Mat Va Dung Cu Quang

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11

CHÖÔNG VII: Maét vaø caùc duïng cuï quang

hoïc §47.Laêng kính. Baøi 1: Chieáu moät tia saùng vaøo moät laêng kính coù goùc chieát quang 600 vaø chieát suaát n = √2 vôùi goùc tôùi 45°. Tính goùc leäch cuûa tia loù. Neáu giaûm goùc tôùi ñi moät chuùt thì goùc leäch thay ñoåi nhö theá naøo? Ñ/s: 300 Baøi 2: Tính goùc chieát quang cuûa moät laêng kính coù chieát suaát n = √2 vaø coù goùc leäch cöïc tieåu baèng ½ goùc chieát quang. Ñ/s: A= 600 Baøi 3: laêng kính coù chieát suaát n = 1,50 vaø goùc chieát quang A = 30°. Moät chuøm tia saùng heïp, ñôn saéc ñöôïc chieáu vuoâng goùc ñeán maët tröôùc cuûa laêng kính. a) Tính goùc loù vaø goùc leäch cuûa chuøm tia saùng. b) Giöõ chuøm tia tôùi coá ñònh, thay laêng kính treân baèng

moät laêng kính cuøng kích thöôùc nhöng coù chieát suaát n’ ≠ n. Chuøm tia loù saùt maët sau cuûa laêng kính. Tính n’. c) Neáu trong ñieàu kieän cuûa caâu b laêng kính thay theá

coù cuøng chieát suaát nhö laêng kính ñaõ cho nhöng coù goùc chieát quang A’ ≠ A thì A’ coù giaù trò naøo? Ñ/s: a) r = 48035’; D= 18035’;

b) n’ = 2

c) A’ = 420

Page:1/10

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11

Baøi 4: Moät tia saùng tôùi maët beân AB cuûa moät laêng kính theo höôùng töø ñaùy leân döôùi goùc tôùi i1 =60o, roài loù ra khoûi maët beân AC döôùi goùc loù i2 =300. Bieát goùc leäch taïo bôûi tia tôùi vaø tia loù laø D = 450. a) Haõy xaùc ñònh goùc chieát quang A vaø chieát suaát n

cuûa laêng kính. b) Muoán cho goùc leäch cuïc tieåu baèng 1/3 goùc chieát quang thì chieát suaát cuûa laêng kính phaûi baèng bao nhieâu? Ñ/s: a) A =450; r = 1,8

b) n =1,3.

Bài 5: Một tia sáng đơn sắc được chiếu đến mặt bên của một lăng kính (đặt trong không khí) có góc chiết quang A = 30o ,chiết suất của lăng kính là n = 3 , góc ló ra khỏi lăng kính bằng 600. Tính góc hợp bởi tia ló khỏi lăng kính và tia tới? Ñ/s: D = 300. Baøi 6: Cho laêng kính ABC, chieát suaát n =1,5 goùc chieát quang A= 450. Chieáu tôùi maët AB moät chuøm tia saùng song song vôùi goùc tôùi i =300. Laêng kính ñaët trong khoâng khí. a) tính tia loù i’ ôû maët AC vaø goùc leäch D.

b) Tìm goùc tôùi taïi maët AB ñeå tia loù löôùt treân maët AC. c) Xaùc ñònh phöông cuûa chuøm tia loù khi chuøm tia tôùi

thaúng goùc vôùi maët AB. Cho goùc C = 600. Ñ/s: a) i’ = 600; D= 220

b) i = 4045’

c) tia saùng

phaûn xaï toaøn phaàn ôû maët AC ; i’’ = 230.

§48.Thaáu kính moûng.

Page:2/10

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11

Bài 1: Đặt một vật sáng AB vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ có tiêu cự 20 cm cho ảnh có độ lớn gấp hai lần vật. Hãy xác định vị trí của vật và ảnh. Ñ/s: TH1: aûnh thaät d = 30 cm; d’ = 60cm TH2: aûnh aûo d= 10cm; d’ = -20 cm. Baøi 2: Cho moät thaáu kính baèng thuûy tinh, chieát suaát n = 1,5. Thaáu kính coù moät maët phaúng vaø moät maët caàu. Maët caàu coù baùn kính R = 40 cm. a) Tính ñoä tuï cuûa thaáu kính. b) Nhuùng thaáu kính vaøo trong nöôùc. Tính tieâu cöï cuûa

thaáu kính trong tröôøng hôïp naøy. Chieát suaát cuûa nöôùc laø n’ = 4/3. Ñ/s: a) D = 1,25 ñp.

