Geography As Per Jainism

F3 3.3.1 yZe îeÃk ÷ðý Mk{wÿ (çku çkksw) fk÷kuËrÄ Mk{wÿ (çku çkksw)

W¥kh

+8 +8 +4 +2 ÷k¾ ÷k¾ ÷k¾ ÷k¾

1 ÷k¾ ÞkusLk stçkqîeÃk

+2 +4 +8 ÷k¾ ÷k¾ ÷k¾ +8 ÷k¾

yÄoÃkw»fhkðíko Ërûký îeÃk (çku çkksw)

jainuniversity.org Äkíkfe ¾tz (çku çkksw)

yZeîeÃk yux÷u MktÃkqýo {kLkð÷kufLke yrík rðþk¤ Ãk]Úðe. íkuLke Mkk{u ðíko{kLk Ãk]ÚðeLkk 6 ¾tzku íkku 100 {k¤kLkk rçkÕzªøk ÃkkMku LkkLke ÍwtÃkze suðk ÷køku, íku ðíko{kLk ¼qøkku¤ fhíkk yMktÏÞøkýwt ÷ktçkw-Ãknku¤wt yLku rðMíkkhðk¤wt yZeîeÃk Au.yZeîeÃkLkk çku {nkMk{wÿ Þwõík ÃkeMíkk÷eMk ÷k¾ ÞkusLk ÷ktçkk Ãknku¤k rðMíkkhLku {Lkw»Þûkuºk Ãký fnuðkÞ Au. yZeîeÃk íku yk «{kýu (1) stçkqîeÃk, (2) Äkíkfe¾tz îeÃk, (3) Ãkw»fhðh îeÃkLkku yzÄku ¼køk yk yxe îeÃkLkku yLku çku Mk{wÿ (1) ÷ðý Mk{wÿ yLku (2) fk÷kuËrÄ Mk{wÿ yu{ yk Ãkkt[ îeÃk-Mk{wÿÚke Þwõík {Lkw»Þûkuºk fnuðk{kt ykðu Au. yk yZe îeÃk{kt fw÷ 132 MkqÞo, yLku 132 [tÿ ykðu÷k Au 54,40,000 ¼khík fhíkk Ãký {kuxk Ëuhku, øktøkk®MkÄw sux÷e {kuxe 70 {nkLkËeyku, 1357 {nkÃkðoíkku, Ãkkt[ {uYÃkðoíkku, nk÷Lkk A ¾tz sux÷k Ãký árü økku[h fu Lkrn òýíkkt 1020 ¾tzku ðøkuhu MkUfzku ðMíkwyku [ku¬Mk MktÏÞk{kt ykðu÷e Au su ykÃkýLku íkku økÃkøkku¤k s ÷køku Ãkhtíkw íkeÚkOfhkuyu MkkÄLkkLkk ytíku «kó ÚkÞu÷ fuð÷¿kkLkLkk «fkþ{kt ͪýk{ktÍeýe rðøkíkku çkíkkðe Au. yZeîeÃk{kt s {Lkw»ÞLkkt sL{ {hý Úkíkkt nkuðkÚke {Lkw»Þûkuºk íkhefu yku¤¾kÞ Au. Ãkkt[ ¼hík ûkuºkku, Ãkkt[ yihðík ûkuºkku yLku Ãkkt[ {nkrðËun ûkuºkku yk ÃktËh (yMke, {Mke yLku f]»keLkku ÔÞðnkh nkuðkÚke) f{o¼qr{yku íkhefu yku¤¾kÞ Au. ßÞkhu Ãkkt[ nrhð»koûkuºkku, Ãkkt[ hBÞfTûkuºkku, Ãkkt[ ni{ðtík ûkuºkku, Ãkkt[ ËuðfwÁ ûkuºkku yLku Ãkkt[ W¥khfwÁ ûkuºkku yk ºkeMk yf{o¼qr{yku íkÚkk AÃÃkLk ytíkhîeÃkku {¤e fw÷ 15+30+56 = 101 ûkuºkku{kt s «kÞ : {Lkw»ÞLkk sL{-{hý ÚkE þfu Au. Mk{wÿ{kt, ð»koÄh Ãkðoíkku ykrË{kt «kÞ : {Lkw»ÞLkku sL{ Úkíkku LkÚke, Ãký MktnhýÚke fu rðãkrË ÷ÂçÄÚke ð»koÄh Ãkðoík ykrË WÃkh økÞu÷k nkuÞ íkku yZeîeÃkLke ytËh {hý Mkt¼ðu Au. yZeîeÃkLke çknkh ¼qíkfk¤{kt fkuE {Lkw»ÞLkku sL{ ÚkÞku LkÚke. ðíko{kLk{kt sL{ Úkíkku LkÚke yLku ¼rð»Þfk¤{kt Úkþu Ãký Lkrn, yu{ çkLke þfu fu õÞkhuf-fkuEf ð¾íku fkuE Ëuð, ËkLkð fu rðãkÄh ÃkqðoLkk fu íku ð¾íkLkk ðihLkk ÷eÄu yuðe çkwrØ ÚkkÞ fu ‘yk {Lkw»ÞLku ynªÚke WÃkkzeLku yZeîeÃkLke çknkh VUfe Ëô. suÚke ykfkþ{kt Lku ykfkþ{kt þku»kkELku {]íÞw Ãkk{e òÞ.’ íkku Ãký ÷kuf Mð¼kðu fheLku íkuLkku rð[kh çkË÷kE òÞ, íku {Lkw»ÞLku WÃkkzeLku yZeîeÃkLke çknkh ÷E Lk òÞ. fËk[ WÃkkzeLku {Lkw»Þ ÷E òÞ íkku Ãký {]íÞw ð¾íku íkku íkuLku yZeîeÃk{kt ÷kðeLku ÃkkAku {qfe Ëu. yÚkðk çkeòu fkuE Ëuð ðøkuhu íkuLku yZeîeÃk{kt ÷kðeLku {qfu. yux÷u MktnhýÚke Ãký {Lkw»ÞLkwt {hý yZeîeÃkLke çknkh Úkíkwt LkÚke, ÚkÞwt LkÚke yLku Úkþu Ãký Lkrn. st½k[khý, rðãk[khý yLku {nk{wrLkyku ÃkkuíkkLke ÷ÂçÄLkk çk¤u ÞkðíkT ©e LktËeïhîeÃk-fkuE Á[fîeÃk MkwÄe òÞ Au ¾hk, Ãký íÞkt íkuyku {]íÞw Ãkk{íkk LkÚke, Ãký yZeîeÃk{kt ÃkkAk ykðe økÞk çkkË s {hý Ãkk{u Au. yÚkkoíkT íÞkt sELku ÃkkAkt ykððk sux÷wwt ykÞw»Þ çkkfe Lk nkuÞ íkku íkuykuLku íÞkt sðkLke ¼kðLkk s Úkíke LkÚke.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

