Tieát 60 :
BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN
I. MUÏC TIEÂU : – HS nhaän bieát bpt baäc nhaát moät aån. – HS bieát aùp duïng töøng quy taéc bieán ñoåi bpt ñeå giaûi bpt. – HS bieát söû duïng quy taéc bieán ñoåi bpt ñeå giaûi thích söï töông ñöông cuûa bpt. II. TIEÁN TRÌNH : 1. OÅn ñònh : 2. Baøi cuõ : Theá naøo laø 2 baát phöông trình töông ñöông? Giaûi BT 16/43 Nhaéc laïi lieân heä giöõa thöù töï vôùi pheùp coäng vaø pheùp nhaân moät soá cuûa baát ñaúng thöùc? 3. Baøi môùi : Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Ghi Baûng
HÑ 1 : Ñònh nghóa baát phöông trình baäc nhaát moät aån. – GV giôùi thieäu ñònh nghóa baát phöông trình baäc nhaát moät aån.
1. Ñònh nghóa :
HÑ 2 : Tìm hieåu caùc quy taéc bieán ñoåi baát phöông trình.
2. Hai quy taéc bieán ñoåi baát phöông trình : a. Quy taéc chuyeån veá : Khi chuyeån moät haïng töû cuûa bpt töø veá naøy sang veá kia ta phaûi ñoåi daáu haïng töû ñoù.
Baát phöông trình daïng ax + b < 0 (hoaëc ax + b>0 ; ax + b≤0 ; ax + b≥0) trong ñoù a vaø b laø hai soá ñaõ cho, a≠0, ñöôïc – Cho HS laøm ?1 ñeå cuûng - Bpt 0x + 5 > 0 vaø goïi laø baát phöông trình coá ñònh nghóa. x2 > 0 khoâng laø bpt baäc nhaát moät aån. – Trong caùc bpt cho ôû döôùi, baäc nhaát moät aån bpt naøo khoâng phaûi laø bpt vìcoù heä soá a = 0 ?1 . baäc nhaát moät aån? Vì sao? hoaëc coù baäc laø 2
– Haõy nhaéc laïi lieân heä giöõa thöù töï vôùi pheùp coäng vaø pheùp nhaân cuûa bñt vôùi moät soá. - Vì a + c > b neân a+c–c>b–c – Chöùng minh neáu a + c>b hay a > b – c. thì a>b – c
– Töông töï trong bpt, ta cuõng coù quy taéc chuyeån veá – GV höôùng daãn HS laøm VD1, sau ñoù HS töông töï laøm VD2.
VD1 : Giaûi bpt : x – 5 < 18 Ta coù x – 5 < 18 x < 18 + 5 x < 23 Vaäy taäp nghieäm cuûa bpt S= {x/x <23} VD2 : Ta coù 3x > 2x + 5 3x – 2x > 5 x>5 Vaäy taäp nghieäm cuûa bpt S= {x/x >5}
| 0 – Cho HS leân baûng laøm ?2 .
?2 .
( 5
- Neáu nhaân 2 veá – Nhaéc laïi lieân heä giöõa bñt vôùi cuøng moät b. Quy taéc nhaân vôùi thöù töï vaø pheùp nhaân bñt soá aâm thì bñt ñoåi moät soá : vôùi moät soá chieàu. Khi nhaân hai veá cuûa bpt vôùi cuøng moät soá – Trong pheùp nhaân, ta caàn khaùc 0, ta phaûi : chuù yù ñieàu gì? - Giöõ nguyeân chieàu bpt neáu soá ñoù döông. - Ñoåi chieàu bpt neáu soá – Töông töï ta cuõng coù quy ñoù aâm taéc nhaân vôùi moät soá treân bpt. Haõy phaùt bieåu VD3 : quy taéc naøy döïa vaøo suy Ta coù 0,5x < 3 luaän cuûa em? 0,5x.2 < 3.2 ?3 . x<6 a. 2x < 24 Vaäy taäp nghieäm cuûa bpt – GV höôùng daãn HS laøm S= {x/x <6} 1 1 VD3, sau ñoù HS töông töï 2x. 2 < 24. 