Anu

अनु, व्य, उपसर्ग विशेषः । अस्याराग ः । पश्चात् । सादृश्यं । लक्षणं । िीप्सा । इत्थम्भािः । भार्ः । हीनः । सहारगः । आयामः । समीपं । परिपाटी । इवत मेविनी ॥ पुनिरगः । इवत मुग्धबोधटीकायां िु र्ाग िासः ॥ अमिकोशः[सम्पाद्यताम्] पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितग वयष्यते । ते न मा भू ित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

अनु अव्य। पश्चात् समानारगक:अनु

3।3।249।1।2 नु पृच्छायां विकल्पे ि पश्चात्सादृश्ययोिनु। प्रश्नािधािणानुज्ञानुनयामन्त्रणे ननु॥ पिारग-विभार्ः : , द्रव्यम्, कालः अनु अव्य। सादृश्यम् समानारगक:प्रकाि,अनु

3।3।249।1।2 नु पृच्छायां विकल्पे ि पश्चात्सादृश्ययोिनु। प्रश्नािधािणानुज्ञानुनयामन्त्रणे ननु॥ पिारग-विभार्ः : , र्ु णः, बु द्धः िािस्पत्यम्[सम्पाद्यताम्] पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितग वयष्यते । ते न मा भू ित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

अनु¦ अव्य॰ अन--उ। “अनु िे िाध्ययनानु ष्ठानसामीप्यपश्चा-द्भािानुबन्धसाम्यावभमुखविसर्ग लक्षणे द्िवत” र्णित्नोक्ते षुअरेषु तत्र िे िे अनुिाक इवत। अध्ययने अन्वधीते ,अनुष्ठाने, अनुवतष्ठवत, सामीप्ये अनुमेघं िषगवत, पश्चाद्भािे तिनु , अनुबन्धने, अनु शेते अनुशयः, साम्ये, अनुकिोवत,आवभमुख्ये अनुमातिं ित्सोधािवत, हीने अनु हरिं सु िाःविसर्े (प्रिृ त्त्यप्रवतबन्धे) अनु र्ानीते , लक्षणे , अनु िनमशवनर्ग तः”। “अनुलगक्षणे ” इवत “तृ तीयारे” इवत(सहारे) “हीने” इवत, लक्षणे त्थम्भू ताख्यानभार्िीप्सासु प्रवतपर्य्ग नि इवत, ि (पा॰) उक्ते षु अरे षु, तत्रलक्षणे , र्पमनुप्रािषगत्। “हे तुभूतर्पोपलवक्षतम् िषगणम्” वस॰ कौ॰ सहारे, निीमनु अिवसता से ना,

