Doktor Hesabi

‫اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺳﺮ ﺳﻔﺮه ﻫﻔﺖ‪%‬ﺳﻴﻦ دﻛﺘﺮ ﺣﺴﺎﺑﻰ‬

‫ﺷﻨﺒﻪ‬ ‫‪ ١٩‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ‪ ١٤-١٣٨٨‬ﺟﻤﺎدىاﻻول‪ ٩- ١٤٣٠‬ﻣﻪ ‪-٢٠٠٩‬ﺳﺎل ﻫﻔﺘﻢ‪.‬ﺷﻤﺎره ‪١٩٤٦‬‬

‫ﺷﺮوع ﻛـﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ در ﭘﺎﺳـﺦ او ﮔﻔﺘـﻢ‪ :‬اﻳﺮاﻧﻰ!ﻫﺎ در ﻃـﻮل‬ ‫ﺗﻤﺪن ‪١٠‬ﻫـﺰار ﺳﺎﻟﻪ!ﺷﺎن ﺣﺮﻣﺖ ﻧـﻮر و روﺷﻨﺎﻳﻰ را ﻧﮕﻪ‬ ‫داﺷﺘـﻪ!اﻧﺪ و از آن ﭘﺎﺳـﺪارى ﻛﺮده!اﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺮاى ﻣﺎ اﻳﺮاﻧـﻰ!ﻫﺎ‬ ‫ﺷﻤﻊ ﻧﻤﺎد زﻧﺪﮔﻰ! اﺳﺖ و ﻣﺎ ﻣﻌـﺘﻘﺪﻳﻢ زﻧﺪﮔﻰ در دﺳﺖ‬ ‫ﺧﺪاﺳﺖ و ﺗﻨﻬﺎ او ﻣﻰ!ﺗـﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﺷﻌﻠﻪ را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﺪ ﻳﺎ‬ ‫روﺷﻦ ﻧﮕﻪ دارد‪ «.‬آﻗﺎى دﻛﺘﺮ ﻣﻰ!ﺧﻮاﺳﺖ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻤـﺪن را ﺣﻔﻆ ﻛﻨـﺪ و ﻣﻰ!ﮔﻔﺖ ﺑـﻌﺪﻫﺎ اﻳﻨـﺸﺘﻴﻦ ﺑـﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮔـﻔﺖ‪» :‬وﻗـﺘﻰ ﺑـﺮﻣﻰ!ﮔـﺸﺘـﻴﻢ ﺑـﻪ ﺧـﻮاﻫﺮم ﮔـﻔﺘـﻢ ﺣﺎﻻ‬ ‫ﻣﻰ!ﻓﻬـﻤﻢ ﻣﻌﻨﻰ ﻳﻚ ﺗـﻤﺪن ‪١٠‬ﻫﺰار ﺳﺎﻟﻪ ﭼﻴـﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎ‬ ‫ﺑـﺮاى ﻛﺮﻳـﺴـﻤﺲ ﺑـﻪ ﺟﻨـﮕـﻞ ﻣﻰ!روﻳـﻢ‪ ،‬درﺧـﺖ ﻗﻄـﻊ‬ ‫ﻣـﻰ!ﻛـﻨﻴـﻢ و ﺑـﻌـﺪ ﺑﺎ ﮔـﻞ!ﻫـﺎى ﻣـﺼﻨـﻮﻋـﻰ آن را زﻳـﻨﺖ‬ ‫ﻣـﻰ!دﻫـﻴـﻢ‪ ،‬اﻣـﺎ وﻗـﺘـﻰ از ﺟـﺸــﻦ ﺳـﺎل ﻧـﻮ اﻳـﺮاﻧـﻰ!ﻫـﺎ‬ ‫ﺑﺮﻣﻰ!ﮔﺮدﻳﻢ ﻫﻤﻪ درﺧﺖ!ﻫﺎ ﺳﺒﺰﻧﺪ و در ﻛﻨﺎر ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﻞ‬ ‫و ﺳﺒﺰه روﻳﻴﺪه اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﺎﻻﺧﺮه آﻗﺎى دﻛﺘﺮ ﺟﺸﻦ ﻧﻮروز‬ ‫را ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن دﻋﺎى ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺳﺎل آﻏﺎز و ﺑﻌﺪ اﻳﻦ دﻋﺎ را‬ ‫ﺗﺤﻠـﻴﻞ و ﺗﻔﺴـﻴﺮ ﻣﻰ!ﻛﻨـﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘـﻪ اﻳﺸﺎن ﻫﻤـﻪ در آن‬ ‫ﺟﻠـﺴﻪ از ﻣﻌـﺎﻧﻰ اﻳﻦ دﻋـﺎ و ﻣﻌﺎﻧـﻰ ارزﺷﻤـﻨﺪى ﻛﻪ در‬

‫ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺷﮕﻔﺖ!زده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ!ﻫﺎى ﻣﺤﻠﻰ از ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن !ﭘﺬﻳﺮاﻳﻰ و ﻛﻮك وﻳﻮﻟﻦ‬ ‫اﻳـﻨـﺸـﺘـﻴـﻦ را ﻋـﻮض ﻣـﻰ!ﻛـﻨـﻨـﺪ و ﻳـﻚ آﻫـﻨـﮓ اﻳـﺮاﻧـﻰ‬ ‫ﻣﻰ!ﻧﻮازﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ از اﻳﻦ آوا ﻣﺘﻌﺠﺐ ﻣﻰ!ﺷﻮﻧﺪ و از آﻗﺎى‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺗـﻮﺿﻴﺢ ﻣﻰ!ﺧﻮاﻫﻨـﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﻣﻰ!ﮔﻮﻳﻨـﺪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻰ‬ ‫اﻳـﺮاﻧﻰ ﻳـﻚ ﻓـﻠﺴـﻔـﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻃـﺮز ﺗـﻔﻜـﺮ و ﺑﻴـﺎن اﻣـﻴﺪ و‬ ‫آرزوﺳﺖ‪ .‬اﻳـﻨﺸﺘـﻴﻦ از آﻗـﺎى دﻛﺘﺮ ﻣـﻰ!ﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﻗﻄـﻌﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮى ﺑﻨﻮازﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﻪ ﻋﻤﺪاً ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ!ﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﭼﺸﻢ!ﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺎز ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻦ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ را‬ ‫ﺑﺮداﺷـﺖ ﻛﺮدم« و ﺑﻌﺪ ﺑـﻠﻨﺪ ﺷـﺪ ﺗﺎ ﺳﻔﺮه ﻫـﻔﺖ!ﺳﻴـﻦ را‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬آﻗﺎى دﻛﺘﺮ ﺗﻤﺎم وﺳﺎﻳﻞ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻓﻴﺰﻳﻚ را ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺎم آﻧـﻬﺎ ﺑﺎ »س« ﺷﺮوع ﻣـﻰ!ﺷﺪ ﺗﻮى ﺳﻔـﺮه ﭼﻴﺪه ﺑـﻮد و‬ ‫ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﭼـﻤﻦ ﻫﻢ از ﺑﺎﻏﺒﺎن داﻧﺸﮕـﺎه ﭘﺮﻳﻨﺴﺘﻮن ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻰ!دﻫﺪ اﻳﻦ در واﻗﻊ ﻫﻔﺖ!ﭼﻴﻦ ﻳﻌﻨﻰ‬ ‫ﻫﻔـﺖ اﻧﺘﺨـﺎب ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺗـﻨﻬﺎ ﺳـﺒﺰه ﺑﺎ »س« ﺷـﺮوع‬ ‫ﻣﻰ!ﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ روﻳﺶ‪ .‬ﻣﺎﻫﻰ ﺑﺎ »م« ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺟﻨﺒﺶ‪،‬‬

