Aplikasi Literasi Maklumat

TAJUK: APLIKASI LITERASI MAKLUMAT MELALUI PSS DALAM P&P

Pada Akhir Bengkel Anda Akan Dapat 3 Perkara Asas:  APA

ITU MAKLUMAT  APA ITU LITERASI MAKLUMAT  APLIKASINYA

APA ITU MAKLUMAT ?

DEFINISI MAKLUMAT 





KAMUS DEWAN; maklumat adalah satu pengetahuan. KAMUS UTUSAN; maklumat ialah laporan,siaran,kenyataan,keterangan ,butir-butir dan pengetahuan. OXFORD DIC. ; apa yang diketahui seseorang dan apa yang diberitahu kepada seseorang.

MAKLUMAT ialah data, bahan, pengetahuan dan kebijaksanaan. MAKLUMAT juga adalah data yang tersusun dalam satu struktur tertentu yang mempunyai makna

CIRI-CIRI MAKLUMAT RELEVAN  BOLEH DIPERCAYAI  BOLEH DIFAHAMI  LENGKAP  TEPAT PADA MASANYA MENGURANGKAN KETIDAKPASTIAN. 



BUKAN MAKLUMAT SEKIRANYA;     

LAMA ATAUPUN KETINGGALAN TERLALU BANYAK TIDAK JELAS TIDAK LENGKAP BUKAN DALAM FORMAT YANG DIPERLUKAN

ORGANISASI YANG MENGURUS MAKLUMAT  PERPUSTAKAAN  ARKIB  MUZIUM  GALERI SENI  INTERNET

APA ITU LITERASI MAKLUMAT ?

KONSEP LITERASI MAKLUMAT Diperkenalkan pada pertengahan tahun 1980-an oleh AMERICAN LIBRARY ASSOCIATION (ALA) Di Amerika Syarikat pencarian maklumat dicipta oleh Michael B.Eisenberg dan Robert Berkowitz pada tahu 1987 yang dinamakan Big Six Skills atau Enam Kemahiran Utama . 



Definisi Literasi Mempunyai pengetahuan yang secukupnya untuk menggunakan sesuatu.

Literasi Maklumat adalah

1. Suatu kemahiran yang digunakan apabila maklumat tertentu diperlukan, 2.Kebolehan mencari dan memperoleh maklumat dalam apa jua format 3. Menggunakan maklumat tersebut secara aktif menurut: Anthony Robins dalam bukunya The Unlimited Power, “Information is power, action is absolute power”.

Definasi Literasi Maklumat (Information Literacy) “…as those skills concerned with the acquiring of knowledge from a variety of sources and the ability to access and apply the information gained” Pat Avann(1985)

The ability to access, evaluate and use information from a variety of sources. Christina A.Doyle(1992)

Literasi Maklumat juga boleh didefinisikan sebagai keupayaan untuk : mengekses dan menilai maklumat bagi membuat pemilihan dan menyelesaikan permasalahan secara efektif.

Dalam Islam itu sendiri mengatakan carilah ilmu, tuntutlah ilmu, hayatilah ilmu, gunakanlah ilmu, sebarkanlah ilmu, gunakan ilmu untuk merubah masyarakat kepada yang lebih baik dan ilmu sebagai alat untuk mendekatkan diri kepada Allah. Memandangkan kemahiran ini adalah lanjutan dan perkembangan kepada kemahiran penggunaan dan pengurusan perpustakaan secara berkesan, tanggungjawab memperkembangkan literasi maklumat di sekolah ia adalah tanggungjawab bersama guru penyelaras pusat sumber, guru-guru mata pelajaran dan juga agensi-agensi luar.

Dahulu… Murid Murid Murid

Murid

Murid GURU

Murid Murid Murid

Murid

Sekarang… Radio Internet

TVP TVP

PSS

MURID

Buku

Murid

APLIKASI LITERASI MAKLUMAT

Ciri-Ciri Kemahiran Maklumat Mengutamakan:  Kemahiran perpustakaan, belajar, berkomunikasi dan kemahiran hidup 

Penggunaan sumber maklumat bercetak, tidak bercetak dan elektronik



Mementingkan konsep ‘Resourse Base Learning’

Kemahiran Maklumat merangkumi: A. Kemahiran Perpustakaan kecekapan menggunakan PSS :  Lokasi bahan  Sistem katalog  Susunan buku,majalah,akhbar dll  Bahagian buku,glosari,indeks dll  Menggunakan bahan rujukan asas  Membuat rujukan dan bibliografi  Mengakses dan menggunakan internet

Kemahiran Maklumat merangkumi: B. Kemahiran Belajar yang terkandung di dalamnya kemahiran:  Berfikir  Membaca  Mendengar  Melihat  Mencatat nota  Mengorganisasi dan menyampaikan maklumat secara betul  Membuat renungan dan rumusan

Kemahiran Maklumat merangkumi: C. Kemahiran Komunikasi iaitu kemahiran untuk:  Bertanya  Menemuramah  Memberi pendapat  Berbahas  Memberikan ucapan  Menyampaikan laporan

Kemahiran Maklumat merangkumi: D. Kemahiran Hidup yang melibatkan kecekapan:  Mengurus masa  Mengurus diri  Berinteraksi dan etika  Pembelajaran sepanjang hayat

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

PENGENALAN Model pengajaran Michael Eisenberg dan Bob Berkowitz (1998) •

Model Enam Kemahiran Utama (The Big 6 skills information problem-solving approach to library and information skills instruction) – cara menyelesaikan masalah yang berkaitan dengan kemahiran maklumat

ENAM KEMAHIRAN UTAMA 1.

