Microsoft Word And General Knowledge

Human Resource Development Program

HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT PROGRAM

Basic Computer Science

Volume

1

လူသားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအစီအစဥ္

အေျခခံ ကြန္ျပဴတာသင္ခန္းစာ

 H.R.D.P N0.1/5, Sapphakan Street, Interakiri Road. Maesot, Tak Province 63110 Phone: 66+ 55 542649

I

မာတိကာ Content

Chapter (1) What is a Computer........................................... 2 Chapter (2) Computer Types ............................................... 8 Chapter (3) Parts of Computer ........................................... 11 Chapter (4) Input ..............................................................24 Chapter (5) Processing ...................................................... 27 Chapter (6) Output ...........................................................31 Chapter (7) Storage ..........................................................33 Chapter (8) General Operating of a Computer ...................... 36 Chapter (9) Open Programs ................................................52 Chapter (10) General Knowledge ........................................ 59

2

Chapter

1

ကြန္ျပဴတာႏွင့္ မိတ္ဆက္ျခင္း Introduction to Computer What Is a Computer? ၁.၁ ကြန္ျပဴတာဆိုသည္မွာ

ကြန္ျပဴတာဆိုသည္မွာ သူ၏မွတ္ဥာဏ္မွ သူနားလည္ေသာ ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားျဖင့္ ခိုင္းေစမွသာ အလုပ္ လုပ္ႏိုင္ေသာ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားသံုး လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းတခုျဖစ္ေပသည္။

A computer is an electronic device operating under the control of instructions stored in its owned memory unit, which can accept data (Input), process data arithmetically and logically, produce Output from the processing and store the results for future use. ၁.၂

ကြန္ျပဴတာတစ္လံုး၏ အလုပ္ လုပ္ပံု

Processes of a Computer ေယဘံုယ်အားျဖင္ ်အားျဖင့္ ကြန္ျပဴတာတစ္လံုးသည္ လုပ္ငန္းစဥ္ (၄) မ်ိဳးကို အစီအစဥ္တက် လုပ္ေဆာင္ေပးပါသည္။ ၁. အခ်က္အလက္မ်ားကို လက္ခံေပ:ႏိုင္ပါသည္။ အဂၤလိပ္လိုအားျဖင့္ (Accepts data) လုပ္ေပးတယ္ လို႕ေခၚပါသည္။ ထို႕ျပင္ ကြန္ျပဴတာထဲသို႕ အခ်က္အလက္ေတြကို ထည့္သင ြ ္းျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ (Input) ျပဳလုပ္သည္ ဟုလည္းေခၚပါသည္။ ၂.

အခ်က္အလက္မ်ားကို

တြက္ခ်က္ေပးႏိုင္ပါသည္။

တနည္းအားျဖင့္

ထည့္သင ြ ္းေပးေသာ

အခ်က္အလက္ေတြကို

အတိအက် တြက္ခ်က္လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ပါသည္။ ၄င္းကို (Data Processing) လုပသ ္ ည္ဟု ေခၚသည္။ ၃.

ကြန္ျပဴတာထဲသို႕

ထည့္သင ြ ္းေပးထားေသာ

အခ်က္အလက္မ်ားကို

တြက္ခ်က္ၿပီးေနာက္

ရရွိလာေသာ

အခ်က္

အလက္ေတြကိုလည္း ျပန္လည္ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ ၄င္းကို (Produce Output) လို႕ေခၚပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္လည္း (Output) လုပ္တယ္ဟူ၍လည္းေခၚပါသည္။ ၄. ကြန္ျပဴတာထဲသို႕ထည့္သင ြ ္းထားေသာအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ တြက္ခ်က္ရရွိလာေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ကြန္ျပဴတာ ထဲမွာပင္ သိမ္းဆည္းထားႏိုင္ပါသည္။ ဤသည္ကို

(Storage Results) လုပ္သည္ ဟုေခၚပါသည္။ တနည္းအား ျဖင့္လည္း

အခ်က္အလက္ေတြကို သိမ္းဆည္းျခင္း (Storage) လုပ္သည္ဟု လည္းေခၚပါသည္။

အကျိုးရလဒ်/အေြဖ = Result

Office | HRDP

3

၁.၃

-

ကြန္ျပဴတာတစ္လံုး၏ လည္ပတ္ပံုအဆင့္ဆင့္

A computer has four functions: a. အခ်က္အလက္မ်ားကို လက္ခံေပးႏိုင္ျခင္း Accepts data b. အခ်က္အလက္မ်ားကို တြက္ခ်က္ေပးႏိုင္ျခင္း Processes data c. အခ်က္အလက္မ်ားကို ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္ျခင္း Produces output d. အခ်က္အလက္မ်ားအား သိမ္းဆည္းေပးႏိုင္ျခင္း Stores results -

အခ်က္အလက္မ်ားအား ထည့္သင ြ ္းျခင္း Input တြက္ခ်က္ျခင္း Processing ထုတ္လုပ္ျခင္း Output သိမ္းဆည္းျခင္း Storage

Output

Processes

Storage

Input

ပစ္စည်းကရိယာ = Device

Office | HRDP

4

၁.၄

-

ကြန္ျပဴတာသမိုင္း အက်ဥ္း

History of Computer ကြန္ျပဴတာသမိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍

မည္သူက

မည္သည့္

အခ်ိန္၌

စတင္

တီထင ြ ္ေဖၚထုတ္ခဲ့သည္ ဟူေသာ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိတိ က်က်မွတ္တမ္း မတင္ႏိုင္ေသးေပ။ သို႕ေသာ္ ကြန္ျပဴတာဟူသည္ တြက္ခ်က္ အေျဖ ထုတ္ယူမႈအေပၚ မူတည္၍ လူသားတို႕စတင္စဥ္းစား တီထင ြ ္ခ့ၾဲ ကေသာ (BC 2700 ~ 2300) (Mesopotamian Era) မက္ဆိုပိုေတးမီးေခတ္ (ယခုSuanpan (the number represented in the

အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ)မွ

စတင္တီထင ြ ္

အသံုးျပဳခဲ့ေသာ

ေပသီးဂဏန္း

picture is 6,302,715,408)

တြက္စက္ (Abacus) အား အေျခ ခံ၍မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ကြန္ျပဴတာ စနစ္အား

14th century AD

စတင္ တီထင ြ ္စဥ္းစား ေဖၚထုတ္ခဲ့ၾကသည္ဟု သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္

တရုတ်ေပသီ းဂဏန်းတွက်စနစ်

မ်ား၌ ေဖၚျပထားပါသည္။

ထို႕ေၾကာင့္ပင္

ကြန္ျပဴတာ၏

အေျခခံသည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္

အစပထမသည္

ေပသီးဂဏန္း

အေစာဆံုးတီထင ြ ္

တြက္စက္

သူမ်ားအား

စနစ္၌

မွတ္တမ္းတင္ရန္

ခက္ခဲျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္

မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌

အသံုးျပဳေနေသာ

ပရိုဂရမ္သံုး

ကြန္ျပဴတာစနစ္ကဲ့သို႕ ကမၻာ့ပထမဆံုး ပရိုဂရမ္စနစ္သံုး ကြန္ျပဴတာ အား ၁၂ ေမလ ၁၉၄၁

ခုႏွစ္မွစ၍

ဂ်ာမန္သိပၸံပညာရွင္

Konrad

Zuse

မွ

Z-1,

Z-2,

Z-3

စသည့္ကြန္ျပဴတာမ်ားအား ေအာင္ျမင္စြာ တီထင ြ ္ထုတ္လုပ္ အသံုးျပဳႏိုင္ခ့ပ ဲ ါသည္။ ဤသို႕အားျဖင့္ မ်က္ေမွာက္အသံုးျပဳေနေသာ ပရိုဂရမ္ စနစ္သံုး ကြန္ျပဴတာ မ်ား၏ အစပထမသည္ Z-1, Z-2, Z-3 စသည့္ ကြန္ျပဴတာမ်ားမွ စတင္ခ့ဲ သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္အသံုးျပဳေနေသာ ကြန္ျပဴတာစနစ္သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၆၀)ေက်ာ္ကာလ အတြင္း အဆင့္ဆင့္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၍

ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ

ပိုမိုလွ်င္ျမန္ေသာ

ပိုမိုတက ြ ္ခ်က္ႏိုင္စြမ္းရွိေသာ

စက္မ်ား

အျဖစ္သို႕

ေရာက္ရွိေအာင္ သိပၸံပညာရွင္အသီးသီးတို႕သည္ ႀကိဳးစား၍ တီထင ြ ္ခဲ့ၾကပါသည္။

၁.၅ - ေယဘူယ်အားျဖင့္ ကြန္ျပဴတာသမိုင္းအား အပိုင္းေလးပိုင္းခြ၍ ဲ ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။ Konrad Zuse - June 22, 1910 Berlin, German Empire. Inventor of Z1, Z2, Z3 Computer

I.

II.

ေပသီးဂဏန္းတြက္ခ်က္စနစ္ (Early Computing System)

(၁၉၄၁ - ၁၉၄၉) ခုႏွစ္ကာလအတြင္း တီထင ြ ္ထုတ္လုပ္ခဲ့ေသာ ကြန္ျပဴတာစနစ္ (First Generation Computer) (Vacuum Tube) Office | HRDP

5

III.

(၁၉၅၁ - ၁၉၅၈) ခုႏွစ္ကာလအတြင္း တီထင ြ ္ထုတ္လုပ္ခဲ့ေသာ ကြန္ျပဴတာစနစ္ (Second Generation Computer) (Bipolar Junction Transistors (BJTs) ဤစနစ္သည္ ပထမမ်ိဳးဆက္ျဖစ္ေသာ (Vacuum Tube)ေနရာအား အစားထိုးတီထင ြ ္ခဲ့ပါသည္။

IV. V.

(၁၉၅၈ - ၁၉၇၄) ခုႏွစ္အတြင္း တီထင ြ ္ထုတ္လုပ္ခဲ့ေသာ ကြန္ျပဴတာစနစ္ ( Third Generation Computer) (၁၉၇၄ ) ခုႏွစ္မွ မ်က္ေမွာက္ကာလထိ အသံုးျပဳေနေသာ ကြန္ျပဴတာစနစ္ (Fourth Generation Computer) ( Microprocessor)