“नद्या सहसं बड् िा से ना” वस॰ कौ॰ हीने, हरिमनु सु िाः हिे हीनाइत्यरगः, लक्षणे िृ क्षमनु विद्योतते विि् यु त्, तत्र ि िृ क्षप्रकाशेन विि् यु विद्योतिे शज्ञापनात् िृ क्षो लक्षणवमवत प्रौ॰ मनो॰। (इत्थम्भू तः) कवित् प्रकािं प्राप्तः आख्यायते अने न, इत्थम्भू ताख्यानं प्रकािविशेषवनरूपकं तद्िन्नरे, यरा भक्तोहरि-मनु, हिे रित्थम्भू तः, भद्क्तविशेषयु क्त इत्यरगः। भार्े भार्ोऽस्याद्ि अशगआद्यि् भार्स्वावमवन, हरिमनु लक्ष्ीः,हरिस्वावमकभार्ितीत्यरगः। िीप्सायां विषयभूतायां ,िृ क्षं िृ क्षमनु वसिवत, यािि् िृ क्षव्यापकः से कः। इयां िुभेिः अन्यत्रानुशब्दः तत्तिरग स्य द्योतकः अत्र तु विििनेनिव्याद्प्तबोधनात् अनोिविषयत्वमात्रम्। पावणन्युक्तेिेिे-िारेिस्य कर्म्ग प्रििनीयसं ज्ञा ते न तद्योर्े वितीया एिं कर्म्गप्रििनीयसं ज्ञया र्त्युपसर्ग संज्ञयोबाग धनात् न षत्वाविन िा अनुव्यिलवित्यािौ र्वतर्ग तावित्याविना वनघातः। “अनुयगत् समया इवत” “यस्य िायाम इवत ि” (पा॰)उक्ते सामीप्ये, अनुिनमशवनर्ग त इवत िनसमीपं र्त इत्यरगःआयामे, अनुर्ङ्गं िािाणसी, र्ङ्गािर्घ्गसदृशिर्घ्ोपलवक्षतािािाणसीत्यरगः वनत्यसमासः योग्यत्वे ि। अनु रूपम्। “रूपावियोग्यवमवत” वस॰ कौ॰, अनुक्रमम्। क्रमानवतक्रमेअत्रावप वनत्यसमासः एते षामुिािहिणावन शास्त्रान्तिे षु दृश्यावन विग्मात्रमुिावियते । तत्र पश्चािरे “तिनुननु कयासौ ब्रू वह यातोऽध्विृ ड्येवत” लीला॰। “तिनुज्वलनं मिवपगतवमवत” कुमा॰ असौ “कुमाििमर्ोऽनु-[Page0170-a+ 38] र्ात” इवत िघुः। “ित्या ि साशङ्कमनुप्रयात” इवतकुमा॰ अनुष्ठाने, “शलावधपत्यं स्वयमन्ववतष्ठविवत” कुमा॰सादृश्ये , “अनुर्वर्गतसद्िग्धा” इवत कुमा॰। अनुर्वर्गतंर्र्ग नसदृशं प्रवतरूपर्वर्गतवमत्यरगः। अनुर्ताद्यरे वनत्य-समासः। तरि सोऽभू िन्वरो “िार्ा प्रकृवतििनाविवत” िघुः। तत्र अन्वरगः अनुर्तोऽरो यस्येवत प्रा॰ ब॰ िा अ-वनत्यसमास उत्तिपिलोपो िा इवत तत्र अनुर्तारोपीवतभे िः। एिमेि अनूप इत्यािािवप। उपासने ि “अन्वा-वसतमरुन्धत्येवत” िघुः “पश्चािु पिे शनपूर्ब्गकसे िायां धातो-लगक्षणायामुनुद्योतकः। एिम् एतद्योर्े िसते ः आधािस्यकर्म्गता अनुिसवत ग्रामं िे िित्तः “मरुिामनूष्येवत” मु॰ बो॰वक्रयासमवभव्याहृतस्यानुशब्दस्य तत्तद्ियासदृशतत्तत् -वक्रयायां लक्षणाद्योतकत्वं तत्र आद्यवक्रयाश्रयस्य कमगत्वम्यरा मातिमनुिोवितीत्यािौ मातू िोिनसदृशिोिनस्यबोधने न प्ररमिोिनाश्रयस्य मातु ः कमगत्वमेिमन्यत्र। कमगवणवतङाि् यु क्ते तु प्ररमा। शब्दसार्िः[सम्पाद्यताम्] पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितग वयष्यते । ते न मा भू ित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

अनु¦ ind. A preposition and prefix, implying

1. After. 2. Like, in same manner. 3. Under, inferior to. 4. Along, lengthwise. 5. With, to- gether with. 6. In part of. 7. Severally, each, by each. 8. Near to. 9 In regard to. 10 To, out to, (calling.) 11. Orderly, methodical. As अनुकत्तुुं to act like; अनुर्न्तुं to follow; अनुक्रवमतुं to proceed in order; अनुशवयतुं to repent, &c.; also, अनुरूपं according to the form; अनुविष्णु according to VISHNU; अनुर्ङ्गं upon or along the Ganges. See also the following words. E. अन् to live and र् aff. Apte[सम्पाद्यताम्]

पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितग वयष्यते । ते न मा भू ित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

