Issue : December 2009

  • Uploaded by: Lalhlimpuia
  • 0
  • 0
  • July 2020
  • PDF

This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA


Overview

Download & View Issue : December 2009 as PDF for free.

More details

  • Words: 11,945
  • Pages: 36
-1-

Editorial:

-2-

KRISMAS-KRISTA RUAI Kei hi vân a\anga chhang nung lo chhuk chu ka ni, tupawhin he chhang hi a ei chuan chatuanin a nung reng ang – Lal Isua (Johana 6:51) Krismas hi Pathian Fapa Isua Krista pian champha a ni a. Nun nei lo hringfaten Isua ringa chatuana Nunna an neih theihna tûra siamtu Pathianin a thilsiam mihringa a lo chang a, Davida khua Bethlehema a lo piang hi a makin a va ropui êm! Aigupta bawiha tang Israel fate Pathianin Mosia hmanga a hruai chhuak a, mipui maktaduai aia tam Pathianin manna-a Kum 40 a chawm kha Israel hnam chanchin thil ropui a tling. Krismas-a Pathianin vân a\anga chhang NungIsua Krista chatuana kan nunna atâna min rawn pe hi Khawvêl thil thleng azawnga ropui ber a va tling êm! Rinnaa Isua Krista neituten Krismas ni lawmawm takah hian vân mipuite zawmin, “Chungnung berah Pathian ropui takin awm rawh se,” (Luka 2:14) tiin Pathian fak ila. Pathian chibai bûk leh chawimawiin he hun ropui hi hlim takin ruai nên i lawm ang u. Krismas-Krista Ruai hi mahniin ei mai a tâwk lo. Mi tin ta tûr Chanchin |ha lawmawm êm êm (Luka 2:10) a nih ang takin Lal Isua la nei lo, thlarau lama ril\amte hnênah he ruai hi i hlui ve ang u. Simna nên Lal Isua hmaa \hing\hi a, he nunna chaw hi an thinlunga an lâkluh theih nân Thlarau Thianghlim hraiin, \awng\aina nên, Lal Isua kan rinna hi hmangaihnain i puang chhuak ang u. Lei leh vân Lalber ranthlenga a rawn mu ang khân, he hun mawi hi Isua mamawhtute zawn chhuaha chhandamna hun atân hmang ila. A khawngaihnaa a ai awha Palaia min tîrtu Isua Krista hmingin hna tlâwm tak ruai fatu hna hi taima takin i thawk ang u. Tisa ruai mahni intih tlaina leh hlim hlawp satliah chu kalsanin, a ei apiang tâna chatuana nunna thlarau lam ruai pêk chhuahna hun atân i hmang ang u.

…….……

-3-

Krismas Thuchah Rev.H.Rokhama Lunglawn

Kumin Krismas hi engtinnge hman i tum le? Matthaia 2:11-ah chuan “Naute chu an hmu a,…Rangkachak te Beraw te, Murra te an pe a” Krismas a lo thlen hian Pathianin a Fapa min pêk hi i lo ngaihtuah ngai em? Pathian min hmangaihna ropuizia hi chhuichhuah zawh rual a ni lo. Engvangin nge min pêk phal le. Bible chuan min hrilh a, “Min hmangaiha, chutichuan a Fapa mal neih chhun min pe a, tupawh a ring apiang an boral lova, chatuana nun an neih nân a ni”. Krismas lawm hmasatu Berampu te chuan nausen Lal Isua an hmuh avângin Pathian an fak a, an chawimawi a; khawchhak mifingte chuan naute chu an hmuhin chibai an bûk a, an robâwm te an hawng a, thilpêk hlu tak an hlan ta a ni. Keini pawh Krismas thilpêk fapa – Lal Isua dawng tute kan lo ni ve ta a, Krismas hun a lo thlen hian engtinnge lo hman ve kan tum le? Kum tinin kan hman dân pangngaiin kan fate kan thil thar kan ngaihtuahin, ei leh in tûr tuihnai kan ngaihtuah \hîn a, kan Chhandmtu Lal Isua lo piang lawm nân a phuin a ropui a ni. Kan tih tûr reng a nih lai hian keimahni tân chauh hmang lova, midangte tâna malsâwmna nih i tum teh ang u. Kum 1995 khân kan nun, “Kumin chu midang te tân Krismas i hmang ang u”, a ti a, kan fate, an lo lian tawhin kawrthar ngen rual an ni tawh lo bawk a, kan Kohhran-a rethei zâwk te Krismas thawhlawm tûk ang pawh pe thei lo leh, an fate tân kawr thar lei harsa te tân kan theih ang angin kan \anpui a, Lal Isuan min hmangaihna ropuizia leh kan tâna inpêkna thute kan hrilh bawk a an lawmin Kohhran thiltih apiangah hlim takin an rawn tel ve ta zêl a, anmahni chauh ni lovin keini pawh kum dang zawng aiin kan hlimin kan lawm zâwk a ni. Mission Field-a kan awm lai khân mimal \hahnemngai leh Kohhran te hian miretheite \anpui nân thil

-4an rawn pe \hîn a. Mirethei te pawhin hlim takin Krismas an lo hmang ve theih phah \hîn a, ava hluin a va ropui \hîn êm!! Pathianin Abrahama hnênah, “Nang malsâwmna ni ang che” a tih angin Kumin chu midangte tân malsâwmna nih i tum \heuh ang u. Kan Assembly pawhin thilpêk a uar kum a lo ni bawk nên. Mahni tân mai ni lovin thilpêkah leh \awng\aiin \an ila thar ang u. Keimahni avângin mi tuemaw tal chuan hlim taka Pathian a chawimawia, a hmangaihna a lo hriat nân thilpêk engemaw tal i hlan ve ang u. Kan hmangaih leh kan duhsaka te tân chuan ui lovin thil pêk kan hlan \hîn. Lal Isua hmangaih te, mi khawngaih thlâk leh mi rethei zâwk te hi duhsakin thilpêk i hlan ve ang u. Kan pêka te tân chauh ni lovin keini pawh kan hlimin kan lawm ve ngei ang. Tichuan atakin Krismas kan lo hmang a ni anga, Pathian chawimawi leh fak chung zêlin kum thar lo thleng tûr chu kan hmang thei zêl dâwn zuk nia. Pathianin malsâwm rawh se. (Rev.H.Rokhama hi BCM-in Mizoram pâwna Official-a Missionary kan tirh hmasak ber a ni a. Rabha hnam zîngah kum sawmthum chuang Chanchin |ha hrilin, Kohhran an din a. Tûnah chuan Rabha Baptist Church Mission-ah hian Kristian 12,000 an tling tawh a. An hnampuite veiin Kristiana siam ve tumin \an an la mêk a ni. Krismas thuchah min rawn ziaksak a, kan lawm hle-Editor)

CHRISTMAS LEH KUMTHAR hlim taka hmang turin Missionary Tlangau Chhiartu zawng zawng te duhsakna sang ber kan hlan a che u.

………………..

-5-

PAPA PANOVA LEH KRISMAS Biakthansânga Khiangte

Krismas hma ni chiah a ni a. Russia ram thingtlâng khaw pakhatah chuan tlai nitla tûr chu kâwl bulah a sen ruih a. Naupang hlim thawm chu in tinah an ri chel chul a. Chu khua a Pheikhawk siamtu Papa Panov-a chuan a dawr kawt a\angin khawlai chu a thlîr kual a. Krismas chaw hmeh chhum rimtui tak leh hlim thawm chuan kum liam ta a a nupui leh fate nên Krismas hlim taka an hman laite a ngaihtuah chhuahtîr a. Mahse anni chu khawvêl a\anga lâk bo an ni a, an awm ve tawh lo. Chutiang a ngaihtuah avang chuan a hmêl hlim tak chu lungngaihnain a rawn thlâk a, a tarmit phena a mitmeng nung sarh te pawh chu lungngaihna vangin chawpchilh takin a dul raih a. Hnathawhna atân a tlai tawh avângin a dawr chu a khar a, muang changin in ah a lût a. Chair rinawm zeta \hu chung chuan coffee tak ngel ngawl a dut hraih hraih a. Chumihnu chuan chhuar a an chhûngkaw Bible hrawlpui chu a la thla a. Muangchangin a keu nuap nuap a. Chanchin |ha a mi Josefa leh Mari te Bethlehem-a hming ziak tûra an kal thu te khualbûk an chan ve loh vanga ran in-a an riah tak thute Marin naute a neih thu leh naute chu ran chaw pêkna thlenga an muttîr thu an chhiar chuan a rilru a khawih kher mai. Ama hriat tâwk lekin, “Ka in-ah rawn kal sela aw..an mutna tûrin ka khum ka kian ang a. Naute pawh ka puan lum neih \hat berin ka han tuam mai tur..,” a ti vawng vawng a. Khawchhak mifingten thilpêk hlu tak tak an hlan thu a chhiar erawh chuan hreawm a tih hmelin, “Kei chuan duh mah ila, nausen lawm zâwng pêk tûr engmah ka nei ve si lova,” a ti chuai raih a. Chutah thil ngaihtuah chhuak thut tih hriat takin a Bible chhiar lai chu a dah \ha a, chhuara thingrem chu a la thla a. A han hawn chuan a chhungah savun pheikhawk te reuh te nalh zet hi a lo awm a. Chu pheikhawk chu a kutchhuak zînga \ha ber a ni. Hlim taka nui chungin, “tûnah chuan nausen pêk tûr ka nei ta,” a ti ta a. Chhun lama a

