July

Ѩ„^è•# "åºã¨O

ã¨=∂O`«~°

HÍ~°OKÕ_»∞ ã¨OѶ¨∞@# ^Œo`« L^Œº=∞ Pq~åƒù=O HõuΠѨ^•‡~å=Ù

HÍ

~°OKÕ_∞» L^Œº=∞O ^Œo`«∞Å áÈ~å@ ã¨OˆH`«O. ^Œo`«∞Å P`«‡Q“~°"åxfl ~°∂á⁄OkOz „ѨuѶ∞¨ @##∞ „Ѩ[fieOѨKãÕ #≤ L^Œº=∞O. HÍ~°OKÕ_»∞ áÈ~å@O ^Œo`«∞Å K«i„`«Ö’ XHõ ÃÑ^ŒÌ =∞Å∞ѨÙ. D áÈ~å\ÏxH˜ =¸Åc["≥∞#ÿ ã¨OѶ∞¨ @# [iy WѨÊ\˜H˜ 21 ã¨O=`«û~åÅ∞. W~°∞"≥· ã¨O=`«û~åÅ ^Œo`«∞Å ™ê=∂lHõ ™êO㨯$uHõ áÈ~å@ <ÕѨ^䌺O D ѨÙ<åk g∞^Œ qã¨ÎiOzOk. Z<Àfl áÈ~å@ ~°∂áêÅ∞ ZO^Œ~À HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ WO^Œ∞O_ç [xOKå~°∞.

H˘zÛ#q Ô~O_»∞ |Å"≥∞ÿ#"å^•Å∞ HÍ~°OKÕ_»∞ Éè í ∂ ™êfi=ÚÅ∞ Pi÷ H õ O QÍ ^è Œ # =O`« ∞ Å∞ HÍ=@O=Å¡ ¿Ñ^ŒÅ g∞^Œ D ^•_çKâÕ ß~°∞. Wq Pi÷Hõ ã¨O|O^è•ÅÖ’ =zÛ# "≥·~°∞^蕺ÖËQÍx, ™ê=∂lHõ "≥·~°∞^蕺Å∞ HÍ=Ù Jx ^•xH˜ HÍ~°OKÕ_∞» L^Œº=∞O |Å"≥∞#ÿ ã¨=∂^è•#O K≥ÑÊ≤ Ok. HÍ~°OKÕ_∞» Éè∂í ™êfi=ÚÅ∞ U ¿Ñ~°∞`À ‰õÄ_» Hõ@ì|_®¤~°∞? U ‰õΩÖÏkèѨ`«ºO "åiÖ’ D „H“~åºxfl `≥zÛOk? ^•x K«∞@∂ì JÅ∞¡H˘#fl

‰õΩÖÏkèѨ`«ºO`À [iy# D ^•_çH˜ =ºuˆ ~ Hõ O QÍ Pq~° ƒ ù q Oz# HÍ~° O KÕ _ » ∞ L^Œ º =∞O XHõ `åufiHõ Ѩ Ù <åk #∞O_ç [xOzOk. #iH˜ # HÍ~° O KÕ _ » ∞ Éèí∂™êfi=ÚʼnõΩ XHõ `åufiHõ ѨÙ<åk =ÙOk. Jk „ÉÏǨχ}"å^Œ `«`«fiO. ^Œo`« ‰õΩÖÏÅ∞ `«=∞ Éèí∂™êfi=∞º ‰õΩÖÏkèѨ`åºxfl ZkiOz u~°Q|Æ _ç#ѨÙ_»∞, `å=Ú `«=∞ ~å[H©Ü∞« â◊HxΘ , Pi÷Hõâ◊H˜Îh, ‰õΩÅâ◊H˜Îh ã¨g∞Hõ$`«OKÕã≤ #iH˜, K«OÑ≤, =∂#ÉèíOQÆOKÕã≤, =∂~°} Ǩϟ=∞O x~°fiÇ≤ÏOz, `«=∞ ‰õΩÖÏkèѨ`«º ÉèÏ"åxfl, „ѨÑO¨ KåxH˜ Kå\˜ K≥áêÊÅx, XHõ x~°Ü ‚ ∞« O`À, Hõ=∞‡"åiH˜ ѨÙ\˜ì# "å~°O`å Hõke~°O_ç Jx Ñ≤ Å ∞Ѩ Ù xzÛ HÍ~° O KÕ _ » ∞ Ѷ ¨ ∞ @##∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. Wk "åi`«`«fiO. Wk ˆH=ÅO Pi÷Hõ Ñ‘_»#QÍ<À, ~å[H©Ü«∞ J}˜z"Õ`«QÍ<À K«∂_»@O H͉õΩO_®, D ‰õΩÖÏkèѨ`«º ^Œ=∞# HÍO_»x, ‰õΩÅx~°∂‡Å<å `«`fi« âߢã¨Î PÜ«Ú^èOŒ `À<Õ Z^Œ∞~À¯"åÅ<ÕÕ `åufiHõ ѨÙ<åk #∞O_ç L^Œº=∞O ѨÙ\˜ìOk. "≥O@<Õ Hõ=∞‡, Ô~_ç¤ ‰õΩÖÏÅ "Õ∞^è•=ÙÅ∞ nxfl ‰õΩÅ"å^ŒOQÍ =Ú„^Œ "ÕÜ«∂Å<Õ „Ѩܫ∞`«flO KÕâß~°∞. "å~°∞ fã¨∞ EÖˇ· 2007

HÍ~°OKÕ_»∞ Ѷ¨∞@##∞ Pi÷Hõ Ñ‘_»#QÍ<À, ~å[H©Ü∞« J}˜z"Õ`Q« Í<À K«∂_»@O H͉õΩO_®, D ‰õΩÖÏkèѨ`«º ^Œ=∞#HÍO_»x, ‰õΩÅx~°∂‡Å<å `«`«fiâߢã¨Î PÜ«Ú^èŒO`À<Õ Z^Œ∞~À¯"åe.

™êO㨯$uHõ, Pi÷H,õ ~å[H©Ü∞« JOâßÅ∞ Uq? ‰õΩÖÏkèѨ`åºxfl Pi÷Hõ x<å^ŒO`À ZÖÏ ZkiOK« Ö Ë = Ú? õ Ω ÖÏkè Ñ ¨ ` åºxH˜ „Ѩ`åº=∂flÜ«∞ "å^ŒO ‰õΩÅ x~°∂‡Å<å "å^Œ"∞Õ ZÖÏ J=Ù`« ∞ Ok? „ÉÏǨ Ï ‡}"å^Œ ÉèÏ=*ÏÖÏxfl, ‰õΩÅ x~°∂‡Å<å `«`fi« "å^ŒO`À<Õ ZÖÏ [~ÚOK«QÆÅ"≥∂ HÍ~°OKÕ_»∞ L^Œº=∞O PK«~} ° Ï`«‡HõOQÍ q=iOzOk. JѨÊ\˜=~°‰Äõ , Ǩ Ï i[#∞Å∞QÍ, Zãπ . ã≤ . Å∞QÍ Ñ≤ Å ∞= |_»∞`«∞#fl "åiH˜ áÈ~å@ zǨÏflOQÍ '^Œo`«— Ѩ^•xfl =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ=zÛOk. PO„^è^Œ âÕ ◊

™ê=∂lHõ Ѩiã≤`÷ ∞« Å#∞OKÕ Zã‘û., Zã‘.ì , a.ã≤. "≥∞ÿ<åsìÅO`å ^Œo`«∞ÖË##fl qã¨Î$`«~å÷xfl =ÚO^Œ∞‰õΩ `≥zÛOk. ^Œo`« "å^ŒO ^Œo`« ™êÇ≤ Ï `åºhfl, ^Œ o `« L^Œ º =∂hfl, ^Œ o `« `« ` « fi âߢ™êÎ h fl, „ÉÏǨ Ï ‡}"å^•xH˜ „Ѩ ` « º =∂flÜ«∞OQÍ ~°∂á⁄OkOz, „ÉÏǨχ} "å^•xfl ZkiOKÕ Jxfl â◊‰Ωõ Å Î Z*ˇO_®Ö’H˜ KÕiOk. ^Œ o `« " å^Œ O "≥ Ú ^Œ \ ’¡ ‰õ Ω Å"å^Œ O QÍ ¿Ñ~˘¯#|_ç, ™ê=∂lHõ"å^ŒOQÍ K«iÛOK«|_ç, „Ѩ`«º=∂flÜ«∞ "å^ŒOQÍ x~°∂Ñ≤OK«|_çOk. Hõ_»∞ѨÙzOz`Õ HÍà◊§g∞^Œ Ѩ_»¤@∞ì ^Œo`«"å^ŒO KåÖÏ=∞OkH˜ â◊¢ã¨ÎzH˜`«ûKÕã≤ ‰õΩÅ"å^ŒO, ‰õ Ω Åx~° ∂ ‡Å# "å^Œ O Ö’ h"≥ @ ∞"≥ · á È `ÕÅÛ=∞x xÅnã≤Ok. "Õ^•Å=^ŒÌ #∞O_ç, QÍOnè^•Hõ, Kå~åfi‰õΩÅ =^ŒÌ#∞O_ç JOÉË_»¯~ü ^•HÍ, „ÉÏǨχ}"å^Œ, „ÉÏǨχ}=ºuˆ~Hõ `«`fi« âߢã¨Î "≥~· ∞° ^蕺Å#∞, QÆu `åi¯Hõ Kåi„`«Hõ Éè∫uHõ"å^Œ ^Œ$HõÊ^äŒO`À qâı¡+≤Oz nxH˘Hõ âߢã‘Ü Î ∞« "≥∞#ÿ `åufiHõ ~°∂áêxfl HÍÅ, ã¨Å ÷ , ^Õâ,◊ xˆ~Ìt`«∞Å#∞ |\˜ì JOÉË_»¯~ü `«`«fiâߢ™êÎxfl J#fi~ÚOz Ç≤ÏO^Œ∂"å^•xH˜ „Ѩ`åº=∂flÜ«∞ "å^ŒOQÍ xQÆ∞æ`ÕÅÛQÆeyOk. ^Œo`« `åufiHõ L^Œº=∞O`À áê@∞ ^Œo`« ™êO㨯$uHõ L^Œº=∞O ‰õÄ_® ¿Ñ~˘¯#^Œy#k. ^Œ o `« 㨠O 㨠¯ $u x`« º #∂`« # "≥ ∞ ÿ O k. „Ѩ"åǨÏjÅ"≥∞Oÿ k. Ѩ_Hç @ õ ∞ì Ѩ^*Œ ÏÅO #∞O_ç Pq~°ƒùqOzOkQÍHõ „Ѩ[Å #∞O_ç, „Ѩ[Å`À „ã¨qOKÕ ã¨fiÉèÏ=O HõeyOk."ÕÅ _»Ñ¨CÅ∞, HÀ\˜Q˘O`«∞Å∂ „"≥∂ˆQ ™êO㨯$uHÀ^Œº=∞O „Ѩ[fieOѨ*ËÜ«∞QÆeyOk. ^Œo`« L^Œº=∞O ¢ã‘Î"å^Œ L^Œº=∂xH˜ W`« ~ ° Jã≤ Î ` « fi "å^Œ L^Œ º =∂ÅH˜ T`« O 13

Ѩ„^è•# "åºã¨O

ã¨=∂O`«~°

WzÛOk. =O^ŒÖÏk =∞Ok Hõ=ÙÅ∞ ^Œo`« ã¨O=`«û~åÅ `«~°∞"å`« =∞~°ÖÏ ^Œo`« L^Œº=∞ ã¨∂ÊùiÎ`À „H˘`«Î „ѨfHõÅ`À `«=∞ |Ǩï[#∞Å∞ =∞iÜ«Ú J„QƉΩõ ÖÏÖ’¡ =Ù#fl |Ǩï[# ‰õΩÖÏÅ∞ r=# ^Œ $ âߺÅ#∞ teÊOK« ™ê=∂lHõ qѨ=¡ "å^Œ∞Å∞ giH˜ JiÊOKÕ `« = ∞ ™ê=∂lHõ Ǩ Ï ‰õ Ω ¯ÅHÀ㨠O QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. Jxfl qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞ Ѷ∞¨ #"≥∞#ÿ x"åo D L^Œº=∂xfl ™ê=∂lHõ áÈ~å_» ∞ `« ∂ <Õ ~å[H© Ü « ∞ Jkè H Í~° O HÀ㨠O ™ê÷~ÚÖ’¡ D<å_»∞ ^Œo`« ™êÇ≤Ï`«ºO XHõ ™êO㨯$uHõ ™ê÷~Ú #∞O_ç Pi÷Hõ ~å[H©Ü∞« UHõO HÍ"åÅ<Õ ^Œ$HõÊ^äŒO |ÅѨ_®eû =ÙOk. qѨ¡= ™ê÷~ÚH˜ fã¨∞ÔHo§ |Ǩï[#∞Å∞ áê~îåºOâ◊O J~ÚºOk. rq`«O =ºH˜`Î fi« O, TiÉè Ï +¨ D<å_» ∞ #∂`« fl áÈHõ _ » ` À nxÖ’ ^Œo`« L^Œº=∞O H©ÅHõ áê„`« =Ç≤ÏOKåe. ~å*ϺkèHÍ~°O á⁄O^Õ ã¨∂ÊùiÎx á⁄O^Œ_»O. z„uOK« | _» ∞ `« ∞ <åfl~Ú. ^Œ o `« ∞ Ö’¡ PO„^è Œ ^ Õ â ◊ O Ö’ |Ǩ ï [#∞Å ~å[ºO D SHõ º `« ‰ õ Ω HÍ~° O KÕ _ » ∞ Pq~° ƒ ù q 㨠∞ Î # fl `åufi‰õ Ω Å∞ #∂`« fl U~° Ê _ç # `« ~ ° ∞ "å`« "≥ Ú ^Œ \ ˜ *ˇ O _® ~° ∞ kè ~ ° ˆ H ∆ „ ` « O Ѩ Ù <åk HÍ"åe ^Œ~°≈<åÅ#∞ ã¨=∂*ÏxH˜ JOkã¨∞Î<åfl~°∞. ZQÆ∞~°"ÕÜ«∂eû# ã¨÷ÅO ~°∞kè~°ˆH∆„`«"Õ∞. ‰õΩÅO ѨÙ<å^Œ∞efl ‰õÄeÛ"տ㠄ѨÜ∞« `«flOÖ’ ~°∞kè~° ˆH∆„`«O ‰õΩÅ`«`åfixfl HÍOH˜∆OK«_»O ÉèÏQÆOQÍ Ç≤ÏO^Œ∂ ™ê„=∂[º"å^•xH˜ ÖË^Œ∞. ‰õΩÅ x~°∂‡Å##∞ HÍOH˜∆ã¨∞ÎOk. =ºuˆ~HõOQÍ =Úã≤¡O "≥∞ÿ<åsìÅ Hõq`åfixfl ~°∞kè~°ˆH∆„`«O =∂#=`å"å^•xH˜ Ѩ`åHõ. |ÅѨ~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞. Hõ^äŒ, #=Å, <å\˜Hõ, =∂#= ã¨O㨯$f Ѩi}Ï=∂xH˜ ã¨OHˆ `«O. â◊ ¥ „^Œ ∞ Å∞ `« = ∞ ~å[H© Ü « ∞ Pkè Ñ ¨ ` « º Ѩ @ ∞ì x <å@HõO, ^Œo`« L^Œº=∞ ã¨∂ÊùiÎ`À H˘`«Î ã¨=∞`å ~å[º x~å‡}ÏxÔH· D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ WOHÍ |ÅOQÍ ã¨ _ » Å ‰õ Ω O_® K« ∂ 㨠∞ ‰õ Ω O@∞ ѨÙO`«Å∞ `˘‰õΩ¯`«∞Ok. ^Œo`« r=# =º=ã¨Å ÷ ∞ á⁄eˆHHõ "Õ^•ÌO ~°O_ç... <åfl~° ∞ . D „Hõ = ∞OÖ’ ^Œ o `« ∞ Å∞ a.ã≤ Ö ’¡ x Jxfl Ѩ Ù #~° ∞ r˚ = #O J=fi@OHÀ㨠O Éè í ∂ q∞ áÈ~å\ÏÅ∞, WO_»¡ã¨÷ÖÏÅ áÈ~å@O ‰õÄ_® ‰õΩÅ„âı}∞Å`À =∞"Õ∞HõO HÍ"åe. Zãπ.\˜.Å#∞, HÍ~°OKÕ_∞» PO„^è^Œ âÕ O◊ Ö’ Hõ~∞° _»∞ QÆ\#ì˜ "≥ ∞ ÿ < åsì Å #∞ Hõ Å ∞Ѩ Ù HÀ"åe. WO^Œ ∞ ‰õ Ω ^Œ o `« ∞ Å∞ KÕ Ü « ∞ QÆ Å ∞QÆ ∞ `« ∞ <åfl~° ∞ . Jxfl Éèí∂™êfi=∞º =º=ã¨÷‰õΩ <≥Å"≥·Ok. JHõ¯_» Ç≤ Ï O^Œ ∂ "å^Œ O J_» ∞ ¤ Q À_» Q Í =ÙOk. a.ã≤ Å ∞ ~å[H©Ü«∞ áêsìÖ’¡ „H˜Ü«∂ jÅHõ áê„`«Ö’ ^Œo`«∞Å#∞ W`«~° "≥#∞Hõ|_ç# ‰õΩÖÏÅ#∞ ^Œ o `« ∞ Å"Õ Ñ ¨ Ù Hõ O >Ë J„QÆ ‰ õ Ω ÖÏÅ "≥ · ¿ Ñ `«=∞`«=∞ =ºH˜Î`åfixfl xÅ∞ѨىõΩ<Õ „Ѩܫ∞`«flO J„QƉõΩÖÏÅ∞ `«=∞ L‰õΩ¯áê^ŒO „H˜O^Œ J}z "≥ Ú QÆ ∞ æ K « ∂ Ѩ Ù `« ∞ <åfl~° ∞ . "åiÖ’x Ç≤ Ï O^Œ ∞ `« fi KÕ ã ¨ ∂ Î ™⁄O`« ~å[H© Ü « ∞ áêsì Å ∞ ‰õ Ä _® "ÕÜ∂« Å<Õ x~°O`«~° „ѨÜ∞« `«flO [iyOk. nxfl Éè Ï =*ÏÅO "åix q㨠$ Î `« O HÍx=fi_» O ÖË ^ ∞ Œ . ~°∂á⁄OkOK«∞H˘x ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O"≥·Ñ¨Ù ZkiOz xez áÈ~å_ç# "åˆ~ HÍ~°OKÕ_»∞ HÍx a.ã≤ Ö ’¡ |Å"≥ ∞ # ÿ "Õ ∞ ^ä • q =~° O æ |Ǩ ï [# J_»∞QÆ∞e_»∞`«∞<åfl~°∞. W=hfl D W~°∞"≥· XHõ¯ =∞$`«g~°∞Å∞. "å^•xfl 㨠= ∞iú ã ¨ ∞ Î O k. 85% [#O UHõ " ≥ ∞ ÿ ` Õ < Õ ã¨O=`«û~åÖ’¡ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞#fl JOâßÅ∞. ~å*Ϻkè H Í~° O =㨠∞ Î O k Jx `≥ Å ∞㨠∞ HÍ~°OKÕ_»∞Ö’ "≥∞*Ïsì ‰õΩÅO Hõ=∞‡ H˘O@∞<åfl~° ∞ . Jxfl ‰õ Ω ÖÏÅ∞ `« = ∞ ™ê=∂lHõ „ÉÏǨ Ï ‡}"å^•xH˜ =ºuˆ ~ Hõ O QÍ Éè∂í ™êfi=ÚÅ∞, PO„^è^Œ âÕ O◊ Ö’ U „QÍ=∂xH˜ Ǩ Ï ‰õ Ω ¯ÅHÀ㨠O áÈ~å_» ∞ `« ∂ <Õ ~å[H© Ü « ∞ â◊¥„^Œ∞Å∞ áÈ~å@O KÕã≤ Pi÷Hõ, ™êO㨯$uHõ, WO`« PÜ«∞Hõ@∞ì =º=™êÜ«∞ Éèí∂q∞ÖË^Œ∞. Jkè H Í~° O HÀ㨠O UHõ O HÍ"åÅ<Õ ^Œ $ Hõ Ê ^ä Œ O ™êOѶ≤∞Hõ, ~å[H©Ü«∞~°OQÍÖ’¡ 50 ÜÕ∞O_»¡Ö’ WO`« Éèí∂q∞ giH˜ ZÖÏ Ç¨Ïã¨ÎQÆ`«"≥∞ÿOk J<Õ =ÙO_Õ H ˘kÌ |ÅѨ _ » ∞ `« ∂ =ÙOk. nxÖ’ ^Œ o `« `«=∞ q[Ü«∞ Ѩ`åHõ#∞ ZQÆ∞~°"ÕÜ«∞QÆeQÍ~°∞. Kåi„`«Hõ JOâ◊O WOHÍ Ñ¨iâ’^èŒ<å ^Œâ◊Ö’<Õ L^Œ º =∞O H© Å Hõ áê„`« =Ç≤ Ï OKåe. D Juâ◊ ¥ „^Œ ∞ Å∞ `« = ∞ áÈ~å\Ïxfl =O^Œ Å LOk. x*ÏxH˜ „ѨHÍâ◊O lÖÏ¡Ö’ „Ѩu Ti SHõ º `« ‰ õ Ω HÍ~° O KÕ _ » ∞ ~° ∞ kè ~ ° ˆ H ∆ „ `« O Ѩ Ù <åk ã¨O=`«û~åÅ #∞O_ç KÕã¨∞Î<åfl ^•x ã¨g∞Hõ$`« Ѩiã≤u÷ W^Õ. ~å¢+¨Oì Ö’ ™êfi`«O„`åºxH˜ =ÚO^Õ HÍ=eû=ÙOk. „Ѩ u 㨠O 㨠‡ ~° } XHõ #∂`« fl ~°∂ѨO HÍ~°OKÕ_»∞ áÈ~å@OÖ’ =∞#‰õΩ Hõ=∞‡ ÖËHõ Ô~_ç¤ ‰õΩÖÏʼnõΩ =º=™êÜ«∞ Éèí∂q∞ 㨠= ∂*ÏxH˜ Ñ≤ Å ∞Ѩ Ù x=fiQÆ Å QÍe. 㨠= ∂[O ~° ∂ á⁄OkOk. U L^Œ º =∂xÔ H · < å J<Õ H õ 90% ǨÏã¨ÎQÆ`«O J~ÚOk. <åQÍ~°∞˚#™êQÆ~ü 㨠O ‰õ Ω z`« Ѩ i ^è Œ ∞ efl `≥ O K« ∞ H˘x q㨠Π$ `« " ≥ ∞ ÿ # P@∞áÈ@∞Å∞, J<≥·Hõº`«Å∞ Z^Œ∞~°=Ù`«∂<Õ „áê*ˇ‰õΩì Hõ\˜ì HÍÅ∞=Å∞ =zÛ =º=™êÜ«∞O HÍ~° º „Hõ = ∞OÖ’H˜ =ÚO^Œ _ » ∞ QÆ ∞ "Õ Ü « ∂ e. LO\Ï~Ú. "å\˜x JkèHqõ ∞OK«QÅ Æ QÍe. XHõ Ѷ¨Å=O`«O JÜ«∂ºHõ Hõ=∞‡"å~°∞ L‰õΩ¯QÀà◊√§ „Ѩ " åǨ Ï jÅ`« Q Í L^Œ º =∞O =ÚO^Œ ∞ ‰õ Ω ^èiŒ OKå~°∞. Éè∂í =ÚÅ ~ˆ @∞¡ W|ƒ_ç =Ú|ƒ_çQÍ D HÍ~° O KÕ _ » ∞ L^Œ º =∂xH˜ #_»∞ã¨∂<Î Õ =ÙO@∞Ok. =ÚYºOQÍ JOÉË_¯» ~ü ÃÑiy, ^Œo`«∞Å∞ Éèí∂=ÚÅ∞ H˘#∞HÀ¯ÖËHõ TÑ≤ i áÈã≤ # =∞$`« g ~° ∞ Å Y## ã¨ Ö ÷ ÏxH˜ ~° H Î õ PÖ’K«<å q^è•#OÖ’ ~å[H©Ü«∞ JkèHÍ~°O áÈÜ«∂~°∞. =º=™êÜ«∞ ‰õÄbÅ∞QÍ q∞ye ˆ H ∆ „ `« = ∞<Õ <å=∞Hõ ~ ° } O KÕ Ü « ∞ |_ç O k. 21 „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# 'H©— J<Õk ã¨Ê+¨ìO. J~Ú`Õ áÈÜ« ∂ ~° ∞ . JO@~åx`« < åxfl áê\˜ ¿ ãÎ < Õ EÖˇ· 2007 14