b) f’ = 3,2 m

Baøi 3: Moät thaáu kính hai maët loài. Khi ñaët trong khoâng khí, thaáu kính coù ñoä tuï D1; khi ñaët trong chaát loûng coù chieát suaát n’ = 1,68 thaáu kính laïi coù ñoä tuï

D2 = –D1/5.

a) Tính chieát suaát n cuûa thaáu kính. b) Cho D1 = 2,5 dp vaø bieát raèng moät maët coù baùn kính

cong gaáp 4 laàn baùn kính cong cuûa maët kia. Haõy tính caùc baùn kính cong cuûa hai maët thaáu kính. Ñ/s: a) n = 1,5 b) 25cm; 100cm. Baøi 4: Ñaët moät vaät AB vuoâng goùc vôùi truïc chính cuûa moät thaáu kính, ta thu ñöôïc moät aûnh treân maøn aûnh. Tònh tieán vaät 10 cm doïc theo truïc chính. Phaûi xeâ dòch maøn aûnh 80 cm ñeå laïi thu ñöôïc aûnh cuûa vaät. Aûnh naøy lôùn gaáp ñoâi aûnh cuõ. Tính tieâu cöï cuûa thaáu kính.

Page:3/10

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11 Ñ/s: f = 40cm.

Baøi 5: Cho một hệ gồm hai thấu kính được đặt đồng trục liên tiếp nhau: thấu kính hội tụ L1, tiêu cự 30 cm và thấu kính phân kỳ L2 tiêu cự 10 cm. Khoảng cách giữa hai thấu kính là a . Một vật AB = 1,5 cm được đặt vuông góc với quang trục của hệ, trước L1 và cách L1 là 45 cm. 1) Với a = 120 cm. a) Xác định ảnh A1B1 của AB cho bởi thấu kính L1. b) Xác định ảnh A2B2 của AB cho bởi hệ hai thấu kính. 2) Phải điều chỉnh khoảng cách a như thế nào để ảnh của AB cho bởi hệ thấu kính là ảnh thật. Ñ/s: 1: a) aûnh thaät

b) aûnh aûo 2: a < 90 cm.

Baøi 6: Cho moät vaät AB = 2cm, ñaët thaúng goùc vôùi truïc chính cuûa moät thaáu kính coù ñoä tuï D = 4 dp vaø caùch thaáu kính 50cm. a) Veõ ñöôøng ñi cuûa moät chuøm saùng qua thaáu kính.

Xaùc ñònh vò trí, ñoä lôùn vaø tính chaát cuûa aûnh. b) Cho vaät tieán laïi gaàn thaáu kính moät ñoaïn laø 30 cm. Aûnh thay ñoåi nhö theá naøo? Ñ/s: a) d’ = 50cm; A’B’= 2cm; aûnh thaät b) Aûnh di chuyeån cuøng chieàu vôùi vaät, nghóa laø ra xa thaáu kính: khi vaät tieán gaàn tôùi tieâu ñieåm vaät thì aûnh ra xa voâ cöïc. Khi vaät ñi qua tieâu ñieåm vaät laïi gaàn thaáu kính hôn thì aûnh trôû thaønh aûnh aûo; töø voâ cöïc tieán veà gaàn thaáu kính. Cuoái cuøng ta thu ñöôïc aûnh aûo cao 10cm; cuøng chieàu vôùi vaät, caùch thaáu kính 100cm.

Page:4/10

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11

Baøi 7: Cho moät vaät saùng AB, ñaët caùch maøn aûnh laø 150cm. Giöõa vaät vaø maøn ta ñaët moät thaáu kính hoäi tuï L1. Di chuyeån L1 töø vaät ñeán maøn aûnh, ta tìm ñuôïc 2 vò trí cuûa L1 ñeå aûnh hieän roõ treân maøn. Hai vò trí naøy caùch nhau 30cm. a) Tìm tieâu cöï cuûa L1. b) Ñeå L1 ôû vò trí thöù nhaát (gaàn maøn aûnh hôn) vaø

ñaët truôùc L1 moät thaáu kính phaân kyø L2 coù f2 = 20cm vaø caùch L1 10cm. Xaùc ñònh vò trí, tính chaát vaø ñoä lôùn cuûa aûnh cuoái cuøng. Ñ/s: a) f1 = 36cm b) A’’B’’ cuøng chieàu vôùi A’B’ vaø AB, caùch L1 laø 74,63 cm; coù ñoä lôùn baèng 36/ 41 AB vaø laø aûnh aûo.

