Linux Suse Kurulumu Linux, kullan?c?lar?yla bulu?tu?u 1991 y?l?ndan beri kendine sayg?n bir yer edinmi? ve hakl? bir kullan?m yayg?nl??? bulmu?tur. Linux, di?er UNIX türevlerine benzer ?ekilde çok kullan?c?l?, çok görevli bir i?letim sistemidir. Di?er UNIX'lerin aksine Internet üzerinden ücretsiz da??t?lmas?, h?zla geli?mesini sa?lam??, dünya üzerinde milyonlarca (1999 y?l? tahminlerine göre 15 milyon) destekçisi olmas?na neden olmu?tur. Linux, geni? bir donan?m deste?i ile geliyor ve 16 i?lemciye kadar verdi?i destekle yüksek oranda ölçeklendirilebilirlik sunuyor. 386 ve üzeri tüm i?lemcilerde çal??t??? gibi 1992'den beri sürat rekorunu elinde bulunduran Alpha i?lemcilerde de rahatl?kla kurulabiliyor. Linux ücretsiz olarak da??t?l?yor. Bunun anlam?, Internet'ten kaynak kodu da dahil olmak üzere çekirdek kodunu indirebilir ve derleyebilirsiniz. Sadece çekirde?ini de?il, GNU lisans? alt?nda verilen onbinlerce yaz?l?m da ücretsiz temin edilebiliyor. Kaynak kodunun, i?letim sistemiyle birlikte verilmesinin büyük önemi var. Serbest yaz?l?m felsefesi içindeki özgürlük, size elinizdeki yaz?l?m? yazar isim hakk?n? gözeterek de?i?tirme ve yeniden da??tma hakk? verir. Linux'un geli?mi? grafik arayüzü, görsel uygulamalar?n çal??t?r?lmas? için h?zl? bir ortam olu?turuyor. Kolay uygulama geli?tirme araçlar?, a? üzerinden veri ileti?imini, kullan?c?yla etkile?imi, veri taban? yarat?lmas?n? ve yönetimini, web uygulamalar?n? çok kolay bir hale getiriyorlar. Linux'u al?rken yan?nda gelen uygulama yaz?l?mlar? art?k tam te?ekküllü denilecek kadar geni? ve geli?mi? yap?dad?r. Birkaç y?l öncesine kadar s?k?nt?s? hissedilen uygulama yaz?l?mlar?, birer birer boy göstermeye ba?lad?lar. Linux, ayn? disk üzerindeki i?letim sistemleriyle uyum içinde çal??abilir. Bilgisayar?n aç?l??? esnas?nda diledi?iniz sistemden ba?layabilirsiniz. Linux'un DOS, FAT16, FAT32 dosya sistemi uyumlulu?u yan?nda DOS programlar?n? çal??t?rmak için DOSEMU, Windows programlar?n? çal??t?rmak için VMware, Wabi ve Wine programlar? vard?r. A?a??da Linux'un temel parçalar?n? ve bunlar?n özelliklerini görece?iz. Çekirdek : Linux'un çekirde?i bir bak?ma sistemin beyni say?labilir. Çekirde?in ad? "Linux"tur, ancak pek çok ki?i taraf?ndan tüm da??t?ma verilen ismin "Linux" oldu?u zannedilir. Dünya üzerindeki da??t?mlar 1999 itibariyle 40'?n üzerindedir. Ancak hepsi ayn? çekirde?i kullan?r, de?i?en tek ?ey dosya ve dizin yap?s?, da??t?ma giren belgeler, paketler, da??t?m?n fiyat? ve da??t?m?n hedefledi?i kullan?c?lard?r. Birden çok kullan?c? desteklemesi : Linux, dizayn a?amas?ndan bu yana hep birden çok kullan?c?y? desteklemek amac?yla yaz?lm?? ve buna göre programlanm??t?r. Birden çok görevin ayn? anda yap?lmas? : Linux, birden çok görevin ayn? anda yap?lmas?na olanak veren bir sistemdir. Kararl?l?k : Linux, 1.0 sürümünün Internet sitelerine konuldu?u 14 Mart 1994 y?l?ndan beri beta denemelerini geçmi? ve kararl? bir yap?ya bürünmü?tür. Çok i?lemcili SMP deste?i : Linux'ta Intel ve SPARC platformlar?nda mevcuttur. Sürüm numaras? 2.0 ile ba?layan SMP çekirdekler aç?l?rken sistemde kaç tane i?lemci oldu?unu bulur ve buna göre kendisini ayarlar. Linux ve a? teknolojileri : Linux, do?rudan do?ruya Internet'e haz?r olarak ba?lanabilmesi için TCP/IP deste?i ile gelir. Bu sayede TCP/IP konu?an di?er bilgisayarlarla ve i?letim sistemleriyle rahatça anla?abilir. TCP/IP'nin yan?nda NetBEUI, Samba (Windows makinalar?n?n birbirleriyle konu?mak için kulland?klar? protokol), Appletalk (Macintosh) gibi protokoller de desteklenir. Güvenlik mekanizmas? : Linux, 386 ve üstü i?lemcilerda korumal? kipte (protected mode) çal???r. Böylece bu kipin özelliklerinden sonuna kadar faydalan?r. Grafik arabirimi : X Window (k?saca X) ad? verilen ve MIT'te geli?tirilen grafik arayüzü, Linux'ta sadece metin ekranda çal??mak istemeyen kullan?c?lar için ilginç say?labilecek bir yaz?l?md?r. X alt?nda farkl? ruhlara hitap eden, de?i?ik görüntüler sunan pek çok pencere denetleyici vard?r. Donan?m Gereksinimleri Linux'un daha önce de belirtti?imiz gibi donan?mdan sonuna kadar faydalanmas? neticesinde son derece dü?