PEMBANGUNAN POLITIK DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA 1
LIPUTAN KULIAH
PENGENALAN KONSEP MODENISASI DAN PEMBANGUNAN POLITIK PELAKSANAAN MODENISASI DAN PEMBANGUNAN POLITIK DI MALAYSIA KEMAJMUKAN MASYARAKAT DALAM PROSES POLITIK DI MALAYSIA KERJASAMA POLITIK DAN HUBUNGAN ETNIK 2
LIPUTAN KULIAH
PEMUPUKAN HUBUNGAN ETNIK SECARA FORMAL HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN MALAYSIA
3
KONSEP MODENISASI DAN PEMBANGUNAN POLITIK
Konsep modenisasi : merujuk kpd suatu proses transformasi atau perubahan berencana dalam segala aspek kehidupan masyarakat.
Modenisasi mengandungi dua aspek utama: 1. Pembangunan ekonomi. 2. Pembangunan politik.
4
Matlamat pembangunan ekonomi: untuk mencapai kemajuan dan pertumbuhan ekonomi dengan mewujudkan sebuah masyarakat industri.
Matlamat pembangunan politik: pembinaan negara-bangsa.
Pembinaan negara-bangsa dapat dicapai melalui kaedah yg bersifat top-down seperti: 1.Penghayatan ideologi negara, 2.Penerapan dasar-dasar awam, 3.Penanaman semangat nasionalisme.
5
Pembangunan politik turut melibatkan perubahan dlm aspek struktural dan budaya, melalui 3 proses utama: 1. Differensiasi struktur politik; 2. Sekularisasi budaya politik; 3. Partisipasi politik yg besar oleh rakyat.
Amalan demokrasi dianggap tercapai apabila terdapat komponen berikut dlm suatu sistem politik, iaitu: 1. Parti-parti politik 2. Majlis perwakilan rakyat atau parlimen 3. Perlembagaan negara 4. Pilihanraya 6
MODENISASI DI MALAYSIA
Konsep dan proses modenisasi bermula di Eropah Barat akibat dpd Revolusi Perancis dan Revolusi Industri.
Konsep modenisasi tersebar dan diguna pakai di seluruh dunia - melalui proses imperialisme dan kolonialisme.
Malaysia memulakan perjalanan modenisasi dgn kehadiran kolonial Inggeris - mencontohi jejak langkah pengalaman modenisasi di Eropah Barat.
Projek modenisasi dilanjutkan – melakukan pelbagai perubahan dan penyesuaian.
7
Semenanjung Malaysia: Anggaran Penduduk Mengikut Etnik, 2004 ETNIK MELAYU CINA INDIA BUMIPUTERA LAIN JUMLAH
JUMLAH ‘000
PERATUSAN
11,532.1
61.7
5,208.4
27.9
1,709.8
9.1
238.1
1.3
18,688.4
Sumber: Jabatan Perangkaan Malaysia, 2004.
100.00
8
Demografi Politik Kelompok
Kerusi Parlimen
Pengundi Berdaftar
Majoriti
Plural
Jumlah
%
Bil.
%
125
18
143
65.3
5,152,858.4
51.0
116
15
131
59.8
4,871,050.7
48.2
Sarawak**
8
-
8
3.6
88,602
0.9
Sabah
1
3
4
1.8
193,205.7
1.9
14
-
14
6.4
503,525.8
5.0
Iban
9
-
9
4.1
*
*
Bidayuh
3
-
3
1.4
*
*
Orang Ulu
2
-
2
0.9
*
*
17
1
18
8.2
388,932.9
3.9
7
-
7
3.2
*
*
10
1
11
5.0
*
*
30
14
44
20.1
3,315,962.3
32.8
23
11
34
15.5
2,855,746.3
28.7
Sarawak
6
-
6
2.7
305,038.9
10.0
Sabah
1
3
4
1.8
155,177.1
1.5
-
-
-
-
740,650.2
7.3
186
33
219
100
10,101,929.6
Melayu: Semenanjung
Dayak:
Bumiputera Sabah Islam Bukan Islam Cina Semenanjung
India JUMLAH
9
100
Semenanjung Malaysia
Melayu adalah etnik terbesar di Semenanjung.
Cina adalah etnik kedua terbesar di Semenanjung.
Sebahagian besar merupakan penduduk luar bandar. Peratusan ini mula berkurangan kerana penghijrahan mereka ke bandar bermula sejak 1970-an. Bagi yg masih tinggal di luar bandar, kebanyakan tertumpu kpd aktiviti tradisional spt pertanian dan nelayan peringkat sara diri.
Masyarakat ini penganut pelbagai agama. tertumpu kpd sektor perdagangan dan komersial. tertumpu di bandar-bandar utama.
India adalah etnik ketiga di Semenanjung.
Sbhgn besar masih tertumpu di estet-estet. Ada juga terlibat dalam sektor perdagangan dan komersial. Pelbagai puak berasaskan asal usul mereka di Tanah Besar India. Menganut pelbagai agama seperti - Hindu, Sikh dan juga Islam.
