ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ
ﮐﺎرل ﻣﺎرﮐﺲ درﺑﺎرﻩ ی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ
∗
ﺁﻗﺎی ﺗﻮﻣﺎس ﺗﻮک ) ،( Thomas Tookeدر ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺧﻮد راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻮل ﺑﻪ اﻳIIﻦ واﻗﻌﻴIIﺖ اﺷIIﺎرﻩ ﻣIIﯽ ﻧﻤﺎﻳIIﺪ ﮐIIﻪ ﭘIIﻮل ،در ﻧﻘIIﺶ وﻳIIﮋﻩ ﺧIIﻮد ﺑIIﻪ ﻋﻨIIﻮان ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دﭼIIﺎر ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺸﺎء ﺻﺪورش ﻣﯽ ﮔﺮدد ،در ﺣﺎﻟﻴﮑﻪ اﻳﻦ ﻧﮑﺘﻪ در ﻣIﻮرد ﭘIﻮﻟﯽ ﮐIﻪ ﺻIﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻮل راﻳﺞ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨIﺪ ،ﺻIﺎدق ﻧﻴﺴIﺖ .اﻳIﻦ وﺟIﻪ ﺗﻤIﺎﻳﺰ )ﮐIﻪ در هIﺮ ﺻIﻮرت ﻣﺪت هﺎ ﭘﻴﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺟﻴﻤﺰ اﺳﺘﻮارت Sir James Steuartﻋﻨﻮان ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺑﻮد( .ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺁﻗﺎی ﺗﻮک ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻠﻘﻪ راﺑﻄﯽ در ﺑﺤﺚ ﺧﻮد ﺑﺮﻋﻴﻠﻪ » ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﻨﻨIﺪﮔﺎن ﭘﻮل «Currency menو اﻇﻬﺎرات ﺁﻧﺎن راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻧﺘﺸﺎر ﭘﻮل ﮐﺎﻏﺬی ﺑIﺮ ﻗﻴﻤIﺖ ﮐﺎﻻهIﺎ ﺑIIﻪ ﮐIIﺎر رﻓﺘIIﻪ اﺳIﺖ .ﻧﻮﻳﺴIIﻨﺪﻩ ﻣIIﺎ )ﻣIIﺎرﮐﺲ( ،ﺑIﺮﻋﮑﺲ اﻳIIﻦ وﺟIIﻪ ﺗﻤIIﺎﻳﺰ را ﻧﻘﻄIIﻪ ﺷIIﺮوع ﺗﺤﻘﻴﻘIIﺎت ﺧIIﻮد درﺑIIﺎرﻩ ﻣﺎهﻴIIﺖ ﺧIIﻮد ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻗIIﺮار ﻣIIﯽ دهIIﺪ ،و ﺑﺨﺼIIﻮص اﻳIIﻦ ﺳIﺌﻮال را ﻣﻄIIﺮح ﻣIIﯽ ﻧﻤﺎﻳIIﺪ ﮐIIﻪ :ﭼﮕﻮﻧIIﻪ ﭘIIﻮل ،اﻳIIﻦ ﺷIIﮑﻞ وﺟIIﻮدی ﻣﺴIIﺘﻘﻞ ارزش ،ﺑIIﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد؟ هﻤIIﻪ ﺗﺠIIﺎر ﻣﺨﺘﻠIIﻒ -ﺑﮕﻔﺘIIﻪ ﺗﻮرﮔIIﻮت ) -( Turgotدر اﻳIIﻦ ﻧﮑﺘIIﻪ ﻣﺸIIﺘﺮﮐﻨﺪ ﮐIIﻪ ﺁﻧﻬIIﺎ ﻣIIﯽ ﺧﺮﻧIIﺪ ﺗIIﺎ ﺑﻔﺮوﺷIIﻨﺪ :ﻓIIﺮوش ﺁﻧﻬIIﺎ ﻣﺴIIﺎﻋﺪﻩ ای اﺳIIﺖ ﮐIIﻪ ﺑﻌIIﺪهﺎ ﺑIIﻪ ﺧﻮدﺷIIﺎن ﺑIIﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺧﺮﻳﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻓﺮوش ،اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺘ ًﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠIﻪ ای اﺳIﺖ ﮐIﻪ در ﺁن ﭘIﻮل ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺁن را ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺻﺪورش ﺿﺮوری ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ؛ ﻳﻌﻨﯽ در ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﺎ ﻓﺮوش ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺧﺮﻳﺪ ،ﮐﻪ در اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭘﻮل ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻮل راﻳﺞ ﻋﻤﻞ ∗ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺮای ﻓﻮرت ﻧﺎﺗﻴﻠﯽ روﻳﻮ در ژوﺋﻦ ،١٨٦٨اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭼﺎپ ﻧﺸﺪ -ﻣﺆﻟﻒ
٢٩
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﮐﻨﺪ .ﻟﺬا ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻌﮑﻮﺳﯽ ﮐﻪ در ﺁن اﻋﻤﺎل ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻳﮑIIﺪﻳﮕﺮ ﻣIIﯽ ﺁﻳﻨIIﺪ ،دو ﺷIIﮑﻞ ﺣﺮﮐIIﺖ ﻣﺨﺘﻠIIﻒ ﮔIIﺮدش را ﺑIIﺮ ﭘIIﻮل ﻧﻘIIﺶ ﻣIIﯽ ﻧﻤﺎﻳIIﺪ .ﺑIIﺮای ﺗﺸﺮﻳﺢ اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﺎ ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽ دهﺪ. ﻓﺮوش ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺧﺮﻳﺪ :ﻳﮏ ﮐﺎﻻی Cدر ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻮل Mﺑﻪ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﮔﺬاردﻩ ﻣIﯽ ﺷIﻮد ،ﮐIﻪ اﻳﻦ ﭘﻮل ﻣﺠﺪدًا ﺑﺎ ﻳﮏ ﮐﺎﻻی دﻳﮕﺮ Cﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد؛ ﻳﺎC-M-C : ﺧﺮﻳﺪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻓﺮوش :ﭘﻮل در ﻣﻘﺎﺑIﻞ ﻳIﮏ ﮐIﺎﻻ ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ﻣIﯽ ﺷIﻮد و اﻳIﻦ ﮐIﺎﻻ ﻣﺠIﺪدًا در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻮل ﻣﻮرد ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮدM-C-M : ﻓﺮﻣﻮل C-M-Cﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﮔﺮدش ﺳﺎدﻩ ﮐﺎﻻهﺎﺳﺖ ،ﮐﻪ در ﺁن ﭘIﻮل ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان وﺳIﻴﻠﻪ ﮔﺮدش ،ﺑﻪ ﻋﻨIﻮان ﭘIﻮل راﻳIﺞ ﻋﻤIﻞ ﻣIﯽ ﮐﻨIﺪ .اﻳIﻦ ﻓﺮﻣIﻮل در ﺑﺨIﺶ اول ﮐﺘIﺎب ﻣIﺎ ﻣIﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ،و اﻳﻦ ﮐﺘﺎب در ﺑﺮدارﻧﺪﻩ ﻳﮏ ﺗﺌﻮری ﺟﺪﻳﺪ و ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدﻩ درﺑﺎرﻩ ارزش و ﭘﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ،اﻣIﺎ در اﻳﻨﺠIﺎ ﻣﺎ از ﺗﻮﺟﻪ ﺑIﺪان ﺻIﺮﻓﻨﻈﺮ ﻣIﯽ ﮐﻨIﻴﻢ ،ﭼIﺮا ﮐIﻪ ﺑﻄIﻮر ﮐﻠIﯽ ﻧﺴIﺒﺖ ﺑIﻪ ﺁﻧﭽIﻪ ﮐIﻪ ﻣIﺎ ﺁن را ﻧﮑﺎت اﺳﺎﺳﯽ ﻧﻈﺮ ﺁﻗﺎی ﻣﺎرﮐﺲ درﺑﺎرﻩ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرﻳﻢ ،ﺑﯽ اهﻤﻴﺖ اﺳﺖ. ﻓﺮﻣIﻮل ، M-C-Mاز ﻃIﺮف دﻳﮕIﺮ ﻧﻤﺎﻳIﺎﻧﮕﺮ ﺁن ﺷIﮑﻞ ﮔﺮدﺷIﯽ اﺳIﺖ ﮐIﻪ ﭘIIﻮل در ﺁن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺧﺮﻳﺪن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮوﺧﺘﻦ :ﺑﺪﻳﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻓﺮﻣﻮل M-C-Mرا در ﻓﺮﻣﻮل M-Mﮔﻨﺠﺎﻧﺪ ،اﻳﻦ ﻳﮏ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ی ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﻮل ﺑIﺎ ﭘIﻮل ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﺪ .ﻓIﺮض ﮐﻨﻴﺪ ﻣﻦ ﻣﻘﺪاری ﭘﻨﺒﻪ را ﺑﻪ ١٠٠٠ﭘﻮﻧIﺪ ﺑﺨIﺮم و ﺁن را ﺑIﻪ ١١٠٠ﭘﻮﻧIﺪ ﺑﻔﺮوﺷIﻢ .ﭘIﺲ ﻣﻦ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ١٠٠٠ﭘﻮﻧﺪ را ﺑIﺎ ١١٠٠ﭘﻮﻧIﺪ ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ﮐIﺮدﻩ ام -ﻳﻌﻨIﯽ ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ی ﭘIﻮل ﺑIﺎ ﭘﻮل. ﺣﺎل اﮔﺮ اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ هﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ هﻤﺎن اﻧﺪازﻩ ﭘﻮل ﮐﻪ ﻣﻦ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑIﻮدم ﻣﻨﺠIﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدﻳﺪ -اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑIﻮد .اﻣIﺎ ﺗIﺎﺟﺮی ﮐIﻪ ١٠٠٠ﭘﻮﻧIﺪ ﭘﺮداﺧﺘIﻪ ﺑIﻮد ،ﺧIﻮاﻩ ١١٠٠ ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻴIﺎورد ﺧIﻮاﻩ ١٠٠٠ﭘﻮﻧIﺪ و ﻳIﺎ ﺣﺘIﯽ ٩٠٠ﭘﻮﻧIﺪ ،ﭘIﻮﻟﺶ از ﻣﺮﺣﻠIﻪ ای ﮐIﻪ اﺳﺎﺳ ً Iﺎ ﺑIIﺎ ﻣﺮاﺣIIﻞ ﻣﻮﺟIIﻮد در ﻓﺮﻣIIﻮل C-M-CﻣﺘﻔIIﺎوت ﻣIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ ﮔﺬﺷIIﺘﻪ اﺳIIﺖ .اﻳIIﻦ
٣٠
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻓﺮﻣﻮل ﺑIﻪ ﻣﻌﻨIﺎی ﻓIﺮوﺧﺘﻦ ﺑIﻪ ﻣﻨﻈIﻮر ﺧﺮﻳIﺪن اﺳIﺖ ،ﻓIﺮوﺧﺘﻦ ﭼﻴIﺰی ﮐIﻪ ﺑIﺪان اﺣﺘﻴIﺎج ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺮﻳIﺪن ﭼﻴIﺰی ﮐIﻪ ﺑIﺪان اﺣﺘﻴIﺎج اﺳIﺖ .ﺣIﺎل اﻳIﻦ دو ﻓﺮﻣIﻮل را ﺑIﺎ هIﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ. هﺮ ﭘﺮوﺳﻪ از دو ﻋﻤﻞ )ﺧﺮﻳﺪن ﻳﺎ ﻓﺮوﺧﺘﻦ( ﻳﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .اﻳﻦ دو ﻋﻤﻞ در هﺮ دو ﻓﺮﻣﻮل ﻳﮑﺴﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﯽ ﺗﻔﺎوت ﺑﺰرﮔﯽ ﻣﻴﺎن دو ﭘﺮوﺳﻪ وﺟﻮد دارد .در ﭘﺮوﺳﻪ ی ، C-M-CﭘIﻮل ﺻIﺮﻓ ًﺎ ﻧﻘIﺶ ﻣﻴIﺎﻧﺠﯽ را دارد و ﮐIﺎﻻ ،ارزش ﺳIﻮدﻣﻨﺪ ،ﻧﻘﻄIﻪ اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬIﺎ را ﺗﺸIﮑﻴﻞ ﻣIﯽ دهIﺪ .در ﭘﺮوﺳIﻪ ی ،M-C-MﮐIﺎﻻ راﺑIﻂ ﻣﻴIﺎﻧﯽ اﺳIﺖ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﭘﻮل اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎ ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﺪ .در ﭘﺮوﺳIﻪ ی C-M-CﭘIﻮل ﻳIﮏ ﻣﺮﺗﺒIﻪ و ﺑIﺮای هﻤﻴﺸﻪ ﺧﺮج ﻣﯽ ﺷﻮد ،در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﭘﺮوﺳﻪ ی ، M-C-Mﭘﻮل ﺑﻪ ﻗﺼIﺪ وﺻIﻮل ﺁن ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪﻩ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﺻﺪور ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد .و ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ اوﻟﻴﻦ ﺗﻔﺎوت ﺁﺷﮑﺎر ﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﮔﺮدش ﭘﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻮل راﻳﺞ و ﮔﺮدش ﭘﻮل ﺑﻪ ﻋﻨIﻮان ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ. در ﭘﺮوﺳﻪ ی ﻓﺮوﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺮﻳﺪن ، C-M-C ،ﭘﻮل ﻓﻘﻂ ﺑﺸﺮﻃﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧIﺪ ﺑIﻪ ﻧﻘﻄﻪ ی ﺻﺪورش ﺑﺎز ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﮑﺮار ﺷﻮد ،ﺑﺪان ﻣﻌﻨﯽ ﮐIﻪ ﻣﻘIﺪار ﺗIﺎزﻩ ای از ﮐﺎﻻ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺑﺮﺳﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ،ﺑﺎزﮔﺸIﺖ ،ﻣﺴIﺘﻘﻞ از ﺧIﻮد ﭘﺮوﺳIﻪ ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﺪ .اﻣIﺎ در ﭘﺮوﺳﻪ ،M-C-Mاﻳﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻳﮏ ﺿﺮورت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﻘﺼﻮد از اﺑﺘIﺪا هﻤIﻴﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ .ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻮﻗﻮع ﻧﭙﻴﻮﻧﺪد ،ﻣﺤﻀﻮری در ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﭘﺮوﺳIﻪ ﻧﺎﺗﻤﺎم ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ. هﺪف از ﻓﺮوﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺮﻳﺪن ،ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن )ارزش ﺳﻮدﻣﻨﺪ( ﺑﻮدﻩ و هﺪف از ﺧﺮﻳﺪن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮوﺧﺘﻦ ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن ارزش ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در ﻓﺮﻣﻮل C-M-Cدو اﻧﺘﻬﺎ ،از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ،هﻤﺎﻧﻨﺪﻧﺪ .هﺮ دو ﮐﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ هﺮ دو دارای ارزش ﮐﻤّﯽ ﻳﮑﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﭼﺮا ﮐﻪ ﮐﻞ ﺗﺌﻮری ارزش دﻻﻟﺖ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻓﺮض دارد ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﻓﻘﻂ ﻣﻌﺎدل هﺎ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
٣١
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ در ﻋIIIﻴﻦ ﺣIIIﺎل اﻳIIIﻦ دو اﻧﺘﻬIIIﺎ ﻳﻌﻨIIIﯽ Cو Cدو ارزش ﺳIIIﻮدﻣﻨﺪ ﺑIIIﺎ ﮐﻴﻔﻴIIIﺖ ﻣﺘﻔIIIﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و درﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ .در ﻧﻈﺮ اوّل ،ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﺮوﺳIﻪ ی M-C-MﺑIIﯽ ﻣﻌﻨIIﯽ ﻣIIﯽ ﻧﻤﺎﻳIIﺪ .ﻣﺒﺎدﻟIIﻪ ی ١٠٠ﭘﻮﻧIIﺪ ﺑIIﺎ ١٠٠ﭘﻮﻧIIﺪ ،ﺁن هIIﻢ در ﻳIIﮏ ﭘﺮوﺳﻪ ی ﭘﺮ ﭘﻴﭻ و ﺧﻢ ،ﺑﻴﻬﻮدﻩ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ .ﻳﮏ ﻣﺒﻠﻎ ﭘﻮل ﻓﻘﻂ از ﻟﺤﺎظ ﮐﻤﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻣﺒﻠﻎ دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔIﺎوت ﺑﺎﺷIﺪ .ﺑﻨIﺎﺑﺮاﻳﻦ ،ﭘﺮوﺳIﻪ ی M-C-MﻓﻘIﻂ ﺑIﺎ ﺗﻔIﺎوت ﮐﻤIﯽ دو اﻧﺘﻬﺎﻳﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﻨﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺎﻳIﺪ ﭘIﻮل ﺑﻴﺸIﺘﺮی از ﺁﻧﭽIﻪ در اﻳIﻦ ﮔIﺮدش ﻧﻬIﺎدﻩ ﺷIIﺪﻩ اﺳIIﺖ ﺑﺪﺳIIﺖ ﺑﻴﺎﻳIIﺪ .ﭘﻨﺒIIﻪ ی ﺧﺮﻳIIﺪﻩ ﺷIIﺪﻩ ﺑﻘﻴﻤIIﺖ ١٠٠٠ﭘﻮﻧIIﺪ ﺑIIﻪ ١١٠٠ﭘﻮﻧIIﺪ، ١٠٠٠ +١٠٠ﭘﻮﻧﺪ ،ﺑﻔﺮوش ﻣﯽ رﺳﺪ ،ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ اﺳIﺖ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ M-C-Mدر ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ در ﺁن َ M=M+∆Mﻳﻌﻨﯽ Mﺑﻪ ﻋIﻼوﻩ ﻳIﮏ ﻣﻘIﺪار اﻓIﺰودﻩ .∆MﺁﻗIﺎی ﻣIﺎرﮐﺲ اﻳIﻦ ∆MﻳﻌﻨIﯽ ﻣﺒﻠIﻎ اﻓIﺰودﻩ را ارزش اﺿIﺎﻓﯽ∗ ﻣIﯽ ﻧﺎﻣIﺪ. ﻼ ﭘﺮداﺧIIﺖ ﺷIﺪﻩ اﺳIIﺖ ﻧIIﻪ ﻓﻘIIﻂ ارزش ﺧIIﻮد را ﺣﻔIIﻆ ﻣIIﯽ ﮐﻨIIﺪ ،ﺑﻠﮑIIﻪ ﻣﻘIIﺪار ﭘIIﻮﻟﯽ ﮐIIﻪ ﻗIIﺒ ً اﻓﺰودﻩ ای هﻢ ﺑﻪ ﺧﻮد اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ارزش ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .و اﻳIﻦ ﺁن ﭘﺮوﺳﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻮل را ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﺒﺪل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. در ﮔﺮدش هIﺎﺋﯽ از ﻧIﻮع C-M-Cدو اﻧﺘﻬIﺎ ﻳﻌﻨIﯽ Cو Cﻣﻄﻤﺌﻨً Iﺎ ﻣIﯽ ﺗﻮاﻧﻨIﺪ دارای ارزش هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷIﻨﺪ ،وﻟIﯽ اﻳIﻦ اهﻤﻴﺘIﯽ ﻧIﺪارد و اﻳIﻦ ﻓﺮﻣIﻮل ﺑIﺎ ﻣﻌIﺎدل ﺑﻮدن دو اﻧﺘﻬﺎﻳﺶ ﺑﯽ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد .ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ اﻳﻦ ﺷﺮط ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺑﻮدن ﺁﻧﺴﺖ و ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﮑIIﺮار ﭘﺮوﺳIIﻪ ی C-M-CﺗﻮﺳIIﻂ ﺷIIﺮاﻳﻄﯽ ﮐIIﻪ در راﺑﻄIIﻪ ﺑIIﺎ ﺧIIﻮد ﭘﺮوﺳIIﻪ ﻣﺒﺎدﻟIIﻪ ﻼ ﺑﻴﺮوﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷIﻨﺪ ،ﻳﻌﻨIﯽ ﻧﻴﺎزهIﺎی ﻣﺼIﺮف ،ﻣﺤIﺪود ﻣIﯽ ﺷIﻮد .اﻣIﺎ در ﭘﺮوﺳIﻪ ی ﮐﺎﻣ ً M-C-MاﺑﺘIIﺪا و اﻧﺘﻬIIﺎ از ﻟﺤIIﺎظ ﮐﻴﻔIIﯽ ﻳﮑﺴIIﺎن ﻣIIﯽ ﺑﺎﺷIIﻨﺪ و درﺳIIﺖ ﺑIIﻪ اﻳIIﻦ دﻟﻴIIﻞ اﻳIIﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺪاوم ﻳﺎﺑﺪ .ﺷﮏ ﻧﻴﺴﺖ M+∆Mاز ﻟﺤﺎظ ﮐﻤIﯽ ﺑIﺎ MﻓIﺮق دارد وﻟIﯽ اﻳﻦ هﻨﻮز ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ی ﻣﺤﺪودی از ﭘﻮل اﺳﺖ ،اﮔﺮ اﻳIﻦ ﭘIﻮل ﺧIﺮج ﺷIﻮد ،دﻳﮕIﺮ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﻮد و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﮔﺮدش ﺧﺎرج ﺷﻮد اﻧﺪوﺧﺘﻪ ای راﮐIﺪ ﺑIﻴﺶ ﻧﻴﺴIﺖ .اﻧﮕﻴIﺰﻩ ای ∗ -هﺮ ﮐﺠﺎ در اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ »ارزش« ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻴﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪ ﻣﻘﺼﻮد ارزش ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
٣٢