‫‪ζ‬‬

‫‪ζ‬‬ ‫‪ζ‬‬

‫‪ζ‬‬

‫آﻏﺎز ﺑﻪ ﻛﺎر ﻫﺎدرون در اواﻳﻞ ﭘﺎﻳﻴﺰ‬

‫ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻰ در ﺑﺮﺧﻰ ﺳﺎﻳﺖ!ﻫﺎ‬ ‫و رﺳﺎﻧـﻪ!ﻫﺎى اﻳـﺮان ﺑﻪ داﺳﺘـﺎﻧﻰ‬ ‫ﻣـﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺳـﻔﺮه ﻫـﻔـﺖ!ﺳـﻴـﻦ‬ ‫ﻣـﺮﺣـﻮم ﭘـﺮوﻓـﺴــﻮر »ﻣـﺤـﻤـﻮد‬ ‫ﺣـﺴﺎﺑـﻰ« اﺳﺘـﺎد ﻓﻘـﻴﺪ ﻓـﻴﺰﻳـﻚ‬ ‫داﻧـﺸـﮕـﺎه ﺗـﻬـﺮان در داﻧـﺸـﮕـﺎه‬ ‫ﭘـﺮﻳﻨـﺴـﺘـﻮن و ﺣﻀـﻮر »آﻟـﺒﺮت‬ ‫اﻳـﻨـﺸﺘـﻴـﻦ« و ﺟـﻤﻊ ﻣـﻬـﻤـﻰ از‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻜﺪاﻧﺎن ﻫﻢ!ﻋﺼﺮ او ﺳﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﺳـﻔــﺮه اﺷـﺎره ﺷـﺪه و ﺑــﻪ ﻃـﻮر‬ ‫ﮔﺴﺘﺮده!ﻳـﻰ ﺗﺼﻮﻳﺮى ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط‬ ‫ﺑﻪ »آﻟـﺒﺮت اﻳﻨـﺸﺘﻴﻦ« و »ﻛـﻮرت‬ ‫ﮔـﻮدل« )رﻳــﺎﺿـﻴــﺪان ﺑـﺰرگ(‬ ‫اﺳــﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋــﻨـﻮان ﺗــﺼــﻮﻳـﺮ‬ ‫»اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ« و ﭘﺮوﻓﺴﻮر »ﺣﺴﺎﺑﻰ«‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷـﺪه اﺳﺖ!)ﻣﺘﻦ ﺑﺎﻻ(‬ ‫اﻟـﺒـﺘﻪ در ﻣـﻮرد ﻣـﺎﺟـﺮاى ﺳـﻔـﺮه‬ ‫ﻫـﻔـﺖ!ﺳـﻴـﻦ ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃـﺮات‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس »اﻳﺮج ﺣـﺴﺎﺑﻰ« اﺳﺘﻨﺎد‬ ‫ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ رﺟﻮع ﺑـﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﺑﻨﻴﺎد‬ ‫ﺣﺴﺎﺑﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮه و ﻋﻜﺴﻰ‬ ‫را آﻧﺠﺎ ﻧﺪﻳﺪم و اﺳﺎﺳًﺎ ﻧﻤﻰ!داﻧﻢ‬ ‫اﻧﺘﺴﺎب اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪس‬ ‫»اﻳﺮج ﺣﺴﺎﺑﻰ« ﭼﻘﺪر ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ اﺳـﺖ‪ .‬وﻟﻰ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‬ ‫ﺑـﻴـﺎن ﻋﻤـﺪﺗًـﺎ اﻏـﺮاق!آﻣﻴـﺰى ﻛـﻪ‬ ‫اﻳـــﺸـــﺎن ﺑــﺮاى ﺗـــﻮﺻـــﻴـــ‪S‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ!ﻫـﺎى ﻣﺮﺣﻮم ﭘﺪرﺷﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎر ﻣﻰ!ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ در اﺷﺎﻋﻪ‬ ‫اﻳـﻦ ﻧﻮع ﻣـﻄﺎﻟـﺐ ﺑﻪ ﻧـﺎم اﻳﺸـﺎن‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻛـﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣـﺎل‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ »آﻟﺒﺮت اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ« و‬ ‫»ﻛﻮرت ﮔﻮدل« را در اﻳـﻨﺠﺎ آورده!ام ﺗﺎ دﻳﮕﺮ ﻛـﺴﻰ رﺟﻮع‬ ‫اﺷـﺘﺒـﺎه ﺑـﻪ آن در وب!ﺳﺎﻳـﺖ!ﻫـﺎى ﻓﺎرﺳـﻰ!زﺑـﺎن ﻧﺪﻫـﺪ‪.‬‬ ‫ﻣـﻄﺎﻟـﺐ ﻣـﺮﺑﻮط ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻋـﻜﺲ را ﻫـﻢ در آدرس ﻟـﻴﻨـﻚ‬ ‫‪(http://www.braungardt.com/Physics/‬‬ ‫)‪ Einstein/Einstein.htm‬ﻣﻰ!ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ )ﻋﻤﺪﺗًﺎ‬ ‫در ﻣﻮرد اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ(‪.‬‬ ‫واﻛـﻨﺶ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣـﻮﺿﻮع ﻧـﻴـﺰ از ﺳـﻮى دﻛﺘـﺮ »رﺿـﺎ‬ ‫ﻣﻨﺼﻮرى« اﺳﺘﺎد ﻓﻴﺰﻳـﻚ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﺮﻳ‪ S‬و ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﻛﺸﻮر در ﻣﺠﻠﻪ ﻧﺠﻮم‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻓﺮوردﻳﻦ‬ ‫و اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ٨٨‬ﭼﺎپ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎن را ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن آن‬ ‫ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻰ!ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻟﻰ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻦ در اﻳﻦ ﻳﺎدداﺷﺖ آن اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑـﺎ ﺑﻴﺎن ﻣﻄـﺎﻟﺐ اﻏﺮاق!آﻣـﻴﺰ‪ ،‬ﻧﻤـﻰ!ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑـﻪ ﺗﻮﺳﻌـﻪ‬ ‫ﻋﻠﻤﻰ ﻛﻤﻚ ﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ داﻧﺸﻤﻨﺪ در ﻣﺮاﺣﻠـﻰ از‬ ‫ﻛﺎرش ﺑﺎ اﺷﺨﺎص ﻣﻬﻢ و درﺟﻪ !اول دﻳﺪار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫و ﻣﺎ آن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ داﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﻜﺎرى و‬ ‫ﺗﺒﺎدل!ﻧﻈﺮ و ﻫﻢ!ارزى داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻫﻤﻮﻃﻦ!ﻣﺎن و در ﻧﻬﺎﻳﺖ‬ ‫ﺗﺰرﻳﻖ ﺣﺲ ﺑﻰ!دﻟﻴﻞ ﺑﺮﺗﺮى اﺳﺘﺎد ﻫﻤﻮﻃﻦ از ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ!ﺷﺪه ﺟﻬﺎﻧﻰ درآورﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻤﻜﻰ ﺑﻪ رﺷﺪ و ﺗﺮوﻳﺞ‬ ‫ﻋﻠـﻢ در اﻳﺮان ﻧـﻤﻰ!ﻛـﻨﺪ ﻛﻪ ﻫـﻴﭻ‪ ،‬ﺑـﻪ رواج ﻏﻴﺮﻋـﻠﻢ و‬ ‫ﺷﺒﻪ!ﻋﻠﻢ در ﻣﻴﺎن ﺟﻮاﻧﺎن ﻣﻰ!اﻧﺠﺎﻣـﺪ‪ .‬ﻋﻠﻢ ﺑﺎ ﺷﺒﻪ!ﻋﻠﻢ‬ ‫ﻓﺮق دارد و ﺑـﺎ ﺻﺮف اﺣﺴـﺎﺳﺎت ﺑﻰ!ﭘﺎﻳـﻪ ﻧﻴﺰ ﻧـﻤﻰ!ﺗﻮان‬ ‫دﺳﺘﺎوردﻫﺎى دﻳﮕـﺮان را ﻣﺎل ﺧﻮد ﻛﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ ﺷﺎﺧﻪ‬ ‫از ﻋﻠﻢ ﺑﺰرﮔﺎن و داﻧﺸﻤﻨﺪان و داﻧﺸﮕﺮان ﺧﺎص ﺧﻮد را‬ ‫دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﺎﻳﻴﺪ اﺻﺤﺎب ﻧﻈﺮ در آن‬ ‫ﺷـﺎﺧﻪ از ﻋـﻠـﻢ ﻧـﺒﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﺟـﺎﻳـﮕﺎﻫـﻰ ﻧـﻴـﺰ در آن ﺣﻮزه‬ ‫ﺗﺨﺼﺼﻰ ﻧﺪارد‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً وب!ﺳﺎﻳـﺖ!ﻫﺎى ﻓﺎرﺳﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺪ‬ ‫ﻧﻴﺴـﺖ ﻗﺒﻞ از اﻧﻌﻜﺎس ﻫـﺮ ﻣﻄﻠﺐ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ در ﻫـﻤﻴﻦ‬ ‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺻﺤﺖ و ﺳﻘﻢ آن را ﺟﺴﺖ!وﺟﻮ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه واﻗﻌﻰ داﻧﺸﻤﻨﺪان و داﻧﺸﮕﺮان‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه آﻧﻬﺎ ﻛﻪ‬ ‫از ﻧﺴﻞ اول ﻣـﺘﺨﺼﺼـﺎن اﻳﺮاﻧﻰ ﺗﺤﺼـﻴﻠﻜﺮده در ﺧـﺎرج از‬ ‫ﻛﺸـﻮر )ﺑﻴﺸﺘـﺮ اروﭘﺎ( ﺑﻮده!اﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از زاوﻳﻪ ﺑـﻨﻴﺎﻧﮕـﺬار و‬ ‫اﻳﺠـﺎدﻛﻨﻨـﺪه ﺑﻮدن آﻧﻬـﺎ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗﺮار ﮔﻴـﺮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ‬ ‫ﻼ ﻫﻴﭻ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻋﻠﻤﻰ ﻣﺪرﻧﻰ در ﻛﺸﻮر وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺴﻞ‪ ،‬ﻋﻤ ً‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ و آﻧﻬﺎ )ﻣﺮداﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺮﺣﻮم دﻛﺘﺮ ﺣﺴﺎﺑﻰ(‬ ‫اﻓﺮادى ﺑـﻮده!اﻧﺪ ﻛـﻪ ﺑﺎ زﺣﻤـﺖ ﺑﺴـﻴﺎر ﺑﻪ اﻳـﺠﺎد داﻧـﺸﮕﺎه‪،‬‬ ‫داﻧﺸﻜـﺪه و ﻣﺮاﻛﺰ ﭘﮋوﻫـﺸﻰ در اﻳﺮان ﻫﻤـﺖ ﮔﻤﺎرده و اﻳﻦ‬ ‫زﺣﻤﺎت را ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪه!اﻧـﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺴﻮوﻟﻰ در‬ ‫ﻛﺸﻮر اﺳﺎﺳًﺎ ﻣﻌﻨﻰ داﻧﺸﮕﺎه و داﻧﺸﻜﺪه را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰ!ﺷﺪ‪.‬‬ ‫)ﺑﻪ ﻣﺎﺟﺮاﻳﻰ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻮم دﻛﺘﺮ »ﺣﺴﺎﺑﻰ« ﺑﺮاى ﻃﺮح‬ ‫ﭘﻴـﺸﻨـﻬﺎد ﺗـﺎﺳﻴـﺲ داﻧﺸﮕـﺎه در زﻣﺎن ﭘـﻬﻠـﻮى اول ﻣﺠـﺒﻮر‬ ‫ﻣﻰ!ﺷـﻮد ﺗﻮﺿـﻴﺢ دﻫـﺪ ﻛﻪ داﻧﺸـﮕﺎه ﭼـﻴﺴـﺖ و ﺑﻪ ﭼﻪ درد‬ ‫ﻣﻰ!ﺧﻮرد‪ (.‬ﺑـﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳـﻔﺎى ﻧﻘﺶ ﺗﺎﺳـﻴﺲ!ﻛﻨﻨـﺪه ﺑﺮاى اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺰرﮔﺎن ﻋﻠﻮم ﺟﺪﻳﺪ )ﻋﻠﻮم ﺗﺠﺮﺑﻰ( در اﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺰرگ!ﺗﺮﻳﻦ و‬ ‫ﻣﻬﻢ!ﺗﺮﻳﻦ دﻟـﻴﻞ ﺑﺮاى ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻋـﻠﻤﻰ اﺳﺘﺎداﻧﻰ‬

‫ﺗﺼﻮﻳﺮى از اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ و »ﮔﻮدل« ﻛﻪ در رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎى اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ و »دﻛﺘﺮ ﺣﺴﺎﺑﻰ« ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ رواج ﺿﺪﻋﻠﻢ و ﺷﺒﻪ‪%‬ﻋﻠﻢ در رﺳﺎﻧﻪ‪%‬ﻫﺎى اﻳﺮان‬

