Hyperlipidemia

‫ﻋﺒﺪاﻟﻐﻨﻲ ﻛﺮﻳﻤﻲ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﭼﺎي‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ )‪ (Hyperlipidemia‬ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ در ﺷﻴﻮع و وﺧﺎﻣﺖ اﻣﺮاض‬ ‫اﻛﻠﻴﻠﻲ ﻗﻠﺒﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮض اﻛﻠﻴﻠﻲ ﻗﻠﺐ ‪ ،‬ﺳﻜﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﻐﺰي) ‪ ، (stroke‬ﺗﺼﻠﺐ ﺷﺮاﺋﻴﻦ و‬ ‫ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ اﺳﺒﺎب اوﻟﻴﻪ ﻣﺮگ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ادوﻳﻪ ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ‬ ‫دﺳﺘﺮس ﻗﺮار دارﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﻮام ﺑﺎ ﻳﻜﻌﺪه اﻋﺮاض ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﺪاوي ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺑﺎ ادوﻳﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲ‬ ‫ﻋﺎري از ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﻲ ﺑﻮده ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﺎً ارزان و در ﻣﺤﻼت دﺳﺘﻴﺎب ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮف ادوﻳﻪ ﺳﻨﺘﻴﺘﻴﻚ‬ ‫ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﻋﻮارﺿﻲ ﭼﻮن ﻫﺎﻳﭙﺮﻳﻮرﻳﻤﻲ ‪ ،‬اﺳﻬﺎﻻت ‪ ،‬دﻟﺒﺪي ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﻋﻀﻼت ‪ ،‬ﺗﺨﺮﻳﺶ ﻣﻌﺪه ‪،‬‬ ‫ﺧﺸﻜﻲ ﺟﻠﺪ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻏﻴﺮﻧﻮرﻣﺎل ﻛﺒﺪي را ﻧﺰد ﻣﺮﻳﻀﺎن ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﻲ آورد)‪.(1‬‬ ‫ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪ رﻓﺘﻦ ﺳﻮﻳﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول و ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻮﻳﻪ ‪ HDL‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺗﻮام ﺑﺎ ﺗﺸﻮﺷﺎت ﻟﭙﻴﺪي ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺑﻮده و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺼﻠﺐ ﺷﺮاﺋﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول و ﺗﺮاي ﮔﻠﻴﺴﺮاﻳﺪﻫﺎي ﺧﻮن راﺑﻄﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎ اﻣﺮاض اﺳﻜﻴﻤﻲ ﻗﻠﺒﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول ﻳﻚ ﻣﺎده ﻟﻴﭙﻮﻓﻴﻞ ﺑﻮده و در ﺧﻮن ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺤﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ازﻳﻨﺮو ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﻗﻠﻴﻦ آن‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻨﺎم ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻦ ﻫﺎ ﻳﺎد ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪه ﮔﺎن ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول ﺑﺎ ﻧﻈﺮداﺷﺖ ﻛﺜﺎﻓﺖ‬ ‫ﺷﺎن ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوپ ‪ VLDL ، LDL‬و ‪ HDL‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪه اﻧﺪ‪ .‬دوﻧﻮع اوﻟﻲ ﺑﻨﺎم ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول "ﺑﺪ" و‬ ‫ﻧﻮع اﺧﻴﺮ ﺑﻨﺎم ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول"ﺧﻮب" ﻳﺎد ﻣﻲ ﮔﺮدد)‪.(4‬‬ ‫ﻋﻤﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﻫﺪف در ﺗﺪاوي ﻣﺮﻳﻀﺎن ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي و ﻛﺎﻫﺶ از ﺑﺮوز و اﻧﻜﺸﺎف‬ ‫ﻣﺮض اﺳﻜﻴﻤﻲ ﻗﻠﺒﻲ و اوﻋﻴﻪ دﻣﺎﻏﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺑﻪ دو ﺷﻜﻞ اﺑﺘﺪاﻳﻲ و ﺛﺎﻧﻮي وﺟﻮد‬ ‫دارد‪ .‬ﺷﻜﻞ اﺑﺘﺪاﻳﻲ آﻧﺮا ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ ادوﻳﻪ ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺗﺪاوي ﻧﻤﻮد ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻴﭗ ﺛﺎﻧﻮي آن اﻳﺠﺎب ﺗﺪاوي‬

