1914

Druk nr 1914 Warszawa, 22 kwietnia 2009 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Marsza!ek Senatu Szanowny Pan Bronis!aw Komorowski Marsza!ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marsza!ku Zgodnie z art. 121 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przekaza" Panu Marsza!kowi do rozpatrzenia przez Sejm podj#t$ przez Senat na 31. posiedzeniu w dniu 22 kwietnia 2009 r. uchwa!#:

- w sprawie ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych, ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Z powa%aniem (-) Bogdan Borusewicz

UCHWA!A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 22 kwietnia 2009 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych, ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 3 kwietnia 2009 r., ustawy o zmianie ustawy o partiach politycznych, ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, wprowadza do jej tekstu nast#puj$ce poprawki: 1)

tytu! ustawy otrzymuje brzmienie: "o zmianie ustawy o partiach politycznych oraz niektórych innych ustaw";

2)

w art. 1: a) skre&la si# pkt 1, b) dodaje si# pkt 2a w brzmieniu: "2a) po art. 29 dodaje si# art. 29a w brzmieniu: "Art. 29a. 1. 'rodki finansowe pochodz$ce z subwencji mog$ by" wykorzystywane

na

upowszechnianie

dzia!a(

i

celów

programowych partii politycznej prowadzone w formie odp!atnego rozpowszechniania reklam i audycji w programach nadawców radiowych i telewizyjnych oraz odp!atnych og!osze( i reklam w prasie drukowanej, wy!$cznie w okresie kampanii wyborczej w wyborach do Sejmu i do Senatu, w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej

Polskiej,

w

wyborach

do

Parlamentu

-2Europejskiego oraz w wyborach organów jednostek samorz$du terytorialnego. 2. Wydatki na cel, o którym mowa w ust. 1, mog$ by" dokonywane tylko za po&rednictwem Funduszu Wyborczego i na zasadach, okre&lonych w odr#bnych przepisach, dotycz$cych wydatkowania &rodków na kampanie wyborcze. 3. 'rodki finansowe pochodz$ce z subwencji nie mog$ by" wykorzystywane

na

upowszechnianie

dzia!a(

i

celów

programowych partii politycznej w formie, stanowi$cych jednolit$ ca!o&", plakatów i hase!, których powierzchnia przekracza 2 m2.";"; 3)

w art. 1 skre&la si# pkt 2;

4)

w art. 1 w pkt 3, ust. 3 otrzymuje brzmienie: "3. Partia polityczna, która otrzymuje subwencj#, przekazuje co najmniej 15% subwencji na Fundusz Ekspercki.";

5)

w art. 1 w pkt 3, ust. 4 otrzymuje brzmienie: "4. 'rodki finansowe zgromadzone w ramach Funduszu Eksperckiego mog$ by" wykorzystywane na finansowanie ekspertyz prawnych, politycznych, socjologicznych i spo!eczno-ekonomicznych, organizowanych przez parti# polityczn$ konferencji i sympozjów oraz dzia!alno&ci wydawniczo-edukacyjnej, zwi$zanych z dzia!alno&ci$ statutow$ partii politycznej. Finansowanie ekspertyz odbywa si# w drodze umów cywilnoprawnych.";

6)

w art. 1 dodaje si# pkt 4 w brzmieniu: "4) w art. 34a ust. 1a otrzymuje brzmienie: "1a. Odrzucenie informacji nast#puje w razie stwierdzenia wykorzystania przez parti# polityczn$ &rodków z otrzymanej subwencji na cele niezwi$zane z dzia!alno&ci$ statutow$, z naruszeniem art. 29a lub z naruszeniem art. 30 ust. 3.".";

-37)

art. 2 - 4 otrzymuj$ brzmienie: "Art. 2. W ustawie z dnia 27 wrze&nia 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2000 r. Nr 47, poz. 544, z pó)n. zm.) wprowadza si# nast#puj$ce zmiany: 1) w art. 79 po ust. 1 dodaje si# ust. 1a w brzmieniu: "1a. Zabrania si# umieszczania stanowi$cych jednolit$ ca!o&" plakatów lub hase! wyborczych, których powierzchnia przekracza 2 m2."; 2) po art. 88e dodaje si# art. 88ea w brzmieniu: "Art. 88ea. Kto umieszcza plakaty lub has!a wyborcze z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 79 ust. 1a, podlega karze grzywny."; 3) art. 88k otrzymuje brzmienie: "Art. 88k. Do post#powania w sprawach, o których mowa w art. 88b, art. 88e, art. 88ea, art. 88f i art. 88h, stosuje si# przepisy o post#powaniu w sprawach o wykroczenia.". Art. 3. W ustawie z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547, z pó)n. zm.) wprowadza si# nast#puj$ce zmiany: 1) w art. 71 po ust. 1 dodaje si# ust. 1a w brzmieniu: "1a. Zabrania si# umieszczania stanowi$cych jednolit$ ca!o&" plakatów lub hase! wyborczych, których powierzchnia przekracza 2 m2."; 2) w art. 199a w ust. 1 po pkt 1 dodaje si# pkt 1a w brzmieniu: "1a) umieszcza stanowi$ce jednolit$ ca!o&" plakaty lub has!a wyborcze, których powierzchnia przekracza 2 m2,". Art. 4. W ustawie z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2007 r. Nr 190, poz. 1360 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056) w art. 90 po ust. 1 dodaje si# ust. 1a w brzmieniu: "1a. Zabrania si# umieszczania stanowi$cych jednolit$ ca!o&" plakatów lub hase! wyborczych, których powierzchnia przekracza 2 m2.".";

