Logistika

UNIVERZITET U SARAJEVU FAKULTET ZA SAOBRAĆAJ I KOMUNIKACIJE

Seminarski rad iz predmeta Logistika u transportu i komunikacijama Tema 4: TQM TRANSPORTNA USLUGA

Predmetni nastavnik: Doc. dr Abidin Deljanin

Seminarski rad

TQM transportna usluga

Sarajevo, mart, 2009 1. UVOD Menadžment totalnim kvalitetom (TQM -Total Quality Management) je sveobuhvatan koncept, koji objedinjuje: tržišni, tehnološki, tehnicki, organizacioni, ekonomski i eticki aspekt funkcionisanja i poslovanja. To je nova poslovna filozofija usmjerena na kvalitet, zasnovana na aktivnom angažovanju svih učesnika, a u cilju zadovoljenja zahtjeva korisnika (eksternih i internih), zaposlenih i drušva u cjelini. TQM se bazira na naučnim metodama i tehnikama upravljanja i unaprijeđenja kvaliteta, ali i na kulturi i timskom radu. U osnovi menadženta totalnim kvalitetom je postizanje tržišne konkurentnosti. Konkurentnost se postiže kroz: anticipaciju tržišnih faktora, kreiranje promjena, brzo prilagodavanje nastalim promjenama i mjenjanje načina poslovanja brže od promjena u okruženju. TQM je višedimezionalan i dinamičan koncept, koji uzima u obzir sve značajnije parametre poslovanja, a u cilju stalnog unaprijeđenja kvaliteta. U naučnoj i strucnoj literaturi se mogu naci razlicite definicije, jer sami tvorci i vodeči autori vrlo teško se slažu oko zajedničkog tumačenja. Osnova TQM koncepta jeste menadžment u kompaniji sa orijentacijom na kvalitet. Prema autoru J. E. Rosu (Ross), TQM znaci sposobnost za kvalitet u svim funkcijama kompanije i u svim dijelovima procesa od početka do kraja, uz istovremenu integraciju međusobno povezanih funkcija na svim nivoima. To je sistemski pristup koji ostvaruje veze izmedu razlicitih elemenata organizacije, tako da je ukupna efektivnost sistema veća od zbira izlaza pojedinih elemenata. Evropska fondacija za menadžment kvalitetom TQM Upravljanje kvalitetom u logistici definiše kao metod menadžmenta u kompaniji za ostvarivanje poslovne izvršnosti baziran na: fokusu na kupca, partnerstvo sa dobavljacima, razvoju i ukljucivanju zaposlenih. Prema EOQ (European Organisation for Quality - Evropska organizacija za kvalitet): TQM – koncept je sveobuhvatan pristup kvalitetu i konkurentnosti, koji se razlikuje od standardizovanog opšte prihvacenog modela. TQM je višedimenzionalan i dinamićan, uzima u obzir sve znaćajne parametre naglašavajući učešće ljudi i trajno poboljšanje. Prema ISO standardima TQM predstavlja pristup upravljanja u organizaciji usresređen na kvalitet, zasnovan na učešću svih njenih članova, usmjeren na dugoroćan uspjeh putem zadovoljenja kupca, a u korist svih članova organizacije i društva. TQM zahtijeva menadžment na osnovu činjenica, tj. poslovne odluke moraju biti zasnovane na podacima, a ne samo na pretpostavkama ili mišljenjima.

