Hoach Dinh Mrp

B. Ho¹ch ®Þnh nhu cÇu Nguyªn vËt liÖu

cÇu (MRP) 1. Kh¸i niÖm - Khëi ®Çu: MRP lµ ho¹ch ®Þnh nhu cÇu nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt (Material Requirements Planning) MRP thùc chÊt lµ mét ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh ®­îc ch¹y mét c¸ch ®Þnh kú nh»m cËp nhËt yªu cÇu vÒ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Ó cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt phï hîp - Trong qu¸ tr×nh øng dông: MRP tá ra rÊt hiÖu qu¶ → kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn vµ më réng sang mäi lÜnh vùc (Tµi chÝnh,

2. Môc tiªu cña MRP - Gi¶m thiÓu l­îng dù tr÷ nguyªn vËt liÖu - Gi¶m thêi gian s¶n xuÊt vµ thêi gian cung øng - T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c bé phËn phèi hîp chÆt chÏ, thèng nhÊt víi nhau - N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh

3. Mét sè yªu cÇu khi øng dông MRP - Cã hÖ thèng m¸y tÝnh vµ ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm ®Ó l­u tr÷ th«ng tin - Cã ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý khã kh¶ n¨ng sö dông m¸y tÝnh vµ cã kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ MRP - §¶m b¶o ®é chÝnh x¸c vÒ th«ng tin vµ lu«n cËp nhËt c¸c th«ng tin míi - L­u tr÷ ®Çy ®ñ hå s¬ vµ c¸c d÷ liÖu cÇn thiÕt

II. C¸c b­íc ho¹ch ®Þnh nhu cÇu NVL B­íc 1: Ph©n tÝch kÕt cÊu s¶n phÈm §Ó tiÕn hµnh MRP cÇn ph©n biÖt 2 lo¹i nhu cÇu: • C¸c nhu cÇu ®éc lËp: Lµ c¸c nhu cÇu vÒ s¶n phÈm cuèi cïng → §­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p dù b¸o hoÆc th«ng qua ®¬n dÆt hµng • C¸c nhu cÇu phô thuéc: Ph¸t sinh tõ c¸c nhu cÇu ®éc lËp → §Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu phô thuéc, cÇn tiÕn hµnh ph©n tÝch cÊu tróc s¶n phÈm (Dïng s¬

• S¬ ®å kÕt cÊu h×nh c©y: Mçi h¹ng môc t­ ¬ng øng víi tõng chi tiÕt, bé phËn cÊu thµnh nªn s¶n phÈm vµ ®­îc biÓu diÔn d­íi d¹ng cÊp bËc tõ trªn xuèng theo tr×nh tù s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p s¶n phÈm • §Æc ®iÓm cña s¬ ®å kÕt cÊu: - CÊp trong s¬ ®å kÕt cÊu: CÊp 0 lµ cÊp t­¬ng øng víi s¶n phÈm cuèi cïng. Cø mçi lÇn ph©n tÝch thµnh phÇn cÊu t¹o cña mét bé phËn ta l¹i chuyÓn tõ cÊp i sang cÊp i+1 - Liªn hÖ trong s¬ ®å kÕt cÊu: C¸c thµnh phÇn trong s¬ ®å liªn hÖ víi nhau b»ng ®­êng th¼ng. PhÝa trªn lµ bé phËn hîp thµnh, phÝa d­ íi lµ bé phËn thµnh phÇn.

• VÝ dô: Mét c«ng ty s¶n xu©t s¶n phÈm X cÊu thµnh bëi c¸c bé phËn A, B, C. Bé phËn A cÊu thµnh bëi D vµ E, bé phËn C cÊu thµnh bëi F vµ G, bé phËn G cÊu thµnh bëi E vµ H. VÏ s¬ ®å kÕt cÊu s¶n CÊp X phÈm 0 CÊp 1 CÊp 2 CÊp 3

A

D

B

E

E

C

F

G

E

H

• Nguyªn t¾c cÊp thÊp nhÊt: NÕu mét bé phËn ®ång thêi lµ bé phËn hîp thµnh cña hai bé phËn kh¸c nh­ng l¹i thuéc hai cÊp kh¸c nhau → chuyÓn vÒ cÊp thÊp nhÊt → TiÕt kiÖm thêi gian vµ dÔ tÝnh to¸n

