Autocad Cizim Alanina Ozellik Kazandirmak

62

BÖLÜM 5

5. ÇİZİM ALANINA ÖZELLİK KAZANDIRMAK Çizdiğiniz her nesne birimlerle ölçülür. Çizmeden önce AutoCAD içinde birimlerin değerini belirlemeniz gerekir. Örneğin , bir çizim içindeki nesneler gerçek birimde 1mm’ye eşit olabileceği gibi farklı bir çizimde1 inçe eşit olabilir. AutoCAD yeni başlatılırken, ekrana gelen çizim alanında çizeceğiniz nesnenin boyutlarına göre birimler ve çizim alanları tayin edilmelidir. AutoCAD’te birimler ve çizim alanı başlangıç diyalog bölümünde geniş olarak anlatılmıştır. Başlangıçta yapılabilen ayarlar, daha sonra çizim alanının içinde iken de yapılabilir. 5.1. BİRİMLERİN TANIMLANMASI Birimlerin tanımlanması Units komutu ile yapılmaktadır. Bu seçeneğe iki şekilde ulaşılabilir. Bunlar : Format Çekmenüden: Format/Units... Komut Satırından : Command/Un Şimdi bunu bir örnekle anlatalım ¾ File Menüden New seçeneği ile yeni bir çizim dosyası çağırın. ¾ Gelen Startup Diyalog kutusunda hiçbir ayar yapmadan çizimi açmak için “Start From Strach” sekmesini seçin Default Settings seçeneğinde Metric sistemi seçerek çizim alanını oluşturun. ¾ Bu işlemden sonra Format çek menüsünden Units... komutunu seçin yada komut satırından Un yazıp Enter tuşuna basın. Ekrana aşağıdaki Drawing Units penceresi gelir.

63

Şekil 5.1. Drawing Units Diyalog Kutusu ¾ Bundan sonra Length seçeneğinden hangi sisteme göre çizim oluşturulacağını. Type açılır penceresinden, Architectural (Mimari), Decimal (Ondalık), Engineering (Mühendislik), Fractional (Kesirli), ve Scientific (Bilimsel) formatlarından Decimal formatını seçin. Bundan sonra Precision (Hassasiyet Derecesi) seçeneğinde virgülden sonra kaç rakam gelmesini isteniyorsa o seçeneği seçin. Sample Output gösteriminde seçilen Precision derecesine göre nasıl değiştiğine dikkat edin. ¾ Angle seçeneğinde güncel açı formatı ve hassasiyetine göre seçim yapın. Buradaki Type açılır pencerede Decimal Degrees (Ondalık Derece), Deg/Min/Sec (Derece/Dakika/Saniye), Grads (Grad), Radians (Radyan), Surveyor (Bilimsel) seçeneğinden Decimal Degrees’i seçin. Buradaki Clockwise kutusu seçili hale getirilirse açılar saat ibresi dönüş yönü tersinde verilir. ¾ Drawing Units for AutoCAD DesignCenter Blocks Çizim içerisine bloklar eklerken eklenen blokların çizim birimlerine göre çizim içine indirilmesini

64

sağlar. Ekleyeceğiniz bloğun birimine göre bu listedeki birimlerden birini seçin. ¾ Bundan sonra Drawing Units penceresindeki Direction düğmesine tıklayarak aşağıdaki Direction Control penceresini açın. Buradaki seçenekler açının başlangıcı etkiler. Bu seçenekle çizim içerisinde kullanılan koordinat sistemlerinde açının (Mutlak, Artışlı, Kutupsal) referansını etkiler. Alternatif yönünü belirtmek için ön görülen sıfır açısı başlangıcı East (Doğu)’ dur.