‫‪1‬‬

‫اﻣﺮاض زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز را ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﻣﺼﺮف ﻣﻘﺪار زﻳﺎد ﺷﺤﻤﻴﺎت ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ‪ VLDL‬و‪LDL‬‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪه و ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺨﺖ ﺷﺪن ﺟﺪار اوﻋﻴﻪ و ﺑﻨﺪش ﺟﺮﻳﺎن ﻋﺎدي ﺧﻮن ﻣﻲ ﮔﺮدد)‪.(1‬‬ ‫ﮔﻴﺎﻫﺎن ﻃﺒﻲ رول ﻣﻬﻤﻲ را در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﻴﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺑﺎزي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮگ ﻫﺎي‬ ‫‪ Aleurites moluccana‬و ‪ Piper betle‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻬﻲ ﺳﻨﺘﻴﺰ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول در ﻛﺒﺪ و ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺬب‬ ‫ﺷﺤﻢ در اﻣﻌﺎء ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ادوﻳﻪ ﻣﻬﻢ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﮋوﻫﺸﺎت ﻧﺸﺎن داده‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻼوﻧﻮﺋﻴﺪﻫﺎ در ﭘﺎﺋﻴﻦ آوردن ﺷﺤﻤﻴﺎت ﺧﻮن از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭼﺎي ﺑﻨﺎﺑﺮ‬ ‫داﺷﺘﻦ ﻣﻘﺪار ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻓﻼوﻧﻮﺋﻴﺪ ﻫﺎ داراي ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ)‪.(1‬‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺎي ﺳﺒﺰ ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ را ﻛﺎﻫﺶ داده و ﺳﻮﻳﻪ‬ ‫‪ HDL‬را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﻴﺪن ﭼﺎي ﺳﺒﺰ ﻋﺎدت دارﻧﺪ ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول‬ ‫ﺷﺎن ﭘﺎﺋﻴﻨﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻏﻴﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ )‪.(2‬‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﻻي ﻣﻮش ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺧﻼﺻﻪ آﺑﻲ ﭼﺎي ﺑﻪ دوز‬ ‫‪ 200 mg/kg‬ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ را ﺗﺎ ‪ ، 69.72%‬ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول ‪ LDL‬را ﺗﺎ ﺑﻪ ‪30.31%‬‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ داده و ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول ‪ HDL‬ﺗﺎ ﺑﻪ ‪ 24.11‬ﻓﻴﺼﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ )‪.(1‬‬

‫‪2‬‬

‫ﻣﻮﻗﻒ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻜﻲ و ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬

‫‪Camellia sinensis L .‬‬ ‫‪Kingdom‬‬

‫‪Plantae – Plants‬‬ ‫‪Tracheobionta – Vascular plants‬‬ ‫‪Spermatophyta – Seed plants‬‬

‫‪Subkingdom‬‬ ‫‪Superdivision‬‬ ‫‪Division‬‬

‫‪Magnoliophyta – Flowering plants‬‬ ‫‪Magnoliopsida – Dicotyledons‬‬ ‫‪Dilleniidae‬‬ ‫‪Theales‬‬ ‫‪Theaceae – Tea family‬‬ ‫‪Camellia L. – camellia‬‬ ‫‪Camellia sinensis (L.) Kuntze – tea‬‬

