www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ :High-Tech وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎم از : Warnock Davies Kathleen E. Brush وﻳﺮاﻳﺶ :ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎﭘﻮر،ﻛﺎرﺷﻨﺎس ارﺷﺪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت
اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techاﺧﺘﺼﺎﺻﺎً ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮﺗﺮي ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺗﻤﺎﻳﻞ را داﺷﺘﻪ ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺑﺎزارﻫﺎي دﻳﮕﺮ و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﺎص و ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ را ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮد .اﻣﺎ ﺣﺮﻛﺖ اﻳﻦ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﻓﺎز ﺟﺪﻳﺪ ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ )ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ اﺳﺘﺤﻜﺎم و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن از رأس ﺗﺎ ذﻳﻞ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺣﺮﻓﻪ اي ﺗﺮ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ( ،ﻧﻴﺎز ﺑﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ دارد .اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ آن دﺳﺘﻪ از ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﺎص و ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techرا ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ .و ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ داراي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ را اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺟﻬﺎﻧﻲ را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﻣﻘﺪﻣﻪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﮔﺮاﻳﺸﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﺑﺮﺗﺮي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ،ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪهاي در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺗﺠﺎري آن اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ داراي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ.
1
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
در ﺳﺎل ، 1960ﺗﺌﻮدور ﻟﻮﻳﺖ در ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﺎ ﻧﺎم " ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ" ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ " ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ و ﺟﺬاب" در ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ رﺷﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻋﺎﻟﻲ و ﺑﺮﺗﺮ ﺧﻮدش ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ و اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﺑﺼﻮرﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻ ﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻟﻮﻳﺖ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ آﻧﻜﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ،ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد در واﻗﻊ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻓﺮوش اﺳﺖ و اﻳﻨﻜﻪ " ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻳﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﻓﺸﺮده ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ ". ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ و ﻳﺎ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﺪﺗﺮ از اﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮرد ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﻣﻄﺮح ﺷﻮد .در ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﻓﺮوش ،ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﻣﺠﺰا اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺪرت ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ و در ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮد ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد و ﻧﻴﺰ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺮﻛﺖ و ﻧﻴﺰ در ﺗﻌﻴﻴﻦ اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎ و ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد. و ﺑﺠﺰ ﭼﻨﺪ اﺳﺘﺜﻨﺎ ،آﻧﭽﻪ ﻛﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻧﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﺳﺖ وﻧﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي .آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺧﻴﻠﻲ اوﻗﺎت ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺿﺎﻓﻲ ) ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﺧﺎص ﻇﺎﻫﺮ ﻓﺮﻳﺐ ﻓﻨﻲ ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮل را ﺷﺮح ﻣﻲ دﻫﺪ( و اﻃﻼﻋﺎت دﻳﮕﺮ در ﻣﻮرد ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد و ﺑﻪ ﻧﺪرت اﺟﺮاي اﻫﺪاف ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻨﻴﺎدي را در ﺑﺮﻣﻲ ﮔﻴﺮد :ﻣﺜﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎزار ،رﺷﺪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮل )ﻛﻪ ﺑﺪون اﺳﺘﺜﻨﺎ ﺗﻮﺳﻂ واﺣﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد( ،ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ،ﻧﺎم ﮔﺬاري ،ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي و ﻓﺮوش ﺷﺨﺼﻲ. در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﻓﻘﻂ ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از اﺑﺰار ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ) ﺷﻜﻞ و ﻣﺤﺘﻮاي آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ( و اﺑﺘﻜﺎراﺗﻲ در ﺟﻬﺖ ﻓﺮوش اﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ،در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻳﺎ رﻗﺒﺎ را ﻧﺎﺑﻮدﻛﻨﻨﺪ ،ﻳﺎ ﻓﺮوش را در اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﭘﺮ رﻗﺎﺑﺖ رﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. اﻳﻦ ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ اﺻﻮل ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ از ﺳﻮي ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﻧﺎﺷﻲ از دﻳﺪﮔﺎه ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﺤﻮر ﺻﻨﺎﻳﻊ اﺳﺖ ﻛﻪ، ﺣﺘﻲ ﺑﺪون ﺣﻀﻮر اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ. ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻟﻮﻳﺖ دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺮوش ،آﺳﺎن ﺗﺮ از ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﺳﺖ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊHigh- ،Techﻋﺮﺿﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ آن ،و ﻋﺎﻣﻼن ﻓﺮوش ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰه آن ،ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي را ﺑﻪ ﺑﺎر آوردهاﻧﺪ. اﻣﺎ روزﮔﺎر ﺑﻲ ﺗﺠﺮﺑﮕﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techراﻫﻲ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﻳﻚ ﻓﺎز ﺟﺪﻳﺪ در ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ اﻳﻦ ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده ﻛﻪ اﻳﻦ راه ﺑﻪ واﺳﻄﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﺠﺎد ﺗﻠﻔﻴﻖ ،ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي راﻫﺒﺮدي و از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺣﺮﻓﻪ اي ﻧﺸﺎنداده ﺷﺪه اﺳﺖ.
2
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
در اﻳﻦ ﻓﺎز ﺟﺪﻳﺪ ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ، High-Techﺑﺮﺗﺮي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ اداﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ اﻟﺰام ﺷﻮد ،اﻣﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ .اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺪرﻳﺠﻲ در اﻧﺪازه ،رﻗﺎﺑﺖ ﺟﻮﻳﻲ ،و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي High-Tech ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ در ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد. در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﻣﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ ﺑﺮاي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techرا ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻴﻢ و اﻳﻦ ﻛﺎر را از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﺎص و ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺎزار ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎ High-Techﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد و ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ اراﺋﻪ ﻳﻚ ﺳﺮي از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي راﻫﺒﺮدي در ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻛﻪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ ،اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻴﻢ. در ﺑﺨﺶ ،1ﻣﺎ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﺎص را ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻲﺷﻮد :ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﻛﻮﺗﺎه ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ،واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت داراي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ،ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ،ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ،ﭘﻴﻤﺎنﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ . در ﺑﺨﺶ ،2ﻣﺎ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻴﻢ .ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻲ ﺷﻮد: ﭘﻴﻤﺎنﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ ،رﻳﺴﻚ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،اﻧﺘﺨﺎب و زﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،ﻏﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ،اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ داﺧﻠﻲ ،ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ . در ﺑﺨﺶ ،3ﻣﺎ ﻳﻚ ﺳﺮي ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ را اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ 1و 2ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و اﺻﻮل ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺘﺪاول را ادﻏﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techو دﻳﮕﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ .اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ راﻫﺒﺮدي در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺳﺖ :ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎزار ،ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﻣﺤﺼﻮل ،ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ،ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻨﺘﺮل آن ،ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ،ﻧﺎم ﮔﺬاري ،ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ،وﺛﻴﻘﻪ ﻫﺎ ،ﻓﺮوش ،ﺗﺮوﻳﺞ و رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ ،ﺗﻮزﻳﻊ و ﭘﺨﺶ ،و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲﻓﻨﻲ.