Mujo Gušić

2

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

2. Kvalitet Pojam “kvaliteta” je pojam latinskog podrijetla qualitas i znači; kakvoća, svojstvo, vrsnoća neke stvari, vrednota, odlika, značajka, sposobnost. Prema ISO 8402 (BS 4778) kvaliteta je «ukupnost osobina i karakteristika proizvoda ili usluga na kojima se temelji njihova sposobnost da zadovolje izričite ili očekivane zahtjeve». S aspekta proizvoda i usluga kvaliteta je, dakle, određena specifikacijom svojstava i obilježja koju proizvod ili usluga trebaju zadovoljiti, a propisana je standardom. Postoji više klasa kvalitete koje predstavljaju indikatore kategorije ili ranga s obzirom na obilježja ili značajke koje pokrivaju potrebu u odnosu na proizvode ili usluge namijenjene istim funkcionalnim uporabama. Iz toga proizlazi da je kvaliteta usklađenost sa zahtjevima specifikacije, odnosno standardima. Pojam kvalitete, u smislu kvalitete proizvoda i usluga, danas se najčešće definira s dva osnovna aspekta, a to su:  aspekt proizvoda i usluga  aspekt potrošača (korisnika) usluge. Sukladno tome, treba naglasiti da danas, kao rezultat tržišta i marketinga, prevladava definicija kvalitete s aspekta kupca, potrošača, klijenta, odnosno općenito korisnika proizvoda ili usluga. S toga aspekta, kvaliteta podrazumijeva razinu zadovoljenja potreba i zahtijeva korisnika, odnosno, usklađenost s njihovim većim zahtjevima i očekivanjima, pri čemu je osnovni cilj proizvod ili uslugu maksimalno približiti razini očekivanja korisnika. Sukladno tome da navedenu kvalitetu određuje korisnik, neophodno je unaprijed predvidjeti njegove potrebe, očekivanje i želje. Temeljem opće definicije pojma kvalitete, moguće je definirati pojam kvalitete prijevozne usluge i kvalitete transportno-logističke usluge kao bitne čimbenike valorizacije prometnih pravaca i konkurentnosti usluga koje se na njima nude tržištu prometnih usluga.1 Tako je u skladu s definicijom prijevoza kao „…specijalizirane djelatnosti koja pomoću prometne suprastrukture i prometne infrastrukture omogućuje proizvodnju prometne usluge, prevozeći robu (teret, materijalna dobra) ljude i energiju s jednog mjesta na drugo uz svladavanje prostorne i vremenske udaljenosti.“ i definicijom prometa koji „…u užem smislu obuhvaća prijevoz ili transport, ali i operacije u svezi s prijevozom robe i putnika (ljudi) te komunikacija“ moguće zajednički definirati pojam kvalitete prijevozne/prometne usluge i kao ukupnost osobina i karakteristika prijevozne/prometne usluge na kojima se temelji njihova sposobnost da zadovolje izričite ili očekivane zahtjeve svojih korisnika. Unutar toga, a u skladu s definicijama pojmova prijevoz i promet, navedene je pojmove moguće definirati zasebno na sljedeći način:  „kvaliteta prijevozne usluge“ je ukupnost osobina i karakteristika prometne infrastrukture, prometne suprastrukture i uvjeta prijevoza robe (tereta, materijalnih dobara), ljudi i energije od kojih zavisi njihova sposobnost da zadovolje izričite ili očekivane (pretpostavljene) zahtjeve i potrebe svojih korisnika,  „kvaliteta prometne usluge“ je ukupnost osobina karakteristika prijevozne usluge i operacija u svezi s prijevozom robe, putnika (ljudi) i komunikacija od kojih zavisi njihova sposobnost da zadovolje izričite ili očekivane (pretpostavljene) zahtjeve i potrebe svojih korisnika.

1

Internet: http://www.pdfcoke.com/doc/7239864/

Mujo Gušić

3

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

Pri tome treba istaknuti da je u okviru kvalitete prijevozne usluge moguće razlikovati: kvalitetu prometne infrastrukture, kvalitetu prometne suprastrukture, kvalitetu uvjeta prijevoza na prometnom pravcu; dok je u okviru kvalitete prometne usluge uz navedene moguće razlikovati: kvalitetu prometne infrastrukture, kvalitetu prometne suprastrukture, kvalitetu uvjeta prijevoza na prometnom pravcu, i kvalitetu operacija u svezi s prijevozom (kvalitetu ukrcaja/utovara, iskrcaja/istovara, prekrcaja/pretovara, sortiranja, slaganje, punjenje, signiranje (obilježavanje) te kvalitetu niz drugih dodatnih logističkih aktivnosti koje povećavaju vrijednost usluge i predstavljaju argument prema kojoj se kvaliteta prometne usluge može nazvati „kvaliteta transportno-logističke usluge“.

