1349

Druk nr 1349 Warszawa, 30 wrze!nia 2008 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Komisja do Spraw Kontroli Pa"stwowej KOP-020-1-2008

Pan Bronis#aw Komorowski Marsza#ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu, Komisja do Spraw Kontroli Pa"stwowej wnosi projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o Najwy!szej Izbie Kontroli. Do reprezentowania stanowiska Komisji w pracach nad projektem ustawy zosta# upowa$niony pose# Miros#aw Seku#a. Przewodnicz%cy Komisji (-) Arkadiusz Czartoryski

Projekt

USTAWA z dnia........................2008 r. o zmianie ustawy o Najwy!szej Izbie Kontroli Art. 1. W ustawie z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwy$szej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701) wprowadza si& nast&puj%ce zmiany: 1) w art. 2 uchyla si& ust. 4; 2) art. 2a otrzymuje brzmienie: „Art. 2a. Ilekro' w ustawie mówi si& o: 1) samorz%dzie województwa - nale$y przez to rozumie' gmin&, powiat, samorz%d województwa oraz inne samorz%dowe osoby prawne i samorz%dowe jednostki organizacyjne, 2) w#a!ciwej jednostce kontrolnej - nale$y przez to rozumie' kontroln% jednostk& organizacyjn% Najwy$szej Izby Kontroli przeprowadzaj%c% post&powanie kontrolne w jednostce kontrolowanej, 3) kierowniku jednostki kontrolowanej - nale$y przez to rozumie' osob&, która zgodnie z przepisami okre!laj%cymi ustrój jednostki jest odpowiedzialna za dzia#alno!' tej jednostki i jest uprawniona do jej reprezentowania, a tak$e: a) osob& pe#ni%c% obowi%zki kierownika jednostki kontrolowanej lub upowa$nionego zast&pc&, b) upowa$nionego sekretarza lub podsekretarza stanu, zast&pc& kierownika urz&du centralnego albo dyrektora generalnego - w zakresie przydzielonych im zada" obj&tych zakresem kontroli, je$eli jednostk% kontrolowan% jest naczelny lub centralny organ administracji rz%dowej, c) pe#nomocnika Rz%du powo#anego na podstawie innych przepisów - w zakresie powierzonych mu zada", d) osob& kieruj%c% pracami organu wieloosobowego.”; 3) w art. 3 po wyrazach „organizacyjno-administracyjnej” dodaje si& wyrazy „ , w tym realizacj& zada" audytu wewn&trznego,”; 4) w art. 4: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Najwy$sza Izba Kontroli kontroluje wykonanie bud$etu, realizacj& zada" audytu wewn&trznego, gospodark& finansow% i maj%tkow% Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,

2 S%du Najwy$szego, Naczelnego S%du Administracyjnego, Krajowej Rady S%downictwa, Trybuna#u Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pami&ci Narodowej - Komisji (cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Krajowego Biura Wyborczego oraz Pa"stwowej Inspekcji Pracy.”, b) w ust. 2 po wyrazach „Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,” dodaje si& wyrazy „Rzecznika Praw Dziecka,”; 5) w art. 6 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Najwy$sza Izba Kontroli wykonuje swoje zadania na podstawie rocznego planu pracy, który przedk#ada Sejmowi; mo$e te$ przeprowadza' kontrole dora)ne.”; 6) w art. 7: a) w ust. 1: - dodaje si& pkt 6a w brzmieniu: „6a) analiz& wykorzystania wynikaj%cych z kontroli wniosków dotycz%cych stanowienia lub stosowania prawa.”, - uchyla si& pkt 7, b) dodaje si& ust. 1a w brzmieniu: „1a. Najwy$sza Izba Kontroli przedstawia Sejmowi coroczne sprawozdanie ze swojej dzia#alno!ci.”; 7) w art. 9: a) zdanie wst&pne otrzymuje brzmienie: „Najwy$sza Izba Kontroli mo$e przedk#ada':”, b) pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) w#a!ciwym wojewodom i organom jednostek samorz%du terytorialnego informacje o wynikach wa$niejszych kontroli dotycz%cych dzia#alno!ci samorz%du terytorialnego.”; 8) art. 10 otrzymuje brzmienie: „Art. 10. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli podaje do wiadomo!ci publicznej, z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej, dokumenty, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 1a, art. 8 i art. 9, oraz wyst%pienia pokontrolne.”; 9) dodaje si& art. 11a w brzmieniu: „Art. 11a. 1. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e wyst%pi' do Prezesa Rady Ministrów o zaj&cie stanowiska wobec wynikaj%cych z kontroli wniosków dotycz%cych stanowienia lub stosowania prawa. 2. Stanowisko, o którym mowa w ust. 1, wraz z uzasadnieniem Prezes Rady Ministrów przedk#ada Prezesowi Najwy$szej Izby Kontroli w terminie 30 dni od dnia otrzymania wyst%pienia. 3. Uznaj%c w stanowisku, o którym mowa w ust. 1, potrzeb& zmian w przepisach powszechnie obowi%zuj%cego prawa, okre!la si& termin podj&cia prac legislacyjnych w zakresie tych zmian oraz organ odpowiedzialny za opracowanie projektu odpowiednich przepisów.”; 10) dodaje si& art. 12a w brzmieniu:

3 „Art. 12a. 1. Najwy$sza Izba Kontroli mo$e przeprowadza' kontrole wspólnie z naczelnymi organami kontroli Wspólnot Europejskich oraz naczelnymi organami kontroli innych pa"stw. 2. Zasady i zakres prowadzenia kontroli, o których mowa w ust. 1, okre!la porozumienie zawarte pomi&dzy Najwy$sz% Izb% Kontroli i organami, o których mowa w ust. 1.”; 11) w art. 21: a) w ust. 1 po wyrazach „Marsza#ka Sejmu” doda' wyrazy „ , po zasi&gni&ciu opinii w#a!ciwej komisji sejmowej,”, b) ust. 5 otrzymuje brzmienie: „5. Ze stanowiskiem wiceprezesa oraz dyrektora generalnego Najwy$szej Izby Kontroli nie mo$na #%czy' mandatu pos#a, senatora lub radnego.”; 12) w art. 22: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Marsza#ek Sejmu, na wniosek Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli, po zasi&gni&ciu opinii w#a!ciwej komisji sejmowej, powo#uje na cz#onków Kolegium: 1) 7 przedstawicieli nauk prawnych lub ekonomicznych; 2) 7 dyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych Najwy$szej Izby Kontroli lub radców Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli, spo!ród których Prezes Najwy$szej Izby Kontroli wyznacza sekretarza Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli.”, b) w ust. 4 wyrazy „Kadencja cz#onków” zast&puje si& wyrazami „Kadencja cz#onka”, c) dodaje si& ust. 7 w brzmieniu: „7. W przypadku up#ywu albo wyga!ni&cia kadencji cz#onka Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli stosuje si& odpowiednio przepisy ust. 2.”; 13) w art. 23 w ust. 2 pkt 6 otrzymuje brzmienie: „6) roczny plan pracy Najwy$szej Izby Kontroli.”; 14) dodaje si& art. 23a w brzmieniu: „Art. 23a. Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli rozpatruje równie$ zastrze$enia do wyst%pie" pokontrolnych, o których mowa w art. 54 ust. 4.”; 15) w art. 24: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli podejmuje uchwa#y wi&kszo!ci% g#osów w obecno!ci co najmniej po#owy sk#adu Kolegium w g#osowaniu tajnym.”, b) uchyla si& ust. 3, c) dodaje si& ust. 5 i 6 w brzmieniu: „5. Kierownik jednostki kontrolowanej mo$e na posiedzeniu Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli sk#ada' o!wiadczenia i wyja!nienia dotycz%ce z#o$onych zastrze$e". 6. Osoba, która by#a kierownikiem jednostki kontrolowanej w okresie obj&tym kontrol%, mo$e na swój wniosek na posiedzeniu Kolegium Najwy$szej

