Ban Thong Tin Du Lich So1

Du lÞch Xø Thanh Quý I n¨m 2007 ChÞu tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n: Chñ biªn:

Do·n V¨n Phó

NguyÔn H÷u NhÉn

Ban biªn tËp: NguyÔn V¨n §¹i; Lª Giang §«ng; Do·n Thu Thuû; Hoµng Ngäc Hïng. Trong sè nµy

2- 4: Tin tin tức- sự kiện - Du lÞch Thanh Ho¸ trªn con ®êng héi nhËp.

- KÕt qu¶ 2 cuéc thi “S¸ng t¸c biÓu trng vÒ Du lÞch Thanh Ho¸” vµ “Kho¶nh kh¾c du lÞch Xø Thanh”. - Nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn “LÔ héi 100 n¨m Du lÞch SÇm S¬n”. - C¸c sù kiÖn chÝnh trong “LÔ héi 100 n¨m Du lÞch SÇm S¬n”. - Tin du lÞch trong níc.

5-8

Vẻ đẹp tiềm ẩn

- Danh th¾ng SÇm S¬n. 9-10

Nga S¬n - MiÒn quª cæ tÝch! Lam Kinh - §iÖn cæ thµnh xa. Thµnh Nhµ Hå - C«ng tr×nh kiÕn tróc kú vÜ vµ ®éc ®¸o. Du lÞch sinh th¸i rõng t¹i khu b¶o tån thiªn nhiªn Pï Lu«ng Hương vị mặn mòi

- Gái c¸ - §Æc s¶n hÊp dÉn cña SÇm S¬n. - Nem chua Thanh Ho¸. - B¸nh r¨ng bõa - nÐt d©n d· trong m©m cç cóng vua! - Tôc bã c¬m lam ë Mêng Then. - Bón riªu cua.

11: Ống kính du khách Mét lÇn víi SÇm S¬n 12-13

Địa chỉ cho du khách.

- Khu Èm thùc vµ b¶o tµng cæ vËt Rõng trong phè. - Khu vui ch¬i gi¶i trÝ huyÒn tho¹i ThÇn §éc Cíc. - Chî h¶i s¶n SÇm S¬n.

14-15 Về miền cổ tích - Ch¬ng tr×nh du lÞch “§Êt Quª Thanh”. - Ch¬ng tr×nh du lÞch ®Æc biÖt phôc vô lÔ héi 100 n¨m du lÞch SÇm S¬n. 1

- Ch¬ng tr×nh “Hµnh tr×nh 1000 n¨m nh÷ng kinh ®« ViÖt Nam"

16

Sản phẩm thương hiệu. C«ng ty qu¶ng c¸o Hatuba.

19

Du khach cần biết

Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi tham gia du lÞch céng ®ång t¹i c¸c b¶n vïng cao?

20 Khoảnh khắc du lịch xứ Thanh. Giíi thiÖu nh÷ng t¸c phÈm ®¹t gi¶i thëng trong cuéc thi “Kho¶nh kh¾c du lÞch Xø Thanh”

20- Phụ đề tiêng anh ( trang chia 2 cột, bên tiếng Việt, bên tiêng anh) phÇn néi dung

Tin tøc vµ sù kiÖn Du lÞch Thanh Ho¸ trªn con ®êng héi nhËp. Thanh Ho¸ cã nhiÒu tµi nguyªn tù nhiªn vµ nh©n v¨n phong phó, ®a d¹ng næi tréi vµ ®Æc s¾c cïng nhiÒu ®iÒu kiÖn kh¸c ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. Trong nh÷ng n¨m qua, du lÞch Thanh Ho¸ ®· ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan, lµ mét ngµnh cã møc t¨ng trëng cao so víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c trong tØnh vµ ®¹t møc ®é kh¸ so víi sù ph¸t triÓn du lÞch cña c¶ níc. Năm 2006, Du lịch Thanh Hóa tổ chức đón được 1.280.000 lượt khách, tăng 23,8 % so với năm 2005; Phục vụ 2.420.000 ngày khách, tăng 21,5% so với năm 2005; trong đó tổ chức đón được 10.000 lượt khách quốc tế, tăng 49% so với năm 2005. Tổng doanh thu đạt 385 tỷ đồng, tăng 47,1% so với năm 2005. Ho¹t ®éng thu hót đầu tư phát triến t¨ng kh¸. §· có 10 dự án đầu tư cở sở hạ tầng đang được triển khai tại các khu du lịch như Sầm Sơn, Hải Hòa (Tĩnh Gia), Hải Tiến (Hoằng Hóa), Hàm Rồng (TP Thanh Hóa)... với tổng vốn đầu tư gần 300 tỉ đồng. chØ tÝnh riªng trong 2 n¨m qua, ®· có 22 dự án đã được cấp phép đầu tư vào các khu du lịch, với tổng vèn ®¨ng ký trên 3000 tỉ đồng vµ 61 dự án đầu tư CSLT du lịch với tổng số vốn dự kiến khoảng 300 tỉ đồng, nâng tổng số kh¸ch s¹n, nhµ nghØ du lịch của Thanh Hóa lên 404 cơ sở, với 7.651 phòng. Mục tiêu năm 2007, du lịch Thanh Hoá phấn đấu đón 1.463.000 lượt khách du lịch; tăng 14,3% so với năm 2006, doanh thu du lịch đạt 560 tỷ đồng, tăng 45,4% so với năm 2006. §ång thêi thùc hiÖn tèt mét sè nhiÖm vô träng t©m lµ triÓn khai thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn 2

Du lÞch Thanh Ho¸ giai ®o¹n 2006-2010, thùc hiÖn ®Ò ¸n "Ph¸t triÓn Du lÞch Thanh Ho¸ thµnh ®Þa bµn träng ®iÓm du lÞch quèc gia" vµ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ " Ch¬ng tr×nh hµnh ®éng vÒ du lÞch Thanh Ho¸" víi c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu lµ t¨ng cêng ®Çu t c¬ së h¹ tÇng c¸c khu du lÞch vµ t«n t¹o c¸c di tÝch lÞch sö, ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt lîng c¸c s¶n phÈm dÞch vô, t¨ng cêng chÊt lîng nguån nh©n lùc du lÞch vµ híng tíi sù chuyªn nghiÖp cao, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn du lÞch ®Ó x©y dùng h×nh ¶nh vÒ du lÞch Thanh Ho¸ trong níc vµ quèc tÕ. §Ó thùc hiÖn tèt nh÷ng nhiÖm vô vµ môc tiªu trªn, du lÞch Thanh Ho¸ cÇn ph¶i tËp trung triÓn khai mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n: t¨ng cêng sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o ®iÒu hµnh, sù phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi nghÒ nghiÖp trong ho¹t ®éng du lÞch, n©ng cao v¨n ho¸ v¨n minh du lÞch, t¨ng cêng kû c¬ng ph¸p luËt vÒ du lÞch, xóc tiÕn nhanh viÖc x©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Çu t ph¸t triÓn du lÞch, t¹o m«i trêng thuËn lîi cho ho¹t ®éng du lÞch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho tiÕn tr×nh x· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng du lÞch còng nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ… Víi sù quyÕt t©m cña ngµnh du lÞch Thanh Ho¸ cïng sù quan t©m chØ ®¹o, ®iÒu hµnh tõ Trung ¬ng tíi ®Þa ph¬ng. Ch¾c ch¾n trong n¨m 2007 vµ nh÷ng giai ®o¹n tiÕp theo du lÞch Thanh Ho¸ sÏ cã bíc ph¸t triÓn ®ét ph¸, kh¼ng ®Þnh lµ ngµnh kinh tÕ cã thÕ m¹nh cña ®Þa ph¬ng, ®ãng gãp tÝch cùc vµo c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh nãi riªng vµ sù ph¸t triÓn du lÞch cña c¶ níc nãi chung, sím ®a du lÞch Thanh Ho¸ trë thµnh ®Þa bµn träng ®iÓm ph¸t triÓn du lÞch quèc gia vµ héi nhËp quèc tÕ.

Híng tíi “LÔ héi 100 n¨m Du lÞch SÇm S¬n” KÕt qu¶ 2 cuéc thi “S¸ng t¸c biÓu trng DLTH” vµ “Kho¶nh kh¾c du lÞch Xø Thanh” Trong khu«n khæ nh÷ng ho¹t ®éng cña lÔ héi 100 n¨m du lÞch SÇm S¬n, Së du lÞch Thanh ho¸ phèi hîp víi Héi v¨n häc nghÖ thuËt Thanh Ho¸ ®· tæ chøc thµnh c«ng hai cuéc thi ¶nh nghÖ thuËt vµ s¸ng t¸c biÓu trng vÒ du lÞch Thanh Ho¸. Trong cuéc thi s¸ng t¸c biÓu trng vÒ du lÞch Thanh Ho¸, Ban tæ chøc ®· b×nh chän ®îc 06 t¸c phÈm ®¹t gi¶i ®ång h¹ng víi trÞ gi¸ mçi gi¶i thëng 2 triÖu ®ång vµ b×nh chän 2 t¸c phÈm ®Ó cïng t¸c gi¶ bæ sung hoµn chØnh vµ xem xÐt cã thÓ sö dông lµm biÓu trng cña Du lÞch Thanh Ho¸. C¸c t¸c gi¶ cã t¸c phÈm ®¹t gi¶i ®ång h¹ng lµ NguyÔn Thanh S¬n, TrÇn Hoµi §øc (Hµ néi), 3

