Fizyka - Wzory Dla Gimnazjum

Fizyka - wzory Rafał Cieślak 12 marca 2009 r.

1

Elektrostatyka

Jakiej wielkości dotyczy wzór? wartość siły wzajemnego oddziaływania dwóch małych naelektryzowanych kulek

napięcie elektryczne między dwoma punktami A i B pola elektrostatycznego

2

Wzór F = k · q1r·q2 2

UAB =

WA→B q

Co oznaczają symbole literowe? F – wartość siły; k – współczynnik proporcjonalności zależny od ośrodka; q1 , q2 – ładunki zgromadzone na kulkach; r – odległość między środkami kulek WA→B – praca wykonana przez siły pola elektrostatycznego przy przesuwaniu ładunku q między punktami A i B; UAB – napięcie elektryczne

Prąd elektryczny

Jakiej wielkości dotyczy wzór? natężenie prądu w przewodniku

Wzór I = qt

prawo Ohma

I=

opór odbiornika zastępczego odbiorników połączonych szeregowo opór odbiornika zastępczego odbiorników połączonych równolegle

U R

Rz = R1 + R2 + . . . 1 Rz

=

1

1 R1

+

1 R2

+ ...

Co oznaczają symbole literowe? I – natężenie prądu; q – ładunek przepływający przez przekrój poprzeczny przewodnika; t – czas przepływu ładunku I – natężenie prądu; U – napięcie między końcami przewodnika; R – opór przewodnika Rz – opór odbiornika zastępczego; R1 , R2 , . . . – opory poszczególnych odbiorników Rz – opór odbiornika zastępczego; R1 , R2 , . . . – opory poszczególnych odbiorników

Jakiej wielkości dotyczy wzór? I prawo Kirchoffa (dotyczy równoległego połączenia odbiorników)

praca prądu elektrycznego

moc odbiornika

3

Wzór I = I1 + I2 + . . . In

W =U ·I ·t

P =

W t

=U ·I

Praca, moc, energia mechaniczna

Jakiej wielkości dotyczy wzór? praca

moc

Wzór W =F ·s

P =

W t

energia potencjalna grawitacji

Ep = m · g · h

energia kinetyczna

Ek = 12 m · v 2

4

Co oznaczają symbole literowe? I – natężenie prądu dopływającego do rozgałęzienia; I1 , I2 , . . . In – natężenia prądów w poszczególnych odgałęzieniach (odbiornikach połączonych równolegle) W – praca prądu; U – napięcie między końcami odbiornika; I – natężenie prądu; t – czas wykonania pracy P – moc odbiornika; W – praca prądu; U – napięcie między końcami odbiornika; I – natężenie prądu; t – czas, w którym została wykonana praca W

Co oznaczają symbole literowe? W – praca; F – wartość siły zwróconej zgodnie z przemieszczeniem; s – wartość przemieszczenia P – moc; W – praca; t – czas wykonania pracy Ep – energia potencjalna grawitacji; m – masa ciała; g – wartość przyspieszenia ziemskiego; h – wysokość ciała ponad poziom zerowy Ek – energia kinetyczna; m – masa ciała; v – szybkość ciała

Świat materii

Jakiej wielkości dotyczy wzór? temperatura gęstość substancji

Wzór T = t + 273 t = T − 273 ρ= m V

2

Co oznaczają symbole literowe? t – temperatura w skali Celsjusza; T – temperatura w skali Kelvina ρ – gęstość substancji; m – masa ciała; V – objętość ciała

5

Przemiany energii w zjawiskach cieplnych

Jakiej wielkości dotyczy wzór? I zasada termodynamiki

Wzór ∆Ew = W + Q

ciepło potrzebne do ogrzania ciała o ∆T

Q = c · m · ∆T

ciepło potrzebne do stopienia ciała (bez zmiany temperatury) ciepło oddane przez ciało krzepnące (bez zmiany temperatury) ciepło potrzebne do zmiany cieczy w parę (bez zmiany temperatury) ciepło oddane przez parę podczas skraplania (bez zmiany temperatury)

Qt = ct · m

6

Qk = ck · m

Qp = cp · m

Qs = cs · m

Co oznaczają symbole literowe? ∆Ew – zmiana energii wewnętrznejciała; W – wykonana praca; Q – wymienione ciepło Q – ilość ciepła; c – ciepło właściwe; ∆T – różnica temperatur; m – masa ciała Qt – ilość ciepła; ct – ciepło topnienia; m – masa ciała Qk – ilość ciepła; ck – ciepło krzepnięcia; m – masa ciała; (ck = ct ) Qp – ilość ciepła; cp – ciepło parowania; m – masa cieczy Qs – ilość ciepła; cs – ciepło skraplania; m – masa pary; (cs = cp )

Drgania i fale mechaniczne

Jakiej wielkości dotyczy wzór? częstotliwość drgań

Wzór f = T1

okres drgań wahadła

T ∼

długość fali

√ l

λ=v·T =

3

v f

Co oznaczają symbole literowe? f – częstotliwość drgań; T – okres drgań T – okres drgań; l – długość wahadła λ – długość fali; v – szybkość fali; T – okres fali; f – częstotliwość fali

7

Zjawiska magnetyczne

Jakiej wielkości dotyczy wzór? związek między napięciami: pierwotnym i wtórnym oraz natężeniami prądów w transformatorze

długość tycznej

8

fali

z2 z1

I1 I2

=przekładnia

elektromagne-

λ=

c f

Co oznaczają symbole literowe? U1 – napięcie pierwotne; U2 – napięcie wtórne; I1 – natężenie prądu w uzwojeniu pierwotnym; I2 – natężenie prądu w uzwojeniu wtórnym; z1 – liczba zwojów uzwojenia pierwotnego; z2 – liczba zwojów uzwojenia wtórnego λ – długość fali; c – szybkość rozchodzenia się fali w próżni; f – częstotliwość

Optyka

Jakiej wielkości dotyczy wzór? ogniskowa zwierciadła wklęsłego zdolność skupiająca soczewki

9

Wzór = zz21 =

U2 U1

Wzór f = 2r 1 f

Z=

Co oznaczają symbole literowe? f – ogniskowa; r – promień krzywizny Z – zdolność skupiająca; f – ogniskowa

Ruch jednostajny, zmienny, po okręgu, jednostajnie przyspieszony

Jakiej wielkości dotyczy wzór? droga w ruchu jednostajnym prędkość w ruchu jednostajnie przyspieszonym droga w ruchu jednostajnie przyspieszonym prędkość w ruchu po okręgu

Wzór s=v·t v =a·t s=

at2 2

v=

2πr t

4

Co oznaczają symbole literowe? s – droga; v – prędkość; t – czas; v – prędkość; a – przyspieszenie; t – czas s – droga; a – przyspieszenie; t – czas v – prędkość; r – promień okręgu; t – czas

10

Dynamika

Jakiej wielkości dotyczy wzór? pęd ciała

Wzór p=m·v

siła, siła ciężkości

F =m·a F =m·g

11

Co oznaczają symbole literowe? p – pęd; m – masa ciała; v – prędkość ciała F – siła; m – masa; a (g) – przyspieszenie (ziemskie)

Grawitacja

Jakiej wielkości dotyczy wzór? prawo powszechnego ciążenia

Wzór 2 F = G m1r·m 2

5

Co oznaczają symbole literowe? F – siła, z jaką przyciągają się dwa ciała; G – stała grawitacji; m1 , m2 – masy ciał; r – odległość między ciałami