داﻧو ﭘﺎﮐﺮاوەﮐﺎن )ﻧﺎﻧﯽ ﺳﭙﯽ ،ﭘﺎﺳﺘﺎ، ﺑﺮﻧﺠﯽ ﺳﭙﯽ( ﻻﺑﺪە و ﺑﯿﮕﯚڕە ﺑ داﻧوی ﺗواو)ﻧﺎﻧﯽ ﮔﻧﻤﯽ ﺗواو ،ﺑﺮﻧﺠﯽ ﺑﯚر، ﺧﻮاردﻧﯽ ﻟ ﺟﯚ دروﺳﺘﮑﺮاو. ﭼﮋ ﻟو ﺳرﭼﺎواﻧی ﭘﺮۆﺗﯿﻦ وەرﮔﺮە ﮐﻻوازە )ﮐم ﭼورﯾﯿ ،(وەک ﮔﯚﺷﺘﯽ ﮐم ﭼور ،ﺧﻮاردﻧﯽ دەرﯾﺎﯾﯽ،ﭘﺎﻗﻠﻣﻧﯽ ﻓﺎﺳﯚﻟﯿﺎ، ﺳﯚﯾﺎ ،ﮔﻮﺰ و ﭼرەس.. ﺑﯚ ﺋو ﮐﺳﺎﻧی ﮐ ﻗون و ﮐﺸی ﺗﻧﺪروﺳﺘﯿﯿﺎن ھﯾ ،ﻧﺷﺘرﮔری ﮐﺶ داﺑزاﻧﺪن ﯾﮐﮑ ﻟ ﺑﮋاردەﮐﺎﻧﯽ ﭼﺎەرەﺳر. ﺋم ﻧﺷﺘرﮔرﯾﯿﺎﻧ ﺑﯿﻨﺮاوە ﮐ ﮐﺎرﯾﮕرن ﻟ داﺑزاﻧﺪﻧﯽ ﮐﺶ و ﮐﻣﮑﺮدﻧوەی ﻣﺗﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﮐﯚﻣﮏ ﮐﺸی ﺗﻧﺪروﺳﺘﯽ
ﮔﯚﭬﺎرﮑﯽ ﭘﺰﯾﺸﮑﯽ و ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪﯾﻪ
ﺋﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ ﺑﺨﻮﻨﻪرهوه
ﺧﺎوهﻧﯽ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزو ﺳﻪرﻧﻮوﺳﻪر: ﭘﺮۆﻓﯿﺴﯚر دﻛﺘﯚر ھﯿﻮا ﻋﻤﺮ أﺣﻤﺪ دەﺳﺘى ﻧﻮوﺳران
دﮐﺘﯚر ﻣﮫﺪی ﻋﺰﯾﺰ ﮐﺎﮐﯽ دﮐﺘﯚر ﻋﺪﻧﺎن ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﮐﺎﮐﻰ دﮐﺘﯚر ﺋﺎزاد ﻧﻮرى دﮐﺘﯚر ﺷﮑﺎر ﻟﻪﺗﯿﻒ دﮐﺘﯚر ھﯚ ھﯿﻮا ﻋﻤﺮاﺣﻤﺪ دﮐﺘﯚر ﺷھﻦ ھﯿﻮا ﻋﻤﺮاﺣﻤﺪ دﮐﺘﯚر ﭼﺮۆ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ دﮐﺘﯚر ﻟﯿﻠﻰ ﻋﺒﺪاﻟﮑﺮﯾﻢ
ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗﻪر و ﺗﺎﯾﭗ
ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ ٣٢
١
ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻗﻪﻪوی دﮐﺘﯚر ھﺎوﮐﺎر ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺶ زﯾﺎدی ﯾﺎن ﻗﻪﻪوی ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ھﯚﻛﺎری زﯾﺎدﺑﻮﻧﯽ زۆرﺑﻪی ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﺖ ﻟﻪواﻧﻪ دەردەﺷﻪﻛﺮه و ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دڵ و ھﻪﻧﺪﻚ ﺟﯚری ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ ٠ ﺋﻪﮔﻪر ﺗﯚ ﺳﻜﭙی زۆرﺑﻮﻧﯽ ﻛﺶ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺑﺒﺘﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻛﻮرت ﺧﺎﯾﻪن و درﮋﺧﺎﯾﻪن ﺑﯚ ﺧﯚت و ﻛﯚرﭘﻪ ﻟﻛﻪت٠ ﻟﻪم ﺑﻪﺷﻪدا ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻧﻮان ﻗﻪﻟﻪوی و زۆرﻚ ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﺎس ﺋﻪﻛﻪﯾﻦ,ھﻪروهھﺎ ﺑﯚﺗﺎن ڕون ﺋﻪﻛﻪﯾﻨﻪوه ﻛﻪ ﭼﯚن ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ھﻓﺘﯾﮐﺪا ﺑ ﻻﻧﯽ ﮐم ١٥٠ﺧﻮﻟک ﭼﺎﻻﮐﯽ ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪی ھواﯾﯿﺖ ھﺑﺖ )وەک ﭘﺎﺳﮑﯿﻞ ﺳﻮاری و ﺧﺮا ڕۆﺷﺘﻦ( .ﺗﺎ ﮐﺸﺖ ﮐﻣﮑﺎت، ﯾﺎﺧﻮد ﮐﺶ داﺑزﯾﻨﺖ ﺑردەوام ﺑﺖ ،ﻟواﻧﯾ ٣٠٠ﺧﻮﻟک ﻟ ﭼﺎﻻﮐﯿﺖ ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑﺖ ﻟ ھﻓﺘﯾﮐﺪا .ﻟواﻧﯾ ﺑﻻﻧﯽ ﮐم دوو ﺟﺎر ﻟ ھﻓﺘﯾﮐﺪا ﭘﻮﯾﺴﺘﺖ ﺑ ﺑھﺰﮐﺮدﻧﯽ ﻣﺎﺳﻮﻟﮑﮐﺎﻧﯿﺸﺖ ھﺑﺖ) وەک ﺷﻨﺎوﮐﺮدن و ﯾﺎری ورگ(.. ﭼﻧﺪﯾﻦ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯿك ﻟ ﺳر ﺧﻮاردن -ﺑﺎ ﻧﯿﻮەی دەورﮑت ﻣﯿﻮە و ﺳوزە ﺑﺖ
ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ ٢
٣١
ﺋﮔر ﺗﯚ ﮐﺸﺖ زۆرە ،ﺋوا داﺑزاﻧﺪﻧﯽ ٥٪ی ﮐﺸﯽ ﻟﺷﺖ ﻣﺗﺮﺳﯽ ﺗﻮوﺷﺒﻮون ﺑ ﮐﯚﻣﮏ ﻧﺧﯚﺷﯽ ﮐم ﺋﮐﺎﺗوە ،ﻟواﻧ ﻧﺧﯚﺷﯿﯿﮐﺎﻧﯽ دڵ و ﺟﯚری ٢ی دەردەﺷﮐﺮە. واﺗ ﺑﯚ ﻧﻤﻮﻧ ﮔر ﺗﯚ ٢٠٠ﭘﺎوﻧﺪ ﺑﯽ ،ﭘﻮﺳﯿﺘ ١٠ﭘﺎوﻧﺪ ﮐﻣﺒﮑی .داﺑزﯾﻨﮑﯽ ھﻮاش ﻟ ﻧﯿﻮ ﺑﯚ ٢ﭘﺎوﻧﺪ ﻟ ھﻓﺘﯾک ﯾﺎﺧﻮد ﮐﻣﺘﺮ ﻟ٣ ﭘﺎوﻧﺪ ﻟ ھﻓﺘﯾﮐﺪا ﺗﻧﺪروﺳﺘ و ﺑﻮهﯾﺘﺮﯾﻦ ڕﮕﺎﯾ ﺑﯚ داﺑزاﻧﺪﻧﯽ ﮐﺶ.