Ѩ„^è•# "åºã¨O ^Œo`«∞Å∞ =∂@ qO\Ï~°∞ J<Õ „ÉÏǨχ}∞Å É’^èŒÅ#∞ Hõ=∞‡"åˆ~ Z‰õΩ¯= áê\˜OKå~°∞. HÍ~°OKÕ_∞» Ö’ D =∂kQÆ Ñ¨Ö¡ˇ PO„^è^Œ âÕ O◊ Ö’<Õ P`«‡ Q“~°"åxH˜ ѨÙ<åkQÍ =ÙOk. Ñ¨Öˇ¡Ö’ Z‰õΩ¯= Éèí∂q∞ÖË^Œ∞. =º=™êÜ«∞ ‰õÄbÖË J~Ú# `«=∞ P`«‡Q“~°"åxfl xÅ∞ѨÙH˘O@∂ =KåÛ~°∞. Hõ=∞‡ Éè∂í ™êfi=ÚÅ∞ Jxfl ‰õΩÖÏÅ "åiÃÑ· ^•_çKÕã¨∂Î =KåÛ~°∞. JO^ŒiH˜ =∂kQÆ Ñ¨ Ö ˇ ¡ JO_» Q Í xÅ|_» ∞ `« ∂ <Õ =zÛOk. PO„^èŒ~å¢+¨ìOÖ’ Hõ=∞‡, Ô~_ç¤, "≥Å=∞ =O\˜ ‰õΩÖÏʼnõΩ "ÕÖÏk ZHõ~åÅ∞ ZÖÏ ^è•~å^Œ`«ÎO JÜ«∂º~Ú J<Õ ^•x g∞^Œ "≥Ú`«OÎ ™ê=∂lHõ J}z"Õ`Å « K«i„`« ^•y=ÙOk. D ^•_ç "≥#∞Hõ XHõ ™ê=∂lHõ, Pi÷Hõ P`«‡ Q“~°= K«i„`« =ÙOk. KåÖÏ =∞Ok „ѨtflOKå~°∞. Wxfl Tà◊§Ö’ =∂kQÆÅ∞ =Ù<åfl~°∞, =∂ÅÅ∞ =Ù<åfl~°∞, Hõ=∞‡"å~°∞ =Ù<åfl~°∞ ZO^Œ∞‰õΩ HÍ~°OKÕ_∞» Ö’<Õ ^•_ç [iyO^Œx H˘O^Œ~°∞ JѨC_Õ =„H©Hõ~°} "åYºÅ∞ KÕâß~°∞. nxfl XHõ ™ê=∂lHõ K«i„`«QÍ K«∂_»_®xH˜ W+¨Ñì _¨ Ö » ^Ë ∞Œ . U^À J=∂‡~ÚÅ#∞ QÀÅ KÕ¿ãÎ H˘\Ïì~°<À, U^À KÕÜ«∞‰õΩO_® ZO^Œ ∞ ‰õ Ω H˘_» ` å~° < À WÖÏ J„QÆ ‰ õ Ω Å "Õ∞^è•=ÙÅ∞ "åºMϺxOK«_®xH˜ „Ѩܫ∞`«flO KÕâß~°∞. Ѩ„uHõÖ’¡ ji¬HõÅ∞ ‰õÄ_® ~åâß~°∞. "≥Ú`«ÎO ÉèÏ~°`«^Õâ◊ K«i„`«Ö’ „Ѩu f„="≥∞ÿ# Ü«Ú^ŒúO h\˜ =#~°∞Å HÀã¨"Õ∞ [iyOk. |∞^Œ∞ú_»∞ `«# ~å*Ϻxfl =ke ~å=_®xH˜ HÍ~° } O h\˜ `« Q Í^Õ . HÍ~° O KÕ_∞» Ö’#∂ =¸_»∞ h\˜ K≥~∞° =ÙÅ∞ =Ù<åfl~Ú. ~Ô O_»∞ Hõ=∞‡"åiq. XHõ\˜ =∂kQÆ ‰õΩO@. „Ѩu T~° ∞ Ö’#∞ D =∂kQÆ , =∂Å ‰õ Ω O@ Å∞O\Ï~Ú. W"Õ â◊ √ „Éè í O QÍ =ÙO\Ï~Ú. uÜ«∞ºQÍ hà◊√§ =ÙO\Ï~Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë hà◊§ ‰õΩO@Å#∞ ZÖÏ "å_»∞HÀ"åÖ’ ^Œo`«∞ʼnõΩ `≥eã≤#O`«QÍ J„QƉõΩÖÏʼnõΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. Hõ=∞‡"åi ‰õΩO@Å∞ ZO_çáÈÜ«∂~Ú HÍ~°}O =∞#∞+¨µºÅ‰õΩ "å_®eû# hà◊√§ Ѩâ◊√=ÙʼnõΩ Z‰õΩ¯=QÍ "å_»@"Õ∞. P hà◊√§ J~ÚáÈÜ«∂Hõ =∂kQÆ ‰õΩO@‰õΩ `«~e° =KåÛ~°∞. Wk x_çqÖ’ EÖˇ· 2007

ã¨=∂O`«~° z#flk. XˆH ˆ~=Ù ZO`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ hà◊√§ "å_»|_»∞`«∞<åfl~Ú. P K≥~°∞=ÙH˜ Hõ=∞‡"å~°∞ =zÛ hà◊ √ § f㨠∞ Ô H à◊ § _®xH˜ Z@∞=O\˜ JÉèíºO`«~°O ÖË^Œ∞. HÍx "åi ˆQ^≥efl ‰õÄ_® `ÀÅ∞H˘KåÛ~°∞. áÈu# j#∞ J<Õ Hõ=∞‡Ô~·`«∞ `«=∞ Qˆ ^≥ÅH˜ ‰õΩ_çuhà◊√§ ÃÑ\˜ì q∞ye# hà◊§x K≥~°∞=Ù ˆ~=Ù "≥∞@¡ g∞^Œ qã≤~å_»∞. nxfl HõuÎ K«O„^ŒÜ«∞º J<Õ XHõ ^Œo`«∞_»∞ „ѨtflOKå_»∞. P „ѨHõ¯<Õ =Ú#flOy ã¨∞"å~°Î J<Õ ^Œo`« ¢ã‘Î ‰õÄ_® =ÙOk. P"≥∞ QÆ\Qì˜ Í xÅ"ÕãO≤ k. áÈu# j#∞ K«O„^ŒÜ«∞º#∞ K«~åflHÀÅ∞`À XHõ ^≥|ƒ "Õâß_»∞. ã¨∞"å~°Î aO^≥#∞ áÈu# j#∞ g∞^Œ

PO„^èŒ^Õâ◊OÖ’ |Ǩï[#∞Å ~å[ºO U~°Ê_ç# `«~°∞"å`« "≥Ú^Œ\˜ *ˇO_® ZQÆ∞~°"ÕÜ«∂eû# ã¨÷ÅO ~°∞kè~°ˆH∆„`«"Õ∞. ~°∞kè~° ˆH∆„`«O ‰õΩÅ`«`åfixfl HÍOH˜∆OK«_»O ÖË^Œ∞. ‰õΩÅ x~°∂‡Å##∞ HÍOH˜∆ã¨∞ÎOk. ~°∞kè~°ˆH∆„`«O =∂#=`å"å^•xH˜ Ѩ`åHõ.

ZuÎOk. áÈu# j#∞ u@∞ì‰Ωõ O@∂ Tà’§H˜ "≥àϧ_»∞. Wk ã¨OѶ¨∞@#. D ã¨OѶ¨∞@# =∂=ÚÅ∞QÍ J~Ú`Õ z#fl^Õ . J~Ú`Õ ™ê=∂lHõ PkèѨ`åºÅ∞ ‰õΩÅ ÃÑ`«Î<åÅ s`åº Jk ÃÑ^ŒÌk J~ÚOk. D ã¨OѶ¨∞@##∞ "≥Ú`«ÎO HÍ~°OKÕ_»∞ Hõ=∞‡@∂~°∞ ™⁄O`«O KÕã∞¨ ‰õΩOk. ‰õΩŠѨ~O° QÍ K«∂ã≤Ok. XHõ Hõ=∞‡ Ô~·`«∞x XHõ =∂kQÆ"å_»∞ ZkiOK«_»O, XHõ =∂kQÆ ¢ã‘Î aO^≥ Z`«@ Î O JO>Ë WHõ Hõ=∞‡"åi PkèÑ`¨ º« ѨÙ<å^Œ∞Å∞ Hõke<≥· J#flO`«QÍ "åà◊√§ PÖ’zOKå~°∞. WHõ áÈu# j#∞ „ѨHõ¯‰õΩ "≥àϧ_»∞. Hõ=∞‡ `«ÅQÆÅ ÃÑ^ŒÌÅ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ

=KåÛ~°∞. D T~°∞ ã¨=∞㨺, ‰õΩÅ ã¨=∞㨺, ÃÑ`«ÎO^•~°¡ ã¨=∞㨺, PkèѨ`«º ã¨=∞㨺QÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk. XHõ J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "Õ ã ≤ ~å[H© Ü « ∞ Pkè Ñ ¨ ` « º JOâ◊ O ‰õ Ä _» *’_çOK«|_çOk. P ~ÀAÖ’¡ Z<£.\˜.~å=∂~å=Ù PO„^èŒ ^Õâßxfl áêeã¨∞Î<åfl_»∞. Z<£.\˜.~å=∂~å=Ù qÜ«∞ºO‰õΩ_»∞ HÍ~°OKÕ_»∞Ö’<Õ =Ù<åfl_»∞. Z=~°∞ ~å[ºO áêeOz<å "åi ^•Ü«∂^Œ∞Å∞, "åi |O^è∞Œ QÆ∞Å∞ JǨÏOHÍi`«∞Å∞ J=fi_»O XHõ Kåi„`«Hõ ã¨`«ºO. XHõ T~°∞ HÍ^Œ∞ Hõ=∞‡ ‰õΩŠѨÙ<åk =Ù#fl S^Œ∞ Tà◊√§ ‰õΩ=∞‡ ÔH·¯<å~Ú. ~Ô O_»∞=O^ŒÅ QÆ_Ñ» ¨ =Ù#fl =∂kQÆ Ñ¨Öx¡ˇ H˘@ì_®xH˜ ÖËHõ ^•_ç KÕÜ«∞_®xH˜ Wxfl Tà◊√§ HõÅ"åÖÏ Jx g∞~°∞ „Ѩâ◊fl "ÕÜ«∞=K«∞Û. WO`« =∂O„`åOQÆ O [~° Q ÍÖÏ Jx g∞~° ∞ Pâ◊Û~°ºáÈ=K«∞Û. JHõ¯_Õ HÍ~°OKÕ_»∞ =∂kQÆ Ñ¨Öˇ¡ Ü≥ÚHõ¯ QÆ∞O_≥ k@=Ù =ÙOk. =∂kQÆ Ñ¨Öˇ¡Ö’ ѨÙÅ∞Å∞ =Ù<åfl~Ú. `«=∞ áÈ~å@ Ѩ\˜=∞x WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ Z<Àfl ™ê~°∞¡ K«∂Ñ≤OKå~°∞. =ÚYºOQÍ `Õà§◊ Ü≥∂Ǩϟ+¨µ"å. ÉÁaƒe Ü«Ú^ŒOú Ö’ `åO„_»áêáê~åÜ«Ú_»∞`À áÈÅÛ=K«∞Û. PÜ«∞# "≥Å=∞_»∞. DÜ«∞# =∂kQÆ. 'ZÅHõ∆<£ |∂`ü— Ö’ `≥Å∞QÆ∞^Õâ◊O „ѨÉèí∞`åfixH˜ J_»∞Ì, J^Œ∞Ѩ٠ÖˉõΩO_® QÆ∞^Œ∞Ì ‰õΩO@∞#flѨC_»∞ ^Œo`«∞_çQÍ xÅ|_ç# JÉèºí i÷ HÀã¨O Hõ=∞‡"åi ~˘=Ú‡Å∞ Ѩ\˜ì "≥#H˜¯ `Àâß_»∞. D Ѷ∞¨ @# [iy#ѨC_Õ D ^•_ç [iy =ÙO_®eûOk. HÍ~°OKÕ_»∞ T~°∞ J^˘Hõ ™⁄O`« ‰õ Ω Å~å[ºO. 1960 =~° ‰ õ Ω ^Œ o `« ∞ Å∞ áêºO@∞Å∞ K˘HͯÅ∞ "Õã¨∞H˘x "åi g^èŒ∞Ö’¡ u~°Q‰Æ Ωõ O_® HõãH≤ ˜ "å~°^∞Œ Å∞ Hõ\Ïì~∞° . x[OQÍ q^•º~°∞Å ÷ ∞ H˜+Hì¨ ÍÅ∞= X_»∞‰¤ Ωõ =zÛ áêºO@∞¡ "Õã¨∞‰õΩ<åfl=∞x K≥Ñ≤Ê# =∂@ q#flѨC_»∞ ^Œo`«∞Å∞ Jaè=$kú, P`«‡Q“~°=O Ѩ@¡ Hõ=∞‡ "åà◊√§ ZO`« Hõ~°¯+¨OQÍ =Ù<åfl~À =∞#‰õΩ J~°ú=∞ø`«∞Ok. 15