10
Semenanjung Malaysia
Orang Asli merupakan Semenanjung.
etnik
terkecil
di
Kebanyakan penduduk pendalaman di beberapa negeri di Semenanjung. mengikut kepercayaan tradisional, animisme, Kristian dan Islam.
Terdapat juga kelompok-kelompok kecil lain:
Baba-Nyonya. Siam. 11
Sarawak
Hampir semua etnik Dayak, sama ada Iban, Bidayuh atau Orang Ulu, merupakan penganut kepercayaan tradisional atau Kristian, sebilangan kecil sahaja menganut agama lain terutamanya Islam.
Dayak Melayu Melanau Cina India
12
Sabah
Purata bilangan penduduk yg menganut Islam dan Kristian di kalangan etnik bumiputera ini hampir sama jumlahnya.
Kadazandusun menganut agama asal dan Kristian, sementara Bajau, Murut dan “bumiputera lain” menganut agama Islam.
Kebanyakan mereka adalah penduduk : luar bandar dan terlibat dalam pertanian sara diri sbg aktiviti utama, disamping mencari produk hutan. bandar-bandar, tertumpu kpd sektor perkhidmatan awam.
Masyarakat Cina: Tertumpu di pusat-pusat bandar utama. Terlibat dlm aktiviti perdagangan dan sektor komersial. Penganut pelbagai agama spt Buddha, Kristian dan sebilangan kecil yg memeluk Islam. 13
KERJASAMA POLITIK DAN HUBUNGAN ETNIK
Semasa penjajahan, penglibatan rakyat tempatan dlm proses politik dan pentadbiran - terhad.
Di akhir penjajahan, rakyat - dilibatkan dlm proses politik dan pentadbiran di peringkat paling bawah, (pegawai rendah).
Gerakan lebih besar ialah pada zaman berakhirnya penjajajan Jepun - bermula dgn pelancaran Malayan Union di negeri-negeri di Semenanjung Malaysia dan penyerahan Sabah dan Sarawak kepada Inggeris utk ditadbirkan sbg tanah jajahan Inggeris pd petengahan 1946. 14
Semenanjung Malaysia
Sekembalinya mereka ke Persekutuan Tanah Melayu, Inggeris merancang dan melancarkan Malayan Union pada 1946. Kesatuan ini terdiri dpd 9 negeri Melayu, Pulau Pinang dan Melaka.
Beberapa ciri penting Malayan Union adalah seperti berikut: Pemusatan kuasa di kerajaan pusat. Raja-raja Melayu hilang kuasa, kecuali ke atas hal berkaitan Islam dan adat Istiadat Melayu Hak kerakyatan yang bebas berdasarkan prinsip jus soli. 15
Malayan Union disambut dgn tentangan hebat dpd orang Melayu.
Di bawah pimpinan Onn Jaafar, mereka menubuhkan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (United Malays National Organization [UMNO] ).
UMNO ditubuhkan hasil dpd persatuan/ pertubuhan Melayu.
Tentangan Melayu thdp Malayan Union disalurkan melalui parti ini yg juga mendapat pelbagai sokongan spt dpd bekas pegawai-pegawai Inggeris.
gabungan
pelbagai
16
Dlm suasana politik yg tegang ini, lahir dua buah parti politik. 1. Kongress India Persekutuan Tanah Melayu (Malayan Indian Congress [MIC]).
Ditubuhkan pada penghujung tahun 1946, iaitu beberapa bulan setelah UMNO ditubuhkan pada 11 Mei 1946. Diketuai oleh John Thivy. Matlamat utamanya: menjaga kepentingan dan kebajikan etnik India di Persekutuan Tanah Melayu.
2. Persatuan Cina Persekutuan Tanah Melayu (Malayan Chinese Association [MCA]).
Ditubuhkan pada 1949 oleh Tan Cheng Lock. Tujuan: menjaga kepentingan dan kebajikan etnik Cina di Persekutuan Tanah Melayu. 17
Tujuan penubuhan MCA & MIC – membuktikan kpd Inggeris bhw Cina & India sedia berkerjasama dgn Melayu dan setia kpd Persekutuan Tanah Melayu.
Kerjasama erat ini membawa kejayaan besar dlm politik awal Persekutuan Tanah Melayu. Contoh: Pilihanraya Perbandaran Kuala Lumpur 1952; parti Perikatan menang 9/12 kerusi yg dipertandingkan. Pilihanraya Umum Pertama; menang 51 drpd 52 kerusi yg dipertandingkan.
Situasi ini adalah asas menunjukkan kpd Inggeris – Persekutuan Tanah Melayu sudah bersedia utk dibebaskan drpd kuasa Inggeris. 18
Malaysia Timur
Proses dan penubuhan parti politik di Sabah dan Sarawak merupakan respons terus kpd cadangan yg melibatkan kedua-dua negeri itu dlm Persekutuan Malaysia.
Ada yg ditubuhkan dgn restu pentadbiran kolonial dan ada jg yg ditubuhkan atas inisiatif rakyat tempatan.