ڕﻨﻤﺎﯾﯿ ﻓﯿﺪاراﮑﺎن ﻟﺳر ﭼﺎﻻﮐﯽ ﻟش و وەرزش ﮐﺮدن ،ﭘﺸﻨﯿﺎری ﺋوە ﺋﮐﺎت ﮐ ﻟ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﺸﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺗﯚ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﺎﻧﺖ ﺋﻪدات ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﻪورهﺑﻮﻧﯽ ﺗﻪﻣﻪﻧﺪا ﺑﻪﻟﻪش ﺳﺎﻏﯽ ﺑﻤﻨﻨﻪوه ٠
ﺋﻪو ﻛﺸﻪ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﯿﺎﻧﻪ ﭼﯿﻦ ﮐﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑﻪﻛﺶ زﯾﺎدی و ﻗﻪﻪوﯾﯿﻪوه ھﻪﯾﻪ؟
زۆرﺑﻮﻧﯽ ﻛﺶ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﺑﺖ ﺑﯚ ﭼﻪﻧﺪ ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪن: ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ ٣٠
٣
.ﺷﻪﻛﺮهی ﺟﯚری ٢دەردە .ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ .ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دڵ .ھﻪﻧﺪﻚ ﺟﯚری ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ .ھﻪﻧﺎﺳﻪ وهﺳﺘﺎن ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﺧﻪوﺗﻨﺪا .ﺟﻮﻣﮕﻪﺳﯚ .ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﭼﻪوری ﺟﮕﻪر .ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠﻪ .ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﺳﻜﭙﯾﺪا وهك ﺑﻪرزی ﺷﻪﻛﺮی ﺧﻮﻦ,ی ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ و زۆرﺑﻮﻧﯽ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﻧﻪﺷﺘﻪرﮔﻪری ﻗﻪﯾﺴﻪری٠
ﭼﯚن ﺋﻪﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻢ ﻛﻪ ﻛﺸﻢ زﯾﺎدی ﻛﺮدوه؟
زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﭘﺎوهﻧﺪﻚ ﻛﺸﯽ ﻟﻪش ﻟﻪ ﺳﺎﻜﺪا ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ زۆر ﻧﺮﺧﯽ ﻧﻪﺑﺖ ﻻت.ﺑﻪم ﺋﻪو ﭼﻪﻧﺪ ﭘﺎوهﻧﺪه ﺑﻪدرﮋای ﻛﺎت ﻛﻪﻪﻛﻪ ﺋﻪﺑﺖ.ﭼﯚن ﺋﻪﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﻛﻪ زۆرﺑﻮﻧﯽ ﻛﺸﺖ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯿﺖ ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺋﻪﻛﺎت زاﻧﯿﻨﯽ دوو ژﻣﺎره ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺖ ﺑﺪات ﺑﯚ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
٤
ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺳرەﺗﺎ ﻟﮔڵ ﭘﺰﯾﺸﮑﮐﺗﺪا ﺑﺪوﯽ دەرﺑﺎرەی ﮐﺶ داﺑزاﻧﺪن .ﮔﯾﺸﺘﻦ ﺑ ﮐﺸﯽ دروﺳﺖ ﭘﺶ ﺳﻜﭙﺮی ﻟواﻧﯿ ﺋﮔری ﮐﺸﮐﺎﻧﯽ ﭘﯾﻮەﺳﺖ ﺑ ﮐﺸﯽ زۆرەوە ﮐﻣﺒﮑﺎﺗوە .ﺋو ژﻧﺎﻧی ﮐ ﮐﺸﯿﺎن زۆر ﯾﺎﺧﻮد ﻗون ﭘﻮﯾﺴﺘ ﻟﮔڵ ﭘﺰﯾﺸﮑﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ,ﺑﺪوﻦ دەرﺑﺎرەی ﺳﻨﻮورداﻧﺎن ﺑﯚ ﺑددﺳﺘﮫﻨﺎﻧ ﮐﺶ و ﭼﺎﻻﮐﺒﻮون ﻟﮐﺎﺗﯽ ﺳﻜﭙﺮﯾﺪا ﻟدەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﮐﺸﯽ زﯾﺎدە ﻟﭘﺎش ﻣﻨﺪاﺒﻮون ﻣﺗﺮﺳ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯿﯿﮐﺎن ﮐم ﺋﮐﺎﺗوە ﺑﯚ ﻧﻤﻮﻧ ،ﺋﮔر ژﻧﮏ ﺗﻮوﺷﯽ دەردە ﺷﮐﺮەی ﮐﺎﺗﯽ دووﮔﯿﺎﻧﯽ ﺑﻮو ،ﺋوا داﺑزاﻧﺪﻧﯽ ﮐﺶ ﺋﮔری ﭘرەﺳﻧﺪﻧﯽ ﺷﮐﺮە ﮐم ﺋﮐﺎﺗوە ﻟ داھﺎﺗﻮودا
ﻣﻦ ﭼﯚن ﺋﺗﻮاﻧﻢ ﻣﺗﺮﺳﯽ ﺗﻮﺷﺒﻮون ﺑ ﮐﺸﮐﺎﻧﯽ ﭘﯾﻮەﺳﺖ ﺑ ﮐﺸﯽ زۆر و ﻗوی ﮐم ﺑﮑﻣوە؟ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
٢٩
داﯾﮑﮐ ﺑ ﮐﺶ زۆری ﯾﺎﺧﻮد ﻗوی ﻟﭘﺎش ﻣﻨﺪاﺒﻮون ﻟﺧﯚﺋﮔﺮﺖ .ﻣﺗﺮﺳﯿﯿﮐﯽ ﺗﺮ ﺋوەﯾ ﮐ ﻣﻨﺎﮐ ﮐﺸﮑﯽ زۆر ﺑدەﺳﺘﺒﮫﻨﺖ ﻟ ﮐﺎﺗﯽ ﻣﻨﺎﯽ ﯾﺎﺧﻮد ﻟ داھﺎﺗﻮودا وەک ﭘﮕﺷﺘﻮوﯾک ﺋﮔر ﺗﯚ ﺳﻜﭙﺮﯾﺖ ،ﺋوا ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺋﺎﮔﺎداری ڕﻨﻤﺎﯾﯿ ﮔﺸﺘﯿﯿﮐﺎن ﺑﯿﺖ ﻟﺳر ﺑدەﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﮐﺶ .ﻟﮔل ﭘﺰﯾﺸﮑﮐﺗﺪا ﺑﺪوێ دەرﺑﺎرەی ﮐﺸﯽ دروﺳﺖ<.
