1.3 Asas litar dan hukum elektrik 1.3.1 Struktur Atom 1.3.2 Litar Siri 1.3.3 Litar Selari 1.3.4 Litar Siri Selari 1.3.5 Hukum Ohm 1.3.6 Hukum Kirchoff
Struktur atom • Jirim merupakan sesuatu benda yang mempunyai berat dan bentuk, ianya terdiri daripada 3 unsur iaitu bentuk pepejal, cecair dan gas.
Sambungan… • Atom merupakan zarah terkecil daripada pecahan jirirm. • Terdiri daripada 3 zarah asas iaitu : i) Proton - Satu badan yang agak berat, bercas positif di dalam nukleus. ii)Elektron. - Merupakan badan yang terkecil sekali di dalam atom hampir tidak mempunyai berat, ianya bercas negatif dan mengelilingi nukleus. iii)Neutron. - Mempunyai kedua-dua cas iaitu positif dan negatif ianya terdapat di dalam Nukleus (bercas neutral)
Sambungan… • Arus elektrik di dalam pengalir logam terdiri daripada pergerakan elektron-elektron daripada titik keupayaan rendah ke titik keupayaan tinggi • Arus boleh ditafsirkan sebagai jumlah pengaliran elektron. • Elektrik ialah pengaliran elektron di antara dua titik, apabila terdapat perbezaan tekanan di antara dua titik itu.
LITAR SIRI • Sambungan perintang secara sederet
6
Ciri-ciri litar siri • Voltannya adalah semakin kurang apabila beban bertambah • Arusnya sama disemua tempat • Semakin ditambah beban semakin banyak jumlah rintangan • Apabila satu mentol terbakar, mentol yang lain tidak akan menyala • Jika ditambah satu mentol, mentol yang lain akan menjadi malap kerana bebanan bertambah
RINTANGAN DALAM LITAR SIRI
RJ = R1 + R2 + R3 + … + Rn
8
ARUS DALAM LITAR SIRI
IJ = I1 = I2 = I3 = … = In
9
VOLTAN DALAM LITAR SIRI
VJ = V1 + V2 + V3 + … + Vn
10
HUKUM PEMBAHAGI VOLTAN (3R)
11
HUKUM PEMBAHAGI VOLTAN (2R)
LITAR SELARI • Sambungan perintang secara bertentangan
13
Ciri-ciri litar selari • Voltannya sama disemua tempat • Arusnya semakin kurang apabila semakin banyak beban • Jumlah rintangan adalah lebih kecil daripada nilai perintang yang paling kecil • Apabila satu mentol terbakar , mentol yang lain akan terus menyala • Jika ditambah satu mentol, nyalaan mentol yang lain tidak akan berubah
RINTANGAN DALAM LITAR SELARI
1/RJ = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3 + … + 1/Rn 15
ARUS DALAM LITAR SELARI
IJ = I1 + I2 + I3 + … + In 16
VOLTAN DALAM LITAR SELARI
VJ = V1 = V2 = V3 = … = Vn 17
HUKUM PEMBAHAGI ARUS (2R)
18
RUMUSAN LITAR SIRI
LITAR SELARI
SUSUNAN PERINTANG
sederet
Bertentangan
RINTANGAN
RJ = R1 + R2 + R3 + … + Rn
1/RJ = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3 + … + 1/Rn
ARUS
IJ = I 1 = I 2 = I 3 = … = I n
IJ = I 1 + I 2 + I 3 + … + I n
VOLTAN
VJ = V1 + V2 + V3 + … + Vn
VJ = V1 = V2 = V3 = … = Vn
HUKUM PEMBAHAGI
PERBEZAAN LITAR SIRI DAN SELARI Litar Siri
Litar Selari
VOLTAN
Voltannya adalah semakin kurang apabila beban bertambah
Voltannya sama disemua tempat
ARUS
Arusnya sama disemua tempat
Arusnya semakin kurang apabila semakin banyak beban
RINTANGAN
Semakin ditambah beban semakin banyak jumlah rintangan
Jumlah rintangan adalah lebih kecil daripada nilai perintang yang paling kecil
APABILA SATU MENTOL TERBAKAR
Apabila satu mentol terbakar, mentol yang lain tidak akan menyala
Apabila satu mentol terbakar , mentol yang lain akan terus menyala
Jika ditambah satu mentol, mentol JIKA DITAMBAH SATU yang lain akan menjadi malap kerana MENTOL bebanan bertambah
Jika ditambah satu mentol, nyalaan mentol yang lain tidak akan berubah
Litar siri selari • Litar yang mengandungi lebih perintang yang disambung secara gabungan antara siri dan selari. • Nilai arus, I merentasi setiap perintang bergantung kepada rintangan masing-masing. R3
R2 R1
VJ
HUKUM OHM • Dalam satu litar, arus yang mengalir berkadar terus dengan voltan dan berkadar songsang dengan rintangan beban pada suhu tetap. • Hukum Ohm digunakan untuk menyelesaikan penghitungan nilai kuantiti elektrik dalam litar elektrik.
GRAF HUKUM OHM
HUKUM KIRCHHOFF • Hukum arus kirchhoff (HAK) - Jumlah arus yang memasuki sesuatu nod sama dengan jumlah arus yang meninggalkan nod tersebut. I1
.
I4
A
I2 I3
I5
I1 + I2 + I3 = I4 + I5
HUKUM KIRCHHOFF • Hukum voltan kirchhoff (HVK) - Dalam satu gelung litar lengkap, jumlah voltan punca bersamaan dengan jumlah voltan yang susut pada beban. VR1
VR2
V = VR1 + VR2