4 Izby Kontroli sk#ada' o!wiadczenia i wyja!nienia dotycz%ce z#o$onych zastrze$e".”; 16) dodaje si& art. 24a w brzmieniu: „Art. 24a. 1. Za udzia# w posiedzeniu Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli jego cz#onkom nieb&d%cym pracownikami Najwy$szej Izby Kontroli przys#uguje wynagrodzenie, którego wysoko!' okre!la Prezes Najwy$szej Izby Kontroli w drodze zarz%dzenia. Wynagrodzenie nie mo$e by' wy$sze ni$ pó#torakrotno!' minimalnego wynagrodzenia za prac& okre!lonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za prac&. 2. Koszty wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, s% pokrywane z bud$etu Najwy$szej Izby Kontroli.”; 17) w art. 25: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Jednostkami organizacyjnymi Najwy$szej Izby Kontroli s% departamenty, delegatury i biura.”, b) dodaje si& ust. 1a i 1b w brzmieniu: „1a. Departamenty i delegatury s% kontrolnymi jednostkami organizacyjnymi Najwy$szej Izby Kontroli. Kontrolne jednostki organizacyjne wykonuj% zadania w zakresie post&powania kontrolnego lub wspomagaj% czynno!ci kontrolne. 1b. Biura wykonuj% zadania w zakresie organizacji i obs#ugi funkcjonowania Najwy$szej Izby Kontroli.”, c) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Organizacj& wewn&trzn% Najwy$szej Izby Kontroli, w tym siedziby delegatur i zakres ich w#a!ciwo!ci terytorialnej oraz zasady udzielania przez Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli upowa$nie" do za#atwiania spraw i podejmowania decyzji w jego imieniu, okre!la statut Najwy$szej Izby Kontroli nadawany w drodze zarz%dzenia przez Marsza#ka Sejmu, na wniosek Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli po zasi&gni&ciu opinii w#a!ciwej komisji sejmowej.”; 18) w art. 26: a) w ust. 1 wyrazy „Minister Finansów” zast&puje si& wyrazami „minister w#a!ciwy do spraw bud$etu”, b) w ust. 2 wyrazy „Ministra Finansów” zast&puje si& wyrazami „ministra w#a!ciwego do spraw bud$etu”, c) w ust. 3 dodaje si& zdanie drugie w brzmieniu: „Tryb przeprowadzania kontroli okre!la regulamin Sejmu.”; 19) w art. 28 dotychczasow% tre!' oznacza si& jako ust. 1 i dodaje si& ust. 2 w brzmieniu: „2. Przygotowanie kontroli obejmuje w szczególno!ci opracowanie programu kontroli lub tematyki kontroli, w których uwzgl&dnia si&: 1) wyniki wcze!niejszych kontroli, 2) wyniki bada" analitycznych okre!lonych problemów oraz skarg i wniosków,

5 3) opinie naukowe i specjalistyczne, 4) informacje i dane pochodz%ce od jednostek, o których mowa w art. 2 i art. 4, i innych podmiotów.”; 20) dodaje si& art. 28a w brzmieniu: „Art. 28a. 1. Kontrol& uj&t% w rocznym planie pracy Najwy$szej Izby Kontroli prowadzi si& wed#ug programu kontroli zatwierdzonego przez Prezesa lub wiceprezesa Najwy$szej Izby Kontroli. 2. Kontrol& dora)n% prowadzi si& za zgod% Prezesa lub wiceprezesa Najwy$szej Izby Kontroli wed#ug tematyki kontroli zatwierdzonej przez dyrektora w#a!ciwej jednostki kontrolnej. Je$eli kontrola dora)na prowadzona jest przez kilka jednostek kontrolnych, tematyk& kontroli zatwierdza dyrektor jednostki koordynuj%cej kontrol&. 3. Program kontroli i tematyka kontroli s% dokumentami chronionymi tajemnic% kontrolersk%, udost&pnianymi pracownikom Najwy$szej Izby Kontroli w zwi%zku z wykonywaniem zada" s#u$bowych. Innym osobom program kontroli lub tematyka kontroli mo$e zosta' udost&pniona w uzasadnionych przypadkach za zgod% Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli.”; 21) art. 29 otrzymuje brzmienie: „Art. 29. 1. Dla realizacji celu, o którym mowa w art. 28: 1) kierownicy jednostek, o których mowa w art. 2 i art. 4, maj% obowi%zek niezw#ocznie przedk#ada' na $%danie Najwy$szej Izby Kontroli wszelkie dokumenty i materia#y, w tym na no!nikach elektronicznych, niezb&dne do przygotowania lub przeprowadzenia kontroli, a tak$e umo$liwi' dost&p do baz danych, z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej, 2) upowa$nieni przedstawiciele Najwy$szej Izby Kontroli maj% prawo do: a) swobodnego wst&pu do obiektów i pomieszcze" jednostek kontrolowanych, b) wgl%du do wszelkich dokumentów zwi%zanych z dzia#alno!ci% jednostek kontrolowanych, pobierania oraz zabezpieczania dokumentów i innych materia#ów dowodowych, z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej, c) przeprowadzania ogl&dzin obiektów, sk#adników maj%tkowych i przebiegu okre!lonych czynno!ci, d) wzywania i przes#uchiwania !wiadków, e) $%dania udzielenia wyja!nie" przez osoby, które wykonuj% lub wykonywa#y prac& na podstawie stosunku pracy lub innej umowy w jednostkach kontrolowanych, f) zasi&gania w zwi%zku z przygotowywan% lub przeprowadzan% kontrol% informacji oraz $%dania dokumentów od jednostek niekontrolowanych, a tak$e $%dania wyja!nie" od pracowników tych jednostek,