Ph¹m Tam ( thµnh phè Hå ChÝ Minh), Hoµng ChÊt, TrÇn Sü Tèt, vµ ThiÒu Quang D¬ng ( Thanh Ho¸). VÒ cuéc thi ¶nh nghÖ thuËt "Kho¶nh kh¾c du lÞch xø Thanh" ®· b×nh chän ®îc 1 t¸c phÈm ®o¹t gi¶i nhÊt, 2 nh×, 3 gi¶i ba vµ 07 t¸c phÈm ®o¹t gi¶i khuyÕn khÝch. T¸c phÈm "BiÓn SÇm S¬n" cña t¸c gi¶ Hoµng Cao §¹i ®¹t gi¶i nhÊt; hai t¸c phÈm "Héi thi ®óc trèng ®ång - ThiÖu Ho¸" cña t¸c gi¶ Anh TuÊn vµ "Hµm rång nay" cña t¸c gi¶ Xu©n Tø ®¹t gi¶i nh×; ba t¸c phÈm "Soi bãng ngµy mïa" cña t¸c gi¶ Vò Thµnh §ång, "B×nh minh ë Qu¶ng C" cña t¸c gi¶ Lª C«ng B×nh, "§êng vÒ LÔ héi" cña t¸c gi¶ TrÇn Liªn Ch¬ng ®¹t gi¶i ba vµ b¶y gi¶i khuyÕn khÝch gåm c¸c t¸c phÈm "Hßn väng phu" cña t¸c gi¶ Tr¬ng B¸ Vinh, "§êng vÒ Xø Thanh" cña t¸c gi¶ TrÇn Liªn Ch¬ng, "§êng vµo ®¶o t×nh yªu" cña t¸c gi¶ Ng« Minh Th¶o, "§ãn xu©n" cña t¸c gi¶ NguyÔn ThÕ Dung, "ChiÕn binh ®¸ VÜnh Léc" cña t¸c gi¶ Lª DËu, "NhÞp cÇu Tõ Thøc" cña t¸c gi¶ Hoµng C¸t vµ "Héi lµng §«ng S¬n" cña t¸c gi¶ Lª §øc. Th«ng tin Du lÞch. * Nh»m hëng øng “LÔ héi 100 n¨m du lÞch SÇm S¬n”, HiÖp héi du lÞch Thanh Ho¸ tæ chøc héi thi tiÕng h¸t ngµnh Du lÞch lÇn thø nhÊt t¹i SÇm S¬n. §©y sÏ lµ mét ho¹t ®éng v¨n ho¸ quan träng gãp phÇn cho sù thµnh c«ng cña lÔ héi nµy. * Bỏ thu phí tham quan du lÞch: - Nh»m khuyÕn khÝch kh¸ch du lÞch vµ gi¶m bít nh÷ng phiÒn phøc cho doanh nghiÖp, Héi ®ång nhân nhân tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Nghị quyết về việc bãi bỏ thu phí đối với khách nghỉ mát tại Sầm Sơn SÇm S¬n, ®ång thêi sửa đổi mức thu phí tham quan danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử và công trình văn hoá trong khu du lÞch nµy. Sẽ là một lễ hộI đặc trưng và ấn tượng “LÔ héi 100 n¨m du lÞch SÇm S¬n” diÔn ra tõ 28 /4/2007 ®Õn 1/5/2007. LÔ khai m¹c víi ch¬ng tr×nh nghÖ thuËt ®Æc s¾c sÏ ®îc §µi truyÒn h×nh ViÖt Nam truyÒn h×nh trùc tiÕp qua ch¬ng tr×nh VTV1 vµo lóc 20h ngµy 28/4/2007 vµ c¸c sù kiÖn kh¸c sÏ ®îc §µi truyÒn h×nh Thanh ho¸ truyÒn h×nh trùc tiÕp. C¸c ho¹t ®éng diÔn ra trong lÔ héi víi nhiÒu lo¹i h×nh nghÖ thuËt nh "Festival trß diÔn d©n gian” víi sù tham gia cña c¸c ®oµn nghÖ thuËt d©n gian c¸c ®Þa ph¬ng cã kinh ®« cæ; LÔ héi "B¸nh dµy - B¸nh chng", "lÔ héi Cµ kheo" cña nh©n d©n ®Þa ph¬ng. C¸c lo¹i h×nh V¨n ho¸ - ThÓ thao nh cóp "Bãng chuyÒn b·i biÓn", "Tennis - CÇu l«ng - Bãng bµn"; Gala biÓn "SÇm S¬n biÓn h¸t" vµ Héi chî C«ng nghiÖp - Th¬ng m¹i - Du lÞch SÇm S¬n. §Æc biÖt "§ªm héi t×nh biÓn" ®îc tæ chøc trªn nói Trêng LÖ víi c¸c ho¹t ®éng s«i næi sÏ lµ sù kiÖn kh¸ an tuong 4

vµ l«i cuèn ®«ng ®¶o b¹n trÎ tham gia. §Æc biÖt lµ c¸c ch¬ng tr×nh du lÞch phôc vô du kh¸ch kh¸ hÊp dÉn nh: " kh¸m ph¸ huyÒn tÝch SÇm S¬n", " §Õn c¸c kinh ®« cæ" hay "VÒ miÒn cæ tÝch"…

Sầm Sơn sẽ có một diện mạo mới: Chuẩn bị cho một trăm năm du lịch Sầm Sơn bên cạnh việc đầu tư cho các sự kiện của Lễ hộI, được sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh, cùng vớI sự phốI hợp của các ngành lãnh đạo và nhân dân thị xã đang khẩn trương hoàn thiện các công trình cơ sở hạ tầng, nâng cấp chỉnh trang đô thị, giải phóng lều quán xây dựng trái phép với hàng chục tỷ đồng…việc đầu tư trên đã làm cho diện mạo của thị xã du lịch thay đổi hẳn. Điều đáng chú ý là các ngành các cấp các tổ chức doàn thể, xã hội, nghề nghiệp của Sầm sơn đã hưởng ứng có hiệu quả chương trình làm đẹp phố phường, nâng cao văn hoá, văn minh… Chắc chắn du khách sẽ hài long về Sầm Sơn hôm nay.

Khu di tích Bà Triệu Sau thời gian đầu tư gần 2 năm với số vốn hơn 30 tỷ đồng, đến nay đền thờ Bà Triệu, một trong những công trình văn hoá kiến trúc đẹp đã hoàn thành . Được biết đền thờ Bà Triệu là một trong những hạng mục công trình của dự án tôn tạo di tích này. Khu vực đền thờ Bà Triệu là địa danh nổi tiếng của Thanh Hoá, sẽ là điểm đến du xuân hấp dẫn cho du khách và điểm tham quan trong hành trình về miền quê cổ tích.

VÎ ®Ñp tiÒm Èn Thiªn nhiªn kú thó:

Danh th¾ng SÇm S¬n

t¸c phÈm ®¹t gi¶i cuéc thi viÕt " du lÞch v¨n ho¸ Xø Thanh" Hoµng TuÊn Phæ

TÝch xa kÓ l¹i, n¨m 208 tríc C«ng nguyªn, An D¬ng V¬ng mÊt lÉy ná thÇn bÞ TriÖu §µ ®¸nh thua ph¶i ®em con g¸i ch¹y vÒ phÝa Nam. Kh¸c víi truyÒn thuyÕt phæ biÕn chung quanh ngåi ®Òn Mô Gia (NghÖ An), nh©n d©n Thanh Ho¸ kÓ: An D¬ng V¬ng bÞ giÆc ®uæi ®Õn chç bÊy giê lµ lµng B×nh Hoµ (x· Qu¶ng Ch©u, huyÖn Qu¶ng X¬ng), kho¶ng gÇn c©y sè 4, trªn quèc lé 47 (®o¹n tõ Thµnh phè Thanh Ho¸ ®i SÇm S¬n) th× cïng ®êng, tríc mÆt chØ cã biÓn c¶, sau lng qu©n thï ®ang Ëp tíi. Nghe lêi cÇu khÈn cña vua, thÇn Rïa Vµng hiÖn lªn ®a ngµi 5

xuèng thuû cung ... TruyÒn thuyÕt nµy phï hîp víi ®Þa lý lÞch sö, c¸ch ®©y h¬n 2.000 n¨m, tríc mÆt lµng B×nh Hoµ lµ vÞnh biÓn mªnh m«ng sãng giã. §Òn An D¬ng V¬ng, miÕu Mþ Ch©u nh¾c l¹i nh÷ng kû niÖm vÒ c©u chuyÖn ®au th¬ng cßn ®ã mµ rïa thÇn tõ Êy tíi nay vÉn cha trë l¹i. Ph¶i ch¨ng khÝ thiªng mu«n thuë vÉn cßn, hun ®óc nªn m¶nh ®Êt d¸ng rïa thiªng, hai ch©n sau ®¹p vµo d·y nói Trêng LÖ, ®Çu v¬n dµi tËn cöa L¹ch Híi, híng tíi ®¹i d¬ng bao la? ThÇn Kim Quy - Rïa Vµng cßn gäi lµ Thanh Sø, cã lÏ v× vËy, m¶nh ®Êt Êy, c©y xanh rên mµu xanh ngäc bÝch vµ biÕt bao toµ kiÕn tróc cæ, kim, xa tr«ng gièng nh ®Òn ®µi, cung ®iÖn nguy nga, tr¸ng lÖ mäc lªn san s¸t bªn nhau tÇng tÇng líp líp lÊp l¸nh díi n¾ng trêi mïa hÌ quª biÓn. SÇm S¬n ®ã, nh hiÖn lªn tõ giÊc m¬ huyÒn tho¹i, nói Trêng kia gièng ngän La Phï lªnh ®ªnh ngoµi kh¬i tr«i d¹t vµo cöa biÓn LÖ H¶i. LÖ H¶i lµ tªn xa cña biÓn Trêng LÖ. ThÕ kû III giÆc Ng« x©m lîc hÔ nghe nh¾c tíi tªn hiÖu LÖ H¶i Bµ V¬ng cña ngêi con g¸i hä TriÖu lµ rông rêi khiÕp vÝa! Cöa biÓn t¬i ®Ñp ®· cho n÷ anh hïng tuæi míi ®«i m¬i, c¸i tªn vang väng nh tiÕng cång xuÊt chinh tõ ngµn xa hïng vÜ, hay ®ã lµ niÒm vinh quang vua Bµ dµnh riªng cho SÇm S¬n - Trêng LÖ? LÖ H¶i cßn lµ cöa biÓn b×nh yªn nhê nói Trêng v¬n c¸nh tay thÇn kú chÆn ®øng sãng to giã lín b¶o vÖ thuyÒn m¶ng cho ng d©n yªn b×nh tõ ngµn n¨m tríc. T¬ng truyÒn ng«i ®Òn §éc Cíc trªn ngän Cæ Gi¶i, cã tõ ®êi TrÇn. NÕu ®óng vËy, ®Êt SÇm S¬n, muén nhÊt tõ ®êi TrÇn ®· cã ngêi tíi khai ph¸, lËp tr¹i Êp vµ chç ngêi ta ®Õn c tró ®Çu tiªn ph¶i lµ däc ven nói Trêng LÖ ®Ó tr¸nh giã b·o d÷ déi, nh÷ng trËn lôt níc mÆn, nh÷ng c¬n sãng thÇn khñng khiÕp. NÕu cã thÓ gäi nh÷ng cuéc du ngo¹n s¬n thuû ®êi xa lµ du lÞch, th× du kh¸ch ®Çu tiªn ®Õn SÇm S¬n kh«ng ai kh¸c nh÷ng nµng tiªn thîng giíi. Vµ LiÔu H¹nh c«ng chóa, võa tiªn võa trÇn, ®Ó l¹i c¶ mét pho huyÒn sö. Nµng cìi giã m©y ®i du ngo¹n kh¾p n¬i danh th¾ng trong níc, qua cöa biÓn LÖ H¶i, dõng gãt hµi hoa trªn ®Ønh ngän ®Çu voi. Phong c¶nh ë ®©y xinh ®Ñp l¹ kú khiÕn c«ng chóa kh«ng muèn dêi ch©n. Nµng xuèng biÓn t¾m, ngåi trªn hßn ®¸ næi (sau lµ hßn C©u) n« giìn víi sãng. Chç nµng bá quªn xiªm ¸o ®· mäc lªn nh÷ng ®iÖn c¸c léng lÉy, uy nghi. T¬ng truyÒn, thuë thiÕu thêi gi¸ng sinh vµo nhµ hä Lª, LiÔu H¹nh còng lµ mét c« th«n n÷ khÐo tay hay lµm. Nµng trång d©u, ch¨m t»m, ¬m t¬, dÖt lôa. Nh÷ng tÊm lôa mÞn mµng, t¬i ®Ñp nh ®Ó bµn tay ngµ ngäc cña nµng, kh«ng n¬i ®©u s¸nh b»ng lµng TriÒu D¬ng, cã nghÒ dÖt líi sóc ®éc ®¸o, do Bµ TriÒu truyÒn d¹y, cßn nghÒ the lôa tinh x¶o khëi thuû tõ c«ng chóa LiÔu H¹nh trong dÞp nµng du l·m SÇm S¬n. V× thÕ d©n TriÒu D6

¬ng lËp ®Òn miÕu thê Bµ TriÒu - Tæ nghÒ líi sóc cã phñ Bµ Chóa LiÔu kÒ bªn. C«ng chóa LiÔu H¹nh sau mét chuyÕn ngao du s¬n thuû n¬i xa, trë l¹i §Çu Voi th× ®iÖn phñ, lÇu c¸c cña nµng ®· bÞ lò quØ §«ng, quØ T©y ph¸ s¹ch. BÊy giê thÇn §éc Cíc còng cã mét toµ gÇn ®Êy gäi lµ toµ §Ö NhÞ. ThÇn §éc Cíc thêng ë ng«i ®Òn Thîng (Toµ §Ö NhÊt) n¬i Cæ Gi¶i (Mòi C¶nh, Mòi GÇm), bÌn nhêng l¹i toµ §Çu Voi cho Bµ Chóa. Tõ ®ã, ®Òn §éc Cíc §Ö NhÞ (cßn gäi lµ ®Òn H¹) mang tªn ®Òn C« Tiªn. Trong ®Òn cã nhiÒu hoµnh phi, c©u ®èi do ngêi ®êi xng tông. VÝ dô: L¹ng S¬n th¸nh tÝch danh thiªn ®Þa SÇm lÜnh thÇn c«ng tr¸c cæ kim L¹ng S¬n (2)