Ѩ„^è•# "åºã¨O `≥ Å ¡ " å~° ∞ ~° ≠ Ï=Ú# <åÅ∞QÆ ∞ QÆO@ʼnõΩ ~å=Úx QÆO@H˘@ì_»O, JѨC_»∞ =º=™êÜ«∞ ‰õÄbÅO`« ÖˇQ=Æ _»O "åi Qˆ ^≥Å âßÅÖ’¡ `≥Å¡"åˆ~ =~°‰õΩ ѨxKÕÜ«∞_»O. =∞m§ WO\˜H˜ =zÛ á⁄ÅO Ѩ#∞ʼnõΩ "≥à◊§_»O 㨠∞ =∂~° ∞ ~ÀA‰õ Ω 12 QÆ O @Å∞ Ѩ x KÕ ~ ÚOK« ∞ ‰õ Ω <Õ "å~° ∞ . 19"Õ Å ZHõ ~ åÅ PÜ«∞Hõ@∞ìÖ’ *Ëà◊√§ á⁄_»"åÅ<åfl, QÆ@∞ìÅ∞ uÜ« ∂ ºÅ<åfl, Ѩ Ù ÅHͯÅ=Å∞ ÉÏQÆ ∞ KÕ Ü « ∂ ºÅ<åfl, Ѩ O @HÍÅ∞=Å∞ Ö’`« ∞ ÃÑOKåÅ<åfl, Ѩ Å ¡ Ñ ¨ Ù Éè í ∂ =Úefl "≥ ∞ ~° H õ K≥Ü∂« ºÅ<åfl „Ѩ^•è #OQÍ =∂kQÆ =∂ŠѨÖÖ ¡ˇ .Ë WO`« KÕã≤#"åà◊§‰õΩ ã¨O|OkèOz# XHõz#fl Ѷ ¨ ∞ @#Ö’ |iâ‹ Å ∞, QÆ O „_» Q ˘_» ¤ à ◊ √ §, ã¨iQÆÉÏ^Œ∞Å∞, „\ÏHõì~°∞¡ "≥Ú`«ÎO =º=™êÜ«∞ Ѩ i Hõ ~ åÅxfl "≥ Ú `« Î O =∂~° } HÍO_» ‰ õ Ω LѨÜ∂≥ yOKÕ Ü«Ú^ŒÑú i¨ Hõ~åÅ∞QÍ =∞eKå~°∞. JO>Ë `«=∞ ‰õΩÅO PkèѨ`«º ѨÙ<å^Œ∞Å∞ Hõke`Õ "å\˜x xÅɡ@∞ìHÀáÈ~Ú#>ˇ`¡Â Õ =∞#‰õΩ =∞#∞QÆ _ » ÖË ^ Œ ∞ J#flO`« Hõ ã ≤ H ˜ "å~° ∞ QÆ∞~°Ü∂« º~°∞. Fˆ~Üü∞ =∂kQÆÅ∞ ™ê=∂#∞ºÅ∞ HÍ^Œ ∞ ~å XHõ à ◊ √ § XHõ à ◊ √ §QÍ "åà◊ § #∞ H˘@ìÖ=Ë Ú~å J<Õ ÉèÜ í ∞« O ‰õÄ_® "åà◊§ QÆ∞OѨ٠^•_çH˜ =¸ÅO. WO`« =~°‰õΩ W@∞=O\˜ QÆ∞OѨ٠^•_ç x~å‡}Ï`«‡Hõ =ӺǨÏO`À ZHõ¯_» [~°QÆÖË^Œ∞. ^•_çx `≥Å¡"å~°∞ ~°≠Ï=Ú# áê¡#∞ KÕÜ∞« _»O "≥Ú`«OÎ Ü«Ú^Œú K«i„`«Hˆ J==∂#O. JO`« Hõ~°¯â◊"≥∞ÿ# ‰õΩ~°∞ˆH∆„`«OÖ’ ‰õÄ_® 㨠∂ ~Àº^Œ Ü « ∞ 㨠∂ ~åºã¨ Î = ∞Ü« ∂ Å#∞ áê\˜OKå~°∞. x*ÏxH˜ J^Œ∞#∞Ö’=Ù#flѨC_»∞ =¿ãÎ ^Œo`« ^ŒO_»∞ g~°`åfixfl ‰õÄ_® ~°∞z K«∂ã≤ =ÙO_Õ"å~°∞. JѨÊ\˜ˆH Ñ¨Öˇ¡Ö’ ™ê^èŒ# QÍà◊√§ Ѷ¨Ó¡\ò "å~ÚOKÕ"åà◊√§ =Ù<åfl~°∞. ^Œ∞_»∞¤ =∂HõÜ«∞º, `Õà◊§ ã¨Ö’=∞<£, ^Œ∞_»∞¤ =O^Œ#O =O\˜ L^Œ ú O _» ∞ Å∞ =Ù<åfl~° ∞ . `Õ à ◊ § Ü≥∂Ǩϟ+¨µ"å, `Õà◊§ "≥∂¿+, `Õà◊§ =Ú`«ÎÜ«∞º =O\˜ Ü≥∂^è•#∞ Ü≥∂^è∞Œ Å∞ =Ù<åfl~°∞. x*ÏxH˜ P ^•_çx Z^Œ∞~˘¯#fl "åà◊√§ ‰õÄ_® gˆ~. `≥ Å ¡ " å~° ∞ ~° ≠ Ï=Ú# pHõ \ ˜ á⁄~° Å ∞ qK« ∞ Û‰õ Ω O@∞<åfl~Ú. EÖˇ · <≥ Å Hõ ^ • 16

ã¨=∂O`«~° <å~°∞=∞à◊√§ =Ú=∞‡~°OQÍ =Ù<åfl~Ú. JѨÊ\˜Hˆ [#O QÆ @ ¡ g ∞^Œ ™êQÍ~° ∞ . <å~° ∞ =∞à◊ √ § `« _ » ∞ Ѩ Ù HÀ=_®xH˜ "å\˜ H ˜ Z~° ∞ =ÙÅ∞ "Õ Ü « ∞ _®xH˜ H˘OK≥ O `« Å QÆ Å "åà◊ √ § Hõ^ŒeáÈÜ«∂~°∞. XHõ¯™êiQÍ „Ѩ"åǨÅ∞QÍ [#O. ^Œ O _» ∞ Å∞QÍ, QÆ ∞ OѨ Ù Å∞QÍ PÜ« Ú ^è • Å`À, u@¡ ` À Hõ à ◊ § Z~° ∞ Ѩ Ù `À Hõ~°¯â◊`«fiO`À Ñ≤ÖÏ¡ `«ÖÏ¡ =Úã¨ÖÏ =Ú`«HÍ qK«Hõ∆} ÖË^Œ∞ ‰õΩÅO. K«i„`«Ö’ Z<Àfl Ü«Ú^Œú Ѷ¨∞\ÏìÅ∞, Kåi„`«Hõ ã¨OѶ¨∞@#Å∞ =∞#O K« ∂ âßO. XHõ ^Œ â ◊ Ö ’ Hõ = ∞‡ Ãã· # ºO gyáÈ~ÚOk. Ü≥ ∂ Ǩ Ï Ÿ+¨ µ "å QÆ ∞ O_≥ Ö ’¡ |iâ◊ k Q͈ H P¢~° ú ` « QÆ ∂ _≥ O Ö’ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩOk. HÀ\˜ =∞Ok ^Œo`«∞Å `«~°∞ѨÙ# Ü≥∂Ǩϟ+¨µ"å áÈ~å_®_»∞. Ñ¨Öˇ¡HÀã¨O #=Ùfi`«∂ „áê}O q_çKå_»∞. UO! D áêáê~åÜ«Ú_»∞ g∞^Œ |∞„~° Hõ^äŒÅ∞ ~åã≤ K≥ѨÙÎ#fl "å~°O`å Ü≥∂Ѷ¨∞’+¨µ"å g∞^Œ ~åã≤ K≥Ñ≤Ê`Õ ^Œo`«∞Å P`«‡Q“~°=O „ѨHÀÑ≤OK«^OŒ \Ï~å? =∞~À „ѨH¯õ ^Œ∞_»∞¤ =O^Œ#O P Hõ„~° uÑ≤Ê# ^Œ$â◊ºO HÍ@=∞~åA K«i„`«Ö’ ‰õÄ_® =∞#O K«∂_»ÖOË . P Hõ^äŒÖ’¡ #∞O_Õ ^Œo`« L^Œº=∞O ѨÙ\˜ìOk. Ñ≤iH˜"åi #∞O_ç ã≤OǨÅ K«i„`« ~å^Œ∞ Hõ^•! Zxfl Ñ¨Öˇ¡Å g∞^Œ ^•_ç [~°QÆÖË^Œ∞? ^•_ç [iy# =¸_À ~À*Ë J_»∞‰õΩ¯<Õ "åiQÍ =∂ˆ~Ûâß~°∞. =∂ Ü«Ú^Œú"≥∂^èŒ∞efl ѨÓ_»Û_®xH˜ ã¨=∂kè Y~°∞ÛÅ∞ HÍ^Œ∞. "åi ~°HõÎ ã¨fiÅ<åxH˜ ã¨=∂^è•#O K≥ѨÊO_ç? J#fl „Ѩâ◊fl #∞O_Õ ^Œo`«∞Å P`«‡Q“~°= L^Œº=∞O ѨÙ\˜ìOk. JO^Œ∞ˆH ~°∞kè~°ˆH∆„`«O J<Õ <å=∞Hõ~°}O "åi Y## ã¨÷ÖÏxH˜ ÃÑ@ì|_çOk. âßOu Ѷ¨∂\ò, ~å*ò Ѷ¨∂\ò ÖÏQÍ _èçb¡ #_»∞ÉÁ_»∞¤Ö’ gà◊§x Y##O KÕ Ü « ∞ ÖË ^ Œ ∞ . ^Œ o `« ∞ Å L^Œ º =∞ ˆH∆„`«"≥∞ÿ# p~åÖ’¡ gix Y##O KÕÜ«∞_»O [iyOk. _»Ñ¨CÅ "≥∂`«Å`À Tˆ~yOk. "ÕÖÏk =∞Ok ^Œo`«∞Å∞ `«=∞ LѨ‰õΩÅ Éè Ë ^ •Å∞ =∞~° z J#fl^Œ = Ú‡ÖÏ¡ J„â◊√#Ü«∞<åÅ`À ^Œo`«∞Å SHõº`« =iúÖÏ¡e Jx x#kOKå~°∞. L^Œº=∂xH˜ PÜ«Ú=Ù P`«‡Q“~°=O. `«`«fiO JOÉË_»¯~ü PÖ’K«#.

<åÜ« ∞ Hõ ` « fi O [#r=#OÖ’ #∞O_ç „Ñ¨=Ç≤ÏOzOk. HÍ~°OKÕ_»∞ #∞O_ç p~åÅ ^•_ç H ˜ QÆ ∞ Ô ~ · `« ~ ° e =zÛ# „Ѩ u =∂kQÆ Ñ¨ Ù ~° ∞ +¨ µ _» ∞ , ¢ã‘ Î P<å_» ∞ <åÜ« ∞ ‰õ Ω _ç Q Í xÅ|_®¤~°∞. „Ѩ^è•#OQÍ `Õà◊§ [_»û<£ K«i„`« x~å‡}ÏxH˜ PÜ«∞# "å‰õΩ¯ XHõ PÜ«Ú^èOŒ

HÀ\˜ =∞Ok ^Œo`«∞Å `«~°∞ѨÙ# Ü≥∂Ǩϟ+¨µ"å áÈ~å_®_»∞. Ñ¨Öˇ¡HÀã¨O #=Ùfi`«∂ „áê}O q_çKå_»∞. UO! D áêáê~åÜ«Ú_»∞ g∞^Œ |∞„~° Hõ^äŒÅ∞ ~åã≤ K≥ѨÙÎ#fl "å~°O`å Ü≥∂Ѷ¨∞’+¨µ"å g∞^Œ ~åã≤ K≥Ñ≤Ê`Õ ^Œo`«∞Å P`«‡Q“~°=O „ѨHÀÑ≤OK«^ŒO\Ï~å? =∞~À „ѨHõ¯ ^Œ∞_»∞¤ =O^Œ#O P Hõ„~° uÑ≤Ê# ^Œ$â◊ºO HÍ@=∞~åA K«i`„ Ö« ’ ‰õÄ_® =∞#O K«∂_»ÖOË . P Hõ^äŒÖ’¡ #∞O_Õ ^Œo`« L^Œº=∞O ѨÙ\˜ìOk.

J~ÚOk. "≥Ú`«OÎ ^•_ç K«i„`«#∞ ™ê=∂lHõ K«i„`«QÍ =∞Åz K≥Ñ≤Ê# Ѷ¨∞#`« PÜ«∞#^Õ. K«Hõ¯x =∂@ f~°∞, Hõ^äŒ<å`«‡Hõ â‹·e, nè~À^•`«Î QÍOcè~°º`« PÜ«∞#‰õΩ ã¨Ç¨Ï[OQÍ =zÛ#q. PO„^茄Ѩ^ÕâòÖ’ =Ù#fl QÆ∞O_≥ Hõke#"å_»ÖÏ¡ HÍ~°OKÕ_∞» Ѷ∞¨ @#‰õΩ #_çz=zÛ# "å_Õ. J^˘Hõ EÖˇ· 2007

Ѩ„^è•# "åºã¨O q¢ã¨Î`« „Ѩ*Ï™êfi=∞º L^Œº=∞O. Ñ≤_çÔH_»∞ aÜ«∞ºO #∞O_ç „áê~°OÉè"í ∞≥ #ÿ D L^Œº=∞O _®II a.P~ü. JOÉË_»¯~ü „ѨuáêkOz#@∞ì HÍ~°OKÕ_»∞<Õ |Ç≤Ï+¨¯iOz ™⁄O`« HÍÅh x~å‡}ÏxH˜ =_çH\ õ Oì˜ k. q[Ü«∞#QÆ~O° JO>Ë ^Œo`«∞Å q[Ü«∂xH˜ ã¨OˆH`«OQÍ U~°Ê_çOk. WHõ¯_»∞#fl „Ѩu~å~Ú XHõ Hõ^äŒK≥ѨÊQÆÅ^Œ∞. ^Œ∞_»∞¤ Pbã¨=∞‡ ÉèÏ~°`« ™êfi`«O„`À^Œº=∞OÖ’ ÉèíQÆ`üã≤OQ∑ JO`«\˜ `åºQÆ=¸iÎ. "≥Ú^Œ\˜ ™êH˜∆x HÍÅhÖ’H˜ =zÛ K«OÑ≤ "ÕÜ«∞=Åã≤ =zÛ# JQÆ`åºxfl fã¨∞H˘zÛOk P"≥∞. `«# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ^Œ∞_»∞¤ =O^Œ#O K«xáÈ`«∞#fl ^Œ$âߺxfl K≥ÑÙ¨ OÎ >Ë Hõà√◊ § Z„~°ÉÏ~°x PO„^è∞Œ _»∞ ÖË _ » ∞ . JO^Œ ∞ ˆ H Hõ = ∞‡"å~° ∞ =∞~˘Hõ ™ êi ÉèíÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. „Ѩu =∞~°}O XHõ K«i„`« Jx P"≥∞ x~°∂Ñ≤OzOk. <å H˘_»∞‰õΩ QÆ∞O_≥Ö’¡ |iâ◊ # ∞ kOz =∞m§ ÖÏy#Ѩ C _» ∞ Hõ „ ~° qiy=zÛOk 'JÜ«∂º— Jx P"≥∞ K≥Ñ≤Ê# K«i„`«‰Ωõ Hõà√◊ § Z„~°ÉÏ~°x ^Œo`«∞Å∞ =Ù<åfl~å? Wn ã¨∂ÊùiÎ. XHõ ã¨∞O^Œ~°=∞‡, XHõ g~°=∞‡,

Hõq`«

ã¨=∂O`«~°

XHõ ã¨∞O^Œ~°=∞‡ XHõ g~°=∞‡ XHõ ã¨∞"å~°Î XHõ ã¨∞Ö’K«#. gàı¡ =∞# Kåi„`«Hõ ã¨OˆH`åÅ∞. ^Œo`« K«i„`«‰õΩ ѨÙ<å^Œ∞ÖËã≤# ^Œo`« ¢ã‘Î =¸~°∞ÎÅ∞. XHõ ã¨∞"å~°Î, XHõ ã¨∞Ö’K«#. =∞# Kåi„`«Hõ ã¨OˆH`åÅ∞. =∞# K«i„`«‰õΩ ѨÙ<å^Œ∞Å∞ "Õã≤# ^Œ o `« ¢ã‘ Î =¸~° ∞ Î Å ∞. JHõ ¯ _» ÃÑ^Œ Ì Å ∞ 㨠O Ü« ∞ =∞# K« ` « ∞ ~° ∞ Å∞. ZO`« \ ˜ z‰õ Ω ¯=Ú_ç # ~Ú<å 㨠∞ <åÜ« ∂ 㨠O QÍ

uÜ« ∞ ºQÆ e y# 㨠= ∞~° ∞ ú Å ∞. giH˜ `À_» ∞ J+¨ ì k ‰õ Ω ¯Å∞ áêeOK« QÆ e y# Hõ q ∞\˜ ~°∂á⁄OkOk. D K«i„`« XHõ |∞„~°Hõ^äŒQÍ, XHõ <å@HõOQÍ, XHõ ã≤x=∂QÍ ^Œo`«∞Å∞ fã¨∞H˘x x~°O`«~°O =∞##O KÕã¨∞HÀ"åeûOk. 18 ~ÀAÅ ‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `« Ü«Ú^Œú ѨÙ<åkQÍ ÅHõ∆ ¿ÑrÅ∞ ~åã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍx ^Œo`«∞Å K«i„`«#∞ XHõ =∞Å∞Ѩ٠uÑ≤Ê ÉèÏ~°`«^Õâ◊ ™ê=∂lHõ K«i„`«Ö’ XHõ J^蕺ܫ∞O ã¨$+≤Oì z# HÍ~°OKÕ_∞» L^Œº=∞ g~°∞ʼnõΩ 21ã¨O=`«û~åÅ `«~°∞"å`« XHõ¯ x"åo, XHõ¯ ã¨O㨇~°}, XHõ¯ =∞##O, XHõ¯ ѨÙ#~åÖ’K«#, XHõ¯ ѨÙ#ifiq"ÕK«#, XHõ¯ ѨÙ#~°∞r˚=<À^Œº=∞ â◊OMÏ~å=O. `«Ñ¨Ê‰õΩO_® "Õ ™ êÎ ~ ° ∞ Hõ ^ Œ ∂ ! KÕ Ü « ∞ ÖË = Ú K« i „`« Ö ’ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO HÀÖ’Ê`å~°∞ ã¨∞=∂... K«i„`« ѨÙ#â◊Û~°}‰õΩ L`ÕÎ[O. (HÍ~°OKÕ_»∞ ã¨OѶ¨∞@# [iy D EÖˇ· 17‰õΩ 21 ã¨O=`«û~åÅ∞ ѨÓiÎ J~Ú# ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ) ❒

