Kabir

M{hý n zkì. {nuçkqçk ËuMkkE ‘fçkeh’ þçË yhçke ¼k»kkLkku Au. íkuLkku yÚko ÚkkÞ Au ‘{nkLk’. rnLËw-{wÂM÷{ yiõÞLkk ÃkwhMfíkko fçkehu íku{Lkk Lkk{Lku MkkÚkof fÞwO Au. 16 sqLk, 1518{kt økrh{ÃkwhÚke Úkkuzu Ëqh {øknh Lkk{Lkk LkkLkfzk økk{{kt fçkehu Ëun Akuzâku níkku. yu Mk{Þu ÷kufku fnuíkk fu fkþe{kt {hý Ãkk{u íku Mðøko{kt òÞ yLku {øknh{kt {hu íku çkeò sL{u økÄuzku ÚkkÞ. fkþe{kt SðLk ÃkÞOík

íku{ýu ÃkkBÞku Au yLku yux÷u s íku{Lke ðkýe{kt fxwíkk yLku MkíÞíkkLkku Mkw¼øk Mk{LðÞ òuðk {¤u Au. ‘ÃkÚÚkh Ãkqsu nrh r{÷u, íkku {I Ãkqswt Ãknkz, ½hfe [¬e fkuE Lk Ãkqsu, òfku ÃkeMku ¾kÞ’ Wå[ çkúkñý fw¤Lke fLÞkLkwt yu íÞõíkk MktíkkLk, suLkwt Ãkk÷ý Ãkku»ký {wÂM÷{ ËtÃkíke

rLkY yLku Lkk{kyu fÞwO. Ãkrhýk{u RM÷k{e MktMfkhku fçkehLku çkk¤SðLk{kt MkktÃkzâk yLku rnLËw Ä{oLke rð¼kðLkk Mktík hk{kLktËSyu Mk{òðe. çktLku Ä{oLkk W{Ëk rMkØktíkku íku{ýu MðefkÞko. rnLËw Ä{oLkk ÃkwLksoL{Lkk rMkØktíkLkku íku{ýu Mðefkh fÞkuo. Ãký {qŠíkÃkqò, MktíkðkË, òríkðkË suðk rnLËw Ä{oLkk rMkØktíkku íku{ýu Lk MðefkÞko. íkuLkk MÚkkLku RM÷k{Lkku yufuïhðkË

Ãkwhký yLku fwhkLkLkku Mk{LðÞ : fçkeh hnuLkkh fçkeh Auf AuÕ÷e yðMÚkk{kt ÷kufkuLke {kLÞíkk íkkuzðk {Ính økÞk yLku íÞkt s {]íÞw ÃkkBÞk. yk níke fçkeh¢ktrík. fçkehLkwt SðLk Mk{LðÞLkk Míkt¼ Ãkh ¾zwt Au. «u{, ¼Âõík yLku ¿kkLk ºkýuLku rnLËw yLku RM÷k{Lkk ÃkMktËeËk rMkØktíkku Ãkh y{÷e fhe Ãkh{kí{k fu ¾wËkLkk ynuMkkMkLku