3
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﺑﺨﺶ :1وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﺎص اﮔﺮﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺻﻮل ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا اﺳﺖ اﻣﺎ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﺮاي ﺻﻨﺎﻳﻊ و ﻣﺤﺼﻮﻻت وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺤﻘﻖ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﻣﻮﻓﻖ در ﺧﺼﻮص ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﺮاي ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Tech ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد .اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺧﺎص ﺻﻨﻌﺘﻲ ،ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﺮ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺤﺼﻮﻻت ، High-Techﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ، High-Techﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ،ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ،و ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي راﻫﺒﺮدي ﻣﻲﺷﻮد. ﻋﻤﺮ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Tech ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻي ﺗﻐﻴﺮات در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ،اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺒﺘﻜﺮاﻧﻪ ) ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺮﺿﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻮﺟﻮد و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪ( و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎزار ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪ ،ﻋﻤﺮ اﻛﺜﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت High- Techرا ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﺗﺎه ﻛﺮده اﺳﺖ. اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻬﻢ و اﻓﺰاﻳﺶ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻓﺸﺎر وارد ﻣﻲآورد :ﻛﺎﻫﺶ ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺎ ﺣﻀﻮر در ﺑﺎزار )ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد و اﻏﻠﺐ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻨﻮز در ﻣﺮﺣﻠﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺷﻮد( ،ﺗﻀﻤﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮل ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،و ﺗﺪاوم ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ﺑﺮاي ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ و ﻧﻴﺰ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار. ﻋﻤﺮ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺤﺼﻮل و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺳﺮﺑﻪ ﺳﺮي در ﻳﻚ دوره ﻛﻮﺗﺎه ،ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻓﺮوش در ﺑﺎزارﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ را ﺑﻮﺟﻮد آورده اﺳﺖ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻀﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن در ﭼﻨﺪ ﺑﺎزار ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،و اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻔﻮذ در ﺑﺎزار. واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Tech ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺣﻀﻮر ﺗﻌﺪادي از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري و ﻧﺮم اﻓﺰاري در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techو ﻧﻴﺰ ﻋﻤﺮ ﻛﻮﺗﺎه اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎزار ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﻣﻨﺤﺼﺮاً ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ در ارﺗﺒﺎﻃﻨﺪ. ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻫﻴﭻ ﺻﻨﻌﺖ دﻳﮕﺮي وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ در آن ،ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ را ﻣﻠﺰم ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺸﺎن را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻨﺪ ،و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻴﭻ ﺻﻨﻌﺖ دﻳﮕﺮي وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻢ و ﻛﺎرﺑﺮدي در آن ،ذﻫﻦ و ﺣﻮاس ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺧﺮﻳﺪاران ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮل ﻛﻨﺪ .رﻫﺎﻳﻲ از وﻳﻨﺪوز95 4
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ،ﺑﺪون اﻏﺮاق ،ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن واﻗﻌﻲ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ،ﺑﺮ ﻫﺰاران ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري و ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻧﻴﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺖ.اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﺧﺎص ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دوﺷﺎﺧﮕﻲ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﻧﺮم اﻓﺰار ،ﺣﻀﻮر ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه و ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه ،و ﻋﺪم وﺟﻮد اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺪﺗﺮي را ﺑﻮﺟﻮد آورد. ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ،High-Techاﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ را ﻳﻜﻲ از ﺧﺪﻣﺎت در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ،ﻣﺜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻣﺜﻼً ﺗﺎج ﻣﺤﻞ را ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻨﺎﻣﻴﻢ .ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺧﺎص ﺷﺮﻛﺖ اﻧﺠﺎم دادﻳﻢ ،و ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﻳﺘﺎ ﻣﻴﺸﻦ و دﻳﮕﺮ ﻣﺠﻠﻪ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ،ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اﺻﻮﻟﻲ در ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﺮﻳﺪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آورﻧﺪ. در ﺣﻘﻴﻘﺖ ،اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻫﻴﭻ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﻣﻬﻤﺘﺮي در ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻬﻢ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﺧﺼﻮص ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻲ ﺷﻮد :ﭼﻪ ﻗﺎﻟﺒﻲ از ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ) آن ﻻﻳﻦ ،راﻳﮕﺎن ﻳﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﺼﻮرت ﺗﻠﻔﻨﻲ ،در ﻣﺤﻞ ،ﺑﺮاﺳﺎس ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎرﺑﺮو ﻏﻴﺮه( ،ﭼﻄﻮر ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ )ﻳﻚ ،دو ،ﻳﺎ ﺳﻪ ﮔﺎم ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻜﻨﺴﻴﻦ ﻳﺎ ﻣﻬﻨﺪس ﻳﺎ ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎر( ،از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻲ ﭼﻪ ﺳﻄﺤﻲ از ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ )از ﺟﻤﻠﻪ زﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺮاي اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻠﻔﻨﻲ ،و ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي ﻛﺎري ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت(، ﭼﻄﻮر اﻳﻦ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ﻣﻲ ﺷﻮد )راﻳﮕﺎن ،راﻳﮕﺎن ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺸﺨﺺ ،اﻣﻜﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻌﻤﻴﺮي و ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ﺑﺮ اﺳﺎس ﻛﺎرﺑﺮد وﺳﻴﻠﻪ( ،آﻳﺎ ﻛﺎرﺑﺮان ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮدي از ﻋﻴﺐ و ﻧﻘﺺ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ،آﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﺗﻌﻤﻴﺮات ﻧﺮم اﻓﺰاري و ﻳﺎدآوري ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ،و اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻣﺪت ﭘﺲ از ﺗﻮﻗﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ،ﺗﻌﻤﻴﺮات ﻧﺮماﻓﺰاري و ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺳﺨﺖاﻓﺰاري و ﻧﻴﺰ ﺧﺪﻣﺎت اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﺮاردادﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ،ﻗﺮاردادﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ،و ﺿﻤﺎﻧﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ،High-Techﻣﺘﻨﻮع و ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺮم اﻓﺰاري ) و ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﻤﺘﺮ( ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ دوﺑﺎره ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﺤﻴﻄﻲ ،ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ روز ﺷﻮﻧﺪ ،زﻳﺮا ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺟﻌﺒﻪ ﺳﻴﺎه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎ و ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻓﻘﻂ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺳﻂ اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺷﻮﻧﺪ ،و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺎﻣﻼً ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ اﺳﺖ.
5
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺎﻣﻞ :دﺳﺘﻤﺰد ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺗﻠﻔﻨﻲ ،ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻼت را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺮد ،ﻋﺮﺿﻪ ﻓﺰاﻳﻨﺪه ،و ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺤﺼﻮﻻت اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه در ﻧﺮم اﻓﺰار واﺑﺴﺘﻪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ( و ﺑﻬﺒﻮد ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري از ﺳﻮي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد و ﻧﻴﺰ از ﺳﻮي ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻋﺎت ﭘﻮﺷﺶ ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ و ﺷﺮاﻳﻂ زﻣﺎﻧﻲ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﺼﻮل ،در ﻣﻮرد ﻗﺮارداد ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺪت آن ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪه اﺗﺨﺎذ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد. ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ وﺟﻮد ﺗﻌﺪاد زﻳﺎد ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﺠﺰا ،ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ درون ﺻﻨﻌﺘﻲ ،و ﮔﺴﺘﺮش روزاﻓﺰون ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﺎﻋﺚ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ از ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ در ﺻﻨﺎﻳﻊ داراي High-Techاﺳﺖ .ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي High- Techدر دهﻫﺎ ،ﺻﺪﻫﺎ ،ﻳﺎ ﻫﺰاران ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ درون ﺻﻨﻌﺘﻲ درﮔﻴﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺷﺮﻛﺖ IBMدر ﺑﻴﺶ ﺗﺮ از 20000 ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ( ،زﻳﺮا اﻳﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ اﻣﻜﺎن اﻧﺘﺨﺎب را ﺑﻴﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻨﺘﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ آورد.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ در ﺣﻮزه ﻓﻨﻲ ،ﻛﻪ ﻣﻬﺎرت اﺻﻠﻲ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﺪون ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﺮدن ﻳﺎ دور ﺷﺪن از ﻣﻬﺎرت اﺻﻠﻴﺸﺎن ﻓﻌﺎل ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ از ﺳﻮي ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي High-Techﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺷﻮﻧﺪ، ﺣﻮزه ﺗﺠﺎرب ﻓﻨﻲ ﺧﻮد را ﮔﺴﺘﺮش دﻫﻨﺪ ،ﮔﺴﺘﺮه ﺑﺎزارﺷﺎن را ﭘﻬﻨﺎورﺗﺮ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺑﺎزار دﺳﺘﺮﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ ،ﺳﻬﻢ ﺧﻮد را از ﺑﺎزار اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ ،ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪﺷﺎن را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﻧﺪ ،ﻣﻬﺎرت ﺗﻮﻟﻴﺪ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ و ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﭼﻄﻮر ﻃﻮل دوره ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺎ ﺣﻀﻮر در ﺑﺎزار را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ ،ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮد را ﮔﺴﺘﺮش دﻫﻨﺪ ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ ،ﻳﻚ رﻗﻴﺐ را ﺣﺬف ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ،ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻬﻢ ﺳﺎزﻧﺪه را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺎزار را آﺳﺎن ﻛﻨﻨﺪ ،ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ ،ﻫﻤﻴﺎري ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ را ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ،در ﻫﻤﻴﺎري ﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﻪ ﻫﻤﻴﺎري ﻓﻨﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ ،داﻧﺶ ﺧﻮد را در ﻣﻮرد ﺑﺎزار ارﺗﻘﺎ دﻫﻨﺪ ،ﺣﻀﻮر ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺧﻮد را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻨﺪ ،و ﻧﻴﺎز ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن را ﺑﺮآورده ﻛﻨﻨﺪ. در ﻣﻮرد ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻜﻲ ،ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺆﺛﺮي ﻳﻚ ﺧﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ را ﮔﺴﺘﺮش دﻫﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﻮزه ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺟﺪﻳﺪ وارد ﺷﻮﻧﺪ ،ﻧﻔﻮذ ﺧﻮد را در ﺑﺎزار ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻨﻨﺪ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺘﺮي را در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻓﺮاﻫﻢ آورﻧﺪ ،ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺸﺎن را در ﻳﻚ ﺣﻮزه ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪ.
6
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺘﺮ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺖ. اﮔﺮﭼﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techدر واﻗﻊ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺟﻤﻌﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﺒﺘﻜﺮاﻧﻪاي را ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از ارﻛﺎن ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻨﺪ ،اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺳﻨﺘﻲ را ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ ﻛﻨﻨﺪ .ﺑﻪ وﻳﮋه اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ،ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﻮد.