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﮐIIﻪ زﻣIIﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟIIﺐ ﭘﺮوﺳIIﻪ ی ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ارزش از ارزش ﮔﺮدﻳIIﺪ ،ﺑIIﻪ هﻤIIﺎن اﻧIIﺪازﻩ ﺑIIﺮای Mوﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺮای َ Mوﺟﻮد داﺷﺖ ،در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺮﮐIﺖ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣIﺪاوم و ﺑIﯽ ﭘﺎﻳIﺎن ﻣﯽ ﮔﺮدد ،ﭼﺮا ﮐﻪ در ﭘﺎﻳﺎن هﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ هﻤﺎﻧﻘﺪر ﺑﻪ هﺪف ﺁن دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﻳﻢ ﮐﻪ در ﺁﻏIﺎز از ﺁن دور ﺑﻮدﻩ اﻳﻢ .اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺑﯽ ﭘﺎﻳﺎن ،ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻮل را ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺗﺒIﺪﻳﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻇﺎهﺮًا ﻓﺮﻣﻮل M-C-Mﻓﻘﻂ در ﻣﻮرد ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﺗﺠﺎری ﺻﺪق ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .اﻣIﺎ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ هﺎ ﻧﻴﺰ ﭘﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺎﻻهﺎ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑIﺎ ﻣﺒIﺎدﻻت ﺑﻌIﺪی ﺑﻪ ﭘﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﯽ ﮔIﺮدد .ﺷIﮏ ﻧﻴﺴIﺖ ﮐIﻪ در اﻳIﻦ ﻣIﻮرد اﻋﻤIﺎل دﻳﮕIﺮی ﻣIﺎ ﺑIﻴﻦ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪودﻩ ی ﮔﺮدش ﺻﺮف ﭘIﻮل ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﻨﺪ، وﻟﯽ اﻳIﻦ اﻋﻤIﺎل ﭼﻴIﺰی را در ﺟIﻮهﺮ و ﻃﺒﻴﻌIﺖ اﻳIﻦ ﭘﺮوﺳIﻪ ﺗﻐﻴﻴIﺮ ﻧﻤIﯽ دهﻨIﺪ .از ﻃIﺮف دﻳﮕﺮ ﻣﺎ ﺷﺎهﺪ هﻤIﻴﻦ ﺟﺮﻳIﺎن در ﮐﻮﺗIﺎهﺘﺮﻳﻦ ﺷIﮑﻠﺶ ﺑIﻪ هﻨﮕIﺎم ﻗIﺮض دادن ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑIﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻴﻢ .در اﻳﻨﺠﺎ ﻓﺮﻣﻮل ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ َ M-Mﺗﻘﻠﻴﻞ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ ،ﻳﻌﻨﯽ ارزﺷﯽ ﮐIﻪ ﮔﻮﺋﯽ از ﺧﻮدش ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ. اﻣﺎ از ﮐﺠﺎ اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶ در ، Mاﻳﻦ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ،ﭘﺪﻳﺪار ﻣIﯽ ﺷIﻮد؟ ﺗﺤﻘﻴﻘIﺎت ﻗﺒﻠIﯽ ﻣﺎ درﺑﺎرﻩ ی ﺟﻮهﺮ ﮐﺎﻻهﺎ ،ارزش ،ﭘﻮل و ﺧﻮد ﮔﺮدش ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺟﻮاﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﻤIﯽ دهﻨIﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﺣﺘIﯽ هIﺮ ﮔﻮﻧIﻪ ﮔﺮدﺷIﯽ را ﮐIﻪ ﺑIﻪ ﭼﻴIﺰی ﺑIﻪ ﻧIﺎم ارزش اﺿIﺎﻓﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد ﻧﻔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﻇﺎهﺮًا ﮐﻞ ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﮔﺮدش ﮐﺎﻻ C-M-Cو ﮔIﺮدش ﭘIﻮل ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ی M-C-MﻋﺒIIﺎرت از ﻣﻌﮑIIﻮس ﻧﻤIIﻮدن ﺳIIﺎدﻩ ی ﭘﺮوﺳIIﻪ ﻣIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ، ﭼﻄIIﻮر اﻳIIﻦ ﻣﻌﮑIIﻮس ﮐIIﺮدن ﻣIIﯽ ﺗﻮاﻧIIﺪ ﻗIIﺎدر ﺑIIﻪ وﺟIIﻮد ﺁوردن ﭼﻨIIﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠIIﻪ ی ﻋﺠﻴﺒIIﯽ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ،اﻳﻦ ﻣﻌﮑﻮس ﮐﺮدن ﻓﻘﻂ ﺑﺮای ﻳﮑﯽ از ﺳﻪ ﺟIﺰء ﭘﺮوﺳIﻪ وﺟIﻮد دارد .ﻣIﻦ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳIﮏ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﮐIﺎﻻﺋﯽ از AﻣIﯽ ﺧIﺮم و ﺁن را ﺑIﻪ BﻣIﯽ ﻓﺮوﺷIﻢ A .و B ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﻓﺮوﺷIﻨﺪﻩ و ﺧﺮﻳIﺪار ﮐIﺎﻻ ﻇIﺎهﺮ ﻣIﯽ ﮔﺮدﻧIﺪ .ﻣIﻦ ﺧIﻮدم در ﺧﺮﻳIﺪ از A ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ ﻣﺎﻟﮏ ﭘIﻮل ،و در ﻓIﺮوش ﺑIﻪ BﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﻣﺎﻟIﮏ ﻳIﮏ ﮐIﺎﻻ ﻇIﺎهﺮ
٣٣
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮم ،وﻟﯽ در هﻴﭽﻴIﮏ از اﻳIﻦ ﻣﺒIﺎدﻻت ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﻳIﮏ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ،ﻳﻌﻨIﯽ ﻧﻤﺎﻳﻨIﺪﻩ ﭼﻴﺰی ﮐﻪ ﺑﻴﺶ از ﭘﻮل ﻳﺎ ﮐﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷIﻢ .ﺑIﺮای AﻣﺒﺎدﻟIﻪ ﺑIﺎ ﻳIﮏ ﻓIﺮوش ﺷIﺮوع ﺷﺪ ،ﺑﺮای Bﺑﺎ ﻳﮏ ﺧﺮﻳﺪ .اﮔﺮ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻣIﻦ اﻳIﻦ ﺑIﻪ ﻣﻨﺰﻟIﻪ ﻣﻌﮑIﻮس ﮐIﺮدن ﻓﺮﻣIﻮل C-M-Cﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺮای ﺁﻧﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ .ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ هﻴﭻ ﻣﺎﻧﻌﯽ وﺟIﻮد ﻧIﺪارد ﮐIﻪ ﻧﮕﺬارد Aﮐﺎﻻﻳﺶ را ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ ﻣﻦ ﺑﻪ Bﺑﻔﺮوﺷﺪ و در ﺁن ﺻﻮرت ﻣﻮردی ﺑﺮای ﺳﻮد اﺿﺎﻓﯽ وﺟﻮد ﻧﺨﻮاهﺪ داﺷﺖ. ﻓIﺮض ﮐﻨﻴIIﺪ ﮐIﻪ Aو BهIIﺮ ﮐIIﺪام ﻧﻴﺎزﻣﻨIﺪی هﺎﻳﺸIIﺎن را ﺑIIﻪ ﻃIﻮر ﻣﺴIIﺘﻘﻴﻢ از ﻳﮑIIﺪﻳﮕﺮ ﺑﺨﺮﻧﺪ .از ﻟﺤﺎظ ارزش ﺳﻮدﻣﻨﺪ هﺮ دو ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻔﻊ ﺑﺒﺮﻧﺪ A .ﺣﺘIﯽ ﻣﻤﮑIﻦ اﺳIﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺪار ﺑﻴﺸﺘﺮی از ﮐﺎﻻی وﻳﮋﻩ ی ﺧﻮد را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺁن ﻣﻘﺪاری ﮐﻪ Bﻣﯽ ﺗﻮاﻧIﺪ در هﻤIIﺎن ﻣﻮﻗIIﻊ اراﺋIIﻪ ﻧﻤﺎﻳIIﺪ ،ﻋﺮﺿIIﻪ ﮐﻨIIﺪ ،و ﻳIIﺎ ﺑIIﺎﻟﻌﮑﺲ ،ﮐIIﻪ در ﺁن ﺻIIﻮرت هIIﺮ دو ﻧﻔIIﻊ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ .اﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ارزش در ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻓﺮق ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺧIﻮاﻩ ﭘﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﺎﻧﺠﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ ،ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺴﺎوی از ارزش ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ. اﮔﺮ ﺑﻄﻮر ﻣﻄﻠﻖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ،ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ هﻤﻪ ی ﺣIﺎﻻﺗﯽ ،ﮐIﻪ از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ذاﺗﯽ ﮔﺮدش ﺳﺎدﻩ ﮐﺎﻻﺋﯽ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﮕﺮدﻳIﺪﻩ اﻧIﺪ ،در اﻳIﻦ ﮔIﺮدش ﺳIﺎدﻩ ﺳIﻮای اﻳﻨﮑﻪ ﻳﮏ ارزش ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ارزش ﺳﻮدﻣﻨﺪ دﻳﮕﺮی ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﯽ ﺷIﻮد ،ﺻIﺮﻓ ًﺎ ﻳﮏ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷIﮑﻞ ﮐIﺎﻻ وﺟIﻮد دارد .هﻤIﺎن ارزش در ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ،هﻤIﺎن ﻣﻘIﺪار ﮐIﺎر اﺟﺘﻤIﺎﻋﯽ ﮐﻪ در اﺷﻴﺎء ﺗﺜﺒﻴﺖ ﮔﺮدﻳﺪﻩ -ﭼﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻮد ﮐﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﻮﻟﯽ ﮐﻪ از ﻓIﺮوش ﮐﺎﻻ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ،ﻳﺎ ﮐﺎﻻی دﻳﮕﺮی ﮐﻪ ﺑIﺎ ﺁن ﭘIﻮل ﺧﺮﻳIﺪاری ﺷIﺪﻩ اﺳIﺖ -در دﺳIﺖ ﻣﺎﻟIﮏ ﮐIIﺎﻻ ﺑIIﺎﻗﯽ ﻣIIﯽ ﻣﺎﻧIIﺪ .اﻳIIﻦ ﺗﻐﻴﻴIIﺮ ﺷIIﮑﻞ ﺑIIﻪ هIIﻴﭻ وﺟIIﻪ ﺷIIﺎﻣﻞ ﺗﻐﻴﻴIIﺮی در ﮐﻤﻴIIﺖ ارزش ﻧﻤIIﯽ ﺷIIﻮد -ﺑIIﻪ هﻤIIﺎن ﻃﺮﻳIIﻖ ﮐIIﻪ ﺗﺒIIﺪﻳﻞ ٥ﭘﻮﻧIIﺪ اﺳIIﮑﻨﺎس ﺑIIﻪ ٥ﭘﻮﻧIIﺪ ﺳIIﮑﻪ ﺗﻐﻴﻴIIﺮی در ارزش ﺁن ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻤﯽ ﺁورد .ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮی در ﺷﮑﻞ ارزش در ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ،ﺣﺪاﻗﻞ هﺮ وﻗﺖ اﻳIﻦ ﭘﺮوﺳIﻪ ﺑIﻪ ﺷIﮑﻞ ﺧIﺎﻟﺺ و در ﺷIﺮاﻳﻂ ﻃﺒﻴﻌIﯽ اﺗﻔIﺎق اﻓﺘIﺪ، ﺑﺎﻳIIﺪ ﻣﺒﺎدﻟIIﻪ ی ﻣﻌIIﺎدل هIIﺎ اﻧﺠIIﺎم ﻳﺎﻓﺘIIﻪ ﺑﺎﺷIIﺪ .ﻣﻤﮑIIﻦ اﺳIIﺖ ﮐﺎﻻهIIﺎ ﺑIIﻪ ﻗﻴﻤﺘIIﯽ ﺑIIﺎﻻﺗﺮ و ﻳIIﺎ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮ از ارزش ﺷﺎن ﺑﻔﺮوش ﺑﺮﺳﻨﺪ ،در اﻳﻦ ﺻﻮرت هﻤﻴﺸﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺒﺎدﻟﻪ ی ﮐﺎﻻهIﺎ
٣٤
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻧﻘﺾ ﻣIﯽ ﮔIﺮدد .ﺑﻨIﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ی ﮐﺎﻻهIﺎ در ﺷIﮑﻞ ﺧIﺎﻟﺺ و ﻃﺒﻴﻌIﯽ ﺧIﻮد وﺳIﻴﻠﻪ ای ﺑﺮای ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁوردن ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ .از اﻳﻦ ﺟﺎﺳﺖ ﮐIﻪ ﺧﻄIﺎی اﻗﺘﺼIﺎدداﻧﺎﻧﯽ ﻧﻈﻴﺮ ﮐﻮﻧﺪﻳﻼک ) (condillacﮐﻪ ﺳﻌﯽ ﻣIﯽ ﮐﻨﻨIﺪ ارزش اﺿIﺎﻓﯽ را از ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ی ﮐﺎﻻهIﺎ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺑﻬﺮﺟﻬﺖ ﻣﺎ ﻓﺮض ﺧﻮاهﻴﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ ﭘﺮوﺳﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎدی ﺑIﻪ وﻗIﻮع ﻧﻤIﯽ ﭘﻴﻮﻧIﺪد و اﻳﻨﮑﻪ ﻧﺎﻣﻌﺎدل هﺎ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ .ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﻓﺮض ﮐﻨﻴﺪ هﺮ ﻓﺮوﺷIﻨﺪﻩ ای ﮐIﺎﻻی ﺧIﻮد را ١٠در ﺻﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ارزش ﺁن ﺑﻔﺮوﺷﺪ .در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺎوی هﺮ ﮐﺴﯽ دوﺑﺎرﻩ هﺮ ﭼIﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮوﺷﻨﺪﻩ ﺳﻮد ﺑﺮدﻩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺮﻳﺪار ﺿﺮر ﻣﯽ دهﺪ .دﻗﻴﻘ ًﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﻮل ١٠در ﺻﺪ ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .اﮔﺮ هﻤIﻪ ی ﺧﺮﻳIﺪاران ﮐﺎﻻهIﺎ ﺧIﻮد را ١٠در ﺻﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ارزش ﺁن ﻣﯽ ﺧﺮﻳﺪﻧﺪ ﻋﮑﺲ ﻗﻀﻴﻪ هﻢ ﺑﺎ هﻤﺎن ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻮﻗﻮع ﻣIﯽ ﭘﻴﻮﺳIﺖ. ﺑIﺎ اﻳIIﻦ ﺗﺼIIﻮر ﮐIﻪ هIIﺮ ﻣﺎﻟIIﮏ ﮐﺎﻻهIIﺎﻳﺶ را ،در ﻧﻘIﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪﮐﻨﻨIIﺪﻩ ،ﺑIIﺎﻻﺗﺮ از ارزش ﺁﻧﻬIIﺎ ﺑﻔﺮوﺷIIﺪ و در ﻧﻘIIﺶ ﻣﺼIIﺮف ﮐﻨﻨIIﺪﻩ ،ﺑIIﺎﻻﺗﺮ از ارزش ﺷIIﺎن ﺑﺨIIﺮد ﻳIIﮏ اﻳIIﻨﭻ هIIﻢ ﺑIIﻪ ﺣIIﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻧﺰدﻳﮑﺘﺮ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻳﻢ. ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮو ﭘﺎ ﻗﺮص اﻳﻦ ﭘﻨﺪار ﺑﻴﻬﻮدﻩ ﮐIﻪ ارزش اﺿIﺎﻓﯽ از اﻓIﺰاﻳﺶ اﺳIﻤﯽ ﻗﻴﻤIﺖ ﮐﺎﻻهﺎ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد هﻤﻴﺸﻪ از ﭘﻴﺶ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻳﮏ ﻃﺒﻘﻪ وﺟIﻮد دارد ﮐIﻪ هﻤIﻮارﻩ ﻣﯽ ﺧﺮد ﺑﺪون ﺁن ﮐﻪ هﻴﭻ وﻗﺖ ﺑﻔﺮوﺷﺪ و ﻳﺎ هﻤﻴﺸﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑIﺪون ﺁﻧﮑIﻪ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﻧﻤﺎﻳIIﺪ .در اﻳIIﻦ ﻣﺮﺣﻠIIﻪ از ﺗﺤﻘﻴIIﻖ ﻣIIﺎن ،وﺟIIﻮد ﭼﻨIIﻴﻦ ﻃﺒﻘIIﻪ ای هﻨIIﻮز ﻏﻴﺮﻗﺎﺑIIﻞ ﺗﻮﺿIIﻴﺢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،وﻟIﯽ ﺗﺼIﺪﻳﻖ ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴIﺪ .راﺳIﺘﯽ اﻳIﻦ ﻃﺒﻘIﻪ از ﮐﺠIﺎ ﭘIﻮﻟﯽ را ﮐIﻪ ﺑIﻪ وﺳIﻴﻠﻪ ﺁن ﺧﺮﻳﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁورد؟ ﺑﺪﻳﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺁن را ﺑﻪ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﻳﺎ ﺑﺎ زور از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻻ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁورد .ﻓﺮوش ﮐﺎﻻ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺑIﺎﻻﺗﺮ از ارزش ﺁن ﺑIﻪ ﭼﻨIIﻴﻦ ﻃﺒﻘIIﻪ ای ﻣﻔﻬIIﻮﻣﯽ ﺑIIﻪ ﺟIIﺰ ﺑIIﺎز ﻳIIﺎﻓﺘﻦ ﺟﺰﺋIIﯽ از ﭘIIﻮل ﺑIIﻪ راﻳﮕIIﺎن ﺗﺴIIﻠﻴﻢ ﺷIIﺪﻩ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن ﺷIﻬﺮهﺎی ﺁﺳIﻴﺎی ﺻIﻐﻴﺮدر ﺣIﺎﻟﯽ ﮐIﻪ ﺑIﻪ روﻣIﯽ هIﺎ ﺑIﺎج ﻣIﯽ دادﻧIﺪ، ﺟﺰﺋﯽ از اﻳﻦ ﭘﻮل را ﺑﺎ ﮐﻼﻩ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ روﻣﯽ هﺎ در ﺗﺠﺎرت ﭘﺲ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ .اﻣﺎ در
٣٥
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ هﺮ ﺻﻮرت اﻳﻦ ﺷﻬﺮهﺎ ﺑﺎزﻧﺪﻩ ی ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﻮدﻧﺪ .ﺑﻨIﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳIﻦ راﻩ ﺑﺪﺳIﺖ ﺁوردن ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﻧﻴﺴﺖ. اﮐﻨﻮن ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻼهﺒﺮداری را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ A .ﺷﺮﺑﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﺒﻠIﻎ ٤٠ﭘﻮﻧIﺪ در ﻋIﻮض ذرت ﺑﻪ ارزش ٥٠ﭘﻮﻧﺪ ﺑﻪ Bﻣﯽ ﻓﺮوﺷﺪ ١٠A .ﭘﻮﻧﺪ ﺳIﻮد ﺑIﺮدﻩ و ١٠BﭘﻮﻧIﺪ ﺿIﺮر ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺁﻧﻬﺎ روی هﻢ ﮐﻤIﺎﻓﯽ اﻟﺴIﺎﺑﻖ ٩٠ﭘﻮﻧIﺪ دارﻧIﺪ .ارزش اﻧﺘﻘIﺎل ﻳﺎﻓﺘIﻪ وﻟIﯽ ﻦ ﺳIﺮ ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ اﺳﺖ .ﮐﻞ ﻃﺒﻘIﻪ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﻳIﮏ ﮐﺸIﻮر ﻧﻤIﯽ ﺗﻮاﻧIﺪ ﺑIﺎ ﮐIﻼﻩ ﮔﺬاﺷIﺘ ِ هﻤﺪﻳﮕﺮ ﺛﺮوت ﺟﻤﻌﯽ ﺧﻮد را اﻓﺰاﻳﺶ دهﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﻣﻌﺎدل هﺎ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﮐﺮدﻧﺪ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ و اﮔIﺮ ﻧﺎﻣﻌIﺎدل هIﺎ هﻢ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺷﻮﻧﺪ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﭘﺪﻳﺪار ﻧﺨﻮاهﺪ ﺷIﺪ .ﮔIﺮدش ﮐﺎﻻهIﺎ ارزش ﺟﺪﻳIﺪی اﻳﺠIﺎد ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ دو ﺷﮑﻞ از ﻗﺪﻳﻤﯽ ﺗﺮﻳﻦ و ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗIﺮﻳﻦ اﺷIﮑﺎل ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ، ﻼ در ﻧﻈIﺮ ﮔﺮﻓﺘIﻪ ﻧﺸIﺪﻩ اﻧIﺪ .ﺑIﺮای ﻳﻌﻨﯽ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﺠﺎری و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی رﺑﺎﺋﯽ در اﻳﻨﺠIﺎ ﮐً I ﺗﺸﺮﻳﺢ ارزش اﺿIﺎﻓﯽ ﮐIﻪ اﻳIﻦ دو ﺷIﮑﻞ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑIﻪ ﺟIﺰ از ﻃﺮﻳIﻖ ﮐﻼهﺒIﺮداری ﺻIﺮف ﺑﺨﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ دهﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻌIﺪادی ﻣﻔIﺎهﻴﻢ ﻣﻘIﺪﻣﺎﺗﯽ ﻧﻴIﺎز اﺳIﺖ ﮐIﻪ در اﻳIﻦ ﻣﺮﺣﻠIﻪ از ﺗﺤﻘﻴﻖ هﻨﻮز ﻓﺎﻗﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻴﻢ .ﺑﻌﺪًا ﺧﻮاهﻴﻢ دﻳﺪ ﮐﻪ اﻳﻦ دو ﻧIﻮع ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﻘIﻂ اﺷIﮑﺎل ﺛﺎﻧﻮی ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﮐﻪ ﭼﺮا هﺮ دوی ﺁﻧﻬﺎ در ﺗﺎرﻳﺦ ،ﻣIﺪت هIﺎی ﻣﺪﻳIﺪی ﻗﺒIﻞ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺪرن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪﻧﺪ ،ﻧﻴﺰ ﺟﻮﻳﺎ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺷﺪ. ﺑﻨIIﺎﺑﺮاﻳﻦ ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ﻧﻤIIﯽ ﺗﻮاﻧIIﺪ از ﮔIIﺮدش ﮐﺎﻻهIIﺎ ﻧﺎﺷIIﯽ ﺷIIﻮد .اﻣIIﺎ ﺁﻳIIﺎ ﻣIIﯽ ﺗﻮاﻧIIﺪ ﻣﻨﺸﺎﺋﯽ ﺑﻴﺮون از اﻳﻦ ﮔﺮدش داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺧﺎرج از ﺣIﻮزﻩ ﮔIﺮدش ،ﺻIﺎﺣﺐ ﮐIﺎﻻ هﻤIﺎن ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﮐﻨﻨIIﺪﻩ ی ﮐﺎﻻﺳIIﺖ و ارزش ﺁن ﮐIIﺎﻻ ﺗﻮﺳIIﻂ ﻣﻘIIﺪار ﮐIIﺎری ﮐIIﻪ در ﺁن ﻧﻬﻔﺘIIﻪ اﺳIIﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ و ﺑIﻪ وﺳIﻴﻠﻪ ی ﻗIﺎﻧﻮن اﺟﺘﻤIﺎﻋﯽ ﺛIﺎﺑﺘﯽ ،ﺗﻌﻴIﻴﻦ ﻣIﯽ ﮔIﺮدد .اﻳIﻦ ارزش ﺑIﻪ ﻼ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ١٠ﭘﻮﻧﺪ ﺑﻴﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد .اﻣﺎ اﻳﻦ ﻗﻴﻤﺖ ١٠ﭘﻮﻧﺪ در ﻋﻴﻦ ﺣIﺎل ﺣﺴﺎب ﭘﻮﻟﯽ ﻣﺜ ً ﻳﮏ ﻗﻴﻤﺖ ١١ﭘﻮﻧﺪی ﻧﻴﺴﺖ ،اﻳﻦ ﮐﺎر ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ در ﮐﺎﻻﺳﺖ ﮐﻪ ارزش ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺁورد وﻟﯽ ﻧﻪ ارزﺷﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ،ارزش ﺗﺎزﻩ ای اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ ،ﻣﯽ ﺗﻮان ارزش ﺟﺪﻳﺪی ﺑﻪ ارزش ﻣﻮﺟﻮد اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد وﻟﯽ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﮐIﺎر ﺟﺪﻳIﺪ .ﭘIﺲ ﭼﻄIﻮر ﺻIﺎﺣﺐ ﻳIﮏ ﮐIﺎﻻ
٣٦
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺧﺎرج از ﻣﺤﺪودﻩ ی ﮔﺮدش ،ﺑIﺪون ﺗﻤIﺎس ﺑIﺎ دﻳﮕIﺮ ﺻIﺎﺣﺒﺎن ﮐIﺎﻻ ﻗIﺎدر ﺑIﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳIﺎ ﺑIﻪ ﻋﺒIﺎرت دﻳﮕIﺮ ﮐﺎﻻهIﺎ و ﻳIﺎ ﭘIﻮل را ﺑIﻪ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﺒIﺪﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ؟ » ﭘﺲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﮔﺮدش ﮐﺎﻻهﺎ ﻧﺎﺷIﯽ ﺷIﻮد ،و ﻧIﻪ اﻳﻨﮑIﻪ ﻣIﯽ ﺗﻮاﻧIﺪ از ﺁن ﻧﺎﺷﯽ ﻧﺸﻮد .ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺸﺎء ﺧIﻮد را در ﮐﺎﻻهIﺎ ﺑﻴﺎﺑIﺪ و در ﻋIﻴﻦ ﺣIﺎل ﻧIﻪ از ﺁﻧﻬIﺎ. ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭘﻮل ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮاﻧﻴﻦ ذاﺗﯽ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ی ﮐﺎﻻهIﺎ ،ﮐIﻪ در ﺁن ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ی ﻣﻌﺎدل هﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع اﺳﺖ ،ﺗﺸﺮﻳﺢ ﮔﺮدد .ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻮل ﮐﻪ هﻨﻮز ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺷIﻔﻴﺮﻩ ی )ﮐIﺮم ﻧﻮزاد( ﻳﮏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎﻻهﺎ را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ واﻗﻌﯽ ﺷﺎن ﺑﺨIﺮد ∗
و ﺑﻪ ارزش واﻗﻌﯽ ﺷﺎن ﺑﻔﺮوﺷﺪ و هﻨﻮز ﭘﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮی از ﺁﻧﭽﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ در اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﺑﺪﺳIIﺖ ﺁورد .ﺗﮑﺎﻣIIﻞ اﻳIIﻦ ﺻIIﺎﺣﺐ ﭘIIﻮل ﺑIIﻪ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دار -ﭘﺮواﻧIIﻪ -ﻣIIﯽ ﺑﺎﻳﺴIIﺖ در داﺧIIﻞ ﻣﺤIIﺪودﻩ ی ﮔIIﺮدش ﮐﺎﻻهIIﺎ ﺻIIﻮرت ﮔﻴIIﺮد و هﻨIIﻮز ﻧIIﻪ در داﺧIIﻞ ﺁن .اﻳﻨﻬIIﺎ اﺑﻌIIﺎد ﻣﺴ Iﺄﻟﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ.[ pp.١٦٥-١٦٦] (Hic rhodus,hic salta) .