ဟူ၍ မူလထက္ပို၍ ပို၍ေကာင္းမြန္ေအာင္ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းတီထင ြ ္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကေပသည္။

ကြန္ျပဴတာအသံုးျပဳရာ၌ အေစာပိုင္းသိထားရမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား

၁.၅.၁ - ကြန္ျပဴတာ၏ အမာထည္ပစၥည္း အစိတ္အပိုင္းမ်ား (Hardware) အမာထည္ပစၥည္းဆိုသည္မွာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို

ဆိုလိုပါသည္။

ကြန္ျပဴတာ၌

တပ္ဆင္ထားေသာ

ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္၍ရေသာ

၄င္းစက္ပစၥည္းအစိတ္အပိုင္းမ်ားအား

ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ

ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာပစၥည္း

ညီၫြတ္ေအာင္

စုေပါင္း၍

တပ္ဆင္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကြန္ျပဴတာ၌ ၄င္းအစိတ္အပိုင္းမ်ားအား အမာထည္ပစၥည္း (Hardware) ပစၥည္းမ်ားဟု ေခၚသည္။


Meaning: Hardware is the physical parts of the computer.

၁.၅.၂ - ကြန္ျပဴတာ၏ အေပ်ာ့ထည္ပစၥည္း အစိတ္အပိုင္းမ်ား (Software) အေပ်ာ့ထည္ပစၥည္းဆိုသည္မွာ ကြန္ျပဴတာအား လိုအပ္သလိုၫႊန္ၾကားႏိုင္ေအာင္ ထည့္သင ြ ္းစီမံထားေသာ ပရိုဂရမ္ (အစီအစဥ္တက်ျဖစ္ေအာင္ စီမံထားေသာ အီလက္ထေရာနစ္ နည္းစနစ္) မ်ားကိုေခၚသည္။
Meaning: Software is the programs (instructions) that tell the computer what to do.

၁.၅.၃ - အခ်က္အလက္ (Data) တစ္ဦးတစ္ေယာက္/ တစ္စံုတစ္ရာ/ တစ္စံုတစ္ခု စသည္အားျဖင့္ ၄င္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အမည္(သို႕) ေစ်းႏံႈး (သို႕) အေရအတြက္ စသည္တို႕အား အခ်က္အလက္မ်ားဟုေခၚသည္။
Meaning: Data individual facts like first name, price, and quantity ordered.

Office | HRDP

6

၁.၅.၄ - သတင္းအခ်က္အလက္ (Information) အခ်က္အလက္မ်ားအား

စနစ္တက်ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္

ေဖၚျပ/

ေပးပို႕/

ျပန္ၾကားေပးေသာ

အေၾကာင္းအရာမ်ားကို

သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားဟု ေခၚသည္။
Meaning: Information data which has been massaged into a useful form, like a complete mailing address.

၁.၅.၅ - မူလအတိုင္း ထားရွိေစေသာ အေျခအေန (Default Setting) ကြန္ျပဴတာအား ထိန္းခ်ဳပ္ေဆာင္ရက ြ ္ႏိုင္ေသာ စနစ္မ်ားအား မူလစက္ရံုမွထုတ္လုပ္သည့္ အေျခအေနအတိုင္း ထားရွိျခင္းအား

(Default Setting) လုပ္သည္ဟုေခၚပါသည္။
Defaultး the original settings; what will happen if you don't change anything.

၁.၅.၆ - ကြႏ္ျပဴတာ၏ ထူးျခားခ်က္မ်ား What makes a computer Powerful? I.

အလြန္လွ်င္ျမန္ေသာ အျမန္ႏံႈးျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ျခင္း (Speed)

II.

လူသားမ်ားလုပ္ေဆာင္ရန္ခက္ခေ ဲ သာ တြက္ခ်က္ထုတ္လုပ္မႈမ်ားကို ကြန္ျပဴတာျဖင့္ စိတ္ခ်ယံုၾကည္စြာ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ျခင္း (Reliability)

III.

အလြန္မ်ားျပားလွေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို တေနရာ တည္း၌ လံုၿခံဳစြာ သိမ္းဆည္းေပးႏိုင္ျခင္း (Storage)

Office | HRDP

7

အခန္း(၁)

ေလ့က်င့္ရန္ ေမးခြန္မ်ား

၁) ကြန္ျပဴတာသမိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သင္သိသေလာက္ ေျပာျပပါ။ ၂) ကြန္ျပဴတာ တစ္လံုး၏ အလုပ္ လုပ္ပံုအဆင့္ဆင့္ကို ေျပာျပပါ။ ၃) ကြန္ျပဴတာတစ္လံုး၏ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ေဖၚျပပါ။ ၄) ကြန္ျပဴတာ၏ Hardware အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ေဖၚျပပါ။ ၅) ကြန္ျပဴတာ၏ Software အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ေဖၚျပပါ။ ၆) Data (အခ်က္အလက္) ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။ ၇) Information (သတင္းအခ်က္အလက္) ဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း။ ၈) ကြန္ျပဴတာ၏ ထူးျခားခ်က္မ်ားကို ေဖၚျပပါ။

Office | HRDP

8

Chapter

2

ကြန္ျပဴတာအမ်ိဳးအစားမ်ား

Types of Computer ၂.၁ ကြန္ျပဴတာအမ်ိဳးအစားမ်ား

PDA Hand-held (HPC)

Personal Digital Assistance

Tablet PC

PDA

Laptop/Notebook (HPC)

Workstation

Tower

Desktop

Server

Office | HRDP A Server is a computer that provides services used by other computers. For example a web server serves up web pages.