B­íc 2. X¸c ®Þnh thêi gian ph¸t ®¬n hµng hoÆc lÖnh s¶n xuÊt LÊy thêi ®iÓm cÇn cã chi tiÕt, bé phËn trõ thêi gian cung øng hoÆc s¶n xuÊt cÇn thiÕt X¸c ®Þnh thêi gian ph¸t ®¬n hµng hoÆc lÖnh s¶n xuÊt dùa trªn s¬ ®å cÊu tróc thêi gian VÝ dô: XÐt vÝ dô trªn víi thêi gian cÇn thiÕt ®Ó cung cÊpA hoÆc s¶n xuÊt c¸c chi tiÕt bé Bé phËn X B C D E F G H phËn Sè l­ î ngnh­1 sau: 2 2 1 4 3 1 2 2

Thêi gian (tuÇn)

1

3

2

3

2

4

2

1

1

Tr×nh bµy cÊu tróc s¶n phÈm theo thêi gian

S¬ ®å cÊu tróc s¶n phÈm theo thêi gian TuÇn 1 TuÇn 2 TuÇn 3 TuÇn 4 TuÇn 5 TuÇn 6 TuÇn7

TuÇn 8 TuÇn 9

Mua H Mua G Mua E S¶n xuÊt F S¶n xuÊt D Mua E

L¾p r¸p C Mua B

L¾p r¸p X

L¾p r¸p A

S¶n phÈm X ®­îc hoµn thµnh sau 9 tuÇn

B­íc 3: TÝnh tæng nhu cÇu • X¸c ®Þnh tæng sè l­îng dù kiÕn ®èi víi mçi bé phËn, chi tiÕt hoÆc nguyªn vËt liÖu mµ kh«ng tÝnh ®Õn dù tr÷ hiÖn cã • Tæng nhu cÇu ë cÊp 0 = Sè l­îng ®Æt hµng hoÆc dù b¸o • Tæng nhu cÇu ë cÊp thÊp h¬n = sè l­îng ®Æt hµng theo kÕ ho¹ch cña c¸c bé phËn tr­íc nã nh©n hÖ sè nh©n

B­íc 4. TÝnh nhu cÇu thùc Nhu cÇu thùc = Tæng nhu cÇu - Dù tr÷ hiÖn cã + Dù tr÷ an toµn

• Dù tr÷ hiÖn cã: Lµ dù tr÷ ®ang cã ë thêi ®iÓm b¾t ®Çu cña tõng thêi kú = Tæng dù tr÷ cßn l¹i tõ giai ®o¹n tr­íc + L­îng sÏ tiÕp nhËn • L­îng sÏ tiÕp nhËn: Lµ tæng sè bé phËn chi tiÕt ®· ®­a vµo s¶n xuÊt nh­ng ch­a hoµn thµnh hoÆc sè l­îng ®Æt hµng mong ®îi sÏ nhËn ®­ îc t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu cña mçi giai ®o¹n C¨n cø vµo nhu cÇu thùc → Tæng khèi l­îng ®Æt hµng dù kiÕn theo kÕ ho¹ch

• Sau khi tiÕn hµnh 4 b­íc, tr×nh bµy kÕt qu¶ qu¸ tr×nh ho¹c ®Þnh nhu cÇu trªn biÓu kÕ ho¹ch

• VÝ dô: Mét c«ng ty s¶n xuÊt s¶n phÈm X nhËn ®­ îc hai ®¬n hµng 100 s¶n phÈm vµo tuÇn thø t­ vµ 150 s¶n phÈm vµo tuÇn thø 8. Mçi s¶n phÈm gåm cã 4 chi tiÕt A vµ 2 chi tiÕt B. Chi tiÕt A ®­îc s¶n xuÊt t¹i c«ng ty mÊt 1 tuÇn, chi tiÕt B mua ngoµi víi thêi gian cung øng lµ 2 tuÇn. ViÖc l¾p r¸p s¶n phÈm X mÊt 1 tuÇn. LÞch tiÕp nhËn A ë tuÇn ®Çu lµ 70 chi tiÕt. H·y x¸c ®Þnh sè l­ îng vµ thêi gian biÓu cña l­îng ph¸t ra theo ®¬n hµng kÕ ho¹ch trong tr­êng hîp ®Æt hµng theo l«

Bµi gi¶i: • LÞch tr×nh s¶n xuÊt: TuÇn TuÇn 1 Sè l­ î ng

TuÇn 2

TuÇn 3

TuÇn 4 100

TuÇn 5

TuÇn 6

• KÕt cÊu s¶n phÈm: X

A (4)

B (2)