DÞch:

DÊu tÝch thÇn tiªn næi danh trêi xø Oai phong th¸nh chóa dËy sãng biÓn SÇm

Ngù trªn ®Ønh hßn §Çu Voi chãt vãt, ®Òn C« Tiªn lung linh n¾ng sím, huyÒn ¶o s¬ng chiÒu, tÇng tÇng bËc bËc ®¸ gËp ghÒnh kh¸c nµo nh÷ng bËc thang thiªn t¹o nèi liÒn h¹ giíi víi cung tiªn. C«ng chóa ®i m©y vÒ giã, lóc rong ch¬i b¸t ng¸t Hå T©y, khi ngù gi¸ Sßng S¬n, Phè C¸t, nhng bãng h×nh kiÒu diÔm cña nµng vÉn göi t¹i n¬i ®©y qua pho tîng cæ, víi d¸ng ung dung tù t¹i trong vÎ ngäc ngµ mÆt hoa mµy liÔu vµ con m¾t liÕc næi sãng ba ®µo! Hßn C©u tõ ®Òn C« Tiªn tr«ng xuèng, xinh xinh nh mét khèi ngäc th¹ch næi bång bÒnh trªn sãng níc. N¬i th¬ méng Êy, tiªn n÷ thêng ngåi t¾m ch¬i, n« giìn, còng lµ chç ngåi c©u c¸ cña chµng trai xãm chµi. §ªm ®ªm, trong ¸nh tr¨ng sao mê tá, chµng trai ng d©n l·ng m¹n ngåi lÆng lÏ bu«ng c©u, hay soi m×nh xuèng biÓn ®Ó chê mét bãng giai nh©n hiÖn h×nh trªn sãng níc, hoÆc th¶ hån m¬ bay theo giã, t×m ®ãn nh÷ng nµng tiªn ch¸n c¶nh Bång Lai tÎ nh¹t, vÒ trÇn gian x©y ®¾p chuyÖn t×nh duyªn? Sù tÝch thÇn §éc Cíc lµ c¶m høng nghÖ thuËt d©n gian ®Æc s¾c, ®· s¸ng t¹o nªn mét nh©n vËt kú vÜ. Cã mét chµng trai tÇm vãc khæng lå, søc lùc quÈy nói cµy s«ng, dïng lìi bóa thÇn tù xÎ ®«i m×nh, mét nöa ra kh¬i gi÷ cho sãng lÆng giã yªn, mét nöa ®øng trªn hßn Cæ Gi¶i b¶o vÖ cuéc sèng trong bê. C©u chuyÖn ph¶n ¸nh søc vãc vÜ ®¹i cña d©n téc ViÖt, nãi lªn íc m¬ kú diÖu cña ng d©n SÇm S¬n trong cuéc ®Êu tranh chèng nh÷ng lùc lîng tµn b¹o, ®ång thêi biÓu d¬ng mét tÊm g¬ng x¶ th©n v× ®ång lo¹i, ®em l¹i søc sèng mïa xu©n cho SÇm S¬n.

7

Nh vÜnh h»ng gi÷a chèn thÇn tiªn, hßn Trèng M¸i trong vÎ th¬ méng d¹t dµo thi høng, tr¸i tim ho¸ ®¸ m·i cßn chÊt chøa thiªn t×nh sö bi ai, lµm rung ®éng xiÕt bao nçi niÒm du kh¸ch. Kh«ng thÓ kÓ hÕt nh÷ng cuéc t©m t×nh kh¸ch l·ng du ®· diÔn ra bªn ®¸ chång, ®¸ vî. Sãng x« díi biÓn, giã léng trªn non, hoµ quyÖn vµo nhau t¹o nªn nh÷ng ©m thanh khi thÇm th× to nhá, lóc du d¬ng d×u dÆt, khiÕn ngêi ta mêng tîng tiÕng thñ thØ t×nh tù yªu ®¬ng cña cÆp uyªn ¬ng mang tªn Trèng - M¸i cæ xa mµ gÇn gòi. Thêi c¸c cô kh¨n ®ãng ¸o dµi ®Õn du ngo¹n SÇm S¬n, ngoµi thó ng¾m c¶nh, cßn cã niÒm vui trong cÇm, kú, thi, töu, mµ toµ M«n L©u cöa sau ®Òn §éc Cíc lµ n¬i tô héi c¸c anh tµi. Kho¶ng nh÷ng n¨m 1930, nhµ th¬ nói T¶n s«ng §µ ngao du kh¾p B¾c - Trung - Nam, gãt l·ng tö còng ®· tõng in dÊu bïm v¹n dÆm trªn ®Êt biÓn SÇm S¬n. "¤ng tiªn thi sÜ" nµy cã nhµ v¨n NguyÔn Tu©n ®ãng vai tiªn ®ång theo hÇu, ngåi xÕp b»ng trßn trªn tÇng cao M«n L©u, võa ng¾m c¶nh chî biÓn lao xao c¸, m¶ng thuyÒn xa thÊp tho¸ng, võa ®èi Èm, rung ®ïi ng©m th¬, trong h¬ng th¬m lõng nh÷ng mãn h¶i vÞ ®Æc s¾c SÇm S¬n. Nói Trêng LÖ qu¶ lµ mét thÕ giíi cña thÇn tiªn. §Òn nä, miÕu kia, lÇu cao ®Ønh nói, phñ tÝa sên non. H¬ng khãi t©m linh bèn mïa tô l¹i thµnh m©y. H¬ng löa thê tù quanh n¨m to¶ ¸nh hµo quang chiÕu lªn r¹ng trêi öng ®á. Nh÷ng Bµ Triªï, T« HiÕn Thµnh, Hoµng Minh Tù, §êng C«ng Quang Léc, ThÇn §éc Cíc, mÉu Thiªn, mÉu §Þa, mÉu Tho¶i... ®· ®i vµo câi bÊt tö, linh hån cßn ®Ó l¹i h¬ng th¬m trong khãi trÇm ngµo ng¹t. §Çu thÕ kû XX nµy, ngêi ta ph¸t hiÖn thÊy SÇm S¬n cã mét kho b¸u v« gi¸. §ã lµ giã m¸t, n¾ng lµnh, c¸t mÞn, níc trong, sãng ªm, c¶nh ®Ñp ... N¨m 1906, chÝnh quyÒn thuéc ®Þa cho lµm ®êng sè 8 nèi liÒn tØnh lþ Thanh Ho¸ víi SÇm S¬n. N¨m sau (1907), SÇm S¬n b¾t ®Çu x©y dùng thµnh khu nghØ m¸t ®Ó phôc vô c¸c quan chøc trong tØnh vµ c¶ xø B¾c Kú. BÊy giê b·i biÓn SÇm S¬n ®îc coi lµ b·i biÓn ®Ñp nhÊt cã ngêi ®Õn nghØ m¸t ®«ng nhÊt §«ng D¬ng… Vµ ngµy nay SÇm S¬n ®· trë thµnh mét khu du lÞch, mét khu nghØ m¸t ®îc ®«ng ®¶o du kh¸ch yªu mÕn, mét viªn ngäc cña ngµnh du lÞch Thanh Ho¸.

MiÒn quª cæ tÝch! Nãi ®Õn ®Þa danh Nga S¬n cã lÏ mçi chóng ta ®Òu d©ng lªn nh÷ng t×nh c¶m l©ng l©ng khã t¶ khi nhí vÒ c©u chuyÖn qu¶ da ®á cña Mai An Tiªm mÑ kÓ ta nghe thuë Êu th¬. Vïng ®Êt Êy thuë xa xa vèn dÜ lµ mét ®¶o hoang, qua bao th¨ng trÇm cña lÞch sö ®· trë thµnh mét miÒn quª trï phó mang trªn m×nh nh÷ng nÐt v¨n ho¸ lung linh s¾c mµu huyÒn 8

tho¹i. Rùc rì n¾ng xu©n vµng cµng nh th«i thóc nhÞp trèng héi, n¬i ®ã c¶nh s¾c nh më lßng m×nh chµo ®ãn du kh¸ch mu«n ph¬ng. Nhí c©u ca xa "ChiÕu Nga S¬n, g¹ch B¸t Trµng… " cho thÊy c©y cãi Nga S¬n ®· sím kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh, cïng víi bµn tay cÇn cï cña ngêi lao ®éng ®· ch¾t läc nh÷ng tinh tuý n¬i ®©y ®Ó cèng hiÕn cho ®êi biÕt bao vÎ ®Ñp. §Æt ch©n trªn vïng ®Êt Nga S¬n huyÒn tho¹i du kh¸ch sÏ cã c¶m gi¸c nh qu¸ khø vµ hiÖn t¹i ®an xen vµo nhau. N¬i Êy, líp bôi thêi gian nh cßn vÊn v¬ng cha døt, l¹c bíc Chïa Tiªn l¹i nhí héi hoa xu©n n¨m nµo chµng Tõ Thøc ®· cëi ¸o gÊm ®Ó chuéc lçi cho nµng Gi¸ng H¬ng. C©u chuyÖn t×nh ®Çy c¶m ®éng ®ã ®· ®îc lu gi÷ tíi ngµn n¨m n¬i hang Tõ Thøc vµ ®ang chê bíc ch©n kh¸m ph¸ cña du kh¸ch. S¾c xu©n, søc xu©n trµn vÒ vïng quª nµy nh cµng Êm ¸p thªm trong kh«ng khÝ tng bõng cña c¸c lÔ héi. Nh ®· kh¬i dËy trong lßng mçi chóng ta nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh vÒ nh÷ng tÝn ngìng v¨n ho¸ mang ©m hëng ®Æc trng riªng cña vïng ®Êt Nga S¬n truyÒn thèng c¸ch m¹ng nµy; nµo lµ LÔ héi Mai An Tiªm - tëng nhí tíi kh¶ n¨ng lao ®éng s¸ng t¹o vµ g¾n liÒn víi sù tÝch qu¶ da ®á; nµo lµ LÔ héi Tõ Thøc - §Ëm ®µ nÐt nh©n v¨n qua thiªn diÔm t×nh cña chµng Tõ Thøc vµ nµng Gi¸ng H¬ng. Du kh¸ch biÕt ®Õn Nga S¬n kh«ng chØ bëi nh÷ng c©u chuyÖn huyÒn tho¹i, nh÷ng danh lam th¾ng c¶nh mµ cßn cã c¶ nh÷ng mãn Èm thùc n¬i ®©y, mét bøc tranh mu«n mµu ®îc vÏ lªn bëi sù phong phó cña s¶n vËt ®Þa ph¬ng ®Æc biÖt lµ rîu nÕp Nga S¬n ngon cã tiÕng, ®îc chng cÊt tõ nÕp c¸i hoa vµng. VÒ víi Nga S¬n h«m nay tÊt c¶ nh ®ang rén lªn kh«ng khÝ cña mïa xu©n. Cuéc sèng n¬i ®©y ®ang tõng ngµy thay da ®æi thÞt, mét mïa xu©n míi ®· vÒ vµ bõng lªn s¾c míi.

khu b¶o tån thiªn nhiªn Pï Lu«ng Víi 17.662 ha rõng tù nhiªn thuéc ®Þa phËn hai huyÖn Quan ho¸ vµ B¸ thíc, Pï lu«ng- khu b¶o tån thiªn nhiªn cña Thanh ho¸ hiÖn ®ang lu gi÷ trong m×nh nh÷ng gi¸ trÞ c¶nh quan thiªn nhiªn phong phó víi sù ®a d¹ng vÒ c¸c lo¹i ®éng thùc vËt sinh sèng trong rõng. Qua kh¶o s¸t cña c¸c nhµ khoa häc,vÒ sè lîng vµ chñng lo¹i ®éng- thùc vËt ë ®©y hiÖn cã hµng ngµn loµi trong ®ã cã rÊt nhiÒu loµi quý hiÕm vµ ®Æc h÷u, ®Æc biÖt t¹i ®©y hiÖn lµ n¬i c tró cña hµng chôc ®µn voäc quÇn ®ïi tr¾ng- mét loµi linh trëng quý hiÕm víi sè lîng lªn ®Õn hµng tr¨m c¸ thÓ. Ngoµi nh÷ng c¶nh s¾c thiªn nhiªn riªng cã, nh÷ng nÐt v¨n ho¸ ®Æc s¾c vµ ®a d¹ng cña ®ång bµo vïng cao n¬i ®©y cµng lµm 9

t¨ng thªm søc quyÕn rò ®èi víi du kh¸ch a thÝch thÓ lo¹i du lÞch céng ®ång vµ kh¸m ph¸.