‫‪Class‬‬ ‫‪Subclass‬‬ ‫‪Order‬‬ ‫‪Family‬‬ ‫‪Genus‬‬ ‫‪Species‬‬

‫ﭼﺎي ﻳﻚ ﻧﺒﺎت داﻳﻤﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺧﺎﻧﻮاده ‪ Theaceae‬ﻣﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬زﻳﺴﺘﮕﺎه اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﻧﺒﺎت ﺟﻨﻮب ﻏﺮب ﭼﻴﻦ و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻤﺠﻮار آن )ﺑﺮﻣﺎ و وﻳﺘﻨﺎم ( ﻗﻠﻤﺪاد ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ ‪ .‬درﻳﻮﻧﺎن و ﭼﻴﻦ ‪ ،‬ﭼﺎي از زﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺪﻳﻢ )‪ 2737‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد( آﺷﻨﺎ ﺑﻮده وﻣﻮرد‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺸﺖ اﻳﻦ ﻧﺒﺎت در اواﺳﻂ ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﻣﻴﻼدي ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻴﻨﺎﺋﻲ ﻫﺎ آﻏﺎز و ﺑﻌﺪاً‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺎر ﻧﺨﺴﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮﺗﮕﺎﻟﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ اروﭘﺎ اﻧﺘﻘﺎل داده ﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮﭼﻴﻦ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺗﺠﺎرﺗﻲ درﺟﺎﭘﺎن ‪ ،‬ﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﺳﺮﻳﻼﻧﻜﺎ ‪ ،‬اﻧﺪوﻧﻴﺰﻳﺎ ‪ ،‬اﻳﺮان ‪ ،‬آذرﺑﺎﻳﺠﺎن و ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻛﺸﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺻﺎدر ﻛﻨﻨﺪه ﭼﺎي درﺟﻬﺎن ﻛﻨﻴﺎ ‪ ،‬ﭼﻴﻦ ‪ ،‬ﻫﻨﺪ ‪ ،‬اﻧﺪوﻧﻴﺰﻳﺎ و ﺳﺮﻳﻼﻧﻜﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ)‪.( 5،4،1‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﺒﺎت ﺑﻪ ﺣﺮارت ‪ 18‬ﺗﺎ ‪ 30‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮﻳﺪ ﺧﻮﺑﺘﺮ رﺷﺪ ﻧﻤﻮده و داراي ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺒﺎت در زﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﺑﺎ ﺗﻜﺴﭽﺮ ﻣﺘﻨﻮع ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎك ﻫﺎي رﺳﻮﺑﻲ ‪ ،‬ﺧﺎك ﻫﺎي ﺟﺎذب ذﻏﺎﻟﻲ ‪ ،‬ﺧﺎك‬ ‫ﻫﺎي رﺳﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻣﻮاد ﮔﺮاﻧﻴﺖ و ﺧﺎك ﻫﺎي ﺣﺎوي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ آﺗﺸﻔﺎﺷﺎن ﻫﺎ ﻣﻲ روﻳﺪ‪ .‬رﺷﺪ ﻧﺒﺎت در ﺧﺎك‬

‫‪3‬‬

‫ﻫﺎي‬

‫ﺑﺎ ‪ pH‬ﺑﻴﻦ ‪ 5.0‬ﺗﺎ ‪ 5.6‬ﺑﻬﺘﺮﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺧﺎك ﻫﺎي ﺑﺎ ‪ pH‬ﭘﺎﺋﻴﻨﺘﺮ از ‪4.0‬‬