TuÇn 7

TuÇn 8 150

• Thêi gian biÓu l¾p r¸p: TuÇn 1 TuÇn 2 TuÇn 3 TuÇn 4 TuÇn 5 TuÇn 6 TuÇn7 TuÇn 8

S¶n xuÊt A L¾p r¸p X Mua B

S¶n xuÊt A L¾p r¸p X Mua B

• TÝnh tæng nhu cÇu vµ nhu cÇu thùc: *) §èi víiA®¬n hµng 100 s¶n phÈm Chi tiÕt Tæng nhu cÇu = 100 x4 = 400 chi tiÕt Nhu cÇu thùc = 400 - 70 = 330 chi tiÕt Chi tiÕt B Tæng nhu cÇu = 100 x2 = 200 chi tiÕt

• BiÓu kÕ ho¹ch TuÇn Sè l­ î ng

X

1

2

3

Tæ ng nhu cÇu

L­ î ng tiÕp nhËn theo tiÕn ® é Thêi Dù tr÷hiÖn cã gian l¾ p r¸p Nhu cÇu thùc =1 tuÇn L­ î ng tiÕp nhËn ® Æ t hµng theo kÕho¹ch L­ î ng ® ¬n hµng ph¸t ra theo kÕho¹ch

100

4 100

5

6

7

8 150

100

150

100

150

100

150 150

TuÇn Sè l­ î ng

A

Tæ ng nhu cÇu

1

2

3

4 100

5

6

400

L­ î ng tiÕp nhËn theo 70 tiÕn ® é Thêi Dù tr÷hiÖn cã 70 70 70 gian s¶n 330 xuÊt Nhu cÇu thùc =1 tuÇn L­ î ng tiÕp nhËn ®Æ t 330 hµng theo kÕho¹ch L­ î ng ® ¬n hµng ph¸t 330 ra theo kÕho¹ch

7

600

600 600 600

8 150

TuÇn Sè l­ î ng

B

1

Tæng nhu cÇu

L­ î ng tiÕp nhËn theo tiÕn ®é Thêi Dù tr÷hiÖn cã gian cung cÊp Nhu cÇu thùc =2 tuÇn L­ î ng tiÕp nhËn ®Æ t hµng theo kÕho¹ch L­ î ng ® ¬n hµng ph¸t 200 ra theo kÕho¹ch

2

3

4 100

5

6

7

200

300

200

300

200

300 300

8 150

XÐt vÝ dô trªn trong tr­êng hîp ®Æt hµng víi l« 320 chi tiÕt A vµ 70 chi tiÕt B

Bµi tËp 1. Mét s¶n phÈm X ®­îc cÊu t¹o bëi 1A, 2B, 1C. A cÊu t¹o bëi 2D vµ 3E B cÊu t¹o bëi 1F vµ 3 G C ®­îc cÊu t¹o bëi 2H H ®­îc cÊu t¹o bëi 2E Thêi gian ®Ó s¶n xuÊt, l¾p r¸p vµ cung cÊp c¸c chi tiÕt, bé phËn nh­ sau: Bé phËn X A B C D E F G H Thêi gian 1 1 1 2 3 2 1 2 2

Bµi gi¶i S¬ ®å kÕt cÊu s¶n phÈm X

A(1)

D(2)

C(1)

B(2)

E(3) E(3)

F(1)

G(3)

H(2) E(2)

Thêi gian biÓu l¾p r¸p TuÇn 1 TuÇn 2 TuÇn 3 TuÇn 4 TuÇn 5 TuÇn 6 TuÇn 7 TuÇn 8

S¶n xuÊt E

S¶n xuÊt L¾p H C Mua F L¾p B Mua G Mua D L¾p A S¶n xuÊt E

L¾p X

S¶n phÈm hoµn thµnh xong sau 7 tuÇn

Doanh nghiÖp nhËn ®­îc ®¬n ®Æt hµng víi yªu cÇu cung cÊp 250 s¶n phÈm vµo ®Çu tuÇn thø 8. h·y lËp b¶ng kÕ ho¹ch nguyªn vËt liÖu D trong tr­êng hîp ®Æt hµng theo l« (cÇn bao nhiªu ®Æt hµng bÊy nhiªu) biÕt ®Çu tuÇn 1 cßn tån kho 300 chi tiÕt D

BiÓu kÕ ho¹ch TuÇn Sè l­ î ng

X

1

2

3

4

5

6

7

Tæ ng nhu cÇu

L­ î ng tiÕp nhËn theo tiÕn ® é Thêi Dù tr÷hiÖn cã gian l¾ p r¸p Nhu cÇu thùc =1 tuÇn L­ î ng tiÕp nhËn ®Æ t hµng theo kÕho¹ch L­ î ng ® ¬n hµng ph¸t ra theo kÕho¹ch