-48)

dodaje si# art. 4a i 4b w brzmieniu: "Art. 4a. W ustawie z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpo&rednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984, z pó)n. zm.) w art. 27b w ust. 1 po pkt 1 dodaje si# pkt 1a w brzmieniu: "1a) umieszcza stanowi$ce jednolit$ ca!o&" plakaty lub has!a wyborcze, których powierzchnia przekracza 2 m2,". Art. 4b. W ustawie z dnia 23 stycznia 2004 r. - Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego (Dz. U. Nr 25, poz. 219, z 2006 r. Nr 218, poz. 1592 oraz z 2007 r. Nr 25, poz. 162 i Nr 112, poz. 766) w art. 148 po pkt 1 dodaje si# pkt 1a w brzmieniu: "1a) umieszcza stanowi$ce jednolit$ ca!o&" plakaty lub has!a wyborcze, których powierzchnia przekracza 2 m2,".";

9)

w art. 5 wyrazy "art. 28 ust. 7" zast#puje si# wyrazami "art. 29a ust. 1 i 3";

10)

dodaje si# art. 5a w brzmieniu: "Art. 5a. 1. W 2009 r., z zastrze%eniem ust. 2, i w 2010 r. wysoko&" rocznej subwencji, o której mowa w art. 28 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857, z pó)n. zm.), dla danej partii politycznej albo koalicji wyborczej ustalana jest na zasadzie stopniowej degresji proporcjonalnie do !$cznej liczby g!osów wa%nych oddanych na listy okr#gowe kandydatów na pos!ów tej partii albo koalicji wyborczej, w rozbiciu na liczby g!osów odpowiadaj$ce poszczególnym przedzia!om okre&lonym w procentach, wed!ug nast#puj$cego wzoru: S = W1 x M1 + W2 x M2 + W3 x M3 + W4 x M4 + W5 x M5 + W6 x M6 gdzie poszczególne symbole oznaczaj$: S - kwot# rocznej subwencji, W1-6 - liczby g!osów kolejno obliczane dla ka%dego wiersza poni%szej tabeli, podane odr#bnie w wyniku rozbicia !$cznej liczby g!osów wa%nych oddanych w skali kraju !$cznie na listy okr#gowe kandydatów na pos!ów danej partii politycznej albo koalicji wyborczej, odpowiednio do wyznaczonego w procentach przedzia!u, M1-6 - wysoko&" kwoty w z!otych dla kolejnych wierszy poni%szej tabeli:

-5G!osy wa%ne oddane w ca!ym kraju !$cznie na listy okr#gowe kandydatów na pos!ów danej Wysoko&" kwoty za jeden g!os (M) partii politycznej albo koalicji wyborczej w rozbiciu odpowiednio dla ka%dego przedzia!u

Wiersz

Procent 1 2 3 4 5 6

Liczba g!osów (W)

do 5% powy%ej 5% do 10% powy%ej 10% do 15% powy%ej 15% do 20% powy%ej 20% do 30% powy%ej 30%

10 z!otych 7 z!otych 50 groszy 6 z!otych 50 groszy 1 z!oty 50 groszy 25 groszy

2. Pierwsz$ kwartaln$ rat# w 2009 r., o której mowa w art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych, wyp!aca si# w wysoko&ci obliczonej na podstawie art. 29 ust. 1 tej ustawy. 3. Druga, trzecia i czwarta kwartalna rata za 2009 r. wyp!acana jest w wysoko&ci obliczonej w sposób okre&lony w ust. 1. 4. Do subwencji w wysoko&ci, o której mowa w ust. 1, stosuje si# odpowiednio przepisy art. 29 ust. 2 i 6 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych."; 11)

dodaje si# art. 5b w brzmieniu: "Art. 5b. Przepisy art. 2-4b maj$ zastosowanie do wyborów zarz$dzonych po up!ywie 6 miesi#cy od dnia wej&cia w %ycie niniejszej ustawy.";

12)

art. 6 otrzymuje brzmienie: "Art. 6. Ustawa wchodzi w %ycie po up!ywie 14 dni od dnia og!oszenia". MARSZA!EK SENATU