9

၂.၁.၁ - ပင္မကြန္ျပဴတာ

Main Frame Computer အေထြေထြလုပ္ငန္းသံုးႏွင့္ ရံုးမ်ား/ ကုမၼဏီ မ်ား၌ အသံုးျပဳ၍ တၿပိဳင္နက္တည္း လူဦး ေရအားျဖင့္ (၁၀၀ - ၅၀၀) ထိအသံုး ျပဳႏိုင္ ပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ (Host Computer ) ကြန္ျပဴတာဟူ၍လည္း ေခၚပါ သည္။ (Large computer supporting typically (100 to 500) users at a time. It also called a host computer. Examples း The IBM 370 and IBM 3081

၂.၁.၂ - စူပါကြန္ျပဴတာ

Super Computer စူပါကြန္ျပဴတာ ဆိုသည္မွာ အလြန္လွ်င္ျမန္စြာ တြက္ခ်က္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ေသာ ကြန္ျပဴတာ ပင္ျဖစ္သည္။ (A supercomputer is a computer that is at the frontline of current processing capacity, particularly speed of calculation)

The first Cray supercomputer was introduced in 1976.

Seymour Roger Cray

The Cray-2, the world's fastest computer from 1985 to 1989.

Office | HRDP Seymour Roger Cray- (September 28, 1925[1] – October 5, 1996[2]) was a U.S. electrical engineer and supercomputer architect who designed a series of computers that were the fastest in the world.

1 0

၂.၁.၃ - အလယ္အလတ္လုပ္ငန္းသံုး ကြန္ျပဴတာ

Mini Computer အသံုးျပဳေသာ အေျခအေနအေပၚမူတည္၍ ပင္မကြန္ျပဴတာစနစ္ ထက္ စြမ္းအားေသးငယ္ေသာ ကြန္ျပဴတာမ်ားကို ေခၚပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ရံုးမ်ား၌အသံုးျပဳၿပီး တနည္းအားျဖင့္ ( Middle Range Computer ) ဟုလည္းေခၚသည္။

၂.၁.၄ - အေသးစားကြန္ျပဴတာ

Micro Computer တသီးပုဂၢလသီးသန္႕ အသံုးျပဳေသာ ကြန္ျပဴတာမ်ားကို အေသးစား ကြန္ျပဴတာ မ်ားဟုေခၚသည္။ တနည္းအားျဖင့္လည္း ( PC = Personal Computer ) ဟုလည္းေခၚပါသည္။ ၄င္း၌ ( Single Intergrated Circuit (Chip) ) အားထည့္သင ြ ္းျပဳလုပ္ထားပါသည္။

၂.၁.၅ - ကြန္ျပဴတာတစ္လံုး၏ ထူးျခားခ်က္မ်ား

Properties of a Computer a. Electronic

လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား အသံုးျပဳျခင္း

b. Automatic

အလိုအေလ်ာက္အလုပ္ လုပ္ေပးႏိုင္ျခင္း

c. Digital

ကိန္းဂဏန္းမ်ားအား တြက္ခ်က္ရာ၌ တိက်မွန္ကန္ ျမန္ဆန္ျခင္း

d. Stored Program (Memory)

သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းေပးႏိုင္ေသာ မွတ္ဥာဏ္ရွိျခင္း

e. General Purpose

အေထြေထြေသာ လုပ္ငန္းမ်ား၌ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္း

၂.၁.၆ - ဂဏန္းေပါင္းစက္ႏွင့္ ကြန္ျပဴတာအား ႏိႈင္းယွဥ္ေလ့လာျခင္း

Comparison on Calculator and Computer Computer Calculator

a b c d

Different Function

e

Same Functions

Office | HRDP

1 1

Chapter

3

ကြန္ျပဴတာအစိတ္အပိုင္းမ်ား Basic Components of a Computer

၃.၁ - ကြန္ျပဴတာအား အဓိကအားျဖင့္ အစိတ္အပိုင္း (၂) မ်ိဳးျဖင့္ ေပါင္းစပ္တည္ေဆာက္ထားပါသည္။ ၁. အမာထည္ပစၥည္း အစိတ္အပိုင္း (ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စက္မႈပစၥည္းမ်ား) Hardware ၂. အေပ်ာ့ထည္ အစိတ္အပိုင္း (အစီအစဥ္မ်ား/ စနစ္မ်ား) Software

၃.၁.၁ - ၁. အမာထည္ပစၥည္း အစိတ္အပိုင္း (ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စက္မႈပစၥည္းမ်ား) Hardware ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ႏိုင္ေသာ ကြန္ျပဴတာႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ မည္သည့္စက္ပစၥည္း အစိတ္အပိုင္းကိုမဆို အမာထည္ ပစၥည္းအစိတ္အပိုင္းမ်ားဟုေခၚပါသည္။
Physical devices of a computer are called Hardware which can be seen or touched. Example: Monitor, Printer, Motherboard, CPU, Hard Disk, Tower, Mouse, Keyboard, Speaker, Scanner, and Microphone.