ﭼﯚن ﮐﺶ داﺑزاﻧﺪن ﯾﺎرﻣﺗﯿﺪەرە؟
ﺋﮔر ﺗﯚ ﮐﺸﺖ زۆرە ﯾﺎﺧﻮد ﻗوﯾﺖ و ﺋﺗوﺖ ﺳﻚ ﺑﻜﯾﺖ،
ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ﻟﻪم ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﻪ: ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺎرﺳﺘﻪی ﻟﻪش و ﻗﻪﺑﺎرهی ﻛﻪﻣﻪر ﺑﻪ ٠
ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺎرﺳﺘﻪی ﻟﻪش
ﭘﻮاﻧﻪی ﺑﺎرﺳﺘﻪی ﻟﻪش ڕﮕﺎﯾﻪﻛﻪ ﭘﺖ ﺋﻪﺖ ﺋﺎﯾﺎ ﺗﯚ ﻛﺸﺖ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ ﯾﺎن زﯾﺎده ﻛﺸﺖ ھﻪﯾﻪ ﯾﺎن ﻗﻪﻪوی،ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻪ ﭘﻮاﻧﻪی ﻛﺶ و ﺑﺎ ﺋﻪﺑﺖ و ﭘﺖ ﺋﻪﺖ ﻛﻪ ﻟﻪﭼﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜﯽ ﻗﻪﻪوﯾﺪاﯾﺖ ﻛﺸﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ :ﭘﻮاﻧﻪی ﺑﺎرﺳﺘﻪی ﻟﻪش ١٨.٥ﺑﯚ ٢٤.٩ ﻛﺶ زﯾﺎدی ٢٥:ﺑﯚ ٢٩.٩ ﻗﻪﻪوی :ﭘﻮاﻧﻪی ﺑﺎرﺳﺘﻪی ﻟﻪش ٣٠:و زﯾﺎﺗﺮ
ﻗﻪﺑﺎرهی ﻛﻪﻣﻪر
ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺗﺮ ﻛﻪ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﯾﻪ ﻟﻪ زاﻧﯿﻨﯽ ﭘﻮاﻧﻪی ﻧﺎوﻗﻪده ،ﻛﻪﻪﻛﻪﺑﻮﻧﯽ ﭼﻪوری ﻟﻪ ﻛﻪﻣﻪردا ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ زﯾﺎﺗﺮی ھﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﭼﻪوری ﺑﻪﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻟﻪش ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ ٢٨
٥
ﻟﻪ ژﻧﺎﻧﺪا ﻛﺎﺗﻚ ﻗﻪﺑﺎرهی ﻛﻪﻣﻪرﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺖ ﻟﻪ ٣٥ﮔﺮێ و ﻟﻪ ﭘﯿﺎواﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮﺑﺖ ﻟﻪ ٤٠ ﮔﺮێ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﺗﻮﺷﺒﻮون ﺑﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﺎﻧﻪی ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺎن ﺑﻪﻗﻪﻪوﯾﻪوه ھﻪﯾﻪ.
ﻣﻨﺪاﯽ داﯾﮑﯽ ﮐﺶ زۆر ﯾﺎﺧﻮد ﻗو ﻟ ﻣﺗﺮﺳﯿﮐﯽ زۆرﺗﺮ دان ﺗﺎ ﭘﺶ ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟ داﯾﮏ ﺑﻦ ،ﺑ ﻣﺮدووی ﻟ داﯾﮏ ﺑﻦ)ﻣﺮدن دوای ﺑﯿﺴﺖ ﺣﻓﺘﯾﯽ( ،ﮐﺸی ﺑﯚری دەﻣﺎر ﻧﺎﺗواوی ﻟ ﻣﺸﮏ و درﮐ ﭘﺗﮑﯿﺎن ﺋﺑﺖ
ﮐﺸﮐﺎﻧﯽ دووﮔﯿﺎﻧﯽ و ﮐﺶ زۆری ﭼﯚن ﭘﯾﻮەﺳﺘﻦ؟
زاﻧﯿﻨﯽ ﭼﻪﻧﺪ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﺑﯚ ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ﻟﻪ ﻗﻪﻪوی وﻻﯾﻪﻧﻪ ﺑﻪدهﻛﺎﻧﯽ
.١ﭼﻪﻗﯽ ﭘﻮاﻧﻪی ﺑﺎرﺳﺘﻪی ﻟﻪش٢٤,٩- ١٨,٥ : .٢ﻗﻪﺑﺎرهی ﻧﺎوﻗﻪد:ﭘﯿﺎوان ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻟﻪ ٤٠ ﺋﯿﻨﺞ,ژﻧﺎن ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻟﻪ ٣٥ﺋﯿﻨﺞ .٣ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ ٨٠/١٢٠ :ﻣﻠﻢ ﺟﯿﻮه ﯾﺎن ﻛﻪﻣﺘﺮ .٤ﭼﻪوری ﺑد :ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻟﻪ ١٠٠ﻣﻠﮕﻢ/دﺳﻠﺘﺮ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﺳﻜﭙ ﮐ ﮐﺸﯿﺎن زۆرە ﺋﮔرﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮە ﮐ ﺑرھﺴﺘﯽ ﺑﯚ ﺋﯿﻨﺴﯚﻟﯿﻦ و ﺑرزی ﺷﮐﺮی ﺧﻮﻦ و ﭘﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮﻦ ﭘﯾﺪاﺑﮑن. ﮐﺸﯽ زۆر ھروەھﺎ ﺋو ﻣﺗﺮﺳﯿﯿﺎﻧ زﯾﺎد ﺋﮐﺎت ﮐ ﻟﮔل ﻧﺷﺘرﮔری و ﺑﻧﺠﺪا ھن، ﻗﻟوی ﺗﻮﻧﺪﯾﺶ ﺋﺑﺘ درﮋ ﮐﺮدﻧوەی ﻣﺎوەی ﻧﺷﺘرﮔری و ﻟدەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﺧﻮﻦ. ﺑدەﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ﮐﺸﮑﯽ زۆر ﻟ ﮐﺎﺗﯽ ﺳﻜﭙﺮﯾﺪا ﺋﺑﺘ ھﯚی ﮐﺎرﯾﮕری دوور ﻟﺳر ھم داﯾﮏ و ھم ﻣﻨﺪاڵ .ﺋم ﮐﺎرﯾﮕرﯾﯿﺎﻧ ﻣﺎﻧوەی ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
٦
٢٧
ﺳﻨﻮری ﺗﻧﺪروﺳﺘﺪا ﺑﺖ.