2 laøm VD4. VD4 : x < 12 Vaäy taäp nghieäm Ta coù − 1 x < 3 cuûa bpt laø : S = {x / 4 – Laàn löôït cho HS leân baûng x <12} 1 − x.( −4) >3.( −4) laøm ?3 vaø ?4 . 4 b. -3x < 27 x > -12 1 1 -3x. − > 27. − 3 3 Vaäy taäp nghieäm cuûa bpt S={x/x>-12} x > -9 Vaäy taäp nghieäm ( | cuûa bpt laø : S = {x / -12 0 x >-9} ?3 . ?4 . 4. Cuûng coá : * BT19/47 : a. x – 5 > 3 – Haõy phaùt bieåu quy taéc x > 3 + 5 chuyeån veá? x> 8 Vaäy taäp nghieäm cuûa bpt laø S = { x / x > 8} – Ta neân chuyeån veá nhöõng haïng töû naøo laø b. x – 2x < -2x + 4 hôïp lyù? x – 2x + 2x < 4 x<4 Vaäy taäp nghieäm cuûa bpt laø S = { x / x < 4} 5. Höôùng daãn veà nhaø : Laøm caùc baøi taäp 19(cd), 20, 21/47 SGK
Tieát 61 : BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN (tt)
I. MUÏC TIEÂU : – HS bieát giaûi vaø trình baøy lôøi giaûi bpt baäc nhaát moät aån . – HS bieát caùch giaûi moät soá bpt quy veà ñöôïc bpt baäc nhaát nhôø hai pheùp bieán ñoåi töông ñöông cô baûn. II. TIEÁN TRÌNH : 1. OÅn ñònh : 2. Baøi cuõ : Haõy phaùt bieåu hai quy taéc bieán ñoåi bpt? Giaûi BT 20 / 47 3. Baøi môùi : Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Ghi Baûng
HÑ 1 : Giaûi bpt baäc nhaát moät aån.
3. Giaûi bpt baäc nhaát moät aån : VD5 : – Haõy vaän duïng hai quy taéc 2x – 3 < 0 bieán ñoåi bpt ñeå giaûi caùc 2x < 3 bpt sau. x<3:2 x < 1,5 – GV höôùng daãn HS giaûi - Bpt 0x + 5 > 0 vaø Taäp nghieäm cuûa bpt laø : VD5, sau ñoù yeâu caàu HS x2 > 0 khoâng laø bpt S={x/x <1,5} ) töông töï giaûi ?5 vaø VD6 baäc nhaát moät aån | 1, vìcoù heä soá a = 0 0 5 – Cho HS ñoïc phaàn chuù yù hoaëc coù baäc laø 2 ?5 . ñeå baøi giaûi ñöôïc goïn gaøng hôn. VD : 6
–4x + 12 < 0 12 < 4x 12 : 4 < 4x : 4 3<x Vaäy nghieâïm cuûa bpt laø x >3 HÑ 2 : Giaûi bpt ñöa ñöôïc veà daïng ax+b<0; ax+b>0; ax+b ≤ 0; ax+b≥0.
4. Giaûi bpt ñöa ñöôïc veà daïng ax+b<0; ax+b>0; ax+b ≤ 0; ax+b≥0 :
– Haõy vaän duïng hai quy taéc bieán ñoåi bpt ñeå giaûi bpt sau. - Caùc haïng töû coù chöùa x sang moät - Ta neân chuyeån caùc haïng veá, caùc haïng töû töû nhö theá naøo laø hôïp lyù? khoâng chöùa x sang veá coøn laïi.
VD7 : Giaûi bpt : 3x + 5 < 5x – 7 Ta coù 3x + 5 < 5x – 7 3x – 5x < –7 – 5 –2x < –12 –2x : (–2) > –12 : (–2) x>6 Vaäy nghieäm cuûa bpt laø x > 6
– GV goïi HS trình baøy baøi giaûi, xem, kieåm tra vaø uoán naén sai soùt.
?6 . - Töông töï haõy giaûi ?6 .