-6chethah deuh avângin mut chhuakin a zem chiai chiai a reilo teah a muhil ta a. A mumangah Isua a lo hmu a, Isua chuan, “Papa Panov, min thlen i chak thu ka lo hria a. Naktûk Krismas niah ka rawn tlawh dâwn che a. Tunge ka nih ngun takin hriat i lo tum dâwn nia,” a lo ti a. A tûk zînga a thawh ve leh a mumang chu a hre chhuak nghâl vat a. Isua chuan eng ang hmêlpu in nge a rawn tlawh ang aw..? nausen ang in nge, thingremsiamtu ang in, Lal ang zâwkin em ni ang? A lo hai mai ang tih a hlau hle. Chumi ni chuan tlawhtu pawimawh tak a neih dâwn avângin a coffee tui ber chu in mai theih tûrin a siam lawk a. Tukverh a\ang chuan khawlai chu ngun takin a thlîr a. Khua a vawh bâkah zângkâr a ni bawk a, khawlai chu a rehin mihring hmuh tûr an vang kher mai. A hmuh chhun chu hmunphiattu a ni mai a. Chupa chu a thawmhnaw inbelte chu a balin a rim chhiat hmelin a chevêl a\ang pawh chuan vawt a tihhmel hliah hliah a. Papa Panov chuan a dawr kawngka chu hawngin hmunphiattu hnênah chuan, “In chhûngah hian rawn chawl la, han in ai lum rawh,” tiin lêng lût tûrin a sâwm a. Hmunphiat chuan a beng chu a diklo emaw a ti hial a. Lawm takin a hmunphiah kenlai chu a dah a, in chhûngah a lût a a, Papa Panov-a Coffee sa ver vawr pêk chu tui ti takin a in a, a kut chu thukah chuan a hem lum bawk a. A hmêl a\ang pawhin a lawm tih a hriat hle. Papa Panova’n beisei engemaw nei taka pawn lam a thlîr a hmuh chuan, tu emaw nghah a neih leh neih loh a zawt ta hial a. Papa Panov chuan a mumang chu a hrilh a, hmunphiat chuan a mi nghah chu a lokal ngei tûra a duhsak thu sawiin, hnathawh chhunzawm tûrin a chhuak ta a. Kawtthler reh ruihah chuan nu, la valai tak naute pua hi muang changin, chau awm deuhin a kal chat chat a. A hmêl han en thuak pawhin rilru helhkham lian tak a pai a ni tih chu hairual a ni lo. Papa Panov chuan a khawngaihin kawngkaah chhuakin chawl hahdama, meilum te pawh ai tûrin a sâwm a. Lawm takin a sawmna chu pawmin meilum chu a aia, a nuin Coffee a in lai chuan Papa Panov chuan bawnghnute a chhuang lum a naute chu a pe a. Thlasik khawvawt hnuaia naute in pheikhawk a bunlo chu a hmuhin Papa Panov chuan mak a ti hle a. Pheikhawk a mamawh thu a

-7sawi chuan, a nu chuan a fa pheikhawk leina tûr an neih zawh loh thu hreawm tih hmel takin a sawi a. Papa Panov chuan a pheikhawk dah \hat kha a hre chhuak zawk a. Mahse, Isua tâna a tih a nih vângin midang pêk remin a hre si lo. Nausen ke chu a en a, thlasik khawvawt vûr tla seng seng hnuaia pheikhawk bun lova awm chu a hreawm turzia a ngaihtuah chuan a pheikhawk roh êm êm chu pêk mai \hain a hre ta a. Nausen pawh chuan a lo bun tâwk chiah a. A nu chu a lawmin lawmthu sawi mawlh mawlh chungin a kal leh ta a. Hmeichhia a kal hnu chuan tukverh a\angin beisei nei takin khawlai chu a thlîr deuh reng a, mahse a beisei ang mikhual hmêl reng reng a hmu lo. A kawt a lo kal kutdawh pakhat chu ko lûtin eitûr a pe a, chu chu chawhnu lama tlawhtu a neih chu a ni mai. Thlasik khua tih takah ni chu a reilo hle. Khua a thim tak avângin kawng khârin zanriah a ei a, a beisei anga Isua a rawn kal loh avângin a awm a nuam lo deuh hlek a. Chutihlai chuan a in chhûngah chuan amah chauh a awm lo ni a inhriatna mak tak a nei ta tlat mai a. A mitthlaah chhun lama a in lêng hote kha a hmu nawn leh a. Chungho chuan kal pelh pahin zawitein, “Papa Panov min hre na nge,” tiin a hria a. Tunge an nih a zawh chuan, mumanga a hmuh Isua aw ngei chuan, “Ka ril a \amin eitûr min pe a, saruaka ka awmin puan min pe a…vawiinah mi hrang hrang angin ka rawn kal a. Duhsak taka min lo chiau auvin, min lo \anpuia…” tiin chiang takin aw a hria a. Papa Panov a thinlungah chuan sawifiah zawh loh khawp a hlimna leh lawmna a luang lût a. Hlim leh lawm taka zaiin a lam chhuak ta hial a ni. Kumin Krismas-ah hian Isua hi tu emawah changin a rawn tlawh ve thut mai thei che a. Eng ang miah pawh rawn chang ta sela lawm taka lo thleng thei tûrin tûn a\ang hian rilru buatsaih a pawimawh hle a ni. Krismas leh Kumthar hlim taka hmang tûrin duhsakna sâng ber ka hlan a che u. ………….

-8-

Hmun tharah Hma thar Remsângpuia te nupa Yinchuan, Chaina

Pathian hruainain nitin hun kan hmang liam zel a. Tûnah hian kan awmna thar Yinchuan khua a\angin chibai kan han bûk che u a ni. University zirna kan chawlh chhûngin kan beisei leh tum lâwk aia \hain hun kan hmang thei a. Pathian min hruainaah kan va lawm êm! Thailand-ah rawngbâwlpui te Pu Zauva te chhûngkua leh Pi Zothansiami chhûngkua te an rawngbâwlna hmun tlawhin kan hmuhpui a, nasa takin min fuihin, min chovin, min tiphur a, anmahni a\anga zir tûr tam tak kan neih te avângin Pathian hnênah lawmthu kan sawi a ni. Hlim takin kan awmna thar kan thleng ta : Vawi tam tak \awng\ainaah kan thlen tawh \hîn a. Tûnah A rinawmna a thar a kan hmuh leh tak avângin Lalpa chu kan fak a ni. Tum lâwk angin August ni 17 khân kum engemaw zat rawng kan bawlna hmun Xi’an chhuahsanin kan awmna thar Yinchuan khua, Ningxia province a awm chu kan thleng a. Engkim tluang takin a kal a, kan thawmhnaw truck-hire a kan thawn te pawh him takin a lo thleng bawk a. Kan sawi \hin tawh angin helaiah hian team thar dinin hmathar kan la dâwn a. Kan Australian thawhpui member pathum (3) leh kan nupa nên kan vaiin panga (5) kan ni. Kan thlen ni hi khua a thiang \hain boruak a nuam hle a, khawchhûng kan han lût chu kan phur tlângin, kan hlim hle mai. Kan chenna in tûr \heuh-te kan han fang a, \ha hi kan tiin, nuam kan ti khawp mai a. Turkverh-ah kan han dâka vân pawl thiang kuk mai leh tlâng lo lang te kan han hmu a, Pathian ropuizia leh a \hatna min tem tîr zia te kan ngaihtuah a, Amah chu kan fak a ni. Kan thawhna thar University hi Beifang Ethnic University a ni a. Chaina-a hnam hrang hrang awm te lo kalkhâwmna, zirna in lian tak, zirlai sing khat chuang awmna a ni. Kan team hi education copany angin kan awm a, Edubiz tiin kan invuah a, University a kan intarlan dân ber chu zirna

-9lama eizawnna copany kan ni tih hi a ni awm e. Kan rawngbâwl dân tûr chu University-a hui hnam awm te nên inlaichinna siamin, an chhûngkua leh an lainate hmêlhriata inlaichinna awmze nei tak siam kan rilruk a. Tin, anmahni hnam, kan \henawm leh dawrkai te, nitina kan hmuh \hin hote nên inkungkaihna siam te kan duh a ni. Nimahsela Han Chainis te hi he rama rorêlna fawng chelhtute an nih avângin kan zirlaite leh thawhpuite zîngah tam tak an awm a, remchanna a inhawn ang zêlin an hnêna rawngbâwl tûrin kan inhawng reng bawk a ni. Kan thawhna hui hnamte hi : Chaina ramah hian Islamsakhua (Islm tiin kan sawi tawh ang) hi kum 1200 vêl kalta a\ang khân a lo lût \an a. Arab ram a\anga sumdawng pêm hlen ta leh an thlah te, leh Chainis Islm-a inlet ta te hi hui hnam tiin an sawi ber a. Sawrkâr chhiarnaah chuan mi maktaduai 9 vêl an nih laiin chhuttu tam berte chuan mi maktaduai 20-30 chuang niin an sawi. Chaina province pakhat Ningxia Hui Autonomous region hi an awm tamna hmun pakhat a ni a, tûna kan awmna Yinchuan khua hi an khawpui a ni. Kum 201 kaltaah khân Chaina ram rawngbâwltu hmasa ber Robert Morrison chuan rawngbâwlna a \ân a. Chaina rama Chanchin |ha rawngbâwlnain a target ber chu Han Chainis ho an ni. An ram rorêlna inlum let avângin thil tam tak an lo paltlang tawh a, ringtute pawh an pung ve zêl a. Amaherawhchu Hui ho hi Chanchin |hain a la thlen loh hnam an ni a, an zînga rawngbâwl hi mihring thlirna a\anga thlir phei chuan thuah hnih thuah thum laiin a khirh zual a. Sawrkârin a ram chhûnga Chanchin |ha hrilh a khap mai bakah Islm sakhaw betute zîngah hian Chanchin |ha hian lawm a hlawh lem lo a ni. Lo neitupa hnênah rah a chhuah theihna tûra kan dîl a va \ul êm! An nunphung hi Han chainiste nên a an in chiahpiah tawh avângin chuti teh chiamin a dang lem lova, \awng thuhmun (mandarin) an hmang a nimahsela, ei leh inah an in ti hrang viau a, vawksa lam reng reng an ei thian loh avângin, a hranpain anmahni chaw dawr leh canteen te an nei a ni. An