ük donan?m maliyeti vard?r. Destekledi?i kartlar piyasada her an bulunabilir cinstendir. En Dü?ük Donan?m ?htiyac? • 386 SX/16 i?lemci ve 4Mb RAM • En az 150 Mb bo? disk bölümü ve bir takas bölümü
Kullan?labilir Donan?m ?htiyac? • Bir Pentium, AMD ya da Cyrix i?lemci • 32Mb RAM • En az 300 Mb bo? sabit disk alan? ve bir takas alan? • ?yi bir grafik ekran görüntüsü alabilmek için en az 1 ya da 2Mb bellekli ekran kart? • Fare (PS/2, Microsoft, Mouseman) Desteklenen Donan?mlar CPU (M?B - Merkezi ??lem Birimi) 386 ve üzeri Intel uyumlu tüm i?lemciler (386, 486, Pentium, PentiumII, Pentium Pro, Celeron ve türevleri) ile de?i?ik üreticilerin da??tt??? Intel uyumlu i?lemcilerde (AMD, Cyrix) Linux sorunsuz olarak çal??abilir. Amiga'larda kullan?lan Motorola i?lemcilerde de (68020, 68030, 68040 ve 68060) Linux çal??abiliyor. Bunlar?n yan?nda daha geli?mi? say?lan DEC Alpha, SPARC, StrongARM, MIPS, HP PA-RISC ve PowerPC (Macintosh'larda kullan?lan) i?lemcilerde de Linux kurulmu?tur. Mimari ISA, EISA, VESA ve MCA (IBM PS/2'lerde kullan?lan Micro Channel Architecture) mimarilerindeki anakartlar desteklenir. Yerel veri yollar?ndan VLB ve PCI da Linux ile sorun ç?kartmadan çal??acaklard?r. Bellek Teorik olarak 4GB'a kadar RAM desteklenmektedir. Sabit Disk EIDE ve IDE diskler ile MFM ve RLL'e sahip 8 ve 16 bitlik sabit disk denetleyicileri Linux taraf?ndan desteklenir. Benzer ?ekilde SCSI denetleyicisi desteklenen (Advansys, Adaptec AHA 1542, 1522, 1740, 27xx ve 29xx gibi) tüm SCSI sabit disk ve CD-ROM'larla Linux alt?nda çal??abilirsiniz. CDROM ayg?tlar?ndan Matsushita/Panasonic, Mitsumu, Sony, Soundblaster, Toshiba ve ATAPI gibi türler de desteklenenler aras?ndad?r. Ekran Metin ekranlarda SVGA, VGA, EGA, CGA veya Hercules kartlar ile X Window grafik ekran? alt?nda S3, ATI Mach8/32/64, Trident, ET3000/4000, Paradise, Cirrus Logic gibi kartlar desteklenir. A? Kartlar? Onlarca tip ethernet kart? desteklenir ve halen bu liste gittikçe artmaktad?r. 3COM, WaveLAN, Western Digital, D-Link, Intel, DEC, HP, AMD, Zenith firmalar?n?n üretti?i kartlar?n çok büyük bir ço?unlu?u tan?nabilir. Genellikle en s?k kullan?lan ethernet kartlar? NE2000 ve 3COM uyumlulard?r. 16450 ve 16550 UART tabanl? seri kartlar ve tüm asenkron modemler Linux alt?nda çal???r. Internal (makinan?n içine tak?lan) veya external (makinan?n d???nda duran) modemler ile Linux yard?m?yla Internet'e ba?lanabilirsiniz. Winmodem'leri Linux ile birlikte kullanamazs?n?z. ISA modemler Linux ile sorunsuzca çal???r. Ses Kartlar? Linux, SoundBlaster, ProAudio Spectrum, Gravis Ultrasound, AWE 32/64 gibi ses kartlar?n? destekler. Yaz?c?lar Linux'un yaz?c? deste?i nispeten k?s?tl?d?r. Windows uyumlu oldu?u söylenen birtak?m yaz?c?lar Linux alt?nda çal??mazlar. Asl?nda temel bir kural olarak ?unu belirtebiliriz ki paralel veya seri porta tak?lan her yaz?c? ve çizici, sürücüsü oldu?u sürece Linux taraf?ndan desteklenir. Hatta bir yerel a? üzerinden bu yaz?c?lar birden çok makinaya payla?t?r?labilir. Fare Linux, Microsoft, Mousesystems ve Logitech serial mouse, ATI XL, Logitech ve Microsoft busmouse ile PS/2 mouse desteklenir. Ön haz?rl?klarKuruluma ba?lamadan önce birtak?m ön haz?rl?klardan geçmeniz gerekiyor. Bunlardan k?saca söz edelim. Genel Bilgisayar Bilgisi • Daha önce, önsözde de belirtti?imiz gibi bilgisayarlar hakk?nda detayl? olmasa da baz? ön bilgilere sahip olmal?s?n?z. Özellikle bilgisayar?n sabit diskinin büyüklü?ü (Mb cinsinden), türü (IDE, SCSI), haf?za (Mb cinsinden), CDROM (varsa, IDE veya SCSI olmayan CD sürücülerin modeli) ve farenin tipi bilinmelidir. Bunlar? bilgisayar? sat?n ald???n?z yerden ö?renebilirsiniz. • Video kart?n?n özelliklerinden ve monitörünüzün tipinden haberdar olmal?s?n?z. Özellikle