–0,2x – 0,2 > 0,4x – 2 –0,2x – 0,4x > –2 + 0,2 –0,6x > –1,8
x > –1,8 : (–0,6) x>3 Vaäy bpt coù nghieäm x > 3 4. Cuûng coá : * BT22/47 : Giaûi bpt vaø bieåu dieãn taäp nghieäm treân truïc soá : a. 1,2x < –6 x < –6 : 1,2 x < –5 Vaäy bpt coù nghieäm x < –5
) -5
| 0
b. 3x + 4 > 2x + 3 3x – 2x > 3 – 4 x>–1 Vaäy bpt coù nghieäm x > –1
(
-1
| 0
5. Höôùng daãn veà nhaø : Laøm caùc baøi taäp 23, 24, 25, 26 /47 SGK Tuaàn 19
Tieát 62 :
LUYEÄN TAÄP
I. MUÏC TIEÂU : – HS ñöôïc reøn luyeän giaûi bpt vaø bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa bpt treân truïc soá. – HS bieát caùch vaän duïng caùc tính chaát cuûa bñt ñeå giaûi moät soá daïng toaùn lieân quan. II. TIEÁN TRÌNH : 1. OÅn ñònh : 2. Baøi cuõ : Giaûi caùc bpt sau vaø bieåu dieãn taäp nghieäm treân truïc soá : 2 a. 2x – 3 > 5 b. x > –6 3 3. Luyeän taäp : Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Ghi Baûng
HÑ 1 : Giaûi BT 29/48
* BT29/48 : a. Ñeå giaù trò cuûa bieåu – Theá naøo laø soá aâm, soá - Soá aâm laø soá beù thöùc 2x – 5 khoâng aâm thì : döông? hôn 0, soá döông laø 2x – 5 ≥ 0 soá lôùn hôn 0. 2x ≥ –5 −5 – Nhö theá naøo laø soá - Laø soá lôùn hôn x ≥ 2 khoâng aâm? hoaëc baèng 0 −5 Vaäy vôùi x ≤ thì bieåu 2 – Vaäy x coù giaù trò baèng thöùc 2x – 5 coù giaù trò bao nhieâu thì bieåu thöùc khoâng aâm. treân coù giaù trò khoâng aâm? b. –3x ≤ –7x + 5 - Ñöôïc bieåu dieãn –3x + 7x ≤ 5 bôûi –3x ≤ –7x + 5 4x ≤ 5 – Bieåu thöùc –3x coù giaù trò 5 khoâng lôùn hôn giaù trò cuûa x≤ 4 bieåu thöùc –7x + 5 ñöôïc 5 bieåu dieãn baèng bieåu thöùc Vaäy vôùi x ≤ thì giaù trò 4 toaùn hoïc laø nhö theá naøo ? cuûa bieåu thöùc –3x khoâng lôùn hôn giaù trò cuûa bieåu thöùc –7x + 5 HÑ 2 : Giaûi BT 30/48. – Neáu goïi x laø soá tôø giaáy - Soá tôø giaáy baïc baïc loaïi 5000ñ thì soá tôø loaïi 2000ñ laø 15 – x. giaáy baïc loaïi 2000ñ laø nhö theá naøo? - 5000x + 2000(15 – – Toång soá tieàn coù ñöôïc x) vôùi caû hai loaïi giaáy baïc treân laø bao nhieâu?
* BT 30/48
Goïi x (tôø) laø soá tôø giaáy baïc loaïi 5000ñ (x > 0, x ∈ Z) Soá tôø giaáy baïc loaïi 2000ñ laø :15–x(tôø) Toång soá tieàn coù ñöôïc laø : 5000x + 2000(15 – x) (ñ) Theo ñeà baøi, ta coù bpt : 5000x + 2000(15 – x) ≤ 70000 5000x + 30000 – 2000x ≤ - Toång soá tieàn naøy 70000 – Toång soá tieàn naøy phaûi phaûi khoâng vöôït 3000x ≤ 70000 – 30000 nhö theá naøo? quaù 70000ñ. 3000x ≤ 40000 40000 x≤ 3000 – Vaäy theo ñeà baøi, ta coù ñöôïc baát phöông trình nhö
theá naøo?
1 3 Vì x ∈ Z neân x = 13. Vaäy ngöôøi ñoù coù 13 tôø giaáy baïc loaïi 5000ñ.
x ≤ 13
– Goïi HS giaûi vaø ñoái chieáu vôùi ñieàu kieän roài traû lôøi
HÑ 3 : Giaûi BT 31/48. – Gioáng nhö giaûi pt, ta caàn laøm gì vôùi daïng coù maãu naøy?
- Quy ñoàng roài khöû maãu.
– Haõy xaùc ñònh maãu chung, quy ñoàng roài khöû maãu hai veá cuûa bpt?