Hard Disk Printer

Monitor

System Unit

Mouse Key Board Sound Box

Scanner

Office | HRDP

1 2

၃.၂.၂ - အေပ်ာ့ထည္ အစိတ္အပိုင္း (အစီအစဥ္မ်ား/ စနစ္မ်ား) Software အေပ်ာ့ထည္ပစၥည္းဆိုသည္မွာ

ကြန္ျပဴတာအား

အမိန္႕ေပး

ခိုင္းေစေသာ စနစ္မ်ား၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ကြန္ျပဴတာ ပရိုဂရမ္မ်ား ကိုေခၚပါသည္။ Software is the general term used to describe all the various programs

which may

be used on a computer system together with their associated documentation.

၃.၂.၃ - အေပ်ာ့ထည္ အစိတ္အပိုင္း (၂) မ်ိဳး ၁. ကြန္ျပဴတာအားေမာင္းႏွင္ေပးေသာ စနစ္ (System Software) ၂. အသံုးခ်ပရိုဂရမ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ (Applications Software)

၃.၂.၄ - ကြန္ျပဴတာအားေမာင္းႏွင္ေပးေသာ စနစ္ Computer Operating System – OS (System Software) ကြန္ျပဴတာအား လည္ပတ္ေမာင္းႏွင္ေပးေသာစနစ္အား (Computer Operating System or System Software) ဟုေခၚပါသည္။ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ကမၻာေပၚ၌ အသံုးျပဳေနေသာ (Computer Operating System) မ်ားမွာ ၁. Microsoft Windows Computer Operating System ၂. Macintosh Computer Operating Systems ၃. Linux Computer Operating Systems ၄. Solaris Operating System အျခားေသာ စနစ္မ်ားလည္းရွိပါေသးသည္။

၃.၂.၅ - အသံုးခ်ပရိုဂရမ္မ်ား Applications System (Applications Software) အသံုးခ်ကြန္ျပဴတာစနစ္ဆိုသည္မွာ တနည္းအားျဖင့္ ပရိုဂရမ္မ်ား ( Programs ) ျဖစ္ပါသည္။ မိမိအသံုးျပဳလိုေသာ ပရိုဂရမ္တစ္ခုအား ကြန္ျပဴတာအားေမာင္းႏွင္ေပးသည့္ စနစ္ျဖင့္တြဲဖက္၍ မည္သို႕လုပ္ေဆာင္မည္၊ မည္သို႕သိမ္းဆည္းမည္၊

Office | HRDP

1 3

မည္သို႕ထုတ္လုပ္မည္စသည္အားျဖင့္

လိုအပ္သလို

ၫႊန္ၾကားခိုင္းေစႏိုင္ေသာစနစ္ျဖစ္သည္။

ေကာင္းမြန္ေသာအသံုးခ်

ကြန္ျပဴတာပရိုဂရမ္ ဆိုသည္မွာ အသံုးျပဳသူအတြက္ နားလည္ လြယ္ကူျခင္း၊ လွ်င္ျမန္ျခင္းတို႕အေပၚတြင္ မူတည္ပါသည္။ An application is another word for a program running on the computer. Whether or not it is a good application depends on how well it performs the tasks it is designed to do and how easy it is for the user to use.. အသံုးခ်ေဆာ့၀ဲရ္ (Application Software) မ်ားအာ ေယဘူယ်အားျဖင့္ အပိုင္း(၂)ပိုင္းေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါ သည္။

၁) စာျဖင့္ရိုက္ႏွိပ္ခိုင္းေစေသာ စနစ္ Text Interface System

၂) ပရိုဂရမ္အားကိုယ္စားျပဳေသာ ရုပ္ပံုမ်ားျဖင့္ ခိုင္းေစေသာစနစ္ Graphical User Interface System (GUI)

Buttons

Menu

Icon

Window မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌ အသံုးျပဳသူမ်ား လြယ္လင့္တကူ အသံုးျပဳႏိုင္ေအာင္ ကြန္ျပဴတာအား အမိန္႕ေပးခိုင္းေစေသာ စနစ္မ်ားအား စာရိုက္၍ခိုင္းေစေသာစနစ္ကို

အသံုးျပဳျခင္းထက္

(Text

Interface

Command

System)

ကြန္ျပဴတာအား

ေမာင္းႏွင္

ထိန္းေၾကာင္းေပးမည့္ Command Devices ဆိုင္ရာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳေစေသာ ရုပ္ပံုေလးမ်ားအျဖစ္ ဖန္တီး၍

Office | HRDP

1 4

(Graphical

Command

System)

ကိုတီထင ြ ္ထုတ္လုပ္သံုးစြေ ဲ စျခင္းျဖင့္

အသံုးျပဳသူမ်ားအတြက္

ပိုမိုလယ ြ ္ကူျခင္းအျပင္

ကေလးငယ္မ်ားကိုပါ ကြန္ျပဴတာအား အသံုးျပဳႏိုင္ေစပါသည္။

ဲ ္အမ်ိဳးအစားမ်ား ၃.၂.၆ - အသုံးခ်ေဆာ့၀ရ Six Categories of Applications Software အသံုးခ်ကြန္ျပဴတာ ပရိုဂရမ္ အမ်ိဳးအစား အေျမာက္အမ်ားရွိသည့္အနက္ အခ်ိဳ႕အား ဥပမာ ေဖၚျပထား ပါသည္။