19
Sarawak
SUPP SNAP PANAS PESAKA BERJASA DAP
20
Sabah
UNKO USNO SCA Parti Berjaya PBS PBRS UMNO
21
PEMUPUKAN HUBUNGAN ETNIK SECARA FORMAL
Slps Persekutuan Tanah Melayu merdeka dpd Inggeris pd thn 1957, satu perjanjian - kontrak sosial dicapai antara Melayu dan bukan Melayu.
Kontrak sosial ini bertambah kompleks apabila Persekutuan Malaysia ditubuhkan pd thn 1963 dgn pencatuman wilayah Persekutuan Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak dan Singapura utk seketika.
Kewujudan Malaysia menambahkan lagi elemen-elemen khasnya yg turut termaktub dlm Perlembagaan Persekutuan Malaysia. 22
Perlembagaan Malaya 1948:
memusatkan kuasa perundangan memberi kuasa pentadbiran kepada kerajaankerajaan negeri di Malaya. mengandungi peruntukan khas yg bertujuan melindungi kuasa Raja-raja Melayu dan kepentingan orang Melayu.
Pilihanraya pertama (Jun 1955) tlh diadakan utk memilih ahli-ahli Majlis Perundangan Persekutuan Malaya.
Parti Perikatan yg terdiri dpd UMNO, MCA dan MIC tlh memenangi pilihanraya tsbt dgn mendapat 51 kerusi, m/kala satu kerusi dimenangi oleh Parti Islam Se-Tanah Melayu.
23
Tahun 1956 satu persidangan tlh diadakan di London antara pemimpin Parti Perikatan dgn pihak British.
Persidangan tsbt tlh memutuskan bhw Persekutuan Tanah Melayu akan menjadi sebuah negara yg merdeka pd 31 Ogos 1957.
Lanjutan dpd persidangan tsbt, satu Suruhanjaya yg diketuai oleh Lord Reid tlh dibentuk pd bulan Mac 1956.
24
Tugas utama Suruhanjaya Reid: merangka satu perlembagaan persekutuan bg mewujudkan satu kerajaan pusat yg kuat dan dpt memerintah dgn baik.
Perkara yg dicadangkan oleh Suruhanjaya Reid: kewarganegaraan kedudukan Raja-raja Melayu pembahagian kuasa antara negeri dan kerajaan pusat hak-hak istimewa orang Melayu
Dlm usaha merangka perlembagaan, Suruhanjaya Reid turut meminta pandangan dpd Raja-raja Melayu, pemimpinpemimpin parti-parti politik, dan pandangan serta cadangan dpd org ramai.
Antara perkara yg menjadi perhatian utama adalah tuntutantuntutan dpd org Melayu dan bukan Melayu. 25
Perjanjian Malaysia, 1963
Tidak mengubah kontrak sosial.
Merupakan persetujuan yg dicapai di antara para pemimpin Persekutuan Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura semasa mereka sama-sama bersetuju utk menubuhkan Persekutuan Malaysia.
Mengandungi semua tuntutan Sabah, Sarawak dan Singapura yg dipersetujui dan dimaktubkan ke dlm Perlembagaan Persekutuan Malaysia thn 1963.
Dua puluh perkara merupakan suatu dokumen yg mengandungi tuntutan-tuntutan yg dikemukakan oleh Sabah sbg syarat negeri itu bersetuju menyertai Malaysia. 26
Dua puluh perkara tersebut menyentuh:
Agama. Bahasa. Perlembagaan. Imigresen. Kewangan. Bumiputera Sabah.
27
HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN MALAYSIA
Bentuk
Perpaduan dan integrasi adalah proses semula jadi dan boleh berlaku dgn sendiri apabila individu-individu yg terlibat melihat faedah dpd proses tersebut.
Proses perpaduan dan integrasi memerlukan penglibatan langsung pihak kerajaan dgn dasar-dasar bersifat top-down.
Dlm konteks ini, DEB dan dasar-dasar yg selanjutnya, merupakan suntikan penting dpd kerajaan yg cuba mewujudkan perpaduan 28
Pencapaian
Dlm pembangunan ekonomi memang wujud ukuran tertentu yg boleh dijadikan penanda aras pencapaiannya.
Mengukur pencapaian perpaduan nasional boleh dilihat melalui pelaksanaan dan prestasi setiap dasar kerajaan yg menyentuh soal perpaduan negara. 29
KESIMPULAN
Tiada satu etnik dapat menegakkan kerajaan sendiri kecuali melalui kerjasama antara pelbagai etnik agar tiada kelompok dianiayai kerana percaturan kuasa dan politik sempit.
Cabaran terbesar terhadap pembangunan ekonomi dan kestabilan politik boleh dilihat dlm keadaan timbal-balik iaitu: i. Jika ekonomi merosot – akan menjejaskan kestabilan politik. ii. Politik tidak stabil – membawa kesan negatif pada kemakmuran ekonomi.
Survival Malaysia dari segi ekonomi dan politik bergantung kpd integrasi nasional yg berpanjangan. 30