QÆ∞}áê~î°O _®II K«ÅÑ¡ e¨ ¡ ã¨fi~°∂Ѩ~å}˜

áêzѨà◊§ ^•ã¨∞_»∞ Z<åflà◊√§ áê_ç<å J^Õáê@ ѨÙã¨ÎHÍÅxO_® J"Õ áêzÃÑ\˜#ì áê~îåÅ∞ "å_ç =∞ã¨HÎ Oõ Ö’x |∂[O`å `≥Å¡\˜HÍy`«O â◊s~°OÃÑ· #Å¡\˜ JHõ∆~åÅ∞QÍ ‰õΩ=∞‡iã¨∞ÎO\Ï_»∞ ~å=Ú_»∞ =∞Oz ÉÏÅ∞_»∞ ã‘`«=∞‡ P^Œ~°≈ ~ÚÖÏ¡Å∞ J=∂‡Ü«∂ ! ~å==∂‡! J@¡Ñ≤O_ç ~°∞|ƒ=∞‡! Ñ≤ÅÅ ¡ áê~îåÅxO_® ÉÏÅ Qˆ Ü«∂ÅxO_® ~å|O^Œ∞Å ÉèÏ+¨ K«i„`« Y*Ï<åÖ’¡ ~å*ϺÖËe# ~°∞„^Œ=∞‡Å‰õΩ `«Ñ¨Ê zO^Œ∞ ZÅ¡=∞‡Å‰õΩ KÀ@∞ÖË^Œ∞ EÖˇ· 2007

Ñ≤_çÔH_»∞ =∞x+≤`«#O HÀã¨O Kå=Ù |`«∞‰õΩÅ ã¨=∞~°O KÕÃã =∞\˜ìa_»¤Å∞ Ü≥∂^èŒ∞Å∞HÍ~°∞ "å_ç _çHõ∆<£ JO`å HÍO„@_çHõ∆<Õ! `«=∞ heHõà◊§ Ñ≤Ö’¡_»∞ ukä #Hõ∆„`åÅ „ѨHÍ~°O _çl@Öò _≥·sx #_çÑ≤™êÎ_»∞ Ѩiâ’kèOKÕk YQÀà◊âߢ™êÎxfl rqOKÕk =∞#∞ ^èŒ~°‡âߢ™êÎxfl JO^Œ∞Hˆ ! ¢á⁄ÃѶã¨~ü 'K«i„`«Ç‘Ï#— HõÅ=∞O^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞ <ÕÅ =∂oQÆÖò áê`«∞‰õΩáÈ~Ú# q„^ÀǨÏHõ K«i„`«#∞ `«# "Õ∞^èŒã¨∞û`À `«qfi áÈã¨∞Î<åfl_»∞ *ÏuH˘Hõ hux *ˇO_»~üH˘Hõ sux

xˆ~ÌtOz# k‰õΩ¯=∂e# ã≤Å|ãπ "≥ÚǨ# `å~°∞_»Éσ‰õΩ=∞‡iOz JHõ∆~°=∞O>Ë J*Ï˝<åxfl KèkÕ OKÕ PÜ«Ú^è=Œ ∞x áê~îO° JO>Ë =∞x+≤x k^ÕÌ J^ŒÌ=∞x WuǨã¨O JO>Ë ~ÚOy`åxfl ÃÑOKÕ K«^=Œ x ~°HÎõ =∂O™êÅ∞#fl áê~î°º „Ѩ}ÏoHõ#∞ ã≤ã¨Öˇ·# ~°∂ѨÙHõ\˜ìã¨∞Î<åfl_»∞ WѨC_»∞ ѨÙã¨ÎHõO ¿ÑrÅ∞ H˘`«Î H˘`«Î áê~îåÅ#∞ "˘à◊§O`å Ѩ~°∞K«∞‰õΩx ã¨iH˘`«ÎQÍ QÆ∞ÉÏoã¨∞Î<åfl~Ú. 17

ã¨=∂O`«~°

WO@~°∂ºfi

JÃã·<£¤ Éèí∂=ÚÅ ÉÏQÀ`«OÖ’ "≥·Zãπ, K«O„^ŒÉÏ|∞

W^ŒÌ~°∂ W^ŒÌˆ~...! -

HÍO„ÔQãπ, \˜_çÑ≤ ÃÑ^ŒÌÅ J<庄HÍO`«OÖ’ JÃã·<£¤ Éèí∂=ÚÅ∞ [QÆ<£ ã≤"≥∞O\ò á¶êºHõìsH˜, „|Ǩχ}˜ ã‘ìÅ∞ WzÛ# Éèí∂=ÚÅ ˆ~@∞#∞ #∂º„@Öò ÉÏ_ô x~°‚~Ú¿ãÎ ÉÏQÆ∞O_Õk.

~åROÖ’x JÃã· < £ ¤ Éè í ∂ =ÚÅ P„Hõ=∞}Ö’ ~å[âıY~üÔ~_ç¤H˜, K«O„^ŒÉÏ|∞H© áê„`«=ÙO^Œx, gi^ŒÌ~°∂ XHõ>Ë#x ÉèÏ~°`« iѨa¡Hõ<£ áêsì (P~üxS) ~åR J^茺‰õ∆Ω_»∞, „Ѩ = ÚY <åºÜ« ∞ "åk ÉÁ*Ï˚ ` å~° H õ O P~ÀÑ≤OKå~°∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ "å\˜x "å~°∞ J#∞Éèqí OK«_"» ∞Õ H͉õΩO_® a<åg∞ ¿Ñ~°`¡ À#∂ J#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl~°x `≥eáê~°∞. qâßY#QÆ~O° Ö’ XHõ HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ áêÖÁæ#_®xH˜ =zÛ# ÉÁ*Ï˚`å~°HõO ~åROÖ’ =Ù#fl Éèí∂ã¨=∞㨺ÃÑ· '=∞#Éè∂í q∞— Ѩ„uHõ`À „Ѩ`ºÕ HõOQÍ =∂\Ï¡_®~°∞. D 㨠O ^Œ ~ ° ƒ ù O QÍ PÜ« ∞ # =∂\Ï¡ _ » ∞ `« ∂ K«O„^ŒÉÏ|∞ HÍÅOÖ’ PÜ«∞# =∞O„`«∞Å∂, Z"Õ∞‡Ö˺Å∂, ZOÑ≤Å∂, "≥·Zãπ HÍÅOÖ’ PÜ«∞# =∞O„`«∞Å∂, Z"Õ∞‡Ö˺Å∂, ZOÑ≤Å∂ JÃã· < £ ¤ Éè í ∂ =ÚÅ∞ J<庄HÍO`« O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°x K≥áêÊ~°∞. K«O„^ŒÉÏ|∞<åÜ«Ú_»∞ z`«∂Î~°∞, <≥Å∂¡~°∞ lÖÏ¡Ö’¡ WѨÊ\˜ˆH 1500 ZHõ~åÅ JÃã·<£¤ Éèí∂=ÚÅ∞ a<åg∞ ¿Ñ~°¡`À P„Hõ q ∞OK« ∞ ‰õ Ω #fl@∞¡ Ѩ i jÅ# KÕ ã ≤ x~åú i OKå=∞x PÜ« ∞ #ÃÑ· K« ~ ° º Å∞ fã¨∞HÀ"åÅx QÆ=~°fl~ü‰õΩ q#uѨ„`«O WzÛ KåÖÏ HÍÅ"≥ ∞ ÿ < å WO`« = ~° ‰ õ Ω ZÖÏO\˜ K«~°ºÅ∞ fã¨∞HÀÖË^Œx q=∞i≈OKå~°∞. `≥e™È `≥eÜ«∞HÀ =∂ <å#fl Éèí∂=ÚÅ∞ H˘<åfl_»∞, "å\˜x ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ™êfinè#O KÕ™êÎ#x K≥ÑÊ≤ # "≥ · Z ãπ , Z=iH˜ WKåÛ~À, Z=~° ∞ J#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl~À Z=iH© `≥eÜ«∞^Œx, Jã¨Å∞ W_»∞ѨÙÅáêÜ«∞‰õΩ "≥o¡K«∂¿ã ^è≥·~°ºO Z=iH© ÖË^xŒ K≥áêÊ~°∞. 9/77 K«@„ì ѨHÍ~°O "≥Z· ãπ uiy WzÛ#ѨÊ\˜H© PÜ«∞# tH∆Í~°∞›_Õ! PÜ«∞##∞ 18

-

ÉÁ*Ï˚ `å~°HOõ P~üÑS≤ ~åR J^躌 ‰õΩ∆ _»∞

^Õ"åÅÜ«∞ Éè∂í =ÚÅ∞ ¿Ñ^ŒÅˆH H“Å∞‰õΩ W"åfie „Ѩ^è•#=∞O„u KÕ`«∞Å g∞^Œ∞QÍ WzÛ# Ѩ\ÏìʼnõΩ WO`«=~°‰õΩ Éèí∂™êfinè#O KÕÜ«∞ÖË^Œ∞

_çãπq∞ãπ KÕÜ«∞=∞x, K«@ì „Ñ¨HÍ~°O K«~°ºÅ∞ fã¨∞HÀ"åÅx „Ѩ*τѶO¨ \ò `«~Ñ° Ù¨ # q#uѨ„`«O WzÛ<å K«~°ºÅ∞ ÖË=x `≥eáê~°∞. W@∞ HÍO„Ô Q ãπ , J@∞ `≥ Å ∞QÆ ∞ ^Õ â ◊ O "å~° ∞ JÃã·<ɤ£ ∂íè =ÚÅ∞ P„Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍ|>Ëì "å\˜x HÍáê_»∞HÀ=_®xH˜ „ѨÉèí∞`«fiO 9/77 K« @ ì ã ¨ = ~° } f㨠∞ H˘KåÛ~° x PÜ« ∞ # q=∞i≈OKå~°∞. D ã¨=~°} „ѨHÍ~°O JÃã·<¤£ Éè∂í =ÚÅ∞ ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩx ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ѨOKåeû# J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . Jã¨Å∞ K«\Ïì<flÕ H˘xfl <À\˜ÃѶ_· £ TiÜ«∂ÅÖ’ J=∞Å∞ KÕÜ∂« eû# J=ã¨~O° ÖË ^ Œ x <À\˜ Ñ ¶ ≤ ˆ H +¨ < £ W=fi_®xH˜ „Ѩ Ü « ∞ ufl㨠∞ Î < åfl~° ∞ . P„Hõ q ∞OK« ∞ ‰õ Ω #fl Éèí∂=ÚÅ∞ U"≥·`Õ L<åflÜ≥∂ P„Hõ=∞} ^•~°¡ˆH „Hõ = ∞|nÌ H õ i OK« _ ®xH˜ „Ѩ É è í ∞ `« fi O „Ѩܫ∞uflã¨∞ÎOk. g@xflO\˜h K«∂¿ãÎ JÃã·<£¤ Éè∂í =ÚÅ∞ uiy ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ JѨÊyOKÕ L^ÕâÌ º◊ O J@∞ HÍO„ÔQãπ‰õΩ, W@∞ \˜_çÑ≤H˜ ÖË^Œ<Õk ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`ÀOk Jx q=iOKå~°∞. Hõ_»Ñ¨ lÖÏ¡Ö’ [QÆ<㣠"≤ ∞≥ O\ò á¶êºHõsì H˜ 480 ZHõ~åÅ∞ Éèí∂q∞ ZHõ~å‰õΩ ÅHõ∆~°∂áêÜ«∞Å∂, „|Ǩχ}˜ ã‘Ö ì ûò H˜ ZHõ~å‰õΩ 18"ÕÅ∞ K˘Ñ¨C# 1000 ZHõ~åÅ Éèí∂q∞x HÍ~°∞KÒHõQÍ Hõ@ìÃÑ@ì_»O ZO`« =∂„`« O <åºÜ« ∞ O HÍ^Œ x ÉÁ*Ï˚ ` å~° H õ O Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. =º=™êÜ«∂xH˜ ѨxH˜~åx Éè∂í =ÚÅ∞ D HõOÃÑhʼnõΩ W"åfiÅ#∞‰õΩO>Ë „ѨÉèí∞`«fiOÖ’x ÃÑ^ŒÌÅ `åÅ∂Hõ =º‰õΩÎÖË Hõ O ÃÑh Ü« ∞ [=∂#∞Å∞ HÍ|\˜ ì XHõ #∂º„@ÖòÉÏ_ô "å\˜H˜ ^èŒ~° x~°‚~ÚOKåeû#

J=ã¨~O° LO^Œx `≥eáê~°∞. Jã¨Å∞ „ÉǨχ}© ã‘ ì Å ∞‰õ Ω Jxfl "Õ Å ZHõ ~ åÅ Éè í ∂ =ÚÅ∞ J=ã¨~°=∂? J^Õq^èŒOQÍ Hõ_»Ñ¨Ö’ =∞~˘HõiH˜ q=∂<å„â◊Ü∞« O x~å‡}ÏxH˜ "ÕÖÏk ZHõ~åÅ∞ W™êÎ=∞x K≥ѨÊ_»O 㨨|ÉË<å Jx PÜ«∞# „ѨtflOKå~°∞. „ѨÉèí∞`«fiO 1969 #∞O_ç 2002 =~°‰õΩ "≥ Ú `« Î O 45 ÅHõ ∆ Å ZHõ ~ åÅ Éè í ∂ =ÚÅ∞ ѨOKå=∞x K≥|∞`ÀOk. nxÖ’ „ѨÉèí∞`«fi ÖˇH¯õ Å „ѨHÍ~°O 50 âß`åxH˜ ÃÑ·QÍ Éè∂í =ÚÅ∞ J<åfl„HÍO`« =∞Ü« ∂ ºÜ« ∞ x 㨠fi Ü« ∞ OQÍ =ÚYº=∞O„`Õ „ѨHõ\˜OKå~°∞. =∂ L^ÕÌâ◊ºO U=∞O>Ë WOHÍ Z‰õΩ¯"Õ J<åfl„HÍO`«=∞~Ú LO@∞Ok. D Éè∂í =ÚÅ∞ uiy fã¨∞‰õΩx ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ JѨÊyOKåeû# J=ã¨~°O LOk. HÍh „ѨÉèí∞`«fiO P ѨxKÕÜ«∞_»O ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë U „ѨÉ∞íè `«fiO JkèHÍ~°OÖ’ LO>Ë "å~° ∞ ÉÏQÍ P„Hõ q ∞OK« ∞ ‰õ Ω <åfl~° x ÉÁ*Ï˚ ` å~° H õ O J<åfl~° ∞ . JO^Œ ∞ ˆ H \˜ _ ç Ñ ≤ Ǩ Ï Ü« ∂ OÖ’ HÍO„Ô Q ãπ QÍh, HÍO„Ô Q ãπ ǨÏÜ«∂OÖ’ \˜_çÑ≤ QÍh XuÎ_ç `Õ=_»O ÖË^Œx `≥ e áê~° ∞ . 9/77 K« \ Ïì x fl J=∞Å∞KÕ ¿ ãÎ JÃã·<ɤ£ ∂íè =ÚÅ ã¨=∞㨺 Ѩiëê¯~°=∞=Ù`«∞Ok. XHõiÃÑ· „H˜q∞#Öò ˆHã¨∞ ÃÑ\˜ì Ô~O_»∞"ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ [i=∂<å, P~°∞<≥ÅÅ∞ *ˇÅ · ∞tHõ∆ qkè ¿ ãÎ ^Œ ∞ ~å„Hõ = ∞} ^•~° ∞ ÅO`å ^•iH˜ =™êÎ~x° PÜ«∞# q=iOKå~°∞. „Ѩã∞¨ `Î O« K«@Oì „Ñ¨HÍ~°O J<åº „HÍO`«"≥∞ÿ# JÃã·<£¤Éèí∂=ÚÅ∞ ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩx Jã¨Å∞ ÅaÌ^•~°∞xH˜ (q∞QÆ`å 42= Ñ ¿ rÖ’...)

EÖˇ· 2007

K«i`«„

ã¨=∂O`«~°

Éè∂í ã¨O㨯~°}Å K«i`„ « Ü«∞O. HÀ^ŒO_£~å"£∞

Éè∂í

q∞ ѨOÑ≤},© Éè∂í ã¨O|O^è•Å#∞ |\˜ ì 㨠= ∂[ ã≤ ÷ u QÆ ` « ∞ Å∞ P^è • ~° Ñ ¨ _ ç =ÙO\Ï~Ú. =º=™êÜ« ∞ O „Ѩ^è•#OQÍ QÆÅ =∞#^Õâ◊OÖ’ Éèí∂ã¨O|O^è•ÖË ~å[H©Ü∞« Ѩiã≤`÷ ∞« Å#∞ x~åÌi™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ ™êfi`«O„`åº#O`«~°O ÉèÏ~°`«^Õâßxfl P^èŒ∞xHõ 㨠= ∂[OQÍ fiÛk^Œ Ì _ ®xH˜ Ѩ Å ∞=Ù~° ∞ ~°K«~Ú`«Å∞ Éèí∂ã¨O㨯~°}Å∞ `Õ"åÅx ã¨∂zOKå~°∞. Éèí∂ã¨O㨯~°}Å∞ Ô~O_»∞ ~°∂áêÖ’¡ [~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. „ѨÉèí∞`«fi"Õ∞ ѨÓ#∞H˘x K«\ÏìÅ^•fi~å, q^è•<åÅ ^•fi~å Éèí∂ѨOÑ≤}© HÍ~° º „Hõ = ∂Å#∞ J=∞Å∞ KÕ ã ≤ Éèí∂ã¨O|O^è•ÅÖ’ =∂~°∞ÊÅ∞ `Õ=_»O XHõ Ѩ^uÌŒ . WHõ „Ѩ[Å∞ ã¨OѶ∞¨ \˜`"« ∞≥ ÿ ÃÑ`«OÎ ^•~°#¡ ∞, ^˘~° Å #∞ ZkiOz, Éè í ∂ =ÚÅ#∞ P„Hõq∞OK«_»O ^•fi~å Éèí∂ã¨O|O^è•ÅÖ’ =∂~°∞ÊÅ∞ fã¨∞H˘x ~å=_»O =∞~˘Hõ Ѩ^ŒÌu. "≥Ú^Œ\˜ Ѩ^ŒÌuÖ’ „ѨÉèí∞`«fi"Õ∞ ÃÑ·#∞O_ç Éèí∂ ã‘eOQÆ∞Å∞, Éèí∂ ѨOÑ≤}© HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì_»O. Ô~O_»= Ѩ^ŒÌuÖ’ H˜O^Œ „Ѩ[ÖË