ﮐﺸﮐﺎﻧﯽ دووﮔﯿﺎﻧﯽ
ﮐﺸﮐﺎﻧﯽ دووﮔﯿﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ؟ ﮐﺸﯽ زﯾﺎد ﯾﺎﺧﻮد ﻗوی ﻣﺗﺮﺳﯽ ﺋو ﮐﺸ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯿﯿﺎﻧ زﯾﺎدﺋﮐﺎت ،ھم ﺑﯚ داﯾﮏ و ھم ﺑﯚ ﮐﯚرﭘ ،ﮐ ﻟ ﮐﺎﺗﯽ دووﮔﯿﺎﻧﯿﺪا ڕووﺋدات .ژﻧﯽ دووﮔﯿﺎن ﮐ ﮐﺸﯽ زﯾﺎد ﯾﺎﺧﻮد ﻗو ﺑ ﻣﺗﺮﺳﯽ ﺗﻮوﺷﺒﻮون ﺑﻣﺎﻧی ﺧﻮارەوەی زﯾﺎد ﺋﺑﺖ ﭘﯾﺪاﺑﻮﻧﯽ دەردەﺷﮐﺮەی دووﮔﯿﺎﻧﯽ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺷﮐﺮی ﺧﻮﻦ ﻟ ﮐﺎﺗﯽ دووﮔﯿﺎﻧﯿﺪا ژەھﺮاوﯾﺒﻮوﻧﯽ زەﯾﺴﺘﺎﻧﯽ :ﺑرزە ﭘﺳﺘﺎﻧﯽﺧﻮﻦ ﻟ ﮐﺎﺗﯽ دووﮔﯿﺎﻧﯿﺪا ،ﮔر ﭼﺎرەﺳر ﻧﮐﺮﺖ ﺋﺑﺘ ھﯚی ﮐﺸی ﺗﻮﻧﺪ ھم ﺑﯚ داﯾﮏ و ھم ﺑﯚ ﮐﻮرﭘش .وەك ﭘﻮﺳﯿﺘﯽ ﻧﺷﺘرﮔری ﻗﯾﺴری و ﻣﺎوەﯾﮐﯽ زۆر ﺑﯚ ﮔڕاﻧوە ﺑﯚ ﺑﺎری ﭘﺶ دووﮔﯿﺎﻧﯽ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
.٥ﭼﻪوری ﺑﺎش :ﭘﯿﺎوان ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻟﻪ ٤٠ﻣﻠﮕﻢ/ دﺳﻠﺘﺮ ژﻧﺎن :ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻟﻪ ٥٠ﻣﻠﮕﻢ/دﺳﻠﺘﺮ .٦ﭼﻪوری ﺳﯿﺎﻧﯽ :ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻟﻪ ١٥٠ﻣﻠﮕﻢ/دﺳﻠﺘﺮ .٧ﺷﻪﻛﺮی ﺧﻮﻦ ﻟﻪ ﻛﺎﺗﯽ ﺑﺮﺳﺘﯿﺪا :ﻛﻪﻣﺘﺮ ﻟﻪ ١٠٠ﻣﻠﮕﻢ /دﺳﻠﺘﺮ
دەردە ﺷﻪﻛﺮهی ﺟﯚری٢ ﺷﻪﻛﺮهی ﺟﯚری) (٢ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﻪ ﻛﻪ ﺷﻪﻛﺮی ﺧﻮﻦ زﯾﺎﺗﺮﺑﺖ ﻟﻪ ﺷﻪﻛﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
٢٦
٧
ﺑﻪرزی ﺷﻪﻛﺮی ﺧﻮﻦ ھﯚﻛﺎرﻜﯽ ﺳﻪرهﻛﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دڵ ,ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠﻪ ,ﻟﺪان ,ﺑﯾﻨﻪوهی ﭘﻪﻟﻪﻛﺎن و ﻛﻮﺮﺑﻮوﻧﻪ .ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ٢٠٠٩ﺷﻪﻛﺮه ﺣﻪوﺗﻪم ھﯚﻛﺎری ﻣﺮدن ﺑﻮو ﻟﻪ ووﯾﻼﺗﻪﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻣرﯾﻜﺎ. ﺷﻪﻛﺮهی ﺟﯚری ) (٢زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺟﯚری ﺷﻪﻛﺮهﯾﻪ ٠ ھﻪﺑﻮﻧﯽ ﺷﻪﻛﺮهی ) (٢ﻟﻪ ﺧﺰاﻧﺪا و ﺟﯿﻨﻪﻛﺎن ڕۆﻜﯽ ﮔﻪورهﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ٠ ھﻪﻧﺪﻚ ھﯚﻛﺎری ﺗﺮ ھﻪن ﻟﻪواﻧﻪ ﻛﻪم ﺟﻮﻪﯾﯽ ,ﻛﻪم ﺧﻪوی و زۆرﺑﻮﻧﯽ ﻛﺶ ﺑﻪدهوری ﻛﻪﻣﻪردا٠ ﻟﻪ وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮهﻛﺎن ﻟﻪ ڕهش ﭘﺴﺘﻪﻛﺎن و ﻻﺗﯿﻨﯿﻪﻛﺎﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮه وهك ﻟﻪ ﺳﭙﯽ ﭘﺴﺘﻪﻛﺎن٠ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻧﻮان ﺷﻪﻛﺮی ﺟﯚری ) (٢و ﻛﺶ زﯾﺎدی:زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ٠٨٧/٠ی ﺋﻪواﻧﻪی ﺷﻪﻛﺮی ﺟﯚری ) (٢ﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ﻛﺸﯿﺎن زۆره ﯾﺎن ﻗﻪﻪون٠ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ زۆر ڕوﻧﯿﻦ ﺑﻪم ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺑﻪھﯚی ﺋﻪوهوه ﺑﺖ ﻗﻪﻪوی ﺋﻪﺑﺘﻪ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻟﻪ ﺧﺎﻧﻪﻛﺎن و وهﻣﯿﺎن ﺑﯚ ﺋﯿﻨﺴﯚﻟﯿﻦ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﻧﺧﯚﺷﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠ و ﮐﺶ زۆری ﭼﯚن ﭘﯾﻮەﺳﺘﻦ؟
ﻗوی ﺋﮔری ﺗﻮﺷﺒﻮون ﺑ دەردەﺷﮐﺮە و ﺑرزی ﭘﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮﻦ زﯾﺎد ﺋﮐﺎت ،ﮐ ﺳرەﮐﯿﺘﺮﯾﻦ ھﯚﮐﺎری ﻧﺧﯚﺷﯽ درﮋﺧﺎﯾﻧﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠن .ﺗﻮﮋﯾﻨوە ﻧﻮﮑﺎن ﭘﺸﻨﯿﺎزی ﺋوە ﺋﮐن ﮐ ﺗﻧﺎﻧت ﻟ ﻧﺑﻮوﻧﯽ ﺋم ﻣﺗﺮﺳﯿﯿﺎﻧﺷﺪا ،ﻗوی ﺑﯚﺧﯚی ﻟواﻧﯾ ﺑﺒﺘ ھﯚی ﻧﺧﯚﺷﯽ درﮋﺧﺎﯾﻧﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠ و ﺑرەوﭘﺸﭽﻮوﻧﯽ ﻧﺧﯚﺷﮑ ﺧﺮاﺗﺮ ﺑﮑﺎت.
ﭼﯚن ﮐﺶ داﺑزاﻧﺪن ﯾﺎرﻣﺗﯿﺪەرە؟
ﺋﮔر ﻟ ﺳرەﺗﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋم ﻧﺧﯚﺷﯿﯿدا ﺑﯿﺖ، ﮐﺶ داﺑزاﻧﺪن ﻟواﻧﯾ ﻧﺧﯚﺷﮑ ھﻮاش ﺑﮑﺎﺗوە و ﮔﻮرﭼﯿﻠﮐﺎﻧﺖ ﺗﻧﺪروﺳﺖ ﺗﺮ ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾﮐﯽ زﯾﺎﺗﺮ .ﻟﮔڵ ﺋﻣﺷﺪا ﺧﻮاردﻧﮏ ﺑﺨﯚی ﮐ ﺧﯚﯾﯽ ﮐم ﺑﺖ ،ﭘﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮﻨﺖ ﻟژﺮ ﮐﯚﻧﺘﺮۆ ﺑﺖ و ﺷﮐﺮەی ﺧﻮﻨﯿﺸﺖ ﻟ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
٨
٢٥
ﻣوداﯾﮐﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺖ ،ﺋﺑﺘ ھﯚی ﺑﺎﺷﮑﺮدﻧﯽ ﺋﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘﺸﮑﻨﯿﻨﯽ ﺟﮕر و ﻧﺧﯚﺷﮑش ﺑﯚ ﺑرەو ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﮔڕﻨﺘوە.
ﻧﺧﯚﺷﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠ
ﻧﺧﯚﺷﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠ ﭼﯿﯿ؟ ﮔﻮرﭼﯿﻠﮐﺎﻧﯽ ﺗﯚ دوو ﺋﻧﺪاﻣﯽ ﺷﻮە ﻓﺎﺳﯚﻟﯿﺎن، ﮐ ﭘﺎﻔﺘی ﺧﻮﻦ ﺋﮐن و ﺋﺎوی زﯾﺎدە و ﭘﺎﺷﻤﺎوەی زﯾﻨﺪە ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﮐﺎن ﻓﺌدەن، ﮐ ﺋﺑﻨ ﻣﯿﺰ ،ھروەھﺎ ﯾﺎرﻣﺗﯽ ڕﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮﻦ ﺋدەن ﺗﺎ ﻟﺷﺖ ﺗﻧﺪروﺳﺖ ﺑﻤﻨﺘوە. ﻧﺧﯚﺷﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠ واﺗ ﮔﻮرﭼﯿﻠﮐﺎن زﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑرﮐوﺗﻮوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ وەک ﭘﻮﯾﺴﺖ ﭘﺎﻔﺘی ﺧﻮﻦ ﺑﮑن .ﺋم زﯾﺎﻧ وا ﺋﮐﺎت ﮐ ﭘﺎﺷﻤﺎوەﮐﺎن ﻟ ﻟﺷﺪا ﮐﮐﺑﻦ،ھروەھﺎ ﺋﺑﺘ ھﯚی ﮐﺸی ﺗﺮﯾﺶ ﮐ زﯾﺎن ﺑ ﺗﻧﺪروﺳﺘﯿﺖ ﺑﮕﯾﻧﺖ. ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﻧﺎﻣﻨﺖ,ﺋﯿﻨﺴﯚﻟﯿﻦ ﺷﻪﻛﺮ ﻟﻪ ﺧﻮﻨﻪوه ﺑﯚ ﺧﺎﻧﻪﻛﺎن ﺋﻪﮔﻮازﺘﻪوه و ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ وهم ﻧﻪداﻧﻪوهی ﺧﺎﻧﻪﻛﺎن ﺑﯚ ﺋﯿﻨﺴﯚﻟﯿﻦ ﺷﻪﻛﺮ ﻧﺎﭼﺘﻪ ﺧﺎﻧﻪﻛﺎن و ﻟﻪ ﺧﻮﻨﺪا ﻛﻪﻪﻛﻪ ﺋﻪﺑﺖ٠ﺑﻪﻣﻪش ﺧﺎﻧﻪﻛﺎن ﻛﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﺋﻪﻛﻪن ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯿﻨﺴﯚﻟﯿﻦ و ﺑﻪﻣﻪش ورده ورده ﺧﺎﻧﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻧﺎوﺋﻪﭼﻦ٠
ﭼﯚن داﺑﻪزاﻧﺪی ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهرﺋﻪﺑﺖ؟
ﭘۆﮔﺮاﻣﯽ ڕﮕﺮﯾﻜﺮدن ﻟﻪ ﺷﻪﻛﺮه ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺋﻪدات ﻛﻪداﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻟﻪ ٠٥/٠ﺑﯚ ٠٧/٠ی ﻛﺸﯽ ﻟﻪش ﻣﻪﺷﻖ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﭼ وهك ڕۆﯾﺸﺘﻨﯽ ﺧﺮا ﺑﯚ ١٥٠دهﻗﯿﻘﻪ ﻟﻪ ھﻪﻓﺘﻪﯾﻪﻛﺪا ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ڕﮕﺮی ﺑﻜﺎت ﯾﺎن ڕوداﻧﯽ ﺷﻪﻛﺮی ﺟﯚری )(٢ دواﺑﺨﺎت٠
ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ
ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ ﭼﯿﯿﻪ؟ ھﻪﻣﻮو ﻛﺎﺗﻚ ﻛﻪدﺖ ﻟﺌﻪدات ,ﭘﺎڵ ﺑﻪ ﺧﻮﻨﻪوه ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
٢٤
٩
ﺋﻪﻧﺖ ﻟﻪڕﮕﻪی ﺧﻮﻨﺒﻪرهﻛﺎﻧﻪوه ﺑﯚ ﺗﻪواوی ﻟﻪش.ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ ﺋﻪو ﻓﺸﺎرهﯾﻪ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘﺎﻪﭘﻪﺳﺘﯚی ﺧﻮﻦ ﺑﯚ ﺳﻪر دﯾﻮاری ﺧﻮﻨﺒﻪرهﻛﺎن دروﺳﺖ ﺋﻪﺑﺖ.ﺑﻪرزی ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﻧﯿﯿﻪ,ﺑﻪم ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﻛﺸﻪی ﮔﻪوره دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت وهك ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دڵ و ﻟﺪاﻧﯽ دﻮ ﻣﺸﻚ و ﺳﺴﺘﺒﻮﻧﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠﻪ٠ ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎی ﺑﺮﯾﺘﯿﻪ ﻟﻪ ٨٠/١٢٠ ﺋﻪﮔﻪر ﻛﺮژه ﻓﺸﺎر )ﻓﺸﺎری ﺳﻪرهوه( ﺑﮕﺎﺗﻪ ١٤٠و زﯾﺎﺗﺮ وه ﺧﺎوه ﻓﺸﺎر )ﻓﺸﺎری ژﺮهوه( ﺑﮕﺎﺗﻪ ٩٠ ﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺋﻪوه ﺗﯚ واداﺋﻪﻧﺮﺖ ﻛﻪ ﺑﻪرزه ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻨﺖ ھﻪﯾﻪ ٠
ﭼﯚن ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻗﻪﻪوﯾﯿﻪوه ھﯾ؟
ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻗﻪﻪوﯾﻪوه ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ڕﮕﺎﯾﻪﻛﻪوه ھﻪﯾﻪ ,ﻟﻪ ﻗﻪﻪوﯾﺪا دﺖ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﭘﻪﻣﭙﯽ ﺑﻪھﺰﺗﺮ ﻟﺒﺪات ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﭘﯾﻮەﺳﺘﻦ؟
ھﯚﮐﺎری ﻧﺧﯚﺷﯽ ﺟﮕری ﭼور ھﺸﺘﺎ ﻧزاﻧﺮاوە .ﻧﺧﯚﺷﮑ زﯾﺎﺗﺮ ﺗﻮﺷﯽ ﮐﺳﺎﻧﮏ دەﺑﺖ ﮐ ﺗﻣن ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪن ،ﮐﺸﯿﺎن زۆرە ﯾﺎﺧﻮد ﻗون،ھروەھﺎ ﺋﮐﺮﺖ دەردەﺷﮐﺮەﺷﯿﺎن ھﺑﺖ .ﺟﮕری ﭼور ﺋﮐﺮﺖ ﺗﻮﺷﯽ ﻣﻨﺎﻧﯿﺶ ﺑﺖ.