8 250

250

250 250 250

TuÇn Sè l­ î ng

D

Tæng nhu cÇu

1

2

3

4

5

6

750

L­ î ng tiÕp nhËn theo tiÕn ®é Thêi Dù tr÷hiÖn cã 300 300 300 300 300 300 gian cung 450 cÊp Nhu cÇu thùc =3 tuÇn L­ î ng tiÕp nhËn ®Æ t 450 hµng theo kÕho¹ch L­ î ng ® ¬n hµng ph¸t 450 ra theo kÕho¹ch

7

8 250

III. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÝch cì l« hµng

1. Ph­¬ng ph¸p mua theo l«: CÇn bao nhiªu mua bÊy nhiªu > ThÝch hîp víi nh÷ng l« hµng kÝch cì nhá, th­êng xuyªn ph¶i ®Æt hµng, tån kho thÊp

2. Ph­¬ng ph¸p ®Æt hµng cè ®Þnh theo mét sè giai ®o¹n GhÐp c¸c nhu cÇu thùc tÕ cña mét sè cè ®Þnh c¸c giai ®o¹n vµo mét ®¬n ®Æt hµng §¬n gi¶n. Khèi l­îng cña c¸c ®¬n hµng rÊt kh¸c nhau TuÇn §Æt1 hµng 2 3 tuÇn 4 5mét 6 lÇn 7 8 Tæng VÝ dô: 2 Nhu cÇu thùc

80

55

1

2

3

4

5

6

7

8

Tæng

Nhu cÇu thùc

50

80

55

90

10

60

120

80

545

L­ î ng vµ thêi ®iÓm ®Æ t hµng

130

0

145

0

70

0

200

0

545

TuÇn

50

90

10

60

120

80

545

2. Ph­¬ng ph¸p c©n ®èi c¸c giai ®o¹n bé phËn Thùc chÊt còng lµ ph­¬ng ph¸p ghÐp l« nh­ng víi chu kú kh«ng cè ®Þnh c¸c giai ®o¹n Nguyªn t¾c ghÐp l«: Cùc tiÓu tæng chi phÝ dù tr÷ (x¶y ra khi cho phÝ ®Æt hµng = chi ChiphÝdÆt hµng phÝ l­u kho) EPP =

ChiphÝl­u khocñamétdonvÞhµngtrongmétgiaido¹n

X¸c ®Þnh cì l« theo c«ng thøc:

VÝ dô: Cã sè liÖu vÒ nhu cÇu nguyªn vËt liÖu thùc tÕ nh­ trong b¶ng, dïng ph­¬ng ph¸p c©n ®èi c¸c giai ®o¹n bé phËn ®Ó x¸c ®Þnh kÝch cì l« hµng. BiÕt chi phÝ mçi lÇn ®Æt hµng lµ 1 triÖu ®ång vµ chi phÝ l­u kho mét ®¬n vÞ hµng ho¸ trong tuÇn lµ 5000 ®ång TuÇn Nhu cÇu thùc

1

2

3

4

5

6

7

8

Tæng

50

80

55

90

10

60

120

80

545

Cì l« hµng tèi ­u vÒ mÆt lý thuyÕt: EPP =

1000000 = 200 5000

Sè l­îng cña c¸c ®¬n hµng vµ thêi ®iÓm ®Æt hµng: TuÇn

1

2

3

4

5

6

7

8

Tæng

Nhu cÇu thùc

50

80

55

90

10

60

120

80

545

L­ î ng vµ thêi ®iÓm®Æthµng

185

0

0

160

0

0

200

0

545

4. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh kÝch cì l« theo m« h×nh EOQ EOQ = 2DS/C

Bµi tËp Mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt mét s¶n phÈm X ®­îc cÊu t¹o bëi 2 chi tiÕt A, 1 chi tiÕt B, 1 chi tiÕt C. A cÊu t¹o bëi 1F B cÊu t¹o bëi 1D, 2E, 1G C cÊu t¹o bëi 2D D cÊu t¹o bëi 1F Thêi gian ®Ó s¶n xuÊt, l¾p r¸p vµ cung cÊp c¸c chi tiÕt, bé phËn nh­ sau: Bé phËn Thêi gian(tuÇn) 2

X 1

A 1

B 2

C 1

D E F G 2 1 3

a. VÏ s¬ ®å biÓu diÔn kÕt cÊu s¶n phÈm vµ thêi gian biÓu l¾p r¸p