Aris

Επιτέλους συζήτηση µεταξύ ανθρώπων της πράξης και της τάξης, µάχιµων. Μ’ αρέσει. Ξεκινάω από την δήλωση ότι αποδέχοµαι τις παρακάτω περιγραφές για το πώς προχωράµε µετά τον Γαλιλαίο στη δόµηση των φυσικών εννοιών, που βέβαια είναι δικές µας –ανθρώπινες- επινοήσεις και κατασκευές. Οι Φυσικοί …….. δηµιουργούν καινούριες έννοιες, εµπλουτίζουν τη γλώσσα τους, επιστρατεύουν τα µαθηµατικά, ανατρέχουν στη γνώση που προϋπάρχει, ……… και καταλήγουν σε συµπεράσµατα, τα οποία τολµούν και γενικεύουν……..1 Τα φυσικά µεγέθη δεν είναι αυθαίρετες κατασκευές. Η γέννηση καθενός απ' αυτά περιέχει σπέρµατα καθηµερινής εµπειρίας, η εξέλιξή του εµπλουτίζεται από πειραµατικά δεδοµένα και η τελική του µορφή αποκτιέται µε τη βοήθεια του µαθηµατικού λογισµού.2 ∆ηλαδή θα πρέπει να κάνουµε µια διαφοροποίηση ανάµεσα στον τρόπο χρήσης φυσικών εννοιών και µεγεθών όπως αυτά χρησιµοποιούνται στην καθηµερινή πράξη από τους ανθρώπους και στον αυστηρό και αυτοσυνεπή τρόπο που η επιστήµη οφείλει να τα χρησιµοποιεί. Θα ήθελα να προτρέψω τον αγαπητό συνάδελφο Alex να σκεφτεί τι θα συνέβαινε αν την άποψη του, όπως κατάλαβα, να διδάξουµε την κίνηση µέσω της έννοιας του διαστήµατος επειδή «Επίσης, η µέση αριθµητική ταχύτητα έχει περισσότερες εφαρµογές στην καθηµερινή ζωή …..» την εφαρµόζαµε στη σχετικότητα, δηλαδή προσπαθούσαµε να πάµε τη διδασκαλία πιο κοντά στις απόψεις των απλών ανθρώπων για το τι είναι σχετικότητα. Επίσης, κατά την άποψή µου, οι Καρακώστας - Κυριάκος στο «Εισαγωγή στη Μηχανική», όταν λένε «Η µέση διανυσµατική ταχύτητα δεν έχει ιδιαίτερη φυσική σηµασία. Αντίθετα, η µέση αριθµητική ταχύτητα εκφράζει τη σταθερή κατά µέτρο ταχύτητα που θα έπρεπε να είχε κινητό, ώστε σε χρόνο ∆t να διανύσει το ίδιο διάστηµα ∆s.» δεν λένε…..όλη την αλήθεια.

1

Ν. ∆απόντες Α. Κασσέτας Σ. Μουρίκης «Φυσική Β Τάξη ΕΠΛ-ΓΕΛ-ΤΕΛ» ΟΕ∆Β,, 1997, σ. 15 Ν. ∆απόντες Α. Κασσέτας Σ. Μουρίκης, Μ. Σκιαθίτης «Φυσική Α Τάξη ΕΠΛ-ΓΕΛ-ΤΕΛ» ΟΕ∆Β,, 1997, σ. 41 2

Εξηγούµε. Το σωστό και ακριβές είναι ότι η η µέση διανυσµατική ταχύτητα δεν µας δίνει πληροφορίες για τις λεπτοµέρειες του «ταξιδιού» (είδος τροχιάς πιθανές στάσεις επιταχύνσεις-επιβραδύνσεις κλπ) φυσική σηµασία µε βάση το τι θα χρειαστεί για να πάω στη στιγµιαία και το ότι έχει τα διανυσµατικά χαρακτηριστικά ήδη έχει νοµίζω περισσότερα από την αριθµητική µέση. Εξάλλου και η µέση αριθµητική ταχύτητα καµιά πληροφορία δεν προσκοµίζει είδος τροχιάς πιθανές στάσεις επιταχύνσεις-επιβραδύνσεις του κινητού. Επίσης δεν µπορούµε να λέµε «εκφράζει τη σταθερή κατά µέτρο ταχύτητα που θα έπρεπε να είχε κινητό» αλλά τον σταθερό κατά µέτρο ρυθµό µε τον οποίο το κινητό θα έπρεπε να διανύει τα διαστήµατα αν κινούνταν σε ευθεία τροχιά χωρίς να αλλάζει φορά κίνησης ώστε… Το σχολικό βιβλίο : Μια πρόχειρη αποδελτίωση για το πια έννοια (διάστηµα ή µετατόπιση) ζητείται από το µαθητή στις ασκήσεις δίνεται στον παρακάτω πίνακα. Μετατόπιση Ερωτ: 25, 33 (τιµή;)

∆ιάστηµα Ερωτ: 26, 28, 30, 32 Ασκ: 3, 6, 8, 9, 10, 11, 15, 18

Μετατόπιση – ∆ιάστηµα Ερωτ: 5, 6, 8, 23 Ασκ: 19

Στατιστικά λοιπόν θα λέγαµε ο Alex έχει δίκιο όταν λέει για την έννοια διάστηµα «….είναι αυτή που ζητείται στις ασκήσεις » Όλες όµως οι ασκήσεις που αφορούν διάστηµα θα µπορούσαν να αναφέρονται σε µετατόπιση ή θέση οπότε, νοµίζω, θα ήταν πολύ πιο κατάλληλες για κατανόηση και ερµηνεία. Π.χ. δύσκολα έως αδύνατο να διαπραγµατευθούν οι µαθητές απλά διαγράµµατα σαν τα παρακάτω αν ο ένας άξονας ήταν διάστηµα.

Τέλος θα µπορούσε να έχει και κάποιες (όπως έχει) συγκριθούν οι δυο έννοιες -εµπειρική και επιστηµονική-.

για να