ﭼﯚن ﮐﺶ داﺑزاﻧﺪن ﯾﺎرﻣﺗﯿﺪەرە؟
ھرﭼﻧﺪە ﭼﺎرەﯾﮐﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاو ﻧﯿﯿ ﺑﯚ ﺟﮕری ﭼور ،ﺑم ﻧﺧﯚﺷﮐﺎن ﺑ ﮔﺸﺘﯽ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎری ﺋﻪﻛﺮﻦ ﮐ ﮐﺸﯿﺎن داﺑزﻨﻦ ،ﺧﻮاردﻧﮑﯽ ﺗﻧﺪروﺳﺖ ﺑﺨﯚن ,ﺟﻮﯾﺎن زﯾﺎد ﺑﮑن و ﻟ ﺧﻮاردﻧوە ﺋﻟﮑﮫﻮﻟﮑﺎن ﺑدوورﺑﻦ .ﺋﮔر ﺋم ﻧﺧﯚﺷﯿت ھﺑﺖ ،ﺋوا داﺑزاﻧﺪﻧﯽ ﮐﺶ ﺑﯚ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
١٠
٢٣
ﻧﺧﯚﺷﯽ ﭼوری ﺟﮕر
ﭼﯿﯿ؟ ﻧﺧﯚﺷﯽ ﭼوری ﺟﮕر ﺟﮕری ﭼور ﯾﺎﺧﻮد ﻧﺧﯚﺷﯽ ﺟﮕری ﭼوری ﻧﺎﮐﮫﻮﻟﯽ) (NASHﻟ ﺋﻧﺠﺎﻣﯽ ﮐﮐﺑﻮوﻧﯽ ﭼوری ﻟ ﺟﮕردا ڕوودەدات و ﺋﺑﺘ ھﯚی ﺑﺮﯾﻨﺪارﮐﺮدﻧﯽ ﺟﮕر .ﺟﮕری ﭼور ﻟواﻧﯾ ﺳرﺑﮑﺸﺖ ﺑﯚ زﯾﺎﻧﮑﯽ ﺗﻮﻧﺪ ﺑ ﺟﮕر، ﻣﻮاﻧﺪﻧﯽ ﺟﮕر)ﺗﺸﻤﻊ اﻟﮑﺒﺪ( ،ﺗﻧﺎﻧت ﺑﮕﺎت ﺑ ﺳﺴﺘﯽ ﺟﮕرﯾﺶ. ﺟﮕری ﭼور زۆرﺑی ﻛﺎت دهرﻛﻪوﺗﻪی ﮐم ﯾﺎﺧﻮد ھﯿﭻ دەرﮐوﺗﯾﮐﯽ ﻧﯿﯿ .وەک ﺟﮕری ﺋﻟﮑﮫﻮﻟﯽ واﯾ ،ﺑم ﺑ ھﯚی ﺋﻟﮑﮫﻮﻟوە دروﺳﺖ ﻧﺎﺑ و ﺋﮐﺮﺖ ﻟ ﮐﺳﺎﻧﮑﺪا ڕووﺑﺪات ﮐ ﺑﺮﮑﯽ ﮐم ﻟ ﺋﻟﮑﮫﻮل ﯾﺎﺧﻮد ھﯿﭻ ﺋﻟﮑﮫﻮﻟﮏ ﻧﺧﯚﻧوە
ﭼﯚن داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهره؟
داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻛﺶ ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺎرﺳﺘﻪی ﻟﻪش ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ ﻛﻪم ﺋﻪﻛﺎﺗﻪوه٠ھﻪﻧﺪﻚ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺳﻮدﺑﻪﺧﺶ وهك وازھﻨﺎن ﻟﻪ ﺟﮕﻪره ,ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی ﺧﻮێ و ﻣﻪﺷﻘﯽ ﺑﻪردهوام ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهرﺋﻪﺑﺖ٠ ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪس ﻧﻪﺑﻮون ﺑﯚ داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻛﺶ ﺋﻪوا ﭘﺰﯾﺸﻜﻪﻛﻪت ﺑﯾﺎری ﺑﻪﻛﺎرھﻨﺎﻧﯽ ﭼﺎرهﺳﻪر ﺋﻪدات ﺑﯚت٠
ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دڵ
ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دڵ ﭼﯿﯿﻪ؟
ﺟﮕری ﭼور و ﮐﺶ زۆری ﭼﻮن ﭘﮑوە ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﺧﻮﻦ ﺑﮕﺎﺗﻪ ھﻪﻣﻮو ﺑﻪﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪش٠زۆرﺑﻮﻧﯽ ﭼﻪورﯾﺶ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ زﯾﺎن ﺑﻪﮔﻮرﭼﯿﻠﻪﻛﺎن ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﺖ ﻛﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ڕﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮﻦ ﺋﻪدات٠
ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ ٢٢
١١
ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دڵ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ زاراوهﯾﻪك ﺑﯚ ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﻪك ﻛﻪﻛﺎر ﺋﻪﻛﺎﺗﻪ ﺳﻪر دڵ.زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺟﯚری ﻛﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﺗﻚ ڕوو ﺋﻪدهن ﺋﻪو ﺧﻮﻨﺒراﻧﻪی ﺧﻮﻦ ﺋﻪﮔﻮازﻧﻪوه ﺑﯚ دڵ ڕهق ﺋﻪﺑﻦ و ﺗﻪﺳﻚ ﺋﻪﺑﻨﻪوه ,ﺑﻪﻣﻪش ﺧﻮﻨﯽ ﺗﻪواو ﻧﺎﮔﺎﺗﻪ دڵ> ﺋﻪﮔﻪر ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دﺖ ھﻪﺑﺖ ﺋﻪوا ﺋﻪﮔﻪری ڕوداﻧﯽ ﻟﺪاﻧﯽ دڵ,ﺳﺴﺘﺒﻮﻧﯽ دڵ ,ﻣﺮدﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﺎﻛﺎو ﺑﻪ ھﯚﻛﺎری دڵ ,ﺳﻨﮕﻪ ﻛﻮژه و ﺗﻜﭽﻮﻧﯽ ڕهوﺗﯽ دڵ.ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دڵ ھﯚﻛﺎری ﺳﻪرهﻛﯽ ﻣﺮده ﻟﻪ وﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن.
ﭼﯚن ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دڵ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻗﻪﻪوﯾﻪوه ھﻪﯾﻪ؟
ﺋﻪواﻧﻪی ﻛﺸﯿﺎن زﯾﺎده ﯾﺎن ﻗﻪﻪون زۆرﺟﺎر ﻛﺸﻪی دﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دڵ زﯾﺎد ﺑﻜﺎت .ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪ ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ ,ﺑﻪرزی ﻛﯚﻟﯿﺴﺘﺮۆﯽ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﺟﻮﻣﮕﻪﻛﺎن .ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ﺋﻪواﻧﻪی ﭼﻪوری ﻟﻪﺷﯿﺎن زﯾﺎده ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ڕﮋهی ﺋﻪو ﻣﮋاداﻧ ﺑﻪرزﺑﺖ ﻛﻪ ﺋﻪﺑﺘﻪھﯚی ﺳﻮوﺗﺎﻧوەی ﺟﻮﻣﮕﻪ.