EÖˇ· 2007

Ѩ Ó #∞H˘x Éè í ∂ q∞x P„Hõ q ∞Oz ѨOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. Ô~O_»∞ Ѩ^ŒÌ`«∞Å =∞^茺 "≥·~°∞^ŒºO ÖË^Œ∞. „Ѩ[Å∞ ã¨OѶ¨∞\˜`«"≥∞ÿ Éèí∂ áÈ~å\ÏÅ#∞ fã¨∞H˘zÛ#ѨC_Õ „ѨÉèí∞`«fiO L^Œº=∂ʼnõΩ ÖÁOy K«\ÏìÅ#∞ fã¨∞H˘zÛOk. P K«\ÏìÅ∞ ‰õÄ_® „Ѩ[Å∞ ã¨OѶ¨∞\˜`«OQÍ L#fl „áêO`åÅÖ’¡ =∂„`«"∞Õ J=∞ÅÜ«∂º~Ú. „Ѩ[Å∞ ѨÓ#∞H˘x K«\ÏìÅ J=∞Å∞ÔH· „ѨÉ∞íè `«fiO ÃÑ·# XuÎ_ç `Õx, `ÕÖËx ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ Éèí∂ ã¨O㨯~°}Å∞ HÍy`åňH Ѩiq∞`«=∞Ü«∂º~Ú. Éè í ∂ áÈ~å\ÏÅÖ’¡ Éè í ∂ P„Hõ = ∞} áÈ~å@O XHÍ<˘Hõ ÉèÏQÆO =∂„`«"∞Õ . Jk J<ÕHõ ~°∂áêÖ’¡ ™êQÆ=K«∞Û. P áÈ~å@ ~°∂áêÅ∞ Éè í ∂ q∞ #∞O_ç Ü« ∂ [=∂x Ѷ ¨ Å ™êÜ« ∞ O á⁄O^Œ_®xH˜ J#∞ã¨iOKÕ Ñ¨^ŒÌ`«∞Å#∞ |\˜ì x~°‚Ü«∞"≥∞ÿ#k. Éèí∂ ã¨O|O^è•Å#∞ J~°÷O KÕ ã ¨ ∞ HÀ"åÅO>Ë =¸_» ∞ JOâßÅ#∞ ѨijeOKåe. Éè∂í q∞ Ü«∞[=∂x Z=~°∞, P Éèí∂q∞x ^Œ∞<Õfl^≥=~°∞?, ^Œ∞<Õfl =ºH˜Î #∞O_ç Ü«∂[=∂xH˜ Ѷ¨Å™êÜ«∞O U Ѩ^ŒÌ`«∞Ö’¡ KÕ~∞° `«∞#fl^À K«∂_®e. ™ê=∂lHõ Ѩiã≤`÷ ∞« Å#∞

|>Ëì Éèí∂ ã¨O|O^è•ÅÖ’ =∂~°∞Ê KÕ~°∞ÊÅ∞ =™êÎ~Ú. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ Éèí∂q∞ ã¨O|O^è•ÅÖ’ „a\©+π áêʼnõΩÅ∞ =zÛ# `«~∞° "å`« H˘xfl H©ÅHõ =∂~°∞ÊÅ∞ =zÛ<å~Ú. JO`«‰õΩ ѨÓ~°fiO Éè í ∂ q∞x ^Œ ∞ <Õ fl "åiˆ H K« @ ì | ^Œ Ì " ≥ ∞ ÿ # Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯Å∞O_Õq HÍ=Ù. ^Œ∞xfl# "å_Õ Ü«∞[=∂xQÍ H˘#™êˆQ"å~°∞. "å~°∞ tã¨∞Î =㨠∂ Å∞ KÕ ¿ ã "åiH˜ Ѩ O _ç # Ѩ O @Ö’ H˘O`«ÉèÏQÆO WKÕÛ"å~°∞. Éèí∂q∞x ^Œ∞#∞fl`«∂, tã¨∞Î Hõ\˜ì# Ô~·`«∞ÖË Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯Å∞ á⁄O^Õ"å~°∞. tã¨∞Î =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã JkèHÍ~åxfl „ѨÉèí∞`«fiO HÍO„\ÏHõì~°¡‰õΩ WKÕÛk. „a\©+π áêʼnõΩÅ∞ Ѩ#∞fl =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã JkèHÍ~åxfl HÍO„\ÏHõì~°¡‰õΩ WKÕÛ Ñ¨^ŒÌux ~°^Œ∞ÌKÕã≤ Ѩ#∞fl =ã¨∂Å∞‰õΩ JkèHÍ~° Ü«∞O„`åOQÍxfl U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. Éèí∂ Ü«∞[=∂#∞ʼnõΩ ¿Ñ~°∞¡ il+¨ì~°∞ KÕã≤ K«@ì|^ŒÌ"≥∞ÿ# Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯ HõeÊOKå~°∞. Éè∂í q∞ ã¨fiÉèÏ"åxfl |\˜ì Ѩ#∞fl#∞ x~åÌiOKå~°∞. „ѨuÉè∂í q∞ Ü«∞[=∂x `«#‰õΩ#fl Éè í ∂ q∞ÃÑ· qkè O z# t㨠∞ Î # ∞ qkè Q Í,

19

K«i`«„ ѨO@ѨO_ç<å, ѨO_»HõáÈ~Ú<å Hõ@ì=Åã≤ LO@∞Ok. D Ѩ^uÌŒ Éè∂í q∞x "åã¨=Î OQÍ ^Œ ∞ #∞fl`« ∞ #fl Ô ~ · ` « ∞ ʼnõ Ω Ü« ∂ [=∂#ºÑ¨ ٠ǨωõΩ¯Å∞ HõeÊOK«ÖHË áõ È~ÚOk. JO`«=~°‰Ωõ tã¨∞Î =ã¨∂Å∞ KÕã≤# [g∞O^•~°∞¡, "åi JkèHÍ~°QÆ}O `«=∞ Ѩ~°Ñ¨ux "å_»∞H˘x Éè∂í q∞ÃÑ· Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯Å∞ á⁄O^•~°∞. „a\©+π áêʼnõΩÅ∞ J@gÉè∂í =ÚÅ∞ H͉õΩO_® q∞ye# Éèí∂q∞x gÖˇ·#O`«"Õ∞~°‰õΩ ™êQÆ∞Ö’H˜ `≥KÕÛ „Ѩܫ∞`«flO KÕâß~°∞. 1930Å HõÖÏ¡ KåÖÏ Éèí∂q∞ ™êQÆ∞Ö’H˜ =zÛOk. 1930Å `«~°∞"å`« Éèí∂q∞ `«yæáÈ=_»O`À WHõ Éèí∂q∞ ѨOÑ≤}©x KåÖÏ „áêO`åÅÖ’¡ xeÑ≤"âÕ ß~°∞. JѨÊ\˜#∞O_ô Éè í ∂ q∞Ô H · "≥ · ~ ° ∞ ^è • ºÅ∞ f„=`« ~ ° = ∞Ü« ∂ º~Ú. Pi÷Hõ=∂O^茺=Ú z#fl, ã¨#flHÍ~°∞ Ô~·`«∞Å∞ Éèí∂q∞ Ѩ~å~¸Hõ~°}‰õΩ HÍ~°} "≥ ∞ ÿ O k. nx=Å¡ PǨ  ~° ^ è • #ºÅ ˆ ~ @∞¡ Ѩ _ ç á ÈÜ« ∂ ~Ú. =º= ™êÜ«∞O y@∞ìÉÏ@∞ HÍHõ KåÖÏ=∞Ok JѨ C Å áêÅÜ«∂º~°∞. Pq^èŒOQÍ `« = ∞ Éè í ∂ q∞x HÀÖ’ÊÜ« ∂ ~° ∞ . Hõ # ∞Hõ „a\© + π áêÅ#Ö’ H˘kÌ=∞Ok KÕuÖ’ Éèí∂q∞ ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿOk. "å~°∞ ‰õΩÅHõ@∞ìÉÏ@¡#∞ Pã¨~åQÍ KÕã¨∞H˘x Zã‘ û , aã≤ ‰õ Ω ÖÏÅ KÕ ` « "≥ \ ˜ ì KÕ ~ ÚOK« ∞ ‰õ Ω <åfl~° ∞ . `« ^ •fi~å Éè í ∂ q∞ÃÑ· QÆ}hÜ«∞"≥∞#ÿ P^•Ü«∂xfl á⁄O^•~°∞.

~° ^ Œ ∞ Ì K Õ ™ êÎ # x ™êfi`« O „`À^Œ º =∞OÖ’ H©ÅHõáê„`«#∞ áÈ+≤Oz# HÍ„OÔQãπ áêsì Ǩg∞ WzÛOk.

D <ÕѨ^䌺OÖ’ „a\©+π HÍÅOÖ’, „Ѩ ` Õ º H˜ O z 1930Å #∞O_ç [g∞O^•~° ¡ , Éè í ∂ ™êfi=ÚÅ PQÆ _ ®Å‰õ Ω =ºuˆ ~ Hõ O QÍ áÈ~å\ÏÅ∞ K≥Å~ˆ QÍ~Ú. D áÈ~å\ÏÅ∞ Éè∂í Ѩ O Ñ≤ } © ` À áê@∞ "≥ \ ˜ ì x~° ∂ ‡Å#Ô H · „Ѩ Ü « ∞ uflOKå~Ú. „a\© + π áêʼnõ Ω Å∞ [g∞O^•~°¡ ѨH∆Í# xeKå~°∞. ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ *ÏfÜ≥∂^Œº=∞O Ô~·`«∞ʼnõΩ =∞^ŒÌ`«∞xzÛOk. ™êfi`«O„`«ºO =¿ãÎ [g∞O^•s =º=ã¨÷#∞ 20

D K«\ÏìŠѶe¨ `«OQÍ "ÕÖÏk ZHõ~åÅ∞ QÆ Å [g∞O^•s =º=㨠÷ „Hõ = ∞OQÍ ~°^ŒÌ~ÚáÈ~ÚOk. "åi ™ê÷#OÖ’ =O^ŒÅ ZHõ~åÅ∞ QÆÅ P™ê=ÚÅ∞, Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ |ÅѨ_ç<å~°∞. g~°∞ ‰õÄ_® ‰õΩÅѨ~°"≥∞ÿ# „â◊ = ∞qÉè í [ # P^è • ~° O QÍ<Õ =º=™êÜ« ∞ O KÕã≤<å~°∞. ǨÏi`«qѨ¡=O`À D =~°æO ÉÏQÍ ÖÏÉè í Ñ ¨ _ ç O k. „Ѩ É è í ∞ `« fi O JOkOz# =ã¨`«∞Å#∞ LѨÜ≥∂yOK«∞H˘x L`«ÊuÎx,

D x~° ‚ Ü « ∂ Å „Ѩ H Í~° " Õ ∞ ™êfi`«O„`åº#O`«~°O HÍO„ÔQã¨∞ áêsì Éèí∂ 㨠O 㨠¯ ~° } Å#∞ „Ѩ " Õ â ◊ à Ñ\˜ ì O k. D HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ L`åÊ^ŒHõ`«#∞ ÃÑOK«_»O, Éè∂í q∞ ѨOÑ≤}Ö © ’ Jã¨=∂#`«Å#∞ `«yOæ K«_O» J<Õ ÅH∆ͺŠH˘~°ˆH =zÛ<å~Ú. ã¨=∂# ѨOÑ≤}© J<Õ „áêuѨkHõ D HÍ~°º„Hõ=∂ʼnõΩ ÖË^∞Œ . [g∞O^•s =º=ã¨#÷ ∞ ~°^∞Œ Ì KÕÜ∞« _®xH˜, H“ÖÏÌs ǨωõΩ¯Å#∞ HÍáê_»\ÏxH˜ „ѨÉèí∞`«fiO

1950ÅÖ’ K«\ÏìÅ#∞ `≥zÛOk. D K«\ÏìÅ∞ ^Õâ◊OÖ’x Jxfl „áêO`åÅÖ’ XˆH~°HõOQÍ J=∞Å∞ HÍÖË^∞Œ . L^Œº=∂Å∞ |ÅOQÍ L#fl „áêO`åÅÖ’ =∂„`« " Õ ∞ 㨠= ∞~° ÷ = O`« O QÍ J=∞ÅÜ«∂º~Ú.

ã¨=∂O`«~° L`åÊ^ŒH`õ #« ∞ ÃÑOK«∞HÀQÆeQÍ~°∞. `«`Ê« eù `«OQÍ =zÛ# q∞QÆ∞Å∞#∞ Ѩ@ì}ÏÅÖ’ Pã¨∞ÎÅ H˘#∞QÀÅ∞‰õ Ω LѨ Ü ≥ ∂ yOKå~° ∞ . Ѩ @ ì } P㨠∞ Î Å ∞ "åi Pi÷ H õ | ÖÏxfl =∞iO`« Q Í ÃÑOKå~Ú. ™êfi`«O„`À^Œº=∞OÖ’ |Å"≥∞ÿ# ™ê÷#O á⁄Ok# =~åæÅ∞ ™êfi`«O„`åº#O`«~O° „ѨÉèí∞`«fiO fã¨∞H˘zÛ# Jaè=$kú Ѷ¨e`åÅ#∞ Z‰õΩ¯=QÍ J#∞ÉèíqOKå~°∞. D =º=㨠÷ Ö ’ ZO`« „â◊ = ∞ KÕ ã ≤ < å áêÖË~‰¡° Ωõ , ‰õÄbʼnõΩ y@∞ìÉÏ@∞ HÍÖË^∞Œ . "å~°∞ Hõh㨠™œHõ~åºÅ#∂ <ÀK«∞HÀÖË^∞Œ . Ѷe¨ `«OQÍ<Õ „QÍ=∂ÅÖ’ "≥·~°∞^蕺Å∞ `«ÖˇuÎ<å~Ú. D "≥·~°∞^蕺Å∞ HÀ™êÎO„^•Ö’ ‰õΩÅѶ¨∞~°¬}ʼnõΩ, `≥ÅOQÍ} Ö’ #HõûŃs L^Œº=∂xH˜ ^•i fã≤<å~Ú. D^Œâ◊Ö’ Ô ~ · ` åOQÆ L^Œ º =∂Å∞ „Ѩ^è•#OQÍ "≥\˜ìx, ‰õΩŠѨ~°"≥∞ÿ# „â◊=∞ qÉèí[##∞ =ºuˆ~H˜OKå~Ú. Éè∂í ™êfi=Ú Å∞ J„Hõ=∞OQÍ P„Hõq∞O K«∞‰õΩ#fl Éè∂í =Ú Å#∞ uiy ™êfinè#O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜, Éè í ∂ ™êfi=ÚÅ q∞QÆ ∞ Å∞ Éè í ∂ q∞x Ѩ O K« _ ®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKå~Ú. 1970ÅÖ’ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ D Ô~·`åOQÆ áÈ~å\ÏŠѶ¨e`«OQÍ<Õ „QÍ=∂Ö’¡ "≥\˜ì JO`«"≥∞ÿOk. Éèí∂™êfi=ÚÅ JkèHÍ~°O |ÅÇ‘ Ï #Ѩ _ ç á È~ÚOk. `« ` « Ê ù e `« O QÍ<Õ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ QÆ`«OÖ’ =∂kiQÍ „â◊=∞#∞ âßã≤OK«ÖHË õ áÈÜ«∂~°∞. JO^Œ∞=Å# Éè∂í q∞x J=Ú‡‰õΩ<åfl~°∞. WOHÍ `«=∞ Jnè#OÖ’ q∞ye# Éèí∂q∞x H“Å∞‰õΩ Wã¨∞Î<åfl~°∞. D <ÕÑ^¨ ºŒä OÖ’<Õ z#fl, ã¨#flHÍ~°∞ ~Ô `· ∞« Š㨠O Yº ÃÑiyáÈ~ÚOk. ‰õ Ω ÅѨ ~ ° " ≥ ∞ ÿ # „â◊ = ∞qÉè í [ # HÍ~° } OQÍ =º=™êÜ« ∂ xH˜ "≥Å∞ѨÖË L#fl ‰õΩÖÏÅ∞ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ Jq∞‡# Éè∂í q∞x H˘#∞QÀÅ∞ KÕã≤ =º=™êÜ«∞O KÕÜ∞« _»O „áê~°OaèOKå~Ú. EÖˇ· 2007

K«i`«„ J~Ú`Õ W"åà◊ ã¨~°mHõ~°} Ѷ¨e`«OQÍ Ô~·`«∞ʼnõΩ ǨÏi`« qѨ¡=O HÍÅOÖ’ Hõh㨠=㨠` « ∞ Å#∞ JOkOz# 㨠O 㨠÷ Å hfl ‰õÄeáÈÜ«∂~Ú. ~°∞}™œHõ~åºxfl HõeÊOz# ã¨Ç¨ÏHÍ~° ã¨Oã¨÷Å∞, ~°∂~°Öò ÉϺO‰õΩÅ∞, =Ú#∞Ѩ\˜ =Öˇ JѨCÅ∞ W=fi_»O ÖË^Œ∞. q`«Î<åÅ "åºáê~°O |Ǩïà◊*Ïu ã¨Oã¨÷Å QÆ∞Ñ≤Ê\’¡ z‰õΩ¯‰õΩ#flk. =º=™êÜ≥∂`«Ê`«∞ÎÅ =∂Ô~¯\˜OQ∑ ‰õÄ_® |_® HõOÃÑhÅ KÕ`«∞Ö’¡H˜ áÈ`«∞#flk. „ѨÉèí∞`«fiO =º=™êÜ«∂aè=$kúH˜ HÍ=Åã≤# ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ ÃÑ@ì_»O ÖË^Œ∞. D Ѩ i }Ï=∂Å =Å# Ô ~ · ` « ∞ ʼnõ Ω =º=™êÜ«∞O ÉèÏ~°"≥∞ÿOk. É’~°∞¡"Õã≤, ^èŒ~°QÆÅ =∞O^Œ∞Å∞, q`«<Î åÅ∞ `≥zÛ =º=™êÜ«∞O KÕ¿ãÎ KÕã≤# JѨC‰õÄ_® f~°_»O ÖË^Œ∞. q`«Î<åÅ∞ "≥ Ú ÅÔ H `« Î = Ù. "≥ Ú e¿ãΠѨ Ó `« Ñ ¨ Ó Ü« ∞ ^Œ ∞ . HÍÜ«∞Å∞ HÍÜ«∞=Ù. XHõ"àÕ ◊ q`«<Î åÅ∞ ÉÏQÆ∞<åfl Hõ Ô ~ O@∞~åHõ É’~° ∞ ZO_ç á È~Ú Ñ¨ O @ KÕuH˜~å^Œ∞. D Ѩiã≤÷uÖ’ Ô~·`«∞Hõ+¨ìO =$^è• J~ÚáÈ`« ∞ #flk. JѨ C g∞^Œ Ñ ¨ _ » ∞ `« ∞ #flk. ~°∞}ÉèÏ~°O fˆ~=∂~°æO HõxÑ≤OK«Hõ Ô~·`«∞Å∞ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. JO^Œ∞Hõx Éè∂í q∞x c_»∞QÍ =keÃÑ>ˇì z#fl, ã¨#flHÍ~°∞ Ô~·`«∞ÖËHÍ^Œ∞ =∞^茺`«~°QÆu ~Ô `· ∞« Å∞ ‰õÄ_® =Åã¨áÈ`«∞<åfl~°∞. Ѩ#∞Å∞ ÖËHõ

1970ÅÖ’ "≥Ú^ŒÖˇ·# Ô~·`åOQÆ áÈ~å\ÏŠѶ¨e`«OQÍ<Õ „QÍ=∂Ö’¡ "≥\˜ì JO`«"≥∞ÿOk. Éèí∂™êfi=ÚÅ JkèHÍ~°O |ÅÇ‘Ï#Ѩ_çáÈ~ÚOk. `«`«Êùe`«OQÍ<Õ Éèí∂™êfi=ÚÅ∞ QÆ`«OÖ’ =∂kiQÍ „â◊=∞#∞ âßã≤OK«ÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. EÖˇ· 2007

