Mehanizmi Na Procistuvanje Na Patogeni Od Krv

Univerzitet Sv. Kiril i Medodij Medicinski fakultet - Skopje

Institut za transfuziologija Seminarska rabota na tema

Mehanizmi za uni{tuvawe na patogeni od krvta i krvni produkti

Izrabotile: ]ormemeti Aida 15436 B1 Azemi Majlinda 15376 B6 Milkovska Adriana 15445 B1 Simonovska Elena 15395 B6 Boltevska Ivana 15323 B6

Institut za transfuziologija

April ,2009 Za{tita od infekcii na kleto~ni koncentrati, plazma i plazma komponenti Kako rezultat na napredokot na standardite za higiena , pravilniot izbor na dariteli, napredokot vo laboratoriskite testovi i upotreba na virusno inaktivirani proizvodi zna~itelno e namalen rizikot od prenesuvaweto na virusi, bakterii i ponekoga{ paraziti preku krvta kleto~ni komponenti i plazma proizvodite. Vo poslednite godini se voveduva zadol`itelen karantin na plazmata {to ovozmo`uva natamo{no namaluvawe na rizikot od infekcija. Zadol`itelna e i procenkata na opastnosta od infekcijata kaj komponentite koi ne mo`e da se inaktiviraat i preparatite kakvi {to se : albuminot, imunoglobulinite, koagulacionite faktori {to se predmet na procesi, a koi ovozmo`uvaat otstranuvawe i inaktivirawe na virusite. Laboratoriskite testovi koi denes se koristat poka`uvaat golema sigurnost no sepak ne stoprocentna vo otkrivaweto na infekcija so HIV. Hepatit B i C. Ako postoi nova infekcija kaj daritelite, tie se infektivni vo tekot na nekolku dena ili nedeli pred infekcijata da se otkrie so testovi koi se na raspolagawe, pa poradi ova izborot na daritelot mora da pripa|a na nerizi~na grupa, a preostanatite se isklu~uvaat. Natamo{no namaluvawe na rizikot od transmisivna bolest e vo nadle`nost na strogite indikacii za upotreba na homologna krv i primena na alternativni merki {to ja namaluvaat upotrebata na daritelska krv. Plazma proizvodite kakvi {to se albumin, imunoglobulini i koagulacioni faktori se proizveduvaat od pulirana plazma. Site merki za identifikacija i prevencija na virusna infekcija isto taka ja zgolemuvaat bezbednosta na krvnite proizvodi preku namaluvawe na virusnata koli~ina vo plazma pulot. Sigurnosta na preparatot osobeno zavisi od efektivnosta na virus inaktivacionata postapka i mo`e da eliminira virusna koli~ina koja mo`e da proizleze od plazma, pulirana od pove}e od 1000 daruvawa. Eksperimentalnoto testirawe na proizvodstveniot proces za krvni proizvodi dava va`ni informacii za efikasnosta na metodite za frakcionirawe i inaktivacija.

Infektivni pri~initeli koi se prenesuvaat so krv Vo krvta se prisutni mnogu virusi. Nekoi pri~initeli kakvi {to se HIV, HCV i nekoi slu~ai na HBV, ne mo`at da se otstranat od krvta. Drugi pak do`ivotno vo leukocitite perzistiraat i pokraj prisustvoto na neutralizira~kite antitela. Vo transfuzionata medicina zna~ajni se 2

Institut za transfuziologija onie virusi koi davaat viremija bez klini~ki simptomi ili virusi koi davaat kratkorajna viremija, no so visoka koncentracija. HIV mo`e da bide uspe{no inaktiviran od organski rastvoruva~i detergenti i toplina. HBV mo`e da se inaktivira so organski rastvoruva~i na masti i so toplina. HCV e osetliv na organski rastvoruva~i i toplina. Za Epstein barr virusot, herpes 6, 7 nema studii kako dokaz deka se prenesuvaat so transfuzija.

"Window" period Period na "prozorec" i mo`en rizik od prenos na infekcija - toa e period vo koj ne e mo`na detekcija na infekcija (t.n. "prozorec" ), iako e taa prisutna. Vremetraeweto na "prozorecot" zavisi od edna strana od imunolo{kata reaktivnost na doma}inot po kontakt so virusot, a od druga strana od vidot na upotrebuvaniot test. Vremeto koe e potrebno za detekcija na virusnite antigeni i/ili za sinteza na specifi~nite antitela e mnogu razli~na i zavisi od osobinite na virusot, no i od imunolo{kite karakteristiki na inficiranoto lice. Ako e testot poosetliv, pogolema e negova sposobnost da go skrati periodot na "prozorec". Imaj}i vo predvid deka postojat razli~ni varijanti na virusni antigeni, mnogu e va`na sposobnosta na testot da otkrie {to pogolem broj na ovie varijanti. Deneska so postojano tehnolo{ko usovr{uvawe na karakteristikite na ELISA testovite vo rutinska upotreba kaj nas se testovite od ~etvrta generacija. Zemaj}i go vo predvid obemot i vidot na testiraweto , kako i vistinskata incidenca na infektivnite komplikacii od transfuzija na krv, mo`e da se presmeta i potencijalniot rizik od infekcijata, i vo onie zemji vo koi obemot na testirawata e naj{irok, a tastovite se so najvisok kvalitet ,ne e postignato nulto nivo na rizik od prenos na infektivni agensi. Krvta vo Makedonija zadol`itelno se testira na hepatit B, C, HIV i sifilis.