ﭼﯚن داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﻤﺎن ﺋﻪدات؟
ﺑﯚ ﺋﻪواﻧﻪی ﻛﺸﯿﺎن زﯾﺎده ﯾﺎن ﻗﻪﻪون ,داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهرﺋﻪﺑﺖ ﺑﯚ ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﺟﻮﻣﮕﻪﺳﯚ .داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻛﺶ ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻧﯽ ﻛﻪم ﻟﻪ ٠٥/٠ی ﻛﺸﯽ ﻟﻪش ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺑﺒﺘﻪھﯚی ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی ﭘﻪﺳﺘﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪژﻧﯚ و ﻛﯚت و ﺑﻪﺷﯽ ﺧﻮارهوهی ﭘﺸﺖ٠ ﺋﻪﮔﻪر ﺗﯚ ﺟﻮﻣﮕﻪﺳﯚت ھﻪﯾﻪ ,داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻛﺶ ﺋﻪﺑﺘﻪھﯚی ﻛﻪﻣﺒﻮﻧﻪوهی ﻧﯿﺸﺎﻧﻪﻛﺎﻧﺖ.وه ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهﻛﺎن دهرﯾﺎن ﺧﺴﺘﻮوه ﻛﻪ ﻣﻪﺷﻘﻜﺮدن ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرهﺳﻪرهﻛﺎن ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪرﻛﺮدﻧﯽ ﺟﻮﮔﻪﺳﯚ .ﻣﻪﺷﻘﻜﺮدن ﺋﻪﺑﺘﻪ ﺑﺎﺷﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺳﻮوﺗﺎﻧوە ,ﻛﻪﻣﻜﺮدﻧﻪوهی ﺋﺎزار و زۆرﺑﻮﻧﯽ ﺟﻮﻪی ﺟﻮﻣﮕﻪﻛﻪ.
ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ ١٢
٢١
ﺧﻮﻦ و ﺑﻪرزی ﺷﻪﻛﺮی ﺧﻮﻦ .ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ﻗﻪﻪوی ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ زﯾﺎﺗﺮ دڵ ﻣﺎﻧﺪوو ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺧﻮﻦ ﺑﻨﺮﺖ ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو ﺑﻪﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﻟﻪش
ﻛﻪﻣﺒﻮﻧﻪوهی ﻗﻪﺑﺎرهی ﻣﻞ و ﻛﻪﻣﺒﻮﻧﻪوهی ﺳﻮﺗﺎﻧﻪوه
ﺟﻮﻣﮕﻪﺳﯚ
ﺟﻮﻣﮕﻪﺳﯚ ﭼﯿﯿﻪ ؟ ﺟﻮﻣﮕﻪﺳﯚ ﺑﺮﯾﺘﯿﻪ ﻟﻪ ﮔﺮﻓﺘﻜﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﺎو ﻛﻪ ﺋﻪﺑﺘﻪ ھﯚی ﺋﺎزار و ڕهﻗﺒﻮون ﻟﻪ ﺟﻮﮔﻪﻛﺎﻧﺪا ﺟﻮﻣﮕﻪﺳﯚ زۆرﺟﺎر ﺑﻪھﯚی ﺗﻪﻣﻪن و ﺑﻪرﻛﻪوﺗﻨﻪوه ﺋﻪﺑﺖ و ﺑﻪزۆری ﻛﺎر ﺋﻪﻛﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺟﻮﻣﮕﻪﻛﺎﻧﯽ دهﺳﺖ،ﺋﻪژﻧﯚ و ﻛﯚت و ﺧﻮارهوهی ﭘﺸﺖ
ﭼﯚن داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهرﺋﻪﺑﺖ ؟
داﺑﻪزاﻧﺪی ﻟﻪ ٠٥/٠ﺑﯚ ﻟﻪ ٠١٠/٠ی ﻛﺸﯽ ﻟﻪش ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﺗﻮﺷﺒﻮون ﺑﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ دڵ ﻛﻪم ﺋﻪﻛﺎﺗﻪوه.ﺋﻪﮔﻪر ﻛﺸﺖ ٢٠٠ﭘﺎوهﻧﺪ ﺑﺖ واﺗﻪ داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ١٠ﭘﺎوهﻧﺪ .داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺶ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺑﺒﺘﻪ ھﯚی ﺑﺎﺷﺒﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻟﯿﺴﺘﺮۆﯽ ﺧﻮﻦ و ﭘﺎﻪﭘﻪﺳﺘﯚی ﺧﻮﻦ٠
ﭼﯚن ﺟﻮﮔﻪﺳﯚ ﭘﻪﯾﻮهﻧﯽ ھﻪﯾﻪ ﺑﻪ ﻗﻪﻪوﯾﻪوه؟ ﻛﺶ زﯾﺎدی ﯾﻪﻛﻜﻪ ﻟﻪ ھﯚﻛﺎرهﻛﺎﻧﯽ ﺟﻮﮔﻪﺳﯚ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪرﻛﻪوﺗﻨﯽ ﺟﻮﻣﮕﻪﻛﺎن و زﯾﺎدﺑﻮﻧﯽ ﺗﻪﻣﻪن و ھﯚﻛﺎری ﺑﯚﻣﺎوهﯾﯽ .ﻛﺸﯽ زﯾﺎده ﻓﺸﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﺋﻪﻛﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺟﻮﻣﮕﻪ و ﻛﻛاﮔﻪ ﺋﻪﻣﻪش ﺋﻪﺑﺘﻪ ھﯚی ﭘﻪﻛﻜﻪوﺗﻨﯽ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ ٢٠
١٣
ﻟﺪاﻧﯽ ) ﻧﯚرە(ی ﻣﺸﻚ
) ﻧﯚرە(ی ﻣﺸﻚ ﭼﯿﯿﻪ ؟ ﻟﺪاﻧﯽ ﻣﺸﻚ ﻛﺎﺗﻚ ڕووﺋﻪدات ﻛ ﺗﻪوژﻣﯽ ﺧﻮﻦ ﺑﯚ ﺑﻪﺷﻜﯽ ﻣﺸﻚ ﺋﻪوهﺳﺘﺖ ﺑﻪﻣﻪش ﺋﻪﺑﺘﻪ ھﯚی ﻣﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﻣﺸﻚ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺟﯚری ﻟﺪاﻧﯽ ﻣﺸﻚ ﭘﯽ ﺋﻪﻦ ﻟﺪاﻧﯽ ﺑﺨﻮﻨﯽ ,ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﺪا ڕووﺋﻪدات ﺧﻮﻨﯽ ﻣﻪﯾﻮو ﺋﻪو ﺧﻮﻨﺒﻪره ﺋﻪﮔﺮﺖ ﻛﻪ ﺧﻮﻦ ﺑﯚ ﺋﻪو ﺑﻪﺷﻪی ﻣﺸﻚ ﺋﻪﺑﺎت. ﺟﯚرﻜﯽ ﺗﺮی ﻟﺪاﻧﯽ ) ﻧﯚرە( ﭘﯽ ﺋﻪوﺗﺮﺖ ﻟﺪاﻧﯽ ﺧﻮﻦ ﺑﻪرﺑﻮون ,ﻟﻪ ﻛﺎﺗﻜﺪا ڕوو ﺋﻪدات ﺑﯚری ﺧﻮﻦ ﻟﻪ ﻣﺸﻜﺪا ﺋﻪﺗﻪﻗﺖ ٠
ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﻣﮋادﻚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﺑﺒﺘﻪ ھﯚی ﺳﻮﺗﺎﻧﻪوه
ﭼﯚن داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهرﺋﻪﺑﺖ؟ داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺶ ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ﺧﻪوه ﺧﻨﻜﺎن ﺑﺎش
ﭼﯚن ﻟﺪاﻧﯽ ﻣﺸﻚ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﻗﻪﻪوﯾﺪا ھﻪﯾﻪ ؟
ﻛﺶ زﯾﺎدی ﯾﺎن ﻗﻪﻪوی زاﻧﺮاوه ﻛﻪ ﭘﺳﺘﺎﻧﯽ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﺋﻪﻛﺎت.داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪهره ﺑﯚ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
١٤
١٩
ﺧﻪوه ﺧﻨﻜﺎن
ﺧﻪوه ﺧﻨﻜﺎن ﭼﯿﯿﻪ ؟ ﺧﻪوه ﺧﻨﻜﺎن )ھﻪﻧﺎﺳﻪ وهﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺧﻪودا( ﺑﺎرودۆﺧﻜﻪ ﻛﻪ ﻛﻪﺳﻪﻛﻪ ﺟﺎرﻚ ﯾﺎن ﭼﻪﻧﺪ ﺟﺎرﻚ ھﻪﻧﺎﺳﻪی ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﺧﻪودا ﺋوهﺳﺘﺖ. ﺋﻪو ﻛﻪﺳﺎﻧﻪی ھﻪﻧﺎﺳﻪ وهﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ھﻪﯾﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﺧﻪودا ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ڕۆژدا ﺧﻪواﻮوﺑﻦ،ﻧﻪﺗﻮاﻧﻦ ﺳﻪرﻧﺞ ﺑﺪهن.