§50.Maét Baøi 1: Xaùc ñònh ñoä bieán thieân ñoä tuï cuûa maét khi chuyeån töø traïng thaùi quan saùt vaät ôû cöïc vieãn sang traïng thaùi quan saùt vaät ôû cöïc caän. Bieát khoaûng caùch cöïc vieãn cuûa maét laø

∞ ; khoaûng caùch cöïc caän laø 20

cm. Ñ/s: 5 ñioâp. Baøi 2: Maét cuûa moät ngöôøi coù ñieåm cöïc vieãn CV caùch maét 50 cm. a)Maét cuûa ngöôøi naøy bò taät gì?

Page:5/10

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11

b)Muoán nhìn thaáy vaät ôû xa voâ cöïc khoâng ñieàu tieát ngöôøi ñoù phaûi ñeo kính coù ñoä tuï bao nhieâu? (kính ñeo saùt maét). c)Ñieåm CC caùch maét 10cm. Khi ñeo kính maét nhìn thaáy ñieåm gaàn nhaát caùch maét bao nhieâu? Ñ/s: a) caän thò

b) Dk = - 2 (dp) c) dB =12,5cm.

Baøi 3: Moät ngöôøi caän thò phaûi ñeo kính coù ñoä tuï –1,5 ñioâp. a) khi khoâng duøng kính, ngöôøi aáy nhìn roõ vaät xa nhaát caùch maét bao nhieâu? b)

Neáu ngöôøi aáy chæ ñeo kính coù ñoä tuï –1 ñioâp thì

chæ nhìn roõ vaät xa nhaát caùch maét b

ao nhieâu? (Kính

ñeo saùt maét). Ñ/s: a) 0,67m b) 2m. Baøi 4: Moät ngöôøi vieãn thò coù khoaûng nhìn roõ ngaén nhaát laø 40 cm. a) Tính ñoä tuï cuûa kính phaûi ñeo ñeå coù theå nhìn roõ caùc vaät caùch maét gaàn nhaát 25cm. Khi ñeo kính saùt maét. b) Neáu ngöôøi aáy ñeo moät kính coù ñoä tuï 1 ñioâp thì seõ nhìn roõ vaät caùch maét gaàn nhaát bao nhieâu? Ñ/s: a) 1,5 ñioâp

b) 29cm.

Bài 5: Một người có điểm cực viễn cách mắt 100cm a) Muốn nhìn rõ vật ở vô cực mà không điều tiết người này phải mang kính gì ? Độ tụ bao nhiêu ? Cho biết kính đeo sát mắt b) Sau khi mang kính này người có thể đọc sách gần nhất cách mắt 15cm.

Page:6/10

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11

Tính khoaûng cực cận của mắt? Ñ/s: a) phaân kyø;D = − 1 dp b) −300/ 23 cm

§52. Kính luùp Baøi 1: Duøng moät thaáu kính coù ñoä tuï D = 10 ñioâp ñeå laøm kính luùp. a) Tính ñoä boäi giaùc cuûa kính khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc. b) Tính ñoä boäi giaùc cöïc ñaïi cuûa kính.

c) Tính ñoä boäi giaùc cuûa kính vaø ñoä phoùng ñaïi cuûa aûnh trong tröôøng hôïp maét ñaët saùt kính vaø ngaém chöøng taïi ñieåm cöïc caän. Ñ/s: a) 2,5

b) GMAX = 3,5

c) G =k = 3,5

Baøi 2: Moät ngöôøi caän thò coù khoaûng cöïc caän 10 cm vaø khoaûng caùch cöïc vieãn 50cm, quan saùt moät vaät nhoû qua kính luùp coù ñoä boäi giaùc laø x5. Maét ñaët caùch kính 5cm. a) Hoûi phaûi ñaët vaät trong khoaûng naøo tröôùc kính? Laáy Ñ = 25cm. b) Bieát naêng suaát phaân ly cuûa maét ngöôøi quan saùt

laø 1’( 1/3500 rad). Tính khoaûng caùch ngaén nhaát giöõa hai ñieåm treân vaät maø ngöôøi aáy coøn phaân bieät ñöôïc. Ñ/s: 2,5cm < d < 4,5cm b) ABmin=1,43.10 – 6 m