Éè∂í q∞ÖËx ‰õÄbÅ∞ =Å㨠áÈ`«∞<åfl~°∞. áÈÖËx "åà◊√§ PHõeKå=ÙÅ áêÅ=Ù`«∞<åfl~°∞. Éè∂í q∞x ™êQÆ∞Ö’H˜ `Õ=_»O, Jã¨ÖË Éèí∂q∞ÖËx "åiH˜ Éèí∂q∞x W=fi_»O W"åfià◊ „Ѩ^è•<åOâßÅ∞QÍ =ÚO^Œ∞H˘ã¨∞Î<åfl~Ú. ZHõ¯_≥·<å ™êQÆ∞‰õΩ ÖÏÜ« ∞ Ô H · # Éè í ∂ q∞=ÙO>Ë ^•xfl H“Å∞‰õ Ω Wã¨∞Î<åfl~°∞. HÀ™êÎO„^èŒÖ’ H“Å∞‰õΩ Wã¨∞Î#fl Éèí∂q∞ "ÕÅ ZHõ~åÅÖ’¡<Õ L#flk. H“ÖÏÌ~°¡ ǨωõΩ¯Å Ѩi~°H} ∆õ ‰õΩ =∞m§ W"åfià◊ „áê^è•#º`« ÃÑiyOk. J~Ú`Õ =∞~À"≥ · Ñ ¨ Ù Éè í ∂ q∞ qÅ∞= ~ÀA~ÀA‰õΩ ÃÑiyáÈ`«∞#flk. JO^Œ∞=Å# _»|∞ƒã¨Oáê^Œ#‰õΩ Éèí∂=ÚÅ J=∞‡HÍÅ∞, H˘#∞QÀà◊√§ ÃÑiyáÈ`«∞<åfl~Ú. D iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò "åºáê~åÅ HÍ~°}OQÍ Éèí∂ˆHO„nHõ~°} [iyáÈ`«∞#flk. „ѨÉ∞íè `«fi"Õ∞ ѨÓ#∞H˘x ¢ÃÑ·"@ Õ ∞ =º‰õΩÅ Î Éè∂í =ÚÅ#∞ ¿ãHõiOz HõO¿ÑhʼnõΩ Wã¨∞Î#flk. ~åROÖ’ P q^èŒOQÍ 50,000 ZHõ~åÅ#∞ HõOÃÑhʼnõΩ, q=∂<å„â◊Ü«∂Å∞, F_»ˆ~=ÙÅ x~å‡}ÏxH˜ |^ŒÖÏ~ÚOKå~°∞. JO^Œ ∞ ‰õ Ω QÍ#∞ Ѩ Å ∞‰õ Ω |_ç Ö Ë x =º‰õ Ω Î Å Éèí∂=ÚÅ<Õ „ѨÉèí∞`«fiO fã¨∞‰õΩO@∞#flk. Ѷ¨e`«OQÍ #+¨ìáÈ`«∞#flk ZÃã·#∞¤ Éèí∂=ÚÅ∞ HõÅ Zã‘û, Zã‘ìÖË. D JOâ◊O‰õÄ_® W"åfià◊ Éèí∂ã¨=∞㨺֒ „Ѩ^è•<åOâ◊"≥∞ÿ áÈ~ÚOk. 㨠~ ° m Hõ ~ ° } Ö’ Éè Ï QÆ O QÍ „Ѩ Ñ ¨ O K« É ÏºO‰õ Ω , „^Œ = ºxkè , „Ѩ Ñ ¨ O K« "å}˜ [ ºã¨ O 㨠÷ Å ∞ „Ѩ u áêk㨠∞ Î # fl Éè í ∂ 㨠O 㨠¯ ~° } Å∞ ÃÑ· # q=iOz# 㨠= ∞㨠º ʼnõ Ω Ѩ i ëê¯~° O K« ∂ Ñ≤ O K« Ö Ë H õ áÈ`«∞<åfl~Ú. H˘`«QÎ Í =ã¨∞#Î fl Éè∂í ã¨O㨯~°}Å HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ Éèí∂q∞ÃÑ· ǨωõΩ¯ Hõ e yOK« _ » O =ÚYº"≥ ∞ ÿ # JOâ◊ O QÍ LO@∞#flk. Éèí∂ 㨈~fiKÕã≤ Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯Å#∞ QÆ∞iÎOz, K«@ì|^ŒÌO KÕÜ«∞_»"Õ∞ WѨÊ\˜ Éèí∂ ã¨O㨯~°}Å ÅHõ∆ºO. HÀ<Õ~°∞ ~°OQÍ~å=Ù ã≤á¶ê~°ã¨∞Ö’¡#∞ WO`«‰õΩ q∞Oz# „Ѩ u áê^Œ # Å∞ ÖË = Ù. WѨ Ê \˜ ˆ H =zÛ# Éè∂í ã¨O㨯~°}Å K«\Ïìxfl ZÃã·#∞¤ Éè∂í =ÚÅ K«\Ïìxfl ѨHõ_»ƒOnQÍ J=∞Å∞ KÕÜ«∞_»O, H“ÖÏÌ~°¡‰õΩ ~°∞}™œHõ~°ºO HõeÊOK«_»O =O\˜q

ã¨=∂O`«~° HÀ<Õ~°∞ Hõq∞\© ã¨∂K«#Ö’¡ =ÚYº"≥∞ÿ#q. J~Ú`Õ D ã¨∂K«#Å J=∞Å∞‰õΩ ‰õÄ_® „ѨÉ∞íè `«fiO ã≤^OúŒ QÍ ÖË^∞Œ . ZO^Œ∞HõO>Ë iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò "åºáê~åxH˜ Éèí∂ã¨O㨯~°}Å K«@ìO, ZÃã·#∞¤ Éèí∂=ÚÅ K«\ÏìÅ#∞ J=~À^èŒOQÍ áêʼnõ Ω Å∞ K« ∂ 㨠∞ Î < åfl~° ∞ . HÍ|\˜ ì L#fl K«\ÏìʼnõΩ `«∂@∞¡ á⁄_»∞ã¨∞<Î åfl~°∞. Wn W"åfià◊ Éèí∂ L^Œº=∂ʼnõΩ <ÕѨ^ŒºO. D <ÕѨ^ŒºOÖ’ Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsìÅ∞ HÀ<Õ~°∞ Hõq∞>Ë x"ÕkHõ J=∞Å∞ÔH· L^Œºq∞ã¨∞<Î åfl~Ú. Jk J=ã¨~"° ∞Õ . P L^Œº=∞O H˘#™êQÆ=Åã≤O^Õ. J~Ú`Õ ^•x`À áê@∞ z#fl 㨠# flHÍ~° ∞ Ô ~ · ` « ∞ ŠǨωõΩ¯Å#∞ HÍáê_»\ÏxH˜ WOHÍ qã¨Î$`«"≥∞ÿ# HÍ~°º„Hõ=∞O HÍ"åe. Éè í ∂ q∞x Hõ e y LO_» @ =∞O>Ë Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯Å∞ LO_»@"Õ∞ HÍ^Œ∞. Éè í ∂ q∞#∞O_ç L`« Ê uÎ x á⁄O^Œ Q Æ Å QÍe. JѨC_»∞ =∂„`«"Õ∞ Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯ J~° ÷ = O`« = ∞=Ù`« ∞ Ok. "å}˜ [ ºÑ¨ O @Å∞ ѨO_çã¨∞Î#fl <Õ\˜ Ü«ÚQÆOÖ’ Éèí∂q∞H˜ Ô~·`«∞‰õΩ =∞^è Œ º #∞#fl 㨠O |O^è • xfl x~åú i OKÕ k ÃÑ@∞ì | _Õ . ÃÑ@∞ì | _ç Z=fii KÕ u Ö’ LO@∞O^À "åˆ~ Éèí∂q∞x J#∞ÉèíqOK« QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. =#~°∞Å∞ ÖËx"å~°∞ Ü«∂[=∂ <åºxfl HÀÖ’Ê`å~°∞. x~°∞ѨÜ∂≥ QÆ"∞≥ #ÿ Éè∂í q∞x J=Ú‡HÀ=_»O`«Ñ¨Ê J@∞=O\˜ Ô~·`«∞ʼnõΩ =∞~˘Hõ = ∂~° æ O ÖË ^ Œ ∞ . „Hõ = ∞OQÍ Éè í ∂ q∞ ÃÑ@∞ì|_ç HõÅ"åi KÕ`«∞Ö’¡H˜ áÈ`«∞Ok. ÃÑ@∞ì | _ç „Ñ¨ ^ è • <åOâ◊ O QÍ =∂i# `« ~ ° ∞ "å`« =º=™êÜ« ∞ ~° O QÆ ã¨ fi Éè Ï =O =∂iáÈ`« ∞ Ok. *ÏfÜ« ∞ , JO`« ~ å˚ f Ü« ∞ ~°OQÍÅÖ’ ÖÏÉè™í ê\˜QÍ J=∞‡QÆŠѨO@Å#∞ L`«ÊuÎKÕÜ«∞_»O „Ѩ`ÕºH˜Oz J@∞=O\˜ ѨO@Å`À "åºáê~°O KÕÜ«∞QÆÅ HõOÃÑhÅ J=㨠~ åÅ#∞ f~° Û _» O =º=™êÜ« ∞ ~° O QÆ ÅHõº∆ "≥∞áÿ È`«∞Ok. JO^Œ∞=Å# PǨ~°É„íè ^Œ`‰« Ωõ =ÚѨC=ã¨∞OÎ k. „Ѩ[Å Láêkè J=HÍâßÅ∞ ‰õÄ_® ^≥|ƒuO\Ï~Ú. Hõ#∞Hõ ™ê=∂lHõ, ~å[H©Ü«∞ Jã≤÷~°`« `«Öˇ`«∞Î`«∞Ok. 21

K«i`«„ Hõ # ∞Hõ ã≤ ÷ ~ ° " ≥ ∞ ÿ # Pi÷ H Íaè = $kú x , ™ê=∂lHõ „Ѩ Q Æ u x ™êkè O KåÅO>Ë =º=™êÜ«∂xfl ˆH=ÅO "åºáê~°OQÍ K«∂¿ãÎ KåÅ^Œ ∞ . =º=™êÜ« ∂ xfl XHõ r=# q^è•#OQÍ#∞, *’=<ÀáêkQÍ#∞ K«∂_®e. P ÅH∆ͺxfl KÕ~∞° HÀ=_®xH˜ Éè∂í ѨOÑ≤}© XHõ ÉèÏQÆO =∂„`« " Õ ∞ . ^•x`Àáê@∞ =∂Ô ~ ¯@∞ ^ÀÑ≤_#ç ∞O_ç ~Ô `· ∞« #∞ ~°HO∆˜ Kåe. Éè∂í q∞#∞O_ç L`«ÊuÎx ™êkèOK«_®xH˜ HÍ=Åã≤# =∞øeHõ ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å#∞ „ѨÉèí∞`«fi"Õ∞ HõeÊOKåe. HÍ=Åã≤# ™êOˆHuHõ Ѩi*Ï˝<åxfl JOkOKåe. Hõ # ∞Hõ Éè í ∂ q∞H˜ 㨠O |Okè O z# L^Œº=∂Å∞ ZѨC_»∂ XˆH ~°HõOQÍ ÖË=Ù. [g∞O^•s =º=㨠÷ ~ ° ^ Œ ∞ Ì ™êfi`« O „`åºxH˜ ѨÓ~°fiO=zÛ# ~Ô `· åOQÆ L^Œº=∂Å ÅHõº∆ OQÍ LO_çOk. ^•x`Àáê@∞ "≥\˜ì x~°∂‡Å#‰õΩ ‰õ Ä _» P L^Œ º =∂Å∞ Hõ $ +≤ K Õ â ß~Ú. ™êfi`«O„`åº#O`«~O° q∞QÆ∞Å∞ Éè∂í =ÚÅ∞ "≥\ì˜ x~°∂‡Å# ~Ô `· åOQÆ L^Œº=∂ÅÖ’ „Ѩ^•è #"≥∞#ÿ JOâßÅÜ« ∂ º~Ú. W"åfià◊ Éè í ∂ q∞ÃÑ· xÜ«∞O„`«}#∞ ™êkèOK«_O» KåÖÏ H©ÅHõ"∞≥ Oÿ k. J~Ú`Õ QÆ`« áÈ~å\ÏÅÖ’ â◊„`«∞=Ù Hõ x Ñ≤ O z#O`« 㨠∞ ÅÉè í O QÍ W"åfià◊ HõxÑ≤OKŒ_»∞. J<ÕHõ ~°∂áêÅÖ’ Ô~·`«∞–‰õÄbÅ z#fl, ã¨#flHÍ~°∞ ~Ô `· ∞« Å Láêkè J=HÍâßÅÃÑ· ^•_ç [~°∞QÆ∞`«∞#flk. P ^•_ç#∞O_ç Ô~·`«∞#∞

ã¨=∂O`«~°

HÍáê_®ÅO>ËÖ’`≥·# J^茺ܫ∞#O [~°QÍe. Ô ~ · ` « ∞ Å Ô ~ · ` « ∞ ‰õ Ä bŠ㨠= ∞㨠º ʼnõ Ω =¸ÅHÍ~°}ÏÅ#∞ "≥Å∞QÆ∞Ö’xH˜ `Õ"åe. P ã¨=∞㨺Šx=$uÎH˜ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’=Ù#fl Jxfl ™ê^èŒ<åÅ#∞ LѨÜ≥∂yOK«∞H˘x Ô~·`«∞Å#∞, ~Ô `· ∞« ‰õÄbÅ#∞ HõkeOKåe. QÆ`«OÖ’ [iy# Éèí∂ã¨O㨯~°}ʼnõΩ JO`«~`æ° O« QÍ L#fl Ѩiq∞`«∞Å =Å¡<Õ D<å_»∞ =º=™êÜ« ∞ ~° O QÆ O Ö’ 㨠= ∞㨠º Å∞ `«Öˇ`«∞Î`«∞<åfl~Ú. =∞# ^Õâ◊OÖ’ JO^ŒiH© Éè í ∂ q∞, Láêkè J#fl ÅH∆ Í ºxfl Éè í ∂ 㨠O 㨠¯ ~° } Å q^è • <åÅ∞ QÆ ∞ iÎ O K« Ö Ë ^ Œ ∞ . Jã¨=∂#`«Å#∞ `«yOæ K«_O» , x~°∞ѨÜ∂≥ QÆ"∞≥ #ÿ Éè í ∂ q∞x ™êQÆ ∞ Ö’H˜ `Õ = _» O , ¿ãO„nÜ« ∞ =º=™êÜ« ∂ xfl ÃÑOá⁄OkOK« _ » O J#fl"Õ Éèí∂ã¨O㨯~°}Å q^è•<åÅ∞ ZOK«∞‰õΩ#fl ÅH∆ͺÅ∞. D q^è•<åŠѶ¨e`«OQÍ „QÍ=∂Ö’¡ =∂~°∞ÊÅ∞ =zÛ# =∂@ x["Õ∞ [g∞O^•s =º=ã¨÷~°^ŒÌ~ÚOk. ‰õΩÅѨ~°"≥∞ÿ# „â◊=∞qÉèí[# g∞^Œ P^è • ~° Ñ ¨ _ ç =º=™êÜ« ∞ O KÕ ã ≤ # Éè í ∂ ™êfi=∞º=º=㨠÷ |ÅÇ‘ Ï #"≥ ∞ ÿ O k. D =∂~° ∞ ÊÅ∞ „Ѩ * ÏL^Œ º =∂Å∞ L#flKÀ@ "Õ Q Æ O QÍ =zÛ<å~Ú. W`« ~ ° „áêO`åÖ’¡ =∞O^Œ H ˘_ç Q Í ™êy<å~Ú. J~Ú`Õ Éèí∂ã¨O㨯~°}ŠѶ¨e`«OQÍ |Å"≥∞ÿ# ^èŒxHõ Ô~·`åOQÆO ZkyOk. P Ô~·`åOQÆ"Õ∞ Ѩ@ì}ÏÖ’¡ Pã¨∞Å Î ∞ ã¨OáêkOK«∞H˘x |ÅѨ_ç <Õ_∞» Éè∂í q∞

H˘#∞QÀà◊ √ § KÕ ã ≤ ᶠê "£ ∞ Ǩ Ï ∫*ò Å #∞ <≥ÅH˘Å∞Ê`«∞#flk. iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò "åºáê~°O KÕ ã ¨ ∞ Î # flk. D „Ѩ Ü « ∞ `åflÅÖ’ ~å[ºÜ«∞O„`åOQÆO`À L#fl ã¨O|O^è•ÖË ÉÏQÍ `À_»Ê_»∞`«∞<åfl~Ú. JkèHÍ~åxfl J_»O¤ ÃÑ@∞ìH˘x `« ‰ õ Ω ¯=^è Œ ~ ° ‰ õ Ω H˘O@∞<åfl~° ∞ . „Ѩ É è í ∞ `« fi Éèí∂=ÚÅ#∞ P„Hõq∞OK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. `«=∞ Éèí∂=ÚÅ#∞ HÍáê_»∞‰õΩ<Õ q^èŒOQÍ qÅ∞= ÃÑiˆ Q q^è Œ O QÍ „Ѩ É è í ∞ `« fi q^è • <åÅÖ’ =∂~°∞ÊÅ#∞ `ÕQÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. D =~°æO „Ѩ Ü ≥ ∂ [<åÅHõ # ∞QÆ ∞ }OQÍ<Õ ZQÆ ∞ =∞u P^è • i`« =º=™êÜ« ∂ xfl `Õ = _®xH˜ „Ѩܫ∞`åflÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Hõ#∞Hõ =º=™êÜ«∞ q^è•<åÅ∞, Éèí∂ ã¨O㨯~°} q^è•<åÅ∞ XHõ |Å"≥∞ÿ# ^èŒxHõ Ô~·`åOQÆ =~°æO Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ‰õΩ ^•ifâß~Ú. W@∞ Ѩ@ì}ÏÖ’¡ `«# Ѩ~°Ñ¨ux ÃÑOK«∞H˘x |Å"≥∞ÿ# â◊H˜ÎQÍ ZkyOk. JOÉË _ » ¯ ~ü K≥ Ñ ≤ Ê #@∞ì Éè í ∂ q∞x *ÏfÜ« ∞ OKÕ ã ≤ =º=™êÜ« ∂ xfl ã¨ Ç ¨ Ï HÍ~° 㨠O Ѷ ¨ ∂ ʼnõ Ω =kÖË ¿ ãΠѨ i }Ï=∂Å∞ WOH˘Hõ~H° Oõ QÍ LO_Õq. W"åfià◊ QÆ`« q^è•<åŠѶ ¨ e `« O QÍ ÃÑiy# JO`« ~ åÅ#∞ J㨠= ∂#`« Å #∞ x~° ∂ ‡eOK« _ ®xH˜ L^Œº=∂Å∞ ~å=Åã≤ L#flk. Wn <Õ\˜ Hõ~°Î=ºO. ❒

ã¨=∂Kå~°O

`«e^¡ OŒ _„ ∞» Å "åi¬HÍ^ŒÜ∞« O 2 ÅHõÅ∆ ∞ ^•\˜`Õ Zã‘û q^•º~°∞Å÷ ‰õΩ 'L#fl`«— LѨHÍ~°"`Õ <« åÅ∞ LO_»=Ù Zã‘û q^•º~°∞÷Å `«e¡^ŒO„_»∞Å "åi¬HÍ^•Ü«∞O ~°∂. 2 ÅHõ∆ʼnõΩ ÃÑ·|_ç`Õ L#fl`« q^ŒºÖ’ LѨHÍ~° "Õ`«<åÅ∞ á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ ã¨^Œ~°∞ q^•º~°∞÷Å∞ J~°∞›Å∞ HÍ~°∞. P^•Ü«∞O ~°∂.2ÅHõ∆ʼnõΩ ^•@x "åiH˜ =∂„`«"∞Õ LѨHÍ~° "Õ`<« åÅ∞ Åaè™êÎÜ∞« x Hˆ O„^Œ ™ê=∂lHõ <åºÜ«∞âßY L`«Î~°∞fiÅ∞ *ÏsKÕã≤Ok. D =~åæÖ’¡ „ѨuÉèÏ=O`«∞Öˇ·# q^•º~°∞÷ʼnõΩ QÆ∞}Ï`«‡Hõ q^Œº#∞ JOkOKÕ 127 q^•º ã¨Oã¨÷Å#∞ QÆ∞iÎOKå~°∞. g\˜Ö’ 52 WO[hiOQ∑ HõàÏâßÅÅ∞/SS\©Å∞, 21 "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò, S^Œ∞ <åºÜ«∞, 13 "≥·^Œº HõàÏâßÅÅ∞, =∞~À 26 „Ѩ`ÕºHõ ã¨Oã¨÷Å∞ L<åfl~Ú. g\˜Ö’ Zã‘û q^•º~°∞Å ÷ ‰õΩ L^•~°OQÍ LѨHÍ~° "Õ`<« åeKÕÛ 22