Paper 3 Unit 3 # 1

www.jainuniversity.org

çku Mk{wÿ yLku yZeîeÃk «{kýu {Lkw»Þûkuºk 45 ÷k¾ ÞkusLkLkk rðMíkkhðk¤wt Vhíkwt økku¤kfkhu zkÞk{exhðk¤tw ©e rsLkuïh ¼økðtíkkuyu fnu÷wt Au. yk yZe îeÃk{kt : 1 ÷k¾ ÞkusLk stçkqîeÃk, 4 ÷k¾ ÞkusLk ÷ðý Mk{wÿ, çkÒku çkkswLkku ÚkELku. 8 ÷k¾ ÞkusLk Äkíkfe¾tz, çkÒku çkkswLkku ÚkELku. 16 ÷k¾ ÞkusLk fk÷kuËrÄ Mk{wÿ, çkÒku çkkswLkku ÚkELku. 16 ÷k¾ ÞkusLk Ãkw»fhðh îeÃkLkku yzÄk ¼køk MkwÄe çkÒku çkkswLkku ÚkELku. fw÷ 45 ÷k¾ ÞkusLk «{ký yZeîeÃk Au. yÚkðk yuf rËþk{kt Ãkw»fhðh îeÃkLkk yzÄk ¼køkLkk 8 ÷k¾ ÞkusLk, yuf rËþk{kt fk÷kuËrÄ Mk{wÿLkk 8 ÷k¾ ÞkusLk, yuf rËþk{kt Äkíkfe¾tz îeÃkLkk 4 ÷k¾ ÞkusLk, yuf rËþk{kt ÷ðý Mk{wÿLkk 2 ÷k¾ ÞkusLk, fw÷ 22 ÷k¾ ÞkusLk Mkhðk¤ku fhíkkt yuf rËþkLkk 22 ÷k¾ ÞkusLk ÚkÞk, íku «{kýu çkeS rËþkLkk 22 ÷k¾ ÞkusLk ¼uøkk fhíkkt 44 ÷k¾ ÞkusLk yLku {æÞ ¼køk{kt yuf ÷k¾ ÞkusLk stçkqîeÃkLkk {¤e fw÷ 45 ÷k¾ ÞkusLkLkwt yk yZeîeÃk ©e íkeÚkOfh ¼økðtíkkuyu fnu÷ Au.