अनु [anu], ind. (Either used with nouns to form adverbial compounds, or as a prefix to verbs and verbal derivatives, or as a separable preposition with acc. and regarded as a कमगप्रििनीय). After, behind, along after (पश्चात् ); सिे नाििमनु उपविशद्न्त V.5; प्रमिामनु सं द्थरतः शुिा नृपवतः सन् R.8.72; तं र्च्छन्त्यनु ये विपवत्तषु सिा ते तत्प्रवतष्ठाशया Mu.1. 14; असौ कुमाििमर्ोनुर्ातः R.6.78; ित्या न साशङ्कमनु प्रयातः Ku.3.23; क्रमेण सुप्तामनु सं वििे श सु प्तोद्त्थतां प्रातिनूिवतष्ठत् R.2. 24; अनुविष्णु = विष्णोः पश्चात् P.II.4.18. Sk.; तिनु करये माग - धिीयामिाथराम् Māl.9.26 afterwards. Along, alongside, by the side of, lengthwise यस्यिायामः P.II.1.16 र्लावन सा तीिवनखातयू पा िहत्ययोध्यामनु िार्धानीम् R.13.61; सो$श्वमेधश- ते नेष्ट्वा यमु नामनु िीयग िान् । वत्रशताश्वान् सिस्वत्यां र्ङ्गामनु ितु ःशतान् Mb.; अनुर्ङ्गं िािाणसी = र्ङ्गामन्वायतम् (र्ङ्गािर्घ्गसदृशिर्घ्ोपलवक्षता) situated alongside the Gaṅgā P.II.1.16 Sk.; आविभूग - तप्ररममुकुलाः किलीश्चानुकच्छम् Me.21; वर्रिरिि अनुतटपुद्ितकवणग - काियवटः V.3.3 along the sides or

slopes. After, in consequence of, being indicated by; र्पमनु प्रािषगत् P.II 3.8 Sk. (हे तुभूतर्पोपलवक्षतं िषगणम्); so िृ क्षमनु विद्योतते विि् यु त्. With, along with (सहारे); connected with; नर्ीम- न्ववसता से ना P.I.4.85 Sk. (नद्या सह सम्बधा) उमािनोद्भे ि- मनु प्रिृ धः Ku.7.24. along with, contemporaneously; Śi. 8.56; वििसो$नुवमत्रमर्मविलयम् 9.17. Inferior or subordinate to, (वमत्रलाभमनु लाभसम्पिः Ki.13.52 inferior, lower in value or importance; अनु हरिं सु िाः = हिे हीनाः हीने); P.I.4.86 Sk. In a particular relation or state (इत्थं- भू ताख्याने प्रकािविशेषवनरूपणे ); भक्तो विष्णुमनु Sk. (विष्णोरित्थं- भू तः, भद्क्तविशेषयु क्तः) an ardent devotee of Viṣṇu; यस्त्ां िे वट स मां िे वट यस्त्ामनु स मामनु Rām. favourably

inclined or devoted to. Having a part or share, participation; or one that claims a share of (भार्े ); भार्ो$स्याद्ि इवत भार्स्वामी; लक्ष्ीहग रिमनु (हिे भाग र्ः) Sk., हरिस्वावमकभार्ितीत्यरगः. Repetition, in a distributive sense, mostly in comp. (िीप्सारे, विषयतायाम्); अनुवििसम् day by day, every day; अनुक्षणम् every moment; ˚िे लम् every time, frequently; िृ क्षम् िृ क्षमनु वसिवत Sk. waters tree after tree, i. e. every tree (यािि् िृक्षव्यापकः से कः). Towards, in the direction of, near, to, at (अनुयगत्समया P.II.1.15); अनुिनमशवनर्ग तः Sk.; ˚नवि Śi.7.24 near the river; प्रवर्घाय कान्तमनु मुग्धतिः 9.55 to (प्रवत); on or in, with the force of the locative; यिे तिस्यानुतटं विभावत 4.39,7.1; तिाद्रच्छे िनुकनखलं शलिार्ाि- तीणाग म् (र्ह्ोः कन्याम्) Me.52. In orderly succession, according to; अनुक्रमम् in regular order; अनुज्येष्ठम् = ज्ये ष्ठ- स्यानुपूव्येण in order of seniority; ˚पूिगम्; अनुरूपम् = रूपस्य योग्यम् Sk. Corresponding with, like, in imitation of; सिुं मामनु ते वप्रयावििहर्ां त्वं तु व्यरां मानुभूः V.4.47; so अनुर्र््ग to roar after or in imitation of. Following, conformable to (अनुर्त); तरि सो$भू िन्वरो िार्ा प्रकृवतिञ्ज- नात् R.4.12. (अनुर्तो$रो यस्य). With regard to, towards, in respect of; अर्घ्गिानमनु िोवितो ििः Śi.14,53; साधु िेिित्तो मातिमनु; On account of, by reason of (with abl.); समिो ित लोको$यं भर्ते कािणािनु । त्वं तु वनष्कािणािे ि प्रीयसे िििवणग वन ॥ Rām. As a separable adverb अनु is used only in the Vedas and means after, afterwards, later on, now, at this time, again, once more, then, and further. (The senses of अनु as given by G. M. are: अनु िे िाध्ययनानुष्ठानसामीप्यपश्चाद्भािानुबन्धनसाम्याभीमुखहीनविसर्ुं - लक्षणे षु; e. g. िे िे अनुिाकः; अनुष्ठाने अनुवतष्ठवत; सामीप्ये अनुमेघं िषगवत; पश्चाद्भािे तिनु; अनुबन्धने अनुशेते; साम्ये अनु किोवत; आवभमुख्ये मातिमनुधािवत ित्सः; हीने अनुहरिं सु िाः; विसर्े अनुर्ानीते ; लक्षणे अनुिनमशवनर्ग तः.) The senses of अनु may be thus expressed in verse: आयामे$पिभािे ि (पश्चािरे) िीप्सायां सवन्नधौ तरा । इत्थंभूते लक्षणे ि भार्सादृश्ययोिवप ॥ योग्य- तायां तरा हीने तृ तीयारे ह्यनुक्रमे । अरे िेतेषु बहुशो ह्यनुशब्दः प्रयु ज्यते ॥. अनुः [anuḥ], Ved.