Nh÷ng kú quan cña søc s¸ng t¹o: Lam Kinh ®iÖn cæ thµnh xa ! Khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh n»m trªn ®Þa bµn x· Xu©n Lam - huyÖn Thä Xu©n, vÒ phÝa T©y B¾c Thµnh phè Thanh ho¸, ®îc Bé V¨n Ho¸ - Th«ng tin xÕp h¹ng di tÝch lÞch sö cÊp quèc gia n¨m 1962. Lª Th¸i Tæ sau 10 n¨m l·nh ®¹o cuéc khëi nghÜa Lam S¬n (1418 - 1428) giµnh th¾ng lîi vµ lªn ng«i hoµng ®Õ, ®ãng ®« ë §«ng Kinh, lÊy niªn hiÖu lµ ThuËn Thiªn thø nhÊt. §ång thêi cho x©y dùng ë quª h¬ng ®Êt tæ Lam S¬n mét kinh thµnh lín thø hai gäi lµ Lam Kinh hay cßn gäi lµ T©y Kinh. Thµnh ®iÖn Lam Kinh phÝa B¾c dùa vµo nói DÇu (gäi lµ du s¬n) mÆt Nam nh×n ra s«ng Chu - cã nói Chóa lµm tiÒn ¸n, bªn t¶ lµ rõng Phó L©m, bªn h÷u lµ nói H¬ng vµ nói Hµm Rång ch¾n phÝa T©y. Khu Hoµng thµnh, cung ®iÖn vµ Th¸i miÕu ë Lam Kinh ®îc bè trÝ x©y dùng theo trôc Nam - B¾c trªn mét kho¶ng ®åi gß cã h×nh d¸ng ch÷ v¬ng. Bèn mÆt x©y thµnh cã chiÒu dµi 314m, bÒ ngang 254m, têng thµnh phÝa B¾c h×nh c¸nh cung cã b¸n kÝnh 164m, thµnh dµy 1m. Qua kh¶o cæ vµ dÊu tÝch cßn l¹i cho thÊy xa kia ë ®©y ®· tõng tån t¹i Ngä m«n, s©n rång, chÝnh ®iÖn, khu Th¸i miÕu … nguy nga tr¸ng lÖ. Trong khu di tÝch cßn nhiÒu l¨ng vµ mé cña c¸c Vua vµ Hoµng HËu triÒu Lª ®îc an t¸ng ë ®©y mµ tiªu biÓu nhÊt lµ bia VÜnh L¨ng, v¨n bia do NguyÔn Tr·i so¹n ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ th©n thÕ vµ sù nghiÖp cña Vua Lª Th¸i Tæ. Víi thÕ ®Êt ®Æc biÖt nh vËy nªn miÒn ®Êt nµy rÊt thiªng liªng, ®Æc biÖt thu hót nh÷ng du kh¸ch nghiªn cøu v¨n ho¸ vµ cÇu tµi, cÇu léc. Hµng n¨m, ®Æc biÖt lµ vµo nh÷ng dÞp lÔ héi, khu di tÝch nµy ®ãn hµng chôc ngµn lît du kh¸ch. Ngµy nay khu ®iÖn Lam Kinh ®ang ®îc ®Çu t t«n t¹o ®Ó kh«i phôc l¹i mét T©y kinh xa, gãp phÇn kh«i phôc gi÷ g×n nÐt v¨n ho¸ truyÒn thèng, kiÕn tróc ®éc ®¸o cña ViÖt nam thÕ kû XV, ®ång thêi còng lµ mét "®iÓm ®Õn" quan träng cña du kh¸ch trong vµ ngoµi níc.

Kinh thành đá kỳ vĩ Thµnh Nhµ Hå (hay cßn gäi lµ Thµnh T©y §«, thµnh T©y Giai) thuéc ®Þa phËn x· VÜnh TiÕn vµ VÜnh Long - huyÖn VÜnh Léc, n»m ë phÝa T©y-B¾c cña tØnh vµ c¸ch thµnh phè 10

Thanh ho¸ 46 km. §©y lµ thµnh ®¸ kú vü vµo bËc nhÊt §«ng Nam ¸, ®îc x©y dùng vµo n¨m 1397. Thµnh cã h×nh gÇn vu«ng, bèn cæng më vÒ bèn híng víi cæng híng Nam lµ cæng chÝnh vµ diÖn tÝch gÇn 1km vu«ng. §øng tríc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®å sé toµn b»ng ®¸ nµy ch¾c du kh¸ch sÏ kh«ng khái ngì ngµng vÒ nh÷ng kú tÝch mµ cha «ng ta ®· t¹o nªn. Thµnh Nhµ Hå do Hå Quý Ly x©y dùng vµo n¨m 1397. T¬ng truyÒn thµnh nµy chØ x©y cã ba th¸ng th× xong. §©y lµ mét c«ng tr×nh kiÕn tróc ®éc ®¸o. Toµn bé têng thµnh vµ bèn cæng chÝnh ®îc x©y dùng b»ng nh÷ng phiÕn ®¸ xanh, ®ôc ®Ïo tinh x¶o, vu«ng vøc, xÕp chång khÝt lªn nhau. C¸c phiÕn ®¸ cã chiÒu dµi trung b×nh 1,5m, dµy 1m, cã tÊm nÆng tíi 15 - 20 tÊn. Thµnh cã h×nh gÇn vu«ng. ChiÒu B¾c - Nam dµi 870,5m, chiÒu §«ng - T©y dµi 883,5m. Bèn cæng thµnh theo chÝnh híng Nam - B¾c - T©y - §«ng gäi lµ c¸c cæng tiÒn - hËu - t¶ - h÷u. C¸c cæng nµy ®îc x©y dùng theo kiÕn tróc h×nh vßm. Nh÷ng phiÕn ®¸ trªn vßm cöa ®ôc ®Ïo h×nh mói bëi, xÕp khÝt lªn nhau. Cæng tiÒn (phÝa Nam) lµ cæng chÝnh, cã ba cöa. Cöa gi÷a réng 5,82m, cao 5,75m, hai cöa bªn réng 5m45, cao 5,35 , ba cæng cßn l¹i chØ cã mét cöa. Têng thµnh cao trung b×nh tõ 5 - 6m, chç cao nhÊt lµ cæng tiÒn cao 10m. Theo sö s¸ch ghi l¹i th× trong thµnh cã ®iÖn Hoµng Nguyªn, cung Diªn Thä, §«ng cung, nói Thä Kú, Dôc Tîng … rÊt nguy nga, tr¸ng lÖ ch¼ng kh¸c g× Kinh ®« Th¨ng Long. §Õn nay do thêi gian vµ chiÕn tranh huû ho¹i c¸c kiÕn tróc kh¸c kh«ng cßn n÷a, chØ cßn têng thµnh vµ bèn cæng thµnh lµ cßn nguyªn vÑn. Cïng víi Thµnh Nhµ Hå, khu di tÝch nµy cßn cã ®Òn thê nµng B×nh Kh¬ng vµ §µn tÕ Nam Giao - mét ®µn tÕ cæ nhÊt ®îc ph¸t hiÖn ë níc ta hiÖn nay còng lµ nh÷ng ®iÓm tham quan quan träng. Thµnh Nhµ Hå lµ mét di tÝch v¨n ho¸ - lÞch sö ®îc Nhµ níc xÕp h¹ng cÊp quèc gia. §©y lµ thµnh cæ duy nhÊt ®îc x©y dùng b»ng ®¸, g¾n víi mét V¬ng triÒu tuy ng¾n (1400 - 1407) nhng ®· cã nh÷ng c¸ch t©n ®¸ng ghi nhËn nh c¶i c¸ch thi cö, më mang trêng häc, ®Ò cao ch÷ n«m, ph¸t hµnh giÊy b¹c. Trong t¬ng lai, khi Thµnh Nhµ Hå ®îc UNESCO c«ng nhËn lµ di s¶n thÕ giíi th× c«ng tr×nh kiÕn tróc ®éc ®¸o ®· cã gÇn 700 n¨m nµy sÏ lµ ®iÓm ®Õn hÊp dÉn cho du kh¸ch trong vµ ngoµi níc.

H¬ng vÞ mÆn mßi: GỎI CÁ SẦM SƠN

11

Ai đó đã đến với cái Sầm Sơn xin đừng bỏ qua đặc sản Gỏi cá, món ăn nổi tiếng của vùng biển Xứ Thanh. Cá dùng để làm Gỏi thường là loại cá ít xương, nặng chừng 3-5 ký.Cá được rửa sạch, dùng dao sắc lọc riêng phần thịt . Thịt cá được thái thành từng lát mỏng và to bản rồi cho vào bát tô to, cứ 1 kg thịt cá thì vắt vào đấy 5 - 7 quả chanh, trộn đều cho tới khi thịt cá từ màu hồng nhạt chuyển sang màu trắng ngà thì lấy ra và dùng tay vắt kiệt nước rồi để sang một bát sạch khác. Thính để làm gỏi được làm bằng gạo hoặc ngô rang vàng rồi tán nhỏ thành bột, trộn thính với thịt cá đã khô nước sao cho bề mặt của từng miếng thịt đều đã được thính bao phủ, bày lên đĩa. Tiếp đến là công đoạn làm nước chấm, với nguyên liệu chủ yếu là da và gan cá, thịt ba chỉ, trứng vịt và các gia vị như hành tỏi khô, mẻ, mắm muối, mì chính, đường, hột tiêu (ớt) ... Da và gan cá được băm nhỏ cùng với thịt ba chỉ rồi ướp với mẻ và các gia vị nói trên, cho dầu ăn vào xoong đun sôi để phi thơm hành tỏi, cho hỗn hợp trên vào sào qua rồi cho thêm vào một ít nước, đun sôi nhỏ lửa khoảng 15 - 20 phút. Trứng vịt đập vào bát, đánh tan cho vào nồi khuấy đều, nêm thêm muối và bột ngọt cho vừa ăn là được. Rau sống để ăn gỏi cá bao gồm các loại rau thơm thông thường như húng, ngò, răm … và nhất thiết phải được bổ sung thêm các loại lá như đinh lăng, lá sung, mơ tam thể … Bày tất cả lên mâm, đĩa cá gỏi màu trắng ngà lấm tấm sắc vàng của thính, đĩa rau sống tổng hợp màu xanh lục, bát nước chấm thơm ngào ngạt và đặc sánh, thêm đĩa gia vị gồm ớt, khế, chuối xanh thái thành lát mỏng, vài chiếc bánh đa cùng một chai rượu nút lá chuối nữa là bữa gỏi cá đã được chuẩn bị một cách hoàn toàn. Cách thưởng thức món đặc sản này cũng hết sức dân dã và đặc biệt . Thực khách dùng thìa san một ít nước chấm vào bát của mình, lấy rau thơm làm bao gói, cuộn một miếng gỏi cá vào giữa, chấm ngập vào nước chấm rồi đưa lên miệng nhai … và thực khách sẽ cảm nhận được vị ngọt thơm của cá gỏi, mằn mặn, cay cay, beo béo của nước chấm hoà quyện với mùi vị của các loại rau thơm, thật là một cảm giác đặc biệt khó nói hết thành lời. Một chén rượu nhỏ để đưa cay, trong phút lâng lâng chắc thực khách sẽ tự mỉm cười và cảm ơn cuộc đời lại có một món ăn lạ lùng và kỳ thú đến như vậy. §Õn SÇm S¬n, tríc c¸i hµo phãng cña sãng vµ giã ngåi bªn m©m c¸ gái ch¾c r»ng du kh¸ch sÏ cã ®îc nh÷ng Ên tîng khã quªn ./.