monitörün hangi ekran çözünürlü?ünü destekleyebildi?ini ö?renin. A? Bilgisi E?er bir a?a ba?l? iseniz a? özelliklerini ve a?a ba?lanabilmek için gerekli bilgileri sistem yöneticinizden ö?renin. Slackware kurulumu için bir a?a ba?l? olmak zorunda de?ilsiniz. A?a??da yaz?lanlar, bilgisayar?n?z? Internet'e ethernet kart? yard?m?yla ba?lamak için gerekli bilgileri içerir. E?er telefon hatt? üzerinden Internet ba?lant?s? planl?yorsan?z a?a??dakilerin hepsi i?inize yaramayabilir. • Makinan?z?n IP adresi : 144.122.72.14 benzeri 4 adet birbirinden nokta karakteriyle ayr?lm?? rakamlardan olu?mal?d?r. • A? maskesi : Yine IP adresine benzer ?ekildedir, genellikle 255.255.255.0 gibi bir rakamd?r. • Arayüz (gateway) adresi : Bilgisayar?n?z?n d?? dünyaya aç?lan kap?s? • Alan ad? sunucusu (DNS) IP adresi : Makine ad?ndan IP adresini bulmak için kullan?l?r. • Alan ad? (domain name), örnek olarak gelecek.com.tr • Makine ad? (host name), örnek olarak penguen.gelecek.com.tr Ba?larken Bu dökümanda iki tür yükleme anlat?lm??t?r. Bunlardan ilki H?zl? Kurulum di?eri ise Detayl? Kurulumdur. ?lk olarak H?zl? Kurulumu deneyiniz. Bu tip kurulumda sorun ç?karsa Detayl? Kurulum denenebilir. H?zl? Kurulum Kurulum türüz h?zl? veya detayl? olsun, size ilk olarak gerekecek ?ey sabit diskinizde linux kurmak için bo? bir alan olacakt?r. Linux yüklemek için üzerinde bo? bir disk kullan?labilece?iniz gibi üzerinde ba?ka bir i?letim sistemi bulunan bir disk de kullan?labilir. Diskinize Linux yüklemek için gereken bölümü haz?rlamak için CD içinde yeralan fips program?n? kullanabilirsiniz. Boot Disket Yap?m?: Dos'da aç?l?? disketi yapmak için rawrite.exe program? kullan?l?r. Bu program? SuSE CD'sinde \dosutils\rawrite dizini alt?nda bulabilirsiniz. ?imdi disket sürücüsüne temiz bir disketi tak?n. rawrite program? çal??t?r?l?nca kar??n?za ?unlar gelecektir: Enter source file name: ..\..\Disks\Eide01 Enter destination drive: A: Please insert a formatted diskette into drive a: and press -ENTER-: Enter'a bast???n?zda disketiniz olu?maya ba?layacakt?r. Linux'ta aç?l?? disketi yapmak isterseniz dd if=Eide01 of=/dev/fd0 komutunu kullanabilirsiniz. Linux'u kurmaya haz?rsan?z ilk olarak SuSe aç?l?? disketini yerine yerle?tiriniz ve bilgisayar?n?z? yeniden ba?lat?n?z. Kar??n?za aç?l?? istemcisi ç?kacakt?r, burada enter'a bas?n?z. Burada disket kullanmak zorunda de?ilsiniz ancak bunun icin BIOS'unuzun CD'den aç?labilme özelli?i olmal?d?r. ENTER'a bas?nca linuxrc ba?lat?lacakt?r, dil, ekran ve klavye seçeneklerinden size uygun olan? seçiniz. E?er SuSE'yi CD'den yükleyecekseniz SuSE CD'sini yerle?tirip devam ediniz. E?er donan?mlar?n?z aras?nda SCSI ayg?tlar ya da PCMCIA kartlar varsa bunlar için gerekli modülleri yükleyiniz. E?er ATAPI CD-ROM'unuz varsa bunun için bir modül yüklemenize gerek yoktur. Öntan?ml? olarak kullan?lan boot görüntü dosyas? bu tür CD'lere otomatik destek vermektedir. 'Start Installation' seçene?ini seçerek YaST'a giri? yapabilirsiniz. Yüklemenin yap?laca?? yer ya CD sürücü, ya da a? olacakt?r. Burada yard?ma ula?mak için F1 tu?unu kullanabilirsiniz. YaST menüsünden 'New Installation' seçene?ini seçiniz. Bundan sonra yapman?z gereken disk bölümlerini ay?rmakt?r. Bunun için 'Settings for Installation' ve 'Partition sabit disk' seçeneklerini kullan?n?z. Bir swap bölümü (takas alan?) olu?turmay? unutmay?n?z. Uyar?: Burada 'whole disk' seçene?ini seçerseniz diskinizdeki tüm bilgileri kaybetmi? olacaks?n?z. 