3. Softver za upravljanje kvalitetom transportne usluge Od početka osamdesetih kod kreiranja aplikativnog softvera polazimo od načela da on mora biti dio procesa sa definisanim pravilima, standardima i rigoroznom verifikacijom čiji su osnovni postulati:     

redukovati klasično programiranje na minimum automatizovati dizajn sistema u svim fazama koristiti najproduktivnije alate i tehnike obrazovati kadrove za primenu novih razvojnih metodologija razvijati i koristiti softverske komponente koje se mogu ponovo upotrebiti.2

Prihvatanje ovakve strategije vodilo je ka novoj etapi automatizaciji proizvodnje softvera. Razvijeni su CASE alati (Computer Aided Software Engineenng Tools) koji automatizuju pojedine faze u razvoju softvera i na taj način ih ubrzavaju i smanjuje greške prilokom rada zbog manjeg uticaja ljudskog faktora i stvaraju kvalitetniji softver. Ciklus izrade softvera za upravljanje kvalitetom transportne usluge može se podeliti na sledeće faze:  Strateško planiranje. Obuhvata period od pojave ideje o potrebi za nekim softverskim rešenjem, do donošenja strateške odluke o početku razvoja.  Analiza opštih uslova poslovne primjene. Bavi se detaljnom analizom poslovanja u okruženju za koje se razvija softver.  Dizajn poslovnog sistema. Formira se model koji obuhvata sve relevantne procese objekte, odnosno elemente transportnog sistema koje obuhvata aplikacija.  Tehnički dizajn. Formiraju se baze podataka (o korisnicima usluge, resursima, podugovaračima, kooperantima, dobavljačima), definišu aktivnosti, entiteti i njihovi atributi, ao i relacije između njih.  Konstrukcija. Kreira se programska logika, definišu komunikacijski mediji i vrši automatsko generisanje programskog koda u nekom od programskih jezika.  Tranzicija. Obuhvata prenošenje aplikacije na realni transportni sistem (lanac ili mrežu), njegovu implementaciju i testiranje u realnom okruženju.  Produkcija. Ovo je potencijalno najduži deo životnog ciklusa softvera jer obuhvata njegovu aktivnu primjenu, a uključuje i njegovo održavanje, dopune, izmene i poboljšanja.3 Kvaliteta softvera mora da teče uporedo sa njegovim razvojem, od faze definisanja projekta, 2 3

Dr.Risto A.Perišić; Beograd 2002 god; Sistem kvaliteta usluga logstika i informatika; str. 75 Dr.Risto A.Perišić; Beograd 2002 god; Sistem kvaliteta usluga logstika i informatika; str. 76

Mujo Gušić

4

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

preko opisa projektnih zahteva, dizajna sistema, konstruisanja programskog koda i testiranja, sve do instalacije na radnu platformu i redovne produkcije i održavanja. Definisani su i standardi za kvaIit,et softvera, kao što su, na primer, međunarodni ISO 9000-3 ili američki vojni standard DoD 2167a. Formirani su naučno-stručni timovi za proučavanje softverskog procesa, koji su. definisali koncepte rukovođenja softverskim projektima, bazirane na principima TQM-a, koji u osnovi određuju da je za proces kreiranja i održavanja softvera, kao i za sam kvalitet softvera, efektivnije i jednostavnije ako se proces temeljno analizira, kvantifikuje i kontinualno usavršava. U našim transportnim organizacijama još je prisutan relativno nizak nivo formalizacije radnih procesa i primjene informatike. U većini organizacija drumskog transporta na primjer, automatska obrada podataka obuhvata samo osnovnu obradu putnih naloga i održavanje matične datoteke vozila. Ovaj nivo odlikuje se individualnim naporom i malim brojem definisanih procesa. Zato je potrebno dostići nivo na kojem će svi projekti da sadrže organizovan, dolrumentovan i standardizovan skup aktivnosti, (ponuda usluge, preispitivanje ugovora, priprema za realiza iju, realizaciJa usluge, održavanje, nabavka i dr.).