jainuniversity.org

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

Paper 3 Unit 3 # 2

www.jainuniversity.org

F3 3.3.2. stçkqîeÃk : ykÃkýu su{ ¼khík Ëuþ{kt fu yurþÞk ¾tz{kt ðMkeyu Aeyu yu{ su fnuðkÞ Au íku{ siLk Ä{oLke ¼k»kk «{kýu ykÃkýu çkÄk yZeîeÃkLkkt {æÞ¼køk{kt ykðu÷k stçkqîeÃk{kt ðMkeyu Aeyu. yLku ykøk¤ ðÄeLku fnuðw nkuÞ íkku stçkqîeÃkLkk A Ãkife yuf ¼híkûkuºk{kt, {æÞ{kt ¼khíkËuþ{kt økwsoh (økwshkík)hkßÞ{kt, y{ËkðkË {wtçkE ðøkuhu Lkøkh{kt hnwt Awt yk yuf ÷k¾ Þkus™(rðMíkkhLkku «fkh)™k stçkqîeÃk{tk þwt þwt ykðu÷ Au, su stçkqîeÃk™k ¼hŒûkuºk{kt yk…ýu ð‚eyu Aeyu Œu òuEyu. stçkqîeÃk{kt fw÷ 13 ûkuºkuk, …ðoŒku (‚kŒ {nkûkuºkku + fw÷ A r„rh) ™k 190 ¾tz ykðu÷k Au. yk stƒqîeÃk{kt su su þkïíkk (õÞkhuÞ Lkkþ Lk®n Ãkk{Lkkhk) ÃkËkÚkkuo Au íku ËMk rð¼køk{kt ðnU[kÞu÷k Au. 1) 190 ¾tz 2) A fw÷røkrh 3) Mkkík ûkuºkku 4) 269 Ãkðoíkku 5) 467 rþ¾hku + 60 ¼qr{fwxku 6) 102 íkeÚkkuo 7) 136 ðiíkkZâLke ©uýeyku 8) 34 rðsÞku ([¢ðíkeoLku Síkðk ÞkuøÞ)