ﺑﺨﺶ :2وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎ ﺑﺎزار ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ،ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺮ و ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ ﻣﻲ ﺳﺎزد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﻚ ﻟﻴﺴﺖ ﻛﻮﺗﺎه از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻳﺎ ﺑﺼﻮرت ﻓﺮدي و ﻳﺎ ﺑﺼﻮرت ﺟﻤﻌﻲ ،اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋهاي در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techدارد و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮي اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮ ﺑﺎزار ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techﺑﮕﺬارد .اﻳﻦ ﻟﻴﺴﺖ ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻲ ﺷﻮد :ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ ،رﻳﺴﻚ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،اﻧﺘﺨﺎب و زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،ﻏﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪاي و اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ،اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ داﺧﻠﻲ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎزار ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ. ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻣﺜﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﻬﺎﻧﻲ ،ﻓﺸﺎر ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺮﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻦ در ﺑﺎزار داﺧﻠﻲ، و ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن روزاﻓﺰون ﺗﺠﺎرت ،ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻌﺎل در ﺻﻨﺎﻳﻊ ،High-Techﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ راﻳﺞ ﺗﺮﻳﻦ و ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﺧﺎرﺟﻲ اﺳﺖ. ﺑﻪ رﻏﻢ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎ در ﻣﻮرد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎ ،رﺳﻮم ،ﭘﻮل راﻳﺞ ،ﻗﻮاﻧﻴﻦ ،و زﺑﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ،ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﻦ ﺗﺠﺎرت در ﺣﺎل اﻧﺠﺎم در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر و در ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﺣﺎل ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﺧﻮد اﺳﺖ. اﮔﺮﭼﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،ﺑﻪ ﻫﻤﺎن دﻻﻳﻞ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي داﺧﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ) ﺑﻪ ﺑﺨﺶ 1ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ( ،اﻣﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﺸﻮر -ﻳﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻛﻪ در آن ﻛﺸﻮر اﺻﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻋﻀﻮ ﻧﻴﺴﺖ – ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻏﺎﻟﺐ ﺑﺮاي ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ از ﻳﻚ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ 7
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
اﺳﺖ .ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ در ﺣﺎل ﺗﺒﺎدل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ،ﻳﺎ ﺳﻮد ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺮاي ﻛﺸﻮر ﻳﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪاي اﺳﺖ .ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ،ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﺸﺘﺮك ﭘﺎﻳﺪار و ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎ ﻧﺎم Nummiﺑﻴﻦ ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮر و ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﻳﻮﺗﺎ ،ﺑﺮاي ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮر اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺗﻮﻳﻮﺗﺎ و ﺑﺮاي ﺗﻮﻳﻮﺗﺎ اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﺑﺎزار اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻓﺮاﻫﻢ آورد. درﺳﺖ در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ داﺧﻠﻲ راه ﺳﻮﻣﻲ را ﻋﻼوه ﺑﺮ دو راه ﺧﺮﻳﺪ ﻳﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ،ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ راه ﺳﻮﻣﻲ را ﺑﻪ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﻣﺮﺳﻮم و ﻛﻨﺎرﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ )ﻣﺜﻞ ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪه، ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ،ﻳﺎ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﻣﺠﺎز( و ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺳﻨﺘﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﺎرﺟﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد. ﻳﻚ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﻮاﻳﺪي را ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﭼﺮاﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزارﻫﺎي ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ،ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ،رﺳﻮم ،ﻗﻮاﻧﻴﻦ ،ﺳﻴﺴﺘﻢ و ﺣﺴﺎﺳﻴﺖﻫﺎي ﻛﺎري ،روشﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،و دﻳﮕﺮ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﭘﻲ ﺑﺒﺮد و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ،ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﻚ ﺗﺒﻌﻪ ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ ) ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﻠﻴﺖ از ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﻋﻀﻮ(. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ،ﻳﻚ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ رﻳﺴﻚ در زﻣﻴﻨﻪ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﺳﻴﺎﺳﻲ ،ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ،و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺑﺪون ﺑﺪﻧﺎﻣﻲ ﻳﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻏﻴﺮ ﺗﺒﻌﻪ ﺑﻮدن در ﻛﺸﻮر ﻳﺎ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪ اي اﻧﺠﺎم دﻫﺪ. ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﻚ راه ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﻠﻲ و ارﺗﻘﺎء ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻠﻲ و ﻧﻴﺰ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ اﻣﻜﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض رﻳﺴﻚﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﺎرﺟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﺰﻳﺖ ﺑﺰرگ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ،ﻳﻚ اﺑﺰار ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ و ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ آورد .ﻣﺘﻮازن ﻛﺮدن اﻳﻦ ﻣﺰاﻳﺎ در ﺑﺮدارﻧﺪه اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد. ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻮﺋﻞ ﺑﻠﻴﻚ و دﻳﻮﻳﺪ ارﻧﺴﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ،ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ " دو ﺳﻮم ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﻣﺮزي ،در ﻃﻮل 2ﺳﺎل اول ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎﻟﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺟﺪي اي روﺑﺮو ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ" .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻠﻴﻚ و ارﻧﺴﺖ و ﻫﺎرﻳﮕﺎن ﮔﺮدآوري ﺷﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ دوام ﻣﻲآورﻧﺪ .اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ دوام ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛﻮﺗﺎه )ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻠﻴﻚ ،ارﻧﺴﺖ ،ﻫﺎرﻳﮕﺎن و دﻳﮕﺮان ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻖ ﺷﻜﺴﺖ را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲ دﻫﺪ( ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﻮد :ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ،ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ در رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاﻓﺸﺎن ،و ﻳﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻳﺎ ﻫﺮ دو ﺷﺮﻳﻚ .
8
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ درﺑﺮدارﻧﺪهي اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ و رﻗﺎﺑﺖ ﺟﻮﻳﻲ روزاﻓﺰون ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،رﻳﺴﻚ ذاﺗﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه ﺟﺪﻳﺪ را اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان آن را رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪ. ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﺳﺮي ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮي ذاﺗﻲ در ﺗﻤﺎم ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .اﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رﻳﺴﻚ ﺳﻴﺎﺳﻲ در دﻫﻪﻫﺎي 1960و 1970ﻣﻴﻼدي ،رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ اﻛﻨﻮن ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﭘﺮﺷﺪه از داﺳﺘﺎن ﻫﺎي وﺣﺸﺘﻨﺎك در ﻣﻮرد ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻛﻪ ،ﻃﺮح ﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ،ﻃﺮح ﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ،ﺑﺎزارﻫﺎ ،و ﺣﺘﻲ ﻛﻞ ﺷﺮﻛﺘﺸﺎن را از دﺳﺖ داده اﻧﺪ و ﻫﻤﻪ را ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺧﻮد واﮔﺬار ﻛﺮدهاﻧﺪ ،زﻳﺮا ﺷﺮﻛﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪاي رﻓﺘﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ. رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ ،اﺑﺘﺪ ًا ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ .ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ رﻳﺴﻚ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺎي ﻳﻚ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ داﺧﻠﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻨﺪ ،ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ،ﻫﺮ دو ﺷﺮﻳﻚ از ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺗﺠﺎري ،اﺧﻼﻗﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻛﻤﺘﺮ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ )و اﺣﺘﻤﺎل ﻛﻤﺘﺮي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﺰاع و ﻛﺸﻤﻜﺶ ﺷﻮد(. زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺎي ﻳﻚ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ داﺧﻠﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻧﺰاع و ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻣﻲﺷﻮد ،اﻳﻦ ﻧﺰاع ﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ داﺧﻠﻲ ﺷﺮﻛﺎء ،ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﺷﺮﻳﻚ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ دارﻧﺪ ،ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ .در ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺮﻛﺎ از ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ،ﺗﺠﺎري ،اﺧﻼﻗﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﺸﺎر رﻗﺎﺑﺖ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ،اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﻣﻮرد وﺟﻮد رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ از ﺳﻮي ﺷﺮﻛﺎ وﺟﻮد دارد و اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﺰاع و ﻛﺸﻤﻜﺶ ﺷﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ و ﺑﻲ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺘﺎﻳﺎن داﺧﻠﻴﺸﺎن ،اﻳﻦ ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮد. اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﺎدره ،ﻣﻠﻲ ﺳﺎزي ،ﺗﻮاﻓﻖ ﻣﺠﺪد ﻳﻚ ﺟﺎﻧﺒﻪ ،و دﻳﮕﺮ ﻣﺬاﻛﺮات ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﻳﺴﻚ در دﻫﻪﻫﺎي 1960و 1970ﻣﻴﻼدي ﺷﺒﻴﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﻗﻀﺎوت و دادرﺳﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﺸﻮري اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﻼف و ﺟﺮم ادﻋﺎ ﺷﺪه در آن رخ داده اﺳﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي دادﮔﺎهﻫﺎ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺷﺮﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﺗﺒﻌﻪ ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن اﺳﺖ ،ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﺗﺒﻌﻪﻫﺎ در آن ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﻧﺪارﻧﺪ .ﺣﺘﻲ در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺮارداد ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده و ﻛﺎرﺑﺮد دادﮔﺎه ﻛﺸﻮر ﺳﻮم و ﺣﻜﻤﻴﺖ و داوري ﻓﺮا ﻣﻠﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد )ﻣﺜﻞ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮاي ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻧﺰاعﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﺎ اﺗﺎق ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ( و ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه )ﻛﺸﻮر اﺻﻠﻲ( راي ﻣﻲدﻫﺪ ،ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻗﻀﺎوت درﺳﺖ ﺑﻪ اﺟﺮا درآﻳﺪ ،ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺪرت اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺴﺎرت ﺟﺒﺮان ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ.