* BT 31/48 15 − 6 x >5 a. 3 15 − 6 x 15 > 3 3 15 – 6x > 15 –6x > 15 – 15 –6x > 0 x<0 Vaäy bpt coù nghieäm x < 0. ) 0
- Neáu nhaân hoaëc – Khi nhaân vaø chia caû hai chia caû hai veá cuûa veá cuûa bpt cho cuøng moät bpt cho cuøng moät soá, ta caàn chuù yù ñieàu gì? soá aâm, ta phaûi ñoåi chieàu cuûa bpt. 1 x −4 – Laøm sao ñeå xuaát hieän c. (x – 1) < 4 6 3m? 3( x −1) 2( x − 4) < – Töông töï nhö baøi (a), haõy 12 12 giaûi baøi (c) 3x – 3 < 2x – 8 3x – 2x < –8 + 3 x < –5 Vaäy bpt coù nghieäm x < –5. ( | -5 0 4. Höôùng daãn veà nhaø : Laøm caùc baøi taäp 28, 31bd , 32 33 / 48 SGK
Tieát 63 :PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA DAÁU GIAÙ TRÒ TUYEÄT ÑOÁI I. MUÏC TIEÂU : – HS bieát boû daáu giaù trò tuyeät ñoái ôû bieåu thöùc daïng |ax| vaø daïng |x + a|. – HS bieát giaûi moät soá phöông trình daïng |ax| = cx + d vaø daïng |x + a| = cx + d. II. TIEÁN TRÌNH : 1. OÅn ñònh : 2. Baøi cuõ : Giaûi bpt sau vaø bieåu dieãn taäp nghieäm treân truïc soá : 3. Baøi môùi : Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
2x + 5 ≥x–7 3 Ghi Baûng
HÑ 1 : Nhaéc laïi veà giaù trò tuyeät ñoái.
1. Nhaéc laïi veà giaù trò tuyeät ñoái :
|3| = 3 – Haõy boû daáu giaù trò |–11| = 11 tuyeät ñoái cuûa : |3|; |–11|; | |0| = 0 0|.
|a| = a khi a ≥ 0 |a| = –a khi a < 0.
– Nhaéc laïi veà giaù trò tuyeät - Ta caàn chuù yù ñoái. ñeán giaù trò bieåu thöùc beân trong daáu – Vaäy khi boû daáu giaù trò giaù trò tuyeät ñoái tuyeät ñoái, ta caàn chuù yù laø aâm hay döông. ñieàu gì?. |x – 3| = x – 3 neáu x ≥3 |x – 3| = –x + 3 neáu x – Haõy boû daáu giaù trò < 3 tuyeät ñoái cuûa bieåu thöùc | x – 3|?
VD1 : a. A = |x – 3| + x – 2 khi x≥ 3 Khi x ≥ 3 ta coù x – 3 ≥0 neân |x – 3| = x – 3. Vaäy A = |x – 3| + x – 2 =x–3+x–2 = 2x – 5 b. B = 4x + 5 + |–2x| khi x > 0 Khi x > 0 ta coù –2x < 0 neân |–2x| = – (–2x) = 2x. Vaäy B = 4x + 5 + |–2x| = 4x + 5 +2x = 6x + 5 ?1 .
– Haõy vaän duïng ñeå giaûi caùc ví duï ñaõ cho ôû SGK HÑ 2 : Giaûi moät soá pt chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái : – Khi boû daáu giaù trò tuyeät ñoái, ta coù theå nhaän ñöôïc caùc giaù trò khaùc nhau cuûa bieåu thöùc trong daáu giaù trò tuyeät ñoái, do ñoù ta coù theå nhaän ñöôïc caùc daïng khaùc nhau töø moät phöông - Chuù yù ñeán ñieàu trình ban ñaàu. kieän cuûa x ñeå boû daáu giaù trò tuyeät – Khi giaûi phöông trình coù ñoái. chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái, ta caàn chuù yù ñieàu gì?
- Chuù yù xem keát
4. Giaûi moät soá pt chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái : VD2 : Giaûi pt : |3x| = x + 4 Ta coù |3x| = 3x khi 3x ≥ 0 hay x ≥ 0 |3x| = –3x khi 3x < 0 hay x < 0 Vaäy ñeå giaûi pt treân ta quy veà giaûi hai pt sau : a. 3x = x + 4 vôùi x ≥ 0 3x – x = 4 2x = 4 x = 2. (thoaû ñk x ≥ 0) Vaäy x = 2 laø nghieäm cuûa pt. b. –3x = x + 4 vôùi x < 0 –3x – x = 4 –4x = 4 x = –1 (thoaû ñk x < 0) Vaäy x = –1 laø nghieäm cuûa pt.
quaû tìm – Khi keát luaän nghieäm, ta phuø hôïp caàn chuù yù ñieàu gì? kieän boû trò tuyeät khoâng
ñöôïc coù Toång hôïp caùc keát quaû vôùi ñieàu treân, ta coù taäp nghieäm daáu giaù cuûa phöông trình treân laø ñoái hay S = { –1 ; 2}
– GV höôùng daãn HS giaûi 2 VD trong SGK, sau ñoù, yeâu caàu HS töï giaûi ?2 .
