UNIT 1 : PENGENALAN ANATOMI DAN FISIOLOGI 1.1 Sains Anatomi dan Fisiologi a. Anatomi • Kajian terhadap struktur – struktur tubuh badan dan perkaitan antara setiap struktur tersebut. • Berasal daripada perkataan Yunani ‘ana’ bermaksud asingkan dan ‘tome’ bermaksud memotong. b. Fisiologi • Kajian tentang fungsi struktur tubuh.
menu
1.2 Organisasi Struktur Manusia
• Aras struktur paling rendah pada tubuh manusia ialah aras kimia.
a tom molekul BERCANTUM
sel
BERGABUNG
Aras Organisasi Struktural Manusia Gambarajah 1: Aras Organisasi Struktural Manusia ARAS SISTEM
Organ Jantung
Sistem Kardiovaskular
ARAS ORGAN
ARAS TISU
Tisu Otot Jantung
ARAS SEL
ARAS KIMIA
menu
Sel Otot Jantung
Filamen Otot Jantung
ORGANISASI STRUKTUR MANUSIA
Aras tisu
Aras molekul Aras sel
Aras kimia
Tubuh mempunyai aras struktural yang kompleks. Terbentuk daripada unit-unit kecil (atom) pada aras kimia. Penggabungan atom sesama sendiri membentuk molekul. Contoh: Karbandioksida dan Air Penggabungan molekul membentuk molekul makro menjadi aras sel. Contoh: Karbohiderat, lipid dan protein Sel ialah benda hidup terkecil yang terdapat dalam badan kita yang mempunyai pelbagai fungsi. Contoh: pengangkutan nutrien dan oksijen,tindakbalas metabolisme dan membebaskan karbandioksida. Tisu adalah sekumpulan sel yang menjalankan fungsi khusus yang sama. Terdapat empat jenis tisu: 1) tisu epitelium 2) tisu penghubung 3) tisu otot 4) tisu saraf
Tisu menjalankan peranan sendiri berdasarkan ciri-cirinya. Contoh: tisu epitelium – menutup bahagian luar kulit dan membuat garisan garisan-garisan pada bahagian luar kulit tersebut. tisu penghubung – menyokong dan menyambung tisu-tisu antara otot dengan tulang (tendon) dan tulang ke tulang (ligamen) tisu otot – mengerakkan tulang-tulang tisu saraf – alat komunikasi beroperasi secara berterusan melalui impuls elektrik. Organ merupakan struktur yang terbentuk hasil daripada gabungan dua tisu atau lebih. Kebanyakan organ mempunyai keempat-empat jenis tisu. Penggabungan beberapa organ yang berbeza membentuk aras sistem bagi menghasilkan tugas-tugas tertentu. Aras organisma adalah aras arganisasi tertinggi.
1.2.1 Sistem-sistem Tubuh Sistem
Organ
1. Integumentari
Kulit
Fungsi Melindungi tisu-tisu dalaman tubuh daripada kecederaan Bersifat kalis air,membantu mencegah kehilangan air dalam badan Peka kepada ransangan sakit,sejuk,kepanasan,tekanan dan sentuhan Menyingkirkan bahan kimia semasa perpeluhan seperti air,asid urik dan garam mineral berlebihan
Sistem
Organ
2. Rangka
Tulang Kartilej Ligamen Sendi
Fungsi Menyokong berat badan Melindungi organ-organ lembut di dalam tubuh seperti otak, saraf tunjang(spina korda), jantung dan paru-paru Memberi bentuk dan mengekalkan bentuk badan Menyediakan tempat untuk pelekatan otot-otot rangka Tuas untuk pergerakan badan Menghasilkan sel-sel darah merah dan sel darah putih dan platelet di dalam sum-sum tulang
Sistem
Organ
3. Otot Otot Tendon
Fungsi Mengekalkan postur tubuh Menghasilkan pergerakan Menghasilkan haba melalui aktiviti sel di dalam otot Menstabilkan sendi Mengartikulasi antara otot dengan tulang
Sistem
Organ
4. Saraf Otak Saraf tunjang Saraf periferi Organ reseptor