∗∗
و ﺣﺎﻻ ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ: » ﺗﻐﻴﻴIIﺮی ﮐIIﻪ در ارزش ﭘIIﻮل ﺑIIﻪ ﻣﻨﻈIIﻮر ﺗﺒIIﺪﻳﻞ ﺁن ﺑIIﻪ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺻIIﻮرت ﻣIIﯽ ﮔﻴIIﺮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺧﻮد ﺁن ﭘﻮل اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد .ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان وﺳIﻴﻠﻪ ی ﺧﺮﻳIﺪ و ﭘﺮداﺧIﺖ، ﭘﻮل ﺻﺮﻓ ًﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﮐﺎﻻﺋﯽ را ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﺮد و ﻳﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣIﯽ ﮔIﺮدد ﺑﺨIﻮد ﻣIﯽ ﮔﻴIﺮد، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﻮﻟﯽ ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧIﺪ ،ﻳﻌﻨIﯽ ﺑIﺪون ﺁﻧﮑIﻪ ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ﮔIﺮدد ،هﺮﮔIﺰ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ارزش ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ دهﺪ .اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ از ﻗﺴﻤﺖ دوم اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ،ﻓﺮوش ﻣﺠﺪد ﮐﺎﻻ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻳﺪ ،ﭼﺮا ﮐﻪ اﻳIﻦ ﭘﺮوﺳIﻪ ﺻIﺮﻓ ًﺎ ﮐIﺎﻻ را از ﺣIﺎل ﻃﺒﻴﻌIﯽ ﺧIﻮد ﺑIﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﻮل در ﻣﯽ ﺁورد .اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﻳIﺪ در ﮐIﺎﻻﺋﯽ ﺻIﻮرت ﮔﻴIﺮد ﮐIﻪ در ﻗﺴIﻤﺖ ﻧﺨﺴIﺘﻴﻦ M-Cﺧﺮﻳﺪاری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،وﻟﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ارزش »در ﻣﺒﺎدﻟﻪ« ﺁن اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮد .ﭼﺮا ∗ در ﮐﺘﺎب ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ،ارزش -ﻣﺆﻟﻒ. ∗∗ در اﻳIIﻦ ﻣﻘﺎﻟIIﻪ هﻤIIﻪ ی ﻧﻘIIﻞ ﻗIIﻮل هIIﺎ ،از ﮐﺘIIﺎب ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ -ﺟﻠIIﺪ اول ،ﺑIIﻪ وﺳIIﻴﻠﻪ ی اﻧﮕﻠIIﺲ ﺑIIﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ.
٣٧
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﻌﺎدل هﺎ را ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ و ﮐﺎﻻ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺧﻮد ﺧﺮﻳﺪاری ﺷﺪﻩ اﺳIﺖ .اﻳIﻦ ﺗﻐﻴﻴIﺮ ﻓﻘﻂ از ارزش ﮐﺎﻻ در ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻳIﺪ ،ﻳﻌﻨIﯽ از اﺳIﺘﻔﺎدﻩ ای ﮐIﻪ از ﺁن ﮐIﺎﻻ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻧﻤﻮد .ﺑIﻪ ﻣﻨﻈIﻮر ﺑﺪﺳIﺖ ﺁوردن ارزش »در ﻣﺒﺎدﻟIﻪ« ﺑIﺎ اﺳIﺘﻔﺎدﻩ از ﻳIﮏ ﮐIﺎﻻ، ﺻIIﺎﺣﺐ ﭘIIﻮل ﻣIIﯽ ﺑﺎﻳﺴIIﺖ اﻳIIﻦ ﺧIIﻮش ﺷﺎﻧﺴIIﯽ را داﺷIIﺘﻪ ﺑﺎﺷIIﺪ ﮐIIﻪ در درون ﻣﺤIIﺪودﻩ ی ﮔﺮدش ،در ﺑﺎزار ﮐIﺎﻻﺋﯽ را ﮐﺸIﻒ ﮐﻨIﺪ ﮐIﻪ ارزش ﺳIﻮدﻣﻨﺪ ﺁن دارای اﻳIﻦ ﮐﻴﻔﻴIﺖ ﺧIﺎص اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺸﺎء ارزش ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺑIﻮدﻩ و ﻣﺼIﺮف ﺁن ﻣﻨﺠIﺮ ﺑIﻪ ﺗﺒﻠIﻮر ﮐIﺎر و ﺑﻨIﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردن ارزش ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻮل در ﺑﺎزار ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺎﻻی ﺧﺎﺻﯽ را ﻣﯽ ﻳﺎﺑIﺪ: ﻗﺪرت اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ،ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر. » ﻣﻨﻈﻮر از ﻗﺪرت اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ،ﻳﺎ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر،ﮐﻞ ﻣﺸIﺎﻋﺮ ﻓﻴﺰﻳﮑIﯽ و ﻓﮑIﺮی اﺳIﺖ ﮐIﻪ در ﭘﻴﮑﺮ زﻧﺪﻩ ی ﻳﮏ ﻣﻮﺟﻮد اﻧﺴﺎﻧﯽ وﺟﻮد دارد و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ او ﺑﻪ هﻨﮕIﺎم ﺗﻮﻟﻴIﺪ ارزش ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ در ﻣﯽ ﺁﻳﺪ. » وﻟﯽ ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻮل ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮏ ﮐIﺎﻻ در ﺑﺎزار ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻌﺪدی ﻓﺮاهﻢ ﮔﺮدد. ﻣﺒﺎدﻟﻪ ی ﮐﺎﻻهﺎ ﻓﯽ اﻟﻨﻔﺴﻪ ﺷﺎﻣﻞ رواﺑﻂ واﺑﺴﺘﮕﯽ دﻳﮕﺮی ﺑﻪ ﺟﺰ ﺁﻧﻬIﺎ ﮐIﻪ از ﻃﺒﻴﻌIﺖ ﺧIIﻮد اﻳIIﻦ ﻣﺒﺎدﻟIIﻪ ﭘﺪﻳIIﺪار ﻣIIﯽ ﺷIIﻮﻧﺪ ،ﻧﻤIIﯽ ﮔIIﺮدد .ﺑ Iﺎ اﻳIIﻦ ﻓIIﺮض ﻧﻴIIﺮوی ﮐIIﺎر ﻓﻘIIﻂ وﻗﺘIIﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺎﻻ در ﺑﺎزار ﭘﺪﻳﺪار ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺻﺎﺣﺒﺶ ،ﻳﻌﻨﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺑﻪ او ﺗﻌﻠIﻖ دارد .ﺑIﺮای ﻓIﺮوش اراﺋIﻪ ﺷIﻮد و ﻳIﺎ ﻓﺮوﺧﺘIﻪ ﺷIﺪﻩ ﺑﺎﺷIﺪ .ﺑIﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﻳﻦ ﻧﻴﺮو ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻓﺮوش ﮐﺎرش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳIﮏ ﮐIﺎﻻ ﺑﺎﺷIﺪ ﻣIﯽ ﺑﺎﻳﺴIﺖ ﮐIﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺁن را ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻨﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺎﻟﮏ ﺁزاد ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺧﻮد و ﺷﺨﺺ ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﺪ .او و ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻮل در ﺑﺎزار ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻄIﻮر ﻣﺴIﺎوی و ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﺻIﺎﺣﺒﺎن ﺁزاد و ﻣﺴIIﺘﻘﻞ ﮐIIﺎﻻ وارد ﻣﻌﺎوﻟIIﻪ ﻣIIﯽ ﺷIIﻮﻧﺪ .ﻓIIﺮق ﺁﻧﻬIIﺎ ﺗIIﺎ ﺑIIﺪﻳﻨﺠﺎ ﻓﻘIIﻂ در اﻳIIﻦ اﺳIIﺖ ﮐIIﻪ ﻳﮑIIﯽ ﺧﺮﻳﺪار و دﻳﮕﺮی ﻓﺮوﺷﻨﺪﻩ اﺳﺖ .اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ی ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺎﻧﻮن اداﻣIﻪ ﻳﺎﺑﺪ.
٣٨
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐIﺎرش را ﺗﻨﻬIﺎ ﺑIﺮای ﻣIﺪت ﻣﺤIﺪودی ﺑﻔﺮوﺷIﺪ. اﮔﺮ او ﮐﺎرش را در ﺑﺴﺖ و ﻳﮑﺒﺎرﻩ ﺑﺮای هﻤﻴﺸIﻪ ﻣIﯽ ﻓﺮوﺧIﺖ ،ﺧIﻮدش را هIﻢ ﻓﺮوﺧﺘIﻪ ﺑﻮد و از ﻳﮏ اﻧﺴﺎن ﺁزاد ﺑﻪ ﻳﮏ ﺑﺮدﻩ ،ﻳﻌﻨﯽ از ﺻﺎﺣﺐ ﻳﮏ ﮐﺎﻻ ﺑﻪ ﮐﺎﻻ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ... دوﻣﻴﻦ ﺷﺮط ﻻزم ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻮل ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﺑﺎزار ﺑﺎ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳIﮏ ﮐﺎﻻ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﺎﻳﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ :ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺑﺠﺎی ﻓﺮوﺧﺘﻦ ﮐﺎﻻهIﺎﺋﯽ ﮐIﻪ ﮐIﺎرش را در ﺑIIﺮ ﻣIIﯽ ﮔﻴIIﺮد ﻣﺠﺒIIﻮر ﺑIIﻪ ﻓIIﺮوﺧﺘﻦ ﺧIIﻮد ﻧﻴIIﺮوی ﮐIIﺎرش ،ﺑIIﻪ هﻤIIﺎن ﮔﻮﻧIIﻪ ﮐIIﻪ در ﺷﺨﺼﻴﺖ اش وﺟﻮد دارد ،ﮔﺮدد. هﻴﭻ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ای ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎﻻﺋﯽ را ﺑﻪ ﺟﺰ ﻧﻴﺮوی ﮐIﺎرش ﺑﻔIﺮوش رﺳIﺎﻧﺪ ،ﻣﮕIﺮ ﻼ او ﻧﻤIﯽ ﺗﻮاﻧIﺪ اﻳﻨﮑﻪ ﺻﺎﺣﺐ وﺳIﺎﺋﻞ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ،ﻣIﻮاد اوﻟﻴIﻪ ،اﺑIﺰار ﮐIﺎر و ﻏﻴIﺮﻩ ﺑﺎﺷIﺪ .ﻣIﺜ ً ﺑﺪون داﺷﺘﻦ ﭼﺮم ،ﭘﻮﺗﻴﻦ ﺑﺴﺎزد .ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ﺑﻪ وﺳIﺎﺋﻞ اﻣIﺮار ﻣﻌIﺎش ﻧﻴIﺰ ﻧﻴﺎزﻣﻨIﺪ اﺳIﺖ. هIIIﻴﭽﮑﺲ ﻧﻤIIIﯽ ﺗﻮاﻧIIIﺪ از ﻣﺤﺼIIIﻮﻻﺗﯽ ﮐIIIﻪ در ﺁﻳﻨIIIﺪﻩ ﺗﻮﻟﻴIIIﺪ ﺧﻮاهIIIﺪ ﮐIIIﺮد و ارزش هIIIﺎی ﺳﻮدﻣﻨﺪی را ﮐﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﺷﺎن هﻨﻮز ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﮐﻨﺪ .اﻧﺴﺎن ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از ﺗﻮﻟﻴﺪ و در ﺣﻴﻦ ﺁن ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ ،هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐIﻪ از اوﻟIﻴﻦ روز ﭘﻴIﺪاﻳﺶ اش در ﺻﺤﻨﻪ ی ﺟﻬﺎﻧﯽ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮدﻩ اﺳIﺖ .اﮔIﺮ ﻣﺤﺼIﻮﻻت او ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﮐIﺎﻻ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﮔﺮدﻧIﺪ ﺑﺎﻳIIIﺪ ﺑﻌIIIﺪ از ﺗﻮﻟﻴIIIﺪ ﻓﺮوﺧﺘIIIﻪ ﺷIIIﻮﻧﺪ ،و ﻓﻘIIIﻂ ﺑﻌIIIﺪ از ﻓIIIﺮوش ﻣIIIﯽ ﺗﻮاﻧﻨIIIﺪ ﺟﻮاﺑﮕIIIﻮی ﺧﻮاﺳIIﺘﻪ هIIﺎﻳﺶ ﺑﺎﺷIIﻨﺪ .ﻣIIﺪت ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﺑﻮاﺳIIﻄﻪ ی زﻣIIﺎﻧﯽ ﮐIIﻪ ﺑIIﺮای ﻓIIﺮوش ﻻزم اﺳIIﺖ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد. »ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭘﻮل ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ،ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻼﻗﺎت ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻮل و ﮐIﺎرﮔﺮ ﺁزاد در ﺑIﺎزار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺁزاد ﺑﻪ دو ﻣﻌﻨﯽ ،ﮐﻪ او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺁزاد ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﺮوش ﮐﺎرش را ﺑﺪهﺪ و اﻳﻨﮑﻪ از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ هﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎﻻی دﻳﮕIﺮی ﺑIﺮای ﻓIﺮوش ﻧﺪاﺷIﺘﻪ ﺑﺎﺷIﺪ و ﺑIﻪ هﻴﭻ وﺟﻪ وﺳﺎﺋﻠﯽ را ﮐIﻪ ﺑﺘﻮاﻧIﺪ ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎرش را ﺑIﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴIﺖ وادارد ،در دﺳIﺖ ﻧﺪاﺷIﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﮐﺎرﮔﺮ ﺁزاد او را در ﺑﺎزار ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ هﻴﭻ ﻧﻔﻌﯽ ﺑﺮای ﺻﺎﺣﺐ ﭘIIﻮل ﻧIIﺪارد .ﺑIIﺮای او ﺑIIﺎزار ﮐIIﺎر ﻓﻘIIﻂ ﻳﮑIIﯽ از ﺑﺨIIﺶ هIIﺎی ﻣﺘﻌIIﺪد ﺑIIﺎزار ﻋﻤIIﻮﻣﯽ ﮐﺎﻻهIIﺎ
٣٩
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻼ ﺑIﺮای ﻣIﺎ هIﻢ ﻧﻔﻌIﯽ ﻧIﺪارد .ﭼIﺮا ﮐIﻪ ﻣIﺎ ﺑIﺎ اﻳIﻦ ﺣﻘﻴﻘIﺖ ﺑﻄIﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .اﻳﻦ ﺳIﺌﻮال ﻓﻌً I ﻧﻈﺮی ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐIﻪ ﺑﺮﺧIﻮرد ﺻIﺎﺣﺐ ﭘIﻮل ﺑIﺎ اﻳIﻦ ﺳIﺆال ﺑﻄIﻮر ﻋﻤﻠIﯽ ﻼ روﺷﻦ اﺳﺖ .اﻳIﻦ ﻃﺒﻴﻌIﺖ ﻧﻴﺴIﺖ ﮐIﻪ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﻣIﯽ ﮐﻨIﺪ .ﺑﻠﮑIﻪ در اﺳﺖ .وﻟﯽ ﻳﮏ ﭼﻴﺰ ﮐﺎﻣ ً ﻳﮏ ﻃﺮف ﺻﺎﺣﺒﺎن ﭘIﻮل و ﮐﺎﻻهIﺎ و از ﻃIﺮف دﻳﮕIﺮ ﺻIﺎﺣﺒﺎن هIﻴﭻ ﭼﻴIﺰ ﺑIﻪ ﺟIﺰ ﻧﻴIﺮوی ﮐﺎر ،ﻗﺮار دارﻧﺪ اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺗﻌﻠIﻖ دارد و ﻧIﻪ راﺑﻄIﻪ اﻳﺴIﺖ اﺟﺘﻤIﺎﻋﯽ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ادوار ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻳﮑﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ .ﻇﺎهﺮًا ﻧﺘﻴﺠﻪ ی ﻳﮏ ﭘﺮوﺳﻪ ی ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗIﺎرﻳﺨﯽ اﺳIIﺖ ،و ﻧﻴﺘﺠIIﻪ ی اﻧﻘﻼﺑIIﺎت اﻗﺘﺼIIﺎدی ﻣﺘﻌIIﺪد و ﻧIIﺎﺑﻮدی ﻳIIﮏ رﺷIIﺘﻪ ﮐﺎﻣIIﻞ از ﻗﺸIIﺮهﺎی ﻗﺪﻳﻤﯽ ﺗﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻼ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮐﺮدﻩ اﻳﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ هﻤIﺎن ﺷIﮑﻞ ﻣﻬIﺮ و ﻧﺸIﺎن ﻣﻨﺸIﺎء » ﻣﻘﻮﻻت اﻗﺘﺼﺎدی ﮐﻪ ﻗﺒ ً ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد را در ﺑﺮدارﻧﺪ .وﺟﻮد ﻳﮏ ﻓﺮﺁوردﻩ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻳﮏ ﮐﺎﻻ ﺷIﺎﻣﻞ ﺷIﺮاﻳﻂ ﺗIﺎرﻳﺨﯽ ﺧﺎﺻﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﻳﮏ ﻓﺮﺁوردﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﮏ ﮐﺎﻻ ﮔﺮدد ،ﻣIﯽ ﺑﺎﻳﺴIﺖ ﮐIﻪ اﻳIﻦ ﻓﺮﺁوردﻩ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر وﺳﻴﻠﻪ ی ﻓﻮری اﻣﺮار ﻣﻌIﺎش ﺗﻮﻟﻴﺪﮐﻨﻨIﺪﻩ ی ﺁن ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﻧﺸIﺪﻩ ﺑﺎﺷIﺪ∗. ﻼ اﮐﺜﺮﻳ Iﺖ ﺣIIﺎل اﮔIIﺮ ﺳ Iﺌﻮال ﻧﻤIIﻮدﻩ ﺑIIﻮدﻳﻢ ﮐIIﻪ :ﭼﻄIIﻮر و در ﭼIIﻪ ﺷIIﺮاﻳﻄﯽ هﻤIIﻪ و ﻳIIﺎ اﻗ ً I ﻋﻈﻴﻤIIﯽ از ﺗﻮﻟﻴIIﺪات ﺷIIﮑﻞ ﮐﺎﻻهIIﺎ را ﺑIIﻪ ﺧIIﻮد ﻣIIﯽ ﮔﻴﺮﻧIIﺪ؟ در ﻣIIﯽ ﻳIIﺎﻓﺘﻴﻢ ﮐIIﻪ اﻳIIﻦ ﺻIIﺮﻓ ًﺎ ﺑﺮاﺳIIIﺎس ﻳIIIﮏ ﺳﻴﺴIIIﺘﻢ ﺧIIIﺎص ﺗﻮﻟﻴIIIﺪی ﻳﻌﻨIIIﯽ ﺷIIIﻴﻮﻩ ی ﺗﻮﻟﻴIIIﺪ ﺳIIIﺮﻣﺎﻳﻪ داری ﺑﻮﻗIIIﻮع ﻼ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮐﺎﻻ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮد .ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﮔﺮدش ﮐﺎﻻهﺎ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﭘﻴﻮﻧﺪد .وﻟﯽ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﮐﺎﻣ ً اﺳIIﺖ ﺻIIﻮرت ﭘIIﺬﻳﺮد ،در ﺣIIﺎﻟﯽ ﮐIIﻪ اﮐﺜIIﺮ ﺗﻮﻟﻴIIﺪات -ﮐIIﻪ ﺑIIﺮای اﺳIIﺘﻔﺎدﻩ هIIﺎی ﺧIIﺎﻧﮕﯽ و ﺷﺨﺼIIﯽ ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﺷIIﺪﻩ اﻧIIﺪ -هﻴﭽﮕIIﺎﻩ ﺗﺒIIﺪﻳﻞ ﺑIIﻪ ﮐﺎﻻهIIﺎ ﻧﮕﺮدﻧIIﺪ .ﺑﻨIIﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺮوﺳIIﻪ ی ﺗﻮﻟﻴIIﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺑﻌﺎدش هﻨﻮز راﻩ درازی را در ﭘﻴﺶ دارد ﺗﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ی ارزش در ﻣﺒﺎدﻟIIﻪ ﺗﻌﻴIIﻴﻦ ﮔIIﺮدد .ﻳIIﺎ در ﺗﺤﻠﻴIIﻞ ﭘIIﻮل ،در ﻣIIﯽ ﻳIIﺎﺑﻴﻢ ﮐIIﻪ وﺟIIﻮد ﺁن ﺳIIﻄﺢ ﻣﻌﻴﻨIIﯽ از ﺗﻮﺳIIﻌﻪ ی ﮔIIﺮدش ﮐIIﺎﻻﺋﯽ را اﻳﺠIIﺎب ﻣIIﯽ ﮐﻨIIﺪ .اﺷIIﮑﺎل وﺟIIﻮدی وﻳIIﮋﻩ ﭘIIﻮل ،ﻣﺎﻧﻨIIﺪ ﺷIIﮑﻞ ﻣﻌﺎدل ﺳﺎدﻩ ،وﺳﻴﻠﻪ ی ﮔﺮدش ،وﺳIﻴﻠﻪ ی ﭘﺮداﺧIﺖ ،اﻧﺪوﺧﺘIﻪ و ﻳIﺎ ﭘIﻮل ﺟﻬIﺎﻧﯽ ،در هIﺮ ﻼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ در ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺗﻮﻟﻴIﺪ اﺟﺘﻤIﺎﻋﯽ ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﻨﺪ. ﺷﮑﻞ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎﻣ ً ∗