- 10 hmêl pawh chainis dang te nên a danglam êm êm lova. An hmeichhiate’n puanin an hmai ti langin an lu an tuam a, mipain lukhum bial a vâr an khum a, pitar leh putar hovi lukhum pawl, an incheina hi hui hnam zirlai tam zâwk leh \halai te chuan an inbel tawh lem lo. Amaherawhchu sakhaw lam thila an kal khâwm chu lu khuh hi an ngai pawimawh hle. Kan inbengbel \an : Khaw thara han insawn chuan tih tûr tam tak a lo awm a, kan buai ve hle mai. Nitin hmun thar leh thil thar kan hmuchhuakin, kan hre thar zêl a, a hlimawm duh phian bawk. Kan bungrua neih ang ang te kan han rem fel a, mamawhte kan lei chawp bawk a, tûnah chuan kan rilru lam pawh a inpeih ta viau e. Helai hmun hian mak tak maiin a \ha zâwngin min khawih a, kan che vêl a zangkhaiin, Beii pawh a awm hle hle thei mang lo, tihdanglamna a thleng kan ti deuh reng mai! Zirlai Sâp\awng thiam \henkhatin kan in thara siam\hat ngai leh thil tih \ul te min pui \hîn a, an \angkaiin, an inpe hlawm hle. An zînga nupa pakhat chu hui hnam a ni nghe nghe a, anni nên hian inlaichinna \ha neih zêl kan beisei a ni. Thil te ber a\anga a lian ber thlengin Pathianin kan mamawh angin min ngaihtuah sak vek mai a lo ni. Tûnah hian Rema’n football a khel ve \an a, hmelhriat siamna’n a \angkai viau mai, a hmasa ber atân hui hnam zirlai an inkhelh pui \hianthar a chhar a. Kan inahte lênga sâwmin titi hona hun \ha tak neih thuai kan inbeisei a ni. Inkhâwmna leh thlarauva infuihtawnna : Tûnah hia ringtu inkhâwmna (ramdangmi tân)-ah kan la kal lova, nimahsela kan team hian a Pathianni zîngah inchhâwkin in tinah inkhâwmna kan nei \hîn a. Hei bâkah hian nu ho pathum (3) leh pa ho pahnih (2) in a hrangin sharing leh \awng\aina hun kan nei bawk a. Hêng hian min fuih nasain, min ti pumkhat \ha hlein kan hria. Remchâng tak maiin zirtîrtu awm hmasate’n keyboard an lo hnutchhiah hlauh bawk a, chawlhni tûkah pawh kan zai hlim ve \hîn khawp mai. A remchan ang zêlin ringtute inpawlkhâwmna-ah pawh la zawm ve kan tum a ni.

- 11 Class an sawn hla leh rih : Rema Class September ni 1-a \an tûra an tih chu zirlaite’n training an neih rih avângin an sawn hla a. October-ah a ni zawk. Hemi atân hian mi tam takin min \awng\aipui a ni tih kan hria a, lawmthu kan sawi a, \ha zâwka inbuatsaih theihna hun Lalpa’n a pe a nih kan ring a, in lo hre chhunzawm dâwn nia. Tûn \uma a zirtîr tûr hi Audio and Video Listening Comprehension a ni a, a la zirtîr ngai loh avângin inbuatsaih \hat pawh a \ûl hle mai. Beii erawh chu Chinese \awng zir lamah a bur thung dâwn a. Tûnah hian \awng zirtîrtu tûr kan ngaihtuah mêk a, hui hnam ngei ni thei se kan ti hle mai. Tin, kan \henawm Universityah \awng zirna an nei \ha a, zirtîrtu leh zirna \ha leh remchâng kan dap mêk bawk a. Engpawhnisela, rawngbâwlna atâna \ha leh \angkai tûr Pathian ropuina tûr zêlin ni thei se la tih hi kan \awng\aina a ni. Hmalam hun : Helaiah hian engtia rei nge kan awm theih dâwn kan hre lova. Nimahsela, Mordekaia’n Lalnu Estheri hnêna Juda ho chhanchhuah nân a ‘tûn hun atân hian a ni lawm ni…?’ a tih ang deuhin tûn hi Lalpa’n hui ho hnam zînga rawngbâwl tûra hun min ruatsak ngei a ni tih kan ring a. Engtia hmalâk tûr nge ni a, engtinnge rawngbâwlna kan kalpui zêl ang tih te chiang takin kan sawi thei rih lo, nimahsela, engkim a hun taka thawktu chuan a duh angin a thawk ang tih kan ring a, a hman atân kan inpe ve tawp mai a ni. Pathian min kaihhruaina leh enkawlnaah kan lawm a. He hmunah hian nasa takin hna a thawk ang tih kan ring tlat a, Hui ho hi ama tân kan hauh a, an zîngah kohhran a lo din theih nân i dîl ang u. Josuan mipuite hnênah, “Intithianghlim rwh u; naktûkah LALPAN in zîngah thil mak takte a ti dâwn e”, (Joshua 3:5) a ti a. Hun kal tawhah Pathian kaihhruaina ropui tak tak kan lo chang tawh \hîn. Nimahsela, kan thil tawn tawha innghata lungawi mai lovin a hma aia nasa leh zualin a hnathawh min hmuhtîr a duh a. Chu chu he kan hmalâkna thar atân pawh hian a dik a. A rinawmna nitina thar zêl \hîn chu Pathianin min hmuhtîrin thil ropui tak he hmunah hian a

- 12 ti ang tih kan ring tlat a ni. Pathianin kan hmun \heuhah mal min sâwmin a ram zauna’n min hmang zêl rawh se. Address thar : Rema (Remsangpuia) Beifang Ethnic University PO Box 121 North Wenchang Road, Xixia District Yinchuan, Ningxia, PR China 750021 008615226286935 (Rema) 008615226285232 (Beii) ……………

MUSIC CAMP ROPUI (NBCC Youth Music Camp repot) Th.Vanlalnghaka Music Teacher,Chandranagar, AP.

Guitar 70 hmun khatah awm khâwm i hmu tawh ngai em? A ropui dangdai ve riau asin! Kum 2009 atân Nyishi Baptist Church Council (NBCC) Youth Dept. chuan plan siamin, thlakhat chhûng (4th-31st, May) Music Training neih nise a ti a. Pastor bial hrang hrangah NBCC Youth Gen.Secretary-in hriattîrna a chhuah a, Pastor bial hrang hrang a\anga lo kal khâwmin mi 87 lai an tling a ni. Music camp kan nei dâwn tih hi, resource person (Music Teacher) ten kan lo hre lawk chiah lem lo a. Routine, Admission leh Syllabus te Secretary-in a lo siam peih fel diam a. Keyboard hman tlâk pahnih (2) a awm a, mi 15 zirlai lâk an ni a, drum kits set hnih (2) a awma, zirlai mi pasarih (7) an awm a, a bak zawng chu guitar an ni. Kan camp-na

- 13 hmun hi NBCC compound a ni a. Zirlaite hi ABTI (Arunachal Bible Training Institute) boys leh girls hostel-ah an riak a, kei ni Music Teachers (MT) ho chu Field Director (FD) Guest Room-ah kan riak khâwm a, kan hlim tlâng thei dar dar hle a ni. (FD quarter hi NBCC compound chhûnga awm a ni). Rev.Laltanpuia Colney kan FD te chhûngkuain zo takin MT te min thleng a, kan tibuai hle mai, an chungah pawh kan lawm tak zet a ni. MT te hi, Tv.F.Zoramthara, Tv.VL.Hluta Sailo, Tv.F.Lalhmuchhuaka, Tv.Lalfamkima, Tv.C.Laldingngheta leh Tv.Th.Vanlalnghaka te kan ni a. Tin, a ram mi, music training tlem a zawng lo nei ve tawh Tv.Robin-an min pui bawk. Kan \an ni a\angin guitar kan herh mil char char a, a \hen a chat a, a \hen a dik kim hlei thei lova, a \hen an lokal leh a, dik reng si a dik leh tawh lo an tia, kan herh reng ringawt mai a ni. A ni hmasa ber chu a herh mil nân kan hmang zo deuh vek a ni. Guitar class hi group hrang hrangah \hen a ni a, la khawih ngai miah lo te, khawih ve zauh zauh tawh te leh a \hen chu chord hrang hrang hmet nal êm êm tawh te an ni. Mi tam tak chuan Guitar chord chu an hre \euha, a zai mil dân leh a thlâk hun an hre lo a ni. Keyboard pahnih a awm a student mi 12 zir tluan an awm a. Keyboard tum tûr an indaih lo a, power supply a chhe bawk si a. Keyboard indaih lohna avângin an zir tlem hle a ni. Keyboard pakhat mi 3 ten an in tawm (share) angai a, an han chuk noh noh mai chu a hmuhnawm bâkah beng pawh a tlai \hîn khawp mai. Dawhkanah te fingering exercise neih tîr an ni a. Chord zawn dân leh hmeh dân kan zirtîr bawk a, mahni kohhrana keyboard nei te chuan an practice chhunzawm mai dâwn a ni. Drums zirlaite pawh an thawm a \ha thei \hak \hak hle a, engtik lai mai pawh hian drums roll ri \huai \huai hriat tûr a awm reng mai. |henawm khawvêng te erawh an beng a tlai deuh ta anih kha. Drums lawm hnam tak an ni bawk a, an chawlh lai chuan a hman apiangin an hlap a, drum skin in

- 14 min daih ngawr ngawr a ni. Zîng leh zânah inkhâwm (devotion) kan neihpui a, tlai lamah infiamna (games) hun a awm ziah bawk, a bâk zawng chu, hla zir, practical class leh theory class-ah te kan \hen a. Zîng dâr 6 a\anga zân dâr 9:30 thlengin routine-in a khat vek a ni. Theory class-ah chuan group \hen lovin an vaiin kan \hut tîr a. Theory chu ninawm an ti nghâl zêl mai a, class-ah awm reng mahse tam tak chuan an ngai thla chuang lo, lo tlan bo tâwk an awm bawk. Practical class-ah theory a kan zir te kan han hmang dâwn a, an hre lo zêl si a, an thiam chak loh phah êm êm a ni. Biak in a kan han zai pawh hi duh hun hunah a chord an thlâk mai a, mipui lam pawh an buai chuang lem lo, tui takin an zai thei tho a ni. Chutiang khawp chuan an la bo a, Kohhrana an zai pawhin hma a sâwn mawh êm êm a. An hla sak \hin hi English, Hindi, Assamese, a ram \awng etc., a ni a. A hla kal hmang (design) a in persan hlawm bawk si nên, an aw a\angin ri an zawng dik thei lo tlângpui bawk a, ‘fa kan tih chuan pa an tia, pa kan tih chuan fa an tia’. Hengte hi hma an sawn chak lohna chhan te niin a lang. |awng\aipui an ngai êm êm a ni. Theory kan ngai pawimawh hle a, anmahni a an in zawn chawp theih nân kan hrilh vek a, note pawh kan pe vek a ni. |henkhat chu sawi tawh angin musical instrument vawi khat khawihna te a ni hlawm, an han zaipui ve thei mai te chu an lawm êm êm a ni. Tin, a duh te hnênah Mike enkawl dân tlângpui te kan hrilh bawk. Theory leh practical-ah Exam kan buatsaih a, an tih \hat dân indawtin grade pêk vek an ni bawk. Tichuan, zirlai te zîngah ka hlâwk lo ti pakhat mah an awm lo a ni. Hêng zawng zawng hi in \awng\aina vang a ni tih loh rual a ni lo. He music camp-a tel tûr hian thil tam tak kalsanin hmun hla tak tak a\angin an lokal a. A \hen chu damlo chunga awm tluan \hak te, an fa te leh an chhûng te damlo rawn kalsan te an ni hlawm. Music-ah an tuihal hle a ni. An phâk tâwk ala sâng lo hle a, thil tam tak zirtîr an la ngai a ni. Kan chhuah dâwn ni a zirlaite a\anga nula pakhat lawmthu sawi pawh, a English vawn sa kha a theihnghilh hlauh mai