‫ﻧﻴﺰ ﺑﺮوﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﺎك ﻫﺎي ﺑﺎ ‪ pH‬ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ‪ 6.5‬ﺑﺮاي ﻛﺸﺖ ﻧﺒﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ)‪.(1‬‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻓﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻤﻴﺎوي‬ ‫در اﺛﺮآزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻓﺎﻳﺘﻮﻛﻴﻤﻴﺎوي ﺑﺎﻻي ﺑﺮگ ﻫﺎي ﭼﺎي ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻓﻼﻧﻮﺋﻴﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﺎﭘﻮﻧﻴﻦ ﻫﺎ ‪،‬‬ ‫ﺗﺎﻧﻴﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬اﻟﻜﻠﻮﺋﻴﺪﻫﺎ و ﺗﺮاي ﺗﺮﭘﻦ ﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬واﺿﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺮﻛﺒﺎت ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫در ﺑﺮگ ﻫﺎي ﭼﺎي را ﻣﺮﻛﺒﺎت ﻓﻴﻨﻮﻟﻴﻚ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﻛﺒﺎت ﻓﻌﺎل ﻓﻴﻨﻮﻟﻴﻚ ﭼﺎي‬ ‫‪OH‬‬

‫‪OH‬‬

‫‪4‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ‬ ‫ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ )‪ (Hyperlipidemia‬ﻳﻜﺠﺎ ﺑﺎ ﺑﻴﻤﺎري ﻗﻠﺐ ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺎﺳﻲ ﻣﺮگ وﻣﻴﺮ در ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺑﻪ دوﺷﻜﻞ ؛ اﺑﺘﺪاﻳﻲ و ﺛﺎﻧﻮي ﺑﺮوز ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﻠﺴﻠﻪ اﺧﺘﻼﻃﺎت و اﻣﺮاض ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺗﻴﭗ اول ﺑﺎ ادوﻳﻪ ﺿﺪ ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺗﺪاوي‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪه ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻴﭗ دوﻣﻲ آن ﻛﻪ ﻣﻨﺸﺎء دﻳﺎﺑﻴﺘﻲ ‪ ،‬ﺷﺤﻢ ﻛﻠﻴﻮي ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﻛﻠﻴﻮي و ﻫﺎﻳﭙﺮﺗﺎﺋﻴﺮوﺋﻴﺪﻳﺰم دارد‬ ‫‪ ،‬اﻳﺠﺎب ﺗﺪاوي اﻣﺮاض ﻣﺬﻛﻮر را ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ اﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮف‬ ‫ﻣﻘﺪار زﻳﺎد ﺷﺤﻤﻴﺎت ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪VLDL‬و ‪ LDL‬را اﻓﺰاﻳﺶ داده درﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﺨﺖ ﺷﺪن ﺟﺪار اوﻋﻴﻪ‬ ‫ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ‪ HDL‬ﺑﻪ ﻗﺪر ﻛﺎﻓﻲ در ﺧﻮن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺒﺐ ﺑﻨﺪش ﺟﺮﻳﺎن‬ ‫ﻋﺎدي ﺧﻮن ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ ،‬ازﻳﻨﺮو ﺟﻬﺖ وﻗﺎﻳﻪ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ازﻳﻦ ﻣﺮض اﻛﻴﺪاً ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﻪ رژﻳﻢ‬ ‫ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﺮﻳﺾ ﺗﻮﺟﻪ ﻻزم ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﻪ ﺑﺎﻻي ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻻﺑﺮاﺗﻮاري ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ واﺿﺢ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻼﺻﻪ‬ ‫آﺑﻲ ﺑﺮﮔﻬﺎي ﭼﺎي ﺑﺎﻻي ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮده ‪ ،‬ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول و ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﻴﻦ ﻫﺎي ﺑﺪ‬ ‫را ﺑﻪ ﻗﺪر ﻻزم ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ )‪ .(1‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺎﻻي ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺸﺮي‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬اﻓﺮادﻳﻜﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﻴﺪن ﭼﺎي ﺳﺒﺰ ﻋﺎدت دارﻧﺪ ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول ﺷﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮادﻳﻜﻪ‬ ‫ﭼﺎي ﻧﻤﻲ ﻧﻮﺷﻨﺪ ﭘﺎﺋﻴﻨﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻳﻚ ﭘﮋوﻫﺶ دﻳﮕﺮ ﺣﺎﻛﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺎي ﺳﺒﺰ ﻣﺎﻧﻊ‬ ‫ﺟﺬب ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول از ﻃﺮﻳﻖ اﻣﻌﺎء ﮔﺮدﻳﺪه و اﻃﺮاح آﻧﺮا از ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ)‪.(3‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬

‫دﻳﮕﺮي ﺑﺎﻻي ﻳﻚ ﮔﺮوپ از ﻣﺮدان ﺳﻜﺮﺗﻲ ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﺎي ﺳﺒﺰ ﺑﺼﻮرت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺳﻮﻳﻪ‬ ‫ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول زﻳﺎن آور )‪ (LDL cholesterol‬را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ)‪.(3‬‬ ‫ﻓﺸﺮده ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﻛﺎﻟﺞ ﻓﺎرﻣﺴﻲ داﻧﺸﮕﺎه اﻻﻣﻴﻦ ﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﺧﻼﺻﻪ آﺑﻲ ﭼﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺟﺪاول ذﻳﻞ اراﺋﻪ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ)‪:(1‬‬

‫‪5‬‬

.‫ در ﺳﻴﺮوم ﻣﻮش ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻛﻨﺘﺮول‬VLDL ‫ و‬HDL, LDL ‫ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻼﺻﻪ آﺑﻲ ﭼﺎي ﺑﺎﻻي‬.1 ‫ﺟﺪول‬

PARAMETERS

HDL

LDL

VLDL

Control

23.22±2.31

24.67 ± 1.78

14.66 ± 2.51

Triton

17.71 ± 6.10

154.49 ± 8.51

23 ± 2.01

Triton+ CS(200 mg kg-1)

24.11 ± 3.11

30.31 ± 3.51

15.3 ± 2.11

25.71 ± 3.34

14.4 ± 2.10

Triton +Fenofibrate

24.30 ± 3.10

‫ در ﺳﻴﺮوم ﻣﻮش ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻛﻨﺘﺮول‬Phospholipids ‫ و‬Triglyceride ، Cholesterol ‫ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻼﺻﻪ آﺑﻲ ﭼﺎي ﺑﺎﻻي‬.2 ‫ﺟﺪول‬

PARAMETERS

CHOLESTEROL

Control

TRIGLYCERIDE

62.55 ± 5.52

Triton

PHOSPHOLIPIDS

73.32 ± 5.57 156.27 ± 9.32

195.20 ± 10.58

115 ± 5.57

207.22 ± 10.81

Triton+ CS(200 mg kg-1)

69.72 ± 5.53

76.5 ± 5.96 177.71 ± 6.23

Fenofibrate+ Triton

65.43 ± 2.51

72.0 ± 11.01 159.54 ± 7.53

‫ در ﻛﺒﺪ ﻣﻮش ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻛﻨﺘﺮول‬, Phospholipids ‫ و‬Triglyceride ، Cholesterol ‫ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻼﺻﻪ آﺑﻲ ﭼﺎي ﺑﺎﻻي‬.3 ‫ﺟﺪول‬

PARAMETERS

CHOLESTEROL

TRIGLYCERIDE

PHOSPHOLIPIDS

Control

64.8 ± 1.73

61.2 ± 0.67

85.4 ± 0.51

Triton

265.0 ± 3.55

112.8 ± 0.86

143.4 ± 0.93

99 ± 1.31

90.2 ± 1.07

90.4 ± 1.60

89.52 ± 2.33

81.5 ± 1.89

90.4 ± 1.60

Triton+ CS (200mg kg-1) Triton + Fenofibrate

‫ در ﻛﺒﺪ ﻣﻮش ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻛﻨﺘﺮول‬VLDL ‫ و‬HDL, LDL ‫ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻼﺻﻪ آﺑﻲ ﭼﺎي ﺑﺎﻻي‬.4 ‫ﺟﺪول‬ PARAMETERS