®Æc s¶n H¹c Thµnh Qu¶ nem chØ to b»ng chiÕc chÐn pha trµ, gãi b»ng l¸ chuèi t¬i, l¹t giang tr¾ng buéc quanh ch÷ thËp 6 mÆt tr«ng nho nhá, khÐo khÐo, tr¨m qu¶ nh mét mµ lµm say lßng du kh¸ch. “B¹n ®Õn ch¬i nhµ ta víi ta Cã chai rîu ®Ëu bãc nem ra …” Lµm nem lµ mét nghÒ ®éc ®¸o, kh«ng khã nhng ph¶i cã nh÷ng bÝ quyÕt nhÊt ®Þnh. Pha chÕ lµ kh©u quan träng, thø g× lµm tríc, thø g× lµm sau, ngµo trén nh thÕ nµo…vµ kh©u 12

vÖ sinh còng nh kü thuËt gãi nem còng rÊt quan träng. Nguyªn liÖu chñ yÕu ®Ó lµm nem bao gåm thÞt n¹c xay nhuyÔn; B× lîn luéc chÝn, c¹o thËt s¹ch, l¹ng máng bá vµo m¸y c¸n thµnh sîi, ng¾n chõng 3cm. ThÝnh lµ g¹o tÎ rang vµng, xay nhá mÞn. Gia gi¶m cßn cã men, tiªu b¾c, muèi tinh vµ bét ngät võa ®ñ. §«i bµn tay xinh xinh tho¨n tho¾t gãi nem, ®Æt viªn nem ®· vo s½n vµo l¸ chuèi, cuén,bÎ gãc, qu¶ nem míi h×nh thµnh ®· vu«ng vøc, cÇm l¸ chuèi xÐ s½n khoanh chÆt, ngoµi còng lÊy l¸ mÆt gãi chÆt, miÖng ngËm ®Çu l¹t xoay quanh buéc chÆt, nho¸ng ®· xong qu¶ nem råi s©u thµnh chôc mét, sau 1-2 ngµy lµ ¨n ®îc. Khi ¨n, Nem bãc ra ch¾c, mµu hång, kh«ng dÝnh l¸, cã vÞ h¬i chua lµ nem ngon. Mïa nµo ¨n nem còng ngon, nhng thó vÞ nhÊt lµ cuèi thu, sang ®«ng vµ mïa xu©n. Ngµy TÕt cã nem ®Ó ®ãn xu©n, chÐn rîu nh¾m víi nem H¹c Thµnh th× thËt lµ thó vÞ. Ai ®i ®©u, vÒ ®©u qua TP Thanh Ho¸ ®Òu mua nem vÒ lµm quµ, vµ cïng víi bíc ch©n cña du kh¸ch, qu¶ nem nho nhá ®· trë thµnh t×nh ngêi Thanh ho¸ víi b¹n bÌ mu«n ph¬ng.

B¸nh r¨ng bõa Nh÷ng ngµy TÕt hay giç ch¹p… trong nhµ mçi gia ®×nh ë lµng quª Thanh Ho¸ thêng cã mãn b¸nh r¨ng bõa, bªn m©m cç ®Çy nhiÒu thøc ¨n ngon, cã thªm ®Üa b¸nh r¨ng bõa cha bãc l¸, bèc khãi nãng sèt, dËy mïi th¬m ®Æc biÖt th× thËt kh«ng g× thó vÞ h¬n. T¬ng truyÒn lo¹i b¸nh nµy cã lÞch sö tõ rÊt l©u ®êi, vµ lµ mãn ®å cóng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong m©m cç cóng Vua Lª Hoµn cña ngêi d©n Thä Xu©n quª h¬ng ¤ng. Nguyªn vËt liÖu cña b¸nh r¨ng bõa kh«ng cã g× ®Æc biÖt. G¹o tÎ xay thµnh bét, thêng lµ xay c¶ níc, nÕu bét kh« th× ph¶i pha níc võa ®ñ, ®Æt lªn bÕp nao, tøc lµ ®¶o ®òa liªn tôc sao cho kh«ng bÞ vãn côc, kh«ng lái, kh«ng qu¸ chÝn. §Õn khi bét ®Æc sÒn sÖt th× b¾c ra. L¸ gãi b¸nh thêng lµ l¸ dong hoÆc l¸ chuèi t¬i ®· ®îc h¬ löa cho khái r¸ch. Nh©n b¸nh lµ nh©n hµnh, thÞt b¨m, còng cã khi thªm Ýt l¸t cïi dõa. NÕu lµ b¸nh lÔ chay hoÆc ®i lÔ chïa th× nh©n lµm b»ng l¹c. B¸nh gãi nhá b»ng ngãn tay trá, nhá nh r¨ng bõa, sau ®ã ®em ®å hoÆc luéc. Lo¹i b¸nh r¨ng bõa cã kü thuËt cao lµ lo¹i b¸nh cã bét nhá, mÞn, khi bãc ra cÇm mét ®Çu mµ v¾t ®i v¾t l¹i, uèn trßn hoÆc bÎ gËp mµ b¸nh vÉn dÎo kh«ng g·y, dËy mïi th¬m ®Æc trng, khi ¨n thªm tý níc chÊm pha b»ng níc m¾m ngon næi mïi chanh ít th× thËt lµ tuyÖt.. 13

Víi nh÷ng kinh nghiÖm cña m×nh, b¸nh r¨ng bõa cßn lµ dÞp træ tµi cña c¸c bµ c¸c chÞ trong c«ng viÖc néi trî vµ h¬ng vÞ th¬m ngon cña nã ®· thuyÕt phôc ®îc c¶ nh÷ng vÞ ®Çu bÕp khã tÝnh trong khi lªn thùc ®¬n cho kh¸ch cña m×nh. Mét lÇn thëng thøc mãn quµ quª d©n d· nµy, ch¾c ch¾n sÏ ®Ó l¹i cho du kh¸ch nh÷ng Ên tîng khã quªn.

C¬m lam Mêng Then Trong thÕ giíi cña ngêi Th¸i hä tin r»ng ngoµi ®êi thùc cßn cã mét thÕ giíi t©m linh, ë ®ã con ngêi con ngêi chØ lµ mét phÇn cña thÕ giíi ®a tÇng”câi trêi” hay cßn gäi lµ Mêng Then lµ thÕ giíi cao nhÊt, quyÕt ®Þnh ®Õn ®êi sèng céng ®ång vµ vßng ®êi cña mçi ngêi. Trong tiÕng Th¸i, Mêng Then cã nghÜa lµ câi trêi, ë ®ã cã nh÷ng Phi Then (thÇn cai qu¶n) ®ang theo dâi vµ ghi nhËn l¹i c¸c ho¹t ®éng cña con ngêi vµ 12 Then tèi cao. Mét trong c¸c Then ®ã cã tªn lµ ChÊt (HoÆc Ch¸t) cã nhiÖm vô cai qu¶n sinh tö, ®Þa vÞ…cña tõng ngêi ®Ó sau khi mÊt nh÷ng c d©n ë “câi t¹m” sÏ trë vÒ víi cuéc sèng cña ngêi Mêng Then. Nhng ®Ó cã “cuéc trë vÒ” nµy hä ph¶i cã mÆt trong sæ Then ChÊt. Muèn vËy, ngay tõ lóc s¬ sinh hä ®· g¾n bã víi nhiÒu nghi thøc vµ nh÷ng bã c¬m lam truyÒn thèng. TËp tôc nµy ®îc tiÕn hµnh ngay tõ lóc phô n÷ sinh con, hä chØ ®îc ¨n lo¹i c¬m lam truyÒn thèng, nh÷ng èng lam ®îc cÊt gi÷ cÈn thËn vµ treo cïng víi nhau thai cña ®øa bÐ n¬i b×a rõng, nh mét thñ tôc th«ng b¸o víi Then ChÊt vÒ sù xuÊt hiÖn cña mét thµnh viªn míi trong gia ®×nh ngêi Th¸i. NÕu thñ tôc nµy kh«ng ®îc thùc hiÖn, ®øa trÎ chØ ®îc xem nh kÎ "ngô c" vµ kh«ng ®îc vÒ Mêng Then khi tuæi giµ, søc yÕu. V× sao phong tôc nµy l¹i g¾n víi mãn c¬m lam vµ nh÷ng èng lam? Cã lÏ, nh÷ng lý gi¶i ban ®Çu vÒ tôc nµy dùa vµo nguyªn liÖu chÕ biÕn c¬m lam. §©y lµ lo¹i c¬m ®ùoc nÊu tõ lóa n¬ng trong nh÷ng èng nøa non con nguyªn nh÷ng giät níc tinh tuý cña trêi ®Êt b»ng thø löa rùc ®á n¬i chèn nói rõng l¹nh lÏo, tÝnh thiªng Êy thuéc vÒ Mêng Then hay câi trêi v× vËy, nã ®îc xem nh lµ mét mãn ¨n thiªng, vËt thiªng dµnh ®Ó d©ng lªn chèn Mêng, kh«ng rêm rµ, nhng ®ã chÝnh lµ v¨n ho¸, mét nÕp sèng kh¸ chuÈn mùc ®Ó ngêi Th¸i lu«n phÊn ®Êu, sèng tèt h¬n , ®Ñp h¬n vµ cã Ých h¬n ®Ó ®îc vÒ víi Mêng Then - ng«i nhµ lý tëng cña hä, cïng èng c¬m lam ®· ®i vµo tõng b÷a ¨n , giÊc ngñ vµ cßn cã nh÷ng íc m¬ vÒ mét ngµy mai t¬i ®Ñp.