jainuniversity.org

9) 16 án-Mkhkuðhku 10) {nk LkËe 90 + 1456000 ÃkrhðkhLke LkËeyku stçkqîeÃkLke ytËh fw÷ íkuh ûkuºkku ykðu÷kt Au. íku{kt ¼hík ûkuºk-1 ¾tz «{ký-526 ÞkusLk 6 f÷kLkwt ykðu÷wt Au. yLku çkkfeLkk 189 ¾tzku 99474 ÞkusLk «{kýLkk hnu÷kt Au. ykÃkýu ¼híkûkuºkLkk A ¾tz Ãkife {kºk «Úk{ ¾tz{kt hneyu Aeyu yLku su ¾tz{kt ykÃkýu hneyu Aeyu íku ËrûkýkÄo¼hík fnuðkÞ Au yLku íku{kt yksLke MktÃkqýo ËwrLkÞk Mk{kE òÞ Au. çkkfeLkk Ãkkt[ ¾tzku{kt ykÃkýu sE þfíkk LkÚke. yk stçkqîeÃkLke ytËh 1) ¼híkûkuºk, 2) yihðík ûkuºk, 3) rn{ðtíkûkuºk, 4) nehÛÞðtík ûkuºk, 5) nrhð»ko ûkuºk, 6) hBÞfTð»koûkuºk yLku 7) {nkrðËun ûkuºk ykðu÷kt Au. A ð»koÄh fw÷røkrhyku (Ãkðoíkku)Lkkt Lkk{ku 1) ÷½wrn{ðtík, 2) rþ¾he, 3) {nkrn{ðtík, 4) ÁÂõ{, 5) rLk»kÄ, 6) Lke÷ðtík fw÷røkrh ykðu÷k Au. yk {nkîeÃkLke {æÞ{kt òtçkwLkË MkwðýoLkwt stçkqÃkeX Au yLku íkuLkk {æÞ{kt stçkqîeÃkLkk yrÄÃkrík yLkkáík Lkk{Lkk ÔÞtíkhËuðLkwt ¼ðLk Au yLku íÞkt stçkqð]ûk ykðu÷wt Au. íkuLkk WÃkhÚke yk îeÃkLkwt Lkk{ stçkqîeÃk Ãkzu÷ Au yLku íku Äúwð yLku þkïík Au.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é stçkqîeÃk Lkk{ þk {kxu ?

stçkqîeÃkLke {æÞ{kt W¥khfwÁ ûkuºkLkk ÃkqðkoÄoLkk òtçkqLkË MkwðýoLke stçkqÃkeX Au. íku stçkqÃkeX WÃkh {æÞ¼køk{kt ykX ÞkusLk rðMíkkhðk¤e [kh ÞkusLk Ÿ[e yuf {rýÃkerXfk Au íku WÃkh stçkqð]ûk Au su ðLkMÃkríkYÃk LkÚke Ãký Ãk]ÚðefkÞ YÃk Au. íku {q¤{kt W¥kh ð@híLkLkwt ïuíkðýuo, ftË (s{eLk Ãkh ÷køku÷ sz¼køk{kt) yrh»x híLkLkwt f]»ýðýuo yLku Mft½ (Úkz¼køk) ðifqÞohíLkLkwt Lke÷ðýuo Au. íkuLke ykMkÃkkMk MkðoËeþk{kt yuf ðLk yLku íkuLku Vhíke yuf ÃkÈðhðurËfk Au. íkuLke [kh {nkþk¾k MkwðýoLke Ãkeíkðýuo yLku «þk¾kyku òíkYÃk MkwðýoLke ïuíkðýuo, Ãkºkku, ðizqÞohíLkLkkt Lke÷ðýoLkk økwåAk òtçkqLkË MkwðýoLkk ®fr[ík hõíkðýoLkk Au. yk òtçkqð]ûkLkkt Ãkqðo ËeþkLke þk¾kLkkt {æÞ¼køku stçkqîe5Lkkt yrÄÃkrík yLkkáík Lkk{Lkkt ËuðLkwt ¼ðLk Au. su ÔÞtíkhËuð Au. íku{Lke yLkkáíkk Lkk{Lke hksÄkLke yMktÏÞkíkîeÃk-Mk{wÿ sðk WÃkh çkeòu stçkqîeÃk ykðu íÞkt {uÁÃkðoíkLke W¥khrËþk{kt íku 12000 ÞkusLk rðMíkkhðk¤e Au. yk heíku stçkqð]ûk WÃkhÚke yk îeÃkLkwt Lkk{ stçkqîeÃk hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. íkÚkk yk Lkk{ Äúwð, rLkíÞ yLku þkïík Au.