VD3 : Giaûi pt : |x – 3| = 9 – 2x Ta coù |x – 3| = x – 3 khi x – 3 ≥ 0 hay x≥3 |x–3| = –(x – 3) = 3 – x khi x – 3 < 0 hay x < 3 Vaäy ñeå giaûi pt treân ta quy veà giaûi hai pt sau : a. Vôùi x ≥ 3 |x – 3| = 9 – 2x x – 3 = 9 – 2x x + 2x = 9 + 3 3x = 12 x = 4. (thoaû ñk x ≥ 3) Vaäy x = 4 laø nghieäm cuûa pt. b. Vôùi x < 3 |x – 3| = 9 – 2x 3 – x = 9 – 2x 2x – x = 9 – 3 x = 6 (khoâng thoaû ñk x < 3, loaïi) Toång hôïp caùc keát quaû treân, ta coù taäp nghieäm cuûa phöông trình treân laø S = { 4} ?2 .
4. Cuûng coá : Giaûi BT 35a,b vaø BT 36 a,b 5. Höôùng daãn veà nhaø : Laøm caùc baøi taäp 35 ; 36 ; 37 / 51 SGK Tuaàn 20
Tieát 64 :
OÂN TAÄP CHÖÔNG IV
I. MUÏC TIEÂU : – Reøn HS coù kyõ naêng giaûi BPT baäc nhaát vaø PT daïng ax = cx + d vaø daïng x +b =cx +d . – HS coù kieán thöùc heä thoáng hôn veà BÑT , BPT theo yeâu caàu cuûa chöông II. TIEÁN TRÌNH : 1. OÅn ñònh : 2. Baøi cuõ : Kieåm tra trong quaù trình OÂn taäp. 3. OÂn taäp : Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
HÑ 1 : Kieåm tra baøi cuõ – GV goïi 1 HS ñoïc keát quaû baøi 35 /sgk
Ghi Baûng
* BT36/51 : a. Giaûi pt : 2x = x – 6
HS leân baûng
HS 2 leân baûng laøm – GV goïi 1 HS söûa baøi taäp 36a ; 37a
2 x = x − 6( x ≥ 0) ⇔ − 2 x = x − 6( x <0) x = −6 (loaïi) ⇔ x = 2 (loaïi)
Vaäy pt voâ nghieäm * BT37/51 : a Giaûi pt : x −7 =3 x −1
x − 7 = 2 x + 3( x ≥ 7) ⇔ − x + 7 = 2 x + 3( x < 7) x = −10 (loaïi) ⇔ x = 4 3 Vaäy pt coù nghieäm 4 x= 3
HÑ 2 : OÂn taäp chöông IV.
OÂn taäp chöông : Lyù thuyeát : Caâu 1: SGK Caâu 2 : SGK
– GV heä thoáng hoùa kieán thöùc cô baûn cuûa chöông
-HS traû lôøi caùc - ÔÛ caâu 1, GV löu yù caùch caâu hoûi oân taäp Baøi taäp noùi : xaûy ra, hay khoâng 1,2 Baøi 38/53: xaûy ra a) Cho m > n ⇔ m + 2 > n +2 - GV cho HS laøm 38,39 ñeå -2 HS laøm baøi 38, 39 oân taäp Baøi 39 /51 Soá –2 laø nghieäm cuûa baát pt a) c) d) -HS traû -GV cho HS ñoïc baûng toùm 3,4,5
lôøi
caâu
Lyù thuyeát : Caâu 3,4,5 /sgk
taét veà nghieäm BPT Baøi taäp : -HS leân baûng laøm - GV söûa baøi 41 a,d baøi 41 * BT 41 /53 : Giaûi caùc BPT 2−x < 5 ⇔ 2 − x < 20 a) -GV yeâu caàu HS chæ ra caùc 4 böôùc söû duïng töøng loaïi ⇔ x > –18 quy taéc bieán ñoåi Vaäy bpt coù nghieäm x> -18 2x + 3 4 − x ≥ d) −4 −3 ⇔ –6x – 9 ≥ –16+4x ⇔ –10x ≥ –7 ⇔ x ≤ 0,7 Vaäy x ≤ 0,7 laø nghieäm cuûa BPT * BT 42/53 : Giaûi BPT - GV cho HS söûa baøi 42 c
HS leân baûng laøm c) (x – 3)2 < x2 – 3 baøi 42 ⇔ x2– 6x + 9 < x2 –3 - Löu yù HS caùc böôùc bieán ⇔ –6x < –12 ñoåi kieán thöùc, keát hôïp söû ⇔ x>2 duïng caùc quy taéc giaûi BPT Vaäy x > 2 laø nghieäm cuûa BPT -GV höôùng daãn HS giaûi baøi 43
HS laøm baøi 43
-GV yeâu caàu HS neâu roõ : -HS ñöa veà BPT böôùc hieân dòch , böôùc giaûi , cuûng coá khaùi nieäm HÑ 3 : Cuûng coá . – GV höôùng daãn giaûi BT45 – Ñaây laø daïng phöông trình – Ñaây laø pt chöùa gì? daáu gía trò tuyeät ñoái.