6 g) korzystania z pomocy bieg#ych i specjalistów, h) zwo#ywania narad w zwi%zku z przeprowadzan% kontrol%, i) przetwarzania danych osobowych, w tym danych, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z pó)n. zm. 1)), je$eli jest to niezb&dne do przeprowadzenia kontroli. 2. Dost&p Najwy$szej Izby Kontroli do dokumentów i materia#ów potrzebnych do ustalenia stanu faktycznego w zakresie kontrolowanej dzia#alno!ci lecz zawieraj%cych informacje stanowi%ce tajemnic& ustawowo chronion% mo$e by' wy#%czony lub ograniczony jedynie na podstawie innych ustaw.”; 22) w art. 30: a) ust. 1 i 2 otrzymuj% brzmienie: „1. Kontrol& przeprowadzaj% pracownicy Najwy$szej Izby Kontroli, o których mowa w art. 66a, zwani dalej „kontrolerami”, na podstawie legitymacji s#u$bowej i upowa$nienia do przeprowadzenia kontroli, z zastrze$eniem ust. 3 i 4. 2. Upowa$nienia do przeprowadzenia kontroli wydaj%: Prezes Najwy$szej Izby Kontroli, wiceprezesi oraz dyrektorzy i wicedyrektorzy kontrolnych jednostek organizacyjnych Najwy$szej Izby Kontroli.”, b) dodaje si& ust. 2a w brzmieniu: „2a. W upowa$nieniu do przeprowadzenia kontroli nale$y w szczególno!ci wskaza': 1) imi& i nazwisko kontrolera oraz kontroln% jednostk& organizacyjn% Najwy$szej Izby Kontroli, 2) podstaw& prawn% podj&cia kontroli, 3) numer i tytu# kontroli, 4) nazw& i adres jednostki kontrolowanej.”, c) ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Do przeprowadzenia kontroli uprawnieni s% równie$ Prezes Najwy$szej Izby Kontroli, wiceprezesi, dyrektor generalny Najwy$szej Izby Kontroli; kontrola taka przeprowadzana jest, z zastrze$eniem ust. 4, na podstawie legitymacji s#u$bowej.”, d) w ust. 4 wyrazy „zakwalifikowanych jako tajne specjalnego znaczenia” zast&puje si& wyrazami „zawieraj%cych informacje niejawne oznaczone jako !ci!le tajne”, e) dodaje si& ust. 5 w brzmieniu: „5. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli okre!li, w drodze zarz%dzenia, wzór legitymacji s#u$bowej. Zarz%dzenie podlega og#oszeniu w Dzienniku Urz&dowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.”; 23) w art. 31 ust. 3-5 otrzymuj% brzmienie: 1)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta#y og#oszone w Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 25, poz. 219 i Nr 33, poz. 285, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 oraz z 2007 r. Nr 165, poz. 1170 i Nr 176, poz. 1238.