Paper 3 Unit 3 # 3

www.jainuniversity.org

F3 3.3.3. ûkuºkku yLku Ãkðoíkku. ûkuºk yux÷u Mkðo {kLkð ðMkríkLku hnuðk÷kÞf Ãk]Úðe. yk stçkwîeÃk{kt 7 {nkûkuºkkuAu. Ëhuf çku ûkuºkLke ðå[u yuf ð»koÄh ( {kuxk Ãkðoíkku) ykðu÷k Au. íku fw÷ 6 Ãkðoíkku Au. Mkkík ûkuºkLkk Lkk{ yk «{kýu Au. 1) ¼hík ûkuºk, 2) nu{ðtík ûkuºk, 3) nrhð»ko ûkuºk, 4) {nkrðËun ûkuºk, 5) hBÞfT ûkuºk, 6) rnhÛÞðtík ûkuºk, 7) yihkðík ûkuºk.... stçkwîeÃkLkk {æÞ¼køku {nkrðËun ûkuºk ykðu÷wt Au. íkuLke Ërûký rËþkyu ¼hík-rn{ðtík yLku nrhð»ko ûkuºk ykðu÷wt Au. W¥kh rËþkyu hBÞfT, rnhÛÞðtík yLku yihkðík ûkuºk ykðu÷wt Au. ¼hík ûkuºk

:

jainuniversity.org yuf ÃkÕÞkuÃk{Lkkt ykÞw»Þðk¤k ¼hík Lkk{Lkk Ëuð yk ûkuºkLkk yrÄÃkrík Au. íkuÚke ¼hík

ûkuºk fnuðkÞ Au. su{kt ykÃkýu çkÄk ðMkeyu Aeyu. nu{ðtík ûkuºk : rn{ðtík yLku {nkrn{ðtík ð»koÄh ÃkðoíkLke {æÞ{kt nu{ðtík ûkuºk ykðu÷wt Au. íkÚkk nu{ yux÷u Mkwðýo, Mkðo WÃk¼kuøk {kxuLkkt MkkÄLkku Mkwðýo{Þ Au íkÚkk rþ÷kÃkèfku WÃkh çkuXu÷k Þwøkr÷fku Mkwðýo{Þ Ëu¾kðkÚke nu{ðtík ûkuºk fnuðkÞ Au. nrhð»ko ûkuºk : nrh yux÷u MkqÞo yLku [tÿ Ãký yÚko ÚkkÞ Au. yk ûkuºk{kt hnu÷k fux÷kf Þwøkr÷Þk MkqÞo suðe ÷k÷ «¼kðk¤k fux÷kf Þwøkr÷Þk [tÿMk{kLk ïuík «¼kðk¤k nkuÞ Au. íkuÚke íkuLku nrhð»ko ûkuºk fnuðkÞ Au. {nkrðËun ûkuºk : rðËun yux÷u þheh, f{o ¼qr{Lke yÃkuûkk yu yk ûkuºkLkkt {Lkw»ÞkuLkwt þheh WËkh-{kuxwt nkuðkÚke {nkrðËun fnuðkÞ Au. çkeò ûkuºkLke yÃkuûkkyu yk ûkuºk ÷tçkkE yLku Ãknku¤kE{kt {kuxwt Au. MkËkfk¤ Ä{o nkuÞ Au. yLku 4Úkk ykhkLkk ¼kðku nkuÞ Au. hBÞfT ûkuºk : y®nLkk Þwøkr÷fku Mkwðýo {rý srzík fÕÃkð]ûkkkuÚke Þwõík h{ýeÞ «Ëuþ{kt h{íkk - ¢ezk fhíkkt nkuðkÚke hBÞfT ûkuºk fnuðk{kt ykðu Au. rnhÛÞðtík ûkuºk : Áf{e Ãkðoík YÃkkLkku Au. rþ¾he Ãkðoík MkkuLkkLkku Au. çktLku ÃkðoíkkuLke ð[{kt yk ûkuºk{kt ykðu÷wt nkuðkÚke rnhÛÞðk¤k rþ¾hku Ëu¾kÞ Au. yk ûkuºkLku rnhÛÞðtík ûkuºk fnuðkÞ Au. yihkðík ûkuºk : yk ûkuºkLkk yrÄÃkrík (hkò) yihkðík Lkk{Lkku Ëuð Au. y®n çkÄe ÔÞðMÚkk ¼hík ûkuºk suðe s hnu÷e Au. yk Ayu 1uºkku Ãkife {kºk ¼hík-{nkrðËun yLku yihðíkûkuºk{kt s Ä{o suðe ðMíkw Au. yLku {kuûk{køkuo MkËkfk¤ {kxu {kºk {nkrðËunûkuºkÚke s sðkÞ Au.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é Ãkðoíkku