4. Ocjena kvaliteta transportnih sredstava Kvalitet transportnih sredstava je dio ukupnog kvaliteta u svakom vidu transporta zajedno sa kvalitetom saobraćajnica i saobraćajnih čvorova, terminala ili mesta promjene vida saobraćaja. Kvalimetrija se definiše kao naučna oblast koja objedinjuje kvantitativne metode ocjene kvaliteta za obrazloženje rešenja pri upravljanju kvalitetom proizvodnje i standardizacje. Kvalimetrija se bavi proučavanjem kvaliteta novih modela ili modela u izgradnji i tokom eksploatacije transportnih sredstava. Tehnički nivo transportnog sredstva, kao elementa njegovog .kvaliteta, definiše se kao funkcija kriterijuma T od parametara ocjena: T = f(Q, vp, H, G, L, V, Gp.m , N, Vmax) Gdje su: Q - maksimalna nosivost za koju se plaća vozarina, (tona) Vp - putna brzina kretanja, (km/h) H - daljina prevoženja ili daljina automnog kretanja, (km) G - ukupna masa prevoznog ili transportnog sredstva u opterećenom stanju, (tona) L - dužina puta pod posebnim uslovima (usponi, veličina talasa, visina leta), (km) V - spol jna zapremina transportnog sredstva u režimu kretanja, (m) Gp.m - ukupna potrošnja pogonskih i drugih materijala (goriva, radne tečnosti i gasova, ulje, mazivo, rezervni delovi, pomoćni elementi i agregati, itd.), (tona) T - ukupno vreme transportnog sredstva do kapitalnog remonta i druge garancije kao pokazatelja pouzdanosti sredstva, (h) . N - snaga motora, (kw) Vmax. - maksimalna brzina kretanja, (km/h).¨4 4

Dr.Risto A.Perišić; Beograd 2002 god; Sistem kvaliteta usluga logstika i informatika; str. 77

Mujo Gušić

5

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

Vinnačenko je 1950. godine predložio novu jedinicu umesto transpor rada u tona-kilometrima i putničkim kilometrima "transport jedinicu dejstva" kao proizvod mase tereta, daljine prevoženja I brzine kretanja (QL V), smatrajući da transportni rad nije objektivj ocjena obima transporta jer ne sadrži brzinu kao značajan čini transporta. Međutim, Kuznecov i Obrazcov 1990., predložli su kao precizniju i objektivni, mjeru za ocjenu prevozne usluge i nazvali ga "tran", odnosno: A = Q . L . v2, tkm3/h 2= tran Tran odražava poznate prirodne zakone, saglasno kojima: rad troši na savlađivanje sile otpora i mijenja se po kvadratnom zakonu od brzine kretanja, a potrebna snaga se mijenja po kubu od brzine kretanja.¨5 Kvalimetrija transportnih sredstava za nove modele ili modele u izgradnji zasniva se na kriterijumima: korisnog efekta transportng rada, iskorišćenosti transportnog rada, ocene tehničkog kvaliteta transportnog sredstva, opšte pouzdanosti transportnog sredstava, konkurentske sposobnosti transportnog sredstva i ukupnog tehničkog nivoa transportnog sredstva. Kvalitetu transportno-logističke usluge, predstavlja ključni faktor konkurentnosti prometnih pravaca i svih onih sudionika koji sudjeluju u proizvodnji prijevozne i prometne usluge na tim pravcima (transportni operateri, cestovni prijevoznici, željeznica, logistički operatori, kopneni terminali, robno-distribucijski centri…). Unutar navedene kvalitete razlikuju se:  vanjska kvaliteta External Quality  unutarnja kvaliteta Internal Quality  opća kvaliteta External Quality + Internal Quality.

Slika 1. Unutarnja + vanjska kvaliteta = opća kvaliteta transportno-logističke usluge

5

Dr.Risto A.Perišić; Beograd 2002 god; Sistem kvaliteta usluga logstika i informatika; str. 78