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻳﮏ ﭘﻴﺸﻪ ور ﺑﺮای رﻓﻊ ﻓﻮری ﻧﻴﺎزهﺎی ﻣﻌﺎﺷﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ) .م(
٤٠
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻣﻌﺬﻟﮏ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﻳﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ی ﻧﺴﺒﺘ ًﺎ اﺑﺘﺪاﺋﯽ ﮔﺮدش ﮐﺎﻻهﺎ ﺑIﺮای ﻇIﺎهﺮ ﻧﻤﻮدن ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اﺷﮑﺎل و ﻓﺮم هﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻮل ﮐﻔﺎﻳﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ در راﺑﻄﻪ ﺑIﺎ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻼ از ﺑﻮﺟIﻮد ﻼ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ .ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺑﺮای وﺟﻮد ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮐﺎﻣ ً ﻣﺴﺄﻟﻪ ی ﮐﺎﻣ ً ﺁﻣﺪن هﻢ زﻣﺎن ﺁن ﺑIﺎ ﮔIﺮدش ﺻIﺮف ﭘIﻮل و ﮐﺎﻻهIﺎ ﻣﺠIﺰا ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﺪ .ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣIﯽ ﺗﻮاﻧIﺪ هﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺐ وﺳﺎﺋﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻣﻌﺎش ﺑﺎ ﮐﺎرﮔﺮ ﺁزادی ﮐﻪ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎرش را در ﺑﺎزار ﺑﺮای ﻓﺮوش اراﺋﻪ ﻣﯽ دهﺪ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ﻧﺎﺷﯽ ﺷﻮد و اﻳIﻦ ﺷIﺮط ﺑIﻪ ﺗﻨﻬIﺎﻳﯽ ﺳIﺎﻟﻴﺎن درازی از ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﺗﺎرﻳﺨﯽ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد .ﺑﻨIﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻳﮑﻤﺮﺗﺒIﻪ ﺧIﻮد را ﺑIﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺼﺮ ﺧﺎﺻﯽ از ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﻋﻼم ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ[ PP١٦٧-٧٠] «. ﺣﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮐﺎﻻی وﻳﮋﻩ ،ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﻴﻢ .اﻳIﻦ ﮐIﺎﻻ ﻣﺎﻧﻨIﺪ هﻤIIﻪ ی ﮐﺎﻻهIIﺎی دﻳﮕIIﺮ دارای »ارزش در ﻣﺒﺎدﻟIIﻪ« ﻣIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ .اﻳIIﻦ ارزش ﻧﻴIIﺰ هﻤﺎﻧﻨIIﺪ ارزش دﻳﮕﺮ ﮐﺎﻻهﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد :ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ زﻣﺎن ﮐﺎری ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﺁن ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺷIﻮد .ارزش ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر هﻤIﺎن ارزش وﺳIﺎﺋﻞ زﻧIﺪﮔﯽ ﻻزم ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﺻﺎﺣﺐ ﺁن در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑIﺮای ﮐIﺎر ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﺪ .اﻳIﻦ وﺳIﺎﺋﻞ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺁب و هﻮا و ﺷIﺮاﻳﻂ ﻃﺒﻴﻌIﯽ دﻳﮕIﺮ و ﻣﻌﻴﺎرهIﺎﺋﯽ ﮐIﻪ در ﻃIﻮل ﺗIﺎرﻳﺦ در هﺮ ﮐﺸﻮر ﺑﺮﻗﺮار ﮔﺮدﻳﺪﻩ اﺳﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧIﺪ .اﻳIﻦ وﺳIﺎﺋﻞ ﺗﻐﻴﻴIﺮ ﻣIﯽ ﮐﻨIﺪ وﻟIﯽ ﺑIﺮای ﻳﮏ ﮐﺸﻮر ﻣﻌﻴﻦ ،در ﻳﮏ ﻋﺼﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻌﻴﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻪ ﻋﻼوﻩ ﺷﺎﻣﻞ وﺳﺎﺋﻞ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮای ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن ﮐﺎرﮔﺮان از ﮐﺎر اﻓﺘﺎدﻩ و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد ،ﺗIﺎ ﺑﺘﻮاﻧIﺪ اﻳIﻦ ﻧIﻮع وﻳIIﮋﻩ ﺻIIﺎﺣﺒﺎن ﮐIIﺎﻻ ،را ﺟﺎوداﻧIIﻪ ﻧﻤﺎﻳIIﺪ .ﺑIIﺎﻻﺧﺮﻩ اﻳIIﻦ وﺳIIﺎﺋﻞ زﻧIIﺪﮔﯽ ﺷIIﺎﻣﻞ هﺰﻳﻨIIﻪ ی ﺁﻣﻮزش ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺎهﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪ ارزش ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ارزش اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﻣﻄﻠﻖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .اﮔIﺮ ﻗﻴﻤﺖ اﻳﻦ ﮐﺎﻻ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ ﮐﺎهﺶ ﻳﺎﺑﺪ ،از ارزش ﺧﻮد ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺮ ﺧﻮاهIﺪ ﺑIﻮد ،ﭼIﺮا ﮐIﻪ اﻳIﻦ ارزش ،ﮐﻴﻔﻴﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر در ﻧﻈﺮ دارد ﻧﻪ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﭘﺴﺖ ﺁن را. ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮐﺎر اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ را روﺷﻦ ﻣﯽ ﺳﺎزد ﮐﻪ ﻧﻴﺮوی ﮐIﺎر ﺗﻨﻬIﺎ ﺑﻌIﺪ از اﻧﺠIﺎم ﻓIﺮوش ﺁن ﻣIIﻮرد اﺳIIﺘﻔﺎدﻩ ﻗIIﺮار ﻣIIﯽ ﮔﻴIIﺮد .در هﻤIIﻪ ی ﮐﺸIIﻮرهﺎﺋﯽ ﮐIIﻪ دارای ﺷIIﻴﻮﻩ ی ﺗﻮﻟﻴIIﺪ
٤١
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،ﭘﺮداﺧﺖ ،ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﻴﺮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در هﻤﻪ ﺟﺎ ﮐIﺎرﮔﺮ ﺑIﻪ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار اﻋﺘﺒIﺎر ﻣIﯽ دهIﺪ .ﺁﻗIﺎی ﻣIﺎرﮐﺲ ﻧﻤﻮﻧIﻪ هIﺎی ﺟIﺎﻟﺒﯽ از ﻧﺘIﺎﻳﺞ ﻋﻤﻠﯽ اﻳﻦ اﻋﺘﺒﺎر را از اﺳﻨﺎد ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ دهﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺁﻧﺎن ﻣﯽ ﺗIﻮان ﺑIﻪ ﮐﺘﺎب ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮد. ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ،ﺧﺮﻳﺪار ﺁن هﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﮐﺎﻻهﺎ .ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺪودﻩ ی ﮔﺮدش را رهﺎ ﮐﺮدﻩ و ﻣﺤﺪود ﺗﻮﻟﻴﺪ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ. در اﻳﻨﺠIIﺎ ﻓIIﻮرًا در ﻣIIﯽ ﻳIIﺎﺑﻴﻢ ﮐIIﻪ ﭘﺮوﺳIIﻪ ی ﮐIIﺎر دارای ﻃﺒﻴﻌﺘIIﯽ دوﮔﺎﻧIIﻪ ﻣIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ .از ﻳﮑﻄﺮف اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺳIﺎدﻩ ی ﺗﻮﻟﻴIﺪ ارزش ﺳIﻮدﻣﻨﺪ اﺳIﺖ .ﺑIﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳIﻖ اﻳIﻦ ﭘﺮوﺳIﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ و ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﮐﻪ در هﻤﻪ اﺷﮑﺎل ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﺣﻴﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻼ ذﮐﺮ ﺷﺪ اﻳﻦ هﻤﺎن ﭘﺮوﺳﻪ ای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ،هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻗﺒ ً ﺧﺎص ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داری اداﻣﻪ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﻴﻢ. ﭘﺮوﺳﻪ ﮐﺎر ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داری ،دارای دو وﻳﮋﮔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .اوﻻً ،ﮐIﺎرﮔﺮ ﺗﺤIﺖﮐﻨﺘﺮل ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﮐIﺎر ﻣIﯽ ﮐﻨIﺪ و او ﻣﻮاﻇIﺐ اﺳIﺖ ﺗIﺎ هIﻴﭻ ﭼﻴIﺰ ﺗﻠIﻒ ﻧﮕIﺮدد ،و اﻳﻨﮑIﻪ ﺑﻴﺶ از ﻣﻘﺪاری ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺿﺮوری اﺳﺖ ﺑﺮای هﺮ ﮐﺎﻻ ﮐIﺎر ﻣﺼIﺮف ﻧﺸIﻮد. ﺛﺎﻧﻴﺎً ،ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار اﺳﺖ ،اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﺧﻮد ﺑﻴﻦ دو ﭼﻴﺰ ﮐIﻪ ﻣﺘﻌﻠIﻖ ﺑIﻪ اوﺳﺖ ،ﻳﻌﻨﯽ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر و اﺑﺰار ﮐﺎر ،اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﭘﺬﻳﺮد. ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار اهﻤﻴﺘﯽ ﺑﺮای ارزش ﺳIﻮدﻣﻨﺪ ﻗﺎﺋIﻞ ﻧﻴﺴIﺖ ،ﻣﮕIﺮ ﺗIﺎ ﺁﻧﺠIﺎ ﮐIﻪ ﻣﺮﺑIﻮط ﺑIﻪ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺑIﺎ ارزش ﻗﺎﺑIﻞ ﻣﺒﺎدﻟIﻪ و ﺑIﺎﻻﺗﺮ از هﻤIﻪ ارزش اﺿIﺎﻓﯽ ﻣIﯽ ﮔIﺮدد .هIﺪف او ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﮐﺎﻻﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ارزش ﺁن ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﺠﻤﻮع ارزش ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺷﺪﻩ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁن ﮐﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .ﭼﻄﻮر اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد؟ ﻼ ﻧﺦ ﭘﻨﺒﻪ ای ،و ﻣﻘﺪار ﮐﺎر ﻧﻬﻔﺘIﻪ در ﺁن را ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ ﮐﺎﻻی ﻣﻌﻴﻨﯽ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ،ﻣﺜ ً ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮐﻨﻴﻢ .ﻓﺮض ﮐﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ ١٠ﭘﻮﻧﺪ )هﺮ ﭘﻮﻧﺪ ٤٥٣/٦٩ﮔﺮم اﺳﺖ( ﻧﺦ ١٠
٤٢
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ∗
ﭘﻮﻧﺪ ﭘﻨﺒﻪ ﺑﻪ ارزش ١٠ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﻻزم اﺳIﺖ )در اﻳﻨﺠIﺎ ﭘﻨﺒIﻪ ﺗﻠIﻒ ﺷIﺪﻩ در ﻧﻈIﺮ ﮔﺮﻓﺘIﻪ ﻧﺸIIﺪﻩ اﺳIIﺖ( .ﺑIIﻪ ﻋIIﻼوﻩ ﺑIIﻪ اﺑIIﺰار ﮐIIﺎر ﺧﺎﺻIIﯽ ﭼIIﻮن ،ﻣﺎﺷIIﻴﻦ ﺑﺨIIﺎر ،ﻣﺎﺷIIﻴﻦ ﭘﻨﺒIIﻪ زﻧIIﯽ و دﻳﮕIIﺮ ﻣﺎﺷIIﻴﻦ ﺁﻻت ،زﻏIIﺎل ﺳIIﻨﮓ ،ﮔIIﺮﻳﺲ و ﻏﻴIIﺮﻩ ﻧﻴIIﺎز اﺳIIﺖ .ﺑIIﺮای ﺳIIﺎدﻩ ﮐIIﺮدن ﻣﻮﺿIIﻮع هﻤIIﻪ ی اﻳIIﻦ اﺑIIﺰار را )دوک( ،ﻣIIﯽ ﻧIIﺎﻣﻴﻢ و ﻓIIﺮض ﻣIIﯽ ﮐﻨIIﻴﻢ ﮐIIﻪ ﻓﺮﺳIIﺎﻳﺶ، زﻏﺎل ﺳﻨﮓ و ﻏﻴﺮﻩ ﮐﻪ ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ١٠ﭘﻮﻧﺪ ﻧﺦ ﻻزم اﺳﺖ ٢ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ١٢ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ = ٢ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ » دوک« ١٠ +ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﭘﻨﺒIﻪ .اﮔIﺮ ١٢ﺷIﻴﻠﻴﻨﮓ ﻧﻤﺎﻳﺸIﮕﺮ ﻣﺤﺼIﻮل ٢٤ﺳIIﺎﻋﺖ ﮐIﺎر ﻳIIﺎ دو روز -ﮐIIﺎر ﺑﺎﺷIﺪ ،ﺁﻧﮕIIﺎﻩ ﭘﻨﺒIﻪ و دوک در ﺷIIﮑﻞ ﻧIIﺦ ،دو روز -ﮐﺎر در ﺧﻮد ﺟﺎی ﻣﯽ دهﻨﺪ .ﺣﺎل ﭼﻘﺪر در ﮐﺎر ﺗﺎﺑﻴﺪن ﺑﺪان اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد؟ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ ارزش ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر در هﺮ روز ٣ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳIﻦ ٣ﺷIﻴﻠﻴﻨﮓ ﻧﻤﺎﻳIﺎﻧﮕﺮ ٦ﺳIIﺎﻋﺖ ﮐIﺎر ﺑﺎﺷIIﺪ .ﺑIﻪ ﻋIIﻼوﻩ ﻓIﺮض ﻣIIﯽ ﮐﻨIﻴﻢ ﮐIIﻪ ﺑIﺮای رﻳﺴIIﻴﺪن ١٠ﭘﻮﻧIIﺪ ﻧIIIﺦ ٦ﺳIIIﺎﻋﺖ ﮐIIIﺎر ﺑIIIﻪ وﺳIIIﻴﻠﻪ ی ﻳIIIﮏ ﮐIIIﺎرﮔﺮ ﻣIIIﻮرد ﻧﻴIIIﺎز ﺑﺎﺷIIIﺪ .در اﻳIIIﻦ ﺻIIIﻮرت ٣ﺷIIIﻴﻠﻴﻨﮓ ﺑI Iﻪ ﺗﻮﺳIIIﻂ ﮐIIIﺎر ﺑIIIﻪ ﻣﺤﺼIIIﻮل اﺿIIIﺎﻓﻪ ﺷIIIﺪﻩ اﺳIIIﺖ ،ارزش ١٠ﭘﻮﻧIIIﺪ ﻧIIIﺦ ١٥ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﺧﻴﻠﯽ ﺳIﺎدﻩ اﺳIﺖ ،وﻟIﯽ ﻣﻨﺠIﺮ ﺑIﻪ ارزش اﺿIﺎﻓﯽ ﻧﻤIﯽ ﺷIﻮد .و ﻧIﻪ اﻳﻨﮑIﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﻨﺪ ،ﭼﺮا ﮐﻪ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داری ﮐﺎرهﺎ ﺑﺎﻳﻦ ﺳﺎدﮔﯽ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ ﮔﻴﺮد. » ﻣﺎ ﻓﺮض ﮐﺮدﻳﻢ ﮐﻪ ارزش ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺑﺮای هﺮ روز ﺳﻪ ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﺑﻮدﻩ ،و اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ٦ﺳIﺎﻋﺖ ﮐIﺎر ﺑﺎﺷIﺪ ...اﻣIﺎ اﮔIﺮ ﻧﺼIﻒ روز -ﮐIﺎر ﺑIﻪ ﻣﻨﻈIﻮر ﺑﻘIﺎء ﻳIﮏ ﮐIﺎرﮔﺮ ﺑﺮای ٢٤ﺳﺎﻋﺖ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ،هﻴﭻ دﻟﻴﻠﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﺗIﺎ ﻣIﺎﻧﻊ ﮐIﺎر هﻤIﺎن ﮐIﺎرﮔﺮ در ﺗﻤIﺎم روز ﮔIﺮدد .ارزش ﻗﺎﺑIﻞ ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ی ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر ،و ارزﺷIIﯽ ﮐIﻪ ﻣIﯽ ﺗﻮاﻧIﺪ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﮐﻨIIﺪ ،دو ﻼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ،و اﻳﻦ ﻓﺮق ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑﻪ هﻨﮕﺎم ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﮐﻤﻴﺖ ﮐﺎﻣ ً ﭘﻮﻟﺶ در ﺁن ﮐﺎﻻ ،در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ .اﻳﻦ ﮐﻪ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ارزش اﺿﺎﻓﯽ را دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺷﺮط ﻻزم ) (Conditio sine qua nonﺑﻮد ،از ﺁﻧﺠIﺎﺋﯽ ﮐIﻪ اﻳIﻦ ﻧﻴIﺮو ﺑIﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﻴﺪ ارزش ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺳﻮدﻣﻨﺪی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺷﻮد .وﻟﯽ ∗ ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ،واﺣﺪ ﻗﺪﻳﻢ ﭘﻮل و ﻣﻌﺎدل ﻳﮏ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻳﮏ ﻟﻴﺮﻩ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
٤٣