14

Bón riªu cua. Bªn c¹nh ®ång b»ng trï phó ë Nam bé, vïng chiªm tròng B¾c bé tríc ®ã ®· lµ chiÕc n«i v¨n ho¸ cña téc ngêi ViÖt lµm ruéng lóa níc. Theo thêi gian, ngêi ViÖt ®· vËn dông nh÷ng kinh nghiÖm vµ sù s¸ng t¹o cña m×nh ®Ó chÕ biÕn ra nh÷ng mãn ¨n ngon, trong ®ã cã bón riªu cua. Thoang tho¶ng mïi m¾n t«m, s¸nh ®Æc bªn trªn mÆt t« lµ líp thÞt cua dµy, mét vµi l¸t cµ chua öng ®á, mét Ýt bón tr¾ng tinh cïng c¬ man nµo lµ c¸c lo¹i rau nh b¾p chuèi x¾t sîi, kinh giíi vµ hóng… t¹o nªn mïi th¬m ngµo ng¹t, ngêi ta gäi lµ bón riªu cua. Nguyªn liÖu chÝnh cña mãn riªu cua vÉn lµ lo¹i cua ®ång, lng vµng ¬m, thÞt ®Çy vµ mang nhiÒu g¹ch. Muèn cã nåi riªu ngon, kh©u quan chÝnh lµ viÖc lùa cua. TiÕp theo lµ t¸ch mai, lÊy g¹ch ra chÐn (b¸t)råi gi· thÞt cua (ph¶i pha Ýt muèi ®Ó thÞt cua næi lªn khi nÊu )cuèi cïng lµ lîc lÊy thÞt cua. §Ó lîc lÊy thÞt cua ngêi ta thêng dïng níc Êm hoµ vµo sè cua ®· gi· nhuyÔn, lîc nhiÒu lÇn ®Õn khi nµo hÕt thÞt cua , cßn l¹i b· th× th«i. Kh©u tiÕp theo lµ b¾c nåi níc cua lªn bÕp nhng lu ý löa ph¶i võa v× nÕu löa nhá sÏ l©u s«i, nÕu löa lín thÞt cua sÏ bÞ n¸t, kh«ng t¹o thµnh mét líp thÞt cua dµy vµ ®Ñp ®îc, khi gÇn ¨n b¹n cã thÓ ®Ó thªm mét Ýt cµ chua (bæ däc), ríi phÇn g¹ch cua lªn bªn trªn líp thÞt cua ®Ó t¹o mµu vµng n©u ®Æc trng vµ tuyÖt ®èi kh«ng ®îc quyªn vÞ m¾m t«m, c¸c vÞ rau dïng cho mãn riªu cua bao gåm b¾p chuèi th¸i máng, rau diÕp, rau mïi, hóng ngæ…vµ tÝa t«, kinh giíi. Tuú së thÝch cña mçi ngêi mµ cã c¸ch bµi trÝ kh¸c nhau. Cã ngêi thÝch xÕp líp rau phÝa díi líp bón tr¾ng tinh, cuèi cïng xÕp thªm mét líp thÞt cua n©u vµng lªn trªn vµ chan níc dïng, nhng còng cã ngêi thÝch ®Ó rau thµnh mét ®Üa riªng. Mãn ¨n nµy ph¶i ¨n nãng, võa ¨n va thæi võa suýt xoa bëi c¸i vÞ cay cay n¬i ®Çu lìi cña ít, cña vÞ ngät bÐo cña cua vµ cßn ®ã mét chót tÊm lßng cña c« hµng duyªn d¸ng ®Ó nhí m·i h¬ng vÞ quª nhµ.

¤ng kÝnh du kh¸ch:

BBT

Mét lÇn ë V¹n Chµi VÒ víi V¹n Chµi, t«i l¹i cã c¶m gi¸c m×nh ®îc trë l¹i quª h¬ng víi tuæi th¬ vµ nh÷ng kû niÖm quý gi¸ nhÊt ®êi ngêi. Lèi ®i hÑp xanh mít víi nh÷ng d¸ng chuèi thanh m¶nh , nhµ x©y b»ng g¹ch ®á , lîp ngãi ta . Sù thanh b×nh bao trïm 15

lªn V¹n Chµi tõ nh÷ng g× rÊt ®çi th©n th¬ng nh thÕ . Gia ®×nh t«i chän m«t vila nhá . Còng phßng kh¸ch riªng biÖt , phßng ¨n vµ phßng t¾m nh thÓ chóng t«i cha hÒ ®i xa ng«i nhµ cña m×nh . Néi thÊt toµn b»ng tre mü thuËt , ¸nh lªn s¾c vµng gi¶n dÞ mµ rÊt sang . Tõ ban c«ng víi nh÷ng tay vÞn b»ng tre , biÓn hiÒn vµ dÞu dµng qu¸ sau nh÷ng dÉy phi lao dµi nh nÐt mi thiÕu n÷ . V¹n Chµi lµ khu resort biÓn ®Çu tiªn ë miÒn b¾c víi 60 phßng ®ñ lo¹i tõ Superior , deluxe , suite ®Õn suite gia ®×nh , phßng nhá nhÊt cã diÖn tÝch 45m2 phßng lín nhÊt lµ 125m2 , ®ñ cho c¶ ®¹i gia ®×nh . C¶ quÇn thÓ vila cña v¹n chµi nÐp m×nh bªn b·i biÓn vµ khu rõng nhiÖt ®íi xinh ®Ñp . Buæi s¸ng chØ cÇn ch¹y mÊy bíc ch©n lµ cã thÓ ra biÓn ng¾m b×nh minh . BÓ b¬i níc mÆn ë kÒ bê biÓn nªn chuyÖn võa b¬i võa t©m sù víi ai ®ã ngoµi b·i biÓn vµ l¾ng nghe tiÕng sãng r× rµo lµ kh«ng ph¶i chuyÖn hoang ®êng . Ngay c¶ khi ¨n tra , b¹n vÉn cã thÓ ng¾m biÓn tõ nhµ hµng "V¹n Chµi Beach" . Lang thang trong khu võ¬n yªn tÜnh ®Ó nghe tróc kÓ chuyÖn víi ®Þa lan vµ dõa c¹n, t«i cø muèn kÐo dµi m·i buæi tra ë "ng«i lµng nhá". §ªm phñ nhung huyÒn lªn nh÷ng cÆp uyªn ¬ng trªn b·i biÓn cßn t«i th× lÆng ng¾m tÊm th¶m ®ªm Êy trªn ban c«ng phñ ®Çy loµi c©y d©y leo kh«ng tªn t¹i vila cña m×nh. S¸ng trong lµnh ®Çy n¾ng vµ giã, c¸i ban c«ng ®· lµm t«i lì c¶ chuyÕn ®i th¨m Suèi c¸ ThÇn, nói Trêng lÖ vµ hßn Trèng-M¸i gÇn khu resort nµy. Cã hÒ g× ®©u, t«i biÕt m×nh sÏ cßn quay l¹i V¹n Chµi.

§Þa chØ cña du kh¸ch. " Rõng trong Phè" T¹m chia tay víi nh÷ng ån µo phè thÞ, sau vµi phót r¶o ch©n lµ du kh¸ch ®· ®Õn víi khu Èm thùc vµ b¶o tµng cæ vËt “Rõng trong Phè” ë 41 §éi Cung TP Thanh ho¸. ThÊp tho¸ng bãng nhµ sµn gi÷a nh÷ng hµng c©y cæ thô ®em l¹i cho ta c¶m gi¸c ®îc ®i gi÷a rõng ®¹i ngµn; Kia l¹i lµ ng«i nhµ cæ 5 gian cét kª ®¸ t¶ng, m¸i hiªn s©n g¹ch hiÒn hoµ nÐp m×nh bªn hµng cau cã giµn trÇu gi©y leo quÊn quýt gîi cho ta nhí vÒ mét c©u chuyÖn cæ tÝch mÑ kÓ n¨m nµo…vµ cã lÏ Ên tîng h¬n c¶ lµ chØ cã duy nhÊt ë ®©y du kh¸ch míi cã thÓ võa thëng thøc thó vui Èm thùc võa ®îc chiªm ngìng nh÷ng cæ vËt quý hiÕm, nh÷ng hiÖn vËt v¨n ho¸ kÕt tinh tõ thµnh qu¶ lao ®éng s¸ng t¹o cña cha «ng ta hµng ngµn n¨m tríc t¹i b¶o tµng cæ vËt “Rõng trong Phè”.

16

"HuyÒn tho¹i ThÇn §éc Cíc" NÐp m×nh díi ch©n nói Trêng LÖ - SÇm S¬n, khu vui ch¬i gi¶i trÝ vµ tæ hîp dÞch vô “Bien Nho” ®îc x©y dùng víi ý tëng nh»m t¸i t¹o h×nh ¶nh "ThÇn §éc cíc" – vÞ ThÇn mét ch©n ®îc thê t¹i ®Òn §éc cíc trªn nói Tr¬ng LÖ. Víi c¸c ho¹ tiÕt hoa v¨n trang trÝ vµ c¸c bøc phï ®iªu cïng víi ¸nh s¸ng mu«n mµu, c¸c h×nh ¶nh vÒ thÇn §éc cíc ®¸nh ®uæi cíp biÓn ®îc t¸i hiÖn sinh ®éng, hÊp dÉn khiÕn cho du kh¸ch, nhÊt lµ du kh¸ch nhá tuæi sÏ cßn lu luyÕn m·i khi mét lÇn chiªm ngìng. §Õn khu du lÞch nµy du kh¸ch cßn ®îc thëng thøc nh÷ng mãn ngon vÒ biÓn vµ ®iÒu ®Æc biÖt lµ ®å uèng ë ®©y cã nÐt ®Æc trng thËt Ên tîng. Nh÷ng ®Æc s¶n trªn do c¸c chuyªn gia cña C«ng ty TNHH §Çu t vµ Du lÞch BiÓn nhí thùc hiÖn.

Chî h¶i s¶n SÇm S¬n. Nãi ®Õn du lÞch biÓn, ngoµi c¸i ®am mª ®îc th¶ m×nh trong lµn sãng biÕc ngêi ta cßn cã mét c¸i thó n÷a lµ ®îc thëng thøc nh÷ng s¶n vËt mµ ®¹i d¬ng ban tÆng. Trong c¸i n¾ng H¹ oi nång, giäng nãi ®Æc chÊt ®Þa ph¬ng cña ngêi b¸n hµng nh cµng lµm ®Ëm ®µ thªm h¬ng vÞ cña biÓn ë chî h¶i s¶n SÇm S¬n. Th«i th× ®ñ lo¹i s¶n vËt cña biÓn ®îc bµy b¸n trªn nh÷ng s¹p hµng, nh÷ng kho l¹nh mi-ni ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña du kh¸ch ®Õn víi SÇm S¬n trong mïa du lÞch. Nh÷ng con cua to nh bµn tay ngêi lín suèt ngµy bß ngang giê n»m im chÞu trËn trong chiÕc bÑ chuèi; nh÷ng chó t«m cì chu«i dao thi nhau b¬i lîn trong bÓ hoÆc nh¶y tanh t¸ch trªn chiÕc ræ tha, nh÷ng chó mùc t¬i nÆng tõ vµi l¹ng ®Õn vµi ký… D·y hµng kh« còng kh«ng kÐm phÇn ®a d¹ng, nµo mùc kh«, c¸ kh«, t«m kh«…®îc ®ãng gãi cÈn thËn ®Ó trë thµnh nh÷ng mãn quµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong hµnh lý cña nh÷ng du kh¸ch khi t¹m chia tay víi SÇm s¬n.

Sự lựa chọn cho du khách Ch¬ng tr×nh Du lÞch “ §Êt quª Thanh” Chương trình sẽ đưa du khách đến các địa danh nổI tiếng của xứ Thanh như Hàm Rồng có non xanh nước biếc hữu tình, có di chỉ văn hoá Đông sơn, có cầu Hàm Rồng là chứng tích của lịch sử, Thành lam kinh, nơi phát tích của anh hung dân tộc Lê LợI, Thành Nhà Hồ vớI văn hoá kiến trúc đá kỳ vĩ, nơi được mệnh danh là miền quê huyền thoạI Nga Sơn, suốI cá thần trong chuyện lạ Việt nam, vườn quốc gia Bến En …về vớI các địa danh trên du khách còn được 17

thưởng thức những đặc sản như bánh gai Tứ Trụ, nem Hạc thành, chè lam Phù Quảng…Quí khách có thể đi bằng các phương tiện ô tô hoặc tàu thuỷ. Các chương trình được gói gọn mỗi ngày đến một địa danh, rất thuận tiện cho du khách nghỉ dưỡng tắm biển hay trên hành trình xuyên Việt mà Thanh Hoá là một điểm dừng.