‫آﻧـﻬـﺎ اﺳـﺖ‪ .‬ﻫـﻤـﻴـﻦ!ﻛـﻪ در‬ ‫زﻣﺎﻧﻪ!ﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻫﻢ!ﻧﺴﻼن‬ ‫اﻳﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان و داﻧﺸﮕﺮان ﺑﺎ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻴﻮه!ﻫﺎى دﻳﮕﺮى از‬ ‫زﻧﺪﮔـﻰ‪ ،‬در ﻃﻮل ﻋﻤـﺮ ﺧﻮد‬ ‫ﺑــــﺴــــﻴــــﺎر راﺣـــــﺖ!ﺗــــﺮ‬ ‫ﻣﻰ!زﻳﺴﺘﻪ!اﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻰ اﺳﺘﺎدان و‬ ‫ﺑـﻨﻴـﺎﻧـﮕـﺬاران داﻧﺸـﮕـﺎه!ﻫـﺎ‪،‬‬ ‫ﭘــﮋوﻫـﺸــﮕـﺎه!ﻫــﺎ و ﻣــﺮاﻛـﺰ‬ ‫ﭘﮋوﻫﺸﻰ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب راه ﻋﻠﻢ‬ ‫ﺑـﺎ ﺗﻤـﺎم ﻣـﺸـﻜﻼت ﻣـﺒـﺎرزه‬ ‫!ﻛـﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ ﺑﺎورﻫـﺎى‬ ‫ﻏﻠـﻂ !رﻓﺘـﻨﺪ و‪ ...‬ﺧﻼﺻـﻪ‬ ‫اﺑـﺘــﺪا ﺑـﺎﻳـﺪ ﻣـﻮﺿــﻮع را ﺟـﺎ‬ ‫ﻣﻰ!اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻰ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﺠـﺎد و ﺳﺎﺧﺖ داﻧﺸـﮕﺎه‬ ‫ﻣـﻰ!ﭘــﺮداﺧـﺘــﻨـﺪ ﻳــﺎ ﻛـﻤــﻚ‬ ‫ﻣﻰ!ﻛـﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧـﻮدﺑﻪ!ﺧﻮد ﻛـﺎر‬ ‫ﺳـﺘــﺮگ اﻳـﻦ ﺑــﺰرﮔـﺎن ﺑــﻮده‬ ‫اﺳــــــﺖ‪ .‬ﻫـــــﻤــــــﻴـــــﻦ‬ ‫زﻳﺮﺳـﺎﺧﺖ!ﻫـﺎى اﻳﺠـﺎدﺷﺪه‬ ‫)داﻧﺸﮕﺎه!ﻫﺎ و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه!ﻫﺎ(‬ ‫ﻣﻜﺎن!ﻫﺎﻳﻰ ﺑـﻮده و ﻫﺴﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻧـﺴـﻞ!ﻫـﺎى ﺑـﻌـﺪى در آﻧــﻬـﺎ‬ ‫ﻣـﻰ!ﺗـﻮاﻧﻨـﺪ رﺷـﺪ ﻛـﻨـﻨﺪ و ﺑـﻪ‬ ‫ﺗــﻮﺳــﻌـﻪ داﻧــﺶ و آزﻣــﻮدن‬ ‫ﻓﺮﺿـﻴﺎت ﻋـﻠﻤـﻰ ﺑﭙـﺮدازﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﺑـﺎﻳﺪ ﺑـﻪ روح آﻧﻬـﺎ ﻛﻪ آن‬ ‫روز اﻳﻦ زﺣﻤﺎت را ﻛﺸﻴﺪه!اﻧﺪ‬ ‫و اﻣﺮوز در ﻣﻴﺎن ﻣﺎ ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫درود ﻓـﺮﺳـﺘـﺎد و ﺗـﻼش ﻛـﺮد‬ ‫واﻗﻊ!ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺟﻮاﻧﺎن ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪى‬ ‫را ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻛﺎر آﻧﻬﺎ آﺷﻨﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﺎدﻣـﺎن ﺑﺎﺷﺪ در زﻣﺎﻧﻰ اﻳﻦ‬ ‫اﺗﻔﺎﻗﺎت اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدى از ﻗﺎﻓﻠﻪ رﺷﺪ‬ ‫ﻋﻠﻤﻰ در ﺟـﻬﺎن ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎده اﺳـﺖ و ﻋﻮارض ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻟﻪ‬ ‫در زواﻳﺎى ﮔـﻮﻧﺎﮔـﻮن زﻳﺴـﺖ ﻫﻤـﻮﻃﻨـﺎن ﻣﺎ در ﻧـﺴﻞ!ﻫـﺎى‬ ‫ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺑـﻪ ﺻﻮرت ﺷﻜـﺴﺖ!ﻫـﺎى ﺗﺎرﻳﺨـﻰ و ﻣﻌـﻀﻼت‬ ‫ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن اﺟﺘﻤـﺎﻋﻰ در اﺑﺘﺪاى ﻗـﺮن ﮔﺬﺷﺘـﻪ )اﻧﺘﻬﺎى دوره‬ ‫ﻗﺎﺟﺎر و اﺑـﺘﺪاى دوره ﭘﻬﻠﻮى اول( ﺧﻮد را ﻧـﺸﺎن داده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﭘﺮ ﻛﺮدن ﺧﻸ و رﻓﻊ ﻋﻘﺐ!اﻓﺘﺎدﮔﻰ ﻛﻪ ده!ﻫﺎ ﺳﺎل ﺑﺮاى‬ ‫آن زﻣـﺎن ﻻزم ﺑـﻮده اﺳـﺖ را ﻧـﺒـﺎﻳـﺪ از اﺳـﺘـﺎدان ﻧﺴـﻞ اول‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه!ﻫﺎى ﻛﺸﻮر اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ )و ﻧﺪارﻳﻢ(‪.‬‬ ‫وﻟﻰ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ اﻛﺘﺸﺎف!ﻫﺎى ﻋﻠﻤﻰ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ در‬ ‫ﻣﺮزﻫـﺎى داﻧﺶ‪ ،‬ﻫﻢ!ارزى و ﻫﻢ!ﺳـﻨﮕﻰ ﺑﺎ اﻓـﺮاد ﻣﺸﻬﻮر‬ ‫ﻋﻠﻤﻰ ﺟﻬﺎن را ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎرات اﺳﺘﺎدان ﻧﺴﻞ اول ﺑﻴﻔﺰاﻳﻴﻢ‪،‬‬ ‫در دﻧﻴﺎى اﻣﺮوز ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﻛﻨﺘﺮل داده!ﻫﺎ‬ ‫از ﻃـﺮق ﻣـﺨــﺘـﻠـ‪) S‬ﺑـﻪ وﻳـﮋه اﻳــﻨـﺘـﺮﻧـﺖ‪ ،‬ﺣـﺘــﻰ ﺑـﺮاى‬ ‫داﻧﺶ!آﻣﻮزان( ﺑﺴﻴﺎر راﺣﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎرى ﺑﺮﺧﻼف ﻫﺪف‬ ‫ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﻢ!آﻣﻮزى اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﺣﺖ ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻔﻜـﺮ ﻣﻨﻄﻘﻰ‪ ،‬ﻧﮕﺎه واﻗﻊ!ﺑـﻴﻨﺎﻧﻪ و زﻧﺪﮔﻰ ﺷﺮاﻓـﺘﻤﻨﺪاﻧﻪ‬ ‫ﻋـﺠـﻴـﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻳـﻨـﻜـﻪ ﻛـﺴـﻰ را ﺑـﻴـﻬﻮده و ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬ ‫ﻏﻴﺮواﻗﻌﻰ در ﻣﺮزﻫﺎى ﻋﻠﻢ ﺗﺼﻮر و ﺗﻼش ﻛﻨﻴﻢ ﻧﻈﺮﻳﺎت‬ ‫آزﻣﻮده!ﻧﺸﺪه را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﻠﻤﻰ و اﻓﺘﺨﺎرات ﻋﻠﻤﻰ‬ ‫ﺧﻮد ﺗـﻠﻘـﻰ ﻛﻨـﻴﻢ‪ ،‬ﻛـﺎرى اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻧﻪ از دل آن ﺑـﺮاى ﻣﺎ‬ ‫»اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ« ﺑﻴﺮون ﻣﻰ!آﻳﺪ)!( و ﻧﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه »اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ« را در‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎرات ﻣﻠﻰ ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد )و ﻧﻪ‬ ‫ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗﻰ رخ دﻫﺪ(‪ .‬اﻓﺘﺨﺎرات ﻣﻠﻰ ﻣﺎ‬ ‫ﻫﻢ!اﻛﻨﻮن ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻼش!ﻫﺎى واﻗﻌﻰ داﻧﺸﻤﻨﺪان و داﻧﺸﮕﺮان‬ ‫ﻣﺎ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻻت آﻧﻬﺎ در ﺳﻄﺢ درﺟﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﻦ!اﻟﻤﻠﻠﻰ در ﺣﺎل‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺷﻜﻞ!ﮔﻴﺮى اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫و ﺑﺠﺎى ﻣﻘﺎﻻت ﻋﻠﻤﻰ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳﺎت آزﻣﻮده!ﺷﺪه‪ ،‬اﺧﺘﺮاﻋﺎت‬ ‫واﻗﻌًـﺎ ﺛﺒﺖ!ﺷﺪه در ﺳـﻄﺢ ﺑﻴـﻦ!اﻟﻤﻠﻠـﻰ و ﻛﺘﺎب!ﻫـﺎى ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻛﻪ در ﻫﻤﻴﻦ اﻳﺮان ﻣﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و‬ ‫ﻣﻰ!ﺷـﻮد )ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﻛـﻪ ﺗﻌﺪاد آﻧﻬـﺎ ﻛﻢ ﻫﻢ ﺑـﺎﺷﺪ( اﺳﺒﺎب‬ ‫اﻓﺘﺨﺎر ﻣـﺎ اﺳﺖ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت واﻗـﻌﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻴـﻢ ﺗﺎ‬ ‫ﺟﻮاﻧﺎن ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪى ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت آﺷﻨﺎ ﺷـﻮﻧﺪ و ﻫﻢ ﺑﺎ‬ ‫اﻓﺘﺨﺎراﺗﻰ ﻛﻪ واﻗﻌًﺎ ﻣﻰ!ﺗﻮان ﻛﺴﺐ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﻳﮕﺎه و اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫ﻋﻠـﻤﻰ را ﻫﻢ از اﻳﻦ ﻃـﺮﻳﻖ ﺑﻪ درﺳـﺘﻰ ﻣﻰ!ﺗﻮان ﺷـﻨﺎﺧﺖ و‬ ‫ﻣﻰ!ﺗﻮان ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ درﺳﺘﻰ اﮔﺮ در ﻫﻤـﻴﻦ ﻛﺸﻮر ﺧﻮدﻣﺎن‬ ‫ﺑﺨـﻮاﻫﻴﻢ در ﺳـﻄﺢ درﺟـﻪ ﻳﻚ و اﺳﺘـﺎﻧﺪارد واﻗﻌـﻰ اﻣﺮوز‬ ‫ﻋﻠﻤﻰ دﻧـﻴﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣـﻌﻴﺎرﻫﺎ و ﻣﻼك!ﻫﺎى ﺳـﻨﺠﺶ‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻗـﺎﺑﻞ ﻛﺴﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻃﺮح ﻣﺒﺎﺣﺚ در‬ ‫ﻣﻮرد ﻛﺎرﻫﺎى اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺰرﮔﺎن ﻋﻠﻤﻰ درﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫)ﻛﻪ ﭼﻨـﻴﻦ اﻧﺘﻈﺎرى ﻧـﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣـﻨﻄﻘﻰ از آﻧﻬـﺎ ﻧﻤﻰ!رﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ(‪ ،‬ﻧﻤﻰ!ﺗﻮان ﺑﻪ ﺗـﻮﺳﻌﻪ ﻋﻠﻤﻰ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺴﻰ را‬ ‫ﻫﻢ ﻧﻤﻰ!ﺗﻮان از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ راه ﻋﻠﻢ ﻛﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫دﻛﺘﺮ ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﻘﺪﻳﺮ اﺳﺖ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﻬﺪى زارع‬ ‫ﭼﻮن دﻛـﺘﺮ »ﻣﺤﻤـﻮد ﺣﺴﺎﺑﻰ« اﺳـﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑـﺪﻳﻬﻰ اﺳﺖ‬ ‫ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ زﻧـﺪﮔﻰ اﻳﺸﺎن ﻛﻪ ﺑﺴﻴـﺎر ﭘﺮﻧﻮﺳﺎن و ﺑﺎ زﺣﻤﺎت‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر )ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻛﻮدﻛﻰ( ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ!اﻧﺪ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻜﺎر و ﭘﺎﻳﻤﺮدى‪،‬‬ ‫راه ﻋﻠﻢ را ﺑﭙﻴﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﻪ درﺟـﺎت ﻋﺎﻟﻰ ﻋﻠﻤﻰ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاى‬ ‫ﺑﺴﻴﺎرى از ﺟﻮاﻧﺎن و ﻋﻼﻗﻪ!ﻣﻨﺪان ﺑﻪ ﻋﻠﻢ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺟﺎﻟﺒﻰ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰ!ﺗﻮاﻧﺪ اﻣﻴﺪﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ )ﺣﺘﻰ ﺑﺮاى آن دﺳﺘﻪ از‬ ‫ﺟﻮاﻧﺎن ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺖ!ﻫﺎى ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ را ﺑﺮاى ﺧﻮد‪ ،‬ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و‬ ‫در دﺳﺘﺮس ﻧﻤﻰ!ﺑﻴﻨﻨﺪ(‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ راه ﺑﺰرﮔﺎﻧﻰ ﭼﻮن‬ ‫ﻣﺮﺣـﻮم دﻛﺘﺮ »ﺣـﺴﺎﺑـﻰ« را ﺑﭙﻴـﻤﺎﻳﻨـﺪ و اﻟﺒﺘـﻪ در اﻧﺪازه!ﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ!ﻫﺎ و اﻣﻜﺎﻧﺎت زﻣﺎﻧﻪ!ﺷﺎن )ﻛﻪ از ﺑﺴﻴﺎرى از ﺟﻬﺎت ﺑﺎ‬ ‫زﻣـﺎﻧﻪ دﻛـﺘﺮ »ﺣـﺴـﺎﺑﻰ« ﺑـﺴﻴـﺎر ﻣﺘـﻔـﺎوت اﺳﺖ( در آن راه‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺮده و از ﻃﺮﻳـﻖ ﻋﻠﻢ!آﻣﻮزى ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و‬ ‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ!ﻳﻰ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﺒـﺘﻪ ﻃﺒـﻴﻌﻰ اﺳﺖ ﻛـﻪ اﻣﻜﺎن ﻛـﺴﺐ ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﻣﺪرك‬ ‫ﻛـﺎرﺷﻨـﺎﺳﻰ و دﻛـﺘـﺮا )ﺣﺘـﻰ ﺑﺮاى ﻛـﺴـﺎﻧﻰ ﻛـﻪ اﺳﺘـﻌـﺪاد‬ ‫ﻓﻮق!اﻟﻌﺎده داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ( در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻪ وﺟﻮد دارد و‬ ‫ﻼ ﻣـﻨـﻄـﻘﻰ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺟـﻮاﻧﻰ ﺣـﺘـﻰ ﺑﺎ اﺳـﺘـﻌـﺪاد‬ ‫ﻧـﻪ اﺻ ً‬ ‫ﺧﺎرق!اﻟﻌﺎده در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺨﻮاﻫﺪ )ﻳﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ( ﭘﻰ!درﭘﻰ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻣﺮﺣﻮم دﻛﺘﺮ »ﺣﺴﺎﺑﻰ« ﭼـﻨﺪﻳﻦ ﻣﺪرك ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻰ ﻳﺎ‬ ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻰ!ارﺷﺪ ﻳﺎ دﻛﺘﺮا ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗـﺨﺼﺼﻰ ﺷﺪن و‬ ‫ﮔـﺴﺘـﺮش ﺣـﻮزه!ﻫﺎى ﺧـﺎص ﻋـﻠﻢ و ﺗـﻮﺳـﻌـﻪ دوره!ﻫﺎى‬ ‫ﭘﮋوﻫﺸﻰ ﭘﺴﺎدﻛﺘﺮا در ﺟﻬﺎن و اﻛﻨﻮن در اﻳﺮان و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫ﻓﺮﺻﺖ!ﻫﺎى ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺮاى دوره!ﻫﺎى ﭘﮋوﻫﺸﻰ و ﻋﻀﻮﻳﺖ‬ ‫در ﺗﻴﻢ!ﻫﺎى ﭘﮋوﻫﺸﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ در دﻧﻴﺎ )و در‬ ‫اﻳﺮان( وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ!ﻫﺎى ﻧﻮﻳﻨﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺟﻮاﻧﻰ‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭘﺲ از اﺧﺬ ﻣﺪرك دﻛﺘﺮا‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﺣﻮزه ﺗﺨﺼﺼﻰ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ!ﻫﺎى ﺑﻴﺸﺘﺮ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧـﻪ ﻋﻮض‬ ‫ﺷﺪه و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎى رﺷﺪ ﻋﻠﻤﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺣﺪود ‪ ٨٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻫﻤﺨﻮاﻧﻰ ﻧﺪارد‪) .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﻀﻰ از ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎى رﺷﺪ ﻋﻠﻤﻰ‬