1. Word Processing Software

စာစီစာရိုက္လုပ္ငန္းသံုး

2. Electronic Spreadsheet Software

စာရင္းအင္းလုပ္ငန္းသံုး

3. Database Software

အခ်က္အလက္မ်ားအား ျပဳစုျခင္းလုပ္ငန္းသံုး

4. Presentation Software

သရုပ္ေဖၚရွင္းလင္းျပသျခင္းလုပ္ငန္းသံုး

5. Multimedia Software

ပညာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းသံုး (မီဒီယာစံ)ု

6. Graphic Design Software

ရုပ္ပံုမ်ားတည္းျဖတ္ျပင္ဆင္ျခင္းဆိုင္ရာလုပ္ငန္းသံုးစသည္အားျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး

ရွိပါသည္။

၃.၃ - အသံုးခ် ပရိုဂရမ္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ၄င္းတို႕၏ လုပ္ငန္းသေဘာတရားမ်ား (Applications Software and Their Properties)

၃.၃.၁ - စာစီစာရိုက္ျခင္း (Word Processing) စာစီစာရိုက္ျခင္းဆိုသည္မွာ စာရြက္ေပၚ၍ စာလံုးမ်ားေရးသားျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႕ ေရးသားရာ၌ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အခ်က္အလက္(သို႕) တစ္ခုထက္မကေသာ အေၾကာင္းအရာ တို႕ကိုဖန္တီးရန္ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႕ေရးသားရာ၌ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားအား အဆင့္လိုက္မွတ္သားရန္ ျဖစ္ပါသည္။

Step by step procedure for a document 1. အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအားဖန္တီးျခင္း

Create

2. ျပင္ဆင္တည္းျဖတ္ျခင္း

Edit

3. အစီအစဥ္တက် ပံုစံခ်ျခင္း

Format

4. ပံုႏွိပ္ျခင္း(လိုအပ္ပါက)

Print

5. သိမ္းဆည္းျခင္း

Save

တို႕အား ပံုမွန္ျပဳလုပ္ရမည့္ အလုပ္မ်ားအေနျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ရပါမည္။ သို႕မွသာ မိမိဖန္တီးထားေသာ အေၾကာင္း အရာအား မေပ်ာက္မပ်က္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ မွတ္ခ်က္။ ။အဓိကအားျဖင့္ အေၾကာင္းအရာတခုကို မည္သို႕နည္းျဖင့္ အလြယ္တကူျပဳျပင္ဖန္တီးႏိုင္မည္နည္း ဆိုသည့္ ကြ်မ္းက်င္ မႈရွိရန္လိုအပ္ပါသည္။ Office | HRDP

1 5

၃.၃.၂ - အမ်ားျပည္သူသို႕ ထုတ္ေ၀ျဖန္႕ခ်ီျခင္း (Desktop Publishing) အမ်ားျပည္သူသို႕ ထုတ္ေ၀ျဖန္႕ခ်ီေသာ အခ်က္အလက္(သို႕) သတင္းအခ်က္အလက္ (သို႕) သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း စသည္တို႕အား စုစည္းဖန္တီးေရးသား၍ အမ်ားျပည္သူထံသို႕ ျဖန္႕ခ်ီျခင္း လုပ္ငန္းမ်ိဳးအား ေခၚပါသည္။ အဓိကအားျဖင့္ ဓါတ္ပံုမ်ား၊ စာလံုးမ်ား စသည္တို႕အား သပ္သပ္ရပ္ရပ္ျဖင့္ တိက်မႈ၊ လွပရွင္းလင္းျခင္းစေသာ ျပဳလုပ္ထားေသာ အေၾကာင္း အရာအေပၚ၌ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဖန္တီးျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႕သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စုစည္းဖန္းတီးတင္ျပရာ၌ လိုအပ္ေသာ ျဖတ္ေတာက္ျခင္း၊ ေကာ္ကပ္ျခင္း၊ ဖာေထး ျခင္းစသည့္ လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားသည္လည္း ဤ Desktop Publishing အတြင္း၌ အပါအ၀င္ျဖစ္ပါသည္။ ေအာက္ပါလုပ္ငန္းမ်ားသည္ Desktop Publishing လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ေပသည္။ ၁) စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းသံုး

- သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း၊ လုပ္ငန္းအစီရင္ခံစာ၊ စာအုပ္ျဖန္႕ခ်ီျခင္း၊ ဓါတ္ပံုမ်ား

၂) အေသးစားလုပ္ငန္းသံုး

- ေငြလက္ခံျဖတ္ပိုင္းမ်ား၊ အမည္ကဒ္ျပားမ်ား၊ ဖိတ္စာ၊ အထိမ္းအမွတ္ စာရြက္စာတမ္းမ်ား

၃) အထူးလုပ္ငန္းမ်ား

- ဖိတ္စာကဒ္မ်ား၊ ျပကၡဒိန္မ်ား၊ ပိုစတာမ်ား၊ ေခါင္းစည္းစာတမ္းမ်ား၊ အ၀တ္အထည္မ်ား၌ ပံုႏွိပ္ျခင္း စသည္တို႕ျဖစ္ပါသည္။