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺎوراء ﺁن ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ،ﭼﻴﺰی ﮐﻪ ﻧﻈﺮش را ﺟﻠﺐ ﮐﺮد ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎﺻIﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺁﻧﻬﺎ ،اﻳﻦ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﻣﻨﺸﺎء ارزش ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺑIﻮدﻩ و دارای ارزش ﻗﺎﺑIﻞ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮی از ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻪ در ﺁن ﻧﻬﻔﺘIﻪ اﺳIﺖ ﺑﺎﺷIﺪ .اﻳIﻦ »ﺧIﺪﻣﺖ« وﻳIﮋﻩ ای اﺳIﺖ ﮐIﻪ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دار از ﻧﻴIIﺮوی ﮐIIﺎر اﻧﺘﻈIIﺎر دارد و ﭼﻨIIﻴﻦ اﻧﺘﻈIIﺎری ﺑﺮﻃﺒIIﻖ ﻗIIﺎﻧﻮن اﺑIIﺪی ﻣﺒﺎدﻟIIﻪ ﮐﺎﻻ هIﺎ ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﺪ .ﻓﺮوﺷIﻨﺪﻩ ی ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر ،ارزش ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ی ﺁن را ﺑﺪﺳIﺖ ﺁوردﻩ و ﺑIﺎ ارزش ﺳIIﻮدﻣﻨﺪ ﺁن ﻣﺘﺎرﮐIIﻪ ﻣIIﯽ ﻧﻤﺎﻳIIﺪ .او ﻗIIﺎدر ﺑIIﻪ ﺗﺤﺼIIﻴﻞ ﻳﮑIIﯽ ،ﺑIIﺪون از دﺳIIﺖ دادن دﻳﮕﺮی ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷIﺪ .ارزش ﺳIﻮدﻣﻨﺪ ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر ،و ﺧIﻮ ِد ﮐIﺎر ،هﻤIﺎن اﻧIﺪازﻩ ،ﻣﺘﻌﻠIﻖ ﺑIﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪﻩ ی ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ارزش ﺳﻮدﻣﻨﺪ روﻏﻦ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺗﺎﺟﺮ روﻏIﻦ ﺗﻌﻠIﻖ دارد .ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﻗﻴﻤﺖ ﻳﮏ روز ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر را ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻨIﺎﺑﺮ اﻳIﻦ اﺳIﺘﻔﺎدﻩ از ﺁن در ﻃﯽ روز ،در ﻃﯽ ﻳﮏ روز ﮐﺎر ،ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑIﻪ اوﺳIﺖ .ﻳﻌﻨIﯽ ﺷIﺮاﻳﻄﯽ ﮐIﻪ ﺗﺤIﺖ ﺁﻧﻬIﺎ اداﻣﻪ ﺑﻘﺎی ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺑﺮای ﻳﮏ روز ،هﺰﻳﻨﻪ ی ﻧﺼﻒ روز -ﮐIﺎر را داﺷIﺘﻪ ﺑﺎﺷIﺪ ،اﮔIﺮ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻳﻦ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر را هﻤIﻪ ی روز ﺑﮑIﺎر ﮔﺮﻓIﺖ ،ﺁﻧﮕIﺎﻩ ﮐIﺎری ﮐIﻪ ﺑﻮاﺳIﻄﻪ ی اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺁن در ﻳﮏ روز ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻴﺎﺑﺪ ،دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ارزش روزاﻧﻪ ﺁن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ- اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻮش ﺷﺎﻧﺴﯽ وﻳﮋﻩ ای ﺑﺮای ﺧﺮﻳﺪار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟIﯽ اﺑIﺪًا ﻋﻤIﻞ ﺑIﺪی در ﺣIﻖ ﻓﺮوﺷﻨﺪﻩ ﺑﺤﺴﺎب ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ. » ﭘIIﺲ ﮐIIﺎرﮔﺮ ١٢ﺳIIﺎﻋﺖ ﮐIIﺎر ﻣIIﯽ ﮐﻨIIﺪ و ٢٠ﭘﻮﻧIIﺪ ﻧIIﺦ ﻣIIﯽ رﻳﺴIIﺪ ﮐIIﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸIIﮕﺮ ٢٠ﺷIIﻴﻠﻴﻨﮓ ﭘﻨﺒIIﻪ ٤ ،ﺷIIﻴﻠﻴﻨﮓ دوک و ﻏﻴIIﺮﻩ ﺑIIﻮدﻩ ،و هﺰﻳﻨIIﻪ ی ﮐIIﺎرش ٣ﺷIIﻴﻠﻴﻨﮓ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ -در ﻣﺠﻤﻮع ٢٧ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ .اﻣﺎ اﮔﺮ ١٠ﭘﻮﻧﺪ ﭘﻨﺒﻪ ٦ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎر ﺑﺒIﺮد ٢٠ﭘﻮﻧIﺪ ﺁن ١٢ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎر ﺧﻮاهﺪ ﺑﺮد ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ٦ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﻣﯽ ﺷﻮد .ﺣﺎل ٢٠ﭘﻮﻧﺪ ﻧﺦ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ٥روز -ﮐﺎر اﺳﺖ ،ﻳﻌﻨﯽ ٤روز ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﻨﺒﻪ و دوک و ﻏﻴﺮﻩ و ﻳﮏ روز ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮐIﺎر رﻳﺴﻨﺪﮔﯽ ،ﺑﻴﺎن ٥روز -ﮐﺎر ﺑﻪ ﭘﻮل ٣٠ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ،در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻗﻴﻤﺖ ٢٠ﭘﻮﻧﺪ ﻧIIIﺦ ﮐﻤIIIﺎﻓﯽ اﻟﺴIIIﻠﺒﻖ ٣٠ﺷIIIﻴﻠﻴﻨﮓ اﺳIIIﺖ اﻣIIIﺎ ارزش ﮐIIIﻞ ﮐIIIﺎﻻﺋﯽ ﮐIIIﻪ در اﻳIIIﻦ ﭘﺮوﺳIIIﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔIﺬاری ﺷIﺪﻩ ٢٧ﺷIﻴﻠﻴﻨﮓ اﺳIﺖ .ارزش ﻣﺤﺼIﻮل ﺑIﻪ اﻧIﺪازﻩ ١/٩ﺑIﻪ ﺑIﺎﻻﺗﺮ از ارزش ﮐﺎﻻهIIﺎﺋﯽ ﮐIIﻪ در ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔIIﺬاری ﺷIIﺪﻩ اﻓIIﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘIIﻪ اﺳIIﺖ .ﺑﻨIIﺎﺑﺮاﻳﻦ ٢٧
٤٤
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﺑﻪ ٣٠ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮔﺮدﻳIﺪﻩ و ٣ﺷIﻴﻠﻴﻨﮓ ارزش اﺿIﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﮐIﺮدﻩ اﺳIﺖ. اﻳﻦ ﺣﻴﻠﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻩ و ﭘﻮل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮدﻳﺪﻩ اﺳﺖ. »ﺗﻤﺎم ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺮﺁوردﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ی ﮐﺎﻻهﺎ ﺑIﻪ هIﻴﭻ وﺟIﻪ ﻧﻘIﺾ ﻧﮕﺮدﻳﺪﻩ اﻧIﺪ .ﻣﻌIﺎدل ﺑIﺎ ﻣﻌIﺎدل ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ﺷIﺪﻩ اﺳIﺖ .ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﺧﺮﻳIﺪار ،هIﺮ ﮐﺎﻻﺋﯽ اﻋﻢ از ﭘﻨﺒﻪ ،دوک ،ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر وﻏﻴﺮﻩ را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺘﺸﺎن ﺧﺮﻳﺪاری ﮐﺮدﻩ اﺳIﺖ .ﺑﻌIﺪ از ﺁن هﻤﺎن ﮐﺎری را اﻧﺠﺎم دادﻩ ﮐﻪ هﺮ ﺧﺮﻳﺪار ﮐﺎﻻ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ .ﻳﻌﻨﯽ ارزش ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻮدﻩ اﺳﺖ .ﭘﺮوﺳﻪ ی ﻣﺼﺮف ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر و در ﻋIﻴﻦ ﺣIﺎل ﭘﺮوﺳIﻪ ی ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﮐIIﺎﻻ ،ﺑIIﻪ ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ٢٠ﭘﻮﻧIIﺪ ﻧIIﺦ ﺑIIﻪ ارزش ٣٠ﺷIIﻴﻠﻴﻨﮓ ﻣﻨﺠIIﺮ ﮔﺮدﻳIIﺪ .ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻧﺦ را ﺑﻪ ﻗﻴﻤIﺖ ٣٠ﺷIﻴﻠﻴﻨﮓ ﻣIﯽ ﻓﺮوﺷIﺪ ،ﻧIﻪ ﭘﺸIﻴﺰی ﺑﻴﺸIﺘﺮ و ﻧﻪ ﮐﻤﺘIﺮ از ارزش ﺁن ،ﻣﻌIﺬﻟﮏ ٣ﺷIﻴﻠﻴﻨﮓ ﺑﻴﺸIﺘﺮ از ﺁﻧﭽIﻪ درﺁن ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔIﺬاری ﮐIﺮدﻩ ﺑﻮد ،ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁورد .ﺗﻤﺎم ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭘﻮل ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ،از ﺣﻮزﻩ ﮔﺮدش ﻣIﯽ ﮔIﺬرد و در ﺿﻤﻦ از اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻩ ﻧﻤﯽ ﮔﺬرد .ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ی دﺧﺎﻟﺖ ﮔﺮدش ،ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻨﮑIﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر در ﺑIﺎزار ﺷIﺮط واﺟIﺐ ﺁن ﺑIﻮد .و ﻧIﻪ در ﻣﺤIﺪودﻩ ی ﮔIﺮدش ﺑIﻪ ﻋﻠIﺖ اﻳﻨﮑIIﻪ اﻳIIﻦ ﭘﺮوﺳIIﻪ ﺻIIﺮﻓ ًﺎ ﻣﻨﺸIIﺎء ﭘﺮوﺳIIﻪ ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ارزش از ارزش اﺳIIﺖ ﮐIIﻪ در ﺣIIﻮزﻩ ﮔﺮدش اﻧﺠﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ .و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ )ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﻤﮑﻦ ،ﺑﻬﺘIﺮ از اﻳIﻦ ﻣﻴﺴIﺮ ﻧﻴﺴIﺖ( ][PP .١٩٠ ،١٩٣ -١٩٥ ﺁﻗﺎی ﻣﺎرﮐﺲ ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن ﻧﺤﻮﻩ ای ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺁن ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮔIﺮدد ،ﺑIﻪ ﻼ ذﮐﺮ ﺷﺪَ ،ﺁﺷﮑﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﮏ ﻗﺴﻤﺖ از ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺁن ﻣﯽ ﭘﺮدازد .از ﺁﻧﭽﻪ ﻗﺒ ً ﮐﻪ در هﺮ ﻗIﺮارداد ﺗﻮﻟﻴIﺪی ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔIﺬاری ﻣIﯽ ﺷIﻮد ﻣﺴIﺘﻘﻴﻤ ًﺎ در ﺗﻮﻟﻴIﺪ ارزش اﺿIﺎﻓﯽ ﺷIIﺮﮐﺖ ﻣIIﯽ ﮐﻨIIﺪ و ﺁن ﻗﺴIIﻤﺘﯽ از ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ اﺳIIﺖ ﮐIIﻪ ﺑIIﻪ ﻣﺼIIﺮف ﺧﺮﻳIIﺪاری ﻧﻴIIﺮوی ﮐIIﺎر ﻣﯽ رﺳﺪ .ﻓﻘﻂ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ارزش ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺋﯽ ﮐIﻪ در ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺁﻻت ،ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ،زﻏﺎل ﺳﻨﮓ و ﻏﻴﺮﻩ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔIﺬاری ﻣIﯽ ﺷIﻮد دوﺑIﺎرﻩ در ارزش ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ) (pro Tautoﭘﺪﻳﺪار ﻣﯽ ﮔﺮدد .اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﺑIIﺎز ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﻣIIﯽ ﺷIIﻮد ،وﻟIIﯽ هIIﻴﭻ ارزش اﺿIIﺎﻓﻪ ای ﻧﻤIIﯽ ﺗﻮاﻧIIﺪ از ﺁن ﻧﺎﺷ Iﯽ ﺷIIﻮد .اﻳIIﻦ
٤٥
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻣﻮﺿIIﻮع ﺁﻗIIﺎی ﻣIIﺎرﮐﺲ را وادار ﺑIIIﻪ ﭘﻴﺸIIﻨﻬﺎد ﻳIIﮏ ﺗﻘﺴIIIﻴﻢ ﺑﻨIIﺪی ﺟﺪﻳIIﺪی از ﺳIIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﺛﺎﺑﺖ ،ﺁن ﻗﺴﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﺻﺮﻓ ًﺎ دوﺑﺎرﻩ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ -ﻳﻌﻨﯽ ﻗﺴﻤﺘﯽ ﮐﻪ در ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺁﻻت ،ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ و دﻳﮕﺮ اﺑﺰار ﮐﺎر ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ -و ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴﺮ ،ﺁن ﻗﺴﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎز ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد ،ﺑﻠﮑIﻪ در ﻋIﻴﻦ ﺣIﺎل ﻣﻨﺸIﺎء ﺑﻼواﺳIﻄﻪ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ -ﻳﻌﻨﯽ ﻗﺴIﻤﺘﯽ ﮐIﻪ در ﺧﺮﻳIﺪاری ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر ﻳIﺎ در ﭘﺮداﺧIﺖ دﺳﺘﻤﺰدهﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺷﺪﻩ اﺳﺖ .از اﻳﻨﺠIﺎ روﺷIﻦ ﻣIﯽ ﮔIﺮدد ﮐIﻪ هIﺮ ﭼﻘIﺪر ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺛﺎﺑﺖ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﻌﻬﺬا ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﺁن دﺧﺎﻟﺘﯽ ﻧIﺪارد و ﺑIﻪ ﻋﻼوﻩ ﻣﻘﺪار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﺛﺎﺑﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺷﺪﻩ در هIﺮ دادوﺳIﺘﺪ ﮐIﻮﭼﮑﺘﺮﻳﻦ ﺗIﺄﺛﻴﺮی ∗
در ﻣﻘﺪار ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﺷIﺪﻩ در ﺁن دادوﺳIﺘﺪ را دارا ﻧﻴﺴIﺖ .در ﻧﺘﻴﺠIﻪ ﻧﺒﺎﻳIﺪ در ﺗﻌﻴIIﻴﻦ ﻧIIﺮخ ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ،ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺛﺎﺑIIﺖ ﺑIIﻪ ﺣﺴIIﺎب ﺁوردﻩ ﺷIIﻮد .اﻳIIﻦ ﻧIIﺮخ ﻓﻘIIﻂ ﺑIIﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴIﻪ ی ارزش اﺿIﺎﻓﯽ و ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ای ﮐIﻪ ﻣﺴIﺘﻘﻴﻤ ًﺎ در ﺑﻮﺟIﻮد ﺁوردن ﺁن ﻧﻘIﺶ دارد، ﻳﻌﻨIIﯽ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴIIﺮ ،ﻣIIﯽ ﺗﻮاﻧIIﺪ ﺗﻌﻴIIﻴﻦ ﮔIIﺮدد .ﺑﻨIIﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺁﻗIIﺎی ﻣIIﺎرﮐﺲ ﻧIIﺮخ ارزش اﺿﺎﻓﯽ را ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺁن ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴﺮﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ :اﮔﺮ ﻗﻴﻤﺖ روزاﻧﻪ ی ﮐIﺎر ٣ﺷﻴﻠﻴﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ و ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﮐﻪ در هﺮ روز ﺑﺪﺳﺖ ﻣIﯽ ﺁﻳIﺪ ﻧﻴIﺰ ٣ﺷIﻴﻠﻴﻨﮓ ﺑﺎﺷIﺪ، ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻧﺮخ ارزش اﺿﺎﻓﯽ را ﺻIﺪ در ﺻIﺪ ﻣIﯽ ﻧﺎﻣIﺪ .ﭼIﻪ اﺷIﺘﺒﺎﻩ ﻏﺮﻳﺒIﯽ ﻣﻤﮑIﻦ اﺳIﺖ از ﺗﺼﻮری ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ،ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ را در ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ دارا ﻣIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ ،ﻧﺎﺷIIﯽ ﮔIIﺮدد -در ﻣﺜIIﺎﻟﯽ از ﺁﻗIIﺎی ن -و– ﺳIIﻨﻴﻮر ) (N.W.Sonlorﻧﺸﺎن دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ » وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺁن ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺁﮐﺴﻔﻮرد ،ﮐﻪ ﺑIﺮای ﺗﻔﺤﺼﺎت ﻋﻠﻤﯽ و ﺑﻼﻏIﺖ دﻟﭙIﺬﻳﺮ ﺧIﻮد ﻣﺸIﻬﻮر ﺑIﻮد ،در ﺳIﺎل ١٨٣٦ﻣIﻴﻼدی ﺑIﻪ ﺷIﻬﺮ ﻣﻨﭽﺴIIIﺘﺮ دﻋIIIﻮت ﺷIIIﺪ ﺗIIIﺎ ﺑﺠIIIﺎی ﺗﻌﻠIIIﻴﻢ اﻗﺘﺼIIIﺎد ﺳﻴﺎﺳIIIﯽ در ﺁﮐﺴIIIﻔﻮرد ﺑIIIﻪ ﺗﻌﻠIIIﻴﻢ ﺁن )از رﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﭘﻨﺒﻪ( در ﻣﻨﭽﺴﺘﺮ ﺑﭙﺮدازد« ].[P .٢٢٤ ﺁﻗﺎی ﻣﺎرﮐﺲ زﻣﺎن ﮐﺎری را ﮐﻪ در ﺁن ﮐﺎرﮔﺮ ﺑﻬﺎی ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣIﯽ ﮐﻨIﺪ » ﮐIﺎر ﻻزم« ﻧﺎﻣﻴIIﺪﻩ و ﮐIIﺎر اﻧﺠIIﺎم ﺷIﺪﻩ در ﻣIIﺎورای ﺁن را ﮐIIﻪ در ﻃIIﯽ ﺁن ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ∗ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺎ ﺳﻮد ﻳﮑﯽ ﻧﻴﺴﺖ.