'Settings for Installation' ve 'Assign Partition' seçeneklerinden mount noktalar?n? yani dizinlerin ba?lanaca?? noktalar? seçebilirsiniz. E?er disk bölümünüzün formata ihtiyac? varsa F6 tu?u ile bunu yapabilirsiniz. Genelde normal format yeterli olacakt?r. 'Proceed' seçene?ini seçerseniz, disk bölümünüzü YaST sizin için formatlayacakt?r. Bundan sonra seçmeniz gereken bölüm 'Load Configuration' seçene?idir. Buradan haz?r yükleme stillerinden birini seçebilirsiniz, burada bulunan seçenekler i? istasyonu, sunucu gibi
seçeneklerdir. Kendinize uygun olan bilgisayar türünü seçin. 'Change Setup Configuration' size kendi seçene?inizin olu?turulmas?n? sa?lar. Not: Yükleme s?ras?nda önceki bölümlere geçmek isterseniz F10 tu?unu kullanabilirsiniz. 'Start Installation' ile yüklemeye geçebilirsiniz. Bu yükleme s?ras?nda seçti?iniz paketler yüklenecektir. Yükleme bittikten sonra 'Finish Up Installation' ile YaSt'dan ç?kabilir ve çekirdek seçimine ula?abilirsiniz. Bu bölümün ard?ndan Lilo Yükleme seçene?i kar??n?za gelecektir. Bu yükleme de bittikden sonra makinenize isim sorulacak, ve eger a?a ba?l?ysan?z bununla ilgili ayarlar yap?lacakt?r. Ard?ndan YaST tekrar ba?lar, ve e?er di?er SuSE CD'lerinden uygulama yüklemek isterseniz o paketler yüklenir. Ard?ndan da ayr?nt?l? sistem ayarlar? bölümü gelir. Son olarak sisteme root olarak giri? yapabilirsiniz. Burada YaST'i ba?latabilir ve 'Administrating Your System' ile gerekli ayarlar? yapabilirsiniz. Böylece H?zl? Yüklemeyi tamamlam?? oldunuz. Tebrikler... Detayl? Yükleme Bu bölümde yüklemeyle ilgili detaylardan bahsedilecektir. Gereksinimler Normal bir SuSE linux yüklemesinin yap?labilmesi için a?a??dakilere ihtiyac?n?z olacakt?r. • Disket veya CD'den aç?labilme olana?? • Linux'u kurabilmek için yeterli disk alan? ve ayr? bir disk bölümü Linux Yükleme ?le ?lgili Linux yüklemenin üç ana bölümü vard?r. Bunlar, • Gerekli bo? bölümlerin olu?turulmas? • Temel Linux'un ba?lat?lmas? • SuSE boot disketi ile aç?l?? • linuxrc ile gerekli sürücülerin yüklenmesi • Yükleme yap?labilmesi için CD'deki bilgilerin belle?e kopyalanmas? • Sistemin yap?land?r?labilmesi ve disk bölümlemenin yap?labilmesi için YaST'?n çal??t?r?lmas? • Sistemin yüklenmesinden sonra aç?l?? disketi olu?turulmas? Ba?lang?ç: Ba?lama menüsü CD'yi ve aç?l?? disketini yerle?tirin ve bilgisayar?n?z? tekrar ba?lat?n?z. E?er disketten aç?lmazsa büyük bir ihtimalle BIOS'daki aç?l?? s?ras?nda A, ilk s?rada gelmiyordur. Bunu kontrol edin ve makineyi yeniden ba?lat?n. Kar??n?za gelecek ekranda [enter] tu?una basarak `loading initdisk.gz...` yaz?lar?n? görebilirsiniz. Bundan sonra da `loading linux...` mesaj? ile kar??la??rs?n?z. Siz bu mesajlar? görürken çekirdek makinenize yüklenmektedir. resim ?imdi linuxrc'nin çali?ma zaman?... linuxrc linuxrc, gerekli sürücüleri ve çekirdek modüllerini yükler. Ard?nda YaST ba?lat?l?r ve makineniz için gerekli ayarlar yap?l?r. Linuxrc s?rayla a?a??daki i?lemleri yapar. • Dil seçimi yap?l?r. Ok tu?lar? ile seçimler aras?nda dola?abilirsiniz. Seçimden sonra enter'a bas?n?z. resim • Monitör tipi belirlenir. resim • Bu basamakta menüler daha güzel ?ekilde görülecektir. Burada klavye dili öntan?ml? olarak english seçilidir. • linuxrc'nin ana menüsüne dönü?. Resim resim Settings: Dil seçimi yap?lan bölüm System Information: Sisteminiz hakk?nda bilgi veren bölüm Kernel Modules: Donan?m?n?z için çekirdek modülleri yüklemesinin yap?labilece?i bölüm. Uyar?: E?er diskiniz ve CD-ROM'unuz EIDE (ATAPI) ise bunlar için fazladan modül yüklemenize gerek yoktur. Start Installation / System: Yüklemeyi ba?lat?r. A?a??da bu bölüm hakk?nda daha ayr?nt?l? bilgi bulacaks?n?z.