ﭼﯚن ﺧﻪوه ﺧﻨﻜﺎن ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ھﻪﯾﻪ ﺑﻪ ﻛﺸﺰﯾﺎدﯾﻪوه ؟
ﻗﻪﻪوی ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪ ﺑﯚ ﺧﻪوه ﺧﻨﻜﺎن. ﻛﻪﺳﻚ ﻛﻪ ﻗﻪﻪوه ڕﮋهﯾﻪﻛﯽ زۆر ﭼﻪوری ﺑﻪدهوری ﻣﻠﯿﺪا ﻛﯚﺋﻪﺑﺘﻪوه.ﺋﻪﻣﻪ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺑﯚڕی ھﻪوا ﺑﭽﻮﻛﺘﺮ ﺑﻜﺎﺗﻪوه.ﺗﻪﺳﻜﺒﻮﻧﻪوهی ﺑﯚری ھﻪوا ﺋﻪﺑﺘﻪ ھﯚی ھﻧﺎﺳﺗﻪﻧﮕﯽ ،ھﻪﻧﺎﺳﻪ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺑﯚ ﻛﺎﺗﻜﯽ ﻛﻪم ﺑﻮهﺳﺘﺖ.ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ﻛﯚﺑﻮﻧﻪوهی ﭼﻪوری ﻟﻪ ﻣﻞ و ﻟﻪ ھﻪﻣﻮو ﻟﻪﺷﺪا ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﺧﻮﻦ ﺑﻪرزﺋﻪﻛﺎﺗﻪوه,ﺑﻪرزی ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ ھﯚﻛﺎری ﺳﻪرهﻛﯽ ﻟﺪاﻧﯽ ﻣﺸﻜﻪ.وه زۆری ﻛﺶ ﭼﺎﻧﺴﯽ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﻪﻧﺪﻚ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺗﺮی ھﻪﯾﻪ ﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ﺑﻪ ﻟﺪاﻧﯽ ﻣﺸﻜﻪوه ﻟﻪواﻧﻪ ﺑﻪرزی ﻛﯚﻟﯿﺴﺘﺮۆﯽ ﺧﻮﻦ ,ﺑﻪرزی ﺷﻪﻛﺮی ﺧﻮﻦ و ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﻪﻛﺎﻧﯽ دڵ.
ﭼﯚن داﺑﻪزﯾﻨﯽ ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﻤﺎن ﺋﻪدات؟
ﯾﻪﻛﻚ ﻟﻪ ھﻪره ﺷﺘﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎن ﻛﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﻜﺮﺖ ﺑﯚ ﻛﻪﻣﺒﻮﻧﻪوهی ﻟﺪاﻧﯽ ﻣﺸﻚ ﻛﯚﻧﺘۆڵ ﻛﺮدﻧﯽ ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻨﻪ.داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهره ﺑﯚ داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻓﺸﺎری ﺧﻮﻦ و ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻛﯚﻧﺘۆڵ ﻛﺮدﻧﯽ دەردەﺷﻪﻛﺮه و ﻛﯚﻟﯿﺴﺘﺮۆﯽ ﺧﻮﻦ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻪش ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻟﺪاﻧﯽ ﻣﺸﻚ ﻛﻪم ﺋﻪﺑﺘﻪوه
ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ
ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ ﭼﯿﯿﻪ؟ ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ ﻛﺎﺗﻚ ڕوو ﺋﻪدات ﺧﺎﻧﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
١٨
١٥
ﺑﻪﺷﻜﯽ ﻟﻪﺷﺪا وهك ﻛﯚﯚن ﺑﻪ ﺷﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﮔﻪﺷﻪ ﺋﻪﻛﻪن ﯾﺎن ﻟﻪ ﻛﯚﻧﺘۆڵ دهرﺋﻪﭼﻦ .ﺧﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ ھﻪﻧﺪﻚ ﻛﺎت ﺑوﺋﻪﺑﻨﻪوه ﺑﯚ ﺑﻪﺷﻪﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻟﻪش وهك ﺟﮕﻪر .ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ دووهم ھﯚﻛﺎری ﻣﺮدﻧﻪ ﻟﻪ ووﯾﻼﯾﻪﺗﻪ ﯾﻪﻛﮕﺮﺗﻮوهﻛﺎن
ﭼﯚن ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪی ھﻪﯾﻪ ﺑﻪ ﻛﺶ زﯾﺎدﯾﻪوه؟
زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺶ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ دروﺳﺖ ﺋﻪﻛﺎت ﺑﯚ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺟﯚری ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ,ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪﮔﻪر ﻛﺶ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﻪﻛﻪ ﻧﻪﺑﻮوﺑﺘﻪ ھﯚی ﻗﻪﻪوی ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﻧﻪزاﻧﺮاوه ﭼﯚن زﯾﺎدﺑﻮﻧﯽ ﻛﺶ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ زﯾﺎد ﺋﻪﻛﺎت ﺧﺎﻧﻪﻛﺎﻧﯽ ﭼﻪوری ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ھﯚڕﻣﯚﻧﻚ دهرﺑﺪهن ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﻜﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﮔﻪﺷﻪی ﺧﺎﻧﻪﻛﺎن و ﺑﺒﺘﻪ ھﯚی ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ.
ڕﮕﺮﯾﻜﺮدن ﻟﻪ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﻛﺶ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ڕﮕﺮی ﺑﻜﺎت ﻟﻪ ﺳﻪر ھﻪﺪاﻧﯽ ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ. ﺧﻮاردﻧﯽ ﺗﻪﻧﺪروﺳﺖ و ﻣﻪﺷﻖ ﻛﺮدن ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ھﯚﻛﺎر ﺑﺖ ﺑﯚ ﻛﻪﻣﺒﻮوﻧﻪوهی ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ
ﺋﻪو ﺟﯚراﻧﻪی ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ ﻛﺎﻣﺎﻧﻪن ﻛﻪ ﭘﻪﯾﻮهﻧﺪﯾﺎن ھﻪﯾﻪ ﺑﻪزۆرﺑﻮﻧﯽ ﻛﺶ و ﻗﻪﻪوﯾﻪوه؟
زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺶ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺟﯚر ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ ﺋﻪدات ﻛﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪن .ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪی ﻣﻪﻣﻚ ,دوای ﻟﭽﻮﻧﻪوه .ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪی ﻛﯚﯚن و ڕﻜﻪ .ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪی ﻧﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻣﻨﺎﺪان .ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪی زراو .ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪی ﮔﻮرﭼﯿﻠﻪ
ﭼﯚن داﺑﻪزاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺶ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهرﺋﻪﺑﺖ ؟ ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ
ﻫﺔﺗﻮﺍﻥ ١٦
١٧