* BT 43/53 : Tìm x sao cho : c) 2x+1 ≥ x + 3 ⇔ x ≥2 Vaäy x ≥ 2 laø nghieäm cuûa BPT * BT 45/54 : Giaûi pt : d)
x +2 =2 x −10
x + 2 = 2 x − 10( x ≥ − 2) ⇔ − x − 2 = 2 x − 10( x < − 2)
x = 12 – Khi giaûi pt daïng naøy ta – Caàn chuù yù ñeán caàn chuù yù ñieàu gì? ñieàu kieän cuûa ⇔ x = 8 (loaïi) bieåu thöùc beân 3 trong daáu giaù trò Vaäy x = 12 laø nghieäm cuûa tuyeät ñoái. pt
4. Höôùng daãn veà nhaø : – Laøm caùc baøi taäp baøi taäp 40, 41,42,43, 44, 45/SGK – GV höôùng daãn HS baøi 44 – Chuaån bò kieåm tra 1 tieát
Tuaàn 21
Tieát 65 :
KIEÅM TRA CHÖÔNG IV
Tuaàn 22
Tieát 66 :
OÂN TAÄP HOÏC KYØ 2
I. MUÏC TIEÂU : – OÂn taäp, heâï thoáng laïi toaøn boä caùc kieán thöùc cô baûn HS ñaõ ñöôïc hoïc trong HK2. – Cuûng coá laïi cho HS caùch giaûi moät soá daïng toaùn cô baûn ñaõ hoïc trong HK2. II. TIEÁN TRÌNH : 1. OÅn ñònh : 2. Baøi cuõ : Kieåm tra trong quaù trình OÂn taäp. 3. OÂn taäp : Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Ghi Baûng
HÑ 1 : OÂn taäp giaûi pt :
Baøi 1 : Giaûi caùc phöông trình sau : a. 11 – 2x = x – 1 b. (2x – 1)2 + (2 – x)(2x – 1) = 0 2( x − 1) x −1 x −1 + =1 − c. 2 4 3 1− x 2x + 3 +3= d. x +1 x +1
– Ta ñaõ bieát phöông phaùp - Phöông trình baäc giaûi caùc daïng phöông trình nhaát moät aån, naøo? phöông trình tích, phöông trình chöùa aån ôû maãu…
Giaûi :
– Khi giaûi phöông trình chöùa - Phaûi tìm ÑKXÑ vaø aån ôû maãu, ta caàn chuù yù ñoái chieáu keát quaû ñieàu gì? tìm ñöôïc vôùi ÑKXÑ khi keát luaän nghieäm.
b. (2x – 1)2 + (2 – x)(2x – 1) = 0 (2x – 1)(2x – 1 + 2 – x) = 0 (2x – 1)(x + 1) = 0
a. 11 – 2x = x – 1 –2x – x = –1 – 11 –3x = –12 x=4 Vaäy pt coù 1 nghieäm x = 4.
2x − 1 = 0 x + 1= 0 ⇔
1 x= 2 x = − 1
Vaäy pt coù 2 nghieäm x1=
vaø x2= –1
1 2
2( x − 1) 2 x −1 x −1 + =1 − 6 4 3 2(2x – 1) + 3(x – 1) = 12 – 8(x – 1) 4x – 2 + 3x – 3 = 12 – 8x + 8 4x + 3x + 8x = 12 + 8 + 2 + 3 15x = 25 25 5 = x= 15 3
c.
Vaäy pt coù 1 nghieäm x =
5 . 3
1− x 2x + 3 +3= ÑKXÑ : x x +1 x +1 ≠ –1 (1 – x) + 3(x + 1) = 2x + 3 1 – x + 3x + 3 = 2x + 3 –x + 3x – 2x = 3 – 1 – 3 0x = –1 Vaäy pt voâ nghieäm
d.
