1928

Druk nr 1928 Warszawa, 2 marca 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu ni"ej podpisani pos!owie wnosz# projekt ustawy:

- o uregulowaniu niektórych stosunków prawnych dotycz!cych opcji walutowych i zmianie innych ustaw. Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upowa"niamy pani# pose! Aleksandr$ Natalli-%wiat. (-) Waldemar Andzel; (-) Iwona Arent; (-) Marek Ast; (-) Zbigniew Babalski; (-) Piotr Babinetz; (-) Dariusz B#k; (-) Andrzej B$tkowski; (-) Mariusz B!aszczak; (-) Antoni B!#dek; (-) Piotr Cybulski; (-) Tadeusz Cyma&ski; (-) Witold Czarnecki; (-) Edward Czesak; (-) Andrzej 'wierz; (-) Zbigniew Dolata; (-) Marzenna Drab; (-) Jan Dziedziczak; (-) Jacek Falfus; (-) Zbigniew Girzy&ski; (-) Szymon Stanis!aw Gi"y&ski; (-) Mieczys!aw Golba; (-) Marian Tomasz Goli&ski; (-) Kazimierz Go!ojuch; (-) Artur Górski; (-) Tomasz Górski; (-) Krystyna Grabicka; (-) Czes!aw Hoc; (-) Dawid Jackiewicz; (-) Jaros!aw Jagie!!o; (-) Grzegorz Janik; (-) Krzysztof Jurgiel; (-) Dariusz Kaczanowski; (-) Beata Kempa; (-) Izabela Kloc; (-) S!awomir K!osowski; (-) Bogus!aw Kowalski; (-) Zbigniew Kozak; (-) Leonard Krasulski; (-) Marek Kwitek; (-) Tomasz Latos; (-) Krzysztof Lipiec; (-) Adam Lipi&ski; (-) Marek (atas; (-) Krzysztof Maciejewski; (-) Antoni Macierewicz; (-) Ewa Malik; (-) Gabriela Mas!owska;

(-) Miros!awa Mas!owska; (-) Marek Matuszewski; (-) Kazimierz Matuszny; (-) Maria Nowak; (-) Stanis!aw O"óg; (-) Anna Paluch; (-) Stanis!aw Pi$ta; (-) Jacek Pilch; (-) Marek Polak; (-) Krzysztof Popio!ek; (-) El"bieta Rafalska; (-) Jan Religa; (-) Józef Rojek; (-) Nelli Rokita-Arnold; (-) Dariusz Seliga; (-) Anna Sobecka; (-) Krzysztof So&ta; (-) Piotr Stanke; (-) Stanis!aw Szwed; (-) Robert Telus; (-) Ryszard Terlecki; (-) Andrzej Walkowiak; (-) Teresa Wargocka; (-) Zbigniew Wassermann; (-) Micha! Wojtkiewicz; (-) Tadeusz Wo)niak; (-) Waldemar Wrona; (-) S!awomir Zawi*lak; (-) (ukasz Zbonikowski; (-) Jaros!aw Zieli&ski; (-) Maria Zuba; (-) Jaros!aw +aczek.

Projekt

USTAWA z dnia ....................2009 r. o uregulowaniu niektórych stosunków prawnych dotycz!cych opcji walutowych i zmianie innych ustaw.

Art. 1. W stosunku do zobowi#za& wynikaj#cych z opcji walutowych nie stosuje si$ art. 3581 § 4 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16 poz. 93)” Art. 2. W przypadku wszcz$cia przez przedsi$biorc$ post$powania s#dowego w zwi#zku z zobowi#zaniami dotycz#cymi opcji walutowych, post$powanie egzekucyjne przeciwko temu przedsi$biorcy nie mo"e by, wszcz$te, a prowadzone na podstawie bankowego tytu!u egzekucyjnego ulega zawieszeniu przez s#d z urz$du do czasu prawomocnego rozstrzygni$cia sprawy. Art. 3. W ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach s#dowych w sprawach cywilnych w art. 95 po ust. 1a dodaje si$ ust.1b w brzmieniu: „1b. Nie pobiera si$ op!at od pozwu o roszczenia o których mowa w art. 3571 i 3581 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16 poz. 93)”; Art. 4. Ustawa wchodzi w "ycie z dniem og!oszenia.

Uzasadnienie Projekt ustawy o uregulowaniu niektórych stosunków prawnych dotycz#cych opcji walutowych i zmianie innych ustaw wprowadza szczególne zasady post$powania w sprawach z zakresu zobowi#za& wynikaj#cych z opcji walutowych. Od marca 2006 roku do sierpnia 2008r. znaczna cze*, eksporterów w Polsce do*wiadczy!a trudno*ci wynikaj#cych z umocnienia si$ z!otego wobec euro. Sytuacja taka, bardzo korzystna dla importerów i konsumentów, wp!ywa!a jednak niekorzystnie na rentowno*, podmiotów nastawionych w du"ej mierze na eksport. Zabezpieczeniem dla takich podmiotów gospodarczych mia!y by, tzw. opcje walutowe. Na rynku zazwyczaj stosowane s# dwa typy prostych instrumentów pochodnych: CALL - opcja kupna waluty obcej poprzez posiadacza takiej opcji i PUT – opcja sprzeda"y waluty obcej przez posiadacza takiej opcji. Opcja CALL rodzi dla wystawcy znaczne ryzyko, z drugiej jednak strony przynosi ograniczony i najcz$*ciej znikomy zysk. Opcja PUT zak!ada znikome ryzyko i ustala margines strat kwot# zap!aty za tak# akcj$. Patrz#c na ró"nice i roz!o"enie ryzyka dla eksporterów najkorzystniejsza stawa!a si$ opcja PUT. Jak wynika z przegl#du sytuacji na rynku banki proponowa!y swoim klientom – eksporterom produkt nieco zmodyfikowany, a mianowicie z!o"ony instrument pochodny okre*lany jako „zero kosztowy”. Wewn#trz tego instrumentu znajdowa!y si$ dwie wymienione wy"ej opcje jednak w znacznej dysproporcji. Zazwyczaj opcja PUT by!a oferowana o znacznie mniejszym nominale ni" opcja CALL np. 2:1 ale w rzeczywisto*ci niektóre banki, jak wynika z informacji przekazywanych przez przedsi$biorców mediom, stosowa!y znacznie wy"sz# d)wigni$, nawet w stosunku 10:1 w zamian za niepobieranie premii nale"nej bankowi za zakup opcji PUT. W sytuacji ci#g!ej aprecjacji z!otego dla wielu firm mankament zawarty w oferowanym instrumencie z!o"onym nie by! odczuwalny. Trend taki mia! miejsce na przestrzeni ponad 20 miesi$cy. Jednak drastycznie szybkie os!abienie z!otówki na przestrzeni dwóch miesi$cy spowodowa!o wezwanie przez banki do zamkni$cia opcji i wyrównania strat. Wprowadzenie przez banki na polski rynek z!o"onego instrumentu pochodnego asymetrycznie rozk!adaj#cego ryzyko spowodowa!o znaczne straty po stronie przedsi$biorców, którzy cz$sto nie ca!kiem *wiadomie skorzystali z zaproponowanych przez banki instrumentów. Szacunkowo przedsi$biorcy zg!aszali wst$pne straty na poziomie oko!o 7,5 mld PLN. Jednak mo"na zak!ada,, wed!ug danych przytaczanych przez Komisje Nadzoru Bankowego, i" straty mog# jednak przewy"sza, 15 mld PLN. Bior#c pod uwag$ istniej#c# sytuacj$, wnioskodawcy w projekcie proponuj# wprowadzenie mechanizmu u!atwiaj#cego mo"liwo*, weryfikacji postanowie& umów na