A man. N. of a son of Yayāti. An ancient tribe in India; अनुत्वावहघ्ने अध िे ि िे िा Rv.6.18.14. Monier-Williams[सम्पाद्यताम्] पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितग वयष्यते । ते न मा भू ित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

अनु अनु अनु अनु अनु

mfn. = अणु See. L. m. a non-Aryan man RV. m. N. of a king (one of ययावत's sons) m. of a non-Aryan tribe MBh. etc. ind. (as a prefix to verbs and nouns , expresses) after , along , alongside , lengthwise , near to , under , subordinate to , with. (When prefixed to nouns , especially in adverbial compounds) , according to , severally , each by each , orderly , methodically , one after another , repeatedly. (As a separable preposition , with accusative) after , along , over , near to , through , to , towards , at , according to , in order , agreeably to , in regard to , inferior to Pa1n2. 1-4 , 86. (As a separable adverb) after , afterwards , thereupon , again , further , then , next. Purana index[सम्पाद्यताम्] पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितग वयष्यते । ते न मा भू ित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

(I)--a son of स्वायम्भु ि Manu. Knows the power of the योर् of Hari. भा. II. 7. ४४. (II)--a son of ययावत and शवमगष्ठा. Refused to part with his youth to his father. फलकम्:F1: भा. IX. १८. ३३ &४१; Br. I. 1. १३३; III. ६८. १६-17, ५१-79; IV. M. २४. ५४; ३२. १०; Vi. IV. १०. १०-15.फलकम्:/F Became overlord of the north part of the kingdom. फलकम्:F2: भा. IX. १९. २२. Br. III. ६८. ९०; ७३. १२६; िा. I. १५६: ९३. १७; Vi. IV. १०. ३२.फलकम् :/F Had three sons सभानि, िक्षु and पिाक्ष. फलकम्:F3: भा. IX. २३. 1; Br. III. ७४. १२; M. ४८-10:फलकम्:/F Cursed to die in youth suffering from diarrhoea. Originator of several mleccha groups. फलकम्:F4: M. ३३. २१-24; ३४. ३०.फलकम्:/F (III)--the son of कुरुिश (कुििश-Burnouf) and father of Puruhotra. भा. IX. २४. 5-6. (IV)--the son of Kapotaroman and father of An- dhaka. His friend was Tumburu. भा. IX. २४. २०. (V)--(alias Vaina) a pupil of लौर्ावक्ष. Br. II. ३५. ४१. [page१-057+ २८] (VI)--the son of कुमाििम्श and father of Puru- mitra. Vi. IV. १२. ४२. (VII)--a son of Viloma and friend of Tumburu and father of आनकिु न्िु वभ. Vi. IV. १४. १३-14. (VIII)--the son of Yadu and father of three sons. Vi. IV. १८. 1. Purana Encyclopedia[सम्पाद्यताम्] पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितग वयष्यते । ते न मा भू ित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

ANU : (See ANUDRUHYU).