မွတ္ခ်က္…. 1. မိမိအလုပ္လုပ္ေသာ ေနရာပတ္၀န္းက်င္၌ သန္႕ရွင္းသပ္ရပ္မႈရွိျခင္း။ 2. စာလံုးမ်ားႏွင့္ ရုပ္ပံုမ်ားကို တိက်သပ္ရပ္စြာရွိေစျခင္း။ 3. ေကာ္လံခြဲျခင္းႏွင့္ စာမ်က္ႏွာအထားအသို စနစ္က်ျခင္း။ 4. Tools မ်ားကို

ကြ်မ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္စြာအသံုးျပဳႏိုင္ျခင္း စသည့္

အခ်က္မ်ားသည္

Desktop Publishing အလုပ္၏

ပထမတန္းစား အရည္အခ်င္းမ်ားျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူရပါမည္။

၃.၃.၃ - စာရင္းဇယားမ်ား (Spreadsheet) စာရင္းဇယားမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ေသာ

လုပ္ငန္းမ်ားကိုေခၚပါသည္။

စာရင္းဇယား၊

ဘတ္ဂ်က္၊

ေငြစာ

ရင္းရွင္းတမ္း၊

အေရာင္းအ၀ယ္ အရံႈး/အျမတ္အေျခအေနမ်ား၊ ဘ႑ာေရးရွင္းတမ္းမ်ား၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းစာရင္းမ်ား၊ Bill စာရင္းမ်ား၊ အသံုးစရိတ္ စာရင္းမ်ား စသည္တို႕သည္ Spreadsheet လုပ္ငန္းမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ဤလုပ္ငန္းမ်ား၏

အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ

လုပ္ငန္းအေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳး၌

စာရင္းဇယားမ်ား

စနစ္တက်ျပဳလုပ္၍

တိုးတက္မႈ ဆုတ္ယုတ္မႈတို႕အား သိသာေစရန္ျဖစ္ေပသည္။ ဥပမာ။ ။ MS Excel, Lotus 1-2-3, Quattro Professional, Open Office စသည္တို႕ျဖစ္သည္။

Office | HRDP

1 6

မွတ္သားရန္….. စာရင္းဇယားမ်ားကို ကြ်မ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္မႈသည္ အသံုးျပဳေသာ တြက္ခ်က္မႈ ေဖၚျမဴလာမ်ား(Formulas)ထည့္သင ြ ္းရာ၌ ရွင္းလင္းျခင္း၊ လြယ္ကူျခင္း။ ကိန္းဂဏန္းမ်ားႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ရုပ္ပံုမ်ားတြဲဖက္အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ေလ့လာဖတ္ရႈ သူမ်ားအတြက္ နားလည္မႈ လြယ္ကူႏိုင္ေအာင္ ဖန္တီးထားႏိုင္ျခင္းတို႕ အေပၚမူတည္၍ လုပ္ငန္းကြ်မ္းက်င္မႈ တို႕သည္ ဤလုပ္ငန္းမ်ား၏ အရည္အခ်င္းေကာင္းမ်ားျဖစ္ေပသည္။ နမူနာပံုစံမ်ား………

rows & columns

Creates a grid

cell

Intersection of row and column. Can contain text or numbers.

formula

Calculates value to put in cell, like a total, an

= SUM(C21:C45)

average, interest, etc.

= Average(B3:W394) = .095 Loan Total

chart

Graphical representation of the data

၃.၃.၄ - သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား စုစည္းသိမ္းဆည္းျခင္း လုပ္ငန္း(Database) သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား စုစည္းသိမ္းဆည္းျခင္းလုပ္ငန္းသည္ ရရွိလာေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို စနစ္တက် အမ်ိဳးအစားအလိုက္

ခြဲျခား၍

စုစည္းသိမ္းဆည္းျခင္း၊

လိုအပ္ေသာ

အခ်က္အလက္မ်ားကို

အခ်ိန္မေရြး၊

ေနရာမေရြး

ေဒသအသီးသီးမွခ်ိတ္ဆက္၍ စီမံခန္႕ခြဲျခင္း၊ ထပ္မံရရွိလာေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ (Up to Date) ျပဳလုပ္ျခင္း စသည့္ျဖင့္ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာအသံုးျပဳႏိုင္ေအာင္ အခ်က္အလက္ဘဏ္ တစ္ခုအျဖစ္ဖန္တီးထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ဤလုပ္ငန္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ရရွိလာေသာသတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စနစ္တက် စီမံခန္႕ခြတ ဲ တ္ေစရန္ျဖစ္ ေပသည္။

Office | HRDP

1 7

ဥပမာ….. MS Access, dBase, Fox Pro, Paradox, Approach, Oracle, Open Office Base. စသည္တို႕ျဖစ္သည္။ မွတ္သားရန္….. သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို အမ်ိဳးအစားအလိုက္စုစည္းျခင္း၊ သိမ္းဆည္းျခင္း၊ စီမံခန္႕ခြဲျခင္းႏွင့္ ျပင္ဆင္တည္းျဖတ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားကို လွ်င္ျမန္လြယ္ကူစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းတို႕သည္ ဤလုပ္ငန္း၏ အဓိကကြ်မ္းက်င္မႈ အရည္အခ်င္းမ်ားျဖစ္ေပ သည္။ နမူနာပံုစံမ်ား…..