‫ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ‪ ٢٠‬ﻳﺎ ‪ ١٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت ﺷﺪه اﺳﺖ!(‬ ‫وﻟﻰ آﻧـﭽﻪ ﻣﻬـﻢ اﺳﺖ‪ ،‬آن اﺳﺖ ﻛـﻪ در ﻫﺮ زﻣـﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫راﺳﺘﮕﻮﻳـﻰ و اراﺋﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮى واﻗﻌـﻰ ﺗﻼش ﻛﻨﻴﻢ ﻧﺴـﻞ!ﻫﺎى‬ ‫ﺑﻌﺪى را ﺑـﻪ راه ﻋﻠﻢ!آﻣﻮزى و ﻛـﺴﺐ داﻧﺶ ﺗﺸﻮﻳـﻖ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫اﮔـﺮ ﻫﺮﻳـﻚ از داﻧـﺸﻤـﻨﺪان را اﻧـﺴـﺎن!ﻫﺎﻳـﻰ ﻏـﻴﺮواﻗـﻌـﻰ‪،‬‬ ‫ﺗﻚ!ﺑﻌﺪى و ﺑﻌﻀًﺎ ﻣﺎﺷﻴﻨﻰ )ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﺜﻞ روﺑﺎت ﻓﻘﻂ ﻫﻢ‬ ‫و ﻏﻢ!ﺷﺎن ﺑـﻠﻌﻴﺪن داﻧـﺶ و ﻣﺪرك ﺑﻮده و ﻫﺴـﺖ!( ﻧﺸﺎن‬ ‫دﻫﻴﻢ‪ ،‬در آن ﺻﻮرت آن ﭼﻴﺰى ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر دارﻳﻢ در ﺟﻮاﻧﺎن‬ ‫اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪ ،‬از اﻳﻦ راه اﻳﺠﺎد ﻧـﻤﻰ!ﺷﻮد‪ .‬ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ اﻣﺮوزى‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﺧﻮاﻫـﻨﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل‬ ‫ﺑﺨﻮاﻫـﻨﺪ رﺷﺪ ﻛﻨـﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﺮط رﺳـﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﺪرك دﻛـﺘﺮا و‬ ‫ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻋﻠﻤﻰ‪ ،‬آن ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﻫﻤـﻪ ﺟﻨﺒﻪ!ﻫﺎى زﻧﺪﮔﻰ زده‬ ‫ﻼ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﻴﺮى ﻧﺮوﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰ!دﻫﻨﺪ اﺻ ً‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰ!ﻛﻨﻨـﺪ زﻧﺪﮔﻰ ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳـﻂ ﻛﻨﻮﻧﻰ‬ ‫از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺴـﺐ ﻋﻠﻢ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻰ!ﺷﻮد‪ .‬اﻟـﺒﺘﻪ ﻛﺴﺐ ﻋﻠﻢ‪،‬‬ ‫دﻧﺒﺎل ﻣﺸﺎﻏﻞ ﭘﮋوﻫﺸﻰ رﻓﺘﻦ و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﺪارج ﺑﺎﻻ در اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻛﺎرﻫﺎ در ﻫﺮ زﻣﺎﻧﻰ‪ ،‬ﻛﺎرى اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ!ﻳﻰ ﺑﻪ‬ ‫آﺳﺎﻧـﻰ ﺣﺎﺻﻞ ﻧـﻤﻰ!ﺷﻮد و زﺣـﻤﺎت و ﻣﺸـﻜﻼت ﺧﺎص‬ ‫ﺧﻮدش را دارد‪ .‬وﻟﻰ واﻗﻌﻴﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣـﺎل اراﺋﻪ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮى اﺳﻄﻮره!ﻳﻰ از داﻧﺸﻤﻨﺪان و داﻧﺸﮕﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﻏـﻴـﺮواﻗﻌـﻰ‪ ،‬اﻳـﻦ ﺧـﻄـﺮ را دارد ﻛﻪ اﺳـﺎﺳًـﺎ ﻛـﺴـﻰ در ﭘﻰ‬ ‫دﻧﺒﺎﻟﻪ!روى از آﻧﻬـﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺎور ﻣﻦ ﺗﺼﻮﻳـﺮ واﻗﻌﻰ ﺗﻤﺎم‬ ‫آﻧـﻬﺎ ﻛـﻪ در راه ﻋﻠـﻢ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ داﻧـﺶ و اﻳﺠـﺎد داﻧـﺸﮕـﺎه و‬ ‫ﭘﮋوﻫـﺸﮕﺎه در ﻛـﺸﻮر ﻣﺎ و در ﺗـﻤﺎم ﺟﻮاﻣﻊ دﻳـﮕﺮ زﺣﻤـﺖ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪه!اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎورﺗﺮﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮى اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫در رواج آن ﻛﻮﺷـﻴﺪ و ﻧﺴﻞ!ﻫـﺎى ﺑﻌﺪى را ﺑﺎ آن آﺷـﻨﺎ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫واﻗﻊ!ﺑـﻴﻨﻰ و واﻗـﻊ!ﮔﺮاﻳﻰ ﺑـﻬﺘﺮﻳـﻦ ﺷﻴﻮه ﻧـﮕﺎه ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻣﺴﺎﻟـﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ!ﻛـﻪ ﺑﺰرﮔﺎن ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ ﻧﻘﺶ ﻣﺜﺒـﺖ و ﻣﻬﻢ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﺮ زﻣﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﮔﺬاﺷﺘﻪ!اﻧﺪ‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﻛﺎﻓﻰ ﺑﺮاى ﺗﺠﻠﻴﻞ از‬

‫‪ζ‬‬

‫ﻣـﻬــﻨـﺪﺳــﺎن ﺳـﺮن ﺗـﻌــﻤـﻴــﺮات ﻗـﺴـﻤــﺖ اﻋـﻈــﻢ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرددﻫﻨـﺪه ﺑﺰرگ ﻫﺎدرون‪ ،‬ﺑﺰرگ!ﺗﺮﻳﻦ آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎه‬ ‫دﺳﺖ!ﺳﺎز ﺑﺸﺮ را ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻘﺎﻣـﺎت‬ ‫ﺳﺮن ﺟـﺎﻳﮕﺰﻳـﻨﻰ ‪ ٥٣‬آﻫﻦ!رﺑـﺎى ﺑﺰرگ ﺑﺎﻗـﻰ ﻣﺎﻧﺪه در‬ ‫ﺗﻮﻧﻞ ‪ ٢٥‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮى اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرددﻫﻨﺪه ﻋﻈﻴﻢ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ‬ ‫و داﻧﺸـﻤﻨـﺪان اﻋﻼم ﻛـﺮدﻧﺪ ﺗﺎ اواﻳـﻞ ﻓﺼـﻞ ﭘﺎﻳـﻴﺰ اﻳﻦ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه را ﻓﻌﺎل ﺧـﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻮرددﻫﻨﺪه ﺑﺰرگ‬ ‫ﻫﺎدرون در ﻣﺎه ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﻣﻴﺎن ﻫﻴﺎﻫﻮى‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر آﻏﺎز ﺑﻪ ﻛﺎر ﻛﺮده و ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ‪ ١٠‬روز‬ ‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻘﺺ اﻟـﻜﺘﺮﻳﻜﻰ و ﻧﺸﺖ ﻫﻠﻴﻢ ﻣـﺎﻳﻊ ﺑﻪ داﺧﻞ‬ ‫ﺗــﻮﻧـﻞ ﺑــﻪ ﺻــﻮرت ﻛــﺎﻣـﻞ از ﻛــﺎر ﻣــﺘــﻮﻗـ‪ S‬ﺷــﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرددﻫﻨﺪه ﻫﺎدرون ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤـﻘﻴﻘﺎت اﺗﻤﻰ‬ ‫اروﭘﺎ و ﺑـﺎ ﻫﻤﻜﺎرى ﻛـﺸﻮرﻫﺎى ﻣـﺨﺘﻠـ‪ S‬ﺑﻴﻦ!اﻟﻤـﻠﻠﻰ‬ ‫ﺗـﺎﺳـﻴﺲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻫـﺪف اﺻـﻠﻰ از اﺣـﺪاث اﻳـﻦ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﺎزﺳﺎزى ﻟﺤﻈﺎت اوﻟﻴﻪ ﭘﺲ از اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑـﺘﻮاﻧﻨﺪ درﺑﺎره اﺑﺘﺪاﻳﻰ!ﺗﺮﻳﻦ ذرات‬ ‫در ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎده را ﺑﻪ وﺟﻮد آورده!اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﻛﻨـﻨﺪ‪ .‬از دﻳﮕـﺮ اﻫﺪاف ﻛﻠـﻴﺪى در اﻧﺠـﺎم اﻳﻦ آزﻣﺎﻳـﺶ‬ ‫ﻳﺎﻓـﺘﻦ ﺑـﻮزون ﻫﻴـﮕﺰ ﺑﻪ ﻣـﻨﻈـﻮر ﺗﺸـﺮﻳﺢ ﺟﺮم در ﺟـﻬﺎن‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻨـﺪﺳﺎن در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻌﻤـﻴﺮ اﺧﺘﻼﻻت اﻳﺠﺎد‬ ‫ﺷـﺪه در ﻫﺎدرون ﻋـﻼوه ﺑـﺮ ﺟـﺎﻳﮕـﺰﻳـﻨـﻰ و ﺗﻌـﻤـﻴﺮ ‪٥٣‬‬ ‫آﻫﻦ!رﺑﺎى ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﻮﻧﻞ اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرددﻫﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺎ اﺻﻼح‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر آﻧﻬﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﺧﺘﻼل ﻣﺠﺪد را ﻛﺎﻫﺶ دادﻧﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻰ دﻳﮕﺮ در ﺻﻮرت رخ دادن ﺣـﺎدﺛﻪ!ﻳﻰ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫آﻫﻦ!رﺑﺎﻫﺎ ﻣﻰ!ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻛﺮده و از ﺷﺪت‬ ‫ﺣﺎدﺛـﻪ ﺑﻜـﺎﻫﻨﺪ‪» .‬اﺳـﺘﻴـﻮ ﻣﻴﺮز« ﻣـﺴﻮول ﺗـﻜﻨﻮﻟـﻮژى و‬ ‫ﺷـﺘﺎب!دﻫـﻨـﺪه!ﻫـﺎى ﺳﺮن اﻳـﻦ ﻋـﻤﻠـﻴـﺎت ﺗـﻌﻤـﻴـﺮاﺗـﻰ را‬ ‫دﺳـﺘــﺎوردى ﺑـﺰرگ ﻣـﻰ!داﻧــﺪ ﻛـﻪ اﻣــﻜـﺎن ﺗـﻤــﺮﻛـﺰ ﺑـﺮ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ!ﻫﺎى ﺳﺮن در ﺻﻮرت وﻗﻮع ﻣﺠﺪد ﺣﺎدﺛﻪ!ﻳﻰ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬ ‫و ﻧﺼﺐ ﺳﻴﺴﺘﻤـﻰ ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎدﺛﻪ!ﻳﻰ را‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳﺖ‪ .‬اﻛﻨﻮن ﺑﺎ ﻗﺮارﮔﻴﺮى ﺗﻤﺎﻣﻰ آﻫﻦ!رﺑﺎﻫﺎ‬ ‫در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺧﻮد را ﺑﺮ اﺗﺼﺎل‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺎ ﻳـﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻧﺼﺐ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺟﺪﻳـﺪ‬ ‫ﻣﻰ!ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﺰارش ﻣﻬﺮ درﻳﭽﻪ!ﻫﺎى ﻓﺸﺎر اﺿﺎﻓﻰ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر اﻓﺰاﻳﺶ اﻳﻤﻨﻰ و ﺟﻠﻮﮔـﻴﺮى از ﻧﺸﺖ ﻫﻠﻴﻢ در‬ ‫درون ﺗﻮﻧﻞ اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرددﻫﻨﺪه ﻧﺼﺐ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ζ‬‬