HDL

LDL

VLDL

Control

30 ± 1.14

22.56 ± 0.38

12.24 ± 0.38

Triton

67.2 ± 0.67

176.21 ± 0.51

21.56 ± 0.51

Triton + CS (200 mg kg-1)

61 ± 2.01

19.92 ± 3.06

18.08 ± 0.68

Triton+ Fenofibrate

40.46± 3. 9

20.91 ± 2.1

14.56 ± 1.5

6

‫ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ‬ ‫ﭼﺎي ﻳﻚ اﻧﺘﻲ اوﻛﺴﻴﺪاﻧﺖ ﻗﻮي ﺑﻮده و ﻣﻨﺒﻊ ﻏﻨﻲ ﭘﻮﻟﻲ ﻓﻴﻨﻮل ﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻮاص اﻧﺘﻲ اوﻛﺴﻴﺪاﻧﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺧﻼﺻﻪ آﺑﻲ ﭼﺎي ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ 200mg/kg‬وزن ﺑﺪن ﻧﺰد ﻣﻮش ﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻳﻲ را در ﺳﻮﻳﻪ ﺗﺮاي ﮔﻠﻴﺴﺮاﻳﺪﻫﺎ و ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﻼﻧﻮﺋﻴﺪﻫﺎ و اﻧﺘﻮﺳﻴﺎﻧﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﭼﺎي ﺑﺼﻮرت ﺑﺎﻫﻤﻲ داراي ﺗﺎﺛﻴﺮات ﺿﺪ ﺗﺼﻠﺐ‬ ‫ﺷﺮاﺋﻴﻦ و اﻧﺘﻲ اوﻛﺴﻴﺪاﻧﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﭼﺎي‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺒﺎت ﻓﻴﻨﻮﻟﻴﻚ آن دارد‪.‬‬ ‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻫﺎﻳﭙﻮﻟﭙﻴﺪﻳﻤﻲ ﭼﺎي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻌﺎدل ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ‪ )Fenofibrate‬ﻳﻚ دواي ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪه‬ ‫ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ)‪.(3‬‬ ‫ﺑﺎﻧﻈﺮداﺷﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻓﻮق ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭼﺎي ﺳﻮﻳﻪ ﻛﻮﻟﺴﺘﺮول ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ ،‬ﺗﺮاي‬ ‫ﮔﻠﻴﺴﺮاﻳﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﻓﻮﺳﻔﻮﻟﭙﻴﺪﻫﺎ ‪LDL ،‬و ‪ VLD‬را در ﺧﻮن ﻛﺎﻫﺶ داده و ﺳﻮﻳﻪ ‪ HDL‬را ﺑﻪ ﻗﺪر ﻛﺎﻓﻲ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ ‪ ،‬ﺑﻨﺎء‪ ‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺼﻠﺐ ﺷﺮاﺋﻴﻦ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣ‪Ĥ‬ﺧﺬ‪:‬‬ ‫‪1. Pharmacognosy Magazine,‬‬ ‫‪Magazine, Vol. 4 Issue 13, Jan- Mar, 2008.‬‬ ‫‪2. http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=CASI16.‬‬ ‫‪3. http://en.wikipedia.org/wiki/Fenofibrate.‬‬ ‫‪4. http://www.ehealthmd.com/library/lowercholesterol/LC_whatis.html.‬‬ ‫‪ .5‬ﺑﺎﺑﺮي ‪ ،‬م ع ‪ ،‬ﻓﺎرﻣﻜﻮﮔﻨﻮزي ) ﺗﺮﭘﻨﻮﺋﻴﺪﻫﺎ و اﻟﻜﻠﻮﺋﻴﺪ ﻫﺎ( ‪ ،‬ﻛﺘﺎب درﺳﻲ ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و‬ ‫ﺗﺪوﻳﻦ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ )ﺳﻤﺖ( ‪ ،‬اﻳﺮان ‪.1382 ،‬‬

‫‪7‬‬