၃.၃.၅ - ရုပ္ပံုမ်ားတည္းျဖတ္ျခင္း(Graphics) ရုပ္ပံု၊

ဓါတ္ပံု၊

(ျဖတ္ေတာက္ျခင္း)

ရုပ္ရွင္မ်ားအား

စသည့္

ေျပာင္းလဲျခင္း၊

ျပင္ဆင္ျခင္း၊

တည္းျဖတ္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားအား

ေပါင္းထည့္ျခင္း

ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္

(ထပ္ျဖည့္ျခင္း)၊

ဂရပ္ဖစ္

ႏုတ္ပယ္ျခင္း

(Graphics)

လုပ္ငန္းမ်ား

ပင္ျဖစ္ေပသည္။ ဤလုပ္ငန္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ရုပ္ပံု၊ ဓါတ္ပံု၊ ရုပ္ရွင္မ်ားအား တည္းျဖတ္ျခင္းႏွင့္ ရုပ္ပံုမ်ားဖန္တီးႏိုင္ရန္သည္။ ဥပမာ။ ။ Adobe Photoshop, Paint, Drawing, Photo Impact, Etc…. ေယဘူယ်အားျဖင့္ ဤလုပ္ငန္းအား ေအာက္ပါအတိုင္း အပိုင္း(၃) ပိုင္း ခြဲျခားႏိုင္ေပသည္ 1. ေဆးေရာင္မ်ားအသံုးျပဳ၍ ျပင္ဆင္တည္းျဖတ္ျခင္း/ ဖန္တီးျခင္း

Paint

Office | HRDP

1 8

2. ပံုမ်ားေရးဆြ၍ ဲ ျပင္ဆင္တည္းျဖတ္ျခင္း/ ဖန္တီးျခင္း

Drawing

3. ရုပ္ရွင္ / ကာတြန္းရုပ္ရွင္ /လႈ လႈပ္ရွားမႈမ်ားအား ျပင္ဆင္တည္းျဖတ္ျခင္း / ဖန္တီးျခင္း

Animation

၁. Bitmap image

A picture defined as a series of dots

၂. Vector image

A picture defined as a set of geometric shapes, using equations

၃. Animation

A sequence of images that are shown rapidly in succession, causing an impression of movement

၄. Pixel

A single picture element, the smallest dot on the screen. A period (.) is made of 4 pixels in a square.

၅. Palette

A set of choices, such as colors or shapes

၆. Brush

A tool for drawing lines. May give the effect of using a pencil, a paint brush, an airbrush spray, chalk, charcoal, felt-tip felt marker...

Office | HRDP

1 9

၇. Handles

Shapes on a selected object that allow you to change the shape by dragging the handle

၈. Fill

Colors an enclosed area with one color or pattern

၉. Cel

A single image in an animation sequence

၃.၃.၆ - သရုပ္ေဖၚျခင္း(Presentation ) သရုပ္ေဖၚျခင္းအား ရုပ္ပံုမ်ားအသံုးျပဳ၍သရုပ္ေဖၚျခင္းဟူ၍လည္းေခၚပါသည္။ အေၾကာင္းအရာ တခုအေပၚ စကားလံုးမ်ား၊ အသံမ်ား၊ ရုပ္ပံုမ်ား၊ စာရင္းဇယားမ်ား၊ ဗီဒီယိုမွတ္တမ္းမ်ားျဖင့္ ဆလိုက္အသံုးျပဳ ရွင္းလင္းတင္ျပျခင္း ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဤလုပ္ငန္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအေပၚ ရွင္းလင္းတင္ျပရာ၍ ပိုမိုေကာင္း မြန္ထိေရာက္ ေအာင္ အသံုးျပဳႏိုင္ေစရန္ျဖစ္သည္။ ဥပမာ….. Microsoft PowerPoint, Corel Presentations, Lotus Freelance Graphics, Harvard Graphics, Open Office Impress,

Etc….. မွတ္သားရန္….. ရုပ္ပံု / အသံႏွင့္ စာရင္းဇယားမ်ားအား တင္ျပေဆြးမည့္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ လိုက္ေလွ်ာညီစြာအသံုးျပဳ ႏိုင္ျခင္းသည္ ဤလုပ္ငန္း၏

အရည္အခ်င္းတစ္ခုျဖစ္ေပသည္။

ထို႕ျပင္

Tools မ်ားကို

ကြ်မ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္စြာ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္းသည္လည္း

ထူးျခားသည့္အရည္အခ်င္းပင္ျဖစ္သည္။

နမူနာပံုစ… ံ .. ေယဘူယအားျဖင့္ (Presentation) အား အပိုင္း(၃) ပိုင္းခြ၍ ဲ ေလ့လာရပါမည္။ ၁. Chart

၂. Analytical Graphic

Office | HRDP