‫‪ζ‬‬

‫ﮔﺬر از اﺳﻄﻮره ﺑﻪ ﻛﻴﻬﺎن‪%‬ﺷﻨﺎﺳﻰ‬ ‫ﺷﻤﺎره ‪ ١٨٤‬ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻧﺠﻮم ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻤﺎره ﺣﺎوى‬ ‫ﻣﻄﺎﻟـﺐ ﺧﻮاﻧﺪﻧﻰ ﺑﺴـﻴﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻳﻜﻰ از ﻣـﻬﻢ!ﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣـﻄﺎﻟـﺐ اﻳـﻦ ﺷـﻤﺎره ﻣـﺎﻫـﻨـﺎﻣﻪ ﻧـﺠـﻮم ﻣـﻘﺎﻟـﻪ داﺳـﺘـﺎن‬ ‫ﺗﻠـﺴﻜـﻮپ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳـﺦ ﺳﺎﺧـﺖ و اﺳﺘﻔـﺎده از‬ ‫ﺗﻠﺴـﻜﻮپ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳـﻚ اﺑﺰار ﻧﺠﻮﻣﻰ ﻣـﻰ!ﭘﺮدازد‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻘـﺎﻟﻪ ﻣﻰ!ﺧﻮاﻧﻴـﻢ از ﺗﻠﺴﻜﻮپ در اﺑـﺘﺪا ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان‬ ‫وﺳﻴﻠﻪ!ﻳﻰ ﺑـﺎ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎى ﻧﻈﺎﻣﻰ اﺳﺘﻔـﺎده ﻣﻰ!ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻨﺠﻤﺎﻧﻰ ﻛﻪ از آن در رﺻﺪﻫﺎى اﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳﻰ‬ ‫اﺳﺘﻔـﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻣـﺎس ﻫﺎرﻳﻮت اﻧﮕـﻠﻴﺴﻰ و ﮔـﺎﻟﻴﻠﻪ‬ ‫اﻳـﺘـﺎﻟـﻴـﺎﻳـﻰ ﺑـﻮدﻧـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣـﻘـﺎﻟـﻪ ﺑـﺎ ﻣـﻌـﺮﻓـﻰ! ﺑـﺮﺗـﺮﻳـﻦ‬ ‫ﺗﻠﺴﻜﻮپ!ﻫﺎى ﺟﻬﺎن و ﺗـﻐﻴﻴﺮاﺗﻰ ﻛﻪ در ﻣﺒﺎﻧﻰ ﻧﺠﻮم در‬ ‫اﺛـﺮ آﺷﻨـﺎﻳـﻰ ﺑﺎ اﺑـﺰارﻫـﺎى ﺟـﺪﻳﺪ ﺑـﻪ وﺟـﻮد آﻣﺪ‪ ،‬اداﻣـﻪ‬ ‫ﻣﻰ!ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﮔﺬر از اﺳـﻄﻮره ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﻛﻴﻬﺎن!ﺷﻨﺎﺳـﻰ ﻣﻘﺎﻟﻪ‬ ‫ﻣﻬـﻢ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺷـﻤﺎره اﺳﺖ‪ .‬ﻋـﻤﺪه ﺑﺤﺚ اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ‬ ‫درﺑﺎره ﻧـﺎﺳﺎزﻧﻤـﺎ )ﻣﺘﻨـﺎﻗﺾ!ﻧﻤـﺎ ﻳﺎ ﭘﺎرادوﻛـﺲ( اوﻟﺒﺮس‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اوﻟﺒﺮس ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﺮا ﺷﺐ!ﻫﺎ آﺳﻤﺎن ﺗﺎرﻳﻚ اﺳﺖ؟‬ ‫اﻟـﺒﺘـﻪ ﭘـﺎﺳﺦ ﺳـﺎده و ﺳـﺮراﺳـﺖ آن اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺷـﺐ!ﻫﺎ‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺑﺤﺜﻰ ﻓﻨﻰ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻰ!دﻫﺪ ﺟـﺴﺖ!وﺟﻮ ﺑﺮاى ﻳﺎﻓﺘـﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺻﺤﻴﺢ ﻫـﻤﻴﻦ‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ ﭼﻘﺪر ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش اﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳﻰ ﺟﺪﻳﺪ و‬ ‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷـﻨﺎﺧﺖ درﺳﺖ ﻣﺎ از ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺮاﻣـﻮن ﻛﻤﻚ‬ ‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در اﻳـﻦ ﺷﻤﺎره ﻣﻰ!ﺧﻮاﻧﻴـﻢ‪ :‬اﺳﺮار زﻧﺪﮔﻰ‬ ‫ﺳﻴﺎﻫـﭽﺎﻟﻪ!ﻫﺎ‪ ،‬داﺳﺘـﺎن ﺗﻠﺴﻜﻮپ‪ ،‬ﮔﺬر از اﺳـﻄﻮره! ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻠﻢ ﻛﻴﻬﺎن!ﺷﻨﺎﺳـﻰ‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﻓﻀﺎى ژرف‪ ،‬ﮔﻔﺖ!وﮔﻮ ﺑﺎ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﺣﺒـﻴﺐ ﺧﺴﺮوﺷﺎﻫﻰ‪ ،‬ﻧـﻘﺸﻪ آﺳﻤﺎن و ﭘﺪﻳﺪه!ﻫـﺎى‬ ‫آﺳـﻤـﺎن‪ ،‬زﻧـﺪﮔـﻴـﻨـﺎﻣـﻪ ﺟـﻮرداﻧـﻮ ﺑـﺮوﻧـﻮ‪ ،‬آﺷـﻨـﺎﻳـﻰ ﺑـﺎ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ!ﻫﺎى آﻓﺘﺎﺑﻰ‪ ،‬داﻧﺴﺘﻨﻰ!ﻫﺎى ﺷﮕﻔﺖ!اﻧﮕﻴﺰ ﻧﺠﻮم‪،‬‬ ‫ﻧﻘﺪ ﻛﺘﺎب )آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻓﻀﺎ ﺑﺮاى ﻫﻤﻪ(‪ ،‬داﺳﺘﺎن ﻋﻠﻤﻰ‪-‬‬ ‫ﺗـﺨﻴـﻠﻰ‪ ،‬و‪ ...‬اﻳـﻦ ﻣﺠـﻠـﻪ در ‪ ٧٢‬ﺻﻔـﺤﻪ و ﻗـﻴﻤـﺖ‬ ‫‪ ١٥٠٠‬ﺗﻮﻣﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در زﻣﺎن ﺗﺪرﻳﺲ در داﻧﺸﮕﺎه ﭘﺮﻳـﻨﺴﺘﻮن دﻛﺘﺮ ﺣﺴﺎﺑﻰ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰ!ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺳﻔﺮه ﻫﻔﺖ!ﺳﻴﻨﻰ ﺑﺮاى اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ و ﺟﻤﻌﻰ‬ ‫از ﺑﺰرگ!ﺗﺮﻳﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان دﻧﻴﺎ از ﺟﻤﻠﻪ »ﺑﻮر«‪»،‬ﻓﺮﻣﻰ«‪،‬‬ ‫»ﺷﻮرﻳﻨﺪﮔﺮ« و»دﻳﺮاگ« و دﻳﮕﺮ اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮕﺎه ﺑﭽﻴﻨﻨﺪ‬ ‫و اﻳﺸﺎن را ﺑﺮاى ﺳﺎل ﻧﻮ دﻋﻮت ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻗﺎى دﻛﺘﺮ ﺧﻮدﺷﺎن‬ ‫ﻛﺎرت!ﻫﺎى دﻋـﻮت را ﻃﺮاﺣﻰ ﻣﻰ!ﻛـﻨﻨﺪ و ﺣﺎﺷـﻴﻪ آن را ﺑﺎ‬ ‫ﮔﻞ!ﻫﺎى ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ ﻛﻪ زﻳﺮ ﺳﺘﻮن!ﻫﺎى ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﻴﺪ ﻫﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﺰﻳﻴﻦ ﻣﻰ!ﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻨﺸﺄ و ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻦ ﮔﻞ!ﻫﺎ را ﻫﻢ ﺗﻮﺿﻴﺢ‬ ‫ﻣﻰ!دﻫﻨـﺪ ﭼﻮن ﻣﻰ!داﻧﺴﺘﻨـﺪ وﻗﺘﻰ رﻳﺸﻪ ﻣﺸـﺨﺺ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﺑـﺮاى ﻃـﺮف ﻣـﻘﺎﺑـﻞ دﻟـﺪادﮔـﻰ اﻳـﺠـﺎد ﻣـﻰ!ﻛﻨـﺪ‪ .‬دﻛـﺘـﺮ‬ ‫ﻣﻰ!ﮔـﻔﺖ‪» :‬ﺑـﺮاى ﻫﻤـﻪ ﻛﺎرت دﻋـﻮت ﻓﺮﺳـﺘﺎدم و ﭼـﻮن‬ ‫ﻣﻰ!داﻧﺴﺘﻢ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﺪون وﻳﻮﻟﻨﺶ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﻤﻰ!رود‪ ،‬ﺗﺎﻛﻴﺪ‬ ‫ﻛﺮدم ﺳﺎزش را ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺳﺮ وﻗﺖ آﻣﺪﻧﺪ‪،‬‬ ‫اﻣﺎ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ‪ ٢٠‬دﻗـﻴﻘﻪ دﻳﺮﺗﺮ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ ﭼﻮن ﺧﻮاﻫﺮم را‬ ‫ﺧﻴﻠﻰ دوﺳﺖ دارم ﺧﻮاﺳﺘﻢ او ﻫﻢ ﺟﺸﻦ ﺳﺎل ﻧﻮ اﻳﺮاﻧﻴﺎن‬ ‫را ﺑﺒﻴﻨـﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻮرًا ﻳﻚ ﺷﻤﻊ ﺑﻪ ﺷﻤـﻊ!ﻫﺎى روﺷﻦ اﺿﺎﻓﻪ‬ ‫ﻛﺮدم و ﺑﺮاى اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم ﻛﻪ ﻣﺎ در آﻏﺎز ﺳﺎل ﻧﻮ‬ ‫ﺑﻪ ﺗـﻌﺪاد اﻋﻀـﺎى ﺧﺎﻧﻮاده ﺷـﻤﻊ روﺷﻦ ﻣـﻰ!ﻛﻨﻴﻢ و اﻳـﻦ‬ ‫ﺷﻤﻊ را ﻫـﻢ ﺑﺮاى ﺧﻮاﻫﺮ ﺷﻤـﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻫـﺮ ﺣﺎل‬ ‫ﺑﻌـﺪ از ﻳﻜـﺴﺮى ﺻﺤـﺒﺖ!ﻫﺎى ﻋـﻤﻮﻣـﻰ اﻳﻨﺸـﺘﻴﻦ از ﻣـﻦ‬ ‫ﺧﻮاﺳـﺖ ﺑﺎ دﻣـﻴﺪن و ﺧـﺎﻣﻮش ﻛـﺮدن ﺷﻤـﻊ!ﻫﺎ ﺟـﺸﻦ را‬