- 15 leh nghâl a, mahse an lawm tih chu kan hria. Training na a kan mike leh musical instruments ho pawh a tawp lamah chuan ari thei tawh lova, repair a ngai hial a ni. Bass guitar hruai herh chat te, keyboard leh electric guitar man to tak tak lo thlauh bawl bawl te, microphone cable hmawr vuana lo vaivir tâwk kan thawhna mite zîngah hian an awm fur a ni. Sawi dâwn chuan sawi tûr a tam mai. Hmun dang an chhuah tam loh avângin hriaah an in ngai ve tlat tho. Dawh thei taka zirtîr an ngai êm êm a, beidawn rum rum chang te pawh a awm \hîn a ni. He mi kawngah hian \awng\aipui kan ngai êm êm a ni. Kan \an tirh lamah han mumal lo deuhin, syllabus mumal siam hman lo mah ila, Pathian hruainain tluang takin kan zo ve thei a ni. Lalpa chu fakin awm rawh se! Dt.31.5.09-ah kharna hun hman a ni a, completion certificate te pêk vek an ni. Kan in\hen ni phei chuan kan inngaina hman bawk a, kan \ap chuah chuah mai a ni. Hêng kan nau te hian anmahni khawlamah Pathian ram zau nân an \hian te leh an naute an zirtîr chhawng ve leh dâwn a ni. I \awng\aipui zêl ang u. Kohhran hrang hrangah kan kal kual hman vek lova, pawisa a awm lo bawk. Music camp buatsaih hi a hlâwk êm êm a. Tin, kan lawina Kohhranah te hi chuan zirtîr tûr hi kan hmu meuh lo zâwk a. Man chawi lova thil zir hi chu an hrethiam vak lo a ni. Music training buatsaih hi a hautak hle a, ei leh in insenso a san êm êm bâkah, zirtîrtute kan indaih lo \hîn hle a ni. Training hlâwk tak kan neih zêl theih nân min lo \awng\aipui zêl dâwn nia.

- 16 -

Kut themthiamna hmanga

Chanchin Tha hrilh Mission Promoter

Ani chu finna te, hriat thiamna te…kawng thinrenga themthiamna te nei tûrin Pathian thlarauvin ka tikhat tawh e. Exodus 31:3-5. Thu hma : Lal Isuan Chanchin |ha hril tûra thu min pêk zawmin India ram chhûng leh a aia hlaah pawh kan aiawh Missionary te kan tîr a. A ring apiangte taksa, rilru leh thlarau damna Chanchin |ha hi damlo tâna damdawi kha, dam ngeina tûr ang a ni a. Damdawi kha tak chu pawlh thlum loh chuan damlo tân ei a har ang deuh hian, a hmanraw \ha tak tel lo chuan Chanchin |ha pawh hi ringloten an lem mai thei lo fo mai. |ha taka an dawnsawn theih nân sikul, damdawi lam leh mihring chawikanna hna hrang hrang hmangin kan puang mêk a ni. Tirhkoh Paula chuan tute emaw tal a chhandam theih nân “Chanchin |ha avângin engkim ka ti \hîn..” (I Kor 9:22-23) a ti a. BCM member-te abîk takin |KP leh BMP member kut themthiamten chatuana boral tûrte chhandam nân engtinnge hlâwk zâwka Chanchin |ha an hril ang tih kan ngaihtuahho dâwn a ni. Themthiamna Thlrau thilpêk: Pathian thu (Exodus 31:111) chuan themthiamna tinreng te hi Israel fate tâna thlalera inbiakna puan in sa thei tûra Lalpan thlarauva Bezalela, Ohiliaba leh mi dangte a pêk a nih thu min hrilh a. He thlarau thilpêk hmang hian inbiakna Puan In leh a hmanraw mawi tak siam a ni ta anih kha. Mizote hi Lalpan pianpui remhriatna leh kut themthiamna thlarau min pe a. Mizo tlangvâl leh pa zatve aia tam chuan tuma zirtîr lohvin thlam leh ârin an sa mai thei hi hnamdang tân chuan mak tak a ni. He thilpêk hlu tak mai Lalpan min lo kawltîr hi a va lawmawm êm! Pathian thilpêk te hi mahni tân a nihna ai mahin midangte \anpuina atâna pêk

- 17 a ni. Engtinnge he thlarau thilpêk hlu tak hi Chanchin |ha hril nân kan hman ang le? An mamawh ber pêk : Nu hnung a thak chuan pain a thak lai tak a hiahsak a ngai a, a hiah fuh loh chuan nu lung a awi thei lo a ni. Mission lama mithiamte chuan ringlote hnêna Chanchin |ha hril dân \ha leh hlawhtling ber chu an mamawh tak tihsak chunga an hnêna thuhril a ni an ti a. Hei vang hian BCM pawhin ringlote mamawh Mission sikul te, damdawi lam leh hnam hnufualte chawikanna hna te hmangin ramthim kan su eng mêk a ni. Kan lehkha thiamna te, kan music thiamna te rawngbâwl nân \angkai taka kan hmang ang hian kan kut themthiamna hmang hian Isua la ringlote hnênah hlawhtling takin Chanchin |ha kan hril thei ang. Kan chehvêla tlâng mite leh phaizâwla chengte pawh hian Mizo mipaten a mimir deuh thawa kut themthiamna kan neih ang hi an nei lo va. Phai a\anga lo kal a thiam bîk tlemte ruaiin an thawhsak an nghâk tawp mai a ni ber. Hei vang hian kan Field leh Centre tam takin Workcamp tûrin min ko lo thei lo a ni. Hman lawk khân Arunachal West Field Itanagar khawpuiah Inner Line Permit (I.L.P) an ‘check’ a ILP nei mumal lo phai mistiri tam tak an hawtîr a. A rammi Nyishi leh Adi ten in sak thiam hek lo in sak lak lawh lai tam tak a chawl \huap mai a ni. Nyishi Baptist Church Council (NBCC) hotute chuan Carpentry Centre hawnsak tûrin kan Field Director an ngen ta a ni. Hei hi tih hlawhtlinsak tum mêk a ni. Workcamp aia hlawh a awm em? : Workcamp hi BCM Kohhran, M&E leh pâwlho ten kan Mission Field kan puihna \angkai tak, Missionary-a kal chhuak ve loten kan themthiamna leh pawisa hmanga Chanchin |ha kan hril theihna a ni a. Min mamawhtu an awm chuan kan la chhunzawm zêl pawh a \ha ang. Hetih lai hian kan Workcamp neih dân hi a hlâwk em? A aia senso tlem, hlâwk zâwk a awm em tih te ngaihtuah a hun viau bawk. Mistiri rual an hmanraw chikim nên Bus-in an kal a, mi 3/4 lek chamin hman hmawh zetin an thawk a. An hna thawh

- 18 \henkhat phei chu an zo hman lova. A tîrtuten cheng nuai tel fe an sêng a. Hetiang hian kan sawma pakhat bâkah kumtin kan insêng awlh awlh mai a ni. Tûna kan rawt kut themthiamna hmanga Chanchin |ha hril hi chuan Workcamp-a ni reilote kal mai ni lovin, kan |KP leh BMP rual Pathianin chakna, finna leh themthiamna thlarau a pêkte hi Missionary-in tîr chhuak ila a ti a ni. Kohhranin a duh chuan Mission sikula Work Education zirtîr tûr leh, Favang leh Thlasik in sak huna Biak In, sikul leh mimal quarters sa tûrin a tîr ang a. Regular Missionary-a tirh leh mahni inchawma kaltîr chu Mission Committee thu ni mai se. An kalna hmun azirin kan Mission Partner-te nghen chhanin emaw, Society dina mahni ke-a dingin emaw rawng an bâwl thei ang. Kan Field-a Kohhran leh sikul mamawh an thawhsak bâkah hun an neih chuan chhûngkua leh mimal in saksak leh furniture siamsakin sum an lalût thei ang. Hetiang kawnga puih hi kan rawng bawlsak hnamte hian an mamawh hle a ni. Mistiri Missionary rilru pu Carpenty Workshop \ha tak din thei phei chuan an thiamna hmanga thu hrilin, Kohhran an chawm thei ang a; sum leh pai an thawh chhuah hmangin ringtharte leh Mission sikulte mamawh an phuhru thei ang. Hetianga rawngbâwl hi kan Workcamp neih \hin ai hian a senso a tlem ang a, an hna thawh pawh a rin tlâkin a \ha zâwk daihin a rinawm. A tîrtu Kohhran leh pâwlho senso a hniam mai ni lovin, a lo thlengtu Missionary-te leh Kohhrante senso pawh a hniam zâwk ngei ang. Kan Mission sikula zirlaite hnêna an themthiamna an hlan chhawn theih phei chuan an rawngbâwlna chuan rah tlo leh ropui tak a chhuah ngei dâwn a ni (Johana 15:16). Mipate thleng phâk Chanchin |ha : Kut themthiamna hmanga Chanchin |ha kan hril chuan ramthim su eng tûrin Missionary tam zâwk kan tîr thei ang a, kan Kohhran a\anga Missionary chhuak tûr kan dilna Lalpan min chhanna a ni nghâl ang. Kan duh ber chu kan thawhna hnama mi zawng zawng naupang, \halai, hmeichhia leh mipate thleng phâka rawngbâwl a ni a. Kan Field, entîr nân Apatani Area Ziro-a Apatani Kohhranah te khuan inkhâwm hmun thuma \hena