Mujo Gušić

6

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

Vanjska kvaliteta je kvaliteta koju određuju krajnji korisnici usluge, kroz segmentaciju tržišta i kvalitativne indikatore, dok je unutarnja kvaliteta, ona kvaliteta koju određuju i ostvaruju sudionici u proizvodnji prometne usluge i njihove strategije. Iz toga proizlazi i osnovno stajalište da je opća kvaliteta transportno-logističke usluge produkt vanjske i unutarnje kvalitete, pri čemu je vanjsku kvalitetu potrebito temeljiti i analizirati u odnosu na:  segmentaciju tržišta – kvalitativni indikatori korisnika koji se razlikuju s obzirom na različite segmente transportnog tržišta, odnosno s obzirom na specifične kvalitativne zahtjevi i potrebe različitih segmenata; dok je s druge strane unutarnju kvalitetu potrebito temeljiti i analizirati u odnosu na:  prometni potencijal – koncept prometne usluge koji mora odražavati različitost tržišta te razviti široku ponudu rješenja orijentiranih korisniku. Prema dinamici nastajanja usluge, unutar kvalitete transportno-logističke usluge trebarazlikovati:  kvalitetu razvojnih i projektnih aktivnosti - kvaliteta izrade novih usluga s obzirom na tehničko-tehnološke mogućnosti koje udovoljavaju zahtjevima tržišta, a prijevozniku omogućuje rentabilno i ekonomično poslovanje,  kvaliteta realizacije transportno-logističke usluge – manifestira se pouzdanošću koja se može iskazati kao vjerojatnost funkcioniranja prometnog podsustava sukladno unaprijed definiranim parametrima u pretpostavljenim internim i eksternim uvjetima i utjecajima. Treba istaknuti da je specifičnost kvalitete u području transporta da ona ne može biti «krivotvorena», samom činjenicom da je dostava trenutna i vidljiva.6 Drugim riječima:    

vlakovi su na vrijeme ili nisu na vrijeme, usluge udovoljavaju obećanjima ili ne udovoljavaju, konačna faktura (račun) je ili nije u posljednji trenutak, roba je dostavljene oštećena ili neoštećena.

Kvaliteta je toliko vidljiva u transportu da neki otpremnici ili logistički operateri nastoje definirati vlastiti obračun troškova pri čemu izdvajaju nekoliko osnovnih područja vezanih za kvalitetu usluge, a to su primjerice: opća operativna efikasnost, administrativne procedure, odnosi među ljudima/komunikacije, profil pravca i tarife. O značenju kvalitete u transportu svjedoči i zajednička prometna politika Europske unije kojom su definirana tri još uvijek važeća prioriteta, a to su:  sigurnost,  zaštita okoliša i korisnika usluge te  unapređenje kvalitete prometnih usluga. Stoga, kvaliteta i orijentiranost korisniku usluge postaje ključni čimbenik za uspjeh na tržištu u području prometnih usluga, u svrhu čega domaće transportne i logističke kompanije trebaju osigurati svoju strategiju prateći praksu europskih transportno-logističkih kompanija s ciljem uspostavljanja, održavanja i kontinuiranog unapređenja kvalitete svojih transportnologističkih usluga. 6

Internet: www.pfri.hr

Mujo Gušić

7

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

5. Upravljanje kvalitetom tehničkog stanja transportnih sredstava u procesu eksploatacije Informaciona integracija na nivou transportnog poslovnog, sistema, omogućuje top menadžmentu, izmedu ostalog, donošenje pravovremenih poslovnih odluka kojom se realizuje ciljna tunkcija sistema. Na ovom nivou se podsistemu tehničke eksploatacije definišu:  zahtevi za potrebne nivoe učinka, transportnih kapaciteta i raspoloživosti, odnosno odobravaju nivoi troškova, kapaciteta radionica, kadrova, zaliha rezervnih delova  vrši bilansiranje planiranih i realizovanih vrednosti učinka podsistema TE, karakteristika eksploatacionih pouzdanosti troškova održavanja, dostignutog kvaliteta transportnih sredstava  preduzimaju korektivne mjere itd. Na taj način se ispunjavaju osnovni zahtevi serije standarda ISO 9000, za donošenje odluka na osnovu pouzdanih informacija, upravljanje procesima i stvaraju uslovi za kontinuirano usavršavanje podsistema tehničke eksploatacije. 5.1. Osnovne aktivnosti na nivou menadžmenta Na nivou menadžmenta podsistema tehničke eksploatcije vrši se:  projektovanje i usavršavanje programa preventivnog konstrukciono-tehnološko eksploatacionih (KTE) grupa,  projektovanje organizacije rada, tehnologije PO i opravki,  optimizacija zaliha, kapaciteta radionica i pogona itd.7