opcje walutowe. Proponuj#c rozwi#zania zawarte w projekcie wnioskodawcy uwa"aj#, i" zmobilizuje to obie strony umów do polubownego za!atwienia sprawy w drodze negocjacji tak aby unikn#, sporu s#dowego. Wnioskodawcy nie ograniczaj# w "aden sposób innych konsensualnych form ustalenia warunków przez strony. Dopiero w sytuacji braku porozumienia i skierowania sprawy na drog$ s#dow# wnioskodawca daje przedsi$biorcy mo"liwo*, skorzystania z proponowanych w projekcie rozwi#za&. Po pierwsze w przypadku wszcz$cia przez przedsi$biorc$ post$powania s#dowego w zwi#zku z zobowi#zaniami dotycz#cymi opcji walutowych projekt wy!#cza mo"liwo*, wszcz$cia post$powanie egzekucyjne przeciwko temu przedsi$biorcy, a w sytuacji wszcz$cia ju" post$powania na podstawie bankowego tytu!u egzekucyjnego wprowadza mo"liwo*, jego zawieszenia przez s#d z urz$du do czasu prawomocnego rozstrzygni$cia sprawy. Po drugie wnioskodawcy proponuj# dokona, zmiany w art. 95 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach s#dowych w sprawach cywilnych dodaj#c nowy ust$p 1b wprowadzaj#cy zwolnienie op!at od pozwu o roszczenia o których mowa w art. 3571 i 3581 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Rozwi#zania te zabezpieczaj# przedsi$biorc$ przed bankructwem i w wielu sytuacjach og!oszeniem upad!o*ci. Zwolnienie z op!aty od pozwu u!atwi zagro"onym podmiotom ich wnoszenie bez pogorszenia swojej sytuacji finansowej. Dokonuj#c analizy sytuacji na rynku opcji walutowych mo"na zauwa"y,, "e przedsi$biorcy zawieraj#c umowy w wielu przypadkach nie byli w stanie przewidzie, tak daleko id#cych zmian kursów walut jakie mia!y miejsce w ostatnim czasie. Nieuwzgl$dnienie nadzwyczajnego charakteru waha& kursów walutowych mo"e powodowa, konieczno*, ich sprowadzenia przez s#d do warunków przewidywalnych w chwili zawierania umowy. Nale"y zatem stwierdzi,, i" aktualne zmiany kursu z!otego (spadek warto*ci) stanowi# nadzwyczajna zmian$ stosunków w porównaniu z przewidywanymi w chwili zawierania umów, co powoduje zasadno*, zastosowania przez S#dy zasady rebus sic stantibus zawartej w art. 3571 Kodeksu Cywilnego. Przepis ten mówi, i" je"eli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spe!nienie *wiadczenia by!oby po!#czone z nadmiernymi trudno*ciami albo grozi!oby jednej ze stron ra"#c# strat#, czego strony nie przewidywa!y przy zawarciu umowy, s#d mo"e po rozwa"eniu interesów stron, zgodnie z zasadami wspó!"ycia spo!ecznego, oznaczy, sposób wykonania zobowi#zania, wysoko*, *wiadczenia lub nawet orzec o rozwi#zaniu umowy. Rozwi#zuj#c umow$ s#d mo"e w miar$ potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kieruj#c si$ zasadami okre*lonymi w zdaniu poprzedzaj#cym. Zatem mo"na stwierdzi,, i" rozpatrywanie klauzul umownych opcji walutowych powinno by, prowadzone tak"e w oparciu o zasad$ rebus sic stantibus.

Zgodnie z Wyrokiem S#du Najwy"szego - Izba Cywilna z dnia 22 kwietnia 2005 r. III CK 594/2004 zmiana ustroju gospodarczego, która nast!pi"a po 1990 r., mo#e by$ uznana za „nadzwyczajn! zmian% stosunków” w rozumieniu art. 357.1 kc. Zgodnie z Wyrokiem S#du Najwy"szego - Izba Cywilna z dnia 21 kwietnia 2005 r. III CK 645/2004 je#eli dokonana zmiana stanu prawnego wp"yn%"a w istotny sposób na sytuacj% maj!tkow! nie tylko d"u#nika ale i wierzyciela, to zasadniczo powinna by$ traktowana jako nadzwyczajna zmiana stosunków w rozumieniu art. 3571 kc, cho$ ocena jej nast%pstw wymaga uwzgl%dnienia przez S!d konkretnych okoliczno&ci stanu faktycznego sprawy. Elementem szczególnie istotnym dla wspomnianej oceny wydaje si% by$ po"o#enie maj!tkowe stron w zmienionych warunkach, bowiem ocena „nadzwyczajno&ci” powinna by$ dokonywana z punktu widzenia stron stosunku zobowi!zaniowego, zwa#ywszy, #e klauzula rebus sic stantibus jest instrumentem maj!cym wzmacnia$ fundamentaln! zasad% pacta sunt servanda. W Art. 3581. § 3 kc ustawodawca okre*li! tzw. zasad$ waloryzacji - w razie istotnej zmiany si"y nabywczej pieni!dza po powstaniu zobowi!zania, s!d mo#e po rozwa#eniu interesów stron, zgodnie z zasadami wspó"#ycia spo"ecznego, zmieni$ wysoko&$ lub sposób spe"nienia &wiadczenia pieni%#nego, chocia#by by"y ustalone w orzeczeniu lub umowie. Niniejsza nowelizacja zmierza do wprowadzenia podobnego instrumentu chroni#cego s!absz# stron$ w obrocie cywilnoprawnym. Zwróci, tez nale"y uwag$, i" w chwili zawierania umów prawo polskie przewidywa!o mo"liwo*, dochodzenia roszcze& w oparciu o zasad$ rebus sic stantibus i w oparciu o przepisy dotycz#ce wad o*wiadczenia woli. Równocze*nie informuj$, i" niniejszy projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej oraz nie wywo!uje ujemnych skutków spo!eczno-gospodarczych. Ponadto szacuje si$, i" wej*cie w "ycie ustawy spowoduje obci#"enie dla bud"etu Pa&stwa w wysoko*ci ok. 5.355.000 z!.

Warszawa, 10 marca 2009 r. BAS-WAL-460/09

Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna w sprawie zgodno"ci z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu ustawy o uregulowaniu niektórych stosunków prawnych dotycz!cych opcji walutowych i zmianie innych ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: pose# Aleksandra Natalli-$wiat) Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwa!y Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2002 r., Nr 23, poz. 398, ze zmianami) sporz#dza si$ nast$puj#c# opini$:

1. Przedmiot projektu ustawy Projekt przewiduje wy!#czenie stosowania art. 3581 §4 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zmianami) w stosunku do zobowi#za& wynikaj#cych z opcji walutowych. Oznacza to zniesienie, odnosz#cego si$ do prowadz#cego przedsi$biorstwo, ograniczenia uprawnienia do "#dania zmiany wysoko*ci lub sposobu spe!nienia *wiadczenia pieni$"nego w przypadku istotnej zmiany si!y nabywczej pieni#dza po powstaniu zobowi#zania. Projekt przewiduje te", "e post$powanie egzekucyjne przeciw przedsi$biorcy nie mo"e by, wszcz$te (albo ulega zawieszeniu), w przypadku „wszcz$cia przez przedsi$biorc$ post$powania s#dowego w zwi#zku z zobowi#zaniami dotycz#cymi opcji walutowych”. Proponowane w projekcie dodanie ust$pu 1b w artykule 95 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach s#dowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zmianami) zak!ada zwolnienie z op!at od pozwu o roszczenia o zmian$ (rozwi#zanie) umowy z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków albo o zmian$ wysoko*ci lub sposobu spe!nienia *wiadczenia pieni$"nego w razie istotnej zmiany si!y nabywczej pieni#dza. Proponowana ustawa ma wej*, w "ycie z dniem og!oszenia. 2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii obj%tej projektem Prawo Unii Europejskiej nie zawiera przepisów reguluj#cych zagadnienia b$d#ce przedmiotem projektu ustawy.