‫ﺣﻜﺎﻳﺘﻰ از ﻛﺘﺎب ﺧﺎﻃﺮات ﻣﻬﻨﺪس اﻳﺮج ﺣﺴﺎﺑﻰ‬

‫آﻳﻨﻪ ﺑﺎ »آ« ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻳﻜﺮﻧﮕﻰ‪ ،‬ﺷﻤﻊ ﺑﺎ »ش« ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻓﺮوغ‬ ‫زﻧـﺪﮔﻰ و ‪ ...‬ﻫـﻤﻪ ﻣـﺘﻌـﺠـﺐ ﻣﻰ!ﺷـﻮﻧﺪ و اﻳـﻨﺸـﺘﻴـﻦ‬ ‫ﻣﻰ!ﮔﻮﻳﺪ آداب و ﺳﻨﻦ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را از دوﺳﺘﻰ‪،‬‬ ‫اﺣﺘﺮام و ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ زﻳـﺴﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻳﺎد‬ ‫ﻣﻰ!دﻫﺪ‪ .‬آن ﻫﻢ در زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ دﻧﻴﺎ ﻫﻨﻮز اﻳﻦ ﺣﺮف!ﻫﺎ را‬ ‫ﻧﻤﻰ!زد و ﻧﺨﺒﮕﺎﻧﻰ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻮر‪ ،‬ﻓﺮﻣﻰ و دﻳﺮاك‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻋﻤﻴﻖ را درك ﻣﻰ!ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌـﺪ ﻳﻚ ﻛﺎﺳـﻪ آب روى ﻣﻴﺰ ﮔـﺬاﺷﺘﻪ و ﻳﻚ ﻧـﺎرﻧﺞ‬ ‫داﺧﻞ آب ﻗـﺮار داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻗﺎى دﻛـﺘﺮ ﺑﺮاى ﻣﻬـﻤﺎﻧﺎن‬ ‫ﺗﻮﺿـﻴﺢ ﻣﻰ!دﻫـﻨﺪ ﻛـﻪ اﻳﻦ ﻛﺎﺳـﻪ ‪١٠‬ﻫﺰار ﺳﺎل ﻗـﺪﻣﺖ‬ ‫دارد‪ .‬آب ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻓﻀﺎﺳﺖ و ﻧﺎرﻧﺞ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻛﺮه زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‬ ‫و اﻳﻦ ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ ﺗﻌـﻠﻴﻖ ﻛﺮه زﻣﻴـﻦ در ﻓﻀﺎﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨـﺸﺘﻴﻦ‬ ‫رﻧﮕـﺶ ﻣﻰ!ﭘـﺮد‪ ،‬ﻋﻘـﺐ!ﻋﻘﺐ ﻣـﻰ!رود و روى ﺻﻨـﺪﻟﻰ‬ ‫ﻣﻰ!اﻓﺘﺪ و ﺣﺎﻟﺶ ﺑﺪ ﻣﻰ!ﺷﻮد‪ .‬از او ﻣﻰ!ﭘﺮﺳﻨﺪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ‬ ‫اﻓﺘﺎده؟ ﻣﻰ!ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﺎ در ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺧﻮدﻣﺎن ‪ ٢٠٠‬ﺳﺎل‬ ‫ﭘﻴﺶ داﻧﺸﻤﻨﺪى داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ وﻗﺘﻰ اﻳﻦ ﺣﺮف را زد‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎ‬ ‫او را ﺑﻪ ﻣـﺮگ ﻣﺤـﻜﻮم ﻛـﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﻤـﺎ از ‪١٠‬ﻫﺰار ﺳـﺎل‬ ‫ﭘﻴـﺶ اﻳﻦ ﻣﻄـﻠﺐ را ﺑﻪ زﻳـﺒﺎﻳﻰ ﺑـﻪ ﻓﺮزﻧﺪان!ﺗـﺎن آﻣﻮزش‬ ‫ﻣ ﻰ ! د ﻫ ﻴﺪ ‪ .‬ﻋ ﻠ ﻢ ﺷ ﻤ ﺎ ﻛ ﺠ ﺎ و ﻋ ﻠ ﻢ ﻣ ﺎ ﻛ ﺠ ﺎ ؟ !«‬ ‫ﺧﻴﻠﻰ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ آدم ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻧﻮروز‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨـﮓ‬ ‫و اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻠﻰ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ζ‬‬

‫ﺗﺮاﺷﻪ زﻳﺮﭘﻮﺳﺘﻰ ﻣﺤﺘﻮى واﻛﺴﻦ آﻧﻔﻠﻮآﻧﺰا‬ ‫ﭘﮋوﻫـﺸﮕـﺮان اﻣﺮﻳـﻜﺎﻳـﻰ ﻧﻮﻋﻰ واﻛـﺴﻦ ﭘـﻴﺸـﮕﻴﺮى از‬ ‫آﻧﻔﻠـﻮآﻧﺰا را روى ﻣﻮش!ﻫﺎ آزﻣـﺎﻳﺶ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛـﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺑـﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺗـﺮاﺷﻪ ﻛـﻮﭼﻚ اﺳـﺖ ﻛﻪ زﻳـﺮ ﭘـﻮﺳﺖ ﻛـﺎﺷﺘـﻪ ﻣـﻰ!ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺤﻘﻘﺎن داﻧﺸﮕﺎه اﻣﻮرى و ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژى ﺟﻮرﺟﻴﺎ در‬ ‫اﻳـﻦ واﻛـﺴـﻦ!ﻫـﺎى زﻳﺮﭘـﻮﺳـﺘـﻰ ﻛـﻪ زﻳـﺮ ﭘـﻮﺳـﺖ ﻛﺎﺷـﺘـﻪ‬ ‫ﻣﻰ!ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻴـﻜﺮوﺳﻮزن!ﻫـﺎﻳﻰ را ﻗﺮار دادﻧـﺪ ﻛﻪ ﻣﺤـﺘﻮى‬ ‫واﻛﺴﻦ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از آﻧﻔﻠﻮآﻧﺰا اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ‬ ‫ﻣﺘﺪ ﺗﺮاﺷﻪ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻮزﻧﻰ ﭘﻮﺳﺘﻰ در اﻧﺘﻘﺎل واﻛﺴﻦ آﻧﻔﻠﻮآﻧﺰا‬ ‫ﻣﻰ!ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ دﻓﺎﻋﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ‬ ‫ﻣﺮدم از اﺑﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﻔﻠﻮآﻧﺰاى ﻓﺼﻠﻰ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﺑﻪ ﻃﻮرى‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﺷﺘﻦ اﻳﻦ ﺗﺮاﺷﻪ در اﺑﺘﻼى ﻓﺼﻮل ﺳﺮد ﻣﻰ!ﺗﻮان اﻓﺮاد‬ ‫را در ﻳﻚ دوره زﻣﺎﻧﻰ ﻣﺸﺨﺺ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرى واﻛﺴﻴﻨﻪ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﮔﺰارش ﻣـﻬﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗـﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺸـﺎن ﻣﻰ!دﻫﺪ‬ ‫ﺗﺮاﺷﻪ!ﻫﺎﻳـﻰ ﻛﻪ در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮرد اﺳﺘـﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‬ ‫ﻣﺤﺘﻮى آﻧﺘﻨﻰ از ﻣﻴﻜـﺮوﺳﻮزن!ﻫﺎﻳﻰ از ﺟﻨﺲ ﻓﻮﻻد ﻣﻘﺎوم‬ ‫در ﺑـﺮاﺑﺮ ﺧـﻮردﮔﻰ ﺑـﻮدﻧـﺪ ﻛﻪ ﺑـﺎ وﻳﺮوس ﻏـﻴـﺮﻓﻌـﺎل ﺷﺪه‬ ‫آﻧﻔﻠﻮآﻧﺰا ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺮاﺷﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﻰ وارد‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ ﺷﺪ و ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ واﻛﺴﻦ در ﻣﻴﺎن‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ ﺣﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﮔﺮوه دﻳﮕﺮى از ﻣﻮش!ﻫﺎ ﺑـﻪ‬ ‫ﻫﻤﺎن اﻧـﺪازه دوز واﻛﺴﻦ ﺑﻪ روش ﺗﺰرﻳﻖ ﺑـﻴﻦ!ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ!ﻳـﻰ‬ ‫ﻣﻌـﻤﻮﻟﻰ‪ ،‬وﻳﺮوس ﻏـﻴﺮﻓﻌﺎل ﺷـﺪه آﻧﻔﻠـﻮآﻧﺰا ﺗﺰرﻳﻖ ﺷـﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﻘﻘـﺎن ﻳﻚ ﻣﺎه ﭘﺲ از واﻛﺴﻴـﻨﺎﺳﻴﻮن ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﮔـﺮوه از‬ ‫ﻣﻮش!ﻫﺎ و ﮔﺮوه ﻛـﻨﺘﺮل دوز ﺑﺎﻻﻳﻰ از وﻳﺮوس آﻧﻔﻠـﻮآﻧﺰا را‬ ‫ﺗﺰرﻳﻖ و ﻛﺸ‪ S‬ﻛﺮدﻧﺪ واﻛﺴﻴﻨﺎﺳﻴﻮن ﻣﻴﻜﺮوﺳﻮزﻧﻰ ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫ﺑﻪ روش ﺗﺰرﻳﻖ ﺑـﻴﻦ!ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ!ﻳﻰ ﻣﻨـﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ!ﻫﺎى ﻗﻮى‬ ‫اﻳﻤﻨﻰ در ﻣﻘﺎﺑﻞ وﻳﺮوس آﻧﻔﻠﻮآﻧﺰا ﻣﻰ!ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫ﻣﺸـﺨﺺ ﺷﺪ ﮔـﺮوه ﻣﻮش!ﻫﺎى ﻛـﻨﺘﺮل ﻛـﻪ ﻫﻴـﭻ واﻛﺴﻨـﻰ‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ از ﺑﻴﻤﺎرى آﻧﻔﻠﻮآﻧﺰا ﻣﺮدﻧﺪ درﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ‬ ‫ﻫــﺮ دو ﮔـﺮوه از ﻣــﻮش!ﻫــﺎﻳــﻰ ﻛـﻪ ﺑــﻪ روش ﺗــﺰرﻳـﻖ و‬ ‫ﻣﻴﻜﺮوﺳﻮزن!ﻫﺎ واﻛﺴﻦ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣـﺎ دوام واﻛﺴـﻦ در ﻣﻮش!ﻫـﺎﻳﻰ ﻛـﻪ ﺗﺮاﺷـﻪ زﻳﺮﭘـﻮﺳﺘـﻰ را‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑـﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬دﻟﻴﻞ اﻳﻦ دوام ﺑﻴﺸـﺘﺮ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﻏﻨﻰ از ﺷﺒﻜﻪ!ﻫﺎى اﻳﻤﻨﻰ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ζ‬‬

