕt tña BaCO 3 cßn Ba(OH) 2 d, lóc ®ã
n CO2 n BaCO3 0,1mol VCO2 0,1.22, 4 2, 24 lÝt. + TH2: XÉy ra (1) vµ (2) Theo (1): n CO2 (p) n Ba (OH)2 (p) n BaCO3 0,1mol Theo (2): n Ba (OH) 2 0,15 0,1 0,05mol n CO 2 2.0,05 0,1mol Tõ (1) vµ (2) n CO2 0,1 0,1 0, 2mol
VCO2 0, 2.22, 4 4, 48 lÝt C ®óng Bµi 6: HÊp thô hoµn toµn V lÝt khÝ CO 2 (®ktc) vµo 1 lÝt dung dÞch Ca(OH) 2 0,02M th× ®îc 1 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ V ml lµ: A: 224 hoÆc 448
B: 448 hoÆc 672
C: 448 hoÆc 1,792
D: 224 hoÆc 672
Bµi gi¶i:
n Ca (OH)2 0,02mol;
n CaCO3 0,01mol , Do n Ca (OH)2 n CaCO3 cã 2 trêng hîp:
+ TH1: ChØ xÉy ra 1 ph¶n øng do n CO2 n Ca (OH)2 CO2 + Ca(OH) 2 CaCO3 + H2O
(*)
n CO2 n Ca (OH)2 (p) n CaCO3 0,01mol
VCO2 0,01.22, 4 0, 224lit 224ml + TH2: n Ca (OH) n CO 2 2n Ca (OH) 2 Ph¶n øng xÉy ra:
CO 2 Ca(OH) 2 CaCO 3 H 2O 0,02
0,02
0,02
CO 2 CaCO 3 H 2O Ca(HCO 3 ) 2 0,01
0,01
(1)
(2)
Tõ (1) vµ (2) n CO2 0,02 0,01 0,03mol VCO2 0,03.22, 4 0,672lit 672ml D ®óng Bµi 7: Cho 0,112 lÝt khÝ CO2 (ë ®ktc) hÊp thô hoµn toµn bëi 0,4 lÝt dung dÞch níc v«i trong thu ®îc 0,1 gam kÕt tña. Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch níc v«i trong lµ: Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com A: 0,005M B: 0,0075M C: 0,0125M D: 0,01M Bµi gi¶i:
n CO2
0,112 0,1 0,005mol; n CaCO3 0,001mol 22, 4 100
Theo ph¶n øng:
Ca 2 CO 23 CaCO 3 0,001 0,001
0,001mol
Nh vËy chØ cã 0,001 mol CO 2 bÞ kÕt tña ë d¹ng CaCO 3 trong ®ã 0,001mol Ca 2+ cßn l¹i lµ: 0,005 - 0,001 = 0,004 mol CO 2 ph¶i bÞ hÊp thô ë d¹ng muèi tan Ca(HCO 3)2. Ta cã: 2mol CO 2 bÞ gi÷ trong 1mol Ca(HCO 3)2. 0,004 mol CO 2 bÞ gi÷ trong
0,004 0,002molCa(HCO 3 ) 2 2
n Ca 2 0,002mol tæng sè mol Ca 2+ lµ: 0,001 + 0,002 = 0,003 mol Ca 2+
0,003
Ca 2 Ca(OH) 2 0,0075M B ®óng 0, 4 Bµi 8: HÊp thô hoµn toµn V lÝt CO 2 (®ktc) vµo dung dÞch Ca(OH) 2 thu ®îc 10 gam kÕt tña. Lo¹i bá kÕt tña råi nung nãng phÇn dung dÞch cßn l¹i thu ®îc 5 gam kÕt tña n÷a. Gi¸ trÞ V lÝt lµ: A: 4,48
B: 2,24
C: 1,12
D: 3,36
Bµi gi¶i: Tõ gi¶ thiÕt cña bµi to¸n chøng tá t¹o ra hai muèi: CaCO 3 vµ Ca(HCO 3)2
CO 2 Ca(OH) 2 CaCO 3 H 2O (1) x
x
x 0,1mol y 0,05mol
x
2CO 2 Ca(OH) 2 Ca(HCO 3 ) 2 (2) 2y
y
y
n CO2 x 2y 0,1 0,05.2 0, 2(mol)
VCO2 0, 2.22, 4 4, 48 lÝt Chó ý:
A ®óng
+ NÕu n CO2 0,1 VCO2 2, 24 lÝt
B sai
+ NÕu n CO2 0,05 vCO2 1,12 lÝt C sai + NÕu n CO2 0,1 0,05 0,15mol VCO2 3,36 lÝt D sai Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com Bµi 9: §èt ch¸y hoµn toµn 1,6 gam lu huúnh råi cho s¶n phÈm ch¸y hÊp thô hoµn toµn vµo 200 ml dung dÞch Ba(OH) 2 0,5M. Khèi lîng gam kÕt tña thu ®îc lµ: A: 21,70
B: 43,40
C: 10,85
D: 32,55
Bµi gi¶i:
n SO2 n S
S + O2 SO2
1,6 0,05mol 32
n Ba (OH)2 0,5.0, 2 0,1mol lín h¬n n SO2 t¹o BaSO 3 vµ Ba(OH) 2 cßn d: SO2 + Ba(OH) 2 BaSO3 + H2O 0,05 0,05 0,05mol m BaSO3 0,05.217 10,85gam C ®óng Bµi 10: HÊp thô hoµn toµn 2,24 lÝt khÝ CO 2 (®ktc) vµo 400 ml dung dÞch X gåm NaOH 1M vµ Ca(OH)2 0,01M thu ®îc m gam kÕt tña. Gi¸ trÞ m gam lµ: A: 0,4
B: 10
C: 40
D: 40,8
Bµi gi¶i:
n CO2
2, 24 0,1mol; n NaOH 0, 4mol; n Ca (OH)2 0, 4.0,01 0,004mol 22, 4
n OH 0, 4 2.0,004 0, 408mol; n Ca 2 0,004mol TØ lÖ: n NaOH : n CO 2
0, 408 4,08 CO2 ph¶n øng hªt 0,1
CO 2 2OH CO 32 H 2O 0,1
0, 2mol 0,1mol
CO 32 Ca 2 CaCO 3 n CO2 n CO2 0,1 n Ca 2 0,004 n CaCO3 n Ca 2 0,004mol 3
m CaCO3 0,004.100 0, 4gam A ®óng
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791
Welcome to http://www.trithucbonphuong.com
Design and coppyright by Master NGUYEN AI NHAN
Tel 0989848791