2

3. Analiza przepisów projektu pod k!tem ustalonego stanu prawa Unii Europejskiej Przepisy projektu nie nale"# do materii regulacji prawa UE. 4. Konkluzja Przedmiot projektu ustawy o uregulowaniu niektórych stosunków prawnych dotycz#cych opcji walutowych i zmianie innych ustaw nie jest obj$ty prawem Unii Europejskiej.

Sporz!dzi": Zespó" Prawa Europejskiego i Mi#dzynarodowego Akceptowa": Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha" Królikowski

Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, kodeks cywilny, zobowi#zania, waluta, umowa, prawo cywilne

Warszawa, 10 marca 2009 r. BAS-WAL-461/09 Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy poselski projekt ustawy o uregulowaniu niektórych stosunków prawnych dotycz!cych opcji walutowych i zmianie innych ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: pose# Aleksandra Natalli-$wiat) jest projektem ustawy wykonuj!cej prawo Unii Europejskiej Projekt przewiduje wy!#czenie stosowania art. 3581 §4 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zmianami) w stosunku do zobowi#za& wynikaj#cych z opcji walutowych. Oznacza to, w przypadku takich zobowi#za&, zniesienie odnosz#cego si$ do prowadz#cego przedsi$biorstwo, ograniczenia uprawnienia do "#dania zmiany wysoko*ci lub sposobu spe!nienia *wiadczenia pieni$"nego w przypadku istotnej zmiany si!y nabywczej pieni#dza po powstaniu zobowi#zania. Proponowana zmiana ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach s#dowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, ze zmianami) zak!ada zwolnienie z op!at od pozwu o roszczenia o zmian$ (rozwi#zanie) umowy z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków albo o zmian$ wysoko*ci lub sposobu spe!nienia *wiadczenia pieni$"nego w razie istotnej zmiany si!y nabywczej pieni#dza. Przedmiot projektu ustawy nie jest obj$ty prawem Unii Europejskiej. Projekt ustawy o uregulowaniu niektórych stosunków prawnych dotycz#cych opcji walutowych i zmianie innych ustaw nie jest projektem ustawy wykonuj!cej prawo Unii Europejskiej. Sporz!dzi": Zespó" Prawa Europejskiego i Mi#dzynarodowego Akceptowa": Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha" Królikowski Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, kodeks cywilny, zobowi#zania, waluta, umowa, prawo cywilne

ŚF I \ f

RZECZ\-POSI'OLITEI POI-SI{IE-]

wbrŚ2Awa, dnla

/t

a 2009r. k\\retD)

KoorisjaUstanodav'cza

US T o 0 . i ł

/09

Prn BIoDis|ałKo]uoRo$'sKI N{arszalekSejmu lŁeczypospolitej Polskiej

PanIe\1arS7ał ku Szano\\,nY

Przekazu]ę

p.f\]ę te na posledzenlu\

dnl( ló k\\Letllia ]0r]g r.

1.p1nteKonllslt

cfeJ Llslau o(j,r\\ - \\' spra\!)et)oselskiegoprqellu uslJ\\\ o oclyonie prred nieuczcirv]tDipraktykamlw indnsow}mi' ]]]stlunle]llallr] oblocle niektór}m] zł o o]r)']I] . rt.sprarrieposelskiegoprojektrrrrstarr')'oureBulo\laniuniektórychstosunkórrpfau'nych dotyczącychopcji lvalutow-vchi zn]ianjeiDn\'chusta\\r, w sprawlĆ poselskjegoprojeklu usta!\\ o zlpobiezeniu skutkom spoleczno.8ospodarcz},rn zw,iązan}rnz rr,prov'adzeniemdo obrotu gospodl1czegoniektórych zł oŹonychinstrunlentów pochodn)ch.

Z powa aniem

l)rzewodniczącyKomis1r

'\\'o]Ć l.ch szaram'

OP I N I An r 2 8 0 Konrisji[lsta$odawcz€j

w sprawi€poselskiegoprojektu usta$'y o uregulo.iYaniu niektór-vchsto5unkówprnwn\'chdotyczą cychopcji walutowychi zmiaDieinnvch ustary

pIf\]ętx n.tLrosLedzeniu w dniu ló kwietnia2009r' dla NlarszalkaSejmu

Komis']a U sta\\oda\ł 'cza,na posjcdzenju rr' dniu 16 kwietnia 2009 I'' rozPalrzyla skierowanyplzez l\1arszał kasejmu - w trybie an ]'1 ust' 8 re8u]aminuSejn]u RP. ce]em ci sprawie zgodnoś ciprojektuustawy w}TienLx opLl1iiw ś \\,ietlę fgł oszonyclt\rątplL!ł oś w z Konst},tucją RP oraz Prart'em Unii Europe.jskie.jposelskiego projektu ustawy o uregu1o\janiuniektórych stosunków pra\\I}'ch dotyczących opcji rt'alutolvych i zmianre lnnYchuslaw.

Komisja, po p edstawieniuprojek1uiR'vsł tlchaniu ekspenów' Przeplov'adfił a dyskus]ęw' u}TlikL]g]osowania KomisJe

-

uznrla tcn projekt za dopuszczalny.

Komisj i Przr".rr'odniczący ''-.

Ą\.ojciech Sfalam'

r'.fBP \fitold

d..ii'iski

Warszarva. i

kwictnra2009r.

c P - t . s , Ms0 7 0 - 1 . 1 0I9I1,d2 0 0 9

SEKRETAR|AT Z"CYSZEFAKS

t.az., Lt,łC. R,:, .:, a ?../.3,|...

Pan Lccb Czapla

our"*ptw*.!.,l....9.ł '..1!.Q!..........

s*3

Zasttpca Szefa Kancelarii Sejmu

t /ao'a

W nawią zaniudo pisma z dnia 18

r (mak t'si47109) przekazu]ącego

u z.rlacuenrupntl'/'t pro;cAt uxtawv

niektórych stosunków pravnych

dot v, : , l , l , h , l p' 1i ł ' a}ul ou' l , l , l l nl t ane

przcdstarr'iam nastę pujaiąoprnię

Nar.'do\\ cgo Banku Polskiego. l. l-Iwaeigenc.alne

L W

Uu agr do zakresupodmiotLrwegoi przedmroto\ego projektu oplnir NBP

zakles podmrotowy i

przedmiotowv proponolr,anegoroz,,.i{zrnra

umo liwia]ącYprzedsiębLrl;comwystępou'anie do sądu u ząd.rniem zmiany w,'.sok.oś ci Iub sposobrr speł nienia ś u'iadczcń picnięznych jest nie\'',ł aś ciwy'ponie\\'af obejmuje on \\'\zvstkjetransakcjc,klór.".chprfedmiotcm br'Ą,opc.jervalutowe Zgodnic z art l projektu usI!rr'\.Proponc\1'ane lozrr ląz:nia dotvczył ;lb),praNdoPodobnjenlfe lransakc]izlrwieran;'ch międz'v bankami or.lz transakcji przedsiębiorstw,w których kontlahenlem nie był ani bilnk ani firnta inwestycyna' Ponadto,z ządaniem\Ą'aloryzacjisa3ov,ęjtych ś rviadczeń będą mogli u,vstąprć zarówno przedsiębiorc,v,którzy zawarli z bankami umowy opcyjne \\ celu zabezpleczeniasię przed rl.zvkiem kurso\r'yn),jak i przedsrę biolc1'. którzy spclu]!r\ł a]i n.l zmilrnlę kursu zł otĆ !.r

r ] L . 1 Św l ę r . r k | , , } s k al l ] ] . o o - ' r ] 9 \ \ , n . s : a . ' ! ]( e I e i ! n 0 2 2 8 : ] h3 : l . ] ' f ] Y r ] 2 ! t j ] ] !' 5 i 1