Abort/Reboot: Önceki yapt?klar?n?z hakk?nda tereddütünüz varsa bu seçenek ile yap?lanlar? iptal edebilirsiniz. E?er SCSI veya PCMCIA deste?i isterseniz `Kernel modules` seçene?ini t?klay?n?z. A?a??da, en çok kullan?lan modülleri görebilirsiniz: • SCSI modülü: e?er SCSI disk veya CD-ROM sürücünüz varsa • CDROM modülü: ATAPI olmayan CD sürücünüz varsa • NETWORK modülü: Yüklemeyi nfs veya ftp üzerinden yapmak isterseniz. • PCMCIA modülü: E?er bu türden bir donan?m?n?z varsa Modül yüklemek için: Kernel modules seçene?ini seçiniz ve kar??n?za ç?kan menüden Automatic module detection seçene?ini deneyiniz. E?er burada istenmeyen modüller yüklenirse Remove loaded modules seçene?ini kullanarak bu modülleri kald?rabilirsiniz. Sonuçlar ekrandan size bildirilecektir. E?er yüklü modülleri görmek isterseniz Show Loaded modules ile bu modülleri görebilirsiniz. resim Gereken modülleri yükledikten sonra `Start Installation / system` seçene?ini kullan?n?z. Kar??n?za gelecek di?er menüde `Start Installation` seçene?ini bundan sonra kar??n?za ç?kacak alt menüde de kaynak olarak CDROM'u seçiniz. YaST'in Ba?lamas? ?u anda as?l kurulum program? çal??maktad?r. Önce kar??n?za 4 seçenekli bir menü ç?kacakt?r: • Install Linux from scratch: A?a??da aç?klanacak • Update existing Linux system: A?a??da aç?klanacak • Installation using system: E?er linux'da uzman iseniz bu seçene?i seçebilirsiniz. • Abort no Installation: E?er yüklemeden vazgeçmek isterseniz bu seçene?i seçiniz. Burada Install Linux from scratch seçene?ini seçiyoruz. Disk Bölümlendirme Bu bölümde sabit diskinizin nas?l bölümlendirilece?i anlat?lacakt?r. Bölümlendirme, sabit diskinizi sanki birkaç tane diskiniz varm?? gibi göstermek için yap?l?r. Bu sayede diskinizde birden fazla i?letim sistemi olabilece?i gibi, ayn? i?letim sistemindeki önemli dizinleri farkl? bölümlere ba?layarak veri kayb?n? engellemi? olursunuz. • ?lk yükleme için `Partitioning' seçene?ini seçiniz. resim • Yast size bir sabit disk buldu?unu söyleyecektir. Ayr?ca diskinizdeki bo? alanlar? da size bildirecektir ve bu bo?luklar? linux icin kullanmay? isteyip istemedi?inizi sorar. • `Partition` seçene?i ile diskinizi bölümlendirmeye ba?layabilirsiniz. • E?er diskinizde i?letim sistemi olarak sadece linuxun olmas?n? isterseniz `Entire Disk` seçene?ini de kullanabilirsiniz. Yast bölümlendirme s?ras?nda ?u stratejiyi izler: bir /boot bölümü, fiziksel belle?in iki kati olmak üzere takas bölümü, ve / yani root bölümü. E?er önceden diskiniz linux kurmak için ayarlanm??sa YaST haz?r bölümleri bularak size bunlar? kullanmay? isteyip istemedi?inizi sorar. E?er bu seçene?i seçerseniz Temel Yaz?l?m?n Seçilmesi Böölümüne geçebilirsiniz. • Burada kar??n?za ç?kan ekranda bir kaç bölüm vard?r. Üstte disk bölümlerinizin parametrelerini görebilirsiniz. ?kinci bölümde fdisk sonucu ortaya ç?kan hata mesajlar? bulunur. F6 ile daha ayr?nt?l? bilgi alabilirsiniz. Alt tarafta ise fdisk'in buldu?u bölümler listelenir. • E?er bu bölümlerden birini kald?rmak isterseniz burada yapabilirsiniz. Kald?rmak istedi?iniz bölümün üzerine gelin ve F4 ile seçip • ile kald?r?n. Dikkat edilmeli ki kald?rd???n?z bölümde veri varsa bunlar? kaybedeceksiniz. • E?er listelenen bölümleri kullanmak isterseniz bunu ?u ?ekilde yapabilirsiniz. Bölümlerin tipini de?i?tirmek için o bölümün üstüne gelin ve