yk stçkwîeÃk{k A {kuxk ð»koÄh Ãkðoíkku Au. (1) rn{ðtík (2) {nkrn{ðtík (3) rLk»kÄ (4)Lke÷ðtík (5) Áf{e yLku (6) rþ¾he Ãkðoík Au. yk A Ãkðoíkku Lku ð»koÄh yÚkðk fw÷røkrh fnuðkÞ Au. ð»ko yux÷u ûkuºk yLku Äh yux÷u Äkhý fhLkkh, {nk ûkuºkkuLke {ÞkoËk çkktÄeLku hnu÷kt nkuðkÚke yÚkkoíkT Mkkík {nkûkuºkkuLke ðå[u ðå[u nkuðkÚke Mkkík ûkuºkkuLke {ÞkoËk fhu Au. yux÷u ð»koÄh fnuðkÞ Au. fw÷ yux÷u Mk{wËkÞ yLku røkrh yux÷u Ãkðoík yLk A yu {kuxk ÃkðoíkkuLkku Mk{wËkÞ nkuðkÚke íkuLku fw÷ røkrh Ãký fnuðkÞ Au. ËhufLkk Lkk{ «{kýu s íku-íku Lkk{Lkk yrÄÃkrík Ëuðku Au. Paper 3 Unit 3 # 4

www.jainuniversity.org

yk Ãkðoíkku Ãkqðo-Ãkrù{ ÷ðý Mk{wÿLku MkÃkoþu÷k Auu suLkku yuf Auzku Ãkqðo íkhVLkk ÷ðý Mk{wÿ MkwÄe yLku çkeòu Auzku Ãkrù{ íkhVLkkt ÷ðý Mk{wÿ MkwÄe ÷tçkkÞu÷ku Au. yÚkkoíkT Ãkqðo ÃkrùBk ÷ktçkku Au. ¼hík ûkuºk ÃkqÁt Úkíkkt ûkwÕ÷ rn{ðtík Ãkðoík íkuLkkÚke [kh økýku {kuxku rðMíkkhðk¤ku Au. {nkrn{ðtík Ãkðoík íkuLkkÚke [kh økýku {kuxku Au. yu{ çk{ýk rðMíkkhðk¤k Úkíkkt òÞ Au. ûkwÕ÷ rn{ðtík Ãkðoík : {nkrn{ðtík Ãkðoík fhíkkt ÷tçkkE yLku rðMíkkh{kt LkkLkku nkuðkÚke Ãknu÷ku Ãkðoík ûkwÕ÷ rn{ðtík fnuðkÞ Au. yk Ãkðoík ûkwÕ÷ rn{ðtík fhíkkt ÷tçkkE yLku rðMíkkh{kt {kuxku nkuðkÚke {nkrn{ðtík fnuðkÞ Au. rLk»kÄ Ãkðoík : rLk»kÄLkku yÚko ð]»k¼ Ãký ÚkkÞ Au. ºkeò Ãkðoík WÃkh ð]»k¼ ykfkhLkkt ½ýkt rþ¾hku nkuðkÚke yk ÃkðoíkLku rLk»kÄ fnuðkÞ Au. Lke÷ðtík Ãkðoík : Lke÷ yux÷u ðizwÞo Lkk{Lkku {rý [kuÚkku ð»koÄh Ãkðoík MktÃkqýo ðizwÞo híLk{Þ-Lke÷ {rýðk¤ku nkuðkÚke Lke÷ðtík fnuðkÞ Au. Áf{e Ãkðoík : yk Ãkðoík YÃkk{Þ þkïík nkuðkÚke ÁfT{e fnuðkÞ Au. rþ¾heýe Ãkðoík : rþ¾heýe yux÷u ð]ûkku yk Ãkðoíkku WÃkh ð]ûk ykfkhLkkt rþ¾hku nkuðkÚke yk Ãkðoík rþ¾he fnuðkÞ Au.