9
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رﻳﺴﻚ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﻮد ،اﻣﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ .دو روﺷﻲ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ اوﻗﺎت ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ رﻳﺴﻚ ﺷﻜﺴﺖ در ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺮﻳﻚ) ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺸﺘﺮك و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ( و رﻓﺘﺎر ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ) ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي ( ،اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ ، ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎري و ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﮔﺮاﻳﺶ ﻳﻚ ﺷﺮﻳﻚ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺆﺛﺮي ﻛﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ،اﮔﺮ: • در ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﺸﺘﺮك ﺳﻬﻢ ﺷﺮﻛﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮد. • اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻛﺎر ﺑﺎدوام ﺟﻤﻌﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﻮد. • اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﻪ اﻫﺪاﻓﺶ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ. • اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻃﻮري ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺳﻄﺢ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ از ﻣﻨﺎﻓﻊ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آن اﻫﺪاف دﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ. اﮔﺮﭼﻪ رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ ﺑﺮاي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ ،ﺑﻼي ﺟﺎن ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ،اﻣﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ،High-Techﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ،ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺑﻪ ﺷﺪت رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techو ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﻣﺤﺼﻮل ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري و ﻧﺮم اﻓﺰاري ،ﻋﻤﺪﺗﺎً و ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. رﻳﺴﻚ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﺰاع ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techدر اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﻳﻜﺎ اﻏﻠﺐ ﻃﻮﻻﻧﻲ ،ﮔﺮان و ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﭘﺮوﻧﺪه اﭘﻞ -ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ( و در ﻣﻌﺮض ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ،زﻳﺮا ﻗﺎﻧﻮن در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد High- Techﻫﻨﻮز ﺟﺪﻳﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻓﺎﻗﺪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺛﺒﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ .اﻣﺎ در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر اﻋﺘﻘﺎد و اﺣﺘﺮام ﺑﺮاي ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي وﺟﻮد دارد ،ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﻠﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه در ﻣﻮرد ﺣﻖ اﻧﺤﺼﺎري اﺧﺘﺮاع ،ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠﺎري ،و ﻛﭙﻲ راﻳﺖ وﺟﻮد دارد ،ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻓﺮاﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ) ﻓﺪرال( وﺟﻮد دارد .ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺧﺎرج از ﻣﺮزﻫﺎي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﻳﻜﺎ ،ﻗﻀﻴﻪ از اﻳﻦ ﻗﺮار ﻧﻴﺴﺖ .ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ،ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻖ اﻧﺤﺼﺎري اﺧﺘﺮاع ،ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠﺎري و ﻛﭙﻲ راﻳﺖ در ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺛﺒﺖ ﺷﻮد ) ﺑﻪ ﺟﺰ در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪاي اﺟﺎزه ﺛﺒﺖ ﭼﻨﺪ ﻛﺸﻮر را ﺑﺪﻫﺪ(. اﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﻜﻞ و ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،اﻣﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻧﻴﺴﺖ .از ﻟﺤﺎظ ﻓﻠﺴﻔﻲ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻪ اﻳﻦ دﻻﻳﻞ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﺎﻟﺖﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻋﺘﻘﺎد ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﻧﺪارﻧﺪ ،آﻧﻬﺎ اﻏﻠﺐ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﺪارﻧﺪ ،و ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ دارﻧﺪ اﻏﻠﺐ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ از ﻟﺤﺎظ ﻋﻤﻠﻲ ،ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮﺟﻮد ،ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت در ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ 10
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
درﺳﺘﻲ اﺟﺮاي ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد .ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻴﺰﺑﺎن از اﻋﻤﺎل ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techﻏﻔﻠﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺣﺘﻲ در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺛﺒﺖ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻳﻚ داراﻳﻲ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮاي ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻳﻚ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺗﻮﺳﻂ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ اﻏﻠﺐ آزاد اﺳﺖ. ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﭼﻨﺪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد دارد: .1ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس و ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﻴﭽﻴﺪه High-Techﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ .2ﻛﭙﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ) ﺑﻮﻳﮋه ﻧﺮم اﻓﺰار و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي ( ﻧﺴﺒﺘﺎً آﺳﺎن و ارزان اﺳﺖ .3ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ ،ﭼﺸﻤﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ روي ﺳﺮﻗﺖ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ ،زﻳﺮا اﻳﻦ ﻛﺎر ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺸﻮرﺷﺎن را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techآﺳﺎن ﻣﻲﺳﺎزد .4در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ،و ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻘﺎً ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻮده اﻧﺪ ،ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖﻫﺎ) ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي( ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻛﺸﻮر ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد ،ﺗﻘﺎﺑﻞ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺑﻨﻴﺎدي در ﻣﻮرد ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ اداﻣﻪ دارد .5در ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮزﻳﻊ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻛﭙﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ،اﻋﻤﺎل ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ،ﻧﺘﺎﻳﺞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺟﺪياي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ، .6ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻖ اﻣﺘﻴﺎز ﻳﺎ ﺟﻮاز ،ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﺮ ﺗﻮازن ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ و ﺗﻮازن ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﺸﻮر ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد ،در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺻﺎدرات ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techﻛﭙﻲ ﺷﺪه ،ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﻮازن ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد. ﺗﺨﻄﻲ راﻳﺞ ﻛﻪ اﺧﻴﺮاً در ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي در ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻠﻖ ﭼﻴﻦ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد ،ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﮔﺮ ﻧﮕﻮﻳﻴﻢ ﻫﻤﻪ ،ﺑﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ دﻻﻳﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺎﺷﺪ. اﺟﺮاي ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻫﻢ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ ،زﻳﺮا ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺌﻮري ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ در ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻫﻴﭻ ﻗﺪرت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻓﺮا ﻣﻠﻲاي )ﻣﻌﺎدل ﺟﻬﺎﻧﻲ دﻳﻮان ﻋﺎﻟﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﻳﻜﺎ( وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻓﺮﺟﺎم ﺧﻮاﻫﻲ ﻛﻨﺪ ،ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻣﻨﺎزﻋﺎت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﺮارداد اﺳﺖ و ﻳﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﻴﻦ دوﻟﺖﻫﺎ و ﻣﻠﺖﻫﺎي ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ و ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﺮﻗﺖ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي از ﺳﻮي ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻃﺮفﻫﺎي ﺳﻮم اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي High-Techﻛﻪ داراي ﺣﻖ اﻧﺤﺼﺎري اﺧﺘﺮاع ،ﻧﺸﺎن ﺗﺠﺎري ،و ﻛﭙﻲ راﻳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺳﺮﻗﺖ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻓﺮوش ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﻣﻲﺷﻮد .و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آن ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﭙﻲ ﺷﺪه
11
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﻏﻠﺐ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻛﺸﻮر اﺻﻠﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻖ اﻧﺤﺼﺎري اﺧﺘﺮاع ،ﻧﺸﺎن ﺗﺠﺎري ﻳﺎ ﻛﭙﻲ راﻳﺖ ﺻﺎدر ﻣﻲﺷﻮد، ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺪي ﻓﺮوش داﺧﻠﻲ و ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺷﻮد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﭙﻲ ﺷﺪه اﻏﻠﺐ از ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮي ﻗﺮار دارﻧﺪ ،ﺳﺮﻗﺖ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﺮ ﺷﻬﺮت ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﭙﻲ ﺷﺪه ،ﺷﻬﺮت ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﺮﻛﺖ و ﺷﻬﺮت ﺧﻮد ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد. اﻧﺘﺨﺎب و زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ در ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي داﺧﻠﻲ ،ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺑﺎزار ،ﺑﺮ اﻧﺪازه ﺑﺎزار ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ،ﻫﺰﻳﻨﻪ ورود ،ﻧﺮخ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ،ﺣﻀﻮر ﻣﺤﺼﻮﻻت رﻗﺎﺑﺘﻲ ،اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﻠﻲ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺷﺮﻛﺖ ،و ﺧﻂ ﻣﺸﻲ و رﺳﺎﻟﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﺮ ﺣﺠﻢ ﺑﺎزار ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﺗﺄﻛﻴﺪ زﻳﺎدي ﻣﻲﺷﻮد ،ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻴﺰان ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ﻛﻪ در ﺑﻌﻀﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آﻧﻜﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺳﺮﻋﺖ در ﻓﺮوش ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﻤﺮ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺸﺎن را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ را دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺻﻨﺪوق ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻨﺪ .ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ،ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي High-Techاز ﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ) ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺮاي آن ﺑﺎزارﻫﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ( و ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻓﻮري اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ،ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﺑﻪ رﻏﻢ اﻳﻦ ﻓﺸﺎرﻫﺎ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰان ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻫﺪﻓﻤﻨﺪي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﺎن ،ﻣﻜﺎن ،و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺣﺠﻢ ﺑﺎزار ،رﻗﺎﺑﺖ در ﺑﺎزار ،ﻫﺰﻳﻨﻪ ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار و دﻳﮕﺮ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي داﺧﻠﻲ ،ﺑﺎزارﻳﺎب ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﮔﺎري ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺷﻮد ،ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ دﻳﺪﮔﺎه و رﻓﺘﺎرﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺑﺎزار از ﺳﻮي ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن در ﻳﻚ ﺣﻴﻄﻪ وﺳﻴﻊ از ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد .در ﻣﻮرد ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي درﺑﺎره ﻣﺤﻞ )اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن( ،ﺧﺒﺮ ﺧﻮب اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﭘﺮ ﺧﻄﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ،از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻠﺐ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖﻫﺎ و ﻣﻠﻲ ﺷﺪن ﺻﻨﺎﻳﻊ ،ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻠﻲﮔﺮاﻳﻲ اﻗﺘﺼﺎدي دردﻫﻪﻫﺎي 1960و 1970ﻣﻴﻼدي را زﻳﺮ ﭘﺎ ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺖ ،ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺧﺒﺮ ﺑﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي و ﻳﺪي ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ،ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ و اداري ﺷﺪه اﺳﺖ ،ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻲ ﺷﻮد :ﻣﺼﺎدره ﺗﺪرﻳﺠﻲ ) ﻣﺎﻟﻴﺎت ﻫﺎ ،ﻋﻮارض ،ﺣﻖ اﻟﺰﺣﻤﻪ ،و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ ﻫﺎي اﻟﺰام آور ﺑﻪ ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن – ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺎرج ﺷﺪن ﺷﺮﻛﺖ IBMاز ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺷﺪ( ،ﺧﺴﺎرات ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺠﺎزات )ﺷﺮاﻳﻂ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺒﻌﻴﺾ آﻣﻴﺰ( ،ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن اﺳﺖ )ﺷﺮاﻳﻂ راﺿﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﻠﻲ ،ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد 12