F3 ile kar??n?za gelecek menüden tipini belirleyin. Bu swap (takas alan?) ya da native (native, Linux'un kurulaca?? bölümdür) olabilir, e?er seçti?iniz bölümü takas alan? yapmak isterseniz swap seçene?ini, e?er seçti?iniz bölümü linux kurulacak bölüm olarak kullanmak isterseniz normal seçene?ini seçiniz. • E?er yeni bölüm olu?turmak isterseniz F5 ile bunu yapabilirsiniz. E?er F5'e basman?za ra?men bölüm olu?muyorsa diskiniz dolu demektir. Zaten diskinizde yer yoksa F5 seçene?i kullan?lamaz durumda olacakt?r.Bu durumda bölümlerden baz?lar?n? silmek zorunda kalabilirsiniz. Yeni bölüm olu?turmak istedi?iniz zaman bir menü ile size olu?turulacak bölümün birincil mi yoksa
uzat?lm?? veya mant?ksal bölüm mü olaca?? sorulur. Istedi?iniz seçene?i Enter ile seçebilirsiniz. Burada bilmeniz gereken, sadece 4 tane birincil bölüm yapabilece?inizdir. E?er bu say?dan daha fazla bölüme ihtiyac?n?z varsa mant?ksal (logical) bölüm olurturman?z gerekecektir. resim • Birincil veya mant?ksal sürücü yapaca??n?z zaman ayg?t ad? belirtmeniz gerekir. Yast size kullanabilece?iniz ayg?t adlar?n? listeler (Örne?in /dev/hda2) Bir sonraki bölümde size olu?turulacak bölümün ne kadar yer kaplayaca?? sorulur. Burada ilk ve son silindir say?lar?n? kullanarak veya megabayt cinsinden de?er girerek yeni bölümün alan?n? belirleyebilirsiniz. resim • Size gerekecek bölümlerden biri de takas alan?d?r. E?er hala bir takas alan?n?z yoksa F3'e bas?n?z ve `Linux Swap Partition` seçene?ini seçerek takas alan?n? olu?turunuz. • E?er bölümlerin listesi art?k istedi?iniz gibiyse Continue seçene?i ile bu bölümlerin ba?lant?lar?n?n (mount) yap?laca?? dizinlerin seçilece?i bölüme geçebilirsiniz. Bu s?rada takas alan? formatlanacakt?r. Kar??n?za bölümlendirme yapmadan önceki ekran gelecektir. Burada Continue seçene?ini seçiniz ve devam ediniz. Dosya Sistemleri ve Ba?lama Noktalar? ?u anda olu?turdu?unuz disk bölümleri eklenmi? görünmesine ra?men halen diske yaz?lmam??t?r. Bu bölümlerin bilgileri /etc/fstab dosyas?na yaz?l?r. Bu dosyada olu?turulan disk bölümlerinin hangi dizinlere ba?lanaca?? da bulunur. Dosyadaki her sat?rda ayg?t ismi, bu ayg?t?n yeri ve ba?lanaca?? dizin yaz?l?d?r. Yast dosya sistemlerini bu bölümlere yazarken bu dosyaya ihtiyaç duyar. Disk bölümlerinin ba?land??? dizinlere ba?lama noktas? (mount point) denir. ?u anda 'Set target partition/filesystem' bölümündesiniz. Burada e?er diskinizde DOS bölümü varsa bu bölümlerin Linux'tan görülmesini sa?lamak için bu bölümleri de dizinlere ba?layabilirsiniz. Her bir linux bölümü için bir ba?lama noktas? seçmelisiniz. Genelde setting type ve reading fstab özelliklerini kullanman?z gerekmez. Eger bir dos bölümüne Linux'tan ula?mak isterseniz; • Görmek istedi?iniz bölümü seçerek F4 tu?una bas?n. • Kar??n?za bir pencere ç?kacakt?r. Buraya DOS bölümünü ba?lamak istedi?iniz dizini yaz?n?z. • Dosya sistemini seçiniz. • Bundan sonra linux bölümler için gerekli ba?lama noktalar? yaz?l?r. Bunun için ba?lamak istedi?iniz bölümü seçili hale getirmek icin F4 tu?una bas?n ve kar??n?za gelen pencerede ba?lama noktas?n? yaz?n. Ba?layaca??n?z dizinin ba??na "/" karakterini koymay? unutmay?n. resim • Native olan yani linuxun aç?laca?? bölümü ana dizin olan / (kök) dizinine ba?lay?n?z. Asl?nda bundan ba?ka bölüm yapmak ve bunlar? dizinlere ba?lamak zorunda de?ilsiniz