Fungsi Mengesan, menerima dan bergerak balas terhadap ransangan yang diterima Menyimpan maklumat yang diterima Menyelaras dan mengawal aktiviti tubuh
Sistem
Organ
5. Endokrina
Kelenjar pituitari tiroid adrenal
Fungsi Mengawal dan menyelaraskan fungsi tubuh melalui hormon yang dirembeskan ke dalam aliran darah
Sistem
Organ
6. Kardiovaskular
Jantung Salur darah
Fungsi Jantung mengepam darah ke seluruh tubuh Mengangkut gas-gas respiratori, nutrien, hormon dan bahan buangan
Sistem
Organ
7. Limfatik Nodus limfa Salur limfatik Timus Limpa Tonsil
Fungsi Sebagai sistem imunisasi tubuh kerana mempunyai sel darah putih (leukosit) Menghasilkan limfosit Mengangkut bahan kumuh dari tisu ke sistem darah untuk diuraikan oleh hati Mengangkut hasil pencernaan untuk diserap kedalam lakteal
Sistem
Organ
8. Respiratori Hidung Farinks Trakea Bronkus Paru-paru
Fungsi Membekalkan oksigen kedalam darah dan menyingkirkan karban dioksida Pertukaran gas oksijen dan karban dioksida antara paru-paru Mengekalkan keadaan dan persekitaran dalaman tubuh yang stabil(homeostasis)
Sistem
Organ
9. Pencernaan Mulut Esofagus Perut Pankreas Hepar Ileum Usus besar Rektum
Fungsi Memecahkan makanan kepada unit-unit yang ringkas untuk diserap kedalam darah untuk kegunaan akiviti sel Mengkumuhkan sisa pencernaan sebagai bahan najis
Sistem
Organ
10. Urinari Ginjal Ureter Pundi kencing Uretra
Fungsi Menyingkirkan bahan kumuh Mengawal isipadu dan komposisi bahan kimia Mengimbangkan paras asid dan alkali dalam darah
Sistem 11. Reproduktif
Organ a) Lelaki Penis Testes Vesikel semen Kelenjar prostat Uretra b) Perempuan Ovari Tiub foliopio Uterus Vagina
Fungsi Menghasilkan zuriat Menghasilkan hormon seks
1.2.2 Hubungkait Sistem Tubuh Gambarajah 2: Hubungkait Sistem Rangka Dengan Sistem Yang Lain 1. Sistem integumentari •Sintesis Vitamin D penting untuk penyerapan normal kalsium dan fosforus (diperlukan untuk tumbesaran tulang) 2. Sistem Otot
4. Sistem Endokrina •Melindungi organ-organ endokrina khususnya dalam otak,dada dan kaviti pelvik •Tumbesaran tulang dikawalatur oleh hormon tumbesaran, tiroid dan seks •Mobilasi kalsium dikawalatur oleh hormon-hormon parathormon dan kalsitonin
•Membekal kalsium untuk penguncupan otot •Tulang-tulang bertindak sebagai tuas untuk menghasilkan pergerakan tubuh •Menstabilkan kedudukan tulang •Ketegangan pada tendon meransang tumbesaran tulang 3. Sistem Saraf •Membekal kalsium untuk fungsi saraf •Melindungi otak,saraf tunjang •Reseptor pada sendi memberi maklumat tentang kedudukan tubuh •Mengawal kedudukan tulang dengan mengawal pengucupan otot
5. Sistem kardiovaskular •Menyediakan kalsium untuk pengucupan otot kardiak •Sel-sel darah dihasilkan dalam sum-sum merah tulang •Membekal oksigen dan mengkumuh karbon dioksida
8. Sistem Urinari •Melindungi ginjal dan ureter •Pelvis melindungi pundi kencing dan uretra proksimal •Memelihara kalsium dan fosfat untuk tumbesaran tulang •Mengkumuh bahan sisa Untuk semua sistem •Memberi sokongan mekanikal •Stor tenaga •Stor kalsium dan fosfat
6. Sistem Respiratori •Pergerakan tulang rusuk penting untuk pernafasan •Rangka mengelilingi dan melindungi paru-paru •Membekal oksigen dan mengkumuh karbon dioksida 7. Sistem Pencernaan •Tulang rusuk melindungi sebahagian daripada Hepar dan usus •Membekal nutrien,kalsium dan fosfat