Tieát 16 – Baøi 11 CHIA ÑA THÖÙC CHO ÑÔN THÖÙC Giaùo vieân : NguyÔn ThÞ Thanh
Th¸ng 10/2008
cuõ: 1) TÝnh: a) 15x2y2 : 3xy=2 5x b) 10x4y2z : (-5x2y) = -2x2yz 2) Khoanh troøn caâu ñuùng: §¬n thøc 12x4y2z kh«ng chia hÕt cho ®¬n thøc : A. 3x4yz B. 7xy4z C. 4x3y2 Khi mçi biÕn cña B ®Òu lµ biÕn cña A Khi nµo th× ®¬n víi sè mò kh«ng lín h¬n sè mò cña nã thøc A chia hÕt cho trong A ®¬n thøc B?
O
TiÕt 16- Bµi 11 Chia ®a thøc cho ®¬n thøc 1 ? 1
. Quy t¾c: SGK-27 Cho ®¬n thøc 3xy2 5 3 2 ®a3 thøc 2cã c¸c h¹ng tö ®Òu chia hÕt cho - (15x H·y2yviÕt mét +12x y -10xy ) : 3xy 3xy = (2 15x2y5 : 3xy2 ) + ( 12x3y2 : 3xy2 ) + ( -10xy3 : 3xy2 ) 5 xy3c¸c + 4 h¹ng x2 -10/3 - =Chia tö ycña®a ®athøc thøcth¬ng ®ã cho 3xy2
- Céng c¸c§a kÕt qu¶ víi nhau NhËn xÐt: thøc A võa chiat×m hÕt ®îc cho ®¬n thøc B khi mçi h¹ng tö cña A ®Òu chia hÕt cho B
Khi nµo th× ®a thøc A chia hÕt cho ®¬n thøc B?
Bµi tËp ¸p dông Kh«ng dïng phÐp chia xÐt xem ®a thøc A cã chia hÕt cho ®¬n thøc B kh«ng ? Trêng hîp 1: A = 15xy2 + 17xy3 + 18y2 B = 6y2 A cã chia hÕt cho B Trêng hîp 2: A = 7x210xy y3 - 10xy + 6x3y2 B = 3x2y A kh«ng chia hÕt cho B
Nªu nhËn xÐt cô thÓ h¬n khi §a thøc A chia hÕt cho ®¬n thøc B nÕu bËc nµo th× ®a thøc A chia hÕt cña mçi biÕn trong B kh«ng lín h¬n bËc cho ®¬n thøc B? thÊp nhÊt cña biÕn ®ã trong A
TiÕt 16- Bµi 11 Chia ®a thøc cho ®¬n thøc 1 . Quy t¾c: ? SGK-27 1 (15x2y5 +12x3y2-10xy3) : 3xy2 = ( 15x2y5 : 3xy2 ) + ( 12x3y2 : 3xy2 ) + ( -10xy3 : 3xy2 ) = 5 xy3 + 4 x2 -10/3 y
NhËn xÐt: §a thøc A chia hÕt cho ®¬n thøc B Khi mçi h¹ng tö cña A ®Òu chia hÕt cho B HoÆc: NÕu bËc cña mçi biÕn trong B kh«ng lín h¬n bËc thÊp nhÊt cña biÕn ®ã trong A Quy taéc Muoán chia ña thöùc A cho ñôn thöùc B (tröôøng hôïp caùc haïng töû cuûa ña thöùc A ñeàu chia heát cho ñôn thöùc B) - Chia moãi haïng töû cuûa A cho B - Coäng caùc keát quaû vôùi nhau.
Nªu quy t¾c chia ®a thøc A cho ®¬n thøc B?