ancak diskde birkaç tane bölüm olmas? istenilmeyen durumlar ortaya ç?k?nca faydas? görülecektir. Bu yüzden önemli bilgilerin bulundu?u dizinleri örne?in /etc, /home, /var/spool/mail dizinlerini ayr? bölümlere ba?laman?z halinde kök dizinine ula??lmad??? durumlarda bu dizinlerdeki bilgiler kaybedilmemi? olur. • E?er as?l bölümden ba?ka bölümünüz varsa bunlar? da kök dizini ba?lad???n?z ?ekilde ba?lay?n?z. Dizin ismi belirtirken / kullanmay? unutmay?n?z. ?imdi s?ra diskteki inode say?s?n? belirlemeye geldi. Yast öntan?ml? olarak 4096 bayt de?erini kullanir. Inode, diskteki en küçük birimlerin boyutu belirtir. Siz isterseniz bunu 2048 veya 1024 bayt yapabilirsiniz. En iyi performans için tüm disk bölümlerinin ayn? inode say?s?na sahip olmas?na dikkat ediniz. E?er bir bölümün inode say?s?n? de?i?tirmek isterseniz bölümü seçili hale getirdikten sonra F5 tu?una bas?n?z. Kar??n?za ç?kan pencereden istedi?iniz seçene?i seçiniz. Bu bölümde karar verece?iniz di?er bir ?ey de bölümlere format at?l?p at?lmayaca??d?r. E?er herhangi bir bölüme format atmak isterseniz bölümü seçili hale getirdikten sonra F6 tu?una bas?n?z. Burada kar??n?za ç?kan pencerede formatlama seçenekleri bulunmaktad?r. ?stedi?inizi seçiniz. Continue ile devam ediniz. Bu s?rada native bölüme dosya sistemi kopyalanacakt?r. Temel Yaz?l?m?n Seçilmesi ?u ana kadar yap?lanlarda bir hata olmad?ysa ve bu bölüme kadar geldiyseniz diskiniz linux
kurulumu için haz?r demektir. Art?k yüklenecek yaz?l?ma karar vermelisiniz. Bundan sonraki bolümleri Yast CD'den okuyacakt?r. E?er haz?r bulunan yükleme paketlerinden birini seçmek isterseniz 'Load Configuration' seçene?ini seçmelisiniz. Buraya isterseniz bir konfigurasyon ekleyebilir ya da ç?kartabilirsiniz. resiö 'Change/create Configuration' seçene?ini seçiniz. Bu seçene?i secti?inizde kar??n?za gelecek pencereden tüm seriler listelenecektir. Bunlar?n aras?nda seçim yapabilirsiniz. resim ?imdi ise serilerin içindeki paketlerin seçimine geçebilirsiniz. Ama diskte sahip oldu?unu bo? alana da dikkat ediniz. Burada dikkat edilmesi gereken di?er bir nokta da a serisindeki tüm paketlerin mutlaka yüklenmesi gerekmektedir. Paket seçimini kursor paket isminin üzerindeyken bo?luk tu?u veya enter tu?u ile yapabilirsiniz. Paketlerin üzerindeyken a?a??daki pencereden paket hakk?nda bilgi alabilirsiniz. Seçim s?ras?nda disk bölümlerini görmek isterseniz F3 ile kar??n?za ç?kan pencere size yard?mc? olacakt?r. Ayr?ca F5 ile birbirine ihtiyaç duyan paketleri kontrol edebilirsiniz. Geriye dönmek için ise F10 tu?u kullanilir. esim Bu ?ekilde di?er seriler içine de giriniz ve istedi?iniz paketleri seçiniz. Paketler hakk?nda daha ayr?nt?l? bilgi almak icin F2 tu?una bas?n?z. Seçimi tamamlad?ktan sonra bir önceki serilerin bulundu?u bölüme geçmek için F10'a bas?n?z. Fonksiyon tu?lar?n?n ne ise yarad???n? ekran?n alt?ndaki ?eritte yazmaktad?r. Tüm seriler için paket seçimini bitirdikten sonra yine F10'a basarak ana menüye dönebilirsiniz. E?er hangi paketlerin yüklenece?ini görmek isterseniz 'What If' seçene?i bunu sa?layacakt?r. Yaz?l?m?n Yüklenmesi Bu bölümde Linux yaz?l?m? yüklenecektir. Yüklemeyi ba?latmak için 'Start Installation' seçene?ini seçiniz. Yast size hangi paketin yüklendi?ine ve geriye ne kadar yüklenecek paket kald??? hakk?nda bilgi verecektir. resim E?er yüklemek istedi?iniz