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻨﺎﻗﺼﻪﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ ،و ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺑﺎزار( ،ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﻣﺤﻴﻂ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﺎ اﻗﺘﺼﺎدي )ﺗﻌﺎﺑﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ،ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ،ﻓﻘﺪان ﺑﻲ ﻃﺮﻓﻲ در ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮرد رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻴﺰ در ﻣﻨﺎزﻋﺎت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ در ﻣﻮرد ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي(. اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ اﺳﺘﺮاژي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ داﺧﻠﻲ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﻬﺎﻧﻲ ،ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻛﻨﺘﺮل ،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ،و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي در ﻣﻮرد ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ را ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﺼﻮل را در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن ،ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺎم ﻣﺸﺘﺮك ،ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ،ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري، ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ،و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .اﻳﻦ اﻣﻜﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻛﺎﺗﺮﭘﻴﻼر ،ﺳﻮﻧﻲ ،و ﺑﻮﺋﻴﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .اﮔﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ،ﻛﺎرﺑﺮد ،و اﺳﺘﻨﺒﺎط از ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ،ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ از ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﭙﺬﻳﺮد )ﻣﺜﻞ ﺑﻮﻟﺪوزرﻫﺎ ،واﻛﻤﻦﻫﺎ ،و ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺗﺠﺎري( ،ﭘﺲ اﺣﺘﻤﺎﻻً اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮاي ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ،واﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﻓﺮوش ﻛﻠﻲ و ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار را ﺑﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ. اﻳﻦ اﻣﻜﺎن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ داﺧﻠﻲ ،ﻛﻪ از ﻛﻨﺘﺮل ،ﻃﺮاﺣﻲ ،و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي در ﻣﻮرد ﻛﺸﻮر ﻳﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ و ﻧﺎم ،ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ،ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ،ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ،و ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺤﺼﻮل را ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎزار ﺳﺎزﻧﺪ .ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﭘﺮوﻛﺘﻮر و ﮔﻤﺒﻞ ،ﺟﻨﺮال ﻓﻮدز ،ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮرز ،و ﺗﻮﻳﻮﺗﺎ از ﻫﻤﻴﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ. اﮔﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ،ﻛﺎرﺑﺮد ،و اﺳﺘﻨﺒﺎط از ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎص ﺗﻮﺟﻪ دارد )ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺎﻧﮕﻲ ،ﻏﺬاﻫﺎ و اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻫﺎ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ( ،ﻳﺎ اﮔﺮ روشﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ،ﭘﺲ اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ داﺧﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮارﮔﻴﺮد ﺗﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮ ﺑﺎزار ﻣﺤﻮري ،ﻓﺮوش ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار را ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ .اﮔﺮﭼﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي High-Techﺗﻤﺎﻳﻞ دارﻧﺪ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ ،اﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﻳﻦ دو دﺳﺘﻪ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺪارﻧﺪ .ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ،ﺑﻌﻀﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techدر ﻫﺮ دو ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ /داﺧﻠﻲ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ،ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋي داﺧﻠﻲ ﻛﺎر ﺧﻮد را آﻏﺎز ﻛﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺤﺼﻮل ) (PLCﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮي ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻮد. ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ،در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺤﺼﻮل ،ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺼﻮرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺑﺪون ﺗﻐﻴﻴﺮ و اﺻﻼح ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ،اﻣﺎ در ﻃﻮل ﻓﺎز ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪن ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺤﺼﻮل )زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﻗﻴﻤﺖ و رﻗﺎﺑﺖ ﻋﻤﻠﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺤﻮل ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد( 13
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻴﺎز ﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮ و ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن را رﻓﻊ ﻛﻨﺪ و در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﺤﺼﻮل دﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ. ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري اﻏﻠﺐ اوﻗﺎت ﻣﺴﻴﺮ دﻳﮕﺮي را ﺑﻪ ﺳﻮي زﻧﺠﻴﺮه ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ /داﺧﻠﻲ ﻣﻲ ﭘﻴﻤﺎﻳﻨﺪ ،اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺮاي ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ و ﺳﭙﺲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .ﻳﻌﻨﻲ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ و داﺧﻠﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺗﻘﺎﺿﺎي اوﻟﻴﻪ و ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺤﺼﻮل واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ. ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺳﻮم ،ﻛﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techاﺳﺖ ،اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ و داﺧﻠﻲ در ﻳﻚ واژه ﺟﻬﺎﻧﻲ /داﺧﻠﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻮﻧﺪ -ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺤﺼﻮل ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ داﺧﻠﻲ اﺳﺖ .ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ اﻣﻜﺎن ،ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ را ﻛﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮ را در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮﻃﺮف
ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ در ﺣﻮزه ﻋﻤﻠﻲ ،ﻛﺎرﺑﺮدي و اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ ،ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻳﻦ
ﻣﺤﺼﻮل ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺷﻮد ،از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ﻫﺮ ﻛﺸﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ .در ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ،High-Techﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ داﺧﻠﻲ ﺑﻪﺟﺎي آنﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻜﻲ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد ازﻃﺮﻳﻖ ﻣﺼﻠﺤﺖ اﻧﺪﻳﺸﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ،High-Techﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرﻓﺖ ،در اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ و ﺷﺒﻜﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ،ﭘﻴﺸﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺼﻮل را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﻨﺪ .اﻳﻦ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻳﻚ روش ﻛﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺳﺖ و ﻳﻚ ﭘﻮﺷﺶ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻓﻮري را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد. اﻣﺎ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻨﻔﻲ وﺟﻮد دارد :ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ورود اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﺎزارﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻴﻢ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از اﻳﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﺜﻞ ﺳﻴﺴﻜﻮ ﺳﻴﺴﺘﻢ )ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺼﻮل را ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺮوح در ﻣﻮرد ﻗﻴﻤﺖ در ﺳﺎﻳﺖ ﺧﻮد آورده اﺳﺖ( ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺤﺼﻮل ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ ،اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ،و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺗﺨﺎذ ﻛﺮده اﻧﺪ. ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪاي و اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﻳﻜﻲ از ﺟﺎﻟﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techرا ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮارداد، ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﺗﺤﻮل ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪاي اﺳﺖ .اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ از اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋهاي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ،ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ،ﻳﻚ ﺑﺎزار ﺑﺰرگ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت داراي High-Techاﺳﺖ .اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ،ﻳﻚ ﺣﻴﻄﻪ وﺳﻴﻊ از ﻣﺤﺼﻮﻻت رﻗﺎﺑﺘﻲ High-Techﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺷﺪت ﻃﺮﻓﺪار ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻣﺤﺼﻮﻻت داﺧﻠﻲ اﺳﺖ .در ﺣﻮزه اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ،High-Techﺗﺤﻘﻖ اﺑﺘﻜﺎرات ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي Europe ‘92ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ دژ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﺎص اروﭘﺎ و ﻳﻚ ﻣﻮﺟﻲ از ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪﻳﺪ و ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻋﻀﻮاﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ و ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي 14