Prfedmiotem ustawy objęte był }'bywszystkie transakcjeopcjami \\'alutowymi,a nie tylko strategie opcyjne skł adaja.cesię jednocfeś niez opcji sprzeda y i opc]i kupna o róznych w którychnominałwystawionejprzezprzedsię biorstwo nominał ach, opc]ikupnajestwię kszy od nominał u WystawioneJprfez bankl opcJi sprzcda }'lub asymetrycznte uksztaŁou'ane Są warunki wygasania prau, i obowia.fkóu, stron umowy NBP pragnie zwrócic uu.rgę, e proponowaneprfepisy dotyczył ybyrórvnie tych prz}padków, w których banki dopeł nił y oborviązków w}nikających f dlTekt}wy N'liFlD, pomimo Jej niewdro eniado polskiego prawa' PrzyJęcie tak szerokiego zakresu podmiotowego i przedmiotowcgo fawartego w proponowanychrozwiąua iach stworzył obypowa llczagro eniedla funkcjonou'aniarynku finansowegow Polsce. wplou,adzenie mo liwoś cizau'ieszcnia przez sąd \,''szystkichpostępowań egzekucyjnych prowadzonych na podstawię bankowego tytufu egzekucyJnegoprzecirvko przedsiębiorcy w

związku z

zobowiązaniami dotycząc1mi opcji \ł alutowych budzi wątp]lwoś ci'

Na tym rozwiązaniu skorzystaliby równie prfedsiębiorcy' którzy zawierali umowy opc.]i walutowych v' celach spekulacynr'ch' Nale y spralvdzić ' czy w $,}11iku prf\Jętegn rozwiązania'banki nie będą musiał yzrviększyćrczcrw celou'ych z tyfuł uzmiany klasyfikac]i na]e noś ci' 2' Uu'agi dotyczące skutków ekonomicznyoh rozlviązań proponowanych w proJckcie ustawy. Zabezpiecza]ątransakcjeopc]i wa]uto\ł ychzawane Nalc }' zauwa yć ' e banki na.]częś cie] z klientemi z sektoranielinansowcgo poprzez zawarcie transakcjiprzeciwsta*ncj r bankiem zagraniczn}.rn(tzw' back.to-back hedging) Znaczna deprecjacja fł otego sktttkuje zatem uiemną wyceną opcji wystav,ione1 zarówno przez prfedsiębiorstwo r fakupionej przez polski bank,jak i opcji \ ystavvionelprzez polski bank w celu zabezpieczeniaot\ artcJpoz\cJi walu1olvej.W przyblizeniu oznacfa to, e strata.jaką ponosi przedsiębiorstwona transakc]i opcyjnej zou artcj z bankiem dfiał ającymw I'olsce'jest równa stracie tego banku w transakcji z bankiem fagranicznvm' Zatem w p }ladku

niespł ecenia przez przcdsiębiorst\ł 'o

zobowiązaniaz tytuł uopcji wa]utowych polskie banki uostał ybyzmusfonc do famknięcia otu'artej pofycji walutowej $,}.rrikającejz Zawarcia tnnsakcJj zabcZpieczające]w cclu nie ponoszenia dalsz),ch kosztóW związanych z dep'ec]ac]ą Zł olego' Banki poniosł yby więc

dodatko\ł e koszty

Ewentua]ne utrzlmywanie

ot\ł 'artej poz)cJi

walutowel

w oczekjwaniu na zmianę trendu kursu waluto\\,egopowiększył oby w)móg kapitał ou'i/

j,.,lEP banków

z

tytuł u ty7}.ka rynkowego' co

skutkoBał ob}' zmnieJszeniem poziomLl

v,spół czynnikóv' w}ptacalnoś ci banków i w konsekrt.enc';iogranic7cniem mo liwoś ci kredyto\{aniagospodarkr. lrt

c postępowaniaegzekuc'"jnegolub 2 projekfu usrawy przr'rtidrr.jącymo lir,r'Óś uszczęcia

za\ł .leszenieposlqpo\\.lnlapro$,adzonĆ Eona nodstau,ie bunko$,cgo t1iu}u egzclirrcyjnego ci dŹ .\Ą.prf}padkuko ystnĆ 8odla banku u,yniku oznaczał bydla banku utratęnale noś bą postępowaniasądowć go'o któr}.m mowa w pro,]ckcieustawy' wyraŹne od|ocfenic pł atnoś cl nale noś ci rv czasie i t}m sam1,mniemoznoś ćpomniejsfenia rezerw uprzednio zawiązanych na te transakcje. \\' prf}?adku niektónch banków straly z t\tuł u niewylv.iązanrasię przedsiębiorsnv mogĘ by h},cbardzowysokie(w,poró\\n]nludo 05lą lll|ę tĆ lo z za\Ąańychu!n(iu,opc},]nych w 2008 r' wyniku tinansorvego),co moglcllrv zagrozlć stabilnoś cls\siĆ mu finanso$,ego. Ju

u. IV kwanale 2008 r' wynik finanso$'y niektór}'ch baoków fostat romniejsfon}

z powodu nieu.1r'"'iązyrr'ania się prfedsiębiorstw z zalvartych rrmów opcji \ł ,allltowych, jak równiez z pou'odu za['iąz},wanja rezenv celowych w zu,iĄzku f prfewldywan)rml opóŹnleniamiw sp}aclckred\,1óu,zaciągniętych|rzez te przcdsiębiorstwa Wś ródpolskichb3nków,k(órc poniosł 1,by slratęz po\ł odunleodz!,skani.l nale nc'ś zcitytyhl dla polskiego opcji walutowych'zna]dująsię banki o isbm)m znaczeniusystĆ nro\|,Vln sektora finansowegtl i' co za t!,rn idzie, dla polskicj gospodarki' Koniecznoś ćobciązenla \ł .}.nikówfinanso\ł 'ychujemną rvyceną opcji *'a]utou.ych mogtaby wp'Jł nąćnegatywnie na zdolnoś ćbanków do prowadzenia akcji lrĆ d}towej w wyniku pomnrc]szeniakapitał ów o straty z t}'tuł Dop.]l' Ju

obecnie dostępnoś ckl'ed).tówJest og'an]czona prurz ryfyko

z\\'lązane 2 przĆ wld}vaną syruacją g.lspoda..zą oraz poz}'cję kap]lał .)\\ą b3nkó\\' . obecnie problem opcji .'valutortychwpł ywa nĆ gJt},\ł 'nie na kondycję Nale y podkreś lrćzc okreś lonej grupy

przedsiębiorstw

zaan8a owanych w

1ego

t}ptl

transakcje'

