TEKNOLOGI ASAS PEMBUATAN TAJUK : DAYA DISEDIAKAN OLEH : MOHD HAFIZUDDIN BIN SAZALI
DAYA Daya ialah sebarang tindakan yang mengubah atau cuba mengubah kedudukan asal sesuatu jasad. Hasil tindakan daya tersebut, jasad yang dikenakan tindakan kemungkinan berada dalam keadaan pegun atau bergerak pada halaju tertentu dalam pergerakan garis lurus. Biasanya daya dinyatakan dalam simbol F. Rajah di bawah menunjukkan kedudukan bola dalam keadaan pegun akan berubah tempat kedudukannya apabila dikenakan daya F1 . Kemudian, kedudukan bola yang sedang bergerak akan berubah tempat apabila dikenakan daya F2.
KONSEP DAYA SEBAGAI VEKTOR Kuantiti skalar ialah sebarang kuantiti yang hanya mempunyai magnitud tanpa sebarang arah. Contoh kuantiti skalar ialah jisim, jarak, suhu, isi padu dan tenaga. Kuantiti skalar boleh diukur menggunakan alat pengukuran. Kuantiti vektor pula ialah sebarang kuantiti yang mempunyai magnitud dan arah. Contohnya ialah daya, sesaran, halaju dan pecutan. Daya merupakan kuantiti vektor kerana mempunyai magnitud dan arah. Vektor diwakili oleh satu garisan berarah. Dua vektor dikatakan sama apabila mempunyai magnitud dan arah yang sama.
B
4 cm
D
4 cm
A C Vektor AB dan vektor CD merupakan vektor yang sama kerana mempunyai magnitud dan arah yang sama.
LERAIAN DAYA Leraian daya merujuk pada satu daya pada komponen yang boleh dilerai kepada dua tetapi memberi kesan yang sama seperti daya asal. Daya boleh dileraikan kepada dua komponen, iaitu arah mengufuk (paksi-x) dan menegak (paksi-y) seperti rajah 3. Magnitud daya boleh ditentukan melalui kaedah grafik atau secara kiraan daya.
Kaedah Pengiraan Leraian Daya Contoh 1: Leraikan daya 100N yang ditunjukkan dalam rajah 4 kepada komponen x dan y.
Penyelesaian Langkah 1 Leraikan daya 100N pada arah paksi x Fx = 100 kos 300 = 100 x 0.866 Fx = 86.6 N Langkah 2 Leraikan daya 100N pada paksi y. Fy = 100 sin 300 = 100 x 0.5 Fy = 50 N Oleh itu, Fx = 86.6 N dan Fy = 50 N.
DAYA PADUAN Proses gabungan beberapa daya yang boleh menggantikan sistem-sistem daya yang bertindak ke atas komponen dengan kesan yang sama. Secara matematik,daya paduan ialah campuran dua atau lebih daya yang bertindak keatas satu jasad. Simbol R digunakan bagi mewakili daya paduan seperti berikut :
F2 F2 F1
F1 R
Daya yang bertindak
KESEIMBANGAN DAYA Sesuatu jasad berada dalam keadaan seimbang apabila dalam keadaan pegun. Daya paduan yang dikenakan adalah sifar.
JASAD F1 = 10 N
JASAD
= 10N
Jasad bergerak ke kanan
F1 = 10 N
F 2 = 10 N
Jasad tidak bergerak atau pegun
Jasad menjadi tidak seimbang apabila daya baru dikenakan ke atasnya. Kesimpulan; jika daya paduan suatu jasad tidak sifar, maka jasad tersebut akan bergerak.
Hukum Gerakan Newton pertama Teori ini dinyatakan oleh Sir Isaac Newton pada abad ke-17. Hukum Newton pertama menyatakan bahawa jasad yang pada mulanya pegun atau halaju malar,pada garis lurus,akan terus berbuat demikian. Kecuali apabila dikenakan daya tidak seimbang. Hukum Newton kedua Teori kedua pula menyatakan pecutan sesuatu jasad berkadar terus dengan daya yang bertindak ke atas jasad dengan arah yang sama. F = daya yang bertindak M = jisim jasad a = pecutan
F=mXa F = ma
Fαa
Arah pecutan dan pergerakan jasad
Hukum Newton ketiga >Menyatakan bahawa setiap daya yang bertindak akan menghasilkan satu daya tindakbalas yang sama magnitud tetapi berlawanan arah.
>
Jika daya paduan yang bertindak ke atas jasad adalah tidak sifar,maka jasad akan bergerak pada arah pergerakan daya paduan,R. >
Bagi memastikan jasad mencapai keseimbangan dan dalam keadaan pegun,satu daya,F yang sama magnitude dengan daya R tetapi dalam arah bertentangan perlu dikenakan ke atas jasad.
Gambar rajah badan bebas ( GBB ) Satu kaedah bagi membantu menyelesaikan masalah berkait dengan keseimbangan daya,momen dan geseran. Jisim sesuatu jasad perlu ditukar kepada berat (jisim X graviti) sebelum diambil kira dalam GBB. Melalui GBB,daya yang dikenakan ke atas sesuatu bahan dapat dikenal pasti.
Ciri – ciri yang perlu dilihat semasa melukis GBB. Tentukan badan bebas yang hendak digunakan baig menyelesaikan masalah. Kenal pasti daya tindak balas yang bertindak ke atas jasad yang perlu dipertimbangkan. Pastikan magnitud daya dan arah tindakan daya yan telah diambil kira dilukis dengan betul.
SEKIAN, TERIMA KASIH WASSALAM..