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﻏﻴﺮ ﻋﻀﻮ ﺷﺪ .ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰان ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورد ،اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻚ ﻛﺸﻮر واﺣﺪ ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ )ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻃﻮر اﺳﺖ ﻛﺪام ﻛﺸﻮر( ﻳﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ و /ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي اﺻﻠﻲ در ﻫﺮ ﻛﺸﻮر ﻋﻀﻮ اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ. اﮔﺮ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻏﻴﺮ ﻋﻀﻮ در اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻮزﻳﻊ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل از ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﺧﺎص اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ، ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻠﻴﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪه آن ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد، زﻳﺮا ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ،اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ،ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﻠﺖﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن در اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ در ﺣﺎل رﺷﺪ اﺳﺖ .ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻣﺘﻴﺎز ورود ﻛﺸﻮر ﻣﺠﺰا اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ، آنﮔﺎه اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ اﺟﻨﺎس ﺧﻮد را از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﺑﺎزارﻫﺎي آﻟﻤﺎن ،ﻳﻮﻧﺎن ،ﻓﺮاﻧﺴﻪ و دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﺧﻮد را ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺣﻴﻄﻪي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ،ﺗﺎرﻳﺨﻲ ،اﺟﺘﻤﺎع ،و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ، اﮔﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻏﻴﺮ ﻋﻀﻮ در اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺎ ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻳﺎ رؤﺳﺎي ﻫﺮ ﻛﺸﻮر ﻋﻀﻮ در اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮد ،آن ﺷﺮﻛﺖ ﺣﻀﻮر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ در درون اﺗﺤﺎدﻳﻪ اروﭘﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و در ﻣﻌﺮض ﻳﻚ زﻳﺎن ﺟﺪي رﻗﺎﺑﺘﻲ و ﻧﻈﺎرﺗﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﺪي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﭼﻨﺪﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ دﺷﻮار ﺑﺎ ﻇﺮاﻓﺖ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد ،ﻣﺜﻞ ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻣﺘﻴﺎز ورود ﻳﻚ ﻛﺸﻮر و اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﺣﻀﻮر ﺑﻮﻣﻲ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ) اﻣﺎ اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺷﻮد و در ﻣﻮرد ﻳﻚ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ رﻳﺴﻚ ﺷﺮاﻛﺖ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ( .ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ، ورود اﺟﻨﺎس ﺑﺼﻮرت ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮدي و اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر ورود اﺟﻨﺎس ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ در اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ دﻳﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرﺑﺮان High-Techو ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techاز ﻣﺮزﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﻋﺒﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺤﺘﻮا ﻫﻢ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻮرد اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﺑﺎزار ﺣﻀﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ .اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ،ﺗﺮوﻳﺞ ،ﻣﻮﺟﻮدي ﻛﺎﻻ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت و ﻣﻮﺟﻮدي ﻛﺎﻻ اﺳﺖ. آﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و ﻛﻨﺘﺮل ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارﻳﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮده و از ﻳﻚ آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ و ﻳﻚ ﺗﻴﻢ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮﻋﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ .اﻣﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ 15
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺎزار ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺷﻮد ،اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ در زﺑﺎن ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻛﺎراﻳﻲ ﻧﺪارد، آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲاي ﻛﻪ در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺑﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪ و در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ اﻫﺎﻧﺖ آﻣﻴﺰ و زﻧﻨﺪه اﺳﺖ ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺠﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻓﺮوش ،ﺑﻴﺸﺘﺮ داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﺮﺳﻨﺎك ﻣﻲﺳﺎزد. ﺑﺮﺧﻲ آژاﻧﺲﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ،از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن و ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ را ﺗﺸﺨﻴﺺ داده و ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دادﻧﺪ .اﻣﺎ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ آژاﻧﺲ ﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺎﺷﺪ ،و در ﻣﻮرد ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻧﻴﺰ اﻳﻦ اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺎﺟﻌﻪ آﻣﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺨﺶ : 3وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻳﻚ ﺳﺮي از وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺳﻮي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي High-Techﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را آﺳﺎﻧﺘﺮ ﺳﺎزﻧﺪ. اﻳﻦ ﺳﺮي از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و اﺻﻮل اﺛﺮﮔﺬار از ﻛﺘﺎب ﻣﻚ ﻛﻴﺘﺮﻳﻚ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و ﻧﻴﺰ ﻛﺘﺎب ﺗﺌﻮدور ﻟﻮﻳﺖ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮ ﭼﺮﺧﻪ ﺑﺎزار ،ﻣﺸﺘﺮي ،و ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،و ﻛﺘﺎب ﻧﻴﻞ ﺑﺮدن ﺑﺎ ﻧﺎم ﻣﻔﻬﻮم آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،ﻛﻪ ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آوردن ﻳﻚ ﻃﻴﻒ ﻛﺎﻣﻞ از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ در ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،ﻣﻄﺮح ﺷﺪ. اﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﺳﺮي از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ از ﻛﺘﺎب ﺑُِﺮدن ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ،اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﺑﺎ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑُِﺮدن ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﺎص High-Techاﺳﺖ ،در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑُِﺮدن ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺼﺮﻓﻲ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ ،در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑُِﺮدن اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ) در ﺳﺎل 1964ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ روزاﻓﺰون ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ ،ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﺑﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت High-Techﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد ،در آن زﻣﺎن ﻳﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﻳﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻛﻤﻲ داﺷﺖ(. اﻳﻦ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد :ﻣﺜﻼً اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ داﺧﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) ﻳﺎ ﻳﻚ واژه دوﺑﺨﺸﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ /داﺧﻠﻲ ( ،ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻘﺎﺿﺎي اوﻟﻴﻪ ﻳﺎ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ )ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﺮﻛﻴﺐ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻘﺎﺿﺎي اوﻟﻴﻪ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ( ،ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻓﺸﺎري ﻳﺎ ﻛﺸﺸﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ )ﻳﺎ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻓﺸﺎري ﻛﺸﺸﻲ( ،ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﻳﺎ ﻧﻔﻮذ در ﺑﺎزار اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ،و ﺑﺎﻳﺪ از از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻳﺎ ﺑﺨﺶﺑﻨﺪي ﺑﺎزار اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ،در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺮدن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻧﻴﺴﺖ.
16
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
13وﻳﮋﮔﻲ از آﻣﻴﺨﺘﻪي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً از ﭼﺮﺧﻪي ﻋﻤﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﻳﻌﻨﻲ از ﻃﺮح ﺗﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻬﺎﻳﻲ ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﺪ .از آن ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻪ در ﺟﺪول زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد، ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ و ﻣﺤﺼﻮل دارد و ﭼﻮن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ اﺟﺰا روي ﻫﻢ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد و ﻳﺎ ﺗﻜﺮار ﺷﻮد ،اﻳﻦ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ اﺳﺖ .ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪه اﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺐ ﻛﺮدن ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ را در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ آﺳﺎن ﻣﻲ ﺳﺎزد. وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Tech ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎزار ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ از ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﭙﺮﺳﻴﻢ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ .ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎزار ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ در ﻣﻮرد ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻓﻌﻠﻲ و آﻳﻨﺪه ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﻬﺎﻳﻲ و ﻧﻴﺰ در ﻣﻮرد ﻣﺤﻴﻂ رﻗﺎﺑﺘﻲ اﺳﺖ .اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﻬﺎﻳﻲ و ﺑﺎزار رﻗﻴﺐ ،درك وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techرا ﻣﺘﻮازن ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﺒﻨﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد .اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎزار ﻛﺸﻮر ﻣﻴﺰﺑﺎن ،ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﻬﺎﻧﻲ و داﺧﻠﻲ را آﺳﺎن ﻣﻲ ﺳﺎزد. ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ زﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺖ .اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ،ﻛﺠﺎ ،ﭼﻄﻮر ،و ﺑﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮد .اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﭼﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ را ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﺪ ،ﻛﺠﺎ )در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر و ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﻄﻘﻪاي( ،و ﺑﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ )ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺨﺶ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ( ،ﭼﻄﻮر ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪهاﻧﺪ )ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﻧﻜﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﺑﻨﺪ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﺎ ﻣﺠﻮز ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﻨﺪ ،ﺟﻮاز ﻳﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ( ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﻮرد زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي و ﺗﻮﻗﻒ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻳﺎ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﭼﻴﺴﺖ. ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل ،ﺑﻪ ﺟﺎي اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎي ﻃﺮاح ،ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﻓﻨﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techدر ﺗﻀﺎد اﺳﺖ. ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ،وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آن ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ )و ﻧﻴﺰ آﻧﻜﻪ ﭼﻄﻮر ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮد( ،و ﻧﻴﺰ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﻣﺤﺼﻮل ،ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺣﻀﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﺳﺖ.