jainuniversity.org

Lkk{ ¼híkûkuºk

yihðíkûkuºk

rn{ðtík ûkuºk nihÛÞ ûkuºk nrhð»ko ûkuºk hBÞõð»ko ûkuºk {nkrðËun ûkuºk

÷tçkkE Ãkqðo Mk{wÿÚke Ãkrù{T Mk{wÿ ÞkusLk-f÷k 144-5 Ãkqðo Mk{wÿÚke Ãkrù{ Mk{wÿ ÞkusLk-f÷k 14471-5 ÞkusLk-f÷k 37634-15 ÞkusLk-f÷k 37634-12 ÞkusLk-f÷k 73901-17 ÞkusLk-f÷k 73901-17 yuf÷k¾ ÞkusLk

Mkkík {nkûkuºkkuLkku Þtºk

Ãknku¤kE ÞkusLk-f÷k 526-6

MÚkkLk {uÁLke Ërûkýu Mk{wÿÚke MÃkþeo

{æÞrøkrh ËeÄo ðiíkkZâ

{nkLkËe Ãkqðo{kt-øktøkk Ãkrù{{kt - ®MkÄw

ÞkusLk-f÷k 526-6

{uÁLke W¥khu Mk{wÿ MÃkþeo

Ëe½o ðiíkkZâ

Ãkqðo{kt - hfíkk Ãkrù{{kt-hfíkkðíke

ÞkusLk-f÷k 2105-2 ÞkusLk-f÷k 2105-5 ÞkusLk-f÷k 8421-2 ÞkusLk-f÷k 8421-2 ÞkusLk-f÷k 33684-4

rn{ðtík ÃkðoíkLke W¥khu rþ¾he ÃkðoíkLke Ërûkýu {nkrn{ðtík ÃkðoíkLke W¥khu ÁrfT{ ÃkðoíkLke Ërûkýu rLk»kÄ-Lke÷ðtíkLke ðå[u

þçËkÃkkíke ð]¥k ðiíkkZâ rðfxkÃkkíke ðw¥k ðiíkkZâ øktÄkÃkkíke ð]¥k ðiíkkZâ {kÕÞðtík ð]¥k ðiíkkZâ {uÁÃkðoík

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

Ãkqðo{kt-hkurníkk Ãkrù{{kt-hkurníkktþk Ãkqðo{kt-Mkwðýof÷k Ãkrù{{kt-YÃÞfq÷k Ãkqðo{kt - nrhMkr÷÷k Ãkrù{{kt-nrhfkLíkk Ãkqðo{kt-LkhfkLíkk Ãkrù{{kt-LkkhefkLíkk Ãkqðo{kt- MkeíkkLkËe Ãkrù{{kt - MkeíkkuËk

y®n MkkíkUÞ ûkuºkLke MÚkkLk-{kLk ðøkuhuLke {krníkeLkku [kxo çkíkkðu÷ Au.