održavanja

vozila

svih

Svi neophodni resursi sa tehničko-tehnološkom bazom se projektuju na osnovu infonnacija o broju transportnih sredstava, njihovih K1E svojstava, uslova eksploatacije, izabrane strategije preventivnog održavanja i opravki i sl. Projektovanje i usavršavanje programa preventivnog održavanja je jedan od najznačajnijih procesa. On treba da omogući maksimalnu primenu preventive (odlaganje i sprečavanje pojave otkaza) u procesu eksploatacije transportnih sredstava. Kod projektovanja pogona za tehničko održavanje i opravke, potrebne su infonnacije o uslovima upotrebe (opterećenje, putni, topografsko-klimatski uslovi, kvalitet vozača i s1.), intenzitetu eksploatacije, tehnologiji održavanja i opravki, itd. Bitno je napomenuti da se sve aktivnosti na nivou tehničke eksploatcije moraju vremenski usklađivati sa vremenskom funkcijom odvijanja osnovnog procesa cjeline transportnog sistema. Navedene aktivnosti se zasniva ju na integraciji poslovnih i inženjerskih aktivnosti, na bazi softverske i hardverske podrške kao i na primjeni baza znanja (ekspertskih sistema), mašinskog učenja, komunikacije i sl. Na ovom nivou se vrše detaljna planiranja svih zadataka, komparativne analize planiranih i realizovanih zadataka i na osnovu relevantnih infonnacija donose korektivene mjere. Pokazatelji valiteta usluga i eksploatacione pouzdanosti (raspoloživosti, bezotkaznosti, pogodnosti za održavanje i logističke podrške i održavanju i opravkama), definisani su Međunarodnim 7

Dr.Risto A.Perišić; Beograd 2002 god; Sistem kvaliteta usluga logstika i informatika; str. 79

Mujo Gušić

8

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

standardom EC 50 (191) - Eksploataciona pouzdanost i kvalitet usluga Dependability and Quality of Service) za tehničke sisteme. Za određivanje vrednosti ovih pokazatelja nužni su pouzdani podaci u realnom vremenu odvijanja procesa. Oni omogućuju pouzdano praćenje kvaliteta odvijanja procesa, pravovremeno preduzimanje korektivnih mjera bez posljedica po osnovni (transportni) proces, uočavanje slabih mjesta u procesima, traženje najpovoljnih rešenja itd, odnosno kontinuirano usavršavanje procesa. Osnovni problem sadašnjih sistema je u tome što se ne raspolaže većinom potrebnih podataka, što znači da se ni pokazateiji koji se sada koriste ne mogu pravovremeno kvantifikovati. To dalje uzrokuje kasno ili pogrešno donošenje upravljačkih odluka. 5.2. Osnovne aktivnosti na nivou pogona Na nivou pogona se upravlja procesima praktične realizacije planova i programa PO i opravki. Posebno je značajno da se na ovom nivou, kao mjestu neposredne realizacije procesa dijagnostike PO, rasklapanja, opravki i provjere kvaliteta funkcionisanja sistema transportnih sredstava, generišu podaci, značajni za procese projektovanja, planiranja i bilansiranja na svim nivoima. U tom smislu je veoma značajno da se svi relevantni podaci pouzdano bilježe u trenucima nastajanja i skladište u projektovanim bazama podataka. Na ovom nivou se svakodnevno i u dužim intervalima (nedeljno, mesečno) vrši balansiranje planiranih i realizovanih pokazatelja (učinka pogona, odeljenja, radnika, stepena iskorišćenja vremena, kvaliteta rada i sl. ) i donose argumentovane odluke za usavršavanje procesa održavanja i opravki vozila.8 Navedenim promjenama se stvaraju realni uslovi za realizaciju osnovnih zahtjeva standarda serije ISO 9000 i QS 9000, kao što su: zadovoljenje zahtejva i želja korisnika usluga, povećanje konkurentnosti na tržištu, povećanje efikasnosti odvijanja poslovnih procesa, definisanje i eliminisanje zastoja neracionalnosti i konflikata, sniženje troškova poslovanja usled smanjenja otkaza i neracionalnosti, povećanje produktivnosti, obezbeđenje zaštite zdravlja ljudi, zaštite životne okoline itd. Prethodne ilustracije o stanju u upravljanju i realizaciji transportnih usluga, savremenom pristupu TQM u transportu i drugo, jasno upućuju na zaključak da se sistemu kvaliteta usluga u transportu kod nas mora posvetiti veća pažnja i preći na kvalitetno nov naćin u projektovanju i uvođenju sistema kvaliteta.