40

à k r h ý k { u R M ÷k {e M k t Mf k hk u f ç k e hL k u ç k k ¤ S ðL k { k t M k k t à k z â k y Lk u r n L Ë w Ä { oL k e r ð ¼ k ðL k k M k t ík hk { k L k t Ë S yu M k {ò ðe . ç k t L k u Ä { oL k k W {Ë k r M k Ø k tí k k u í k u{ ý u M ð e f k Þ k o (íkkirnË)Lkku rMkØktík íku{ýu MðefkÞkuo. Mk{kLkíkk, yufíkk yLku Mk{¼kð suðk EM÷k{kLkk ÃkkÞkLkk rMkØktíkkuLku íku{ýu yÃkLkkÔÞk. RM÷k{Lkk MkqVesLkku «íÞu fçkehLku ¾kMMkku ynku¼kð níkku. íku{Lke rð[khÄkhkÚke íkuyku «¼krðík níkk. ÃkkuíkkLke h[Lkkyku{kt õÞktf Lku õÞktf MkqVe rð[khÄkhkLku íku{ýu Mkkfkh fhe Au. ‘ßÞkU rík÷ {kurn íku÷ ni, ßÞkU [f{f {U ykrøk, íkuhk MkkE íkwÍ {U ni, òrøk Mkfi íkku òrøk’ MkqVe rð[khÄkhkLkk {q¤{kt ¾wËk íkkhk ytËh Au. íkkhk{kt s Au. y÷ {LMkwhu ‘yLk÷n¬’ (nwt s ¾wËk Awt) fÌkwt níkwt. fçkeh Ãký ¾wËkLku RïhLku {kLkðeLkk ¼eíkh{kt s {kLku Au. ‘[kifku fnkt ZqtZku çktËku, {I íkku íkuhu ÃkkMk {U Lkk {I çkfhe, Lkk {I ¼uze {U Awhe øktzkMk {U Lknª ¾k÷ {U, Lknª ÃkkUA {U Lkk nœe Lkk {kMk {U, Lkk {I Ëuð÷, Lkk {I {ÂMsË, Lkk fkçku fi÷kMk {U, {U íkku hnki Mknh fu çknkh, {uhe Ãkwhe 30 sqLk, 2008