Ch¬ng tr×nh du lÞch lÔ héi SÇm S¬n Ch¬ng tr×nh SS01 “Hoµi niÖm SÇm S¬n” §îc tæ chøc cho ®èi tîng lµ c¸n bé c¸ch m¹ng vµ qu©n nh©n miÒn nam tËp kÕt ra B¾c 1954, 1955 theo ®êng thuû, cËp bÕn t¹i SÇm S¬n, ®îc nh©n d©n SÇm S¬n tiÕp ®ãn. C¸c ho¹t ®éng cô thÓ nh sau: Giao lu, dù liªn hoan, th¨m l¹i c¸c ®Þa danh xa t¹i SÇm S¬n. Ch¬ng tr×nh SS02 “Kh¸m ph¸ huyÒn tÝch SÇm S¬n” Th¨m c¸c di tÝch danh th¾ng ®Ëm chÊt huyÒn tho¹i ë SÇm S¬n: Nói Trêng LÖ, Hßn Trèng - M¸i, ®Òn §éc Cíc, ®Òn thê T« HiÕn Thµnh, th¨m nghÒ dÖt s¨m xóc… theo lÞch tr×nh ®Þnh s½n. B»ng xe kh¸ch hoÆc c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c. Ch¬ng tr×nh SS03 “Hµnh tr×nh ®Õn c¸c kinh ®« “ XuÊt ph¸t tõ trung t©m th«ng tin t vÊn Du lÞch Thanh Ho¸ t¹i SÇm S¬n, du kh¸ch ®Õn th¾p h¬ng ®µi tëng niÖm Lª Lîi (TPTH), th¨m quan hai di tÝch lÞch sö ®îc xÕp h¹ng ®Æc biÖt cña quèc gia: Thµnh Nhµ Hå vµ Lam Kinh, ph¬ng tiÖn b»ng xe kh¸ch du lÞch. Ch¬ng tr×nh SS04 “VÒ miÒn quª cæ tÝch “ Hµnh tr×nh tõ thÞ x· SÇm S¬n - TP Thanh Ho¸ th¨m c¸c th¾ng tÝch ë huyÖn Nga S¬n. Ch¬ng tr×nh ®a du kh¸ch vÒ niÒm quª huyÒn tho¹i víi c©u chuyÖn t×nh c¶m ®éng Tõ Thøc Gi¸ng H¬ng, que quê hương của qu¶ da ®á Mai An Tiªm, cöa ThÇn Phï, mét chiÕn khu Ba §×nh lÞch sö…ph¬ng tiÖn b»ng xe kh¸ch du lÞch.

"Hµnh tr×nh 1000 n¨m nh÷ng kinh ®« ViÖt Nam" §Õn víi ch¬ng tr×nh du lÞch chuyªn ®Ò "Hµnh tr×nh 1000 n¨m nh÷ng kinh ®« ViÖt Nam" du kh¸ch sÏ ®îc th¨m l¹i c¸c kinh ®« ViÖt Nam qua c¸c thêi kú : Th¨ng Long(Hµ Néi); Hoa L( Ninh B×nh); Thµnh nhµ Hå, Lam Kinh(Thanh Ho¸); Phîng Hoµng Trung §«( NghÖ An); HuÕ(Thõa Thiªn HuÕ), ®a quý kh¸ch trë l¹i mét giai ®o¹n hµo hïng vµ nh÷ng th¨ng trÇm cña lÞch sö d©n 18

téc. T×m hiÓu vÒ nh÷ng nh©n vËt lÞch sö vµ nh÷ng th¨ng trÇm cña c¸c triÒu ®¹i trong 1000 n¨m nh §inh; Lý;TrÇn; Hå; HËu Lª; T©y S¬n; NguyÔn, hiÓu thªm vÒ céi nguån cña nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam vµ truyÒn thèng yªu níc kiªn cêng bÊt khuÊt cña nh©n d©n ta. §ång thêi, du kh¸ch sÏ ®îc thëng thøc nh÷ng danh lam th¾ng c¶nh, di tÝch lÞch sö hay nh÷ng nÐt v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c cña nh÷ng vïng ®Êt mµ chóng ta sÏ ®i qua... Chương trình được tổ chức vớI thờI gian từ 3 đến 7 ngày tuỳ theo sự lựa chọn của du khách -----------------------------------------------------------------------------Chóc Quý kh¸ch cã mét chuyÕn du lÞch thó vÞ!

S¶n phÈm Th¬ng hiÖu. - C«ng ty Hatuba

Du khách cần biết Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi tham gia du lÞch céng ®ång t¹i c¸c lµng b¶n vïng cao? Víi nh÷ng du kh¸ch yªu thÝch sù kh¸m ph¸ th× mét Tour du lÞch céng ®ång th¨m quan c¸c c¸c b¶n lµng vïng cao sÏ lµ sù lùa chän sè mét. §Ó tr¸nh nh÷ng ®iÒu ®¸ng tiÕc cã thÓ x¶y ra do sù kh¸c biÖt vÒ phong tôc tËp qu¸n trong khi ®i du lÞch, “Th«ng b¸o ho¹t ®éng du lÞch Thanh Ho¸” sÏ chia sÎ víi du kh¸ch mét sè th«ng tin gióp du kh¸ch biÕt ®îc nh÷ng ®iÒu kiªng kþ còng nh phong tôc tËp qu¸n sinh ho¹t ®Ó tiÖn cho øng sö, giao tiÕp. - Khi ®Õn nhµ hoÆc ngoµi ®êng kh¸ch cÇn chñ ®éng chµo hái b»ng th¸i ®é ch©n thµnh, nô cêi thËt thµ sÏ xo¸ ®i mÆc c¶m bÊt ®ång ng«n ng÷. Khi chia tay nªn b¾t tay vµ lu«n në nô cêi, kh«ng nªn xoa ®Çu trÎ em v× quan niÖm r»ng sÏ lµm trÎ bÞ èm. - Tríc khi vµo th¨m nhµ ®ång bµo c¸c d©n téc, du kh¸ch cÇn quan s¸t kü, nÕu thÊy ë tríc cña nhµ, ë ®Çu cÇu thang c¾m hoÆc treo mét cµnh l¸ xanh, mét cµnh gai hoÆc mét tÊm phªn ®an h×nh m¾t c¸o…th× ®ã lµ nh÷ng dÊu hiÖu kiªng kþ, gia ®×nh kh«ng muèn ngêi l¹ vµo nhµ. - VÞ trÝ quan träng nhÊt trong nhµ (V¸ch nhµ ë gian gi÷a hoÆc gãc ®Çu nhµ sµn) lµ n¬i thê tæ tiªn. §ã lµ chèn linh thiªng nhÊt, kh¸ch kh«ng ®îc ®Æt mò, nãn, t trang vµ ®å dïng kh¸c ë n¬i ®ã; Kh«ng ®îc sê tay lªn c¸c ®å thê cóng, khi ngåi kh«ng ®îc quay lng vµo n¬i thê. 19

- BÕp löa võa lµ n¬i nÊu níng võa lµ n¬i tiÕp kh¸ch cña ®ång bµo c¸c d©n téc, ®ång thêi còng lµ n¬i thiªng liªng thê Vua bÕp, thÇn löa. Do ®ã cã rÊt nhiÒu ®iÒu cÊm kþ ë khu vùc nµy, ngåi c¹nh bÕp löa kh«ng ®Æt ch©n lªn hoÆc lµm xª dÞch hßn ®¸ kª lµm kiÒng bëi v× ®ã lµ n¬i tró ngô cña thÇn löa. Khi ®Æt ®å nÊu ph¶i ®Ó quai nåi theo híng ®ßn nãc, kh«ng ®îc ®Æt theo híng xµ ngang v× ®ã lµ híng n»m cña ngêi chÕt. Khi ®a cñi vµo kh«ng ®îc ®a ngän vµo tríc v× quan niÖm nh vËy sÏ lµm con g¸i trong nhµ sau nµy sÏ sinh ngîc, khi ngåi gÇn kh«ng ®îc quay lng hoÆc dÉm ch©n vµo bÕp. - Kh«ng ngåi ë bËu cña hoÆc tùa lng vµo cét c¸i, kh«ng ®a cµnh l¸ xanh hoÆc rau xanh vµo cöa chÝnh, kh«ng ®îc huýt s¸o trong nhµ v× ®ã lµ tÝn hiÖu gäi ma tµ, b·o d«ng. - Khi ¨n uèng cÇn tr¸nh mét sè vÞ trÝ ®Æc biÖt nh gÇn bµn thê, gÇn cöa sæ hay ®Çu bµn v× ®ã lµ nh÷ng chç dµnh cho tæ tiªn. CÇn kiªn tr× ®îi gia chñ lµm mét sè thñ tôc, chóc tông, kh«ng ¨n hoÆc uèng tríc. Khi dïng song kh«ng óp chÐn, óp b¸t suèng m©m. Nªn gîi ý ®îc tr¶ tiÒn cho b÷a ¨n cña m×nh hoÆc tÆng tiÒn cho ngêi giµ, trÎ nhá. - Khi ngñ cÇn tu©n theo sù s¾p xÕp cña gia chñ vµ kh«ng ®îc n»m ®Ó ch©n vÒ phÝa bµn thê. - Kh«ng mua nh÷ng mãn ®å cæ lµm quµ lu niÖm v× quý kh¸ch sÏ lµm mÊt ®i nh÷ng di s¶n t gia, ngêi d©n cha hiÓu ®îc gi¸ trÞ thùc cña nh÷ng mãn ®å trong nhµ hä. H·y mua nh÷ng s¶n phÈm thñ c«ng mµ gia ®×nh hä s¶n suÊt ®îc.

khoảnh khắc du lịch xứ thanh Giíi thiÖu nh÷ng t¸c phÈm d thi “Kho¶nh Kh¾c du lÞch Xø Thanh”

Tin du lÞch trong níc.

Chương trình về miền lễ hội - cội nguồn dân tộc

Mång 6 th¸ng giªng - Đinh Hợi, tại TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ tổ chức khai mạc Chương trình về miền lễ hội - cội nguồn dân tộc Việt Nam năm 2007. Phú Thọ là tỉnh đầu tiên trong cả nước tổ chức lễ hội ở các địa phương trong tỉnh theo lịch trình kéo dài trên 2 tháng (từ 6 tháng Giêng đến 10 tháng 3 âm lịch). N¨m du lÞch Th¸i Nguyªn 2007 N¨m du lÞch Th¸i Nguyªn víi chñ ®Ò “VÒ thñ ®« giã ngµn ChiÕn khu ViÖt B¾c” ®îc khai m¹c vµo ngµy 27/2/2007 (tøc 10 th¸ng giªng ©m lÞch). §©y chÝnh lµ cơ hội vàng để Th¸i Nguyªn quảng bá vùng đất đầy tiềm năng du lịch của mình, cán bộ nhân dân tỉnh Thái 20

Nguyên đã đầu tư tiền của, công sức suốt năm qua để có được các điều kiện tốt nhất để tiếp đón, mời gọi bạn bè, khách du lịch gần xa. Du l ịch Bình Dương: Đại Nam quốc tự và khách sạn 5.000 phòng "Đại Nam thế giới du lịch” là một công trình du lịch có qui mô lớn bậc nhất VN với tổng vốn đầu tư 3.000 tỉ đồng đang được xây dựng trên diện tích 450ha tại Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Nơi đây những trang sử vàng của VN được tái hiện một cách công phu, tỉ mỉ. Mỗi du khách VN vào đền đều tìm thấy mình qua bảng thờ 54 dân tộc anh em và hơn 2.000 dòng họ của các dân tộc VN, trên bức tường bao quanh ngôi đền, những hình ảnh về đồng bào các dân tộc VN cũng được khắc họa dưới dạng phù điêu. Bức trường thành dài 13km ôm lấy khu du lịch này hiện đang được xây dựng. Điều thú vị là chạy suốt chiều dài bên dưới trường thành sẽ là 5.000 phòng nghỉ. Nếu đúng thế thì có lẽ đây là khách sạn được ghi vào kỷ lục về chiều dài của thế giới. Theo kế hoạch của những người đầu tư, khu du lịch này sẽ mở cửa đón khách vào ngày 2/9/2007.

