Energija i rad Snaga, koeficijent korisnog dejstva
Energija i rad
Energija je sposobnost tela da izvrši rad.
Izvršeni rad je jednak utrošenoj energiji.
Kada vršimo rad?
Mehanički rad vrši sila koja koja savlađuje otpore duž puta.
Rad je veći što je veća sila koja vrši rad.
Rad je jednak proizvodu sile i pređenog puta.
𝐴 = 𝐹 𝑠; 𝐴 = 𝐺 ℎ = 𝑚𝑔ℎ
Mehanička energija
Kinetička energija – telo je ima usled kretanja ili međudelovanja sa drugim telom 𝐸𝑘
Potencijalna energija – energija međudelovanja ili uzajamnog položaja tela 𝐸𝑝
𝑚𝑣 2 𝐸𝑘 = 2 𝐸𝑝 = 𝑚𝑔ℎ
Ukupna mehanička energija je zbir kinetičke i potencijalne.
U izolovanom sistemu ukupna mehanička energija je konstantna.
Snaga, koeficijent korisnog dejstva
Veličina koja karakteriše brzinu vršenja rada.
Oznaka P , a jedinica wat (W).
Snaga je rad u jedinici vremena.
𝑃=
𝐴 𝑡
Nikad se sva energija ne iskoristi u mašinama.
Deo energije ide na zagevanje mašina, okoline, itd.
Koeficijent korisnog dejstva – odnos između korisnog rada mašine i uloženog rada.
𝑘=
𝑃𝑘 𝑃𝑢
100%
Zadaci:
1. Koliki rad izvrši motor lifta čija je ukupna masa 320 kg, kada podigne lift na visinu 15 m?
2. Čovek drži kofer u ruci mase 10 kg u toku 5 min. Koliki je rad izvršio čovek?
3. Dizalica podigne teret mase 1,5 t i pri tome izvrši rad od 117 kJ. Na koju visinu je dizalica podigla teret?
4. Telo mase 500 g leži na horizontalnoj podlozi i na njega počne delovati stalna sila od 3 N u horizontalnom smjeru. a) Koliki rad izvrši sila na putu od 3m? b) Kolika je kinetička energija na kraju kretanja? c) Koliku brzinu će imati telo na kraju puta?
5. Dečak podigne knjigu mase 250 g na visinu 80 cm. a) Koliki rad je izvršio dečak? b) Kolika je korisna snaga dečaka ako je knjigu podigao za 0,8s? c) Kolika je uložena snaga, ako je koeficijent korisnog dejstva 75%?
Pitanja:
Šta je energija, koja je podela, objasniti?
Od čega zavisi rad?
Šta je snaga?
Šta je koeficijent korisnog dejstva?