Ѩ^äŒHÍxfl ™ê=∂lHõ <åºÜ«∞âßY ~°∂á⁄OkOzOk. D q^•º ã¨O=`«û~°O #∞Oz 1250 =∞OkH˜ D LѨHÍ~° "Õ`<« åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. XHÀ¯ ã¨Oã¨÷Ö’ 10 =∞Ok Zã‘û q^•º~°∞÷ʼnõΩ W™êÎ~°∞. ¢ÃÑ·"Õ@∞ q^•ºã¨Oã¨÷Ö’¡ KÕˆ~"åiH˜ U\Ï ~°∂. 2 ÅHõ∆Å∞, "å}˜[º ÃÑ·Å@¡ tHõ∆}HÀã¨O ¢ÃÑ·"Õ@∞Ѷ¨¡~ÚOQ∑ Hõ¡ÉòÅÖ’ KÕi#"åiH˜ ~°∂. 3.72 ÅHõ∆Å K˘Ñ¨C# W™êÎ~°∞. W`«~° LѨHÍ~° "Õ`«<åÅ =∂kiQÍ H͉õΩO_® D LѨHÍ~° "Õ`«#O ˆH=ÅO J=ã¨~°"≥∞ÿ# Zã‘û q^•º~°∞÷ňH JOk™êÎ~°∞. ❒

EÖˇ· 2007

qâı¡+¨}

ã¨=∂O`«~°

Éè∂ í q∞ ^Œo`«∞Å "å~°ã` ¨ fi« ǨωõΩ¯ =∞ÖˇÑ¡ e¨ ¡ ÅHõ‡∆ Ü«∞º

Éè∂í

q∞HÀã¨O [iy# áÈ~å\ÏÅ∞, L^Œº=∂Å∞ PÜ«∂HÍÖÏÖ’¡ ZO`À „áê=ÚYº`«#∞ ã¨O`«iOK«∞‰õΩ<åfl~Ú. Z<Àfl ™ê=∂lHõ, Pi÷H,õ ~å[H©Ü∞« =∂~°∞ÊʼnõΩ HÍ~°}"≥∞ÿ<å~Ú. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ =∞~À™êi g\˜x Ѩije¿ãÎ `«Ñ¨Ê ^•x Ѩi}Ï=∂Å∞ J~°÷OHÍ=Ù. ™êfi`«O„`«ºáÈ~å@ HÍÅOÖ’<Õ Éè í ∂ q∞H˜ 㨠O |Okè O z# áÈ~å\ÏÅ∞ =ÚO^Œ ∞ ‰õ Ω =KåÛ~Ú. Ѩ O *ÏÉò , `≥ Å OQÍ}, áÈ~å\ÏÅ∞ JO^Œ ∞ Ö’ ÉèÏQÆ"∞Õ . J~Ú`Õ g\˜ Ѷe¨ `åÅ∞ PÜ«∂ ~å[H©Ü«∞ áêsìÅ q^è•<åÅ`À =Ú_çѨ_ç L<åfl~Ú. Jq K« \ Ïì Å ~° ∂ Ѩ O Ö’, Jaè„áêÜ«∂Å ~°∂ѨOÖ’ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~Ú. K«\ÏìÅ∞~å=_®xHõ<åfl =ÚO^Œ∞ ^•x g∞^Œ [iy# K« ~ ° Û #∞ QÆ ∞ ~° ∞ Î KÕã¨∞‰õΩO>Ë =∞Ozk. Éèí∂q∞ ѨOÑ≤}©H˜ 㨠O |Okè O z# q+¨ Ü « ∞ OÖ’ =∞# ^ÕâO◊ Ö’x HÍO„ÔQãπ, Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsìʼnõΩ ÃÑ^ŒÌ `Õ_® ÖË^Œ∞. [g∞O^•~°∞, *Ïw~åÌ~°∞, 㨠O ™ê÷ < ånâ◊ √ Å Jnè # OÖ’ L#fl Éè í ∂ =ÚÅ#∞ H“Å∞‰õ Ω ^Œ ∞ #∞fl`« ∞ #fl Ô~·`«∞Å∞ JO>Ë H“Å∞^•~°¡‰õΩ K≥O^•Å#fl ÅHõ∆ºO`À<Õ H˘xfl KÀ@¡ Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì, =∞i H˘xfl KÀ@¡ HÍO„ÔQãπáêsì, =∞i H˘xfl KÀ@¡ ™È+¨ e 㨠∞ ì Å ∞ Ô ~ · ` « ∞ Å#∞ ã¨g∞HõiOKå~Ú. XHõ "≥·Ñ¨Ù [g∞O^•s =ºuˆ~HõáÈ~å@O KÕã¨∂Î<Õ =∞~À"≥·Ñ¨Ù „a\˜ + π , 㨠O ™ê÷ < ånâ◊ √ Å#∞ ‰õ Ä _» ZkiOKå~°∞. g\˜H˜ `À_»∞ ‰õΩÅ=º=ã¨÷ =Å¡ |Å=Ù`«∞#fl x=∞fl‰õΩÖÏÖˇ·# Zã‘û, Zã‘ìÅ#∞ â◊ ¥ „^Œ ∞ ÅÖ’x H˜ O k ‰õ Ω ÖÏÅ∞ „ÉÏǨ Ï ‡} =ºuˆ~Hõ áÈ~å@OÖ’ ã¨g∞HõiOKå~Ú. P áÈ~å@"Õ∞ „ÉÏǨχ}Ë`«~°∞Å L^Œº=∞OQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk. J~Ú`Õ, áÈ~å@O Ѷ ¨ e `åÅ∞ =∞m§ K« @ ì ~ ° ∂ Ѩ O Ö’H˜ =∂ˆ ~ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ H˘O`« K«~°Û [iyOk. â◊¥„^Œ EÖˇ· 2007

J„QƉõΩÖÏÅ „ѨÜ≥∂[<åʼnõΩ „áêux^茺O =Ç≤Ïã¨∞#Î fl HÍO„ÔQãπ, Hõ=¸ºxã¨∞,ì ™È+¨eã¨∞Å ì ∞ H“Å∞^•~° ∞ ŠǨ Ï ‰õ Ω ¯Å∞ ~° H õ ∆ } K« \ Ïì x fl f㨠∞ ‰õ Ω ~å=_®xH˜ Ѩ Ó #∞‰õ Ω <åfl~° ∞ . D ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ J@ì_∞» QÆ∞ =~åæÅ, =ÚYºOQÍ JO@~åx ‰õ Ω ÖÏŠǨ Ï ‰õ Ω ¯Å ™ê^è Œ # ‰õ Ω =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ# a.P~ü. JOÉË_»¯~ü D

H“Å∞^•i ǨωõΩ¯Å ~°Hõ∆} K«\Ïìxfl =ºuˆ~H˜Oz, Éèí∂q∞x *ÏfÜ«∞O KÕÜ∂« Åx "åkOz# JOÉË_»¯~ü e|~°Öò |∂~°∞˚"åQÍ Hõ#|_»@O, Éè∂í =ÚÅ#∞ L#fl`« ‰õΩÖÏʼnõΩ ^è•~å^Œ`«ÎO KÕã≤ ‰õΩÅ=º=ã¨÷#∞ =∞iO`« Ѩ\˜+¨ìO KÕã#≤ Hõ=¸ºxã¨∞Åì ∂, "åi "å~°ã¨∞Å∂, qѨ¡=HÍ~°∞Å∞QÍ K≥ÖÏ=∞}˜HÍ=_»O Pâ◊Û~åºxfl Hõeyã¨∞Î#flk. D ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ ‰õΩÅ=º=ã¨÷‰õΩ L#fl |ÖÏxfl Wk ã¨∂zã¨∞ÎOk.

„Ѩuáê^Œ##∞ =ºuˆ~H˜OKå~°∞. H“Å∞^•i ǨωõΩ¯Å ~°Hõ∆} K«@ìO ‰õΩÅ =º=ã¨÷Ö’x JO`« ~ åÅ#∞ =∞iO`« ÃÑOK« ∞ `« ∞ O^Œ h , JO^Œ∞=Å¡ Éèí∂q∞x „ѨÉèí∞`«fiO Pnè#OÖ’ LOz, nxx J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ "åiH˜ bA WKÕÛ q^èOŒ QÍ U~åÊ@∞¡ KÕÜ∂« Åh, Éè∂í q∞ÖËx ‰õÄe "åiH˜ H“Å∞‰õ Ω W"åfiÅx P q^è Œ O QÍ „QÍ=∞OÖ’ Éèí∂q∞ÖËx "å~°∞ J<Õ Ñ¨iã≤÷u

ÖˉΩõ O_® K«∂_®Åx PÜ«∞# „ѨuáêkOKå~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞, P ~À*Ë JOÉË_¯» ~ü =º=™êÜ«∂xfl XHõ Ѩi„â◊=∞QÍ K«∂_®Åx, h\˜ ™œHõ~°ºO, Z_»∞¡, Ѩx=Ú@∞¡, Z~°∞=ÙÅ∞, q`«Î<åÅ∞, "≥Ú^ŒÖˇ·# "å\˜x ã¨~°Ñ¶¨~åKÕÜ«∞_»O ^•fi~å L=∞‡_ç =º=™êÜ«∞ ˆH∆„`åʼnõΩ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ@ì_»O „ѨÉèí∞`«fiO ÉèÏ^Œº`«QÍ LO_®Åx ã¨Ê+¨ìO KÕâß~°∞. W\Ï¡ WzÛ# Éèí∂q∞H˜, W`« ~ ° ™œHõ ~ åºÅ‰õ Ω H˘O`« Ѩ # ∞fl "Õ Ü « ∞ =K« Û x PÜ« ∞ # JO^Œ ∞ Ö’ ã¨∂zOKå~°∞. J~Ú`Õ, Hõ=¸ºxã¨∞ì Å`À ã¨Ç¨Ï HÍO„ÔQãπ áêsì, W`«~° áêsìÅ <åÜ« ∞ ‰õ Ω Å∞ Z=fi~° ∞ nxx JOwHõiOK«ÖË^Œ∞. Pâ◊Û~°º"Õ∞=∞O>Ë ã¨ fi O`« Pã≤ Î H ˜ =ºuˆ ~ Hõ " ≥ ∞ ÿ # Hõ = ¸ºx㨠∞ ì Å ∞ nxx QÆ \ ˜ ì Q Í =ºuˆ~H˜OKå~°∞. ^•x Ѩ~°º=ã¨#"Õ∞ H“Å∞^•i ǨωõΩ¯Å ~°Hõ∆}K«@ìO. D K«@Oì =∂„`«O „|ǨχO_»OQÍ J=∞Å∞ [iyOk. KåÖÏ KÀ@¡ Lz`«OQÍ, =∞iH˘xfl KÀ@¡ <å=∞=∂„`«O ˆ~@∞‰õΩ „QÍ=∞OÖ’x â◊ ¥ „^Œ ‰ õ Ω ÖÏʼnõ Ω [g∞O^•~ü, [w~åÌ~,ü ã¨O™ê÷<ånâ◊√ʼnõΩ Éèí∂q∞ ^ŒH˜¯Ok. W@∞¡ Éèí∂=ÚÅ∞ ^Œ H õ ¯ x"å~° ∞ P „QÍ=∞OÖ’ =Ù#fl L#fl`« ‰ õ Ω ÖÏÅ∞, H˜ O k ‰õ Ω ÖÏʼnõ Ω =ÚYºOQÍ Zã‘ûʼnõΩ P Éèí∂=ÚÅ∞ ^ŒH¯õ ÖË^∞Œ . â◊¥„^Œ∞ÅÖ’ H˜O^Œ =~°∞ã¨Ö’ L#fl =$uΉΩõ ÖÏÅ∞ ‰õÄ_® KåÖÏ KÀ\Ï¡ D Éèí∂q∞H˜ ^Œ∂~°OÖ’<Õ L<åfl~°∞. JO>Ë „QÍ=∞OÖ’ "Õ à ◊ § g∞^Œ ÖˇHõ¯ÃÑ@ìQÆeˆQ J„QƉõΩÖÏÅ =º‰õΩÎʼnõΩ D Éèí∂=ÚÅ∞ ^è•~°^Œ`«Î"≥∞ÿ<å~Ú. ™êfi`«O„`«ºO =zÛ# H˘`«ÎÖ’ U~°Ê_ç# ÉèÏs h\˜„áê*ˇ‰õΩìÅ =Å¡ D =º=™êÜ« ∂ xfl ÖÏÉè í ™ ê\˜ Q Í =∂~° ∞ Û‰õ Ω <åfl~Ú. P q^è Œ O QÍ JѨ Ê \˜ ˆ H ™ê=∂lHõ Ǩϟ^•Ö’ ÃÑ·# =Ù#fl D â◊¥„^Œ 23

qâı¡+¨} ‰õΩÖÏÅ∞ Pi÷HOõ QÍ |ÅѨ_®¤~Ú. ^•x JO_»`À ~å[H© Ü « ∞ OQÍ `« = ∞ ™ê÷ < åÅ#∞ ã¨∞ã≤÷~°Ñ¨~°K«∞‰õΩ<åfl~Ú. g@xflO\˜`Àáê@∞ q^Œº~°OQÆOÖ’ `«=∞ Ѩ@∞ì#∞ ÃÑOK«∞‰õΩx „ѨÉèí∞`«fi JkèHÍ~° Ü«∞O„`åOQÆOÖ’ SZZãπ, SÑ≤Zãπ, W`«~° H©ÅHõ"≥∞ÿ# L^ÀºQÍÖ’¡ áêQÍ "Õâß~Ú. 1970 „áêO`åxH˜ =KÕÛã¨iH˜ D ‰õΩÖÏÅ∞ |Å"≥∞ÿ# â◊H˜ÎQÍ ~°∂á⁄O^•~Ú. JѨÊ\˜ =~°‰Äõ L#fl ~å[H©Ü∞« |ÖÏ|ÖÏÖ’¡ =∂~°∞Ê#∞ HÀ~å~Ú. ^•x Ѷ¨e`«"Õ∞ HÍO„ÔQãπ áêsìÖ’ peHõ, W`«~° áêsìÖ’¡ Hõ^ŒeHõÅ∞ ~å[H© Ü « ∞ â◊ ‰ õ Ω ΠŠѨ Ù #ˆ ~ H© H õ ~ ° } ‰õ Ω ^•i fâß~Ú. ã¨iQÍæ D ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ ^ÕâO◊ Ö’ =∞~°Å Éèí∂q∞ ѨOÑ≤}© K«~°Û "≥Ú^ŒÖˇ·Ok. Jk Éèí∂áÈ~å\ÏÅ∞QÍ =∂iOk. JO^Œ∞ =Å¡<Õ KåÖÏ ~å¢ëêìÖ’¡ #HõûÖˇ·\ò áêsìÅ∞ Pq~°ƒqù OKå~Ú. P áêsìÅ∞ J=`«iOK«_®xH˜ ã≤ Ñ ≤ S , ã≤ Ñ ≤ Z O áêsì Å ∞ J#∞㨠i 㨠∞ Î # fl iq[x㨠∞ ì ã≤ ^ •ú O `åÅ<Õ "å^Œ # ã≤^•úO`«Ñ¨~°"≥∞ÿ#k. HÍh PK«~°}Ö’ ã≤Ñ≤S, ã≤ÑZ≤ O áêsìÅ∞ Éè∂í q∞Hõey# Éè∂í ™êfi=ÚÅ, ~Ô `· ∞« ŠѨHÍ∆ # xeKå~Ú. Éè∂í q∞ÖËx ‰õÄbÅ∞, Pk"åã¨∞Å#∞ Jq x~°H¡ º∆õ O KÕâß~Ú. JO>Ë XHõ J~°Oú Ö’ K≥áêÊÅO>Ë H“Å∞^•i ǨωõΩ¯Å ~°Hõ∆}K«@ìO á⁄Ok# ‰õΩÖÏÅ∞ „QÍ=∂Ö’¡ ™ê=∂lHõOQÍ, Pi÷HõOQÍ, ~å[H©Ü«∞OQÍ ÃÑ`«#Î O KÕ¿ã™ê÷~ÚH˜ ZkQÍ~Ú. ^•x Ѷe¨ `«"∞Õ KåÖÏ KÀ@¡ ^Œ o `« ∞ ÅÃÑ· ^•_» ∞ Å∞, J}z"Õ`Å « ∂ f„="≥∞<ÿ å~Ú. ɡeÛ, H©Å"Õ#‡}˜ ÖÏO\˜ ã¨OѶ¨∞@#Å∞ JÖÏO\˜"Õ. gà◊§‰õΩ „QÍ=∂Ö’¡x Éèí∂=ÚÅ`À áê@∞ J_»=ÙÖ’¡x ™ê~°=O`«"≥∞ÿ# Éèí∂=ÚÅ g∞^Œ Hõ#∞flѨ_çOk. D Ѩi}Ï=∂ʼnõΩ J@∞ W@∞QÍ, g\˜ K≥_∞» Ѩ i }Ï=∂ʼnõ Ω =ºuˆ ~ Hõ O QÍ<Õ #Hõ û Öˇ · \ ò L^Œ º =∞O Zyã≤ O k. D L^Œ º =∞O ~å[H©Ü«∞OQÍ iq[x*ÏxH˜, ™ê=∂lHõOQÍ J„QƉõΩÖÏʼnõΩ, Pi÷HõOQÍ ^èŒ#=O`«∞ʼnõΩ =ºuˆ ~ Hõ O QÍ =ÚO^Œ ∞ ‰õ Ω =zÛOk. W^Õ =~°ã¨Ö’ H˘xfl KÀ@¡ ã¨fi`«O„`«OQÍ ^Œo`«, Pk"åã‘ L^Œº=∂Å∞ ‰õÄ_® =KåÛ~Ú. D Ѩi}Ï=∂Å#∞ =ÚO^Õ TÇ≤ÏOz H“Å∞^•i ǨωõΩ¯Å ~°H} ∆õ K«\Ïìxfl =ºuˆ~H˜Oz, Éè∂í q∞x 24