7 „3. O przyczynach powoduj%cych wy#%czenie kontroler lub kierownik jednostki kontrolowanej niezw#ocznie zawiadamia na pi!mie dyrektora w#a!ciwej jednostki kontrolnej, w której kontroler wykonuje obowi%zki. 4. O wy#%czeniu kontrolera postanawia dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej. Na postanowienie o wy#%czeniu za$alenie nie przys#uguje. 5. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e, na wniosek lub z urz&du, postanowi' o wy#%czeniu z post&powania kontrolnego w#a!ciwej jednostki kontrolnej, je$eli wyniki kontroli mog#yby oddzia#ywa' na prawa lub obowi%zki dyrektora albo wicedyrektora tej jednostki, lub osób im bliskich, o których mowa w ust. 1; w przypadku wy#%czenia Prezes Najwy$szej Izby Kontroli wyznacza do post&powania kontrolnego inn% jednostk& kontroln%, powiadamiaj%c o tym Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli.”; 24) art. 34 otrzymuje brzmienie: „Art. 34. 1. Jednostka kontrolowana ma prawo do uzyskania zwrotu kosztów wynagrodzenia dla pracowników jednostki kontrolowanej uczestnicz%cych w post&powaniu kontrolnym prowadzonym w dniach wolnych od pracy i poza godzinami pracy oraz kosztów zwi%zanych z korzystaniem przez kontrolera z urz%dze" technicznych i !rodków transportu jednostki kontrolowanej. 2. Koszty, o których mowa w ust. 1, s% pokrywane z bud$etu Najwy$szej Izby Kontroli. 3. Kierownik jednostki kontrolowanej sk#ada, do dyrektora w#a!ciwej jednostki kontrolnej, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyst%pienia pokontrolnego, pod rygorem utraty roszczenia, umotywowany wniosek o pokrycie poniesionych kosztów, o których mowa w ust. 1.”; 25) dodaje si& art. 35a-35c w brzmieniu: „Art. 35a. 1. Kontroler dokumentuje ustalenia kontroli w aktach kontroli. 2. Akta kontroli obejmuj% w szczególno!ci upowa$nienie do przeprowadzenia kontroli, protoko#y z przeprowadzonych czynno!ci dowodowych, notatki s#u$bowe oraz inne dokumenty i materia#y dowodowe, a tak$e wyst%pienie pokontrolne, zastrze$enia i dokumenty zwi%zane z ich rozpatrywaniem. 3. Kierownik jednostki kontrolowanej lub osoba przez niego upowa$niona ma prawo wgl%du do akt kontroli i sporz%dzania z nich odpisów, z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej. 4. Za zgod% Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli akta kontroli lub poszczególne dokumenty wchodz%ce w ich sk#ad mog% by' udost&pniane tak$e innym osobom, z zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej. Art. 35b. 1. Kontroler sporz%dza protokó# z przeprowadzenia czynno!ci dowodowej, gdy ustawa tak stanowi. W innych przypadkach kontroler mo$e sporz%dzi' notatk& s#u$bow% albo wydruk potwierdzaj%cy przekazanie informacji w formie elektronicznej. 2. Protokó# powinien zawiera':