17
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﺷﺮاﻳﻂ آن ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺤﺼﻮل ،ﻋﻤﺮ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺤﺼﻮل ،ﺳﻄﺢ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ از ﻧﻘﺎﻳﺺ ،ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻛﺎﻣﻞ، ﭘﻴﺮوي از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻫﻢ و ﻋﻤﻠﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﻛﻴﻔﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮ ،اﻧﺘﻈﺎرات ﻛﺎرﺑﺮ ،و ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺑﺎزار رﻗﺎﺑﺘﻲ را ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﺪ.از آن ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل ،ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ،ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ، وﺷﻬﺮت ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارد ،ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﻨﺘﺮل ﭼﻨﺪ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك را ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﺪ. ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ در ﻣﻮرد اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد )ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻣﺸﺎرﻛﺖ ،ﺑﺎزار رﻗﺎﺑﺘﻲ ،ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ،ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺤﺼﻮل ( ،ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ذﺧﻴﺮه ﻣﺠﺪد ،ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ )ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ داﺧﻠﻲ( ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎزار ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮرا ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ،ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻛﻨﺘﺮل ،ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ،ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ،ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎﻻ ،ﺗﻮزﻳﻊ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ. ﻧﺎمﮔﺬاري ﻧﺎمﮔﺬاري ،ﻳﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮرﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techاﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ اوﻗﺎت دﺳﺖ ﻛﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ،اﻣﺎ ﺣﺘﻲ در ﻳﻚ ﺑﺎزار ﺷﺒﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻧﺎمﮔﺬاري اﻫﻤﻴﺖ دارد .ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺎمﮔﺬاري ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻲ ﺷﻮد :ﻛﻨﺘﺮل و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ) ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ داﺧﻠﻲ ( و ﺛﺒﺖ ﻧﺸﺎن ﺗﺠﺎري ،ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎ ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻳﺎ ﺑﺪون ﻣﺎرك ،اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﻧﺎم ﺑﺎﻳﺪ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪهي ﮔﺮوه ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﺑﺪ ،ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻧﺎم ﻛﺎﻻ ﺑﺎ ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ ،و اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﻧﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ،ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و ﻳﺎ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي در ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺼﺮﻓﻲ )و ﺑﺎزار ﭘﺮ ﻃﺮﻓﺪار ﻧﺮم اﻓﺰار ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ( ،ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺟﻌﺒﻪ ﻳﺎ ﻛﺎﻏﺬي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت در آن ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد .اﻣﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techاﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﻣﺤﺼﻮل در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد .ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻓﺮم و ﻗﺎﻟﺐ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري و ﻧﺮماﻓﺰاري در ﻳﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺼﺮي ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و راﻫﻨﻤﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻫﺎ ،ﻣﺠﻮزﻫﺎ ،ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ،و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ(. ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺳﺆال ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﻮد .ﺳﺆال ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ ﻳﺎ از ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺎﻻ ،ﭼﻄﻮر 18
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﺸﺸﻲ ﻳﺎ ﻓﺸﺎري ) ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻳﺎ ﻛﺎﻧﺎل ﻫﺎي ﺗﻮزﻳﻊ و ﭘﺨﺶ ( ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از آن دو را اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ ،ﭼﻄﻮر از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻘﺎﺿﺎي اوﻟﻴﻪ ﻳﺎ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ) ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از آن دو( اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ ،ﭼﻄﻮر از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻳﺎ ﺑﺨﺶﺑﻨﺪي ﺑﺎزار اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ ،و ﭼﻄﻮر ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت )ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ داﺧﻠﻲ( ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ را ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻴﻢ. ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ،ﻳﻜﻲ از اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﻴﺸﺒﺮدي در ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techاﺳﺖ .ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آن ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت High- Techﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮوش ﻓﻨﻲ ﻧﻴﺎز دارد ،ﮔﺎراﻧﺘﻲ اﺑﺰارﻓﺮوش اﺻﻮﻟﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ،در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮيﻫﺎي ﺧﺮﻳﺪ اﺳﺖ .از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﺎراﻧﺘﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺿﻤﻴﻤﻪ اﺳﺖ و اﻏﻠﺐ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﮔﺎراﻧﺘﻲ و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ،ﻣﻜﻤﻞ ،و ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮاي ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﺤﺼﻮل )ﻫﻢ در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر و ﻫﻢ در ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ( و ﻧﻴﺰ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل و ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﺷﺪ. ﻓﺮوش ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ،ﺳﺆال ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺖ در ﻓﺮوش اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺳﻬﻤﻲ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﺮوش اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﻮد .ﺳﺆاﻻت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻧﻴﺰ اﻳﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ :ﻛﻪ ﭼﻄﻮر از ﻗﺪرت ﻓﺮوش ﺷﺮﻛﺖ ) ﻓﺮوش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻓﺮوش ﺗﻠﻔﻨﻲ( ﻳﺎ ﻗﺪرت ﻓﺮوش ﻋﺎﻣﻼن ﻓﺮوش اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ ،ﭼﻄﻮر اﺑﺘﺪا ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻔﺮوﺷﻴﻢ )اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﺸﺸﻲ( ﻳﺎ ﭼﻄﻮر اﺑﺘﺪاً ﺑﻪ ﻛﺎﻧﺎل ﻫﺎي ﺗﻮزﻳﻊ ) اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻓﺸﺎري( ﺑﻔﺮوﺷﻴﻢ ،و ﭼﻄﻮر ﻓﺮوش و ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻓﺮوش را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻨﻴﻢ ) ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ(. ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت و رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت و رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﺷﺎﻣﻞ ﺗﺒﻠﻴﻐﻴﺎت ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻓﺮوش ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ اﺳﺖ .ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ رﺳﻴﺪن ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي در ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از :ارﺗﺒﺎﻃﺎت رﺳﺎﻧﻪاي )ﺑﺮﮔﺰاري ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎي ﺧﺒﺮي و اﻧﺘﺸﺎراﺧﺒﺎر ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮل و ﺷﺮﻛﺖ( ،ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮔﺮان ﺻﻨﻌﺘﻲ ،ﭘﺮزاﻧﺘﻪ ﻛﺮدن ﺷﻔﺎﻫﻲ و ﻛﺘﺒﻲ )در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎي ﺗﺠﺎري ،آﻣﻮزﺷﻲ ،ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﺣﺮﻓﻪ اي( ،اراﺋﻪي ﻣﻘﺎﻟﻪ ،و ﺷﺮﻛﺖ در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﺎي ﺗﺠﺎري اﺳﺖ.