- 19 hmun hnih aia tam hmeichhia an ni a, mipa ‘active’ an la tlem hle a. An chhûngkuaah mipain ro an rêl leh si a, Kohhran \han a ti \hu deuh tlat a ni. Apatani mipa Isua la ringlote thinlung thleng khawpa Chanchin |ha hril tûrin Missionary rilru pu ran chunga an in kan sak sak a, an furniture te kan siamsak a \ul khawp mai. Maurapin pa-in a sa a, kum 3 dan vêlah a sa thar zêl a. Missionary mistiri-ten in an sak sak a, meikhu chhuahte an siamsak chuan an in ang lutuk a ziaawm ang a, an in a êng \ha sawt ang a, a hnuai leh a vêl a thianghlim sawt ang a, kangmei laka in tam tak kumtin boral \hîn pawh thui tak a veng thei ang. Hei hi Adi, Nyishi leh Arunachal-a hnam dang zînga rawng kan bâwlnaah pawh a dik tho a ni. Mipate thinlunga Chanchin |ha chi kan tuh chuan chhûngkuaah Kristianna a lalût \ha lehzual ang a; chhûngkuaa Kristiannain nghet taka zung a kaih chuan Kohhranah pawh hruaitua chher tlâk mipa an lo pung chho ang a; Kohhran chu tisa leh thlarauvah nasa takin a \hanglian dâwn a ni. Hei hian BCM Mission tihhlawhtlin tum mahnia intodelh, mahnia ro inrêl leh mahnia Pathian thutak inzirtîr thei Kohhran din leh buatsaih kawngah kawngro a su hle dâwn a ni. Tlângkawmna : Heti hian kan rawtna kan siam hi lo zial fel dâwn ta ila. Kan Kohhran/Unit \heuha mistiri Missionary rilru pu, Lalpa ram tizau tûra pen chhuah inpeih te a rual ruala kan Mission Field-a kan thawhtîr theih chuan kan Fielda ringlote, a bîkin sikul naupang, \halai leh patling te Pathian ramah kan sengkhâwm thei ang a. Kan thawhna Field/Area-a Kohhrante pawh puitlin lam panin \ha takin an \hang ang. Hemi hmui thei tûr hian mahni Kohhran, Unit leh Bial \heuhah he rawtna- Kut themthiamna hmanga Chanchin |ha hril hi lo sawizuiin, \ha leh hlâwk dâwna hria chuan BCM Assembly thleng tûrin rawtna awmze nei tak rawn vawrh chhuak thei ula a lawmawm êm êm ang. “…thenkhatte tal ka chhandam theihna tûrin .....Chanchin |ha avângin engkim ka ti \hîn....” (I Kor 9:22-23).

- 20 -

Ka Campaign Ngursailova Fanai Ziro, A.P

Dt.8.10.2009 (Sunday) tûk chu Immanuel Baptist Church-ah hun ka neih avângin ka kal a. Ka thusawi zo inkhâwm kan han bang chu thu lungchhiatthlâk deuh maiin min dêng a, chu chu Hari Baptist Kohhran-a kan Asst.Secretary Pu Hage Gombo-a boral thu a ni. Min barakhaih hle. He Sunday hi Shillong Pastor Bial BKHP hruaituten min rawn tlawh ni a ni a, Apatani Baptist hmeichhe hote nên inkawm khâwmna an la nei dâwn a, han \awiawm ve pawh \ha ka ti viau nain Hari lam chuan min pawhnat zâwk avângin ka kalsan ta zâwk a. Ka va thlen chuan kan Kohhran nuho leh \halai tlem an lo zai \hap \hap a, an kawngka luh chiah veilam chhuatlaiah chuan a ruang chu a sisir zâwng hian an lo mut bâm mai a. Amah Pu Gambo-a hi kum 35-40 inkâr vêla upa a ni a, pa \awng tamlo zakzum lampang, nun zawi raih mai a ni. Kristian anihna hi kum 1993 daih tawh khân a ni. Chung hunlai chuan Kohhranah pawh a \angkai êm êm a, amaherawhchu, Apatani paho Kristiana awm hrehtîr ber tu APUNG (Zu) a nghei hleihtheih bîkloh vângin engemawchen chu a hnungtawlh ve leh rih a. Kum 2007 a\angin Kohhranah a rawn inhmang ve leh \an a, tichuan kum 2009-ah chuan Kohhran ziaktu puitu (Asst.Secy)-ah thlan a ni ta a ni. Ka va thlen hnu chuan Missionary \hian \henkhat lo awmsate nên kan Kohhran member tlemte te nên chuan kan zai chho ta zêl a, kan tlem ang ngaihtuahin zai pawh a nuam phian a. Hetihlai hi Arunachal Assembly inthlanpui neih zawh hlim a ni a, Hari bîk hi EVM an tihchhiat avângin inthlanthat (repolling) neih tûra tih a ni a, a tûk (Monday) chu inthlan ni tûr a ni. Politician leh Party Worker ten \hahnemngai taka anmahni vote tu tûr zawnga mawi leh mawilo pawh thlu lova an beih lai a ni a. Chutia kan zai lai chuan Pu Padi Richo-a, Indian National Congress Candidate leh a worker te an lo lût tak tak a, a hmasa berin kan Bible-in a ngainate tâna sual

- 21 tinreng bul a tih sum rawn hmathehin chengsang note engemawzat chu a han pe phawt a. (Apatani hnam dânin mitthi an awm apiangin Mizote kan inral ang deuh hian pawisa an pe a, mitthi ruang chungah hriau a lazai thilin an lo thil khâwm zêl \hîn a, a petute hming an ziak zêl bawk \hîn. (A tlângpuiin cheng zanga chunglam a ni a, a hnuailam a awm ngailo). Kan zai kan tawp mai duh bîk lo. Min rawn mitmei hrak hrak pahin Pu Gambo-a nupui Pi Ampa-i room a an pa sun mittui nêna hun hmang mêk chu panin a \hutchilh nghâl hmak a, political party thlamuanna thuchah chu thiam tak maiin a fah ta malh malh a. an chhuak chiah tihin Pu Nani Ribia, Trinamool Congress Party Candidate worker te chuan \hing\hi meuhin an party thlamuanna thuchah chu an han chapchar zawm ve nghâl zat bawk a, engang takin nge Pi Ampa-i lunglêng lusun kha an hnem ang aw tih ka rilruah chuan a rawn lang var a. Chutah chawp leh chilhin ka rilruah chuan ‘kei hi hetah hian enge ka tih ve?’ tih zawhna hi alo lût nghâl a, Lal Isuan, “Keima thlamuanna ka pe a che u, khawvêlin a pêk angin ka pêk loh che u hi” (Jn 14:27) a tih te ka rilruah alo lang uarh uarh a. Kei tehlul Kohhran aiawh tûra (awh zo hauh mah suh ila) Lalpan Apatani hnam thim su eng tûra a tirh, Lal Isua campaigner, Vân Jerusalem Party worker hian, lei lam party worker ten anmahni vote tu tûr theihpatawpa an zawnlai hian hmui chipin ka \hu ngawi reng ang maw? Hnai lo ve. Ka ding chhuak a, kan evangelist Nl.Oje-i ka \awng let tûrin ka sâwm a, ka \hahnemngaihna zawng zawng sawm khâwmin mihring tâna vawikhat thih ruat anih dânte, hausa ber leh rethei berte pawh kan la thi vek dâwn a ni tih te leh thih hnu thlarau nun te, vân khua leh tui kan nihna dân te, leiah hian khualzin mai kan ni tihte chu thima \huten êng an lo hmuh theihnân ka han auchhuahpui ve ta a. Ka sawi thiam leh thiamloh chu thuhran, thu nung, thu thiltithei, Pathian thu ka sawi avângin ka hmaa Political party campaigner te thusawi ve sa sawi ai ngawt chuan lusun khawhar chhûngte tân leh mitthi ina lo kal Kristian leh Kristian lo te thinlungah chuan thu a sawi ring zâwkin nasa

- 22 takin chu thu chuan a thlamuan ngei ang tih chianna keimahah hian a awm tlat a ni. Awle, ka ti ta sa sa, he Kohhran Hari Baptist Church hi kan thu khar nân a chanchin tlem ka han sawi zau belh teh ang. Apatani Baptist Association hnuaia Kohhran pariat (8) zînga te ber leh fahrah ber a ni ti ila ka uar sual lovin ka ring. Kohhran member Baptisma chang leh changlo hi an zavaiin sawmnga (50) chu tling ve tawhin Kohhran Secretary chuan min hrilh. Chung zînga a tam ber chu pitar, an hmêl han en pawha kum tam daih tawhlo tûr tih hriat reng te an ni a. Tin, \halai leh naupang thliar lova ang khat veka entu chu he Kohhran hi a ni. Zaipâwlah pawh ‘hei chu kum sawm (10) a tling ve tawh anga’ tih tûrte nên hian a bass tlarah kan awmho \hîn!! Tûna an \halai Secretary phei chu Cl-IV zirlai anihin Kohhran Secretary a ni tawh!! He Hari Baptist Kohhran-ah hian PA zawng zawng hi an vaiin pahnih (2) chiah an ni a, a pakhat zâwk Pu Gambo-a chuan mual min liamsan tawh a, a pakhat zâwk Pathian tih lovah chuan kan engkima kan engkim Pu Gyati Napa lah chu a thawhna Department hotuten zir leh tûra an tih avângin Pasighat-ah kum hnih zir leh tûrin a awm leh ta bawk si. Lal Isuan vengtu neilo beram a tih te kha ka chan rum rum \hîn. Tûn hnai lawk a\ang khân a rammi Evangelist Pu Rubu Takha lâk thar a ni a, anin phur takin tûnah hian a bung mêk a, \awng\aipui a ngai khawp mai. Tin, kum hnih vêl kal ta a\ang khân Biak In an sa ve a, Kohhran leh mi \hahnemngai te \hahnem-ngaihna leh thilphalna zâr zovin a pum ve ta nual mai. Mahse achung ala awng vek a, hna erawh 60% vêl chu zawh a ni tawh a, tûnah hian hmachhawp atâna hma la tûr PA kan va mamawh tehlul êm!! Engpawh nise, i awmna hmun a\ang khân he Kohhran fahrah tak Hari Baptist Kohhran tân hian \hahnemngai takin lo \awng\ai ve phawt mai teh le. ………..