Bogdan BORUSEWICZ

-6-

UZASADNIENIE

Podzielaj$c stanowisko Sejmu dotycz$ce czasowego ograniczenia wysoko&ci wyp!acanych partiom politycznym z bud%etu pa(stwa subwencji na dzia!alno&" statutow$, wprowadzenia dodatkowych rygorów zwi$zanych z wydatkowaniem przez partie polityczne &rodków pochodz$cych z tych subwencji oraz wprowadzenia zakazu umieszczania plakatów i hase! wyborczych, których powierzchnia przekracza 2 m2, Senat uzna! za konieczne wprowadzenie 12 poprawek do ustawy nowelizuj$cej ustaw# o partiach politycznych oraz ordynacje wyborcze: parlamentarn$, prezydenck$ i samorz$dow$. Poprawki maj$ charakter doprecyzowuj$cy, porz$dkuj$cy i uzupe!niaj$cy regulacje uchwalone przez Sejm. W poprawce nr 1 Senat skróci! tytu! ustawy nowelizuj$cej poprzez wskazanie jedynie tytu!u podstawowej ustawy nowelizowanej. Zabieg ten pozwoli! na usuni#cie usterek techniczno-legislacyjnych dotychczasowego tytu!u oraz umo%liwi! wprowadzenie poprawek nr 7 i 8. Poprawki nr 2 i 9 doprecyzowuj$ i porz$dkuj$ przepisy wprowadzaj$ce dodatkowe ograniczenia zwi$zane z wydatkowaniem przez partie polityczne &rodków pochodz$cych z subwencji bud%etowych. Bior$c pod uwag# zastrze%enia dotycz$ce zgodno&ci z Konstytucj$ dodawanego do art. 29 ustawy o partiach politycznych ust. 1a, w szczególno&ci z zasad$ zakazu retroakcji oraz ochrony interesów w toku, a tak%e powa%ne trudno&ci w stosowaniu prawa, jakie mog!oby spowodowa" wej&cie w %ycie tego przepisu, Senat w poprawkach nr 3 i 10 zmodyfikowa! ograniczenie wysoko&ci wyp!acanych partiom politycznym z bud%etu pa(stwa subwencji na dzia!alno&" statutow$ w latach 2009 i 2010, wskazuj$c, i% pierwsza rata w 2009 r.

b#dzie

wyp!acona

w

wysoko&ci

obliczonej

na

podstawie

przepisów

dotychczasowych oraz przenosz$c to ograniczenie do przepisów przej&ciowych nowelizacji. Poprawka nr 4 zwi#ksza z 10% do 15% minimaln$ cz#&" subwencji, któr$ partia polityczna b#dzie zobowi$zana przekazywa" na Fundusz Ekspercki. Jednocze&nie poprawka usuwa ograniczenie górne, tj. maksymaln$ cz#&" subwencji, któr$ partia mo%e przekaza" na ten Fundusz. Poprawka nr 5 umo%liwia wykorzystywanie &rodków Funduszu Eksperckiego na organizacj# przez parti# polityczn$ konferencji i sympozjów zwi$zanych z dzia!alno&ci$ statutow$ partii. Poprawka usuwa wprowadzone przez Sejm ograniczenie wykorzystywania

-7tych &rodków, w my&l którego "finansowanie ekspertyz mo%e odbywa" si# drog$ umów i porozumie( zawieranych przez parti# polityczn$ z wyspecjalizowanymi organizacjami oraz instytucjami". W poprawce nr 6 Senat zobowi$za! Pa(stwow$ Komisj# Wyborcz$ do odrzucenia informacji finansowej o otrzymanej subwencji w razie naruszenia przez parti# wprowadzanych ogranicze( zwi$zanych z wydatkowaniem &rodków pochodz$cych z tej subwencji oraz naruszenia obowi$zku przekazywania okre&lonej cz#&ci subwencji na Fundusz Ekspercki. Zdaniem Senatu brak takiej normy stanowi!by istotn$ wad# nowelizacji i móg!by prowadzi" do jawnego naruszania wprowadzanych zasad bez mo%liwo&ci w!a&ciwej reakcji ze strony PKW. Poprawki nr 7 i 8 wprowadzaj$ sankcj# karn$ za naruszenie zakazu umieszczania plakatów i hase! wyborczych, których powierzchnia przekracza 2 m2. Poprawka nr 11 odsuwa stosowanie tego zakazu do wyborów zarz$dzonych po up!ywie 6 miesi#cy od dnia wej&cia w %ycie nowelizacji. Senat dostrzeg!, i% poprzez odes!anie w art. 73 ust. 3 Ordynacji wyborczej do Parlamentu europejskiego zakaz ten b#dzie dotyczy! tak%e eurowyborów, a poprzez odes!anie w art. 2 ust. 2 ustawy o bezpo&rednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta - tak%e tych wyborów. W wersji uchwalonej przez Sejm tak istotna zmiana dotycz$ca zasad prowadzenia agitacji wyborczej mog!aby wej&" w %ycie – w trakcie kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego oraz przeprowadzanych lokalnie wyborów uzupe!niaj$cych, przedterminowych i ponownych. W przedstawionej poprawce Senat wskaza! termin wynikaj$cy z uzasadnienia wyroku Trybuna!u Konstytucyjnego z dnia 3 listopada 2006 r. (sygn. akt K 31/06). Maj$c na wzgl#dzie zasady okre&lone w art. 4 ustawy o og!aszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, Senat w poprawce nr 12 wskaza!, i% nowelizacja wejdzie w %ycie po up!ywie 14 dni od dnia jej og!oszenia.