_______________________________ *2nd word in right half of page 44 (+offset) in original book. ANU : The Prince named Aṇu was the son-in-law of ŚukaBrahmarṣi, son of Vyāsa. ŚukaBrahmarṣi married the beautiful Pīvarī, the daughter of the Pitṛs. Śuka- deva and Pīvarī had four sons: Kṛṣṇa, Gauraprabha, Bhūri and Devaśruta and a daughter named Kīrti. Kīrti was married to Prince Aṇu the son of Digbhrāja. (DevīBhāgavata, Prathama Skandha).

_______________________________ *3rd word in right half of page 44 (+offset) in original book. Vedic Index of Names and Subjects[सम्पाद्यताम्] पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितग वयष्यते । ते न मा भू ित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

Anu, Ānava.--Grassmann and Roth[१] see in these words designations of people foreign to the Aryans. But it is clear[२] that they denote a special people, the Anus, who are mentioned with the Yadus, Turvaśas, Druhyus, and Pūrus,[३] with the Druhyus,[४] and with the Turvaśas, Yadus, and Druhyus.[५] It is also a fair conclusion from their mention in a passage of the Rigveda[६] that they dwelt on the Paruṣṇī. The inference that the Bhṛgus were connected with this tribe is much more doubtful,[७] for it rests solely on the fact that in one place[८] the Bhṛgus and Druhyus are mentioned together, and not Anus and Druhyus. Ānava is used as an epithet of Agni,[९] but also in the sense of ‘Anu prince,’[१०] in one case in conjunction with Turvaśa.[११] 1. ↑ St. Petersburg Dictionary. 2. ↑ Zimmer, Altindisches Leben, 125. 3. ↑ Rv. i. 108, 8. 4. ↑ Rv. vii. 18, 14. 5. ↑ viii. 10, 5. 6. ↑ Rv. viii. 74. 15, compared with vii. 18, 14. 7. ↑ Oldenberg, Zeitschrift der DeutschenMorgenländischen Gesellschaft, 42, 221, n. 1. 8. ↑ Rv. vii. 18, 4. 9. ↑ Rv. viii. 74, 4. Cf. Rv. v. 31, 4, where the Anus prepare the chariot of the Aśvins. 10. ↑ Rv. vii. 18, 13. 11. ↑ viii. 4, 1. Apparently as prince also in vi. 62, 9. Cf. Kuruṅga. Cf. Ludwig, Translation of the Rigveda, 3, 205; Hillebrandt, VedischeMythologie, 3, 153; Macdonell, Sanskrit Literature, 154.

अद्िन् विवक-र्ालथराने "अनु शासन" इिं पृष्ठं सृ ज्यताम् । ति अन्वे षणस्य परिणामाः अवप दृश्यन्ताम् • वशिपुिाणम् /सं वहता ५ (उमासंवहता)/अध्यायः ०५