19
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﺗﻮزﻳﻊ و ﭘﺨﺶ ﺳﻴﺎﺳﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮزﻳﻊ )و اﻧﺘﺨﺎب ﻋﺎﻣﻼن ﻓﺮوش( ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ رﺳﺎﻧﺪن :ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺎزار ،ﻧﻔﻮذ در ﺑﺎزار ،ﻓﺮوش، ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ،درآﻣﺪ ،و ﺳﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺴﺎﺋﻞ راﻫﺒﺮدي اﻳﻦﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ :ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ )ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺎﺑﻌﻪ ،ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ، ﻳﺎ ﻣﻌﺎﻣﻼت آزاد( و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ .ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻫﺴﺘﻨﺪ :ﻣﻬﺎرت ﻓﻨﻲ ،ﺷﻬﺮت ،ﺗﻌﻬﺪ )ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ،ﺷﺮﻛﺖ و ﺻﻨﻌﺖ( ،ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ و ﺳﺎﺑﻘﻪ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺎﻟﻲ. ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي در ﻣﻮرد ﻛﻤﻴﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ -ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﭼﻄﻮر آن ﻛﺎﻻ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﺷﺪه اﺳﺖ ،و اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر آن ﻛﺎﻻ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي و ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ – ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد :ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﺎﻻ ،رﺿﺎﻳﺖ ﻛﺎرﺑﺮ ،ﻓﺮوش آﻳﻨﺪه اﻳﻦ ﻛﺎﻻ ،ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت دﻳﮕﺮ ﺷﺮﻛﺖ ،ﺷﻬﺮت و آوازه ﻣﺤﺼﻮل و ﺷﺮﻛﺖ .اﻣﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎزار اﺳﺖ .ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ را در ﻣﻮرد ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮ ،ﻧﻴﺎزﻫﺎ ،ﮔﺮاﻳﺸﺎت ﺑﺎزار ،و ﻣﺎده ﺧﺎم ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﻣﺤﺼﻮل ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ. اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻳﻚ ﮔﺮاﻳﺶ ذاﺗﻲ در ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﻓﺎﻛﺘﻮر ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﺑﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ :ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ،ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲاي ﻛﻪ داراي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺮوش ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﮔﺮاﻳﺸﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي ﻓﺮوش دارﻧﺪ .در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻳﺎ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻳﺎ اﮔﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮش ﺑﻴﻦ ﺑﺎﺷﻴﻢ ،آﻧﻬﺎ را در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻓﺮﻋﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺪود اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ .ﺑُِﺮدن ﻛﻪ ﺣﻮزهي ﻛﺎرش ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺑﻮد ،از اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺎﻣﻼً آﮔﺎه ﺑﻮد ،و دﻟﻴﻞ وي ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻣﻔﻬﻮم آﻣﻴﺨﺘﻪي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮ ،اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺑﺠﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﺪ .اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺪﻟﻴﻞ زرق و ﺑﺮق و ﺟﺬاﺑﻴﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ،ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﻮل ﻛﺮدن ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ آژاﻧﺲ ﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ،و ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﻴﻠﻪ اي ﺟﺒﺮاﻧﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل و ﭘﻮﺷﺶ ﺿﻌﻒﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ،ﻫﻤﭽﻨﺎن وﺟﻮد دارد و اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت را ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﻮرﻳﻞ 2000ﭘﻮﻧﺪي در ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ .اﻳﻦ ﮔﺮاﻳﺶ )در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ،ﻓﺮوش ،ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺬاري ،ﺗﻮزﻳﻊ و ﻫﺮ ﻓﺎﻛﺘﻮر دﻳﮕﺮي اﺟﺎزه داده ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺴﻠﻂ ﺷﻮﻧﺪ( آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻫﻢاﻓﺰاﻳﻲ ﺷﻮد ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ و در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ از ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل و ﺑﺎزار ﺧﺎص ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻫﺪف ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ (1) :ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي از ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل و ﺑﺎزار آن اﺳﺖ ،را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﺪ ،و ) (2ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺪون ﻣﺮز را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﻨﺪ ،ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺼﻮرت ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ،ﻫﺮ دو ﻃﺮف را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻫﻢاﻓﺰاﻳﻲ 20
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ،ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﻜﺎﻧﺎت اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ را در ﺑﺮﮔﻴﺮد ،ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻘﺎﺿﺎي اوﻟﻴﻪ و ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ) ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﺮﻛﻴﺐ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي اوﻟﻴﻪ-ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ( ،اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﺸﺸﻲ ﻳﺎ ﻓﺸﺎري )ﻳﺎ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﺸﺸﻲ – ﻓﺸﺎري ( ،ﻛﻲ و ﻛﺠﺎ از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺻﺮﻓﻪ ﻧﻈﺮ ﻛﻨﺪ ،و ﻛﻲ و ﻛﺠﺎ از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﻔﻮذي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ،آﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﻓﺘﺮاﻗﻲ ﻳﺎ ﺗﻘﺴﻴﻤﻲ ﻳﺎ ﻫﺮدو اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ،و از ﻟﺤﺎظ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ ،ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎ داﺧﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ )ﻳﺎ ﺟﻬﺎﻧﻲ /داﺧﻠﻲ(. ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ،ﻳﻚ آﮔﻬﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻓﺸﺎر ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ روي ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎي ﺗﻮزﻳﻊ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ آﮔﻬﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﺸﺶ ﺑﺮاي ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ روي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ،ﻫﻢ ﻧﻮا ﺷﻮد و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﻢاﻓﺰاﻳﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آﮔﻬﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻓﺸﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ و آﻧﻬﺎ را ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ ،ﻣﺜﻞ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺗﺠﺎري و ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﺎﻻ و ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ از ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﻛﺎري ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﺷﺮﻛﺖ را ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﺪ و ﺑﺮ ﺷﺮﻛﺎي ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد .ﻋﻼوه ﺑﺮ دﻻﻳﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ اﻻن ﻣﻄﺮح ﺷﺪ ،ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺟﺎﻣﻊ در ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techﺑﺴﻴﺎرﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ ،زﻳﺮا در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي High-Techﻓﺮوش و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺠﺰاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﻣﻌﺎوﻧﺎن ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﻣﺪﻳﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎرﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ وي ﻣﺴﺌﻮل آن اﺳﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي را اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ ،و ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ اﻏﻠﺐ ﺑﺠﺎي آﻧﻜﻪ ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،رﻗﺎﺑﺘﻲ اﺳﺖ. ﺑﺮاي آن ﻛﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻮاﻧﻊ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺟﺎﻣﻊ ﭘﻴﺮوز ﺷﻮﻳﻢ ،ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻳﺎ ﻧﻈﺮي را اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ و در ﺧﺼﻮص اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر ﺑﺮ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ دﻳﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ و ﭼﻄﻮر ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ را اﻓﺰاﻳﺶ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،از اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ دﻓﺎع ﻛﻨﺪ .اﮔﺮﭼﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺗﺎ اراﺋﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﻣﺘﻤﺮﻛﺰﺗﺮ و ﻣﻨﻈﻢ ﺗﺮ ﺳﺎزد ،اﻣﺎ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﺑﻜﺎر رود ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎرﺑﺮد ﺧﺸﻚ و ﺑﻲ روح و ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ ﺗﻨﺰل ﻣﻘﺎم دﻫﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻜﺎر رود ﺗﺎ ﺑﻪ ﻃﺮاح اﺟﺎزه دﻫﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ را ﺑﺒﻴﻨﺪ ،دﻧﺒﺎل ﻛﺮده و ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﻳﺪ ،ﻃﺮحﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدهاﻧﺪ و ﻃﺮحﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮي داﺷﺘﻨﺪ را ﺑﻴﺮون ﺑﻜﺸﻨﺪ ،آﻧﻬﺎ را ﭼﻚ ﻛﺮده ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،اﻣﻜﺎﻧﺎت و اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و آنﻫﺎ را ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﮔﺬارده ،آﻧﻬﺎ را اﺻﻼح ﻛﺮده و آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻄﻮر اﻣﻜﺎﻧﺎت و اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻢاﻓﺰاﻳﻲ ﺟﻤﻌﻲ ﻣﺆﺛﺮي را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ ،و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ،ﺟﺴﻮراﻧﻪ ،ﻣﻬﻴﺞ و ﭘﻴﭽﻴﺪه را ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ واداﺷﺘﻪ و آﺳﺎن ﺳﺎزﻧﺪ.
21
www.inbn.ir
ﺳﺎﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﻨﺎوري ﻧﺎﻧﻮ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻮﺗﻪ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techدر ﻣﻮرد ﺑﺮﺗﺮي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ و ﻧﻴﺰ رﻏﺒﺖ اﻳﻦ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﻓﺮوش ﺑﺠﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺟﺎﻣﻊ ،ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮب ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ،اﻣﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﺎص و ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ 1و 2ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪ ،ﺣﺮﻛﺖ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﺴﻮي ﻳﻚ ﻓﺎز ﺟﺪﻳﺪ ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ، و اﻓﺰاﻳﺶ روزاﻓﺰون در اﻧﺪازه ،رﻗﺎﺑﺖ و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ،High-Techﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ را اﻟﺰاﻣﻲ ﻣﻲﺳﺎزد. ﻣﺆﻟﻔﺎن درﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ 3آورده ﺷﺪ ،زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻃﺮح اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ،ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺤﻘﻖ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﺎﻣﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﻞ ،ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ و ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﻫﻤﻴﺎراﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺮﺑﻪ و داﻧﺶ ﻣﺆﻟﻔﺎن در ﻣﻮرد ﺻﻨﺎﻳﻊ High-Techو دﻳﮕﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ ،ﻣﺆﻟﻔﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه ،اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد ﻛﻪ در ﻓﺎز ﺟﺪﻳﺪ ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ،High-Tech ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ.
22