paketlerden baz?lar?, seçilmemi? ba?ka paketlere ihtiyaç duyarsa YaST bunu size bildirir. Ç?kan ekranda önce AUTO ard?ndan da Continue seçeneklerini i?aretleyin. resim Paketler yüklendikten sonra 'Main Menu' ile ana menüye dönünüz. Son olarak 'Finish up installation and leave YaST' seçene?ini seçiniz. ?imdi s?rada temel ayarlar?n yap?lmas?d?r. YaST ile Temel Ayarlar Bu bölümde ilk yapaca??n?z ?ey sisteminize uygun olan bir çekirdek seçmektir. resim Burada en çok kullan?lan çekirdek standart çekirdektir. Sizin de bunu seçmenizi öneriyoruz. Yast size aç?l?? disketi haz?rlamak isteyip istemedi?inizi soracakt?r. Bu diski yapman?z önerilir. 'Yes' diyerek diski olu?turabilirsiniz. Bundan sonra size sorulacak soru Lilo ayar? yap?p yapmayaca??n?z olacakt?r. Lilo E?er diskinizde birden fazla i?letim sistemi varsa makineniz aç?l?rken bunlardan hangisini ba?lataca??n?z? ayarlaman?za yarayan program LInux LOader'dir. Lilo ile ilgili ayarlar? yapmak isterseniz yükleme s?ras?nda lilo yüklemek ister misiniz sorusuna Yes cevab? vermelisiniz. rsim Kar??n?za ç?kan pencerede ilk olarak hic seçili bir i?letim sistemi ad? olmayacaktir. Yeni bir isim eklemek icin F4 tu?unu kullan?n?z. Burada kar??n?za yeni bir pencere ç?kacakt?r. Buraya i?letim sistemlerinde birincisi hakk?ndaki bilgileri yaz?n?z. Bunlar i?letim sistemini belirtecek etiket, sistemin linux, dos veya os/2 oldu?u, aç?l???n hangi disk bölümünden yap?laca?? bölümün belirtilmesidir. Bunu kaydettikden sonra yeni bir i?letim sisteminin bilgilerini girmek icin yine F4 tu?unu kullan?n?z. Yeni ayarlar? da kaydettikden sonra Install Lilo ile liloyu aktif hale gerebilirsiniz. Ayar?n? ilk yapt???n?z sistem birincil sistem olacakt?r. Yani lilo komut istemcisi kar??n?za
do?rudan sistem etiketini yazmadan enter tu?una bast???n?zda birincil sistem aç?l?r. Ard?ndan bulundu?unuz zaman diliminin ayarlar? yap?l?r. Daha sonra makineniz ile ilgili bilgiler girilir. Bunlar makine ad? ve alan ad? gibi bilgilerdir. resim Bu ayarlardan sonra kar??n?za a? ayarlar?n?n yap?lmas? için bir pencere gelecektir. Burada kar??la?aca??n?z ilk soru gerçek mi yoksa sanal bir a? m? kurmak istedi?inizdir. E?er gerçek bir a?da iseniz bundan sonra kar??n?za gelecek sorulara cevap vermeniz gerekmektedir. Bunlar ip adresi, netmask, gateway, a? programlar?, nfs sunucusu ile ilgili sorulard?r. resim Sonraki ayar ise ba?lang?ç s?ras?nda ba?lat?lacak servislerdir. Sisteminizde ba?lang?çta hangilerinin ba?lamas?n? istiyorsan?z onunla ilgili soruya Yes cevab? veriniz. resim S?radaki ayar ise Sendmail (e-posta gönderme ve alma program?) ayar?d?r. Kar??n?za gelen seçeneklerden size uygun olan?n? seçiniz. Tüm bu ayarlar yap?ld?ktan sonra SuSe kendisini açacak hale gelmi?tir. Sisteminiz ba?ar? ile kuruldu ise makineniz sorunsuz aç?lacakt?r, bu durumda di?er bölüme devam ediniz. ?lk giri? ve son ayarlar Aç?l?? mesajlar?n?n ard?ndan kullan?c?ya root ?ifresi sorulacakt?r. Bu ?ifreyi verirken dikkatli olunuz ve verdi?iniz ?ifreyi unutmay?n?z. S?rada modem ile ilgili ayarlar var. E?er modeminiz varsa 'Yes' seçene?ini seçerseniz modeminiz otomatik görülür. Bundan sonra s?ras?yla fare ile ilgili ayarlar yap?l?r. SuSE kurulumunuz tamamlanm??t?r. Kurulumdan sonra yapman?z gereken ayar XFree86 (X Window) ayar?d?r, bunun için Yast'?n 'Configure XFree86' seçene?ini seçiniz. .