Page:7/10

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11

§53. Kính hieån vi. Baøi 1: Vaät kính cuûa moät kính hieån vi coù tieâu cöï f1 = 1cm, thò kính coù tieâu cöï f2 = 5cm. Hai kính caùch nhau 25cm. a) tính ñoä boäi giaùc cuûa kính trong tröôøng hôïp ngaém chöøng ôû voâ cöïc. Laáy

Ñ = 25cm.

b) tính ñoä boäi giaùc vaø ñoä phoùng ñaïi cuûa aûnh trong

tröôøng hôïp ngaém chöøng taïi ñieåm cöïc caän. (maét ñaët saùt sau thò kính). Ñ/s: a) G∞= 95; b) G = k = 119 Baøi 2: Vaät kính cuûa moät kính hieån vi coù tieâu cöï f1 = 1cm; thò kính coù tieâu cöï f2 =1cm. Ñoä daøi quang hoïc cuûa kính hieån vi laø 20cm. a)

Tính ñoä boäi giaùc cuûa aûnh trong tröôøng hôïp ngaém chöøng ôû voâ cöïc.

b)

Ngöôøi quan saùt coù khoaûng caùch cöïc caän laø 20cm vaø khoaûng caùch cöïc vieãn laø voâ cuøng, ñaët maét saùt sau thò kính. Hoûi phaûi ñaët vaät trong khoaûng naøo tröôùc vaät kính. Ñ/s: a) G∞ = 125

b) 1,048cm < d < 1,050 cm.

Baøi 3: Vaät kính cuûa moät kính hieån vi coù tieâu cöï f1 = 1cm; thò kính coù tieâu cöï f2 = 4cm; ñoä daøi quang hoïc cuûa kính laø 16cm. Ngöôøi quan saùt ñaët maét saùt sau thò kính vaø coù naêng suaát phaân li 1’ ( ≈ 3. 10-4 rad). Xaùc ñònh khoaûng caùch ngaén nhaát giöõa hai ñieåm treân vaät maø

Page:8/10

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11

ngöôøi aáy coøn phaân bieät ñöôïc trong tröôøng hôïp ngaém chöøng ôû voâ cöïc. Ñ/s: 0,83.10 – 6 m

§54. Kính thieân vaên Baøi 1: Vaät kính cuûa moät kính thieân vaên coù tieâu cöï f1 = 1,2m. Thò kính laø moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï f2 = 4cm. a) tính khoaûng caùch giöõa hai kính vaø ñoä boäi giaùc cuûa kính thieân vaên khi ngaém chöøng ôû voâ cöïc. b) Moät hoïc sinh duøng kính thieân vaên noùi treân ñeå

quan saùt Maët Traêng. Ñieåm cöïc vieãn cuûa hoïc sinh naøy caùch maét 50cm. tính khoaûng caùch giöõa hai kính vaø ñoä boäi giaùc cuûa kính khi hoïc sinh ñoù quan saùt khoâng ñieàu tieát maét. Ñ/s: a) 120cm; 30

b) 123,7cm; 32,4

Baøi 2: Vaät kính cuûa moät kính thieân vaên laø moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï lôùn; thò kính laø moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï ngaén. a) Moät ngöôøi, maét khoâng coù taät, duøng kính thieân

vaên naøy ñeå quan saùt Maët Traêng ôû traïng thaùi khoâng ñieàu tieát. Khi ñoù khoaûng caùch giöõa vaät kính vaø thò kính laø 90cm. Ñoä boäi giaùc cuûa aûnh laø 17. Tính caùc tieâu cöï cuûa vaät kính vaø thò kính b) Goùc troâng cuûa Maët Traêng töø Traùi Ñaát laø 3’ (1’ =

3.104). Tính ñöôøng kính cuûa aûnh Maët Traêng taïo bôûi

Page:9/10

Gv:Nguyeãn Vuõ Vaên Quang

Vaät lyù 11

vaät kính vaø goùc troâng cuûa aûnh Maët Traêng qua thò kính. c) Moät ngöôøi caän thò coù ñieåm cöïc vieãn CV caùch maét

50cm, khoâng ñeo kính caän, quan saùt Maët Traêng qua kính thieân vaên noùi treân. Maét ñaët saùt thò kính). Ngöôøi naøy phaûi dòch chuyeån thò kính nhö theá naøo ñeå khi quan saùt, maét khoâng phaûi ñieàu tieát? Tính ñoä boäi giaùc cuûa aûnh luùc ñoù. Ñ/s: f1 = 85cm; f2 = 5cm

b) A1B1 = 0,073 cm; α = 14,6.10 – 3

(rad)

Page:10/10