Bakteriska kontaminacija na kleto~ni koncentrati i plazma komponenti Vo eritrocitnite koncentrati samo nekoi bakterii mo`e da se razmno`uvaat pri ~uvawe na +4 0C. Brojot na mikrobi se zgolemuva vo tekot na vreme po edna inicialna faza na adaptacija. Prekinot na kontinuirano ladewe isto taka dava mo`nost za rastewe na pove}e bakterii. Zatoa e va`no, precizno da se odr`uva temperatura na ladewe. Prigotvenite EK za transfuzija treba da se apliciraat spored upatstvata. Yersinia enterocolitica igra posebna uloga bidej}i daritelot mo`e da e asiptomatski, a mikrobot poka`uva dobar rast na +4 0C. Treponema pallidum pre`ivuva do 120 ~asa na +40C.

3

Institut za transfuziologija TK se podlo`ni na bakteriska kontaminacija bidej}i se ~uvaat na 20-220C. Vo ovie uslovi i drugi bakterii kako Ytreptococcus, Staphylococcus Propiobakterium species mo`e da se razmno`uvaat. Avtolognata krvna donacija ne e za{titena od bakteriska kontaminacija. Rizikot se zgolemuva so vremeto na ~uvawe. Pacientite so bakteriska infekcija ne treba da bidat dariteli na avtologna krv. Izvesno vreme po daruvaweto krvta ima baktericidna aktivnost i se postavuva pra{awe dali taa treba da se inkubira kratko na sobna temperatura pred da se frakcionira so cel da se postigne sterilnost na sadovite minimalno kontaminirani so bakterii. Natamo{na mo`nost za otstranuvawe na kontaminira~kite mikrobi e leukocitnoto otstranuvawe bidej}i nekoi od agensite mo`e da se fagocitiraat, no nemo`e da se uni{tat. Pri izborot na ovie proceduri treba da se zeme predvid postoeweto na razli~ni odbrambeni mehanizmi za razli~ni agensi. Iako efikasnosta na komplementot vo konzerviranata krv e namalena poradi otsustvoto na slobodni Sa joni, negovata uloga ne e celosno otsutna. Apatogenite mikroorganizmi (bakterii na ko`nata flora i od nadvore{nata sredina) mo`e da se liziraat direktno. Opsonizacijata so prirodni antitela komplement i drugi opsonini ovozmo`uva fagocitoza i destrukcija na drugi bakteriski vidovi glavno od strana na neutrofilnite granulociti. Mikrobite rezistentni na fagocitoza (Ytaphylococcus aureus nekoi vidovi Yerratia marcescens kako i Escherichia coli) se otporni na baktericidnite mehanizmi bidej}i ne mo`e da se opsoniziraat ili go odbegnuvaat intrakleto~noto ubivawe od fagocitite. Denes prakti~no nema kontaminacija na plazma proizvodi so bakterii bidej}i preparatite se podlo`uvaat na filtracija niz filtri nepropusni za bakterii. Na krajot od procesot se vr{i kontrola za sterilnost na finalnite proizvodi. So filtracijata ne se otstranuvaat pirogenite materii. Zatoa za site plazma proizvodi se prepora~uva izveduvawe na pirogen test. Mo`na e posledovatelna kontaminacija i infekcija, koja mo`e da se slu~i kaj pacientite kako rezultat na gre{ka pri upotreba na plazma proizvodi.

Sve`o smrznata plazma SSP mo`e da se smeta kako mnogu sigurna vo pogled na kontaminacijata so bakterii zatoa {to ne doa|a do porast na bakterii pri temperaturi na dlabko smrznuvawe. Literaturata ne poznava slu~aj na bakteriska infekcija preku SSP po voveduvaweto na

4

Institut za transfuziologija zatvoren sistem za pribirawe krv no mora da se vnimava za sekoe o{tetuvawe na plasti~niot konteiner. S/D plazma dobiena od pulirana plazma se podlo`uva na filtracija niz filtri {to ne propu{taat bakterii, no del od bakteriite koi na nekoi na~in vlegle vo krvnata kesa mo`e da bide eliminiran so baktericidni merki.