Menentukan

2.

Mencari

3.

Memilih

4.

Menggunakan / Menguruskan

5.

Menyampaikan

6.

Menilai Kembali

Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar Langkah 1 – Menentukan Apa yang perlu saya ketahui dengan secara tepat? Apakah yang sudah saya tahu? Apakah yang akan saya buat dengan maklumat?

Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar Langkah 2 - Mencari Di mana saya boleh mendapat maklumat?

Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar Langkah 3 - Mengguna Apakah maklumat yang perlu saya ketahui?

Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar Langkah 4 - Mencatat Apakah maklumat yang perlu saya catatkan? Bagaimana memilih dan mencatatnya?

Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar Langkah 5 - Melapor Apa yang diperlukan untuk mendapat maklumat secara sistematis dan mempersembahkannya dengan baik?

Ringkasan 6 langkah untuk Pelajar Langkah 6 - Menilai Proses/pembinaanya? Hasil terakhir? Puas hati?

RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU Langkah 1 - Menentukan Apakah sebenarnya yang saya harapkan mereka cari?  Apa yang saya harap mereka persembahkan?  Adakah saya akan memberi mereka peluang membuat pilihan?  Adakah saya memberi mereka peluang untuk berbincang tentang apa yang mereka telah ketahui?

RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU 

 

Adakah mereka mempunyai kemahiran yang diperlukan untuk mencari dan menggunakan maklumat tersebut? Bagaimana saya boleh membantu? Adakah mereka sudah bersedia untuk memulakan kerja?

RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU Langkah 2 - Mencari Di mana boleh mereka mencari maklumat?  



Adakah sumbernya mencukupi? Adakah sumber yang ada mengikut tahap kebolehan mereka? Bolehkah mereka mengesan sumber yang ada?

RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU Langkah 3 - Mengguna Bolehkah mereka menggunakan pelbagai bahan untuk mendapat maklumat yang sesuai bagi keperluan projek? 

Bolehkah mereka menggunakan kemahiran “skimming”,”scanning” dan kemahiran-kemahiran yang lain?

RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU Langkah 3 - Mengguna Bolehkah mereka menggunakan pelbagai bahan untuk mendapat maklumat yang sesuai bagi keperluan projek? 

Bolehkah mereka menggunakan kemahiran “skimming”,”scanning” dan kemahiran-kemahiran yang lain?

RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU Langkah 4 – Mencatat 

Bolehkah mereka membuat pilihan untuk mencatat nota daripada maklumat yang diperolehi?



Adakah mereka mempunyai kemahiran mencatat nota?

RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU Langkah 5 - Melapor Adakah mereka berkebolehan menganalisis dan mengumpul maklumat itu daripada pelbagai sumber untuk dipersembahkan dalam beberapa bentuk dan cara, yang menarik dan berkesan?

RINGKASAN 6 LANGKAH UNTUK GURU Langkah 6 - Menilai  Adakah mereka diberi peluang menilai pencapaiannya sebagai penyelidik mengikut proses kemahiran maklumat? 

Adakah hasil kerja pelajar dinilai berdasarkan pembelajaran yang dilalui?

Manusia mengingati: 10% 20% 30% 40% > 70%

- dibaca - didengari - dilihat - didengari dan dilihat - dilakukan

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

PENGENALAN PERPUSTAKAAN SEKOLAH

Bahan pengajaran dan pembelajaran

Perkhidmatan perpustakaan dan maklumat

BUDAYA MEMBACA PEKERJA DAN PEMIMPIN BERJAYA

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

SKOP Pemasalahan  Konsep  Rasional  Kemahiran Maklumat  Punca Sumber Pencarian  Program Kemahiran Maklumat di PSS 

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

SKOP Meningkatkan PSS melalui P&P  Aktiviti-Aktiviti menggalakkan penggunaan PSS  Aktiviti galakkan lain  Kesimpulan dan Penutup  Sesi soalan dan jawapan 

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

PEMASALAHAN 

Buta Maklumat (Information Illiterate)  



Tidak suka membaca Tidak tahu mengakses maklumat

PSS perlu ada objektif dan matlamat untuk:      

Membantu pelajar Membantu guru-guru Menyokong konsep sekolah bestari Memberi kemahiran perpustakaan Memberi kemahiran IT Memupuk tabiat membaca

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

Bilik

Menyediakan koleksi bahan dan pembacaan

Learning & educational technology centre

Institusi pasif

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

Era IT Agen mengubah rakyat ke arah celik maklumat dan ilmu pengetahuan

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

INDIVIDU YANG KAYA MAKLUMAT

Membina ilmu agama Berkomunikasi Berbahas Bertutur dengan lancar Membuat bandingan Meramal Berfikir secara kritikal Memberi pelbagai contoh

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

INDIVIDU YANG KAYA MAKLUMAT

Memberi contoh terkini Membuat keputusan Menjadi bebas Berani bercakap Berani menghadapi apa-apa situasi, topik dan krisis Percaya diri sendiri Tidak hipokrit Berfikiran terbuka

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

KEMAHIRAN MAKLUMAT Siapakah yang perlu memainkan peranan utama untuk mengatasi masalah buta literasi maklumat ?