- 23 -

BMP-te Workcamp kal Report L.Zolura Secretary, BMP Ramthar Unit

BMP Ramthar Unit chuan kum 2009 Planning-ah ‘Ram pâwn Mission Field tlawh nise’ tih a dah a. A tihhlawhtlin nân Executive Committee member ten an nikhat hlawh pêkte, inhlawhfakna awm ang ang a\angte in sum tuak ani a. Assam Bengal Field-a Mendabari khua a Mt.Olive School Extend-na leh Hostel sak chhunzawm tûrin kan inbuatsaih ta a October 1-9, 2009 chhûng khân hmalâk ani a, kan hmalâk dân report tlângpui hetiang hi a ni. Kalkawngah : Dt.1.10.2009 (Thu)-ah member 22 (Senior Adviser 2 telin Upa 3 in min ho thei) MST Bus hire-in kan kal a. Kolasib-ah kan riak a. Atûk 2:00Am-ah Kolasib a\angin Shillong kan ban a, kan riak nghâl. A tûk Dt.3.10.2009 (Inrinni) 3:30Am-ah Shillong a\angin Debitolaah kan chawl a, tlaiah Mendabari hi dam takin kan thleng a ni. A hmuna hun hmandân tlângpui : Dt.4.10.2009 Pathian ni hi Mendabari a\anga Km 40 vêla hla Thingpui huan enkawltute vêng Pana khuaah tûk\huan kan ei a, kan inkhâwm nghâl a. Pana khua Kohhran hi member za an chuang hlek a, an inlungrual hle. Missionary Nl.Lalremruati (Maruati) a awm a, (a khua a har \hîn ngawt ang). BMP member \henkhat chuan Pa an tiin an ngaisâng hle. Ani hian Inkhâwm min kaihruai a, Upa F.Muansangan Thuchah a sawi a, hla kan rem, Inkhâwm ban a an thlaithar lilamna leh thilpêk dangte nên P.A Set thar an lei thei a, an lawm hle tih report siam lai hian chanchin an rawn sawi. Zanlam chu Mendabari (Mendavari tia lam) Kohhranah hruaituten chawhlui min siamsak kan ei a, kan inkhâwm nghâl. An Biak In hi Mission Compound a\anga Km 1 vêla awm ani a, Kohhran member 700 chuang an ni. Biak In la sak zawh loh deuh ft 70x40ft alianah khat lek lek kan inkhâwm a, an \halaite chu Pulpit dinglam sirah mipui

- 24 hmachhawnin an \hu a rimawi hmanrua an neih ang ang nên zai an hruai \hînin inkhâwm apiangin hla an rem ziah \hîn a ni. Upa H.Lalrintluangan thuchah a sawi. Dt.5&6.10.2009 (Mon &Tue) hian leilung lantirh a\angin Work Camp tak tak chu kan thawk ani ta ber mai le. Kan hnathawhte a tlângpuiin: 1) Mt.Olive School (Mendabari) extend-na a dunglam 30ft, a vanglam 18ft a zau, chhuat Balu leh Rawra chhunkhah leh tui leih, chhutmuk te. 2) School Hostel tûr Varandah foundation lei laihkhuar leh Cement & balu in kan chhung chhuak a. 3) Hostel chokut tûr \henkhat leh bookshelf pahnih siam te, mi naran tih theihloh sâng taka mi thingzâr ro rawt thlâk te pawh a tel. (Hênglaiah hian thingzai hmuh a harsa hle a, kan hman pawh hi a hmun nghâk Missionary Nl.F.Zoram-thangi phun, an zai te an ni a, thawh tam tum pawhin thingin a daih nganglo ani ber e) 4) A hmunah hian ni tam kan awm hmanloh bâkah thingzai a awm tawh lova (Pi Ziki te nên an inhlat hle si a), thawh tûr tam zâwk chu Cement hna ani bawk nên Vai mistiri 3 leh helper 2 ni sawm \heuh (tha 50) hlawh tûr kan hnutchhiah a, he thu i chhiarlai hi chuan an zo \ep tawh ngei ang. Kan haw ta e: Dt.6.10.2009 (Tue) 1:30Pm-ah Dhubri-a kan Missionary te tlawh tûrin Mendabari chu kan bai bai ta a, 6:35Pm-ah Dhubri hi kan thleng. Dt.7.10.09 (Wed)-ah Dhubri a\angin Shillong kan ban a, kan riak a, a tûkah Kolasib-ah kan riak leh a. Dt.9.10.09 (Fri) 7:00Pm-ah dam leh tluang takin Lunglei (Ramthar) kan thleng leh ta a ni. Kan lawm êm êm na te : 1. A hmasa berin Mission Field tlawh tûra ruahmanna in a paltlang zawng zawngah te, ruahmanna anga (October 10-9, 2009 chhûng) kal lam ni 3, a hmunah ni 3, hawlam ni 3 chhung zawng tluang taka min hruaitu Pathian chungah kan lawm e. 2. Sum tuakna tûr min siam saktute leh thilpêk min petu mimal leh chhûngkaw chungah te kan lawm hle.

- 25 3. Kawnglaka thlen leh riahna tûr hmun min lo buaipuituteKolasib Bialtu Pastor Vanlalchhûnga leh Kohhran hruaitute chungah, Shillong Bialtu Pastor R.Lalbiakliana leh Madanriting Kohhran hruaitute chungah te kan lawm hle. 4. Thingpui leh chaw ei tûr min lo buatsaih saktute- Pu R.Sanghmingthanga te chhûngkua (Chaltlâng), Pu L.Zosiama te chhûngkua (Jawai), Pu L.Biakthanga, Pu St.Zaduna, Pu H.Lalmuankima Aizâwla awmte chungah kan lawm lutuk. 5. Mission Field- Pana khuaa Missionary Maruati leh kohhran member te, Mendabari-a Missionary te, Kohhran hruaitute leh member te, Dhubri Field Director Rev.Joseph Vanlalruata leh Missionaries leh chhûngkua te nên an mi ngaihsakna dawnsawnna leh buaipuina zawng zawngah te kan lawm e. 6. Kan Kohhran hruaitute leh member te, min lo \awng\aipui tute chungah te lawmthu kan sawi mawlh mawlh bawk e. |awng\aipui an ngaihnate: 1. Mendabari-ah hian kum 1979 a\ang khân Nl.F.Zoramthangi (Evangelist Nurse) hian kum 30 chu alo \hutchilh tawh ani a, ani hi helaia Nu ber chan chang, huikhâwmtu ber a ni a. Cancer dam leh a niin a lo chak chhoh zêl theihnân leh a tih tûr \ha taka a hlen zêl theih nân. 2. An nghahlelh êm êm helai hmuna Sikul leh Hostel Building \ha tak peih thuai anih theih nân. 3. Mt.Olive School hi Rabha Baptist Union (RBU) ta ani a, an enkawl \ha thei lawi silo, BCM-in a enkawl bawk si lo (an sikul naupang fee tlemte hi an lâkluh ani deuh ber), enkawlna \ha tak a dawn theih nân. 4. He sikul naupang \henkhat te chu Kristian nilo te pawh an awm, Kristian annih theih nân. 5. Dhubri Field amite tân1) Kuminah ringthar 100 neih belh an target, 12 an neih belh tawh, an hmabâk zêl tân. 2) Dodalna nasa tak kârah pawh a ram mitten an chipuite veina thinlung an neih theih nân. 3) A ram mite leh Missionary ten thawhhona \ha tak an neih theih nân.

- 26 -

Serhuan Lamtluang FH.Lalfala Evan Serhuan, Chakma Mission

Kum 2008 January thlaah khân Serhuan Tlabung Tuipui ral leh lam khua In za vêl awmna hmun lamah hotuten awm tûra min tih angin Tuichawng a\angin kan chhûngkuain kan kal a. Serhuan-ah hian Quarter luah mai tûr a awm loh avângin Tlabung Forest Red House hnuaiah kan awm riha. Heta kan awm chhûng hian Quarter hlui chu a chhiat tawh em avângin a \hiah hna ka thawk a, kan \hiah zawh tawh hnuin Tlabung Bial M&E te chuan Quarter sak hna chu min thawh sak \an ta a. Mau atâm avângin mau leh thingte a harsa hle mai a. Quarter sakna tûr pawisa lah chu Rs.40000/- emaw chauh a ni a. Sak san tûr ngaihtuah thiam pawh a har hle mai a. Mahse, Tlabung Bial M&E te in huamna leh an \ha hnem ngaihna a thûk hle mai. Tichuan Quarter chu kan han sa \an ta a. Thingzai In \ha tak a dung ft 30 avang ft18 laia zauin kan sa ta mai a, Kohhran hrang hrang Bial chhûng a mi BMP leh M&E lam te an inhnatlan chhawk zak zak reng mai a. Tlabung BCM te Immanuel Tlabung BCM leh Zodin a BCM te Saron BCM leh Chawnpui BCM te chu hah takin leh phur tak maiin Quarter sak hna hi min thawh sak a. Pathian \anpuinain Quarter lian leh zau \ha tak mai chu min sak zawh sak vek mai a. Tichuan March ni 3.2008-ah kan luah phei ve ta a. Bial M&E te hian Headquarter a\anga sum hmuh bâkah Rs 40000/- dawnlai mai chu an senbelh niin ka hria a. Hetiang taka an in pêkna avâng hian Serhuan-ah BCM Quarter \ha tak kan neih phah a. Pathian hnênah lawmthu kan sawi mawlh mawlh bawk a ni. Quarter kan luah fel ta a. Kohhran chhûngkua lam ngaihtuah a lo ngai a, engtinnge rawng kan bâwl zêl ang tiin Kohhran Committee te kan han \hu ve a. Tichuan chawlhkâr khatah Home visit vawihnih zêl neiin miinah kan lêng ve \hîn a. Kan rawngbâwlna te Pathianin min \anpui reng a. Kohhran

- 27 nu leh pa te \halai leh KNP te min \awng\aisakna a takin kan lo chang ve ta reng mai a. Tamlua nilo mahse ringthar Baptisma chang mi 10 leh Kristian tawhsa mi 2 te chuan Dt.28.9.08-ah khân Rev.Dockson chuan Baptisma a chantîr ve ta a. Pathian hnathawh ropui tak kan chan leh kan hmuh avang hian kan lawm a, Kohhrante pawhin lawmthu in lo sawi ve ngei ang tih ka ring. A bîk takin Tlabung Bial Kohhrante inpêkna a nasa hle a. BMP te Kohhran hmingte BKHP leh mimal \hahnemngai ten min rawn tlawh renga, kan thil la neih ngailoh Cilling fan te min rawn pe bawk a. Tin Tlabung BCM a BMP te chuan Sacrament dawh kan leh Chair \ha tak mai min rawn pe bawk a. kan lawm tak zet a ni. Hei chauh pawh a la ni lova ka awm hma Kum 2007 khân Camping an lo buatsaih sak tawh bawk a. Kum 2009 November ni 27 a\ang hian Salvation Camping hi Serhuan Kohhran te tân min buatsaih sak leh an tum bawk a. Hetiang taka Pathian hmangaihna leh thlaraubote veina rilru Kohhranten kan nei hi a ropuiin a lawmawm tak zet a ni. Mizoram Baptist Kohhrante kan Chakma hnam zînga rawng kan bâwlna atân hian beidawng lova min lo \awng\aipui zêl tûrin ka chah nawn leh che u a ni e.