Otkrivawe na nekoi bakterii vo krvnite kesi ne e mo`no ni vo sobranata krv nitu vo sve`o proizvodenite koncentrati poradi malata koncentracija. Isto taka ne e voobi~aeno rutinski da se odreduva prisustvo na bakterii. Hemolizata i diskoloracijata mo`e da se smetaat kako indikatori za bakteriska kontaminacija {to sekako podrazbira golem broj prisutni bakterii.

Virusno inaktivirana plazma Virusnata inaktivacija na plazmata mo`e da dovede do promena na plazma proteinite, ~ie klini~ko zna~ewe ne e utvrdeno. Taa se izveduva so: 1. Solvent detergent S/D virus inaktivirana plazma - so ova postapka plazma pulot se obrabotuva so me{avina od organski rastvoruva~ (tri – n-butyl – phosphate, TNBP) i detergent (tween - triton) ~ie otstranuvawe se izveduva naj~esto so hromatografska postapka. S/D postapkata efikasno gi inaktivira virusite so lipidna obvivka, kako HIV, HCV i HBV. No neobvienite virusi kako HAV , Parvo virusi B19 ostanuvaat intaktni i mo`e da se pro{irat vo site edine~ni edinici od plazma pulot. 2. Metilensko svetlo sino (MB) inaktivirana plazma - vo kombinacija so svetlina, fotoaktivnata boja metilensko sino gi inaktivira virusite, plazmata e smrznata so cel da gi destruira kletkite so osloboduvawe na prisutni intracelularni virusi, po odmrznuvawe , MB se dodava vo koncentracija od eden mikro M/L vo plazma kesa iradirana so 45000 lux za eden ~as . Mehanizmot se sostoi vo toa {to nastanuva vrzuvawe na fotosenzitivnata materija na virusnite strukturi koi se destruiraaat od kislorodot proizvoden od pikornavirus iradijacijata. Ova procedura e efikasna protiv obvitkani virusi i nekoi neobvieni ( HAV ili Parvovirusi ne se inaktiviraat).

Drugi metodi za pro~istuvawe na krvta Ekspertite za infektivnite zaboluvawa dizajnirale eden aparat nare~en hemopurifier. Raboti re~isi so ist princip kako aparatot za dijaliza , so upotreba na membrana za zafa}awe i otstranuvawe na virusite od krvta. Hemopurifierot upotrebuva antitela za otstranuvawe na virusite kako {to krvta pominuva niz filter. Toj e dizajniran da gi filtrira virusite i toksi~nite materii pred tie da gi 5

Institut za transfuziologija atakiraat organite. Metodot e mnogu sli~en na onoj so dijaliza i mo`e da bide upotreban kaj pacienti so HIV, hepatitis C, influenca, mumps i dr. Hemodijaliza- stanuva zbor za nadvore{no telesen oblik na nadomestuvawe na bubre`nata funkcija. Se dobiva taka da krvta na bolniot pominuva nadvor od teloto preku posebni linii niz eden filter (dijalizator) vo koj preku proces na osmoza i difuzija se ~isti od {tetnite produkti na metabolizmot. Za sproveduvawe na hemodijaliza potreben ni e aparat , dijalizator, rastvor za dijaliza so poznat hemiski sostav , igli i linii. Vnatre vo filterot se nao|a polupropustliva membrana so toa {to na edna strana pominuva krvta ,a na drugata strana rastvorot na dijalizata.Za da mo`e da se sproveduva hemodijalizata , potreben e soodveten krvosaden pristap. Postojat tri pristapi : arteriovenska fistula , arterio venski graft i centralen venski kateter . Idealno bi bilo na vreme da se formira arteriovenska fistula vo sprotivno se stava kateter na venata na vratot. Hemodijalizata se sproveduva tri pati nedelno po 4-5 ~asa na den. Pro~istuvawe na krvta od LDL holesterol. Ova e edna metoda koja trae 2 do 3 ~asa i za koja ekspertite ka`uvaat deka ja pro~istuva krvta od LDL holesterolot. Procesot se narekuva LDL afereza. Na pacienti so visoko nivo na "lo{iot" holesterol im se stava kateter vo vena preku koja se otstranuva krvta od teloto. Potoa eden takanare~en aparat liposorber go absorbira LDL od plazmata . Posle ova krvta se vra}a pak vo teloto. Narodna medicina - Za pro~istuvawe na krvta od patogeni treba sekoj den da se jade po 10-15 citrus nobilis lorus (mandarini) za vreme od 20-25 dena.

6

Institut za transfuziologija

Koristena literatura: - Transfuziologija u~ebnik po op{ta medicina-Prof.Dr.S.Kostovska, Prof.Dr. M.Blagoevska, Skopje 2009 ; - Kleto~ni koncentrati i plazma komponenti-Doc.Dr.Voskresija Stefanovska, AD "Mladost"-Ko~ani, 1997 ; - www.wikipedia.com/bloodcleaning ;

7