HÑ 2 : OÂn taäp giaûi bpt.
– Haõy nhaéc laïi caùc pheùp bieán ñoåi bpt?
Baøi 2 : Giaûi caùc bpt sau vaø bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa chuùng treân truïc soá : a. 7x – 2,2 > 0,6 - Quy taéc chuyeån b. veá vaø nhaân vôùi 3x − 5 1,4 − x ≤ moät soá 5 Giaûi :
– Khi nhaân hoaëc chia hai veá - Ta phaûi ñoåi chieàu a. 7x – 2,2 > 0,6 cuûa bñt cho moät soá aâm, ta bñt. 7x > 0,6 + 2,2 caàn chuù yù ñieàu gì? 7x > 2,8 x > 2,8 : 7 x > 0,4 Vaäy bpt coù ngieäm x > 0,4. – Goïi 2 HS leân baûng giaûi ( | baøi taäp 0,4 0 3x − 5 5 1,4.5 – 5x ≤ 3x – 5 7 – 5x ≤ 3x – 5 –5x – 3x ≤ –5 – 7 –8x ≤ –12 −12 x≥ −8 3 x≥ 2
b. 1,4 − x ≤
Vaäy bpt coù nghieäm x ≥
|
0
HÑ 3 : Cuûng coá .
3 2
[
Baøi 3 : Cho phöông trình vôùi aån x : 4x2 – 25 + k2 + 4kx = 0. a. Giaûi pt vôùi k = 0 b. Tìm caùc giaù trò cuûa k sao cho pt nhaän x = –2 laøm nghieäm. – Vôùi k = 0 thì phöông trình - Thay k = 0 vaøo pt, Giaûi : coù daïng nhö theá naøo? ta ñöôïc pt môùi 4x2 – a. Vôùi k = 0 thì pt ñaõ cho 25 = 0. trôû thaønh : 4x2 – 25 + k2 + 4kx = 0 4x2 – 25 + 02 + 4.0.x = 0
– Phöông trình naøy nghieäm nhö theá naøo?
coù
4x2 – 25 = 0. (2x – 5)(2x + 5) = 0
5 x= 2x − 5 = 0 2 2x + 5 = 0 ⇔ 5 x= − 2 – Nghieäm cuûa pt laø gì?
– Vaäy neáu x =–2 laø nghieäm cuûa pt thì ta coù ñieàu gì? – Khi ñoù k seõ nhaän ñöôïc caùc giaù trò naøo?
Vaäy vôùi k = 0 thì pt coù 2 - Laø giaù trò cuûa nghieäm x1= 5 vaø x2 = – 5 2 2 aån thoaû maõn hai veá cuûa phöông b. Neáu x = –2 laø nghieäm trình. cuûa phöông trình thì : 4x2 – 25 + k2 + 4kx = 0 - x = –2 seõ laøm cho 4(–2)2 – 25 + k2 + 4k(–2) = 0 veá traùi cuûa pt coù 16 – 25 + k2 – 8k = 0 k2 – 8k – 9 = 0 giaù trò baèng 0 k2 + k – 9k – 9 = 0 k(k + 1) – 9(k + 1) = 0 (k + 1)(k – 9) = 0
k + 1= 0 k − 9= 0⇔
k= −1 k= 9
Vaäy vôùi k = –1 hoaëc k = 9 thì phöông trình coù nghieäm x = –2. 4. Höôùng daãn veà nhaø : – Xem laïi caùc daïng baøi taäp ñaõ giaûi. – Xem laïi caùc böôùc giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình.
Tuaàn 23
Tieát 66 :
OÂN TAÄP HOÏC KYØ 2 (tt)
I. MUÏC TIEÂU : – OÂn taäp, heâï thoáng laïi toaøn boä caùc kieán thöùc cô baûn HS ñaõ ñöôïc hoïc trong HK2. – Cuûng coá laïi cho HS caùch giaûi moät soá daïng toaùn cô baûn ñaõ hoïc trong HK2. II. TIEÁN TRÌNH : 1. OÅn ñònh : 2. Baøi cuõ : Kieåm tra trong quaù trình OÂn taäp. 3. OÂn taäp : Hoaït ñoäng cuûa GV
HÑ 1 : OÂn taäp giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp phöông trình :
– Ñaây laø baøi toaùn thuoäc daïng gì?