- 28 -

HARHNA LEH A RAH KAL ZEL H.Lalhuliana Headmaster, BCM Com.M/S Marpara South

Kum 70 BCM-in rawng a bâwlna Chakma hnama Thlarau Thianghlim Harhna lo thleng hi a lawmawmin a ropui em a, chuvângin Kohhran hoten a tlângpui tal kan hriata, nasa zâwka Pathian hnathawh a lo thlen zêl theih nâna \awng\aina lama \an kan lâk theihnân Marpara South-a Harhna kan chan leh a hnathawhte, a rah kal zêlte hi thiam ang tâwka han tarlan ve \ulin ka hria a, ka han ziak ve tawp mai a ni. A lo in\anna : BCM Mar South-in Pathian khawngaihna kan chan ‘HARHNA’ hi a lo in\anna leh a chhan sawifak a har viau mai a. Amaherawhchu Pathian \hahnem ngaihna mite kaltlanga lo lang leh a lo punlun zêl te hi tarlan loh chi erawh a ni lo thung. Nikum (2008) December thla Krismass hnaitawhtakah khân BCM Chanmari, Aizâwl M&E Committee hmalâknain mi panga (5) kum lama upa tawh tak takte leh hrisêlna pan tak takte Chanchin |ha tlângau pui tûrin Marpara Circle chhûnga Chakma khua Kohhran la dinlohna ‘Salmur’-ah an rawn kal a. Chutia tarlam upa tawh tak tak, mahni inluma nuam taka awmthei, khawvawt leh khawsak hrehawm tak hmachhawn huama thlaraubo hmangaihna avânga an lo lang chuan min cho êm êm a. An rawngbâwlna puiha \awng leh a \ula puih tûrin kan Kohhran Secretary, Pu Bh.Somoroton leh Chairman, Pu Loki Kumarate leh member \henkhat te nên an kal ve a. Chuta tel te chuan a thara Isua tâna theihtawp a thawk tûr leh Lal Isua la nei lo mi tam takte nun veinate a tharin an lo neichho a. Tin, hetih lai vek hian kan unau Tv.Suresh-a (Valte-a) chu Pathian thlarauin pâwlin amah kaltlangin an chhûngkuaah Lalpan hna a thawk a. A nu leh Pa Kristian bansan tawhte chu Kristianah an lo lût leh a. Pathian thu buaipuiin khawlaiah-te a aupui bawk \hîn a. Chungte chuan mite thinlungah hna thawkin

- 29 Kohhran hoten ngaihtuahna thar an lo nei chho niin a hriat bawk a ni. Tichuan, Krismas-te kan han hmang chho a, Lalpa fak leh chawimawi a nuam kan ti chhoin, kan kham lova. Hunpui kan hman pangai pawh khawpkham zo lovin mi inpe te leh \hanem ngaiten an neih sum leh paite thawhin kan ‘Chawimawi’ chhunzawm leh ta a. Kan kham thei lova, kohhran a\anga bâng a, sakhaw danga let tawhte pawh chu boruakah chuan Lalpan a rawn hruai kir leh a, neihsa nei miah lovin Pathian chawimawina hun vawili (4) awmni khamin kan nei hial a ni. Hei hi helai (Marpara) a thil thlengah chuan amah tih loh chi a ni lo. Krismas ruai pawh kan \heh thei \awk \awk \hîn a ni a, Lalpa thilmak tih a ni e. A hnathawh/A rah : Thlarau thianghlim harhna hian thupui ken hrang hrang te nei \hînin zia te pawh a nei \hîn a ni awm e. Mar South a Pathian hnathawh lo lang hian hnathawh ropui tak tak leh lawmawm êm êm a nei a, chungte chu a tlângpui han tarlang ila: 1. Harhna Khâwmpui : Chakma hnam a thil la awm ngai lo ‘Harhna Khâwmpui’ hi he harhna hian a hring a ni. Mar South-a harhna thleng hi Chakma hnama zau zâwka a darha a kan kai zêl theihna atân Headquarters lama kan hotute chuan \hahnemngai takin sum awmsa pawh awm lovin chhimtawp leh hmartawp a mi ten he harhna hi kan chan ve theihnân ruahmanna a siam a. Ni 2-4.4.2009 chhûng khân he harhna khâwmpui hi BCM Mar South-ah neih a ni a. Hmun hrang hrang a\angin kan Unau Chakma-te a chhim tûrin an lokal a, hei hian rah a chhuah zêl kan ring a, Lalpan Chakma hnamah harhna zau zâwk a thlenna hmanrua a ni ngei ang. 2. Fakna leh chawimawina : He harhna in a ken lian tak (a pui ber pawh ti ila kan tisual lovang) chu ‘Lalpa Fak leh Chawimawi’ hi a ni. He kan harhna a lo arh chhuahna bul ber pawh ‘Fak leh Chawimawi’ hi a ni tlat a ni. Kohhran hoten Lalpa fak kan ning thei lova, kan kham thei hek lo. Mimawl tak tak ziak leh chhiar pawh thiam lo a tam zâwk kan ni a,

- 30 mahse hla tamtak thiam a ngailo, tui tak leh ning hauh lova kan sak tûr, amah kan fakna tûr hla min pe a, ziak thiam lo leh chhiar thiamlo tân pawh thiam loh theihloh khawpa tam kan han sa mai a, Kohhran hote mai nilo kan chhehvêl a mite kan thawm hrepha chinte chuan kan hla ‘Habor Subor Sajei’ hi an sa thei deuh vek a ni. Mi tamtak chuan kan chawimawi nikhua leh kan hlim hla pui ber a nih avângin ‘Sa eina hla’ min tihsak hial a ni!! Keimahni Biak In leh zaikhâwmna In maia Lalpa faka lam chu kan duhtâwk ta lova, Bazar lunlaiah te leh kawtthlerah te mitten Lalpa kan fak ani tih hi hria se, hmu ve se tih duhin Street Service-te buatsaihin, Open Air Programme-te kan hmang chho ta zêl a. Mite hmuha Lalpa fak ngailo hnam kan zahpui hauh lovin nuihzat leh sawichhiat huamin Lalpa kan fak mep mep mai a, a va nuamin a va han ropui êm. Chakma hmeichhia lâm tûr pawha an ngaih lohte Lalpa fakin an lâma, uar tak maia an thiam dân ang anga an han su ve nghawng nghawng mai han hmuh chuan, “Hei hi Lalpa hnathawh mak a ni” tih loh rual a ni lo. Tûn thleng hian he fakna boruak hi Kohhran hoten kan la nei thei a, a lawmawm êm êm a ni. 3. Thilpêk rawngbâwlna : Pathian khawngaihna kan chan ‘Harhna’ in a rahchhuah hlu tak mai chu ‘Pathian Ram Thilpêk a hmasâwnna’ hi a ni. Kohhran hote hi rethei tê tê kan nih avângin mite anga thilpêk tam tak tak pêk tûr chu kan nei lo sa a. Amaherawhchu tûn hmachuan an neih ang angah pawh thilpêk hi phurrit-ah an neih tlata, engemaw changin a khawntute hmaizah vang chauhte in an pe ve chauh a ni ber \hîn. Kohhran thawhlawm chhiar nikhua pawh hian Missionary-te Thawhlawm Ip bâk hi engthammah chhiar zui tûr a awm lo tlângpui \hîn a ni. Chutiang a nih lai chuan ‘Harhna’ hmanga Lalpan hna min thawhsakna hnuaiah Kohhran hoten Lalpa tâna inphalna kan lo nei ve hreta, kan theih a tam emaw a tlem emaw tûnah chuan kan nih ang tâwk tâwkah Kohhran Thawhlawm Ip pawh chhiar tham a ni ve chho ta. Sawma pakhat, Buhfai \ham leh thilpêk hrim hrimah \han erawh kan la mamawh êm êm, hma erawh kan sawn chiang, hmasâwn zêl kan mamawh hle bawk.

- 31 4. Thlarau bo veina : Thlarau thianghlim harhna hnathawh kan chan ropui tak chu ‘Chakma ten Chakma-te vek veina liantak’ lo piang hi a ni. He kan harhnaah hian Lalpan a fawng vuanti atân Kohhran hruaitute, Chakma ngei a hmang tlata hei hi thil lawmawm tak a ni. Kohhran mahni ta a neihna thinlungte, mahni hnampui veina nasa zâwk a hring chhuak a. Chu chuan awm hle hle tîr thei lovin a chetchhuah tîr tlat a ni. Thawktu nilo, chhûngkaw khawsak harsa leh berh ve tak tak te nimahse Pathian \hahnem ngaihnain midangte veina nun a siamsak miau avângin mahni hnampuite hnêna Chanchin |ha an chan ang chang ve tûrin a chet chhuahtîr a. Sum leh pai lama an harsatna leh chhûngkuain an tuarna tûrte ai chuan Pathian ram an rilru a a len zâwk tlat avângin Ni 21.7.09 khân mi panga (Somoroton, Loki Kumar, Hmangaihzuala, Hala Singh, Sindiaram)-te chu Chawngte Circle lam panin khawchhe hnuaiah an chhuak ta rawih a. Hetiang thil hi Chakma Mission hrim hrimah hian kan hriatsual loh chuan a la awmngai awm love. “Tu pawh ka hming avânga In leh Lo nupui fanau kalsan chuan a lêt tam tak a hmu lo ang em ni, harsatna leh tihduhdahnate nên” tih te chu an rilru luah tu leh tûr tu a ni. He an fehchhuahah hian Kohhran panga (5) tlawhin Home visit leh inkhâwmnate neiin rawngbâwlna hun an hmang a ni. Hei hi a tawpna tûr a ni lova, fehchhuak a rawngbâwlna nei zêl tûr hian an rilru a inbuatsaih a, Gospel Team dinte hial duh chhovin Ni 10.10.2009 zîngah khân Team pawh an mahni tâwka mumal takin an din ve ta hial a, a ropuiin a chhinchhiah tlâk êm êm a ni. Hetih lai erawh chuan sum leh pai leh harsatna hrang hrangte avângin duh ang erawhin an kal chak thei lo thung. |awng\aina-ah i hrereng ang u. Lalpa’n Chakma Mission-ah hian bungthar min keu sak tak meuh meuh a ni e. 5. |awng\aina : Pathian khawngaihna kan chan hi a ropui hle, thildang danga hmasâwnna kan chanlaiin \awng\aina lama hmasâwnna kan neilo tiin kan iak iak a. Mahsela, Pathianin a hnathawh min hmuhtîr zêl a, kan hruaitute