Şekil 5.2. Drawing Units Diyalog Kutusu ¾ Burada bir değişiklik yapmadan Drawing Units penceresine dönün. ¾ Drawing Units penceresinde Ok’e tıklayarak çizime geri dönün. 5.2. ÇİZİM SINIRLARININ BELİRLENMESİ Çizim sınırları , alt sol sınırı ve alt sağ sınırını

temsil eden dünya

koordinat sisteminde iki boyutlu noktalardır. Z yönünde sınırlar gösterilemez. Çizim sınırı

tanımlandığında, AutoCAD dikdörtgen biçiminde alanın içinde

girebildiğiniz koordinatları

kısıtlar. Yapılan çizim limit sınırlarını aşıyorsa

65

Outside limits mesajı alırsınız. Her çizim başlangıcında limitleri belirledikten sonra Zoom All komutunu kullanmayı unutmayın. Çizim sınırları komutuna iki şekilde ulaşılabilir. Format Çekmenüden : Format/ Drawing Limits Komut Satırından : Command/ Limits Yukarıdaki çizime çizim sınırlarını vermek için ¾ Format Çekmüden Drawing Limits’i seçin yada komut satırından Limits yazıp Enter tuşuna basın. ¾ Reset Model space limits: ¾ Specify lower left corner or [ON/OFF] <0.0000,0.0000>: Sol alt köşeyi seçmek için Enter tuşuna basın. ¾ Specify upper right corner <420.0000,297.0000>: Sağ üst köşenin koordinatlarını girin. Burada A3 boyutundaki kağıdın ölçüleri girilmiştir. ¾ View çek menüden Zoom All seçeneğini seçin. Böylece yapacağınız çizime göre çizim alanını belirlemiş olursunuz. F7 tuşuna basarsanız belirlemiş olduğunuz çizim sınırları boyunca ızgara denilen Gridlerin olduğuna dikkat edin. 5.3. GRİD’LERİN ÇİZİM ALANINDA ARKA PLAN KULLANIMI Çizim alanında belirtilen sınırların ızgara kullanarak çizim altına ızgara kağıtı tabakası yerleştirilmesine benzerdir. Sadece belirtilen sınırların altında gözükür. İhtiyaca göre ızgara aralıkları değiştirilebilir. Bu komuta üç şekilde ulaşılabilir. Tools Çekmenü’den: Tools/ Drafting Settings Durum çubuğundan: Grid F7 tuşuna basılarak Komut satırından: Command/ Rm

66

5.3.1. GRİD ARALIĞINI DEĞİŞTİRMEK İÇİN 1. Tools Çekmenüden Drafting Settings seçeneğini seçin ekrana aşağıdaki iletişim penceresi gelir.

Şekil 5.3. Draftign Settings Diyalog Kutusu 2. Grid X spacing giriş kutusunda 10 olan değeri 5 yapın, 3. Grid Y spacing giriş kutusundaki değeri de 5 yapın, 4. OK’ye tıklayın. Artık ekrandaki ızgara aralığı 5mm aralıklı ızgara şeklinde gözükecektir. NOT: Izgara aralığını “GRIDUNIT” sistem değişkeni ile de ayarlayabilirsiniz. Command: GRIDUNIT Enter new value for GRIDUNIT <10.0000,10.0000>: 5

67

NOT: Grid’i komut satırından “GRIDMODE” sistem değişkenine 0 ve 1 yazarak ta açıp kapatabilirsiniz. 5.3.2. SNAP’LARIN ÇİZİM ALANINDA KULLANIMI Bu snap modu çizim imlecinin verilen spacing (boşluk) değerine göre adeta mıknatıslanmasını sağlar. İmleç bu noktalara kenetlenmeye zorlanır. Bu moda üç şekilde ulaşılabilir. Tools Çekmenü’den: Tools/ Drafting Settings Durum çubuğundan: Snap F9 tuşuna basılarak Komut satırından: Command/ Rm 1. Tools Çekmenüden Drafting Settings seçeneğini seçin ekrana Grid seçeneğin de kullandığımız iletişim penceresi gelir.