Paper 3 Unit 3 # 5

www.jainuniversity.org

F3 3.3.4. Mk{wÿku yLku {nkLkËeyku. siLk Ä{oLke {kLÞíkk yLkwMkkh yk MktÃkqýo {æÞ÷kuf [¢ (økku¤Ãkizk) ykfkhu þkïíkÃkýu hnu÷ku Au. íku{kt Mk{økú {æÞ ({kLkð) ÷kuf 75% «kÞ: s÷¼tzkh Úke ¼hu÷ku Au. yk Mk{wÿku, LkËeyku, ûkuºkku yLku ÃkðoíkkuLkk rðMík]ík ðýoLkku siLk Ä{o økútÚkku{kt ÞÚkkíkÚÞ MðYÃku òýðk {¤u Au. 1 ÷k¾ ÞkusLkðk¤k stçkwîeÃkLku ðªxkELku ÷ðý Mk{wÿ çku ÷k¾ ÞkusLkLkkt rðMíkkh ðk¤ku,yLku ½kíkfe ¾tzLku ðez¤kELku fk÷kuËrÄ Mk{wÿ 8 ÷k¾ ÞkusLkLkk rðMíkkhðk¤ku Au. ÃkAe yuf yuf ¾tzLku yuf yuf íku íku Lkk{Lkkt MðÞt¼qh{ýMk{qÿ MkwÄe îeÃkku yLku Mk{wÿku Au. su{ fu Ãkw»fhîeÃk, Ãkw»fhðh Mk{wÿ, ðkYýeðhîeÃk, ðkYýeðh Mk{wÿ EíÞkrË yuf - yuf îeÃk fhíkkt çk{ýk Mk{wÿku çk{ýk ÞkusLkLkkt rðMíkkh ðk¤k Au. ykðk {æÞ÷kuf{kt fw÷ 32 îeÃkku Au. yLku 32 Mk{wÿku Au. Auf AuÕ÷k MðÞt¼qh{ý Lkk{u Mk{qÿ Au. fnuðkÞ Au fu ÷ðý Mk{wÿLkwt Ãkkýe ¾kYt, ûkehðh Mk{wÿLkwt Ãkkýe Wfk¤u÷k ËqÄLkkt W¥k{ MðkËðk¤wt, Ä]íkðh Mk{wÿLkwt Ãkkýe, W¥k{ ½eLkkt MðkËðk¤wt fk÷kuËrÄ Mk{wÿ, Ãkw»fhkðíko Mk{wÿ yLku MðÞt¼qh{ý Mk{wÿ yk ºký Mk{wÿkuLkwt Ãkkýe ðhMkkËLkkt ÃkkýeLkkt suðk MðkËðk¤wt, ðkYýeðh Mk{wÿLkwt Ãkkýe {rËhkLkkt MðkËðk¤wt çkkfeLkkt çkÄk Mk{wÿLkwt Ãkkýe þuhzeLkkt hMkLkkt suðwt MðkËðk¤wt nkuÞ Au. yuf ÷ðý Mk{wÿ [khu çkkòwtÚke [¢ðk÷ ykfkhu Au yLku íkuLkwt Ãkkýe ¾kYt yLku fxw nkuðkÚke, íku Ãkkýe{kt hnu÷kt «kýeyku MkeðkÞ çkeò çkÄkLku yÃkuÞ Au.(íkuÚke íku ÷ðý Mk{wÿ fnuðkÞ Au) Mk{wÿLkku yrÄÃkrík MkwÂMÚkík Ëuð Au.

jainuniversity.org

{nkLkËeyku

Mk{wÿLkk MðYÃkLku òýu ÞkË fhkðíke nkuÞ yuðe {nkLkËeyku ¼÷u ykÃkýLku Lkshu òuðk Lk {¤u, Ãkhtíkw stçkqîeÃkLkk {nkrðËun ûkuºkLke þeíkk þeíkkuËk {nkLkËeyku «kht¼u 200 ÞkusLk yLku Mk{wÿ «ðuþu 2000 ÞkusLk Au. ÿnku{ktÚke (Mkhkuðh{ktÚke)Lkef¤íke fw÷ 180 {nkLkËeyku Au. ¼hík ûkuºkLke øktøkkLkËe yLku rMktÄw LkËe, yihkðík ûkuºkLke hfíkk yLku hfíkkðíke LkËeyku «kht¼u 25 ÞkusLk yLku Mk{wÿ «ðuþu 250 ÞkusLk Au. rn{ðtík ûkuºkLke hkurníkktþk yLku hkurníkk, rnhÛÞðtík ûkuºkLke Mkwðýof÷k yLku ÁÃÞf÷k «kht¼u 50 ÞkusLk yLku Mk{wÿ «ðuþu 500 ÞkusLk Au. nrhð»koûkuºkLke nrhfktíkk yLku nrhMkr÷÷k hBÞfTûkuºkLke Lkkrhfktíkk yLku Lkhfktíkk «kh¼u 100 ÞkusLk yLku Mk{wÿ «ðuþu Ãký 100 ÞkusLk Au. çkÄe LkËeyku Ãknku¤kE yLku ŸzkE{kt çk{ýe Au. {nkrðËun ûkuºkLke 32 rðsÞ{kt 32-32 LkËeyku Au yLku íkuLkk 4 rðsÞ{kt fw÷ 128 LkËeyku Au.

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

Paper 3 Unit 3 # 6

www.jainuniversity.org