ã¨=∂O`«~°

*ÏfÜ«∞O KÕÜ∂« Åx "åkOz# JOÉË_¯» ~ü e|~°Öò |∂~°∞"˚ åQÍ Hõ#|_»@O, Éè∂í =ÚÅ#∞ L#fl`« ‰õ Ω ÖÏʼnõ Ω ^è • ~å^Œ ` « Î O KÕ ã ≤ ‰õ Ω Å=º=㨠÷ # ∞ =∞iO`« Ѩ \ ˜ + ¨ ì O KÕ ã ≤ # Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ∂, "åi "å~°ã¨∞Å∂, qѨ¡= HÍ~°∞Å∞QÍ K≥ÖÏ=∞}˜HÍ=_»O Pâ◊Û~åºxfl Hõ e y㨠∞ Î # flk. D Éè Ï ~° ` « ^ Õ â ◊ O Ö’ ‰õ Ω Å =º=ã¨÷‰õΩ L#fl |ÖÏxfl Wk ã¨∂zã¨∞ÎOk. WHõ¯_» =∞~˘Hõ K«@ìO J=`å~°"≥∞uÎOk, ^•x ¿Ñˆ ~ Éè í ∂ Ѩ i q∞u K« @ ì O . nx ~° ∂ Ѩ HõÅÊ#Ö’<Õ Ñ¨iq∞`«∞Å∞ L<åfl~Ú. ^•x J=∞Å∞Ö’ ‰õ Ä _® KåÖÏ ÖÁ㨠∞ QÆ ∞ Å∞ L<åfl~Ú. WO^Œ ∞ Ö’ ZHõ ¯ _® ‰õ Ä _® ™êQÆ ∞ KÕ ã ¨ ∞ Î # fl Éè í ∂ =ÚÅ∞ Ѩ O Ѩ H ÍxH˜ QÆ∞iHÍÖË^Œ∞. c_»∞QÍ, ~åà◊√§~°Ñ¨CÅ`À L#fl Éèí∂q∞<Õ ^•x H˜O^Œ ¿ãHõiOKå~°∞. J~Ú`Õ ^•xx ‰õÄ_® ѨÓiÎQÍ Ñ¨OÑ≤}© KÕÜ«∞ÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. HÍ~°}"Õ∞=∞O>Ë H“Å∞^•i ǨωõΩ¯Å ~°H} ∆õ K«@Oì Ö’ Éè∂í =ÚÅ∞ á⁄Ok#"åˆ~ nxx h~°∞QÍ~°Û_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKå~°∞. <åºÜ«∞ ™ê÷<åÖ’¡ L#fl "åà◊§ „Ѩux^èŒ∞ÖË nxx h~°∞ QÍ~°Û_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKå~°∞. <åºÜ«∞™ê÷<åÖ’¡ L#fl "åà◊§ „Ѩux^è∞Œ ÖË nxx `«=∞ ‰õΩsÛÅ H˜O^Õã∞¨ ‰õΩx xsfi~°ºO KÕâß~°∞. nx`À ‰õÄ_® KåÖÏ KÀ@¡ #HõûÖˇ\ · ò áêsìÅ∞ qã¨iÎ OKå~Ú. Ѷ¨∞~°¬}Å∞ [iQÍ~Ú. P q^èŒOQÍ #HõûÖˇ·\ò áêsìÅ∞ P„Hõq∞Oz Z„~°*ˇO_®Å∞ áêu# Éèí∂=ÚÅ∞ ‰õÄ_® „Ѩ[Å∞ J#∞Éèí=OÖ’H˜ ~åÖË^Œ∞. 1990 „áêO`«OÖ’ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ KÕã≤# Éèí∂q∞ áÈ~å\ÏÅ∞ Ѷ¨e`åxfl=fiÖË^Œ∞. áÈbã¨∞Å ^•_»∞ʼnõΩ JÔ~ã¨∞ìʼnõΩ "ÕÅ=∞Ok *ˇ·à◊§ áêÅÜ«∂º~°∞. HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’x

^•"≥∞~° „QÍ=∞OÖ’ JѨÊ\˜ Ñ‘ÑÙ¨ Öòû"å~ü`À Hõeã≤ „Ѩ[Å∞ *ˇO_®Å∞ áêu# Éèí∂q∞ WѨÊ\˜H˜ Éè∂í ™êfi=ÚÅ Pnè#OÖ’<Õ LOk. „Ѩ [ Å∞ WOHÍ P Éè í ∂ q∞ g∞^Œ =∞=∞HÍ~°O HÀÖ’ÊÖË^∞Œ . ~åROÖ’ Éè∂í ѨOÑ≤}© =º=Ǩ  ~° O PÖ’zOKÕ @ Ѩ C _» ∞ W\© = Å [iy# Ѩ i }Ï=∂Å#∞ ‰õ Ä _® =∞#O QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞HÀ"åe. „ѨÉèí∞`åfiÅ∞ ѨOÑ≤}© KÕ™ê=∞x K≥ÑC¨ ‰õΩO@∞#fl Éè∂í =ÚÅ∞ HÍy`åÅ g∞^Œ ÅHõ∆Ö’¡ L<åfl~Ú. HÍh J"Õg „Ѩ[Å KÕ`«∞Ö’¡ ÖË=Ù. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ #QÆ~°O K«∞@∞ì ѨHõ¯Å ѨOÑ≤}©KÕã≤# ¿Ñ^ŒÅ Éèí∂=ÚÅ∞ iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò, |_® "åºáê~°∞Å HõÉÏ˚Ö’¡H˜ "≥o§áÈÜ«∂~Ú. HÀ™êÎÖÏO\˜ KÀ@¡ ~˘Ü«∞ºÅ K≥~∞° =ÙÅ∞QÍ =∂iáÈÜ«∂~Ú. ~Ô O_À q+¨Ü∞« O Uq∞@O>Ë , Éè í ∂ =ÚÅ∞#fl"åˆ ~ <Õ _ » ∞ q^•º~° O QÆ O Ö’, "åºáê~° ~ ° O QÆ O Ö’, "å}˜[º~°OQÆOÖ’ u+¨"ì ãÕ ≤ L<åfl~°∞. q^ÕâßÖ’¡ ã≤~÷ Ñ° _¨ ç áÈÜ«∂~°∞. Z=Ô~`· Õ „Ѩ`º« HõO∆ QÍ Éè∂í q∞ g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_»‰õΩO_® Ѩ\ÏìÅ∞ Hõey WOHÍ Éè∂í =ÚÅ#∞ `«=∞ Pnè#OÖ’ LOK«∞‰õΩ<åfl~À J@∞=O\˜ Éè∂í =ÚÅ q=~åÅ#∞ ¿ãHõiOz "å\˜x x[OQÍ =º=™êÜ«∞O g∞^Œ P^è•~°Ñ_¨ ç |uˆH "åiˆH W"åfie. g\˜x U q^èŒOQÍ „ѨÉ∞íè `«fiO ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩO@∞O^À, #HõûÖˇ\ · ò áêsìÅ∞ Z\Ï¡ã¨ÊOk™êÎÜ≥∂ "åà◊§ W+¨ìO. J^Õ q^èŒOQÍ Z@∞=O\˜ h\˜ P^è•~°O ÖËHõ "ÕÅ ZHõ~åÅ „ѨÉ∞íè `«fi, ¢ÃÑ·"@ Õ ∞ Éè∂í =ÚÅ∞ Ѩ_®=Ù Éè∂í =ÚÅ∞QÍ L<åfl~Ú. g\˜x ‰õÄ_® ÖˇH¯õ `ÕÖÏÛe. J\Ï¡Qˆ , Éè∂í q∞ D ~ÀA "åºáê~° "≥∞ÿOk. =º=™êÜ«∞O ã¨~°∞‰õΩ J~ÚOk. JO^Œ∞=Å¡ ^•xx XHõ Ѩi„â◊=∞QÍ QÆ∞iÎOz, Z=Ô~·<å Éèí∂q∞ H˘#∞HÀ¯=_®xH˜ =ÚO^Œ∞‰õΩ =¿ãÎ "åà◊§‰õΩ ÉϺO‰õΩÅ∞, „ѨÉèí∞`«fiO JѨCÅ∞ =∞OE~°∞ KÕÜ∂« e. Ѩi„â◊=∞Å∞ ÃÑ@ì_®xH˜ W@∞=O\˜ ã¨Ç¨ÏÜ«∂Å∞ JO^Œ∞`«∞<åfl~Ú. =º=™êÜ« ∞ ‰õ Ä bʼnõ Ω W\Ï¡ Éè í ∂ q∞x JOkOK«_®xH˜ „ѨÉ∞íè `«fiO XHõ xkèx U~åÊ@∞ KÕ Ü « ∂ e. Éè í ∂ q∞ Ѩ O Ñ≤ } © q+¨ Ü « ∞ OÖ’ Éèí∂Ѩiq∞u K«\Ïìxfl =∞m§ "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜`≥¿ãÎ „ѨÜ∂≥ [#O â◊¥#ºO Ѩiq∞u ZO`« `«yOæ z# Z=fi~°∂ P ѨikèÖ’H˜~å~°∞. WѨÊ\˜Hˆ P K«@Oì EÖˇ· 2007

qâı¡+¨}

ã¨=∂O`«~°

=zÛ Ô ~ O_» ∞ `« ~ åÖˇ · O k. ZO^Œ ~ À H˘`« Î Ü« ∞ [=∂#∞Å∞ =KåÛ~° ∞ . JO^Œ ∞ =Å¡ q"å^•Ö’¡ L#fl Éè∂í =ÚÅ#∞ „ѨÉ∞íè `«fiO K˘~°= fã¨∞‰õΩx ™êfinè#O KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë =∞Ozk. HÍh Ѩiq∞u `«yæOK«_»O =Å¡ XHõ ZHõ~°O ‰õÄ_® J^Œ#OQÍ `ÕÅ^Œ∞. Éè Ï ~° ` « ^ Õ â ◊ ™ê=∂lHõ x~å‡}O „ѨHÍ~°O, =º=™êÜ«∞ Éè∂í =ÚÅ∞ Hõey# ~Ô _»∞,¡ HÍѨ Ù , Hõ = ∞‡, "≥ Å =∞ ‰õ Ω ÖÏÅ`Àáê@∞, =º=™êÜ« ∞ HÍi‡‰õ Ω Å∞QÍ L#fl"åà◊ √ ¡ ^Œ o `« ∞ Å∞. gà◊ √ ¡ =∂„`« " Õ ∞ „Ѩ ` « º Hõ ∆ O QÍ =º=™êÜ«∞O g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç L<åfl~°∞. q∞QÆ`å ‰õΩÖÏÖ’¡ XHõ~∞° , J~å =º=™êÜ«∞OÖ’ LO_» = K« ∞ Û. HÍh Jk q∞#Ǩ  ~ÚOѨ Ù =∂„`«"∞Õ . `«~`° ~« åÅ∞QÍ =º=™êÜ«∞O Jaè=$kú KÕÜ«∞_®xH˜ "≥\˜ìKÕã≤# ^Œo`«∞Å∞ ã¨fi`«O„`« ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ =∞iO`« Éèí∂q∞ÖËx "åà◊√§QÍ q∞yÖÏ~°∞. 1961 [<åÉèÏ ÖˇHõ¯Å „ѨHÍ~°O Zã‘ûÅ [<åÉèÏ 49 ÅHõ∆Å∞ LO>Ë, U_»∞ ÅHõ∆Å=∞Ok =º=™êÜ«∞^•~°∞Å∞ L<åfl~°∞. ѨxKÕ¿ã â◊H˜Î Hõey# 30 ÅHõ∆Å [<åÉèÏÖ’ =º=™êÜ«∞^•~°∞Å∞ 23 âß`«O L<åfl~°∞. 1971Ö’ Wk J`« º O`« ^•~° ∞ }OQÍ Ñ¨_áç È~ÚOk. 57 ÅHõÅ ∆ [<åÉèÏ L#fl Zã‘ûÅ∞ ѨxKÕ¿ãâ◊H˜Î Hõey#"åà◊√§ ^•^•Ñ¨Ù 30 ÅHõ∆Å∞. ~Ô O_Àk =º=™êÜ«∞^•~°∞Å ã¨OYº 4 ÅHõÅ ∆ 26 "ÕʼnõΩ Ѩ_áç È~ÚOk. ѨxKÕ¿ã â◊HΘ Hõey#

^Œo`«∞Ö’¡ Wk ˆH=ÅO 13 âß`«O =∂„`«"Õ∞. 1981 =KÕÛã¨iH˜ „ѨÉèí∞`«fiO JO^Œ*Ëã≤# JÃã·<£¤ Éè∂í =ÚÅ =Å¡ "åà◊§ ã¨OYº =∞m§ ÃÑiyOk. =∞m§ Jk U_»∞ ÅHõÅ ∆ ‰õΩ KÕiOk. J~Ú`Õ JѨC_»∞ ѨxKÕ¿ã â◊HΘ Hõey# "åà◊√§ 40 ÅHõÅ ∆ ∞. "åà◊§Ö’ =º=™êÜ«∞^•~°∞Å âß`«O 17.5‰õΩ ÃÑiyOk. 1991Ö’ Jk 12 âß`åxH˜ Ѩ_áç ÈQÍ, 2001Ö’ Hˆ =ÅO 7.5âß`«O =∂„`«"∞Õ . JO>Ë Éè∂í q∞ÃÑ· P^è•~°Ñ_¨ ¤» ÅHõÖ ∆ Ïk =∞Ok ^Œo`«∞Å∞ U^Àq^è Œ O QÍ `˘ÅyOK« | _®¤ ~ ° ∞ . nxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ<Õ =º=™êÜ«∞HÍi‡‰õΩÅ ã¨OYº KåÖÏ QÆ}hÜ«∞OQÍ ÃÑiyOk. 1971–2001 =∞^茺 =zÛ# Éèí∂q∞ ^Œo`«∞Å#∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞ÔHà◊§ÖË^Œ∞. JÃã·<£¤ Éèí∂=ÚÅ ¿Ñ~°∞`À ^Œo`«∞ʼnõΩ ^ŒH˜¯# Éèí∂q∞ h\˜ áê~°∞^ŒÅ ™œHõ~°ºO ÖËxk. K≥@∞¡, QÆ∞@ìÅ∞, ѨÙ@ìÅ∞ LO_ç c_»∞QÍ L#fl Ѩ_®=Ù Éè∂í q∞. HÍh 1961 [<åÉèÏ ÖˇH¯õ Ö’¡ L#fl U_»∞ ÅHõÅ ∆ =∞Ok ^Œo`« Ô~·`«∞Å∞ Hõey=Ù#fl Éèí∂q∞ Z<Àfl Uà◊√¡QÍ Ñ¶ ¨ Å ™êÜ« ∞ O JOk㨠∞ Î # flk. ˆ H =ÅO Ѩ k ã¨O=`«û~åÅÖ’ ^•^•Ñ¨Ù 3 ÅHõ∆Å=∞Ok ^Œo`«∞Å∞ Éèí∂=ÚÅ∞ HÀÖ’Ê=_»O KåÖÏ q∞ã¨sì QÍ LOk. Éè∂í =ÚÅ∞ ѨOK«∞`«∞<åfl=∞x, ¿Ñ^ŒiHõO `˘Åyã¨∞Î<åfl=∞x „ѨHõ\˜ã¨∞Î#fl „Ѩ É è í ∞ `åfiÅ∞ D Ѩ i }Ï=∂ÅÃÑ· Hõ h 㨠O PÖ’zOK« H õ á È=_» O qKå~° H õ ~ ° O . Ü«¸x=i≈\©Ö’ ‰õÄ_® D Ѩiã≤÷`«∞Å#∞

Z=fi~°∂ Ѩ\˜ìOK«∞HÀÖË^Œ∞. nxx|\˜ì K«∂¿ãÎ, ™êfi`«O„`åºxH˜ =ÚO^Õ ^Œo`«∞Å∞ Z‰õΩ¯= Éèí∂q∞ Hõey=Ù<åfl~°x J~°÷=∞ø`«∞Ok. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ‰õΩ\©~° Ѩi„â◊=∞Öˇ·# `ÀÅ∞ =㨠∞ Î = ÙÅ L`« Ê uÎ Ö ’ ^•^•Ñ¨ Ù Ô ~ O_» ∞ ÅHõ∆Å=∞Ok L<åfl~°∞. JO>Ë Ô~O_»∞ ÅHõ∆Å ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ "å\˜g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç LO_Õq. 2001 [<åÉè Ï Öˇ H õ ¯ ʼnõ Ω =¿ãÎ ^•^•Ñ¨ Ù ÅHõ∆=∞Ok L<åfl~°∞. [<åÉèÏ =¸_çO`«Å∞ ÃÑiyOk. HÍh ‰õΩ\©~° Ѩi„â◊=∞Å g∞^Œ P^è•~°Ñ¨_»∞`«∞#fl ^Œo`«∞Å∞ ã¨QÍxH˜ ã¨QÆO `«QÍæ~°∞. ^•^•Ñ¨Ù P~°∞ÅHõ∆Å∞ LO_®eû# D =~°æO ÅHõ∆ =~°‰õΩ =∂„`«"Õ∞ LOk. WO`«\˜ ^•~°∞} Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ Z^Œ∞~˘¯O@∞#fl ^Œo`«∞Å∞ "≥Ú`«ÎO PO„^茄Ѩ^Õâò =º=™êÜ«∞ HÍi‡‰õΩÖ’¡ #∂\˜H˜ Ü«∂Éèˇ·âß`«O L<åfl~°∞. ^Œo`«∞Å [<åÉèÏÖ’<≥·`Õ<Õq∞, ѨxKÕ¿ã"åà◊§Ö’<≥·`Õ<Õq∞ ^•^•Ñ¨Ù _≥|ƒùÜü∞ âß`«OQÍ L<åfl~°∞. XHõ¯ =∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë „QÍ=∂Ö’¡ x=ã≤ã¨∞Î#fl ^Œo`«∞Ö’¡ #∂\˜H˜ #∂~°∞âß`«O =º=™êÜ«∞O g∞^Œ<Õ P^è•~°Ñ¨_ç L<åfl~°∞. nxfl ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx K«∂¿ãÎ „QÍ=∂Ö’¡ L#fl ^Œo`«∞Å ã¨=∞㨺 Éè∂í q∞ˆH =Ú_çÑ_¨ ç L#flk. JO^Œ∞=Å¡ Éè í ∂ q∞ Ѩ O Ñ≤ } © Ö ’ HÍh, Éè í ∂ 㨠= ∞㨠º Ѩiëê¯~°OÖ’HÍh ^Œo`«∞ʼnõΩ <åºÜ«∞O [~° Q ÍÅO>Ë , XHõ „Ѩ ` Õ º Hõ H Í~° º „Hõ = ∞O ^Œo`«∞ÅHÀã¨O J=∞Å∞ KÕÜ∂« e. ❒

J#º„HÍO`« ^Œo`«∞Å Éèí∂q∞ q=~åÅ∞ ã¨OII 1961, 1971, 1981, 1991, 2001 † PO„^茄Ѩ^Õâò q=~°=ÚÅ∞ [<åÉèÏ "≥Ú`«ÎO =º=™êÜ«∞^•~°∞Å∞ "≥Ú`«ÎO ѨxKÕ¿ã â◊H˜Î Hõey# "åà◊√§ =º=™êÜ«∞‰õÄbÅ∞ "≥Ú`«ÎO EÖˇ· 2007

1961 4973616

1971 5774548

1981 7961730

1991 10592066

2001 12339496

705931

426990

697705

660585

606761

3062058

2977127

4007564

5171920

4937314

1756908

2126833

2734910

3726590

4258259

25