SEKOLAH

ATAU

IPT

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

Kemahiran maklumat 

Kemahiran yang diperlukan untuk menghadapi dunia berasaskan maklumat.



Kemahiran yang dimaksudkan adalah kemahiran yang membolehkan seseorang mengakses, menilai dan menggunakan maklumat dari sumber yang berbagai untuk memenuhi keperluan maklumat.

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

KOMPONEN MODEL LITERASI MAKLUMAT

Proses pemikiran pencari maklumat: kenapa maklumat diperlukan?  Proses penyelidikan: menentukan keperluan maklumat  Strategi pencarian: kaedah yang akan digunakan untuk mendapat maklumat. 

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

KOMPONEN KEMAHIRAN



Kitaran maklumat: penghasilan, penyebaran, perolehan, pemerosesan, penyimpanan dan penggunaan.



Penilaian maklumat: kewibawaan, kesahihan, kejituan, kesesuaian.



Menganalisis & mengsintesis maklumat



Pengolahan dan penyampaian

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

ELEMEN DALAM BUDAYA KEMAHIRAN MAKLUMAT

inovatif

organisasi bercetak individu

keusahawan

Budaya o maklumat

kreatif Sumber elektronik

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

Program Kemahiran Maklumat di PSS

        

Memperkenalkan kemahiran maklumat Memberi kemahiran maklumat Mempertingkatkan kemahiran maklumat Menyediakan program kemahiran tambahan Perkhidmatan secara individu di meja maklumat Orientasi untuk pelajar baru Arahan bibliografik penggunaan PSS dan alatalat bibliografik Klinik maklumat Program “outreach”

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

Langkah-langkah meningkatkan PSS melalui proses P&P 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Dasar yang menyeluruh Pelajar dan guru dilatih menggunakan PSS dalam P&P Latihan penggunaan PSS Program kesedaran Merancang menggunakan PSS dalam semua matapelajaran Merancang program menggalakkan penggunaan PSS

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

Peranan Penyelaras PSS 



Pengurus dan pengelola bahan sumber Pakar dalam pengurusan maklumat

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

Senario PSS Abad 21 Guru Geografi

Pelajar Tingkatan 4 CD-ROM Internet Buku Pita Video

Laporan tahunan Peta Dunia Laser disc Memo

Penyelaras PSS Pusat Sumber Sekolah

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

Bahan bercetak & bahan pandang dengar digabungkan dengan sumber berasaskan komputer

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

AKTIVITI-AKTIVITI MENGGALAKKAN PENGGUNAAN PSS 1.

Penyediaan prasarana     

Pondok bacaan Taman bacaan Laluan ilmu Sudut-sudut ilmu Laman bicara/pidato

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

AKTIVITI-AKTIVITI MENGGALAKKAN PENGGUNAAN PSS

2. Aktiviti menggalakkan penggunaan koleksi bahan bercetak  



Aktiviti promosi melalui pameran Aktiviti peminjaman dan pemulangan Program banci bacaan

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

AKTIVITI GALAKKAN LAIN o o o o

o o

Mengadakan program mingguan Mengadakan Minggu PSS Aktiviti “sumber hunt” Menukar bahan bacaan kepada bentuk grafik Mengadakan ceramah yang menarik Mencipta lagu dan puisi akademik

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

AKTIVITI GALAKKAN LAIN o

o o o o

Bengkel kemahiran membaca dan mencari maklumat Bengkel kemahiran rujukan Bengkel kemahiran perpustakaan Bengkel penghasilan bahan Aktiviti syarahan, pidato, bahas, diskusi dan lain-lain

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

KESIMPULAN Peranan PSS telah berubah  Ia mesti menjadi pusat maklumat  Nadi rangkaian maklumat sesebuah sekolah  Menyediakan akses kepada pelbagai sumber pengajaran dan pembelajaran  Membantu pelajar menjadi pembelajar sepanjang hayat (life-long learner)  PSS yang berkesan dapat memperkukuhkan pengajaran dan pembelajaran  Khidmat sempurna dalam kemahiran

“Dalam organisasi sekarang, setiap daripada kita perlu bertanggungjawab memperoleh maklumat kerana maklumat adalah peralatan utama bagi melakukan segalagalanya. Namun yang lebih penting lagi adalah kita perlu tahu menggunakan maklumat tetapi sangat sedikit antara kita yang celik maklumat.” -Peter Drucker-