।। अकायाग वभवनिे शश्च ितु धाग कमग मानसम् ।। ३ ।। तु . महाभाितम् अनुशासन १३.२ अविबधप्रलापत्वमसत्यं िावप्रयं ि यत् ।। पिोक्षतश्च पशुन्यं ितु धाग ११ KB (४०८ शब्दाः) - १५:२२, ५ मई २०१७ • स्किपुिाणम्/खण्डः १ (माहे श्विखण्डः)/कौमारिकाखण्डः/अध्यायः ४१ थरूला निकहे तिः॥ ते समासे न कथ्यंते मनोिाक्कायसाधनाः॥ ४१.१७ ॥ तु . महाभाित अनुशासन १३.२ पिस्त्रीद्रव्यसं कल्पश्चे तसावनटविंतनम्॥ अकायाग वभवनिे शश्च ितु धाग ५१ KB (२,१०५ शब्दाः) - १६:२०, ५ मई २०१७ • ऋग्वे िाविभाष्यभू वमका (ियानिसिस्वतीवििविता)/१. ईश्विप्रारगनाविषयः प्रवशषं यस्य िे िाः) वर्सकी उपासना सब वििान् लोर् किते आये हैं , औि वर्सका अनुशासन र्ो िे िोक्त वशक्षा ह, उसको अत्यन्त मान्य से सब वशट लोर् स्वीकाि किते हैं ५६ KB (३,१०९ शब्दाः) - १८:५७, २२ निम्बि २०१८ • सं स्कृतनाट्यकोशः स्वतन्त्रता के भयानक िु रुपयोर् औि अनुशासन हीनता की प्रिृ वत्त पि आक्षे प वकया ह (औ) इस काल में हड़ताल की प्रिृ वत्त भी कतग व्य हीनता अनुशासन हीनता औि स्वतन्त्रता के ३४८ B (२७,९८५ शब्दाः) - ०७:२३, ९ अर्ि २०१८ • धर्म्पि (पाली-सं स्कृतम्-वहिी) वह स वप्रयो भिवत असतां भित्यवप्रयः ॥ २ ॥ अनुिाि-(र्ो ) बहुपिे िा िता ह, अनुशासन किता ह, नीि कमग से वनिािण किता ह, िह सपगको वप्रय होता ह, औि असत्पु रुषोंको ४१० B (२४,३०७ शब्दाः) - १०:३३, २८ र्ुलाई २०१८ • A Dictionary of Sanskrit Grammar/अ from a subsequent rule to a pre- vious rule when it is called अपकषग. अनुशासनtraditional instruction; treat- - ment of a topic; e.g. अर शब्दानुशासनम् १३१ B (१४३ शब्दाः) - १७:०६, १३ अप्रल २०१६ • िािस्पत्यम्/अनु लेप श्लेष्मविद्रधे रिवत” भािप्रकाशः । अनुशि पु० अनुशृणावत अनु + शॄ--कत्तगरि--अि् । िाक्षसे । अनुशासनन० अनुवशष्यते याराथ्येन वनरूप्यते अनु + शास-- भािे ल्युट् । याराथ्यगज्ञापने ३४६ KB (1 शब्दः) - १४:०९, ७ फिििी २०१६ • सं स्कृतव्याकिणकोशः from a subsequent rule to a pre- vious rule when it is called अपकषग. अनुशासनtraditional instruction; treat- - ment of a topic; e.g. अर शब्दानुशासनम् ३५६ B (२,९७९ शब्दाः) - ०५:३४, १५ निम्बि २०१७

शासन शासन https://sa.wiktionary.org/s/f02 Jump to navigationJump to search अन्तविगषयाः १ यन्त्रोपािोवपतकोशां शः १.१ कल्पद्रुमः १.२ अमिकोशः १.३ िािस्पत्यम् १.४ शब्दसार्िः

१.५ Apte १.६ Monier-Williams १.७ Purana index यन्त्रोपािोवपतकोशां शः कल्पद्रुमः Attention yellow.png पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितगवयष्यते। तेन मा भूित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

शासनम्, क्ली, (शास + ल्युट् ।) आज्ञा । (यरा, मनौ । ९ । २६२ । “कुर्व्वीत शासनं िार्ा सम्यक् सािापिा- धतः ॥”) तत्पर्य्ाग यः । अििािः २ वनर्द्देशः ३ वनिे शः ४ वशवटः ५ । इत्यमिः ॥ शाद्िः ६ । इवत भितः ॥ आिे शः ७ आिे शनम् ८ । इवत शब्दित्नािली ॥ शास्त्रम् ९ । इवत र्टाधिः ॥ िार्ित्तभूवमः । लेखा । शास्त्रम् । शाद्िः । इवत मेविनी ॥ (िानवलद्खतताम्रफलकाविः । यरा, करासरित्सार्िे । १२४ । ६२-६३ । “शासनं लेखवयत्वा ि तमेिं स समाविशत् । ओ~कािपीठमार्ेण भद्र र्च्छोत्तिां विशम् ॥ तत्रामुना शासनेन ग्रामं भुङ्व मिवपगतम् । नाम्ना तं खण्डिटकं पृच्छन् र्च्छन्निाप्स्स्यवस ॥” यराि माकगण्डे ये । ३६ । ८ । “िाच्यं ते शासनं पट्टे क्षुद्राक्षिवनिेवशतम् ॥” द्स्त्रयां धर्म्ोपिे शकत्रो । यरा, ऋग्वेिे । १ । ३१ । ११ । “इळामकृण्वन्मनुषस्य शासनीम् ॥”) अमिकोशः Attention yellow.png पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितगवयष्यते। तेन मा भूित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्। शासन नपुं। आज्ञा समानारगक:अििाि,वनिे श,वनिे श,शासन,वशवट,आज्ञा,शास्त्र,हि 2।8।25।2।4 न्यार्य्ं ि वत्रषु षट् संप्रधािणा तु समरगनम्. अििाििु वनिे शो वनिे शः शासनं ि सः॥ पिारग-विभार्ः : , र्ुणः, शब्दः िािस्पत्यम् Attention yellow.png

पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितगवयष्यते। तेन मा भूित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

शासन¦ न॰ शास--ल्युट्। वनकृटस्य वहतसाधनािौ १ प्रित्तगने २ िार्ित्तभूमौ ३ िार्लेख्यभेिे ४ शािौ ि मेवि॰। शब्दसार्िः Attention yellow.png पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितगवयष्यते। तेन मा भूित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

शासन¦ n. (-नं ) 1. An order, an edict, a command. 2. A royal grant of land or of privileges, a charter, &c. usually inscribed on stone or copper. 3. A writing, a deed, a written contract or agreement. 4. A Sha4stra or scripture. 5. Devotion, or devotional tranquillity, the government of the passions. 6. Governing, ruling, government. E. शास् to order, to direct, aff. ल्युट् | Apte Attention yellow.png पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितगवयष्यते। तेन मा भूित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

शासन [śāsana], a. Teaching, instructing; इवत मे न तु बोधाय कल्पते शासनं ििः Bhāg.1.8.5. Punishing, chastising.-नम् [शास्-ल्युट्] Instruction, teaching, discipline.

Rule, sway, government; अनन्यशासनामुिीम् R.1.3; so अप्रवतशासन. An order, a command, direction; तरुवभिवप िे िस्य शासनं प्रमाणीकृतम् Ś.6; R.3.69;14.83. 18.28. An edict, enactment, a decree. A precept, rule. A royal grant (of land &c.), charter; अहं त्वां शासनशतेन योर्वयष्यवम Pt.1; Y.2.24.295. A deed, writing, written agreement शासनप्रधाना वह िार्ानः स्युः Kau. A.2.9. Control of passions. A written book of authority. A (religious) doctrine. A message. (At the end of comp. शासन often means 'punisher, destroyer, killer'; as in ििशासनः, पाक- शासनः). -Comp. -अवतिृवत्तः f. violation of commands, disobedience. -द्रूषक a. disobeying a command. -धिः a messenger, envoy. पत्रम् a plate (usually of copper) on which a grant of land &c. is inscribed. a sheet of paper on which an order is written. -पिाङ्मुखa. disobedient to an order. -लङ्घनम् transgression of order. -हिः a royal messenger. -हारिन् m. an envoy, a messenger; तमभ्यनिन प्ररमं प्रबोवधतः प्रर्ेश्विः शासनहारिणा हिे ः R.3.68. a conveyer of royal writs. Monier-Williams Attention yellow.png पृष्ठभार्ोऽयं यन्त्रेण केनवित् काले काले मार्गवयत्वा यरास्रोतः परिितगवयष्यते। तेन मा भूित्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनः मूलमेि शोध्यताम्।

शासन mf( ई)n. punishing , a punisher , chastiser(See. पाक-, पुि-, रुद्ि-, िि-श् ) शासन mf( ई)n. teaching , instructing , an instructor BhP.

शासन n. ( ifc. f( आ). )punishment , chastisement , correction( शासनं -कृ, to inflict punishment) Baudh. Mn. MBh. etc. शासन n. government , dominion , rule over( comp. ) MBh. Ka1v. etc. शासन n. an order , command , edict , enactment , decree , direction( शासनं -कृ[ काङ्क्ष्Baudh. ] or शासने-िृत्or थरा, " to obey orders " ; शासनात् with gen. , " by command of " ; f( शासना). Sch. on S3is3. xiv , 36 ) RV. etc. शासन n. a royal edict , grant , charter (usually a grant of land or of partic. privileges , and often inscribed on stone or copper) Ya1jn5. Ka1v. Ra1jat. etc. शासन n. a writing , deed , written contract or agreement W. शासन n. any written book or work of authority , scripture(= शास्त्र) ib. शासन n. teaching , instruction , discipline , doctrine (also = " faith " , " religion ") MBh. Ka1m. Katha1s. शासन n. a message(See. comp. ) शासन n. self-control W. Purana index