ÞwrLkðŠMkxe níkk. þe¾kuLkk {ðkMk {U, fnu fçkeh MkwLkku ¼kE MkkÄku, Ãkkt[{kt Ä{oøkwÁ ©e yswoLk Ëuðu Mktðík 1661{kt íkiÞkh fhu÷ Mkçk MkktMkku fe MkktMk {U’ yufðkh fçkehLku fkuEfu ‘økwÁøkútÚkMkknuçk’ Mktík MkkrníÞLkku {kuxku yLku {n¥ðLkku økútÚk Au. íku{kt ÃkqAâwt, ‘Rïh-¾wËk ÃkkMku sðkLkku fçkehLkk ÷øk¼øk Mkðk çkMMkku ÃkË yLku yZeMkku &÷kuf fu Mkk¾eykuLkwt {køko õÞku?’ fçkehu Ãk¤¼hLkku Ãký rð[kh Mktf÷Lk ÚkÞwt Au. økwshkík{kt Mktðík 1564{kt fÞko ðøkh fÌkwt, ‘nwt Ãkk÷e Awt yLku Rïh-¾wËk fçkeh ykÔÞkLkwt {LkkÞ Au. økwshkík{kt MkwhíkLkwt fçkeh{trËh {khku Ãkk÷ Au, ÃkAe {køko þkuÄðkLke sYh swLkk{kt sqLkwt fçkeh Mkt«ËkÞLkwt MÚkkLk Au. MkwhíkLke Mkøkhk{ÃkwhkLke õÞkt Au?’ swLke Mkk÷Lkk Ãkt[kuøkku {]íÞwLke MkíÞíkk WÃkhÚke Mktðík yLku Ãkt[{nk¼qíkkuLke E M÷ k{ k L k k 1765 {¤u Au. rðr÷LkíkkLkk ÃkkÞkLkk Ãkhtíkw Mkt«ËkÞLke rMkØktíkLku fçkehLke r M k Ø k t í k k u L k u MÚkkÃkLkk Mktðík ðkýe MkktÃkzu íÞkhu í k u { ý u y à k L k k Ô Þ k . 1575Úke Mktðík f{k÷ ÚkkÞ Au íku fuðe RM÷k{Lkk 1680 ðå[u ÚkÞu÷e Mkh¤ yLku sýkÞ Au. íkuÚke yMkhfkhf Au íku M kq V e s L k ku yLkw{kLk çkktÄe fçkehLke yk çku « í Þ u f ç k e h Lk u þfkÞ fu økwshkík{kt ÷kRLkku{kt {kýe ¾ k M M k k u y n k u ¼ k ð MkwhíkLke fçkeh þfkÞ Au, n íkku. íku{L ke Mkt«ËkÞLke økkËe ‘{kxe fnu fwBnkh rð [ k h Ä k h k Ú k e «Úk{ Au. yu ÃkAeÚke fku íkwt õÞk YtËu {ku®n, Rf rËLk yiMkk íkuyku «¼krðík ¼Y[, ðzkuËhk, ¾t¼kík, y{ËkðkË, nkuÞøkk {I YËwtøke níkk LkrzÞkË, {kuhçke, íkku®n’ Ëhuf Ä{o-{ÍnçkLkku {q¤¼qík ò{Lkøkh, hksfkux, swLkkøkZ rMkØktík «u{ Au. Ëhuf Ä{oøkútÚkLkk ðøkuhuLke søÞkyu MÚkÃkkE nþu. òu fu fçkeh ¾wË Mkt«ËkÞLkk WÃkËuþLkwt fuLÿ®çkËw «u{ Au. rðhkuÄe níkk. fçkehLkk Ëunrð÷Þ ‘[knu økeíkk ðkt[eyu ÃkAe íku{Lkk Ãkwºk f{k÷Lku fkuEfu Þk ÃkZeyu fwhkoLk, fÌkwt, ‘ík{u fçkeh Mkt«ËkÞ þY {uhk íkuhk ÃÞkh ne, fhku.’ nh ÃkwMíkf fk ¿kkLk’ íÞkhu íkuýu sðkçk ykÃÞku ykÄwrLkf ÞwøkLkk yk rð[khLku fçkehu 15{e MkËe{kt ßÞkhu ðk[k níkku, ‘{khk rÃkíkk SðLkLke AuÕ÷e Ãk¤ MkwÄe Mkt«ËkÞLke rðYØ ykÃke íÞkhu íku{Lkk þçËku níkk, ‘ÃkkuÚke ÃkZ ÃkZ søk {wðk, níkk.’ fçkeh yu Ãkwhký yLku fwhkoLkLkwt Ãktrzík ¼Þk Lk fkuÞ, ZkR yk¾h «u{fk, ÃkZu Mkku yËT¼qík Mk{LðÞ níkk. su{Lke h[Lkkyku yksu Ãký ykÃkýLku Ãktrzík nkuÞ’ xqtf{kt fçkeh ykæÞkÂí{f Mk{LðÞLke ÃkhtÃkhkLkku hks{køko Mk{LðÞLkk MkíMktøkLke Mkðkuo¥k{ [ªÄíke Sðtík Au yLku hnuþu. n 30 sqLk, 2008

‘ykhÃkkh’Lkk {wÏÞ yusLxkuLke ÞkËe y{ËkðkË {unw÷ LÞqÍ yusLMke, (079) 2550 1386

ðzkuËhk r[ºkk yusLMke, hkðÃkwhk 98256 85246

ykýtË {e†e LÞqÍ ÃkuÃkh yusLMke (02692) 251 032

¼Y[ LkhuLÿ çke. «òÃkrík (02642) 266 193

Mkwhík Mkexe LÞqÍ yusLMke, (0261) 243 1158

{wtçkR Ëktøkík LÞqÍ yusLMke, (022) 2269 4496

hksfkux nŠ»k÷ yusLMkeÍ (0281) 244 9016, 223 3618

hksfkux X¬h LÞqÍ ÃkuÃkh MkŠðMk, (0281) 223 3518

ò{Lkøkh ÃkkhMk yusLMke, (0288) 267 9597

økktÄeÄk{ yu.yu[. Ãktzâk, (02836) 220 212

ÃkkuhçktËh yrïLk [ku÷uhk, (0286) 224 7848 {kuçkkE÷ : 98980 47848

¼kðLkøkh Mkå[Ëu LÞqÍ yusLMke {kuçkkE÷ : 9879852470 41