Proponowane rozu'iązania, które mogł }by skutkować ograniczeniem akcji kredytowej pogorsZ-vł oby s}tuac]ęu'szystkichpolskich przĆ dsiębiorstw PowyŹ sfenegat}\vne skutIi mogą być wydalniepo\\ię kszoneze wzg]ę duna nicprecyzyjne pro1ektu' o których m(\wx u, Lrwagachdo zakrĆ ju podmloto*ego stbrmuł o|L'irnia i

przedmiotowego projektu' Z$'racamt, u\\,:rgę ! e unienro lrrr ienlę t szczę cia

bądŹ fawjcszenie ptlstępowania sądowego u' z$,iąfku ze zobou,iąflnlami dotycząc)Tni opcji u.alutow}ch mo e dotyczyć ka degoprzedsiębiorsN\.ai ka dego t}!u fobo\Ą'iązanrź r

'r\tprJ t, I )-L) i, z lynr]u opc]i' Z 1!|.ie]mozliwoś L-i mogł ybr'\\ię c korzysta('zaró$nÓ plfedsię blorsh\3. którc rzeczvwiś cienle są zdolnc spł acaćswol.h zobowiąz.rń'ale ró$'nlĆ tę, które chcii ich po plosfu uniknąć bądź rofł o yć je rv czasie. Takie dział anie przcdsjębiorstw jest prau'dr.lpodobne rór'"niezze względu na zrt'olnleniez opł al od pozwu' o cf\m mowa w ar! ] pro.lrktu' Dodatko\'Lo, pro]Ć ki nic prec},zu]e' .1akich zobowiązań rnralclby dotr,czyć uniefuo ]iwię nie \ł sfczę cia bą dź zawieszenicpostę powaniaegfekucyinego'Wsfczę cie postęPo\-\'ania sądo\ego w związku z jakinkolwiek zobowiąfaniem d(rtycfącym Lrpcli aulonlatycznieunternozliwiał rrbl,bankowi crrzeprsvustawl, unienrozliwiająĆ eJcgo fastoso\anlc !|, sloŚuIjl.u do uczcś niej zau'artych umó\\ godzą lv zasadę pewnoś ci i egzek\Lowa]nosclumL'!\' Przyjęcic proponolr'anych rozwiązań spowt'duje, e uczestnicy obrotu goSpodarczego nle bę dą mie]i pe\\n(rś ci,e z^\\telaneptzc7'nich rrmÓ\ł \ bę dą n)o!h' b)ć slulccZniL. egzĆ k\\'ou'anena skutel biez.lc},ch i incydentalnych znrian w pra\\,1ĆZalem prf\]ęcle plopono\\'anegolofwiązania problemu opcji \ł alutov'ychmogł obymieć po\ł 'aŹne ncgat\'$.ne skutkidla obrotugospodarczego. Takre rozlviązanie znacfnio 7mniejszył ohy tak e rt,rarygodnoś ćPolski w

oczach

zagranicznvchrnwestorów,co mocł oby w konsekwencjizwiększyć premię za rvzyko naszcgo kraju. a lrm sam1'rnrr}.ł ynęł obv n3 \\frost kosftó\. finansowanladcficytu t.udZe1o\r!,eso 3

Uwagi do uzasadnienia.

Uzasadnieniedo pro]elfu nic zalvieraoceny $'pł }u'upToponoNanvch rozrrią zallna sexror bankorvy Na podstawie art .]:1ust 2 RĆ gulamjnuScjmu Rzecz}1ospolitelPol5klĆ l' do pro]ekfuusta\ł '\'doł ą cfa się uzasadnienie. które powinno prfedstawiaćprzewidyrvane skutkr sPoł eczne'gosptldarczc'finansort,el pralrne' R!'zyko f$ ia.zanL-z opcją \ł ,.llutową nie w,}nika, jak wy']aś niasię .,v uzasadnienru, z t}'pu |ej opcji (call czy put), aie f faktu czy lcst się \l"'yslawcączv nab1rvcąopcji' Ryzyko i potencjJlne koszlr' zlvią zane z wy\tawieniemopc]i sq prak1ycznrcnieograniczt'ne

r,YBP niezale nie od t}pu opcji (pomł aJąc e*'enfuahiebź rrierywł ącza]ącei wył ącza]ąceopcje). natomiastkoszly posiadacza opcji ograrriczonesą do premii Zapł aconejza opc]ę,Nle]asnym jest stwicrdzenie,

e ',patrząc na róŹnicc i

rozł o enie ryzyka

dla ekspońcrów

najkorzystnieJszastewał asię (\\'ysta\ł iona)opcJaput',' Racjonalnym Zabefpiecfenien]przcd zakup opc]r ryzykiem kufsow}.rn(wś ródopcji walutowych) jest dla takiegoprfedsiębiorst\ł ,a put' poniewa

wtedy Zyskuje on mo ]iwoś c (nie koniecznoś ć ) sprzcdafy \ł aluty

po okreś lonej, w momencle zawaIcia umo\\'yo opc]e'cenie' Nale y zaurva yć , e wedfug danych Komisji Nadzoru Finansowęgon3 dzień l3 lutego2009 r $' przlpadku przedsiębiorstw ujemna rynkowa wycena opcji walutowych w}niosł a oko,ł o 9 mld zł ' (Komunikat KomisJi Nadzoru Finansowego z dnia 1l marca 2009 r ''Podstawow,c rvnioski z analizy faanga owania przcdsiębiorstw w wa]utowe instrumenq, pochodne'.). Dodatkov'o nale y wyraź nie podkreś lic, e negatyl\'na Wycena opcji walutowcj nic ]est PrzedsiębiorsNva. ekspor|erzy, które posiadają automatvcznie stratą dta przed5jębiorst\Ą'a' przepł }.rł 'y waiu|oue nie

odnosfą po

nie

mniejsze

ni

nominał

wystawionĆ j opcji

rł ''alutowe],

proslu korzyś ci wynika]ącej Z deprecjac]i zł otego' Sfacuje slę,

Źe takich prfedsiębiorstw lcst zdecvdowana u.iększoś ć (wg analiz KNF

ok. 80%

przedsiębiorst\ł z, negatyu,ną wyceną t'aluto$ych instrumentów pochodnych ma \\,pł )'w} walutowe pź eu'y szejącenominał instrumentupochodnego). W odniesieniu do drugjego i trzecie2o akapih] na Clrugiej stronie uzasadnlenia naleź y zaz,nacz,yć ' c zgodnie z teorią finansóu. kursó[' wa]utou,Ychnie da się prognofosJc A za1emprfedsiębrorcynir tylko ,.nie byli w stanje prfewidzieć tak daleko idących fmian kursów rt'alutjakie miał y mie']scew ostatnim czasie'' a1ezupeł lic nie mogli ich przewidzieć , W fwiązku z tym nic Jest Jasne w jaki sposób sąd miał by sprowadflć kursv \'"'alut lt' chr'rilizawieraniaumowy'' ''do $'arunków przc\\'id1w,alnych Ponadto uź pv'anąw uzasadnienjunazwę ''KomisJa Nadzoru Bankowego,' nalczy zamicnić na,,KomisjaNadzoruFinansorvcgo".