ViÖt Nam ®øng thø 6 vÒ ph¸t triÓn du lÞch.

H·ng tin Ph¸p AFP võa ph¸t ®i bµi ph©n tÝch tiÒm n¨ng vµ triÓn väng ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch t¹i ViÖt Nam. ¤ng R.Smith thuéc c«ng ty Indochina Capital nãi "Mäi ngêi ®· thùc sù thÊy ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng to lín trong lÜnh vùc du lÞch. ViÖc ViÖt Nam gia nhËp WTO nh lµ mét th«ng ®iÖp nãi r»ng ®Êt níc nµy ®ang më cöa vµ s½n sµng ®ãn nhËn ®Çu t níc ngoµi". Theo hiÖp héi du lÞch quèc tÕ, ViÖt Nam lµ níc cã tû lÖ kh¸ch du lÞch t¨ng nhanh, ®øng hµng thø 6 trªn thÕ giíi. Môc tiªu cña ViÖt Nam ®Ò ra vµo n¨m 2010 sÏ cã kho¶ng 6 triÖu du kh¸ch ngo¹i quèc.

Các sự kiện du lịch trong nước năm 2007 Trong khuôn khổ Chương trình Hành động quốc gia năm 2007 về tuyên truyền quảng bá các sự kiện du lịch tại các địa phương trong cả nước; Cục Xúc tiến Du lịch liệt kê các sự kiện du lịch trong nước năm 2007 đã được lãnh đạo Tổng cục Du lịch phê duyệt. Bao gồm: Festival ẩm thực Hà Nội vào 9/02/ 2007; Chương trình Khai hội du lịch Bà Rịa – Vũng Tàu vào 17/02 – 26/02/2007; Chương trình “Về miền lễ hội cội nguồn dân tộc Việt Nam 2007” vào 22/02 – 26/4 tại Phú Thọ; Tuần lễ Du lịch Hạ Long 2007 từ 28/4 – 01/5/2007; Tuần Văn hóa-Du lịch Tuyên Quang 2007 Tháng 02, 05,12/2007; Hội chợ “Hậu Giang Expo 2007” từ 27/3-01/4/2007; Festival Biển Khánh Hoà 2007 từ 28/404/5/2007; Lễ hội Lăng Cô biển huyền thoại từ 30/4-01/5/2007; Festival Ninh Thuận 2007 từ 31/5-03/6/2007; Liên hoan Du lịch “Gặp gỡ Bà Nà” từ 04/610/6/2007; Lễ hội Kỷ niệm 100 năm Du lịch Cửa Lò; Festival nghề truyền thống 21

Huế lần thứ 2; Chương trình mùa hè “Bình Thuận – Hè về biển gọi”; Festival Biển Đà Nẵng; Hội chợ Du lịch Đà Nẵng 2007; Ngày hội Văn hóa Dân gian các vạn chài” từ 02/8-05/8/2007; Lễ hội Du lịch – Huyền thoại Ba Bể vào tháng 8/2007; Liên hoan Du lịch Bình Dương vào tháng 9/2007; Lễ hội truyền thống Côn Sơn Kiếp Bạc 2007 từ 26/9 – 30/9; Festival Cồng chiêng quốc tế; Hội chợ Du lịch làng nghề truyền thống và Văn hóa ẩm thực tỉnh Hải Dương năm 2007 vào tháng 10; Ngày hội Du lịch Bình Thuận vào tháng 10-12/2007; Hội chợ Du lịch quốc tế TP. HCM ITE vào tháng 10; Hội chợ Thương mại Du lịch và Hội thi Nhân viên Du lịch duyên dáng Bắc Kạn vào tháng 11/2007; Lễ hội hoa Đà Lạt vào tháng 12/2007; Hội chợ du lịch làng nghề truyền thống Hà Tây lần thứ IV vào tháng 12/2007; Festival Tây Sơn – Bình Định 2007; Lễ hội Văn hoá Du lịch “Nhịp cầu Xuyên Á” tại Quảng Trị. Dù kiÕn phÇn dÞch tiÕng anh ( tãm t¾t néi dung vµ phô ®Ò ¶nh)

“LÔ héi 100 n¨m du lÞch SÇm S¬n”.

Vẻ đẹp tiềm ẩn. Danh th¾ng SÇm S¬n. Néi Dung: Nh vÜnh h»ng gi÷a chèn thÇn tiªn, hßn Trèng M¸i trong vÎ th¬ méng d¹t dµo thi høng, tr¸i tim ho¸ ®¸ m·i cßn chÊt chøa thiªn t×nh sö bi ai, lµm rung ®éng xiÕt bao nçi niÒm du kh¸ch. Kh«ng thÓ kÓ hÕt nh÷ng cuéc t©m t×nh kh¸ch l·ng du ®· diÔn ra bªn ®¸ chång, ®¸ vî. Sãng x« díi biÓn, giã léng trªn non, hoµ quyÖn vµo nhau t¹o nªn nh÷ng ©m thanh khi thÇm th× to nhá, lóc du d¬ng d×u dÆt, khiÕn ngêi ta mêng tîng tiÕng thñ thØ t×nh tù yªu ®¬ng cña cÆp uyªn ¬ng mang tªn Trèng - M¸i tù mu«n ®êi.

Về miền cổ tích

Nãi ®Õn ®Þa danh Nga S¬n cã lÏ mçi chóng ta ®Òu d©ng lªn nh÷ng t×nh c¶m l©ng l©ng khã t¶ khi nhí vÒ c©u chuyÖn qu¶ da ®á cña Mai An Tiªm mÑ kÓ ta nghe thuë Êu th¬. Vïng ®Êt Êy thuë xa xa vèn dÜ lµ mét ®¶o hoang, qua bao th¨ng trÇm cña lÞch sö ®· trë thµnh mét miÒn quª trï phó mang trªn m×nh nh÷ng nÐt v¨n ho¸ lung linh s¾c mµu huyÒn tho¹i.

Lam Kinh - §iÖn cæ thµnh xa Néi Dung: Khu di tÝch lÞch sö Lam Kinh n»m trªn ®Þa bµn x· Xu©n Lam – huyÖn Thä Xu©n, vÒ phÝa T©y B¾c Thµnh phè Thanh ho¸, ®îc Bé V¨n Ho¸ - Th«ng tin xÕp h¹ng di tÝch lÞch sö cÊp quèc gia n¨m 1962. §©y chÝnh lµ miÒn ®Êt thiªng, n¬i ph¸t tÝch cña triÒu ®¹i Vua Lª víi gÇn 400 n¨m lÞch sö.

22

Thành đá kỳ vĩ Thµnh Nhµ Hå (hay cßn gäi lµ Thµnh T©y §«, thµnh T©y Giai) thuéc ®Þa phËn x· VÜnh TiÕn vµ VÜnh Long - huyÖn VÜnh Léc, n»m ë phÝa T©y-B¾c cña tØnh vµ c¸ch thµnh phè Thanh ho¸ 46 km. §©y lµ thµnh ®¸ kú vü vµo bËc nhÊt §«ng - Nam ¸, ®îc x©y dùng vµo n¨m 1397. Thµnh cã h×nh gÇn vu«ng, bèn cæng më vÒ bèn híng víi cæng híng Nam lµ cæng chÝnh vµ diÖn tÝch gÇn 1km vu«ng.

Thiªn nhiªn Pï Lu«ng

Néi Dung: Víi 17.662 ha rõng tù nhiªn thuéc ®Þa phËn hai huyÖn Quan ho¸ vµ B¸ thíc, Pï lu«ng- khu b¶o tån thiªn nhiªn cña Thanh ho¸ hiÖn ®ang lu gi÷ trong m×nh nh÷ng gi¸ trÞ c¶nh quan thiªn nhiªn phong phó víi sù ®a d¹ng vÒ c¸c lo¹i ®éng thùc vËt sinh sèng trong rõng.

Hương vị mặn mòi Nem chua Thanh Ho¸ Nem lµ mãn ®Æc s¶n Èm thùc ®éc ®¸o cña Thanh Ho¸ ®îc nhiÒu du kh¸ch a thÝch. Nã ®îc lµm tõ thÞt lîn xay nhuyÔn, b× lîn th¸i chØ cïng c¸c gia vÞ nh h¹t tiªu, muèi, m× chÝnh… Gái c¸ ë SÇm S¬n. N ội dung: Đĩa cá gỏi màu trắng ngà lấm tấm sắc vàng của thính, đĩa rau sống tổng hợp màu xanh lục, bát nước chấm thơm ngào ngạt và đặc sánh, thêm đĩa gia vị gồm ớt, khế, chuối xanh thái thành lát mỏng, vài chiếc bánh đa cùng một chai rượu nút lá chuối nữa là bữa gỏi cá đã được chuẩn bị một cách hoàn toàn. B¸nh r¨ng bõa Néi dung: Mãn ¨n d©n gi· nµy ®îc lµm tõ bét g¹o, thÞt lîn b¨m… gãi b»ng l¸ chuèi råi ®å hoÆc luéc. Lo¹i b¸nh nµy cã mïi th¬m rÊt ®Æc biÖt t¹o Ên tîng khã quªn khi thëng thøc. C¬m lam Mêng Then Nh÷ng èng lam ®îc cÊt gi÷ cÈn thËn vµ treo cïng víi nhau thai cña ®øa bÐ n¬i b×a rõng, nh mét thñ tôc th«ng b¸o víi Then ChÊt vÒ sù xuÊt hiÖn cña mét thµnh viªn míi trong gia ®×nh ngêi Th¸i. Bón riªu cua

23

Néi dung: Bªn c¹nh ®ång b»ng trï phó ë Nam bé, vïng chiªm tròng B¾c bé tríc ®ã ®· lµ chiÕc n«i v¨n ho¸ cña téc ngêi ViÖt lµm ruéng lóa níc. Theo thêi gian, ngêi ViÖt ®· vËn dông nh÷ng kinh nghiÖm vµ sù s¸ng t¹o cña m×nh ®Ó chÕ biÕn ra nh÷ng mãn ¨n ngon, trong ®ã cã bón riªu cua.

Dia chi cua du khach “Rõng trong Phè” Néi dung: ë ®©y du kh¸ch cã thÓ võa thëng thøc thó vui Èm thùc võa ®îc chiªm ngìng nh÷ng cæ vËt quý hiÕm, nh÷ng hiÖn vËt v¨n ho¸ kÕt tinh tõ thµnh qu¶ lao ®éng s¸ng t¹o cña cha «ng ta hµng ngµn n¨m tríc t¹i b¶o tµng cæ vËt “Rõng trong Phè”. “HuyÒn tho¹i ThÇn §éc cíc” Néi dung: Khu vui ch¬i gi¶i trÝ vµ tæ hîp dÞch vô nµy thuéc phêng Trêng S¬n thÞ x· SÇm S¬n ®îc x©y dùng víi ý tëng nh»m t¸i t¹o h×nh ¶nh ThÇn §éc cíc – VÞ ThÇn mét ch©n ®îc thê t¹i ®Òn §éc cíc trªn nói Trêng LÖ. Chî h¶i s¶n SÇm S¬n Néi dung: Chî cã b¸n tÊt c¶ c¸c lo¹i h¶i s¶n nh t«m, cua, c¸, mùc…®ñ ®Ó phôc vô nhu cÇu cña du kh¸ch khi ®Õn víi SÇm S¬n. 7

Sự lựa chon cho du khách - Giíi thiÖu c¸c ®iÓm ®Õn cña c¸c ch¬ng tr×nh du lÞch.

24

25