Bab 10

Bab 10 : Sarawak

SARAWAK LATAR BELAKANG SEJARAH • • • •

Berasal dari perkataan Batang (Sungai) Sarawak Wujud 40 000 tahun dahulu, dibuktikan dengan peninggalan Gua Niah. Mempunyai pertalian dengan Kesultanan Brunei dan Sulu. Brunei membahagikan kawasan dengan unit jajahan. Setiap unit mempunyai pemerintah.

MASYARAKAT SARAWAK • • • • • • • •

Terdapat 27 Kumpulan etnik Bahasa, budaya dan cara hidup berbeza. Penduduk dibahagikan kepada kawasan penempatan speerti kawasan pesisiran pantai, lembah sungai, daerah pendalaman dan kawasan tanah tinggi. Taburan penduduk adalah berselerak. Membentuk identiti kebudayaan mengikut kawasan mereka; Pesisiran Pantai - Melayu dan Melanau Lembah Sungai - Iban, Bidayuh, Kenyah Pedalaman - Kelabit, Penan dan Murut

KEGIATAN SOSIOBUDAYA • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Pelbagai etnik mewujudkan corak sosiobudaya yang berbeza. Saling menghormati budaya untuk mewujudkan semangat kekitaan. Pendidikan formal dan tidak formal; Formal - Dijalankan di masjid dan sekolah, mempelajari agama dan ibadat Tidak Formal - Cerita Lisan dan amalan dan kepercayaan turun-temurun Setiap etnik mempunyai adat resam; Islam - Berasaskan ajaran agama Islam Bukan Islam - patuh kepada adat resam Patuh kepada tuai rumah - Perkahwinan, penceraian, peraturan, perayaan (Gawai dan Beranyi) Iban, Bidayuh dan Orang Ulu tinggal dirumah panjang. Mempunyai perayaan yang pelbagai; Melanau - Kaul (Menjamu Ipok) Iban - Gawai dan Tarian Ngajat Melayu - Bergendang, berpantun dan menyanyi. Mempunyai kepercayaan yang berbeza. Sebilangan kecil masih mengamalkan animisme (Kpeercayaan kepada alam sekeliling) seperti Iban, Murut, Kelabit, kenyah, kayan dan Bisaya. Sebilangan Kaum Melanau mempercayai Makhluk Ghaib yang dipanggil Ipok. Penan - Dilarang kekal disesuatu tempat (oleh itu mereka hidup secara nomad, iaitu kehidupan berpindah randah) Iban- Kawasan perlu disemah dahulu sebelum dijadikan petempatan. Percaya kepada bunyi burung ketupung dan beragai.

KEGIATAN EKONOMI

• • • • • • • • • • • • • •

Sarawak kaya dengan sumber kekayaan semulajadi Dipengaruhi oleh persekitaran Mengamalkan ekonomi sara diri ( memenuhi keperluan diri dan keluarga dahulu) Padi Huma dan Padi Sawah, Nelayan, memungut hasil hutan, dan berniaga. Melayu - Sawah, kelapa, berniaga, pemborong Melanau - Sawah dan nelayan Iban, kayan dan kenyah - Padi Huma, berburu dan hasil hutan Bidayuh - Padi Huma dan Peladang Kelabit - Padi Sawah, Berburu dan Hasil hutan. Hasil pertanian - padi huma (terkenal dengan beras Bario), sawah, lada hitam dan sagu. Pengeksport sagu - diusahakan oleh org Melanau Tanaman tradisional terpenting - lada hitam. Perlombongan - Antimoni dan emas. Perdagangan Pernah dikunjungi pedagang cina.- Bermula sejak zaman Kesultanan Melayu Melaka - Lada hitam, halia, kapur barus, sarang burung, emas, permata dan ikan.