II. t:waei szczegół otre 1' Nię jest Jasne,czy projeklodawcy zamielfa]4 stworzyć ustarł 'ęepizodyczną rnejącąmlcc zastoso\ł anic uył ącznie do

opcji

\ł ,alutowych z

ostatnich kilkunaslu

czy teŹ ma być to ustawastoso\ł anana za\!'szew obrocie opcjami

miesięc).

stosunkó\ł ' stosolr,aniaprzenisów ust.lwv lvy'ł aczniedo Art t i 2 nie ogranlcza]a.cznso\Ą'Ć go \'cle Ustawy, prfed \\.eJś ciemw opcli pou'stał ych lub postępowań \ł 'szczętvoh qnr/(J !\ei..la Icl \\ /\cie a a I l 4 l c l n c l n l . | . ł 5 Jp | / . n | ! $ u . | J w \ n J 5 \ n | a L J e

usl bvc wszczęte jakie ,'postępo\\,anicsądowe'' dniJ !Vszczę ta'.'PlrJę oie''pilsfę |i'l\ , egfe[ucJa ''nie mogł abyc prfcz prfedsię blL]rcęby opc1irtalutt.lvych..jes(bardzo ogotne sądowceo \\.związku z zobor,"ięirnianridoty'cząc1mi ?)' l'o\tstajc na tym (pt,r.'órlzr,vo o ustllcnie, o unieu'a nienie' przeci$'egfckuc.vjne Art' 2 Projek1u nie móu'l'

2'

egzekucla prfecr\\Ko t,ąęliwoś ć czy n:r podstawie tego przepisu ka da .) przĆ dsiębiorcvnie mo ebyć \t'szczęta

t]e ró$nie

jest lntenLja, ze sąd z urzędu z'l* iesz:l \\' drugiej jego częś ci wyra ona na pods!a\|le banko\ego t!tu|L) poŚtępo\\,aniepro\ladzone ' Ja]( mo na srę dom1'ś lic pierrl*zticzę ś tt (b' L e )' Nie wiadonojednak -zertzglqduna ogólnrkc'rroś ć egzekucyjnegc, wsfczęte prf.Z przedslęblorslu,o przepistl - u, reakc1i' na Jekie poŚtępoqanie sądl]\\e jĆ stobecniĆ Ć gzexuc\jne'Zawieszcnićtakiegopostę powania są dmusi zarviesićpostę po\,'anle jedynio c, z t}m e przcpis ten daje sądowi mo li*,c na podstawie art. ]55 .s l l]kt 3 K p Zatem, gdy bank provadfi egzekuc]ę m(,fLiwoś ć(sąd moze) Za$''icszeniaegzckuc]i A w\toczvł powództwo o pozbawieniel!1ufu na podstawlc b. l' c ' a dł uznik (przedsiębiorci!,) egfeluc]ę Art 2 pr.l]eklo\łilrlc] rt')konalnoś cralt'o inne powództwo, to sąd Drozc fewieslc sa! musl to zrobić z urfę.lu' usla\\'yzmlenia]by.Zalem o !ylr' s1anprau ny, Ć W art' 2

3

]57] i art się zwalnianiĆ od optat sądowych spraw z arl '1 w xrt, :] projeknr przerri
5

*alutorł .-J all( oic odu,ohrię sLę dcl dctinic,]l Pro]ch us1lwy n]e dei]niu]e pojęclil l)pc]l

f.twa ych $ inn..Ć h rrze!ls3oh

NiTL):D

L I t! ,7J

Z ekonomiczncgopunkfu widzenia projękt ustawy o ',urcgulolvaniuniektór!'oh opcji \'alutowychi zmianie innych ustau,'nle stanow] stosunkó$'prawnyohdot-vczących

llt

poniervaŹ1ego$'prowadzanle cfckt!,vnegorozwiąZaniatzw' problemuopcji r'r,alutowych, i sferęrcalnągospodarki na polski systemfinansort'1, mogł obynegatywniclvpł }ł rąć

,///(r

t ./ z?'@

^,t[

Warszawa,dniaoJ kwietnia2009r. PIERWSZYPREZES

sĄoU NAJWYzszEGo

POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ BSA | - 021-40/09

SEKRETABIATZ-CYSZEFA KS

t.oz. ..!{.?.:..%?-.:A-?. /.?..3... DalaWpWu......p.9...0.ł ..J0!9.'...

Pan Lech CZAPLA zastępca szefa KancelariiSejmu

lr; ''. I ł O 1471,l"|U-'L ń,l l YvL!, ,,!\ouyn,,,u1,i W odpowiedzina pismo z dnia 18 marca 2009 r' Ps-47/09 pose|skiego projektu uprzejmieprzesył amuwagi Sądu Najwy szegodo dotyczących ustawy o uregulowaniu niektórych stoiunków prawnych opcji walutowych i zmianie innych ustaw

Z povlaianiem

2oo9r. Warszawa'dniacł kwietnia

sĄD NAJwYzszY

BIUROSTUDIOWi ANALIZ

Pl' Krasińskich 2/4/6.00.951Warsz.wa BSA l-021'40109

UWAGI do poselskiegoProjektuustawy o ureguIowaniuniektórychstosunków prawnych dotyczą cychopcji waIutowychizmianie innych ustaw1

przezgrupępos|owna fł o onego Niniejszydokumentzawieraopiniędo projektu K|ubParlamentarny ''Prawoi SprawiedIiwoś c'', SejmRP VI kadencjireprezentują cych JuŹ na Ws!ę piena|eŹ ypozytywnieocenić przyję tąprzez projektodaWcóW koncepcję 'zgodnie z którą gł óWnynacisk kł adziesię na ochronę są dową przedsiębiorców' którzy zawar|i z bankami umowy opc]i Wa|utowych rozk|adem z niesymetrycznym ryzyka'Nie oznaczato jednak' e realizacjazał o eń które Uchybieniem, ocenę 'Pierwszymi najistotniejszym na bezkrytyczną zasł uguje pIzepisu mo na dostrzec.jest brak W proponowanejustawiejakiegoko|Wiek jej zakres regu|acji.Nie definiujesię W ogÓ|e poję cia .,opcji okreś |ają cego uniwersalna - podczasgdy nie istnieiede legelatanawetjakakolwiek walulowych" ') definicjaprawnaopc]|'od stronyekonomicznej poję cieopcji (''ponadgał ę ziowa ć y pochodnego, tj' dobra,któregoWańoś zale instrumentu Ujmujesię W kategoriach od ceny |ub poziomu notowańrynkowychinnego dobra (np. ceny sprzedazy ceny towaróW,kursuwymianyWa|ut'stopyprocentowej, papierówWańoś ciowych, mię dzystlonaminastą pi itp')'a roz|iczenie poziomuindeksuna rynkuregu|owanym przez Wznaczeniu prawnymopcja ogó|nieoznaczaustanow|en|e w przyszł oś ci2. zobowiązanegoz opcji (Wystawcyopcji)' w zamian za zapł atępremll. na rzecz bazowegolub uzyskania z opcji prawa do nabyciainstrumentu uprawnionego Zatem bazowego' instrumentu korzyś ze ci zmianynotowańrynkowych ewentUaInych W niektórychuję ciachdoktryny) przedmiotemUmowyopcji bę dzie (przynajmniej bazowego czasieUmowysvzedazy tzw' instrumentu ofeńazawalciaW okreś lonym I Oaleicvt iako: protekt' ) M'n|straFi1ansówz dnia12 grldnia200'1r. w sprawre zoo.aiflńlcję z 5 3 okl 4 rozporzą dze1ia wyceny zak.esJ ulawnianiaI sPosobu Prezenlacll metoo a' Lzcawar szc.ooł owvcl lasad poz' 167Ąz póŹ n.zm ) 149' (oz' Nr U' finansowych lnsiruńentów