‫ﺧﺒﺮ‬

‫‪ζ‬‬

‫‪١٠‬‬

‫ﻋﻠﻢ‬

‫آﺳﻤﺎن ﺷﺐ‬

‫ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺠﻠﻪ ﻧﺠﻮم ﺷﻤﺎره ‪ ١٨٤‬ﺑﻪ ﻗﻠﻢ دﻛﺘﺮ رﺿﺎ ﻣﻨﺼﻮرى*‬

‫اوﻫﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﭘﻴﻮﺳﺖ‬ ‫ا ﺧـﻴﺮاً ﻋـﻜﺴـﻰ در رﺳﺎﻧـﻪ ﻫ ﺎ ﭼـﺎپ ﺷﺪ ه از اﻳـﻨﺸـﺘﻴـﻦ و ﺷﺨ ـﺺ دﻳﮕـﺮى ﻛﻪ ﮔ ـﻔﺘـﻪ ﺷﺪ ه ﻣـﺮﺣ ﻮم د ﻛـﺘﺮ ﺣـﺴﺎ ﺑـﻰ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻜﺲ آﻣﺪه ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺑﺮاى ﻣﺮاﺳﻢ ﻧﻮروز‪ ،‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ و ﺑﺮﺧﻰ ﻓﻴﺰﻳﻜﺪاﻧﺎن دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ اش‬ ‫دﻋ ﻮت ﻛ ﺮده ﺑ ـﻮد‪ .‬در اﻳ ﻦ ﺗﻮﺿﻴﺤـﺎ ت ﺑﺎ آب و ﺗﺎ ب ا ز ﻣ ﺮاﺳ ﻢ ﻧ ﻮر وز ا ﻳـﺮاﻧ ﻴﺎ ن و ﺳ ﻨﺖ ﻫـﺎى آ ﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒـﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻴﺎ ن آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻠﺐ ﻫﺮ اﻳﺮاﻧ ﻰ را ﺑﻪ ﺗﭙﺶ ﻣ ﻰ اﻧﺪازد‪ .‬ﺷﺨﺺ ﻛﻨﺎر اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ در ﻋﻜﺲ‪،‬ﮔﻮدل رﻳﺎﺿﻴ ﺪان‬ ‫ﻣﻌ ـﺮوف آﻟ ﻤﺎﻧ ﻰ اﺳـﺖ ﻛﻪ ﻛﻴﻬـﺎ ن ﺷﻨﺎﺳﺎ ن و ﻧـﺴﺒ ﻴﺖ دا ﻧـﺎ ن او را ﺑﺎ ﻣﺪ ل ﮔ ﻮد ل ﺑـﻪ ﻋﻨﻮان ﻳ ـﻚ ﻋﺎﻟ ﻢ ﻧﺎ ﻣـﺘﻨﺎ ﻫﻰ‬ ‫ﭼ ﺮﺧﺎ ن ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ‪ .‬در آ ن ﺳﺎ ﻟﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﻘﻞ ﻣﻰ ﺷ ﻮد ﻧﻪ ﺣﺴﺎ ﺑﻰ در ﭘ ﺮﻳﻨﺴﺘ ﻮن ﺑﻮده و ﻧﻪ دﻳﮕ ﺮ ﻓﻴﺰﻳﻜ ﺪ اﻧﺎ ﻧﻰ‬ ‫ﻛﻪ د ر اﻳﻦ ﺗ ﺨﻴﻼ ت زﺷ ﺖ ﻣﻜﺘ ﻮب آﻣﺪ ه اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎ ﻧﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎى ﻣﺎ ﺑﻪ اﻳ ﻦ ﮔ ﻮﻧﻪ ﻣ ﻄ ﺎ ﻟ ﺐ دا ﻣ ﻦ زد ه اﻧ ﺪ و‬ ‫ﺑﺨـﺸﻰ از اﻳ ﻦ ﻣ ـﺴﺎ ﺋ ﻞ ﻣـﺘﺎﺳﻔ ـﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻛـﺘﺐ درﺳـﻰ ﻫ ﻢ راه ﻳﺎﻓـﺘﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻻزم ا ﺳـﺖ ﺑﻪ ﺟﻬـﺖ ﺳ ﻼﻣﺖ ﺟ ـﺎﻣﻌﻪ‬ ‫ﻋﻠ ﻤﻰ ﻛﺸ ﻮر ﻫﻤ ﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣ ﻮﺿ ﻮﻋ ﺎ ت ﻣ ﻮاﺟﻬﻪ ﻛﻨﻴ ﻢ و ﻧﮕ ﺬ ارﻳﻢ ﺑﻴﺶ ا ز اﻳ ﻦ ﺟ ﻮاﻧﺎ ن ﻣﺎ ﻣﻨﺤﺮف ﺷ ﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫*ا ﺳ ﺘ ﺎد ﻛ ﻴﻬ ﺎ ن ﺷﻨ ﺎ س د ا ﻧﺸ ﮕﺎه ﺻ ﻨ ﻌ ﺘ ﻰ ﺷﺮﻳ و ﻣﺪ ﻳ ﺮ ﻃﺮح رﺻﺪ ﺧ ﺎﻧ ﻪ ﻣﻠ ﻰ اﻳﺮا ن‬

