KAPACITET OSNOVNIH SREDSTAVA predstavlja sposobnost slobodnog osnovnog sredstva(masina).Kapacitet moze biti: 1.Maximalni –predstavlja sposobnost osnovnog sredstva da u odredjenoj jedinici vremena postigne max.proizvodnju. 2.Realni – predstavlja stvarnu proizvodnu mogucnost osnovnog sredstva u odredjenom vremenu. 3.Optimalni – predstavlja nacin koristenja osnovnog sredstva kad se ostvaruju najnizi troskovi po jedinici proizvoda. 4.Realizovani – je u stvari kapacitet u odredjenom vremenu.
TROŠKOVI su izraz utrosenih elemenata proizvodnje.Dijele se na trokove stepena koristenja kapaciteta ili obima. Druga podjela je na: 1.Fixne ( Neelastične) 2.Varijabilne (Elastične) Elastičnost troškova u ekonomiji se naziva reagibilnost troškova. Reagibilnost je vrijednosno izrazena promjena troskova preduzeca u odnosu na obim proizvodnje. Ukupni trošak se ne mijenja pri promjeni obima proizvodnje. FIXNI TROSKOVI se ne mijenjaju.Dijele se na : 1.Apsolutno fixne troskove – su troskovi amortizacije obracunate po vremenskom metodu. 2.Relativno fixne troskove – ne mijenjaju se u masi u okviru jedne zone.Pri prelasku iz 1.zone u drugu,njihov iznos se naglo mijenja. VARIJABILNI TROŠKOVI su troskovi ciji se ukupni iznos mijenja pri promjeni obima proizvodnje.Nastaju sa pocetkom procesa proizvodnje i rastu u zavisnosti od porasta obima proizvodnje.Dijele se na: 1.Proporcionalni - se povecavaju,odnosno smanjuju u srazmjeri sa povecanjem ili smanjenjem obima proizvodnje(troskovi materijala za izradu,plate radnika,pomocni materijal)
2.Progresivne - rastu brze u odnosu na porast obima proizvodnje(prekovremeni rad,troskovi odrzavanja,sredstva za rad) 3.Degresivne – opadaju pri promjeni obima proizvodnje GRANICNI TROSKOVI -predstavljaju dodatne prosjecne troskove za novu proizvedenu kolicinu odredjenih proizvoda.Izracunavaju se tako sto se stavlja u odnos povecanje ukupnih troskova sa povecanjem ukupne kolicine. REMANENTNOST TROSKOVA Smanjenje obima proizvodnje proizvedenih proizvoda prouzrokuje smanjenje ukupnih troskova.Remanentni troskovi pokazuju koliko poskupljuje proizvodnja kada dodje do smanjenja obima proizvodnje. CIJENA KOŠTANJA(KALKULACIJA) Metode ili nacin izracunavanja cijene kostanja: 1.Diviziona kalkulacija – primjenjuje se kod onih preduzeca kod kojih postoji samo 1 jedinstven prizvod i masovna proizvodnja. 2.Dodatna kalkulacija – se primjenjuje kod raznovrsne proizvodnje gdje je moguce samo direktne troskove evidentirati po jedinici proizvoda. 3.Direktna kalkulacija – se bazira na podjeli troskova na fixne i varijabilne.Kod ove metode u cijenu kostanja uracunavaju se samo varijabilni troskovi,dok se fixni troskovi uracunavaju kao rashod iz ukupnog prihoda. EFIKASNOST POSL. PREDUZECA -predstavlja stepen uspjesnosti perduzeca u pogledu njegovog poslovanja.Ona se ogleda u odnosu na ulaganja i ostvarenja rezultata. PLACANJE Efikasnost poslovanja preduzeca vrsi se kroz odredjene ekonomske principe i to: -PRODUKTIVNOST -EKONOMICNOST -RENTABILNOST
Produktivnost je ekonomski princip cijom primjenom u praksi preduzece postaje sa min.utroscima radne snage i uz vecu kolicinu ili masu proizvoda i usluga. Ekonomicnost predstavlja princip kojim se postize max. vrijednost proizvodnje sa min.troskovima. Rentabilnost predstavlja ekonomski princip sa kojim se sa sto manjim angazovanim sredstvima ostvaruje veca dobit.