(np akcji,Wa|ut)po okreś |onej cenie,bą dŹIez zap|a|a|ó nicypomię dzyceną instrumentU bazowegoz danegomomentU a cenąwykonania opcj|3' powy szeuwagi,do istotnychWad ,,technicznych,' Uzupeł niając za|iczyćmozna róWniez brak precyzy.inego opisu zjawiska, którego negatywnym skutkom projektowana ustawama przeciwdział ać Trzeba zatemprzypomnieći ' problemtfw' opcji Wa|utowych Wynikaz masowego'róWnoległ ego Wystawiania ''toksycznych,, przez banki i ekspońeróWpary opcji Walutowych: puf (opcjasprzeda yWalut. wystawiana Wzez bank na rzecz eksportera)oraz call (opcja kupna walut, Wystawianaprzez ekspońera na ecz banku). W znaczeniu jurydycznym Wspomniany opcji nie oznaczałjednegokontraktu' lecz dwie lówno|egł e ''pakiet.' Wystę powałWyodwróconych umowy.W którychte same podmioty ro|ach(bankbył - zobowią zanym raz Wystawcą z opą i,a Gz uprawnionym z opcji)'W istocierzeczy funkcję zabezpieczenia ekspońeróW przed ryzykiem Wa|utowym(tzw' hedging) po to' peł niłjedynie a UmowaopcjipUl podczaSgdyopcjecal/dodawanodo ',pakietu'' - zróWnowa yó oflcjalnie brakzobowią zania ekspońeróW aby - przynajmniej do za Wystawienie zapł aty opcjipUł )Nale ydodac' e bankowipremii(Wynagrodzenia instrumentu zgodniez utartąpraktykąrynkowąostatnich dwóchlat, iloś jednostek ć a (a czasamiWię cej) bazowegoopcjical/przewy szałstandardowo dWukrotnie iIoś ć jednostekinstrumentu bazowegoopc)iput' oznaczato, Ź e ju W chwi|iWystawienia opcji'z punktuWidzeniaczystoekonomicznego' ryzykozwią zanez cał ątransakcją po stronieprzedsię biorcy niŹpo stroniebanku' był ozdecydowanie Wy sze W Ź adnym z projektowanych Powyiszego opisu zjawiska nie znajdUjemy przepisóW, Nie moŹ nabowiemz góry zakladaćze ' chocia Wydajesię to konieczne. jest tak samo niekorzystna d|a przedsię biorcóW kaŹ daumowaopcji Wa|utowych i jesttak dla przedsię bio|ców Wymagatakiejsamejreakcjiustawodawcy' ',Toksyczny'' Wią zanej' naprawdę tyIkododatekopcjical W ramachtranSakcji Reasumują c,Wydaje się Wskazane'aby W toku procesu |egis|acyjnego definicję do tekstubę dą cegopodstawąda|szychprac odpowiednią Wprowadzono Dobrą IegaIną,,opcjiWaIutowej,' oraz sprecyzowanozakres reguIacjiusta\Ąry' przez W5kazóWką mo ebyć w tym zakresjeprojektstosownejustawyprzedslawioDy Ludowego,który zawieraobszernąi doś ć Klub Pose|skiPo|skiegostronnict.rva precyzyjnie czę ś ogÓ c lną ' zaprojektowaną do aktua|nego brzmieniaart' 1 projektuna|e yWyraziĆ Natomiastodnoś nie jestto regu|ac]a pozostają ca W istotnym zwią zku wą tp|iwośczy ó, W takimkształ cie 3

flnansowym; Odpowledniochodri o opcję z W dostawąrzecfywistą opcję z roz|]czeniem zob m in A. ChfopeckiOpctet lransakclelerninowe,Warszawa2001,s 152odnoś n|e do def]nic]|. 153

zprob|emem,'toksycznych.' opcji.Po zmianiebrzmieniaart.3571 k'c', z którego Usunję lofakaz wystę powania z roszczeniami rebussic sfan'lbus z'duŹ ej''k|auzuIi przez przedsię biorcÓW, da|szepozostawien|e w mocy ań' 35Br s 4 k'c. sprawia Wra enienietrafnegoWyboru.Wskazują cego na pewne rozchwianiepreferencji aksjologicznych ustawodawcy.Z jednej strony powstajezatem pytanie,czy przemyś lec ustawodawca nie powiniengenera|nie uchyleniatego pzep|su a nLe wył ączaćad hoc jego stosowanieW pewnej (W dodatku,jak był ao tym mowa, nieś ciś zakreś |e lonej) kategorii spraw4'Natomiast z drugiejstronyań' 358]s 3 k'c' najprawdopodobniej podstawąprawnądo dochodzenia nie bę dzieadekwatną przez przedsię biorcóW roszczeń przeciwkobankom z tytuł u,,pakietóW,, umow opcji Przepis' o którym mowa. ma bowjem ś cisł yzwjązek z zasallą nominalizmu (\Ąrykonania zobowią zańpienię nych w kwocieokreś |onej W kontrakcie)' Się gaćdo niegomo naty|koMedy, gdy W danymprzypadku zachodzizachwianieróWnowagi ju 'na ś Wiadczeń, tzn. ekonomiczna Wartoś ść wiadczenia nie odpowiada dł u nika skUtekzmianysił ynabywczejpieniądzaW czasie (a zaIemz wzyczyn obiektywnych)' gospodarczemu interesowi wierzyciela. lstota,,toksycznych', opcjipo|egazupeł nie na czyminnym- na Wka|kU|owanym W samą istotę''pakietu'' opcjiWalutowych nieróWnomiernym rozkł adzie ryzykaStron' Uto samienie zjawiskaWahańkUrsówWaIutowych i stratprzedsię biorcóW na opcjach z istotnązmianąsił ynabywczejpien|ą dza' o którejmowaW art 358l s 3 k.c.,po|ega na nieporozumieniu' Je eli zatem celem przepisu ma być ty|ko ochrona przedsię biorcóW z bankamina niekorzystnych zawierają cych Warunkach umowyopcji Wa|utowych' to nie Wańo' aby ustawodawca zadawałsobietrudjego stanowienia' poszukiwać przedsą damiochrony Przedsię biorcy boWiembę dąnajprawdopodobniej prawnejna innejpodstawie, Wytaczająpowództwa c zwł aszcza z ań' 58 $ 1' art 357r - ''p|zyokaĄi'' przemyś |eć generalneUchy|enie |ubz ań' 388 k c' Mo nanatomiast - ań' 3581s4 k'c'' gdy jego istnieniejest od dawnadyskusyjneUstawodawca powiniendac Wię cejswobodysą dom,klóre po||afią , roszczen|e Wzecie ocenić czy pienię ne9o o modyfikacjęwysokoś ciś Wiadczenia ma uzasadnionepodstawy. WóWczasjednaktreś cobecnegoart' 1 projektunie powinnabyć eksponowana na samympoczą tkuustawy'leczpodjejkoniec'W ramachprzepisówzmienia1ą cych' Ańykuł2 projektuprzynosiszeregrozwią zań. którychnie sposóbzaakceptować ' cał y przepis mo naodcz}.tacjako swego rodzaju',immunitet egzekucyjny'dla przedsię biorcy' cido zgodnoś ci z Konstytucją Budzi on jednakWą tpliwośco RP. a '1 zwł aszcza z a||'2' art'32 Ust' orazań' 64 ust'2 Ustawyzasadnicze]' Przepisjest przedeWszystkim nie okreś |a da|ecenieprecyzyjny' bowiem,co oznacza'wszczę cie .2Ób