٤٦
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﺗﻮﻟﻴIIIﺪ ﻣIIIﯽ ﮔIIIﺮدد » ،ﮐIIIﺎر اﺿIIIﺎﻓﯽ« ﻣIIIﯽ ﻧﺎﻣIIIﺪ .ﻣﺠﻤIIIﻮع ﮐIIIﺎر ﻻزم و ﮐIIIﺎر اﺿIIIﺎﻓﯽ ﻳIIIﮏ » روز -ﮐﺎر« را ﻣﯽ ﺳﺎزد. در ﻳﮏ روز ﮐﺎر ،زﻣﺎن ﻻزم ﺑIﺮای ﮐIﺎر ﻻزم ﻣﻌIﻴﻦ اﺳIﺖ وﻟIﯽ زﻣIﺎﻧﯽ ﮐIﻪ ﺻIﺮف ﮐIﺎر اﺿIIﺎﻓﯽ ﻣIIﯽ ﮔIIﺮدد ﺗﻮﺳIIﻂ هIIﻴﭻ ﻗIIﺎﻧﻮن اﻗﺘﺼIIﺎدی ﺗﻌﻴIIﻴﻦ ﻧﺸIIﺪﻩ اﺳIIﺖ و در ﺣIIﺪود ﻣﻌﻴﻨIIﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻳﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ .وﻟﯽ هﻴﭽﮕﺎﻩ اﻳﻦ زﻣﺎن ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺻﻔﺮ ﮔﺮدد .ﭼIﺮا ﮐIﻪ ﺁﻧﮕﺎﻩ اﻧﮕﻴﺰﻩ ی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑﺮای اﺳﺘﺨﺪام ﮐﺎرﮔﺮ از ﺑIﻴﻦ ﺧﻮاهIﺪ رﻓIﺖ .و ﻧIﻪ اﻳﻨﮑIﻪ ﺑIﻪ دﻻﺋIﻞ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳIIﮏ )ﺟﺴIIﻤﺎﻧﯽ( ،روز -ﮐIIﺎر ﻣIIﯽ ﺗﻮاﻧIIﺪ ﺑIIﻪ ٢٤ﺳIIﺎﻋﺖ ﺑﺮﺳIIﺪ .ﺑIIﻴﻦ ﻳIIﮏ روز -ﮐIIﺎر ٦ﺳIIﺎﻋﺘﻪ و ﻳIIﮏ روز -ﮐIIﺎر ٢٤ﺳIIﺎﻋﺘﻪ ﻣﺮاﺣIIﻞ ﻣﻴIIﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌIIﺪدی وﺟIIﻮد دارد. ﻗIIﺎﻧﻮن ﻣﺒﺎدﻟIIﻪ ی ﮐﺎﻻهIIﺎ ﺗﻘﺎﺿIIﺎ ﻣIIﯽ ﮐﻨIIﺪ ﮐIIﻪ ﺳIIﺎﻋﺎت ﮐIIﺎر روزاﻧIIﻪ از اﻧIIﺪازﻩ ای ﮐIIﻪ ﺑIIﺎ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﮐﺎرﮔﺮ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷIﺪ ﺗﺠIﺎوز ﻧﮑﻨIﺪ .وﻟIﯽ اﻳIﻦ ﻓﺮﺳIﺎﻳﺶ ﻃﺒﻴﻌIﯽ ﭼﻴﺴIﺖ؟ ﭼﻨIIﺪ ﺳIIﺎﻋﺖ ﮐIIﺎر در روز ﺑIIﺎ ﺁن ﺳIIﺎزﮔﺎر اﺳIIﺖ؟ اﻳﻨﺠIIﺎ ﻧﻈIIﺮ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دار و ﮐIIﺎرﮔﺮ ﺑﻄIIﻮر ﻓﺎﺣﺸﯽ ﻣﺘﻔIﺎوت اﺳIﺖ و ﭼIﻮن ﻣﺮﺟIﻊ ﻗIﺪرت ﺑIﺎﻻﺗﺮی وﺟIﻮد ﻧIﺪارد ،ﻣﺴIﺄﻟﻪ ﺑIﺎ زور ﺣIﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد .ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ی ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻃﻮل ﻳﮏ روز -ﮐﺎر هﻤﺎن ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ی ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺣﺪود ﻳﮏ روز -ﮐﺎر ﺑﻴﻦ ﺟﻤﻊ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داران و ﺟﻤﻊ ﮐﺎرﮔﺮان ،ﻣﺎ ﺑﻴﻦ دو ﻃﺒﻘﻪ ی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار و ﮐﺎرﮔﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻼ ذﮐﺮ ﺷﺪ ،ﮐﺘﺎب ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ارزش اﺿﺎﻓﯽ را اﺧﺘﺮاع ﻧﮑﺮدﻩ اﺳﺖ .در » هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻗﺒ ً هﺮ ﮐﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﺘﻴﺎز اﻧﺤﺼﺎری اﺑIﺰار ﺗﻮﻟﻴIﺪ را در دﺳIﺖ دارد ،ﮐIﺎرﮔﺮان، ﺑﺮدﮔﺎن ،ﺳﺮف هﺎ و ﻳﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺁزادﻧﺪ ،ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﺎزاد ﺑﺮ ﮐﺎری ﮐﻪ ﺑﺮای اﻣﺮار ﻣﻌﺎش ﺧﻮد ﺑﺪان ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ ،ﻣﻘﺪاری هﻢ ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈIﻮر ﺗﻮﻟﻴIﺪ وﺳIﺎﺋﻞ ﻣﻌﻴﺸIﺘﯽ ﺻIﺎﺣﺐ وﺳIIﺎﺋﻞ ﺗﻮﻟﻴIIﺪ اﻧﺠIIﺎم دهﻨIIﺪ .ﺧIIﻮاﻩ او ﻳﮑIIﯽ از اﺷIIﺮاف )ارﻳﺴIIﺘﻮﮐﺮات( ﺁﻧﺘIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ ،ﺧIIﻮاﻩ ∗
روﺣﺎﻧﯽ )ﺗﺌﻮﮐﺮات( ﺁﺗﺮوﺳﮑﺎن ﺷﻬﺮوﻧﺪ روﻣﯽ ،ﺑﺎرون ﻧﺮﻣﺎﻧﺪی ،ﺑﺮدﻩ دار اﻣﺮﻳﮑIﺎﺋﯽ، اﺷﺮاف زادﻩ ی روﺳﯽ ،زﻣﻴﻦ دار ﻣﺪرن و ﻳﺎ ﻳﮏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑﺎﺷﺪ« ].[P .٢٣٥
∗
ﻣﻨﻄﻘﻪ ای در ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ :Etnurlaاهﻞ Etruscan
٤٧
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ در هIﺮ ﺻIIﻮرت روﺷIﻦ اﺳIIﺖ ﮐIIﻪ در هIﺮ ﺷIIﮑﻠﯽ از ﺟﺎﻣﻌIﻪ ﮐIIﻪ در ﺁن ارزش ﻣﺼIIﺮﻓﯽ ﻣﺤﺼﻮل از ارزش ﻣﺒﺎدﻟﻪ ای ﺁن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ،ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ی ﻧﻴﺎزهﺎی ﮐﻤﺘﺮ و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺟﺘﻤﺎع ﻣﺤﺪود ﻣIﯽ ﮔIﺮدد و ﺗﺤIﺖ اﻳIﻦ ﺷIﺮاﻳﻂ اﻟﺰاﻣً Iﺎ ﺗﻤIﺎﻳﻠﯽ ﺑIﻪ ﮐIﺎر اﺿIﺎﻓﯽ و ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮد ﺁن وﺟﻮد ﻧﺪارد » .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ ﮐﻪ در ﻋﺼﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎن، ارزش اﺿﺎﻓﯽ در ﺷﮑﻞ ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺧﻮد ﻳﻌﻨﯽ ﮐﺎر ﮐﺮدن ﺗIﺎ ﺣIﺪ ﻣIﺮگ ،ﺻIﺮﻓ ًﺎ ﺑIﻪ ﻣﻌIﺎدن ﻃIﻼ و ﻧﻘﺮﻩ ،ﺟIﺎﺋﯽ ﮐIﻪ ارزش ﻣﺒﺎدﻟIﻪ ای در ﺷIﮑﻞ وﺟIﻮدی ﻣﺴIﺘﻘﻞ ﺧIﻮد ،ﻳﻌﻨIﯽ ﭘIﻮل ،ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﻣIIﯽ ﺷIIﺪ ،ﻣﺤIIﺪود ﻣIIﯽ ﮔﺮدﻳIIﺪ .وﻟIIﯽ در هIIﺮ ﺟIIﺎ ﮐIIﻪ ﻳIIﮏ ﻣﻠIIﺖ ،ﮐIIﻪ ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﺁن ﺑIIﻪ ﺻIIﻮرت اﺑﺘIIﺪاﺋﯽ ﺗIIﺮﻳﻦ اﺷIIﮑﺎل ﺑﺮدﮔIIﯽ و ﻳIIﺎ ﺳIIﺮواژ ﺑIIﻮدﻩ و در ﻗﻠIIﺐ ﻳIIﮏ ﺑIIﺎزار ﺟﻬIIﺎﻧﯽ ﮐIIﻪ ﺑIIﻪ وﺳﻴﻠﻪ ی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داری اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،ﺑﺴﺮ ﻣﯽ ﺑﺮد .و ﺑﻨIﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺟIﺎﺋﯽ ﮐIﻪ ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺻﺎدراﺗﻴﺶ ﻣﻀﻤﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ او را ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣIﯽ دهIﺪ -در ﺁﻧﺠIﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮت وﺣﺸﻴﮕﺮی ﺑﺮدﻩ داری ﻳﺎ ﺳIﺮواژ ،ﺑIﺪﻧﺎﻣﯽ ﺗﻤIﺪن ﻧﻤIﺎی ﮐIﺎر ﻃﺎﻗIﺖ ﻓﺮﺳIﺎ ﻧﻴIﺰ اﻓﺰودﻩ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﻳﺎﻻت ﺟﻨﻮﺑﯽ اﻣﺮﻳﮑIﺎ ﺗIﺎ زﻣIﺎﻧﯽ ﮐIﻪ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﺑﻄIﻮر ﻋﻤIﺪﻩ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﺼﺮف ﺿﺮوری داﺧﻠﯽ ﺑﻮد ﮐﺎر ﺑﺮدﮔﺎن ﺷﮑﻠﯽ ﻣﻼﻳﻢ و ﭘﺪر ﺳﺎﻻری داﺷﺖ .اﻣIﺎ هﻤIIﻴﻦ ﮐIIﻪ ﺻIIﺪور ﭘﻨﺒIIﻪ ﺗﺒIIﺪﻳﻞ ﺑIIﻪ ﻳﮑIIﯽ از ﻣﻨIIﺎﻓﻊ ﻣﻬIIﻢ اﻳIIﻦ اﻳIIﺎﻻت ﮔﺮدﻳIIﺪ ،اﺿIIﺎﻓﻪ ﮐIIﺎری ﺳﻴﺎهﺎن )ﻧﮕﺮوهﺎ( و ﺣﺘﯽ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد از ﭘﺎ در ﺁﻣﺪن ﺁﻧﺎن ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻓﻘﻂ هﻔIﺖ ﺳIﺎل ﮐIIﺎر ،ﺑIIﻪ ﻋﻨﺼIIﺮی )ﻋIIﺎﻣﻠﯽ اﺳﺎﺳIIﯽ( در ﻳIIﮏ ﺳﻴﺴIIﺘﻢ ﺣﺴIIﺎب ﺷIIﺪﻩ و ﺣﺴIIﺎﺑﮕﺮ ﺗﺒIIﺪﻳﻞ ﮔﺮدﻳIIﺪ ....هﻤﺎﻧﻨIIﺪ ) CorveeﺑﻴﮕIIﺎری( ﺳIIﺮف هIIIﺎ در ﺷIIﺎهﺰادﻩ ﻧﺸIIﻴﻦ هIIﺎی داﻧIIIﻮب« ] .[PP .٢٣٥-٣٦در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داری ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻟﺐ اﺳIﺖ ،ﭼIﺮا ﮐIﻪ در ﺑﻴﮕﺎری ،ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ دارای ﺷﮑﻠﯽ واﺿﺢ و ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. » ﻓIﺮض ﮐﻨﻴIﺪ ﮐIﻪ ﻳIﮏ روز -ﮐIﺎر ﺷIﺎﻣﻞ ٦ﺳIﺎﻋﺖ ﮐIﺎر ﻻزم و ٦ﺳIﺎﻋﺖ ﮐIﺎر اﺿIIﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺁﻧﮕﺎﻩ ﮐﺎرﮔﺮ در هﻔﺘﻪ ٣٦ﺳIﺎﻋﺖ ﮐIﺎر اﺿIﺎﻓﻪ ﺑIﺮای ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار اﻧﺠIﺎم ﻣIﯽ دهIﺪ. ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﮑﻪ ٣روز ﺑﺮای ﺧﻮد و ٣روز ﺑﺮای ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﮐIﺎر ﮐﻨIﺪ .اﻣIﺎ اﻳIﻦ ﻣﺴIﺄﻟﻪ ﺑIﻪ ﻳﮑﺒﺎرﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ .ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ و ﮐﺎر ﻻزم ﮐIﻢ و ﺑIﻴﺶ ﺑIﺎ هIﻢ ﻣﺨﻠIﻮط ﺷIﺪﻩ اﻧIﺪ. ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ راﺑﻄﻪ را اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻴﺎن ﮐﺮد ﮐﻪ :در هﺮ دﻗﻴﻘﻪ ﮐﺎرﮔﺮ ٣٠ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﺮای ﺧﻮد
٤٨
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﮐIﺎر ﻣIﯽ ﮐﻨIﺪ و ٣٠ﺛﺎﻧﻴIﻪ ﺑIﺮای ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار .اﻣIﺎ در راﺑﻄIﻪ ﺑIﺎ ﺑﻴﮕIﺎری ﺳIﺮف هIﺎ ،اﻳIIﻦ ﻼ ﮐIﺎری ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻓﺮق ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .اﻳﻦ دو ﻧﻮع ﮐﺎر در ﻓﻀﺎ از ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺗﻔﮑﻴﮏ ﮔﺸﺘﻪ اﻧIﺪ .ﻣIﺜ ً را ﮐﻪ ﻳﮏ دهﻘﺎن روﺳﯽ ﺑﺮای ﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ روی زﻣﻴﻦ ﺧﻮدش اﺳﺖ ،و ﮐﺎری را ﮐﻪ ﺑﺮای اﺷﺮاف زادﻩ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ در ﻣﻠﮏ اﺷﺮاف زادﻩ ﻣﯽ ﺑﺎﺷIﺪ .دو ﻗﺴIﻤﺖ ﮐIﺎر او ﻶ از ﮐﺎر ﻻزم ﺟﺪاﺳﺖ«. از هﻢ ﺟﺪا و ﻣﺴﺘﻘﻞ هﺴﺘﻨﺪ .ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻴﮕﺎری ﮐﺎﻣ ً ].[P .٢٣٦ ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻘﻞ ﻣﺜﺎل هﺎی ﺟﺎﻟIﺐ ﺑﻴﺸIﺘﺮی از ﺗIﺎرﻳﺦ اﺟﺘﻤIﺎﻋﯽ ﺟﺪﻳIﺪ ﺷIﺎهﺰادﻩ ﻧﺸIﻴﻦ هIﺎی داﻧﻮﺑﯽ ﺧﻮدداری ﮐﻨﻴﻢ .ﺁﻗﺎی ﻣﺎرﮐﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻳﻦ ﻣﺜﺎل هﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺁﻧﺠﺎ ﻼ ﺑIﻪ زﻳﺮﮔIﯽ اﺷﺮاف زادﻩ هﺎ ﺑﻪ ﻳُﻤﻦ دﺧﺎﻟﺖ روس هﺎ ،در ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ ﮐﺎﻣ ً هIIIﺮ ﮐﺎرﻓﺮﻣIIIﺎی ﺳIIIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﻣIIIﯽ ﺑﺎﺷIIIﻨﺪ .اﻣIIIﺎ ﺁﻧﭽIIIﻪ را ﮐIIIﻪ )ﻣﻘIIIﺮرات ﺳIIIﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐIIIﺎر( ،Organique reglementﮐIIIﻪ ژﻧIIIﺮال ﮐﻴﺴِI Iﻠِﻒ ) (KisseleffﺗﻮﺳIIIﻂ ﺁن ﺗﺴIIIﻠﻂ ﻧﺎﻣﺤIIﺪود ﺑIIﺮ ﮐIIﺎر دهﻘﺎﻧIIﺎن را ﺑIIﻪ اﺷIIﺮاف زادﻩ هIIﺎ ﺗﻘIIﺪﻳﻢ ﻧﻤIIﻮد ﺑIIﻪ ﺑﻴIIﺎن ﻣﺜﺒIIﺖ اﻇﻬIIﺎر ﻣIIﯽ دارد ،ﺗﺼIIﻮﻳﺐ ﻧﺎﻣIIﻪ هIIﺎی ﮐﺎرﺧﺎﻧIIﻪ در اﻧﮕﻠIIﻴﺲ ﺑﺰﺑIIﺎن ﻣﻨﻔIIﯽ ﺁن را ﺑﻴIIﺎن ﻣIIﯽ ﮐﻨﻨIIﺪ. » اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﺎﻣﻪ هﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ دروﻧﯽ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻧﺎﻣﺤﺪود ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ -ﺑIﺮای اﺳIﺘﻔﺎدﻩ از اﻳIﻦ اﺻIﻄﻼح ﻓﺮاﻧﺴIﻮی ﭘIﻮزش ﻣIﯽ ﻃﻠIﺒﻢ ،وﻟIﯽ ﻣﻌIﺎدﻟﯽ در اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﺑﺮای ﺁن وﺟﻮد ﻧﺪارد -ﻳﻌﻨﯽ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل زور و ﻗﺪرت دوﻟIﺖ ﺣIﺪودی ﺑIﺮای ﻃIﻮل ﻳﮏ روز -ﮐﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ،ﺁن هﻢ دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ی ﻣﺎﻟﮑﺎن و ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ داران رهﺒﺮی ﻣﯽ ﺷﻮد .ﺑﺪون اﺷﺎرﻩ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺒﻘﻪ ﮐﺎرﮔﺮ ﮐIﻪ هIﺮ روز اﺑﻌIﺎد وﺳIﻴﻊ ﺗIﺮی ﺑIﻪ ﺧIIﻮد ﻣIIﯽ ﮔﺮﻓIIﺖ .اﻳIIﻦ ﻣﺤIIﺪودﻳﺖ ﮐIIﺎر در ﮐﺎرﺧﺎﻧIIﻪ ﺑIIﻪ وﺳIIﻴﻠﻪ هﻤIIﺎن ﺿIIﺮورﺗﯽ اﻋﻤIIﺎل ∗
ﻣﯽ ﮔﺮدﻳﺪ ﮐﻪ) ( guanoﮔﻮاﻧﻮی ﭘﺮوﺋﯽ را ﺑﻪ ﻣﺰارع اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﻣﯽ ﺁورد .هﻤﺎن درﻧIﺪﻩ ﺧIﻮﺋﯽ و ﻏIﺎرﺗﮕﺮی ﮐIIﻪ در ﻳIﮏ ﻣIﻮرد زﻣIIﻴﻦ را ﺑIﻪ ﻧIﺎﺑﻮدی ﻣIIﯽ ﮐﺸIﻴﺪ ،در ﻣIﻮرد دﻳﮕIIﺮ ﺑIIﻪ رﻳﺸIIﻪ ی ﺣﻴIIﺎت ﻣﻠIIﺖ ﺣﻤﻠIIﻪ ور ﻣIIﯽ ﺷIIﺪ .اﭘﻴIIﺪﻣﯽ هIIﺎی ﻣﺘﻨIIﺎوب در اﻧﮕﻠIIﻴﺲ هIIﻢ ﺑIIﻪ
∗
اهﻞ ﭘﺮو Peru
٤٩
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ روﺷﻨﯽ ﺁﻟﻤﺎن و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ :ﻟﺰوم ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺁوردن داﺋﻤﯽ ﻣﻌﻴIﺎر ﻗIﺪ ﺳIﺮﺑﺎزان« ].[P .٢٣٩. ﺑﺮای اﺛﺒﺎت ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﺑﺴﻂ ﺳﺎﻋﺎت ﮐﺎر روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﻣIﺎورای ﺣIﺪود ﻣﻌﻘIﻮل ﺁن، ﺁﻗﺎی ﻣﺎرﮐﺲ ﺑﻪ ﻓﻮر از ﮔﺰارﺷﺎت ﺑﺎزرﺳIﺎن ﮐﺎرﺧﺎﻧIﻪ هIﺎ ،ﮐﻤﻴﺴIﻴﻮن اﺳIﺘﺨﺪام ﮐﻮدﮐIﺎن، ﮔﺰارﺷIﺎت درﺑIIﺎرﻩ ی ﺗﻨﺪرﺳIIﺘﯽ ﻋﻤIﻮﻣﯽ و دﻳﮕIIﺮ اﺳIIﻨﺎد ﭘﺎرﻟﻤIIﺎﻧﯽ ﻧﻘIﻞ ﻗIIﻮل ﻣIIﯽ ﻧﻤﺎﻳIIﺪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﺑﺸﺮح زﻳﺮ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ: » روز -ﮐﺎر ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣIﺪت زﻣIﺎﻧﯽ ﮐIﻪ ﻣIﯽ ﺗIﻮان ﺑIﻪ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ اﺟIﺎزﻩ داد ﺗIﺎ در ﻃIﯽ ﺁن از ﻧﻴIIﺮوی ﮐIIﺎر در ِازای ﭘﺮداﺧIIﺖ ﺑﻬIIﺎی روزاﻧIIﻪ ﺁن اﺳIIﺘﻔﺎدﻩ َﺑ َ Iﺮد ،ﭼﻘIIﺪر اﺳIIﺖ؟ ﺗIIﺎ ﭼIIﻪ ﺣﺪ ﻣﻤﮑIﻦ اﺳIﺖ روز -ﮐIﺎر را ﺑIﻪ ﻣIﺎوراء زﻣIﺎﻧﯽ ﮐIﻪ ﺑIﺮای ﺑIﺎز ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﺧIﻮد ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر ﻻزم ﻣIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ ،ﺑﺴIIﻂ داد" هﻤIIﺎﻧﻄﻮر ﮐIIﻪ ﻣﺸIIﺎهﺪﻩ ﮐIIﺮدﻳﻢ ،ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﭘﺎﺳIIﺦ ﻣIIﯽ ﮔﻮﻳIIﺪ: روز -ﮐﺎر ٢٤ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺎم ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ ﺁﻳﺪ ،ﺑﻪ ﺟﺰ ﺁن ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺘﺮاﺣﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺪون ﺁن ﻧﻴIﺮوی ﮐIIﺎر ﻣﻄﻠﻘً Iﺎ ﻗIIﺎدر ﺑIIﻪ ﺗﺠﺪﻳIIﺪ ﺧIIﺪﻣﺎﺗﺶ ﻧﻤIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ .اﻳIIﻦ ﻳIIﮏ واﻗﻌﻴIIﺖ اﺳIIﺖ ﮐIIﻪ ﮐﺎرﮔﺮ ،در ﻃﯽ ﺳﺎﻋﺎت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﮐﺎر روزاﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ درازای ﻳﮏ ﻋﻤﺮ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ،ﭼﻴﺰی ﺑIﻪ ﺟﺰ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﻤﯽ ﺁﻳﺪ و اﻳﻨﮑﻪ ﺗﻤﺎم اوﻗﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﻋﺮﺻﻪ ی او زﻣﺎن ﮐﺎر ﺑﻮدﻩ و ﻣﺘﻌﻠIIﻖ ﺑIIﻪ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻮﺟIIﺪ ارزش ﻣIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ ....اﻣIIﺎ در اﻳIIﻦ ﻣﺴIIﺎﺑﻘﻪ ﺳﺮﺳIIﺎم ﺁور و ﮐﻮرﮐﻮراﻧIIﻪ ﺑIIﻪ دﻧﺒIIﺎل ﮐIIﺎر اﺿIIﺎﻓﯽ ،ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧIIﻪ ﻓﻘIIﻂ از ﻟﺤIIﺎظ اﺧﻼﻗIIﯽ ﺑﻠﮑIIﻪ از ﻟﺤIIﺎظ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ از ﺣIﺪود ﻧﻬIﺎﺋﯽ روز -ﮐIﺎر ﺗﺠIﺎوز ﻣIﯽ ﮐﻨIﺪ ...ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ اهﻤﻴﺘIﯽ ﺑIﺮای ﻣIﺪت زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺖ ...و ﻓﺮﺳIﺎﻳﺶ و ﻣIﺮگ زودرس ﺁن ﺑIﻪ دﻧﺒIﺎل ﻣIﯽ ﺁورد. ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ در ﻳIIﮏ ﻣIIﺪت زﻣIIﺎن ﻣﺤIIﺪود ،زﻣIIﺎن ﮐIIﺎر را ﺑIIﺎ ﭘIIﺎﺋﻴﻦ ﺁوردن ﻃIIﻮل ﻋﻤIIﺮ ﮐIIﺎرﮔﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﯽ دهﺪ ][PP .٢٦٤ -٦٥ وﻟﯽ ﺁﻳIﺎ اﻳIﻦ اﻣIﺮ ﻣﻐIﺎﻳﺮ ﺑIﺎ ﻣﻨIﺎﻓﻊ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻴﺴIﺖ؟ ﺁﻳIﺎ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﺠﺒIﻮر ﻧﻴﺴIﺖ ﮐIﻪ در درازﻣﺪت هﺰﻳﻨﻪ ی اﻳﻦ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣIﺪ را ﺟﺒIﺮان ﮐﻨIﺪ؟ ﻣﻤﮑIﻦ اﺳIﺖ ﮐIﻪ از ﻟﺤIﺎظ ﻧﻈIﺮی اﻳIﻦ ﭼﻨIIﻴﻦ ﺑﺎﺷIﺪ .ﻋﻤIﻼً ،ﺗﺠIIﺎرت ﺳIﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘIﻪ ﺑﺮدﮔIIﺎن در داﺧIﻞ اﻳIﺎﻻت ﺟﻨIIﻮﺑﯽ اﻣﺮﻳﮑﺎ از ﮐﺎر اﻓﺘﺎدن ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺑﺮدﮔﺎن را در ٧ﺳﺎل ﺑIﻪ ﺻIﻮرت ﻳIﮏ اﺻIﻞ اﻗﺘﺼIﺎدی
٥٠