‫آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﻰ اﻧﺮژى ﺧﻮرﺷﻴﺪى‬

‫ﮔﻮى آﺗﺸﻴﻦ ﻏﻮل‪%‬ﭘﻴﻜﺮ‬ ‫اﻣﻴﻦ ﺣﻤﺰه ﺋﻴﺎن‬ ‫‪www.Vazesht.com‬‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻜﻰ از ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﺳﺘﺎره!ﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫در ﻛﻬﻜﺸﺎن راه ﺷﻴﺮى ﺑﻪ دور ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻬﻜﺸﺎن در ﺣﺎل‬ ‫ﮔﺮدش اﺳﺖ‪ .‬اﻣـﺎ اﻳﻦ ﺳﺘﺎره )ﺧﻮرﺷـﻴﺪ( ﺑﺮاى ﺳﻴﺎره‬ ‫زﻣﻴﻦ و دﻳﮕﺮ ﺧﺎﻧﻮاده!ﻫﺎى ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﻰ ﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ‬ ‫اﻫﻤﻴـﺖ را دارد‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻮرﺷﻴـﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﺟـﺰاى‬ ‫ﻣﻨـﻈﻮﻣﻪ را ﺑﺎ ﮔـﺮاﻧﺶ ﺧﻮد ﻧﮕـﻪ داﺷﺘﻪ و ﻣـﻮﺟﺐ ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ ﺗﻤﺎم اﺟﺰا از ﺳﻴﺎره!ﻫﺎ ﺗﺎ ﺳﻴﺎرك!ﻫﺎ و ﺳﺘﺎره!ﻫﺎى‬ ‫دﻧﺒﺎﻟﻪ!دار ﺑﻪ دور آن ﺑﮕﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﻮى آﺗﺸﻴﻦ ﻏﻮل!ﭘﻴﻜﺮ‬ ‫در ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴﻰ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻧﻮر و ﮔﺮﻣﺎ اﺳﺖ‬ ‫و ﺑﻪ اﻳـﻦ!ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺘـﺎره!ﻳﻰ ﺣﻴـﺎت!ﺑﺨﺶ ﺑﺮاى زﻣـﻴﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﺷ ﻤ ﺎ ر ﻣ ﻰ ! آ ﻳﺪ ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻣﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺪن ﻣﺎ از ﺗﺎﺑﺶ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺣﺲ ﻣﻰ!ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧـﺎﻃﺮ ﭘـﺮﺗﻮﻫـﺎى ﻓﺮوﺳـﺮخ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ اﺳـﺖ و ﻧﻮر ﻣـﺮﺋﻰ‬ ‫ﺗـﻮﻟﻴـﺪﺷﺪه ﻣـﻮﺟـﺐ دﻳﺪن اﺷـﻴﺎ ﺗـﻮﺳـﻂ ﭼﺸـﻢ اﻧﺴـﺎن و‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴـﻦ اﺷﻌﻪ!ﻫﺎى ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ ﺧﻮرﺷﻴـﺪ ﺳﺒﺐ ﺳﻮﺧﺘﮕﻰ‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﻤﺎن ﻣﻰ!ﺷﻮد‪ .‬روى زﻣﻴﻦ آب درﻳﺎﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻧﺮژى‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﮔﺮم و ﺳﭙﺲ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﻰ!ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﺎران ﺑـﺮ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻣﻰ!ﺑﺎرد‪ .‬ﺑﺎد ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺧﺘﻼف دﻣﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ‬ ‫وﺟﻮد ﻣﻰ!آورد و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻔﺎوت ﻓﺸﺎر در ﻫﻮا ﻣﻰ!ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫وﺟﻮد ﻣـﻰ!آﻳﺪ‪ .‬درﺧﺘـﺎن ﺑﺎ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷـﻴﺪ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﻓﺘﻮﺳﻨﺘﺰ را اﻧﺠﺎم ﻣﻰ!دﻫﻨﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻛﺴﻴﮋن و دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻋـﻨـﺼﺮﻫـﺎ ﻣـﻰ!ﺷـﻮد و زﻣـﺎﻧﻰ ﻛـﻪ ﺑـﺮﺧـﻰ از ذرات ﺑـﺎردار‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴـﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠـﻪ ﻣﻴﺪان ﻣﻐـﻨﺎﻃﻴﺴﻰ زﻣـﻴﻦ ﺑﻪ ﻗﻄـﺐ!ﻫﺎ‬ ‫ﻣﻰ!رﺳﺪ‪ ،‬ﻣـﻮﺟﺐ ﭘﺪﻳﺪ آﻣـﺪن ﺷﻔﻖ!ﻫﺎى ﻗـﻄﺒﻰ ﻫﻤـﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﭘﺮده!ﻳﻰ رﻧـﮕﻴﻦ در آﺳﻤﺎن ﻣﻰ!ﺷـﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧـﺒﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﻄﻤﺌﻨًﺎ اﻣﻜﺎن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻴﺎت در ﺳﻴﺎره زﻣﻴﻦ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺘﺎره ﻣـﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷـﻤﺴﻰ‪ ،‬ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ ﮔﻮﻳﻰ‬ ‫ﮔﺎزى اﺳﺖ و ﺧـﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬـﺎﻳﻰ ‪ ٩٩‬درﺻﺪ از ﺟﺮم ﻛـﻞ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺷﻤﺴـﻰ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰ!دﻫﺪ‪ .‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ از ‪٧٢‬‬ ‫درﺻﺪ ﻫﻴﺪروژن و ‪ ٢٦‬درﺻﺪ ﻫﻠﻴﻢ و ﺣﺪود ‪ ٢‬درﺻﺪ‬ ‫ﻋﻨﺼﺮﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻌﺎع اﻳﻦ ﮔﻮى‬ ‫ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﻛﺮه ﺗﺎ ﺳﻄﺢ آن ﺣﺪود ‪١٠٩‬‬ ‫ﺑﺮاﺑـﺮ ﺷﻌﺎع زﻣﻴـﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاى درك ﻏﻮل!ﭘـﻴﻜﺮ ﺑﻮدن‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ‪ ١٣٣١٠٠٠‬ﻛﺮه ﺑﻪ ﺣﺠﻢ زﻣﻴﻦ را‬ ‫ﻣﻰ!ﺗﻮان در درون ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺟﺎى داد‪ .‬دﻣﺎى ﺳﻄﺢ آن‬ ‫ﺣﺪود ‪ ٥٥٠٠‬درﺟـﻪ ﺳﺎﻧﺘـﻴﮕﺮاد اﺳـﺖ‪ .‬دﻣﺎ در ﻣـﺮﻛﺰ‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ ١٥‬ﻣﻴﻠﻴﻮن درﺟﻪ ﻣﻰ!رﺳﺪ‪.‬‬ ‫اﻣـﺎ ﻣﻨـﺸﺎء اﺻـﻠﻰ ﺗـﻮﻟﻴـﺪ اﻧﺮژى ﻋـﻈﻴـﻢ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ؟ در ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻗﺒﻞ از ﺑﺮرﺳﻰ!ﻫﺎى ﻋﻠﻤﻰ دﻗﻴﻖ‬ ‫درﺑﺎره ﻣﻨـﺸﺎء اﻧﺮژى ﺧﻮرﺷﻴـﺪ‪ ،‬ﻋﻘﻴﺪه ﺑﺮ اﻳـﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺳـﺘﺎره )ﺧﻮرﺷﻴـﺪ( ﺗﻮﺳﻂ واﻛﻨـﺶ!ﻫﺎى ﺷﻴﻤـﻴﺎﻳﻰ‬ ‫ﻣـﺎﻧﻨـﺪ ﺳﻮﺧـﺘﻦ‪ ،‬اﻧـﺮژى ﺗﻮﻟـﻴـﺪ ﻣﻰ!ﻛـﻨﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ اﻣﺮوز‬ ‫ﻣﻰ!داﻧﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ‬ ‫ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ رآﻛﺘﻮر ﺑﺰرگ ﻫﻴﺪروژﻧﻰ ﻋﻤﻞ ﻣﻰ!ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺮم ﺧﻮرﺷﻴﺪ از ﻋﻨﺼﺮ‬ ‫ﻫــﻴـﺪروژن اﺳــﺖ؛ اﺗـﻢ ﻫــﻴـﺪروژن ﺳــﺎده!ﺗـﺮﻳــﻦ و‬ ‫ﻓﺮاوان!ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ در ﻋﺎﻟﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎدى‬ ‫داراى ﻳﻚ ﭘﺮوﺗـﻮن ﺑﺎ ﺑﺎر ﻣﺜﺒـﺖ و ﻳﻚ اﻟﻜﺘﺮون ﺑـﺎ ﺑﺎر‬ ‫ﻣﻨﻔﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دور ﻫﺴﺘﻪ )ﭘﺮوﺗﻮن( در ﺣﺎل ﭼﺮﺧﺶ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﺳﺘﺎرﮔﺎن‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ دﻣﺎ‬ ‫و ﻓﺸﺎر زﻳﺎد داﺧﻞ ﺳﺘﺎره‪ ،‬اﺗﻢ ﻫﻴﺪروژن ﻧﻤﻰ!ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺻـﻮرت ﻋﺎدى ﻳـﻌﻨـﻰ ﺑﻪ ﻃـﻮرى ﻛﻪ اﻟـﻜﺘـﺮون ﺑﻪ دور‬ ‫ﭘﺮوﺗﻮن ﺑﭽـﺮﺧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧـﺪ و ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟـﻮد‬ ‫اﻟﻜﺘﺮون!ﻫﺎ از ﭘﺮوﺗـﻮن!ﻫﺎ ﺟﺪا ﺷﺪه و آزاداﻧﻪ در ﺳﺘﺎره‬ ‫رﻫـﺎ ﻣﻰ!ﺷـﻮد‪ .‬ﺑـﻪ ﭼـﻨﻴـﻦ ﺣـﺎﻟﺘـﻰ از ﻣـﺎده‪ ،‬ﭘﻼﺳـﻤـﺎ‬ ‫ﻣـﻰ!ﮔﻮﻳـﻨـﺪ‪ .‬در ﻫﺴـﺘـﻪ ﺧﻮرﺷـﻴـﺪ ﭼﻬـﺎر ﻫـﺴﺘـﻪ اﺗـﻢ‬ ‫ﻫﻴـﺪروژن ﺗﺤﺖ دﻣﺎى زﻳـﺎد داﺧﻞ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫـﻢ‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺐ و ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫـﺴﺘﻪ اﺗﻢ ﻫﻠﻴﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰ!ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ در ﺧﻮرﺷـﻴﺪ در ﺣﺎل رخ دادن‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺠﻮﺷﻰ ﻫﺴﺘﻪ!ﻳﻰ ﻣﻰ!ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫ﻣﻘﺪار زﻳﺎدى اﻧﺮژى آزاد ﻣﻰ!ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﺮم ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻪ‬ ‫اﺗﻢ ﻫﻠﻴﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه از ﺟﺮم ﭼﻬﺎر ﻫﺴﺘﻪ اﺗﻢ ﻫﻴﺪروژن‬ ‫اوﻟﻴـﻪ ﻛﻤـﻰ ﻛﻤﺘـﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻧـﺮژى را ﻣﻰ!ﺗـﻮاﻧﻴﻢ ﺑـﻪ‬ ‫ﺻﻮرت اﻣﻮاج اﻟﻜـﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻣﻮاج ﻧﻮر‪،‬‬ ‫اﻳﻜﺲ‪ ،‬ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ و ﮔﺎﻣﺎ ﻣﺸﺎﻫـﺪه و ذرات ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه‬ ‫در اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ را ﻫﻤﭽﻮن ﻧﻮﺗﺮﻳﻨﻮﻫﺎ )ﻛﻪ ذراﺗﻰ ﺑﺪون ﺑﺎر‬ ‫و ﺗﻘـﺮﻳﺒﺎً ﺑﺪون ﺟـﺮم ﻫﺴﺘﻨـﺪ( آﺷﻜﺎرﺳﺎزى ﻛـﻨﻴﻢ‪ .‬در‬ ‫ﻓﺮآﻳـﻨﺪ ﻫﻤـﺠﻮﺷـﻰ ﻫﺴﺘـﻪ!ﻳﻰ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ‪ ،‬در ﻫﺮ ﺛـﺎﻧﻴـﻪ‬ ‫ﺣﺪود ‪ ٥٦٤‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﺗﻦ ﻫﻴﺪروژن ﺑﻪ ‪ ٥٦٠‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗـﻦ‬ ‫ﻫﻠﻴﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰ!ﺷﻮد و ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻔﺎوت ﺟﺮم اوﻟﻴﻪ و ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ‬ ‫ﻣﻨـﺸﺎء اﺻـﻠﻰ ﺗﻮﻟـﻴﺪ اﻧﺮژى در ﺧـﻮرﺷﻴـﺪ و ﺳﺘﺎرﮔـﺎن‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨـﻴﻦ ﻓﺮآﻳﻨـﺪى در ﺗﻤﺎم ﺳﺘـﺎرﮔﺎن آﺳﻤﺎن ﻫـﺮ‬ ‫ﻟﺤﻈﻪ در ﺣﺎل اﻧﺠﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻰ از ﺳﺘﺎرﮔﺎن آﺳﻤﺎن‬ ‫ﺗﺎ ﻫـﺰار ﺑﺮاﺑﺮ ﺧـﻮرﺷﻴﺪ ﺟﺮم دارﻧـﺪ‪ .‬ﺧﻮرﺷﻴـﺪ در ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺳﺘـﺎرﮔﺎن آﺳـﻤﺎن اﻧـﺪازه!ﻳﻰ ﻣـﺘﻮﺳﻂ دارد‪ .‬ﺧـﻮرﺷﻴـﺪ‬ ‫ﺟﻮان ‪ ٤/٦‬ﻣـﻴﻠﻴـﺎرد ﺳﺎل از ﻋﻤـﺮش ﻣﻰ!ﮔﺬرد و ﺗﺎ ‪٥‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳـﺎل دﻳﮕﺮ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺳﻮﺧـﺖ دارد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫راﺣﺘﻰ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻫﻤﺠﻮﺷﻰ ﻫﺴﺘﻪ!ﻳﻰ را در دروﻧﺶ اﻧﺠﺎم‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ در آﻳﻨﺪه!ﻳﻰ دور )زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺑﻪ‬ ‫اﺗﻤـﺎم رﺳﺎﻧﺪن ﺳـﻮﺧﺖ ﺧﻮد اﺳﺖ( ﺗـﺎ ﻧﺰدﻳﻜـﻰ ﻣﺪار‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺑﺰرگ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻳﻚ ﻏﻮل ﺳﺮخ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰ!ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﻄﺎرد و زﻫﺮه را ﻣﻰ!ﺑﻠﻌﺪ و زﻣﻴﻦ ﺗﺎ ﻫﺰار‬ ‫درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﮔﺮم ﻣﻰ!ﺷﻮد‪ .‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ در آﺧﺮ ﻋﻤﺮ‬ ‫ﺑﺎ اﻧﻔﺠﺎرى ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮد ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻰ!دﻫﺪ و ﻫﺴﺘﻪ!ﻳﻰ‬ ‫ﻓﺸﺮده ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻮﺗﻮﻟﻪ ﺳﻔﻴﺪ از ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻰ ﻣﻰ!ﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﺎره!ﻫﺎ ﺑﻪ دور ﺧﻮد ﻣﻰ!ﭼﺮﺧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺪوداً ﻫﺮ ﻳﻚ ﻣﺎه‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻳﻚ ﮔﺮدش ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ دور‬ ‫ﻣﺤﻮرش ﻣﻰ!زﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒـﺘﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﮔـﻮﻳﻰ‬ ‫ﮔـﺎزى اﺳﺖ ﺗـﻤﺎم ﺳـﻄﺢ آن ﺑـﺎ ﺳﺮﻋـﺘﻰ ﻣـﻌﻴـﻦ ﺣـﻮل‬ ‫ﻣﺮﻛﺰش ﻧﻤﻰ!ﭼﺮﺧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭼﺮﺧﺶ آن در اﺳﺘﻮا‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺮﻋﺖ ﭼﺮﺧﺸﺶ در ﻗﻄﺐ!ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در اﺧﺘﺮﺷﻨﺎﺳﻰ و اﺧﺘﺮﻓﻴﺰﻳﻚ ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ﻣﻰ!ﻛﻨﻨﺪ زﻳﺮا دﻳﮕﺮ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻛﻬﻜﺸﺎن راه ﺷﻴﺮى آﻧﭽﻨﺎن‬ ‫از ﻣﺎ دورﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮر ﻛﻪ ‪ ٣٠٠‬ﻫﺰار ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ‬ ‫ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻚ!ﺗﺮﻳﻦ ﺳﺘﺎره )ﻛﻪ ﭘﺮوﻛـﺴﻴﻤﺎى‬ ‫ﻗﻨﻄﻮرس ﻧﺎم دارد( ﺳﻔﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ‪ ٤/٣‬ﺳﺎل ﻧﻮرى در‬ ‫راه ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺮرﺳﻰ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻟﻰ‬ ‫از ﻧﺰدﻳـﻚ!ﺗﺮﻳـﻦ ﺳﺘﺎره ﺑـﻪ ﻣﺎ از اﻫـﻤﻴﺖ ﻓـﻮق!اﻟﻌـﺎده!ﻳﻰ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