P B]eski.Glosa da pastanawienia sN z dnia28 czer\fuca 2oaor', lvCKN4Za0, PrawospÓlek 2002rt 2 s 55

przez przedsię biorcępostę powaniasą dowegoW zWią zku z zobowią zaniami znaczenieka degoz Wystę pują cych W projekcie dotyczą cymi opcji Wa|Utowych''' przepisu poję ć stoi pod znakiem zapytania'Byc mo e genera|niechodził o projektodawcom o Wytoczeniepowództwaprzeciwkobankowi o ukształ towanie stosUnkuprawnegoopcji' Sam brak precyzjiju uzasadnianaruszenieań.2 gdy przesą dzao naruszeniu zasady,'dobrej legis|acji'', którastanowi Konstytucji, przezen czę ś ćskł adowązasady zaufaniaobwate|ldo państwai stanowionego państwa prawa'Przepispodwa ał by tak einnye|ementzasadydemokratycznego prawnego,zaskakiwał bybowiemjednostkioraz godził byW zasadę pewnoś ci przedsię biorcy z jakiejbowiemracjikontrahent obrotuprawnego, i bezpieczeństwa niebę dą cybankiem(np' dostawcatowaróW)'który posiada tytuł do Wszczę cia Wraz z odsetkamity|ko ś wiadczenia egzekucji'nie mógł byotrzymaóza|egł ego - sł usznie Wszczą c dł u nik czy nie - zdą iył Wcześ niej d|atego' eegzekwowany postę powanie dotyczą cymi opcji bliŹ ejnieokreś lone ''Wzwią zkuz zobowią zaniami takiejregu|acji Wyrzą dzi sobie' eWprowadzenie WaIutowrych',? Nale yuś Wiadomjc Wię cejszkody i po ytku- ito nie bankom,a innym uczestnikomobrotu nieszczę ś cie'. gospodarczego' a tylko',mieIi którzyz opcjaminiemielinicWspó|nego, ru|etki''' uczestnikowi',Wa]utowej dostarczyć coko|Wiek Dokł adniez tych samych powodóWprojektowanyań' 2 in princido Wydajesię Natomiast co do niezgodnoś zciań' 32 ust'1 sprzecznyz ań' 64 ust' 2 Konstytucji' podnieś nale c W postę powaniU egzekucyjnym y,i ochronadł u nikóW Konstytucji powinna być róWna. Tworzenie prz}ryvi|eju egzekucyjnego- W postaci swoistej. gene|alnejk|auzuIiochronnej- nie mieś cisię W adnych,cywiIizowanych standardachpostę powania'Nie ma ono uzasadnieniazw]aszczaW normachi Równie dobrze ani te W aksjologiikonstytucyjnej. zwyczajachmiędzynarodowych mógł byudzie|icochronyex lege przedegzekucjąka demu'kto np' ustawodawca usił ujekwestionowactytułwykonawczyW drodzepowództwaopozycyjnego'a nawet Taka ochronajest sprawiecywi|nej. W ogóle WytaczapowództwoW jakiejko|Wiek - w d|odze zabezpieczen!a jest powództwa- ale jej udzie|enie mo Iiwa oczywiś cie jestocenicracjonaInoś c ci sprawy,Wł adny rzecząsą du' któryznają cokoIicznośdanej a roszczeniemprocesowym' a tak e zwią zkUpomię dzy ą danymzabezpieczeniem gro ą cej zabezpieczenia szkody' do ą dania rozmiary uprawnionemu Wprowadzenie był oby , Dlategote system ochronyprzed egzekucjąktórego celowe' powinienzasadniczoopieraćsię na przepjsacho są dowym najbardziej postępowaniuzabezpieczaiącym.Ustawodawcapowinienunikać genera|izacjii po roszczeńnp' o ukształ towanie prostupozostawiÓ zabezpieczenie są domewentuaIne mo/na na podstawie ań' 3571lub ań' 388 k'c' co najwy ej slosunkuopcjiWalutowej

4

razwa yćczy , nje przyznaćsądowiW tym pzypadku - tytuł emWyjątkuod art, 732 k.p'c'_ kompetencji do udzie|enia zabezpieczenia nawetz urzę du' odnoś nie do końcowejczę ś ciań' 2 projektu naleŹ ydodacjeszczejedną 'istotną uwagę ] skoro sprzeciw projektodawców budzi dopUszczalnoś egzekucji c na podstawiebankowychtytuł óWegzekucyjnych.najprostszymrozwiązaniembył oby odebraniebankom'W sprawachobję tychzakresemregu|acjiUstawy,prawado Wystawiania BTE (co oznaczał oby Wył ą czenie W tych przypadkachstosowania przepisÓWań. 96-98 Prawa bankowego)' Natomiastgdy chodzio bankowetytuł y przed dnjemwejś cia egzekucy]ne Wystawjone w ycie Ustawy,być mo eWańo rozwa yó był oby uzaIe nienie nadaniaprzezsą d klaUzuIi WykonaInośbankowemU ci tytuł owiegzekucyjnemuod Wa|unku,Ź e bank zł o ydo depozytusą dowego zabezpieczenie WWysokoś co ci najmniej róWnejkwocieegzekwowanych roszczeń5' obecny kształ ań' ,t 3 projektunie Wydajesię zasadny'sprawyo ukształ towanie - czy to W oparcjuo konslrukcję p[awnego stosUnku kIauzuIi rebUss/cslantibt/s' czy teŹ na podstawieWaloryzacjisądowejzobowiązaniapienię nego- są zwykł ymi sprawamicywilnymi' Ichcharakter W niczymnie uzasadniageneraInego odstą pienia przezustawodawcę od pobierania opł atsą dowych'jako istotnego elementupoIityki prawa'Je eIiideąprojektodaWcóW stosowania był ouł atwienie dostę pudo są dóWd|a przedsię biorcóWposzkodowanychna skutek zawarcia''toksycznych',umóW proponowanyprzepis, wyra nie opcyjnych,to naleŹ ał oinaczej sformuł ować wskazują c' e w sprawach obję tychzakresemregulacjiprojektowane'i ustawy od opł atbylibyzwoInieni tyIkoowi przedsię biorcy' KonkIudują c,przy pozyty1//nej ocenie ogó|nego kierUnkuproponowanego rozwią faniaprobIemuopcji WaIutowych' na|e yzdecydowanieIekomendowac procesulegis|acyjnego uczestnikom bardziejrzete|ne- oraz spójnez przep|sam| przepisówUstawy' k'c' i k,p.c'- zaprojektowanie

5zmlanę

jako dodatkowyparagralw ań' 786, k,p c' mo naWprowadzić

PREZES NACZELNEJ RADY ADWOKACKIEJ

warszxwa' dnia I kwietnia 2009r'

J oanna Agcł cka'Inc,ecka

SEKRETABIATZ.CY SZEFA KS

4'(.'/....' t'dzk ł :.Q-2a':'.Q'c

? ? 0{ llLl! D a t ów p W U . ' ' ' : ' ' : ' . . . ' ' ' ' . . ' . . . . . . ' ' ' '

Pan Lcch Czapla Zastfpc! Szefa Kancelarii Sejmu RP

Dor.PS / {7 / 09

l-"-g Q""', W odpo\\'icdrina pismo z dnia 18 rnarca2009 r., doq.czapeposelskegoproJenu uslawy o uregulo\1,aniuni.których stosunków pralvry,ch c1o4'czącychopcii wolut()v,lch i z uanie i|lnvch rrrlaw uprzejmie informuję' e Naczelna Rada Adrr,okacka negatlwnie opiniuje przygoto\\.anyprojekt, uwa ającgo za wycinkouy' niedostrz.gając), cał oksztallu materii.

' POLNISCHE FECHTSANWALTSKATMER THE POLISH BAR COUNCII.. CONSEIL NATIONALDES BAFREAUX

' TNAEHbIi COBETANBOKATOB

.rL

NT\