8

Internet: www.pfri.hr

Mujo Gušić

9

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

6. ZAKLJUČAK Da bi određeni prometni pravac i subjekti u proizvodnji transportno-logističke usluge na tom pravcu zadržali svoje mjesto na tržištu prometne usluge, moraju osigurati učinkovitost, usmjerenost korisnicima usluga, racionalnost, ekološku prihvatljivost i dominantnost kvalitetom ponuđene usluge. Usmjerenost prema korisnicima i fleksibilno reagiranje na zahtjeve tržišta stvaraju pretpostavke za ustrojavanje modernog i atraktivnog prometnog pravca i transportnologističkih uslužnih subjekta koji sudjeluju u proizvodnji prometne usluge na tom pravcu. Kao najvažniji cilj na prvom se mjestu ističe zadovoljenje potreba korisnika što je razumljivo s obzirom da stvaranje transportno-logističke usluge nije samo sebi svrhom, već ima za zadatak zadovoljiti potrebe prometnog tržišta, odnosno zahtjeve, potrebe i interese korisnika usluga. TQM (CWQC, TQC), kao set organizacionih pristupa i metoda za skladno i racionalno djelovanje ukupnog preduze}a, nastao je kao odgovor uspje{nih preduze}a (mened`menta) na promijenjene uslove poslovanja u devedesetim godinama. Predpostavlja, da je tehnolo{ki razvoj i nivo djelovanja na visokoj razini, a ozna~ava ga: usmjerenost na Kupca, kvalitet na prvom mjestu, naglasak na procesima i objektivnim podacima i djelovanje na osnovu logike PDCA petlje u svim aktivnostima. U TQM naglasak nije samo na tome da se nešto radi zato što dovodi do uspjeha, nego na tome da se nauci šta je uspješno i zašto. Umjesto klasičnog menadžmenta koji se bazira na principu: Planiraj – komanduj – kontroliši (;dok se ne pokvari, ne popravljaj;), TQM podrazumeva princi: Planiraj - komanduj – kontroliš – poboljšaj (;sistem nikada nije dovoljno dobar ;.) TQM se sagledava kao nova organizaciona kultura i način mišljenja. Zagovornci TQM tvrde da se ovaj koncept može primjeniti u svakoj organizaciji (proizvodnoj, uslužnoj, neprofitnoj ili vladinoj) i da generiše poboljšane proizvode i usluge, smanjene troškove, zadovoljnije kupce i zaposlene i bolje osnovne finansijske performanse.

Mujo Gušić

10

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

7. LITERATURA  Dr.Risto A.Perišić; Beograd 2002 god; Sistem kvaliteta usluga logstika i informatika;  Internet: http://www.google.ba ključna riječ kontrola kvaliteta, TQM http://www.pdfcoke.com/doc/7239864/ http://www.pfri.hr

Mujo Gušić

11

Logistika u transportu i komunikacijama

Seminarski rad

TQM transportna usluga

SADRŽAJ 1. Uvod............................................................................................................................................2 2. Kvalitet........................................................................................................................................3 3. Softver za upravljanje kvalitetom transportne usluge...........................................................4 4. Ocjena kvaliteta transportnih sredtava...................................................................................5 5. Upravljanje kvalitetom tehničkog stanja transportnih sredstava u procesu eksploatacije.............8 5.1. Osnovne aktivnosti na nivou menadžmenta....................................................................8 5.2. Osnovne aktivnosti na nivou pogona...............................................................................9 6. Zaključak..................................................................................................................................10 7. Literatura.................................................................................................................................11 8. Sadržaj......................................................................................................................................12

Mujo Gušić

12

Logistika u transportu i komunikacijama