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻼ ﻣﺘﮑIﯽ ﺑIﻪ ﺗIﺄﻣﻴﻦ ﮐIﺎرﮔﺮ از ﻣﻨIﺎﻃﻖ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪﻩ در ﺁوردﻩ ﺑﻮد .ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﻋﻤ ً روﺳﺘﺎﺋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ » او در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑIﺮای ﺟIﺬب ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر ﺷIﺎهﺪ ﻳﮏ ﺟﻤﻌﻴﺖ اﺿﺎﻓﯽ ﻣﺪاوم اﺳﺖ .وﻟﻮ اﻳﻨﮑﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ اﺿﺎﻓﯽ از ﻳﮏ ﺟﺮﻳIﺎن ﻣIﺪاوم از اﻓﺮاد زﻣﻴﻦ ﮔﻴﺮ و ﻧﺴﻞ هﺎی ﻣﻴﺮﻧﺪﻩ ای از اﻧﺴﺎن هIﺎ ﮐIﻪ ﺑIﺮ دوش ﭘﻴﺸIﻴﻨﻴﺎن ﺧIﻮد ﻓﺸIﺎر ﺁوردﻩ و ﻗﺒIIﻞ از ﺑﻠIIﻮغ از ﺑIIﻴﻦ ﻣIIﯽ روﻧIIﺪ ،ﺗﺸIIﮑﻴﻞ ﺷIIﺪﻩ ﺑﺎﺷIIﺪ ،از ﻃIIﺮف دﻳﮕIIﺮ ﻣﻄﻤﺌﻨ Iﺎً، ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﯽ ﻋﻼﻗﻪ ﻧﺸﺎن ﺧﻮاهﺪ داد ﮐIﻪ ﭼﮕﻮﻧIﻪ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ داری ،ﮐIﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺗﺎرﻳﺨﯽ ﻣﯽ ﺗIﻮان ﮔﻔIﺖ ﺑIﻴﺶ از ﻳIﮏ روز از ﻋﻤIﺮش ﻧﻤIﯽ ﮔIﺬرد ،رﻳﺸIﻪ ی ﺣﻴIﺎت ﻗﺪرت ﻣﻠﯽ را ﻣﻮرد ﺣﻤﻠIﻪ ﻗIﺮار دادﻩ اﺳIﺖ ،ﭼﮕﻮﻧIﻪ ﺗﺒIﺎهﯽ ﺟﻤﻌﻴIﺖ ﮐIﺎرﮔﺮ ﺻIﻨﻌﺘﯽ ﻓﻘIﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺬب ﻣﺪاوم ﻋﻨﺎﺻﺮ ﮐﺎر ﮐﺸﺎورزی ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ و ﭼﻄﻮر ﺣﺘﯽ اﻳﻦ ﮐﺎرﮔﺮان زراﻋIIﯽ ،ﻋﻠIIﯽ رﻏIIﻢ زﻧIIﺪﮔﯽ در هIIﻮای ﺁزاد و اﻧﺘﺨIIﺎب ﻃﺒﻴﻌIIﯽ ﮐIIﻪ ﺑIIﻪ وﻳIIﮋﻩ ﺗIIﺎ ﺁن ﺣIIﺪ در ﻣﻴﺎﻧﺸﺎن ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ اﺳﺖ رو ﺑﻪ زوال ﮔﺬاردﻩ اﻧIﺪ .ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ،ﮐIﻪ دارای ﭼﻨIﻴﻦ اﻧﮕﻴIﺰﻩ هIﺎی ﻣﻬﻤﯽ ﺑIﺮای اﻧﮑIﺎر رﻧﺠIﯽ ﮐIﻪ ﻃﺒﻘIﻪ ﮐIﺎرﮔﺮ در ﻣﻴIﺎن ﺁن زﻧIﺪﮔﯽ ﻣIﯽ ﮐﻨIﺪ ،ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﺪ ،در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ هﺎی ﻋﻤﻠﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ هﻤﺎن اﻧﺪازﻩ از ﻧﺎﺑﻮدی ﻧﺴﻞ اﻧﺴﺎن و اﻧﻬﺪام ﻧﻬIﺎﻳﯽ و ﺣﺘﻤIﯽ ﺟﻤﻌﻴIIﺖ ﻣﻀIIﻄﺮب اﺳIIﺖ ﮐIIﻪ از اﻓﺘIIﺎدن اﺣﺘﻤIIﺎﻟﯽ زﻣIIﻴﻦ ﺑIIﻪ درون ﺧﻮرﺷIIﻴﺪ .در هIIﺮ ﮐIIﻼﻩ ﺑIIﺮدﻩ داری ﺑﻨIIﺎم ﺷIIﺮﮐﺖ ﺳIIﻬﺎﻣﯽ ﻣﺤIIﺪود ،هIIﺮ ﺻIIﺎﺣﺐ ﺳIIﻬﻢ ﻣIIﯽ داﻧIIﺪ ﮐIIﻪ دﻳIIﺮ ﻳIIﺎ زود ﺻﺎﻋﻘﻪ ای ﻃﻨﻴﻦ ﺧﻮاهﺪ اﻓﮑﻨIﺪ ،وﻟIﯽ هIﺮ ﻳIﮏ اﻧﺘﻈIﺎر دارد ﮐIﻪ رﻋIﺪ و ﺑIﺮق ﺁن ﺑIﺮ ﺳIﺮ هﻤﺴﺎﻳﻪ اش ﺧﻮاهﺪ ﮐﻮﻓﺖ ،و ﺑﻌﺪ از ﺁن ﺧﻮد او وﻗﺖ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ ﮐIﻪ ﺑIﺎران ﻃﻼﺋIﯽ را ﺟﻤﻊ ﺁوری ﮐﺮدﻩ و ﺑﻄﻮر اﻣﻨﯽ اﻧﺒﺎرش ﮐﻨﺪ .ﭘﺲ از ﻣﻦ هﺮ ﭼﻪ ﺑﺎداﺑﺎد) A pros mols ،(le delugoﻧﻌIIﺮﻩ ﺟﻨﮕIﯽ هIIﺮ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دار و هIIﺮ ﮐﺸIﻮر ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دارﻳﺴIIﺖ .ﺑﻨIIﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺘﯽ و ﺟﺎن ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﯽ اﻋﺘﻨﺎﺳﺖ ،ﻣﮕﺮ اﻳﻨﮑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ وادارش ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ و روی هﻢ رﻓﺘﻪ اﻳﻦ ﺑﯽ اﻋﺘﻨﺎﻳﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐIﺎرﮔﺮان ﺑﺴIﺘﮕﯽ ﺑIﻪ ﻧﻴIﺖ ﻓﺮدی ﺧﻮب ﻳﺎ ﺑﺪ ﻳﮏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﻧﺪارد .رﻗﺎﺑﺖ ﺁزاد ،ﻗﻮاﻧﻴﻦ ذاﺗﯽ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ داری را ﺑIIﻪ ﺷIIﮑﻞ ﻗIIﻮاﻧﻴﻦ اﺟﺒIIﺎری ﺑﺮوﻧIIﯽ ﺑIIﺮ هIIﺮ ﻓIIﺮد ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺗﺤﻤﻴIIﻞ ﻣIIﯽ ﮐﻨIIﺪ« ]-٧٠ .[PP٢٦٩
٥١
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﺗﻌﻴIIﻴﻦ روز -ﮐIIﺎر ﻣﺘﻮﺳIIﻂ ﻧﺘﻴﺠIIﻪ ی ﻗIIﺮن هIIﺎ ﻣﺒIIﺎرزﻩ ﺑIIﻴﻦ ﮐﺎرﻓﺮﻣIIﺎ و ﮐIIﺎرﮔﺮ اﺳIIﺖ .و ﻣﺸﺎهﺪﻩ ی دو ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺨﺎﻟﻒ در اﻳﻦ ﻣﺒIﺎرزﻩ ﺟﺎﻟIﺐ ﻣIﯽ ﺑﺎﺷIﺪ در ﺁﻏIﺎز ﻣIﯽ ﺑﺎﻳﺴIﺘﯽ ﮐIﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺑﺨﺎﻃﺮ هIﺪف وﺟIﻮدی ﺧIﻮد ﮐIﺎرﮔﺮان را ﺑIﻪ اﻧﺠIﺎم ﺳIﺎﻋﺎت ﺑﻴﺸIﺘﺮی ﮐIﺎر ﻣﺠﺒIﻮر ﮐﻨﻨIIﺪ ،از اوﻟIIﻴﻦ ﻗIIﺎﻧﻮن ﮐIIﺎرﮔﺮی )در ٢٣ﻣIIﺎﻩ ﺳIIﻮم ﺳIIﺎل ١٣٤٩ﺑIIﻪ ﺗﻘIIﻮﻳﻢ ادواردﻳIIﻦ » (« Edwardianﺗﺎ ﻗﺮن هﻴﺠﺪهﻢ ،ﻃﺒﻘﺎت ﺣﺎﮐﻢ هﻴﭽﮕIﺎﻩ ﻣﻮﻓIﻖ ﺑIﻪ اﺧIﺬ ﻣﻘIﺪار ﮐﺎﻣIﻞ ﮐﺎر ﻣﻤﮑﻦ از ﮐﺎرﮔﺮان ﻧﺸﺪﻧﺪ ،وﻟIﯽ ﺑIﺎ رواج ﻣﺎﺷIﻴﻦ ﺑﺨIﺎر و ﻣﺎﺷIﻴﻦ ﺁﻻت ﻣIﺪرن ،ورق ﺑﺮﮔﺸIIﺖ .رواج ﮐIIﺎر زﻧIIﺎن و ﮐﻮدﮐIIﺎن ﺁﻧﭽﻨIIﺎن ﺑIIﻪ ﺳIIﺮﻋﺖ ﺗﻤIIﺎم ﻣﺤIIﺪودﻳﺖ هIIﺎی ﺳIIﻨﺘﯽ ﺳﺎﻋﺎت ﮐﺎر روزاﻧﻪ را درهﻢ ﺷﮑﺴﺖ ﮐﻪ ﻗﺮن ﻧﻮزدهﻢ ﺑﺎ ﻳﮏ ﺳﻴﺴIﺘﻢ زﻳIﺎدﻩ ﮐIﺎری ﺁﻏIﺎز ﮔﺸﺖ ﮐﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﺑﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮد .و اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻮد ﮐIﻪ از ﺳIﺎل ١٨٠٣ﻣIﻴﻼدی، ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬاران را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪن ﺣIﺪودی ﺑIﺮای ﺳIﺎﻋﺎت ﮐIﺎر ﮔﺮداﻧIﺪ .ﺁﻗIﺎی ﻣIﺎرﮐﺲ ﺷﺮح ﺟﺎﻣﻌﯽ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺪوﻳﻦ ﻗIﺎﻧﻮن ﮐﺎرﺧﺎﻧIﻪ در اﻧﮕﻠIﻴﺲ ﺗIﺎ ﻗIﺎﻧﻮن ﮐﺎرﮔIﺎﻩ هIﺎ در ﺳIﺎل ١٨٦٧را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ دهﺪ و از ﺁن ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی ﻣﯽ ﮐﻨﺪ: (١در ﺁﻏIIﺎز ،ﻣﺎﺷIIﻴﻦ ﺁﻻت و ﻣﺎﺷIIﻴﻦ ﺑﺨIIﺎر ،در ﺁن ﺑﺨIIﺶ هIIﺎﺋﯽ از ﺻIIﻨﻌﺖ ﮐIIﻪ ﺑﮑIIﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺎری ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ،و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖ هIﺎی ﻗIﺎﻧﻮﻧﯽ اﺑﺘIﺪا در اﻳIﻦ ﺑﺨIﺶ هIﺎ اﺟIIﺮاء ﻣIﯽ ﮔﺮدﻧIﺪ وﻟIIﯽ ﺳIﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺸIﺎهﺪﻩ ﻣIﯽ ﻧﻤIIﺎﺋﻴﻢ ﮐIﻪ اﻳIﻦ ﺳﻴﺴIIﺘﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺎری ﺗﻘﺮﻳﺒ ًﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﺨﺶ هﺎ ﻧﻴﺰ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ ،ﺣﺘﯽ در ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ هﻴﭽﮕﻮﻧIﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺁﻻﺗﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮد و ﻳﺎ در ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ اﺑﺘﺪاﺋﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ هﺎی ﺗﻮﻟﻴIﺪ هﻨﻮز وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ) .از ﮔﺰارش ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن اﺳﺘﺨﺪام ﮐﻮدﮐﺎن ».(«vide (٢ﺑIIﺎ رواج ﮐIIﺎر زﻧIIﺎن و ﮐﻮدﮐIIﺎن در ﮐﺎرﺧﺎﻧIIﻪ هIIﺎ ،ﻳIIﮏ ﮐIIﺎرﮔﺮ ﻣﻨﻔIIﺮد و ﺁزاد ﻗIIﺪرت ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮد را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺠﺎوز ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ از دﺳﺖ ﻣﯽ دهﺪ و ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﺪون ﻗﻴﺪ و ﺷﺮط ﻣﯽ ﮔﺮدد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣIﺖ ﺟﻤﻌIﯽ ﻣIﯽ ﺷIﻮد :ﻣﺒIﺎرزﻩ ﻃﺒﻘIﻪ ﺑﺮﻋﻴﻠIﻪ ﻃﺒﻘﻪ ،ﻣﺒﺎرزﻩ ی ﺟﻤﻌﯽ ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﺮﻋﻴﻠﻪ ﺟﻤﻊ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داران ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺣﺎل اﮔﺮ ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﻴﺎﻓﮑﻨﻴﻢ ،ﻳﻌﻨﯽ ﺑIﻪ زﻣIﺎﻧﯽ ﮐIﻪ ﻓIﺮض ﺑIﺮ اﻳIﻦ ﺑIﻮد ﮐIﻪ ﮐIﺎرﮔﺮ »ﺁزاد« و »ﻣﺴﺎوی« ،ﻗﺮاردادی ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﻣﯽ ﺑﻨIﺪد ،ﻣﺸIﺎهﺪﻩ ﻣIﯽ ﻧﻤIﺎﺋﻴﻢ ﮐIﻪ ﺗﺤIﺖ
٥٢
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ،ﭼﻴﺰهﺎی زﻳﺎدی ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﺮدﻩ اﻧﺪ .ﺁن ﻗﺮارداد ﺗﺎ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد ﻳﮏ ﻗﺮارداد ﺁزاداﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣIﺪت روزاﻧIﻪ ای ﮐIﻪ در ﻃIﯽ ﺁن، او در ﻓIIIﺮوش ﻧﻴIIIﺮوی ﮐIIIﺎر ﺧIIIﻮد ﺁزاد اﺳIIIﺖ ،زﻣIIIﺎﻧﯽ اﺳIIIﺖ ﮐIIIﻪ او در ﻃIIIﯽ ﺁن ﻣﺠﺒIIIﻮر ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺧﻮد اﺳﺖ .و ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺗﻮدﻩ ای ﺁن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻬﺮًا ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻳﮏ ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻤﻮﻣﯽ را ،ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ را از ﻓIﺮوش ﺧIﻮد و ﮐﻮدﮐﺎﻧﺸIﺎن ﺗﻮﺳIﻂ ﻳﮏ ﻗﺮارداد »ﺁزاداﻧﻪ« ﺑﻪ ﻣﺮگ و ﺑﺮدﮔﯽ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ ،ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﺪ » .ﺑﺠﺎی ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮔﺰاﻓﻪ وار ﺣﻘﻮق ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ واﮔﺬاری ﺑﺸﺮ ،ﺣﺎل ﮐﺎرﮔﺮ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ) Magna (Chartaﻣﻨﻴﻦ ﻣﻘﺮارت ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ را در اﺧﺘﻴﺎر دارد.[P .٣٠٢ ] «. ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺮخ ارزش اﺿﺎﻓﯽ و راﺑﻄﻪ ی ﺁن را ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﮐﻞ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﻴIﺪ ﺷIﺪﻩ ﻼ ﻧﻴIﺰ ﭼﻨIﻴﻦ ﮐIﺮدﻳﻢ ،ﻓIﺮض ﻣIﯽ ﻧﻤIﺎﺋﻴﻢ ﮐIﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﮐﻨﻴﻢ .در اﻳﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ،هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐIﻪ ﻗIﺒ ً ارزش ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﮐﻤﻴﺘﯽ ﺛﺎﺑﺖ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮض ،ﻧﺮخ ارزش اﺿﺎﻓﯽ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻘﺪاری را ﮐIﻪ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑIﻪ ﺗﻮﺳIﻂ ﻳﮏ ﮐIﺎرﮔﺮ در زﻣIﺎن ﻣﻌﻴﻨIﯽ ﺑﺪﺳIﺖ ﻣIﯽ ﺁورد ،ﺗﻌﻴIﻴﻦ ﻣIﯽ ﮐﻨIﺪ .اﮔIﺮ ارزش ﻧﻴIﺮوی ﮐIﺎر، ٣ﺷIIIIﻴﻠﻨﻴﮓ در روز ﺑﺎﺷIIIIﺪ و ٦ﺳIIIIﺎﻋﺖ در روز را ﺑﻨﻤﺎﻳﺎﻧIIIIﺪ ،و ﻧIIIIﺮخ ارزش اﺿIIIIﺎﻓﯽ ﺻﺪدرﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺁﻧﮕIﺎﻩ ٣ ،ﺷIﻴﻠﻴﻨﮓ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴIﺮ ،در هIﺮ روز ٣ﺷIﻴﻠﻴﻨﮓ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ،ﻳﺎ اﻳﻨﮑﻪ ﮐﺎرﮔﺮ هﺮ روز ٦ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دهﺪ. ﯽ ﮐﻞ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر هﻢ زﻣﺎن ﺑﻪ ن ﭘﻮﻟ ِ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻴﺎ ِ وﺳﻴﻠﻪ ی ﻳﮏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑﮑIﺎر ﮔﺮﻓﺘIﻪ ﺷIﺪﻩ ﺑﺎﺷIﺪ ،ﺟﻤIﻊ ﮐIﻞ ارزش اﺿIﺎﻓﯽ ﮐIﻪ ﺗﻮﺳIﻂ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺿﺮب ﮐﺮدن اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴﺮدر ﻧIﺮخ ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ﺑﺪﺳIIﺖ ﻣIIﯽ ﺁﻳIIﺪ .ﺑIIﻪ ﻋﺒIIﺎرت دﻳﮕIIﺮ ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ﺑﺘﻮﺳIIﻂ ﻧﺴIIﺒﺖ ﻣﻴIIﺎن ﺷIIﻤﺎر ﻧﻴﺮوهﺎی ﮐﺎر ﮐﻪ ﺑﻄﻮر هﻢ زﻣIﺎن ﺑﮑIﺎر ﮔﺮﻓﺘIﻪ ﺷIﺪﻩ اﻧIﺪ و درﺟIﻪ ی اﺳIﺘﺜﻤﺎر ﮐIﺎر ﺗﻌﻴIﻴﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد .هﺮ ﻳﮏ از اﻳﻦ دو ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮐﻨﻨﺪ ،ﺑﻄIﻮری ﮐIﻪ ﮐIﺎهﺶ در ﻳﮑIﯽ از ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳIﺖ ﺗﻮﺳIﻂ ازدﻳIﺎد در دﻳﮕIﺮی ﺟﺒIﺮان ﺷIﻮد .ﻳIﮏ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴIﺮ ﮐIﻪ ﻼ ٣ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺘﺨﺪام ١٠٠ﮐﺎرﮔﺮ ﺑﺎ ﻧﺮخ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ٥٠درﺻﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﺜ ً
٥٣
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﮐIIﺎر اﺿIIﺎﻓﻪ در روز( ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ﺑﻴﺸIIﺘﺮی ﻧﺴIIﺒﺖ ﺑIIﻪ ﻧﺼIIﻒ ﺁن ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﺘﻐﻴIIﺮ ﺑIIﺎ ﻼ ٦ﺳIﺎﻋﺖ ﮐIﺎر اﺿIﺎﻓﯽ در اﺳﺘﺨﺪام ٥٠ﮐﺎرﮔﺮ و ﻧﺮخ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ١٠٠درﺻIﺪ )ﻣIﺜ ً روز( ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺨﻮاهﺪ ﮐﺮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ و ﺣﺪود ﻣﻌIﻴﻦ ﻣﻤﮑIﻦ اﺳIﺖ ﻋﺮﺿIﻪ ﮐIﺎر ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ،ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻋﺮﺿﻪ ی واﻗﻌﯽ ﮐﺎرﮔﺮان ﮔﺮدد. ﻣﻌﺬﻟﮏ ﺣﺪ ﻣﻄﻠﻘIﯽ ﺑIﺮای ﺑIﺎﻻ ﺑIﺮدن ارزش اﺿIﺎﻓﯽ ﺑIﻪ وﺳIﻴﻠﻪ ﺑIﺎﻻ ﺑIﺮدن ﻧIﺮخ وﺟIﻮد دارد .ارزش ﮐﺎر هﺮ ﭼﻘﺪر ﮐIﻪ ﺑﺎﺷIﺪ ،ﺧIﻮاﻩ ﺑIﻪ وﺳIﻴﻠﻪ ٢ﺳIﺎﻋﺖ ﺧIﻮاﻩ ١٠ﺳIﺎﻋﺖ ﮐIﺎر ﻻزم ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪﻩ ﺷﻮد ،ارزش ﮐﻞ ﮐﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻩ روز ﺑﻪ روز ﺑIﻪ ﺗﻮﺳIﻂ هIﺮ ﮐIﺎرﮔﺮ ،هﺮﮔIﺰ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ارزﺷﯽ را ﮐﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ٢٤ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻴﺎﺑIﺪ .ﺑIﻪ ﻣﻨﻈIﻮر ﺑﺪﺳIﺖ ﺁوردن ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺴﺎوی ارزش اﺿﺎﻓﯽ ،ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺳﺎﺧﺘﻦ روز -ﮐIﺎر ﻓﻘIﻂ ﻣIﯽ ﺗﻮاﻧIﺪ در اﻳIﻦ ﺣIﺪود ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴﺮ ﮔﺮدد .از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ اﻳﻦ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﻣﻬﻢ ﺑﺮای ﺗﺸﺮﻳﺢ ﭘﺪﻳﺪﻩ هﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﮐﻪ از دو ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻣﺘﻀﺎد ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد ،ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﻳﻌﻨﯽ: (١ﮐﺎهﺶ ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﮔﺮان اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪﻩ ،ﻳﺎ ﻣﻘﺪار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴﺮ. (٢ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻣﻤﮑﻦ ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ. از اﻳﻨﺠIIﺎ ﻧﺘﻴﺠIIﻪ ﻣIIﯽ ﺷIIﻮد ﮐIIﻪ» :اﮔIIﺮ ارزش ﮐIIﺎر ﻣﻌIIﻴﻦ ﺑIIﻮدﻩ و ﻧIIﺮخ ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ﻣﺴIIﺎوی ﺑﺎﺷIIﺪ ،ﻣﻘIIﺎدﻳﺮ ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﺷIIﺪﻩ ﺑIIﻪ وﺳIIﻴﻠﻪ ی دو ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺨﺘﻠIIﻒ دارای ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴﺮﻧﻬﻔﺘﻪ در ﺁﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ...اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺑIﺎ ﺗﺠﺎرب ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﺮاﺳﺎس » ﻇﺎهﺮ« واﻗﻌﻴﺎت ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد .هﺮ ﮐﺴﯽ ﻣﯽ داﻧIﺪ ﮐIﻪ ﺖ ﻧﺴﺒﺘ ًﺎ ﺑﺰرگ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴﺮﻧﺴﺒﺘ ًﺎ اﻧIﺪﮐﯽ ﻳﮏ رﻳﺴﻨﺪﻩ ی ﭘﻨﺒﻪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﺛﺎﺑ ِ ﺖ ﻧﺴIIﺒﺘ ًﺎ ﮐﻮﭼIIﮏ و ﮐIIﺎر ﻣIIﯽ ﮐﻨIIﺪ ،ﺳIIﻬﻢ ﺳIIﻮد ﮐﻤﺘIIﺮی از ﻳIIﮏ ﻧIIﺎﻧﻮا ﮐIIﻪ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﺛﺎﺑ ِ I ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ی ﻣﺘﻐﻴﺮﻧﺴﺒﺘ ًﺎ وﺳﻴﻌﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ اﻧﺪازد ،ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻤﯽ ﺁورد .ﺑﺮای ﺣﻞ اﻳﻦ ﺗﻀIﺎد ﺁﺷﮑﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ واﺳﻄﻪ ی ﻣﺘﻌﺪدی ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ،هﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﺮوع از ﺟﺒﺮ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﯽ ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺮای ﻓﻬﻤﻴﺪن اﻳﻨﮑﻪ ﺻﻔﺮ روی ﺻﻔﺮ) (+ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋIﺪدی راﺑﻄﻪ هﺎی ﻣﻴﺎﻧ ِ ﺣﻘﻴﻘﯽ را ﺑﻴﺎن ﮐﻨﺪ ،ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.[P .٣٠٧] «.