Şekil 5.4. Draftign Settings Diyalog Kutusu

68

2. Snap On (F9) snap modunu açma ve kapatmaya yarar. Ayrıca Snap’ı açmak için komut satırından “SNAPMODE” sistem değişkeninde 0 veya 1 yazılarak açılıp kapatılabilir. Command: SNAPMODE Enter new value for SNAPMODE <1>: 0 3. Snap seçeneği imleç hareketini kısıtlayan görülmez ızgarayı kontrol eder. ¾ Snap X Spacing giriş kutusunda X yönünde nesne kenetleme mesafesini girin. “SNAPUNIT” sistem değişkeni ile de kontrol edilebilir. ¾ Snap Y Spacing giriş kutusunda Y yönünde nesne kenetleme mesafesini girin. “SNAPUNIT” sistem değişkeni ile de kontrol edilebilir. ¾ Angle giriş kutusunda Snap’ın kaç derece açılarla kenetlemesi isteniyorsa o derece girilir. “SNAPANG” sistem değişkeni ile de kontrol edilebilir. ¾ X Base giriş kutusunda ızgara için X esas koordinat noktasını belirtmeye yarar. “SNAPBASE” sistem değişkeni ile de kontrol edilebilir. ¾ Y Base giriş kutusunda ızgara için Y esas koordinat noktasını belirtmeye yarar. “SNAPBASE” sistem değişkeni ile de kontrol edilebilir. Polar Spacing listesinde Snap’ın açısal kontrolü yapılır. ¾ Polar Distance durum çubuğunda Polar Modu seçildiğinde burada girilen değere göre imleç kenetlenir. Örneğin bu giriş kutusunda 50 yazdığınızda snap 50’şer olrak artacaktır. “POLARDIST” sistem değişkeni ile de polar distance mesafesini girebilirsiniz. Bunun aktif olması için Polar Snap kutucuğunu işaretli hale getirin. 5.3.2.1. Snap Type ve Style Snap modunun tipini ve sitilini değiştirmek için seçenekler sunar.

69

¾ Grid Snap kutucuğu ile snap ve Grid ortak kullanımının özelliğini değiştirebilirsiniz.

“SNAPTYPE”

sistem

değişkeni

ile

snap

tipini

belirleyebilirsiniz. Snap tipleri ikiye ayrılmıştır. •

Rectangular Snap: Snap dörtgensel olarak hareket eder. Rectangular Snap seçildiğinde aşağıdaki gösterim şeklinde gözükür.

Şekil 5.5. Rectangular Snap •

Isometric Snap: Eğer izometrik

bir çizim yapmak istiyorsanız. Bu

kutucuğu seçili hale getirin. Aşağıdaki gösterim şeklinde gözükür. İzometrik çizimle geniş bilgi ileri ki konularda verilecektir.

Şekil 5.6. Isometric Snap 5.4. ÇİZİM ALANINDA POLAR TRACKİNG (AÇISAL İZLEME) MODUNUN KULLANILMASI AutoCAD2000’ le gelen yeni bir özelliktir. Çizim işlemi sırasında imlecin hareket doğrultusu boyunca bir izleme çizgisi görülür. Bu modla istediğiniz açılarda izleme çizgisi oluşturulur. Çizim işlemi sırasında izleme çizgisinin üzerinde tooltips belirir. Bu polar modunun hangi açıda olduğunu gösteren tanımlama bayrağıdır. Polar modu Ortho Modu ile birlikte kullanılamaz. Çünkü Ortho modu imleci yatay ve dikey olarak hareket etmeye zorlar. Polar modunun amacı açısal olarak imlecin hareketini sağlamaktır. Polar modu Object Snap Tracking modu ile birlikte kullanıldığında nesne kenetleme özelliğiyle

70

hizalama yapılması sağlanır. Polar Modunun Kurulum Ayarları; Tools çek menüsün den “Drafting Settings” seçeneği veya durum çubuğu üzerindeki Polar modunun üzerine mağusun sağ tuşuna tıklayarak ayarlarına ulaşılabilir. Polar modunu aktif hale getirmek için; Durum çubuğundan: Polar Klavyeden F10 tuşuna basarak

Şekil 5.7. Polar Tracking Diyalog Kutusu Şimdi buradaki seçenekleri açıklayalım ve uygulamasını adım adım görelim. 5.4.1. Polar Tracking On (F10) Polar seçeneğindeki özellikleri aktif hale getirmek için kutucuğu seçili hale getirin. Aşağıda Polar Tracking özelliğinin kullanımı görülmektedir.