Hoaït ñoäng cuûa HS
Baøi 1 : Moät ñoäi thôï moû laäp keá hoaïch moãi ngaøy khai thaùc 50 taán than. Khi thöïc hieän, moãi ngaøy ñoäi khai thaùc ñöôïc 57 taán than, do ñoù, ñoäi ñaõ hoaøn thaønh keá hoaïch tröôùc 1 ngaøy vaø coøn vöôït möùc 13 taán than. - Ñaây laø baøi toaùn Hoûi theo keá hoaïch ñoäi thuoäc daïng NS= phaûi khai thaùc bao nhieâu CV taán than? Giaûi : TG
- Ñeà baøi ñaõ cho – Trong 3 ñaïi löôïng Naêng bieát Naêng suaát. suaát, coâng vieäc vaø Thôøi gian, ta ñaõ bieát ñöôïc ñaïi löôïng naøo? – Trong hai ñaïi löôïng coøn laïi, ta neân ñaët aån laø ñaïi löôïng naøo ? – Goïi HS bieåu dieãn caùc soá lieäu coøn laïi qua aån vaø laäp phöông trình.
HÑ 2 : OÂn taäp giaûi bpt.
Ghi Baûng
Goïi x (ngaøy) laø thôøi gian khai thaùc theo keá hoaïch (x > 1) Thôøi gian khai thaùc treân thöïc teá : x – 1 (ngaøy) Khoái löôïng than khai thaùc theo keá hoaïch : 50.x (taán) Khoái löôïng than khai thaùc treân thöïc teá: 57.(x – 1) (taán) Theo ñeà baøi, ta coù phöông trình : 50x + 13 = 57(x – 1) 50x + 13 = 57x – 57 50x – 57x = –57 – 13 –7x = –70 x = 10 (thoaû ÑK) Vaäy khoái löôïng than khai thaùc theo keá hoaïch laø : 50.10 = 500 taán. Baøi 2 : Trong cuoäc thi baén suùng, moãi xaï thuû ñöôïc baén 10 phaùt. Moãi laàn truùng ñích ñöôïc 10 ñieåm, moãi laàn tröôït bò tröø maát 2 ñieåm. Xaï thuû naøo ñaït ñöôïc töø 60 ñieåm trôû leân thì ñöôïc thöôûng. Hoûi xaï thuû
– Toång soá ñieåm ñaït ñöôïc cuûa xaï thuû ñöôïc tính baèng coâng thöùc naøo? – Neáu goïi x laø soá laàn baén truùng ñích thì soá ñieåm coäng, soá ñieåm tröø laø nhö theá naøo? – Toång ñieåm ñaït ñöôïc cuûa xaï thuû? – Ñeå ñöôïc thöôûng thì soá ñieåm naøy phaûi thoaû ÑK gì? – Löu yù laø soá laàn baén truùng ñích phaûi laø soá nguyeân. Vaäy xaï thuû phaûi baén truùng ñích ít nhaát bao nhieâu laàn ñeå ñöôïc thöôûng?
phaûi baén truùng ñích ít nhaát bao nhieâu laàn ñeå ñöôïc - Toång ñieåm = Soá thöôûng? ñieåm coäng – Soá ñieåm tröø. Giaûi : Goïi x laø soá laàn baén truùng ñích cuûa xaï thuû (0 ≤ x ≤ 10; - Soá ñieåm coäng : x ∈ N) 10x Soá laàn baén tröôït cuûa xaï Soá ñieåm tröø : 2(10 thuû : 10 – x – x) Soá ñieåm coäng : 10x Soá ñieåm tröø : 2(10 – x) Toång soá ñieåm ñaït ñöôïc : 10x – 2(10 – x) Toång ñieåm=10x – Ñeå ñöôïc thöôûng thì : 2(10 – x) 10x – 2(10 – x) ≥ 60 10x – 20 + 2x ≥ 60 12x ≥ 60 + 20 - Toång ñieåm phaûi 80 lôùn hôn hoaëc baèng x ≥ 12 60. 2 x≥ 6 3 Vì 0 ≤ x ≤ 10 vaø x ∈ N neân x ∈ {7; 8; 9; 10} Vaäy xaï thuû phaûi baén truùng ñích ít nhaát 7 laàn ñeå ñöôïc thöôûng.
4. Höôùng daãn veà nhaø : – Xem laïi caùc daïng baøi taäp ñaõ giaûi. – Giaûi laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi. – Chuaån bò cho baøi kieåm tra hoïc kyø 2.
Tuaàn 24
Tieát 67 :
KIEÅM TRA HOÏC KYØ 2
Tuaàn 25