٥٤
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﺑﺮای ﻳﮏ ﮐﺸﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎ روز -ﮐﺎر ﻣﻌﻴﻦ ،ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ زﻳﺎد ﮐIﺮدن ﺗﻌIﺪاد ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ارﺗﻘﺎء ﻳﺎﺑIﺪ ،ﻳﻌﻨIﯽ ﺑIﻪ وﺳIﻴﻠﻪ ی اﻓIﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴIﺖ :اﻳIﻦ اﻓIﺰاﻳﺶ ،ﺣّ Iﺪ رﻳﺎﺿIIﯽ ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ﺗﻮﺳIIﻂ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺟﻤﻌIIﯽ ﺁن ﮐﺸIIﻮر را ﺗﺸIIﮑﻴﻞ ﻣIIﯽ دهIIﺪ. از ﻃIIﺮف دﻳﮕIIﺮ هIIﺮ ﮔIIﺎﻩ ﺗﻌIIﺪاد ﮐIIﺎرﮔﺮان ﻣﻌIIﻴﻦ ﺑﺎﺷIIﺪ ،اﻳIIﻦ ﺣIIﺪ ﺑIIﻪ وﺳIIﻴﻠﻪ ﻃIIﻮﻻﻧﯽ ﺷIIﺪن اﻣﮑﺎن ﭘﺬﻳﺮ روز -ﮐﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد .از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﻌIﺪ ﺧIﻮاهﻴﻢ دﻳIﺪ ﮐIﻪ اﻳIﻦ ﻗIﺎﻧﻮن ﻓﻘIﻂ ﺑﺮای ﺁن ﺷﮑﻞ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﺤﺎل ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ اﻋﺘﺒﺎر دارد. در اﻳIﻦ ﻣﺮﺣﻠIﻪ از ﺗﺤﻘﻴﻘﻤIﺎن ﻣﺸIﺎهﺪﻩ ﻣIﯽ ﮐﻨIﻴﻢ ﮐIIﻪ هIﺮ ﻣﺒﻠﻐIﯽ از ﭘIﻮل ﻗﺎﺑIﻞ ﺗﺒIﺪﻳﻞ ﺑIIﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻴﺴﺖ ،و اﻳﻨﮑIﻪ ﻳIﮏ ﺣIﺪاﻗﻠﯽ ﺑIﺮای ﺁن وﺟIﻮد دارد :ﻳﻌﻨIﯽ هﺰﻳﻨIﻪ ی ﻳIﮏ واﺣIﺪ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر و اﺑﺰار ﮐﺎری ﮐﻪ ﺑﺮای ﺑﮑIﺎر ﮔIﺮﻓﺘﻦ ﺁن ﻻزم اﺳIﺖ .ﻓIﺮض ﮐﻨﻴIﺪ ﻧIﺮخ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ٥٠در ﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﻧﻮﺧﺎﺳﺘﻪ ،اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ اﺳIﺘﺨﺪام دو ﮐIﺎرﮔﺮ دارد ﺗIﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳIﮏ ﮐIﺎرﮔﺮ زﻧIﺪﮔﯽ ﮐﻨIﺪ .وﻟIﯽ اﻳIﻦ اﻣIﺮ ﻣIﺎﻧﻊ از اﻳIﻦ اﺳIﺖ ﮐIﻪ او ف ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ داری ﺻIﺮﻓ ًﺎ ﺑﻘIIﺎء ﻧﻴﺴIIﺖ ﺑﻠﮑIIﻪ ﻋﻤIIﺪﺗ ًﺎ ازدﻳIIﺎد ﭼﻴIIﺰی ﺑﻴﺎﻧIIﺪوزد ،و هIIﺪ ِ ﺛﺮوت ﻧﻴﺰ هﺴﺖ » .ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار دوﺑﺎر ﺑﻬﺘﺮ از ﻳIﮏ ﮐIﺎرﮔﺮ ﻣﻌﻤIﻮﻟﯽ زﻧIﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ ،و ﻧﺼﻒ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ را ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺗﺒIﺪﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳIﺪ .ﻣﺠﺒIﻮر ﺑIﻪ اﺳIﺘﺨﺪام ٨ﮐﺎرﮔﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ او ﻧﻴﺰ ﺳﻬﻢ ﮐﺎر ﺧﻮد را هﻤIﺮاﻩ ﮐIﺎرﮔﺮان اﻧﺠIﺎم دهIﺪ وﻟIIﯽ هﻨIIﻮز ﻳIIﮏ ﮐﺎرﻓﺮﻣIIﺎی ﮐﻮﭼIIﮏ ﺑIIﺎﻗﯽ ﻣIIﯽ ﻣﺎﻧIIﺪ ،ﻳﻌﻨIIﯽ ﺣIIﺪ واﺳIIﻄﯽ ﻣﻴIIﺎن ﮐIIﺎرﮔﺮ و ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار .ﺣIIﺎل درﺟIIﻪ ی ﻣﻌﻴﻨIﯽ از ﺗﻮﺳIIﻌﻪ ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ داری ،ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دار را ﺑIIﻪ اﺧﺘﺼﺎص ﺗﻤﺎم اوﻗﺎﺗﯽ ﮐﻪ او در ﻃﯽ ﺁن ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﻳIﮏ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ،ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﺗﺠﺴIﻢ ﻓﺮدی ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ ،ﺑIﻪ ﮐﻨﺘIﺮل و ﻏIﺎرت ﮐIﺎر ﻣﺮدﻣIﺎن و ﻓIﺮوش ﻣﺤﺼIﻮﻻت ﺁن ﻣIﯽ ﭘIﺮدازد، ﻣﻠﺰم ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ ،اﺗﺤﺎدﻳﻪ هﺎی ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪﻩ ی ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ،ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ی ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺪاﮐﺜﺮی ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪک ﺑﺮای ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﮔﺮاﻧﯽ ﮐﻪ هﺮ ﮐﺎرﻓﺮﻣIﺎ ﻣIﯽ ﺗﻮاﻧﺴIﺖ اﺳIﺘﺨﺪام ﮐﻨIﺪ ،ﺳIﻌﯽ در ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار داﺷIﺘﻨﺪ .ﺻIﺎﺣﺐ ﭘIﻮل ،ﻳIﺎ ﮐIﺎﻻ ﻓﻘﻂ هﻨﮕﺎﻣﯽ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار واﻗﻌﯽ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣIﯽ ﮔIﺮدد ﮐIﻪ ﺑIﻪ ﻣﻨﻈIﻮر ﺗﻮﻟﻴIﺪ ،ﻗIﺎدر ﺑIﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺣﺪاﻗﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻗﺮون وﺳﻄﺎﺋﯽ ﻣﺰﺑﻮر اﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ .و در اﻳﻨﺠIﺎ
٥٥
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ﻧﻴﺰ هﻤﺎﻧﻨﺪ ﻋﻠﻮم ﻃﺒﻴﻌﯽ ،ﺻﺤﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ هﮕﻞ ﮐﺸﻒ ﺷIﺪ ،در اﻳIﻦ ﮐIﻪ ﺗﻐﻴﻴIﺮات ﺻIIﺮﻓ ًﺎ ﮐﻤIIﯽ در ﻳIIﮏ ﻧﻘﻄIIﻪ ی ﺧIIﺎص دﻻﻟIIﺖ ﺑIﺮ ﺗﻔIIﺎوﺗﯽ ﮐﻴﻔIIﯽ دارﻧIIﺪ ،اﺛﺒIIﺎت ﻣIIﯽ ﮔIIﺮدد«. ] [P .٣٠٨ -٠٩ﻣﻘﺪار ﺣﺪاﻗﻞ ارزش ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮای ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻳﮏ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻮل ﻳﺎ ﮐIﺎﻻ ﺑIﻪ ﻳIIﮏ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ،در ﻣﺮاﺣIIﻞ ﻣﺨﺘﻠIIﻒ ﺗﻮﺳIIﻌﻪ ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ داری ﻣﺘﻔIIﺎوت اﺳIIﺖ ،و ﺑIIﺮای ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻌﻴﻨﯽ از ﺗﻮﺳﻌﻪ ،ﺑﺮای ﺷﻌﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻨﻌﺖ ،ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻃﯽ ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﺑﻄﻮر ﻣﻔﺼﻞ ذﮐﺮ ﺷﺪ ،راﺑﻄﻪ ی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار و ﮐIﺎرﮔﺮ ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ای ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ » .اوﻻً ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑﻪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﮐﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،ﻳﻌﻨﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺧﻮد ﮐﺎرﮔﺮ .ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ،ﻳﻌﻨﯽ ﺗﺠﺴﻢ ﻓﺮدی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ،ﻣﻮاﻇﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﮔﺮ ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ ،ﺑIﺎ دﻗIﺖ و ﺑIﺎ ﺷIﺪت ﻻزم اﻧﺠIﺎم دهIﺪ .ﮔﺬﺷIﺘﻪ از اﻳIﻦ، ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﻳﮏ راﺑﻄﻪ ی اﺟﺒﺎری ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺒﻘﻪ ی ﮐﺎرﮔﺮ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﮐIIﺎری ﺑﻴﺸIIﺘﺮ از ﺁﻧﭽIIﻪ ﺑIIﻪ وﺳIIﻴﻠﻪ ی ﻣﺤIIﺪودﻩ ی ﮐﻮﭼIIﮏ ﻧﻴﺎزﻣﻨIIﺪی هIIﺎی ﺁﻧﻬIIﺎ ﺗﻌﻴIIﻴﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد ،ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ .و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ی ﺻﻨﻌﺖ دﻳﮕﺮان و ﺑﺎج ﮔﻴﺮ ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ و اﺳﺘﺜﻤﺎرﮔﺮ ﻧﻴﺮوی ﮐﺎر ،ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در اﻧﺮژی ،ﺑﯽ ﭘﺮواﺋIﯽ و ﮐIﺎراﺋﯽ از هﻤIﻪ ی ﻧﻈIﺎم هIﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﯽ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ،اﮔﺮ ﭼﻪ ﺁن ﻧﻈﺎم هﺎ ﺑIﺮ ﭘﺎﻳIﻪ ﮐIﺎر اﺟﺒIﺎری ﻣﺴIﺘﻘﻴﻢ ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ. در ﺁﻏIIﺎز ،ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﺣﺎﮐﻤﻴIIﺖ ﺑIIﺮ ﮐIIﺎر را ﺗﺤIIﺖ ﺁن ﺷIIﺮاﻳﻂ ﻓﻨIIﯽ )ﺗﮑﻨﻴﮑIIﯽ( ﺑIIﻪ ﻋﻬIIﺪﻩ ﻣﯽ ﮔﻴﺮد ﮐﻪ از ﻟﺤIﺎظ ﺗIﺎرﻳﺨﯽ اﺳIﺘﻘﺮار ﻳﺎﻓﺘIﻪ اﺳIﺖ .ﺑﻨIﺎﺑﺮاﻳﻦ ،اﻟﺰاﻣً Iﺎ ﺷIﻴﻮﻩ ی ﺗﻮﻟﻴIﺪ را ﻋﻮض ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ .ﺗﻮﻟﻴﺪ ارزش اﺿﺎﻓﯽ ،ﺑﻄﻮری ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ،ﻳﻌﻨﯽ ﺻIﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﮐﺮدن روز ﮐﺎر ،ﻣﺴﺘﻘﻞ از هﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮی در ﺧﻮد ﺷﻴﻮﻩ ی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑIﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ .ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ هﻤﺎن اﻧﺪازﻩ در ﺣﺮﻓﻪ ی ﻧﺎﻧﻮاﺋﯽ اوﻟﻴﻪ ﮐﺎراﺋﯽ داﺷﺖ ﮐﻪ در ﻧﺦ رﻳﺴﯽ ﻣﺪرن. » در ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻪ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺮوﺳﻪ ی ﮐIﺎر در ﻧﻈIﺮ ﮔﺮﻓﺘIﻪ ﺷIﺪ ،راﺑﻄIﻪ ﺑIIﻴﻦ ﮐIIﺎرﮔﺮ و وﺳIIﺎﺋﻞ ﺗﻮﻟﻴIIﺪش هﻤﺎﻧﻨIIﺪ راﺑﻄIIﻪ ی ﮐIIﺎر و ﺳIIﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻤIIﯽ ﺑﺎﺷIIﺪ ،ﺑﻠﮑIIﻪ ﺑIIﻪ ﺻﻮرت راﺑﻄﻪ ی ﮐﺎر و ﺻﺮﻓ ًﺎ وﺳﺎﺋﻞ و ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ی ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪی اﺳﺖ .ﺑIﺮای ﻣﺜIﺎل
٥٦
ﻧﺸﺮ ﮐﺎرﮔﺮی ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ در ﻳIIﮏ دﺑIIﺎغ ﺧﺎﻧIIﻪ ،دﺑIIﺎغ ،ﭘﻮﺳIIﺖ هIIﺎ را ﺑIIﻪ ﻋﻨIIﻮان ﻳIIﮏ ﻣﻮﺿIIﻮع ﺻIIﺮف ﮐIIﺎر دﺑIIﺎﻏﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ .اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ او ﭘﻮﺳﺘﺶ را دﺑﺎﻏﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ -وﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﺤIﺾ اﻳﻨﮑIﻪ ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺗﻮﻟﻴﺪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺮوﺳﻪ ی ﺑﻮﺟﻮد ﺁوردن ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻨﮕﺮﻳﻢ ،ﻣﻮﺿﻮع ﻓﺮق ﻣﯽ ﮐﻨﺪ -اﺑﺰار ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪ اﺑﺰار ﺟﺬب ﮐﺎر اﻧﺴﺎن هﺎی دﻳﮕﺮ ﺗﺒIﺪﻳﻞ ﻣIﯽ ﺷIﻮﻧﺪ. اﻳﻦ دﻳﮕﺮ ﮐﺎرﮔﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ وﺳﺎﺋﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ را ﺑﮑIﺎر ﻣIﯽ ﮔﻴIﺮد ،ﺑﻠﮑIﻪ اﺑIﺰار ﺗﻮﻟﻴIﺪ اﺳIﺖ ﮐIﻪ ﮐIIﺎرﮔﺮان را ﺑIIﻪ اﺳIIﺘﺨﺪام ﺧIIﻮد در ﻣIIﯽ ﺁورد .اﻳIIﻦ ﮐIIﺎرﮔﺮ ﻧﻴﺴIIﺖ ﮐIIﻪ ﺁﻧﻬIIﺎ را ﺑIIﻪ ﻋﻨIIﻮان ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺎدی ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪی ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ رﺳﻨﺪ ،اﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ هﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ او را ﺑﻪ ﻋﻨIIﻮان ﺧﻤﻴIIﺮ ﻣﺎﻳIIﻪ ی ﭘﺮوﺳIIﻪ ی ﺣﻴIIﺎت ﺧIIﻮد ﻣﺼIIﺮف ﻣIIﯽ ﻧﻤﺎﻳﻨ Iﺪ؛ و ﭘﺮوﺳIIﻪ ی ﺣﻴIIﺎت ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﭼﻴﺰی را ﺑﻪ ﺟﺰ ﺣﺮﮐﺖ ﭘIﻴﺶ روﻧIﺪﻩ اش ﺑIﻪ ﻋﻨIﻮان ﺗﻮﻟﻴIﺪ ارزش ﺑIﻪ وﺳIﻴﻠﻪ ی ارزش ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد .ﮐﻮرﻩ هﺎ و ﮐﺎرﮔﺎﻩ هﺎ ﮐﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺑﻴﮑﺎر ﻣﺎﻧﺪن در ﺷﺐ هﺴﺘﻨﺪ و ﮐﺎری ﺣﺬب ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ .ﺿﺮوری ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺮای ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑﺸIﻤﺎر ﻣIﯽ روﻧIﺪ .ﺑﻨIﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮐﻮرﻩ هﺎ و ﮐﺎرﮔﺎﻩ هﺎ ﻋﻨﻮاﻧﯽ را ﺗﺤﺖ » ﮐﺎر ﺷﺒﺎﻧﻪ ی ﮐﺎرﮔﺮان ﮐﻤﮑﯽ« ﺑﺨﻮد اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽ دهﻨﺪ ]از ﮔﺰارش ﮐﻤﻴﺴﻴﻮن اﺳﺘﺨﺪام ﮐﻮدﮐﺎن ،ﮔﺰارش ﭼﻬﺎرم ،ﺳﺎل ١٨٦٥ﻣﻴﻼدی- ﺻIIﻔﺤﻪ ٧٩ﺗIIﺎ .[٨٥ﺗﻐﻴﻴIIﺮ ﺻIIﺮف ﭘIIﻮل ﺑIIﻪ وﺳIIﺎﺋﻞ ﺗﻮﻟﻴIIﺪ ،اﻳIIﻦ وﺳIIﺎﺋﻞ را ﺑIIﻪ ﻋﻨIIﺎوﻳﻨﯽ ﻗIIﺎﻧﻮﻧﯽ و اﺟﺒIIﺎری ﺣIIﺎﮐﻢ ﺑﺮﮐIIﺎر اﻧﺴIIﺎن هIIﺎی دﻳﮕIIﺮ و ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ ،ﺗﺒIIﺪﻳﻞ ﻣIIﯽ ﮐﻨIIﺪ« ].[PP .٣٠٩ -١٠ اﻣﺎ ﺷﮑﻞ دﻳﮕﺮی از ارزش اﺿﺎﻓﯽ ﻧﻴIﺰ وﺟIﻮد دارد .هﻨﮕIﺎﻣﯽ ﮐIﻪ ﺳIﺮﻣﺎﻳﻪ دار ﺑIﻪ ﺣّ Iﺪ ﻧﻬﺎﺋﯽ ﺳﺎﻋﺎت ﮐﺎر روزاﻧﻪ ﻣﯽ رﺳIﺪ راﻩ دﻳﮕIﺮی ﺑIﺮای اﻓIﺰاﻳﺶ ارزش اﺿIﺎﻓﯽ ﺑIﺮای او ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ .ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻬﺮﻩ وری ﮐIﺎر و در ﻧﺘﻴﺠIﻪ ﮐIﺎهﺶ ﺑﻬIﺎی ﮐIﺎر و ﺑﻨIIﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮐﻮﺗIIﺎﻩ ﮐIIﺮدن زﻣIIﺎن ﮐIIﺎر ﻻزم ،اﻳIIﻦ ﺷIIﮑﻞ ارزش اﺿIIﺎﻓﯽ در ﻣﻘﺎﻟIIﻪ ی دﻳﮕIIﺮی ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ. ∗
ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﻣﻮر
∗
ﺑﺮای اﻳﻨﮑﻪ اﻣﮑﺎن اﻧﺘﺸIﺎر اﻳIﻦ ﻣﻘﺎﻟIﻪ در اﻧﮕﻠﺴIﺘﺎن ﺑﺎﺷIﺪ ،ﻣIﻮر ،دوﺳIﺖ اﻧﮕﻠIﺲ اﻳIﻦ ﻣﻘﺎﻟIﻪ را
اﻣﻀﺎء ﮐﺮدﻩ اﺳﺖSamuel Moore .
٥٧