71

Şekil 5.8. Polar Tracking On 5.4.2. Polar Angle Settings Açısal ayarlamaların yapıldığı kısımdır. Increment Angle: Hangi açılarda polar izleme modu kullanılmak isteniyorsa açılır penceredeki listeden (90, 60, 45, 30, 22.5, 18, 15, 10 ve 5)derecelerini seçebilirsiniz. “POLARANG” sistem değişkeni ile de kontrol edilebilir. Additional Angles: Kutupsal izleme için İncrement Angle seçeneğindeki açılardan farklı bir açıya ayarlamak için kullanılır. Bunu bir örnekle açıklayalım. Yukarıdaki listede bulunmayan 66 derecelik açılarda polar tracking özelliğini kullanmak için 1. Drafting Settings penceresini açtıktan sonra buradaki Additional Angles sağındaki kutucuğu işaretli hale getirin. Aşağıdaki gri renkte olan pencerenin aydınlandığına dikkat edin. 2. Pencerenin sağındaki New düğmesine tıklayın ve listede beliren kutuya 66 değerini yazın. 3. Ok’ e tıklayarak bu pencereden çıkın. 4. Bundan sonra komut satırından line (Çizgi) komutunu aktif hale getirin ve rastgele bir nokta seçin imleci hareket ettirdiğinizde 66 derecenin izle çizgisinin görüldüğüne dikkat edin. Bu işlemin sonunda oluşan Polar Tracking gösterimi aşağıda verilmiştir.

Şekil 5.9. Polar Tracking Ayarlı Gösterim 5. Bu verilen 66 değerini silmek için Delete düğmesine tıklayın.

72

5.4.3. Object Snap Tracking Settings Nesne kenetleme seçeneklerine göre polar Tracking seçeneklerini sıralar. ¾ Track Orthogonally Only: İmlecin hareketi neticesinde yalnızca dikey ve yatay olarak izleme çizgisi oluşturulmasına izin verir. “POLARMODE” sistem değişkeni ile de kontrol edilebilir. ¾ Track Using All Polar Angle Settings: İmlece herhangibir kutupsal açı izlemesi için izin verir. 5.4.4. Polar Angle Measurement Hangi koordinat sisteminde izleme yapılacağını belirtir. ¾ Absolute: Güncel kullanıcı koordinat sistemine göre kutupsal izleme açısını gösterir. ¾ Relative to Last Segment: En son bulunduğu noktaya göre kutupsal izleme yapar. 5.5. ÇİZİM ALANINDA ORTHO MODUNUN KULLANILMASI Çizim yapılırken çizim imlecini kullanılan koordinat eksenine paralel hareket etmeye zorlar. Ortho modunu başlatmak için; Klavyeden F8 tuşuna basılır, Durum çubuğundan: Ortho

Şekil 5.10. Ortho Modunun Kullanımı ORTHO KAPALI

ORTHO AÇIK

73

5.6. ÇİZİM ALANINDA OSNAP MODUNUN KULLANILMASI Çizim alanında nesne kenetleme araçlarının bulunduğu kısımdır. Buradaki kenetleme araçları seçilerek çizim içerisinde her defasında çağırılması önlenmiş olur. Komut içerisin de kenetleme araçları kendilerine en yakın noktanın özelliğine göre belirirler. Örneğin çizim imleci çizginin orta noktasına yakınsa Osnap otomatik olarak buraya Midpoint aracıyla kenetlenir. Buradaki seçenekler geniş olarak bundan sonraki bölümde anlatılacaktır.

Şekil 5.11. Object Snap Diyalog Kutusu Ortho modunu başlatmak için; Komut satırından : Command/ Ortho Durum çubuğundan: Ortho Buradaki Select All düğmesi ile tüm kenetleme araçlarını seçebilirsiniz. Clear All düğmesi ile seçilen kenetleme araçları silinebilir. ENDpoint: Çizgi, yay, polyline vb nesnelerin son noktalarını yakalar.

74

MIDpoint: Çizgi, yay, polyline vb nesnelerin orta noktalarını yakalar. CENter: Yay ve çemberlerin merkezini seçer. NODe:Bir point noktasını seçmeye yarar. QUAdrant: Çember ve yayların çeyrek noktalarını seçer. INTersection: Kesişen nesneleri seçer. INSertion:Block, Xref lerin eklenme noktasını seçer. PERpendicular:Bir nesneden diğerine dik çizmeye yarar. TANgent:Yay ve çemberlerin teğet noktalarını seçer. NEArest: Nesnenin yakınlarında bir nokta seçer. APParent Intersection: Görünürde kesişmeyen nesnelerin kesişim noktasını seçer. EXTension: Çizginin son noktasından itibaren dışarıda kenetleme yapar. PARallel: Paralel olarak nesne kenetleme yapar.