TiÕt 16- Bµi 11 Chia ®a thøc cho ®¬n thøc 1 . Quy t¾c: ? SGK-27 1 NhËn xÐt: §a thøc A chia hÕt cho ®¬n thøc B khi mçi h¹ng tö cña A ®Òu chia hÕt cho B HoÆc: NÕu bËc cña mçi biÕn trong B kh«ng lín h¬n bËc thÊp nhÊt cña biÕn ®ã trong A Quy taéc
Muoán chia ña thöùc A cho ñôn thöùc B (tröôøng hôïp caùc haïng töû cuûa ña thöùc A ñeàu chia heát cho ñôn thöùc B), - Chia moãi haïng töû cuûa A cho B - Coäng caùc keát quaû vôùi nhau. Ví duï. Thöïc hieän pheùp tính : ( 30x4y3 - 25x2y3 - 3x4y4 ) : 5x2y3 Gi¶i: ( 30x4y3 - 25x2y3 - 3x4y4 ) : 5x2y3 = ( 30x4y3 : 5x2y3 ) +(- 25x2y3 : 5x2y3 )+(- 3x4y4 : 5x2y3 ) = 6x2- 5- 3/5x2y Chó ý: Cã thÓ tÝnh nhÈm vµ bá bít mét sè phÐp tÝnh trung gian
TiÕt 16- Bµi 11 Chia ®a thøc cho ®¬n thøc 1 . Quy t¾c: SGK trang 27 2. ¸p dông: ? a) Khi thöïc hieän pheùp chia (4x4 - 8x2 y2(- 4x +2) (- 4x2 2 12x5y) : (- 4x2 ) ) Baïn Hoa vieát 4x4 - 8x2 y2 + 12x5y = - 4x2 (-x2 + 2y2 -3x2y) Neân (4x4 - 8x2 y2 + 12x5y) : (- 4x2 )= - x2 +2y2 - 3x 3 Tr¶ylêi: B¹n Hoa gi¶i ®óng 2 2 2 2 2 Em V× haõy- 4x nhaän (-x2xeùt + 2y xem -3x baïn y) = Hoa 4x4giaûi - 8xñuùng y + hay 12x5sai y ? b) Laøm tính chia: (20x4y - 25x2y2 - 3x2y) : 5x2y C¸ch 1
C¸ch 2
2 2 Em 2h·y nªu c¸ch 4 2 2 cña2 b¹n 2 lµm (20x4y - 25x y ph©n - 3x y) :tÝch 20x®a y - 25x y bÞ - 3xchia y = 5x y(4x2- 5y B¹n Hoa thøc thµnh
5x2y
-3/5) Hoa? nh©n tö mµ cã chøa nh©n tö lµ ®¬n thøc = 4x2- 5y -3/5 Nªn (20x4y - 25x2y2 - 3x2y) : 5x2y chia, råi thùc hiÖn t¬ng = 4x2tù - 5ynh -3/5chia mét tÝch cho mét sè
Em h·y nªu kiÕn thøc träng t©m cña bµi?
TiÕt 16- Bµi 11 Chia ®a thøc cho ®¬n thøc 1. §iÒu kiÖn ®Ó ®a thøc A chia hÕt cho ®¬n thøc -BKhi mçi h¹ng tö cña A ®Òu chia hÕt cho HoÆc:B NÕu bËc cña mçi biÕn trong B kh«ng lín h¬n bËc thÊp nhÊt cña biÕn ®ã trong A Quy taéc - Chia moãi haïng töû cuûa A cho B- Coäng caùc keát quaû vôùi nhau. 2.
(A + B – C) : D = (A : D) + (B : D) - ( C : D)
HoÆc: Ph©n tÝch ®a thøc bÞ chia thµnh nh©n tö mµ cã chøa nh©n tö lµ ®¬n thøc chia, råi thùc hiÖn t ¬ng tù nh chia mét tÝch cho mét sè
LuyÖn tËp Bµi tËp 64 (SGK -28): Lµm tÝnh chia a. (- 2x5 + 3x2 – 4x3 ) : 2x2= - x3 + 3/2 – 2x c. ( 3x2y2 + 6x2y3 – 12xy ): 3xy = xy + 2xy2 – 4 Bµi tËp 47 (SBT - 8): Lµm tÝnh chia
( x3 + 8y3) : ( x + 2y) = ( x + 2y) (x2 – 2xy + 4y2 ) : ( x + 2y) = x2 – 2xy + 4y2 Bµi tËp 46 (SBT - 8): T×m n ®Ó mçi phÐp chia sau lµ phÐp chia hÕt ( n lµ sè tù nhiªn) ( 13x4y3 – 5x3y3 Gi¶i + 6x2y2) : 5xnyn §Ó phÐp chia trªn lµ phÐp chia hÕt th× n ≤ 2. Mµ n lµ sè tù nhiªn nªn n = 0 ; n = 1; n = 2
§a thøc A chia hÕt cho ®¬n thøc B nÕu bËc cña mçi biÕn trong B kh«ng lín h¬n bËc thÊp nhÊt cña biÕn ®ã trong A
Híng dÉn vÒ nhµ Bµi tËp 65 (SGK -29): Lµm tÝnh chia [ 3(x-y)4 + 2( x-y)3 – 5( x-y)2]
: (y-x)2
Gîi ý: ( y-x)2 = ( x-y)2 . Cã thÓ ®Æt x - y = z råi ¸p dông quy t¾c chia ®a thøc cho ®¬n thøc
1. Naém vöõng quy taéc chia ña thöùc cho ñôn thöùc. 2. Baøi taäp veà nhaø : Baøi 66(SGK- 29); Baøi 44 ñeán 47 (SBT- 8).
xin ch©n thµnh c¶m ¬n !