- 32 rawngbawla fehchhuak lo hawng chuan ‘|awng\aina Nun’ an lo hawpui tlat a ni!! Hetia rawngbâwla an fehchhuak an lo haw hnu hian thawktute Quarters-ah te leh Kristian-te inah lêngkualin \awng\aina an nei chhova, \awng\ai thawm ngaihnawm takin min luah chho ta reng mai a ni. Damloh nikhua leh nawmsam loh nikhua pawhin sawm leh koh ngailo pawhin kan chenna In ngeia \awng\aisak tu tûr Kohhran mite Lalpa’n min buatsaih sak a, Biak In a \awng\ai thawmte pawh hriattûr a awm ta! Hei hian Kristian lote In pawh a la kang kai zêl ang tih hi kan beisei in kan \awng\aina a ni. ………………………

BCM MISSION FIELD CHANCHIN Kohhranhote \awng-\aina leh thilpêk kal tlanga Lalpa hnathawh kan chan hian Kohhran tak tak ni tûrin min buatsaihin kal min zirtîrin kan rap dik ve \an dâwn chauh a ni a. ‘Lalpa hnathawh a taka kan chan leh dawnte hi engtia kalpui zêl tûr nge ni anga, engtin nge kan chhem alh zêl ang?’ tih hi zawhna pawimawh tak leh chhan ngei ngei ngai a ni. Hei hi a bul \anna chauh a ni tih hria ila, ‘A hnathawh tiharh’ zêl tûra nasa zâwka Lalpa auh a ngai cheu a ni tih i hria ang u. “Lalpa thu hriatpuitu a awm te u ngawi hle hle suh u la, amah Lalpa pawh chu ngawih hle hle tîr suh u”. I veina nun a\anga lo luang chhuak \awng\aina leh thilpêkte, a taka i tha leh zung i senna te hi Chakma hnamah hian a thlawn lo a ni. A rah hmu zêl thei tûrin i \ang zêl ang u. 1. Gospel Meeting : October 13-15.2009 khân Tripura Field St.James High School, Gongarai chuan an zirlai 547 te tân Gospel meeting hlawhtling tak an buatsaih. Zirlai tam tak Lal Isua hnênah inpein, an damchhûnga rinawm taka a hniakhnung zui tûrin a inhlan a.Thlarau Thianghlim pâwlna changa taksa chetna nei pawh engemawzat an awm. Missionary te pawhin Thlarau siamtharna changin an hlim hle. November 1.2009 Pathian ni khân mi 29 laiin Lal Isua an

- 33 rinna Baptisma changin an puang chhuak. |awng\aina chhângtu Lalpa hnênah lawmthu i sawi ang u. 2. Adi Music Video : November 1, 2009 Pathian ni khân Adi Baptist Union (ABU) Choir ten Bible Society of India (BSI) puihnaa an siam Adi Kristian Music Video chu an tlangzarh ta. Adi hnam zînga Kum 20 (1989-2009) chauh rawng kan bawl hnua Adi zaipâwlten Music Video changkang tak an siam thei ta mai hi a lawmawm tak zet a. An Music Teacher Pu LH.Lalnghakmawia (Brother Mawia) kaihhruaina hnuaia sei lian kan ABU zaipâwlte hian hma an sawn chak hle a, an hlawhtlinna avang hian Pathian hnênah lawmthu i sawi ang u. Adi hnam hi Arunachal hnam lian leh changkang, an ram laili luahtute an ni a. Pioneer Missionary pahnih Pu Buanga leh SâpUpa te khân Brahmaputra luipui kan Sadhya khua, khatih laia British sipai Camp, Dibrugarh chhak lawkah khuan 1898-1900 daih tawhah khân Adi (‘Abher’ tia sawi\hin) ho hi be pawpin, A AW B an lo siamsak a; an \awngin Grammar bu pawh an lo siamsak a, he Grammar bu Xerox copy hi Pasighat-a Arshang English School Library-ah dah a ni nghe nghe. BCM hian 1989 khân an zîngah Missionary tirin rawng kan bâwl \an a; kan \awng\aina leh \hahnemngaihna Lalpan mal a sâwm a, tûnah chuan Adi hnam za zêla 30 dâwn lai khu Kristian an ni tawh a ni. Lalpa chu fakin awm rawh se! Adi hnam zînga rawngbâwl Arunachal East Field Committee chuan Kristian la tlemna Paling-Tuting area, China ramri dep lam sut en tumin Missionary tirh belh an rawt mêk. ‘Pathian ram chanchin i hril ang u, Hlain kaiharh ila,’ tih hla ang khân, Adi hnam zai ngaina tak zînga Chanchin |ha hrilna hmanrua atân he ABU Choir Music Video hi \awng\ainain i hlan ang u. 3. Tripura tihdam rawngbâwlna : September, 2009 a\ang khân Tripura Field-a kan thawktu farnu Joy Rani (‘Pangkati’ tia an koh) Molsom, Sonkang khua chu Lalpan tihdam rawngbâwlna thilpêk a pe a. Taksa dam duh damlote leh a

- 34 ram hruaitu za telin nitin an pan huai huai a. An hnênah Pathian thu tawi sawiin (Tirhkohte 2:17-18) a \awng\ai a, chumi zawh chuan damlote chu a khawih \hîn a. Thi mai tûra an ngaih damlote an dam a; mitdel mit a vâr a, natna tinrenga na mi tam takin Pathian tihdamna an chang a ni (Matthaia 10:1; Marka 16:18; Johana 14:12). Rani hian an khaw piah Tuichawlawng nula tleirawl Maria-i hnênah tihdam rawngbâwlna thlarau hi a pe ve a. Maria-i pawh hian Tuichawlawng Baptist Biak Inah tihdam rawngbâwlna neiin, damlo za telin an bawr luih luih mai. Hêng nulate kut hmang hian Lalpan damlo tam tak a tidam a, a ropuiin a lawmawm tak meuh a ni. Tripura-a TBCU te nên \ang tlânga BCM-in Missionary tîra Kum 40 rawng kan bawl chhûng hian Mizo hnahthlâk leh hnam tenau te zîngah kan thawk ber a, Kristian pawh sing tel teh meuhin an pung a. Hetih lai hian vai kan tih mai Bengali-ho zîngah Kristiana inlet an la tlem hle a. Tûn \uma Sonkang, Agartala a\anga Kum 55, leh Tuichawlawng khuaa tihdam rawngbâwlna hian vaiho-Bengali te a hip nasa a, nitin dam beisei damlote leh a rawn hruaitute an rawn inhawr tup tup a, Biak In kawtah motor a inhung tlar \hup fo mai. Hei hi Lalpan Tripura-a hnam changkang leh hausa zâwkte a hipa niin a lang a. Missionary te, a rammi thawktute leh Kohhranhoten nual a ni. Foreign a nih avang leh helai District pathum hi helho avanga rambuai a nih avângin rei tak awm a har a, a awm rei pâwl kum thum an awm thei hram a ni. 1990 khân Tv.F.Rosanglura, Hnahthial Bazar chu rawngbâwl tûra chhukin, Mire ram Empu khuaah Mire Pastor Chawnglawka a zuk fin a. BCM-in thawktu kan tirh te an ngheh hleih theih loh laiin, Lura hian Bawm Pastor fanu nupuia neiin, a rammi nihna a nei ta a. Lehkha lamah Class VIII thleng chauh zir mahse, mahni inzir mi leh rilru chak tak a ni a, an hnamzia leh \awng zirin an zîngah Missionary hna a thawk ta a. Tûnah chuan BCM Missionary niin, a rammi thawktu 16 nên an thawkho a. Empu khuaah sikul, Hostel nei siamin, Evangelist-ten Chanchin |ha an hril a, Literature,

- 35 Craft, damdawi leh an hnam chawikanna lam hna pawh BCM leh mi \hahnemngaite leh Foreign Mission pâwl hrang hrangte puihnain an thawk \an a. Bangladesh sorkâr mi leh sate pawhin an tlawh chhuakin an pui ve \an zeuh zeuh tawh a ni. 1990 vêlah pawh kawr ha mumal lova la awm kha, Chanchin |ha engah zawi zawiin hma an sâwn a, an fai ve telh telh a. Mihring singriat zîngah Kristian chu sangli an tling ve \ep a ni. 2009 hian Biak in 5 sa tharin ringthar 127 an Baptist tawh a, an la pung zêl. Mire Baptist Kohhran hi 10 aiin an tam ve tawh a ni. An \awngin A AW B te, zirna bu te an ziak a. Kristian lehkhabu te an letling a. Bible lehlin hna pawh an kal ve zêl a, thuthlung Thar an zova, Thuthlung Hlui-ah Zawlnei Jeremia bu an zo tawh. Mire Kristian Hlabu hla 350 awmna an siam a, chhut tumin hma an la mêk. Sunday School pawh an nei ve \an ta. Mire hnam Kristian lote hian vânneih thlâk takin sakhaw ngelnghet Muslim leh Buddhism te an be lova. Ramhuai an hlau hle a, puithiam hmanga inthawi an uar hle. Krama sakhua an vuah, Menleha zirtîrna a darh chak hle a, hei vang hian Chanchin |ha hril kawnga \hahnem ngaih leh hman hmawh a ngai a ni. An hnam incheina, rimawi leh lamte an vawng nung \ha viau va. An Kut leh inthawi nikhua chuan mauva siam Baja ang pui pui, ri chi hrang hrang nei hamriin, dâr an vua a, an nulate ding tlara inkaihkuahin an lam su \hap \hap \hîn a ni. An hnampum hi Lalpa tân rinnain hauh tlat ila. Chanchin |ha meichherin an hnama thimna a umbo a, taksa, rilru leh thlarauva hma an lo sawn zêl theih nân \awng\aipui ang u.

Related Documents


More Documents from "Lalhlimpuia"