8 1) oznaczenie czynno!ci, czasu i miejsca jej przeprowadzania oraz osób w niej uczestnicz%cych, 2) opis przebiegu czynno!ci wraz z o!wiadczeniami i wnioskami osób w niej uczestnicz%cych, 3) opis innych istotnych okoliczno!ci dotycz%cych przebiegu czynno!ci. 3. Protokó# oraz ka$d% jego stron& podpisuj% wszystkie osoby bior%ce udzia# w czynno!ci dowodowej. Przed podpisaniem protoko#u kontroler daje go do przeczytania osobom bior%cym udzia# w czynno!ci dowodowej lub odczytuje go, czyni%c o tym wzmiank&. 4. Osoby bior%ce udzia# w czynno!ci dowodowej, przed podpisaniem protoko#u mog% $%da' sprostowania jego tre!ci i zamieszczenia w nim informacji dotycz%cych ich praw lub interesów. 5. Skre!lenia lub uzupe#nienia poczynione w protokole wymagaj% omówienia podpisanego przez osoby uczestnicz%ce w czynno!ci. 6. W razie niemo$liwo!ci lub odmowy podpisania protoko#u nale$y uczyni' o tym wzmiank&, podaj%c przyczyny braku podpisu. 7. Je$eli zeznania, wyja!nienia lub o!wiadczenia s% sk#adane do protoko#u przez osob& niew#adaj%c% j&zykiem polskim do udzia#u w czynno!ci dowodowej nale$y wezwa' t#umacza, który przek#ada tre!' zeznania, wyja!nienia lub o!wiadczenia na j&zyk polski oraz podpisuje protokó#. Do t#umacza stosuje si& odpowiednio przepisy art. 49 ust. 4-6 i art. 50 ust. 2 dotycz%ce specjalistów. Art. 35c. 1. Oczywiste omy#ki pisarskie lub rachunkowe w dokumentach wytworzonych przez kontroln% jednostk& organizacyjn% Najwy$szej Izby Kontroli mo$na sprostowa' w ka$dym czasie. 2. Sprostowania dokonuje kontroler lub dyrektor kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli, sporz%dzaj%c w dokumencie adnotacj& zawieraj%c% tre!' i dat& sprostowania oraz podpis. 3. O tre!ci sprostowania dokumentu nale$y powiadomi' podmioty, którym dokument zosta# uprzednio przekazany.”; 26) w art. 36: a) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Postanowienie o zwolnieniu materia#ów dowodowych spod zabezpieczenia wydaje kontroler. Na postanowienie o odmowie zwolnienia materia#ów spod zabezpieczenia s#u$y za$alenie.”, b) dodaje si& ust. 3 w brzmieniu: „3. Zwrot zabezpieczonych materia#ów dowodowych nast&puje za pokwitowaniem.”; 27) art. 37 otrzymuje brzmienie: „Art. 37. 1. Kontroler mo$e sporz%dza', a w razie potrzeby mo$e za$%da' od kierownika jednostki kontrolowanej sporz%dzenia w terminie wyznaczonym przez kontrolera, niezb&dne dla kontroli kopie lub wyci%gi z dokumentów, jak równie$ zestawienia i obliczenia na podstawie dokumentów lub elektronicznych baz danych.

9 2. Zgodno!' kopii i wyci%gów oraz zestawie" i oblicze" z oryginalnymi dokumentami lub danymi z elektronicznych baz danych potwierdza kierownik komórki organizacyjnej, w której dokumenty si& znajduj%, lub osoba do tego upowa$niona. 3. Kopie i wyci%gi oraz zestawienia i obliczenia na podstawie dokumentów zabezpieczonych w trybie art. 36 mog% by' sporz%dzane tylko za zgod% i w obecno!ci kontrolera, który potwierdza ich zgodno!' z orygina#em i wydaje je za pokwitowaniem odbioru.”; 28) art. 38 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Z pobrania rzeczy sporz%dza si& protokó#.”; 29) w art. 39: a) dodaje si& ust. 2a w brzmieniu: „2a. W zwi%zku z przeprowadzan% kontrol% w zakresie niezb&dnym dla ustalenia stanu faktycznego kontroler mo$e przeprowadzi' ogl&dziny obiektów i innych sk#adników maj%tkowych, które nie stanowi% w#asno!ci jednostki kontrolowanej lub znajduj% si& poza t% jednostk%; przepis ust. 2 stosuje si& odpowiednio.”, b) ust. 3 i 4 otrzymuj% brzmienie: „3. Z przebiegu i wyniku ogl&dzin sporz%dza si& protokó#. 4. Przebieg i wyniki ogl&dzin mog% by' ponadto utrwalone za pomoc% urz%dze" technicznych s#u$%cych do utrwalania obrazu lub d)wi&ku; no!nik, na którym zosta# utrwalony obraz lub d)wi&k, stanowi za#%cznik do protoko#u.”; 30) w art. 40: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Kontroler mo$e $%da' od osób, które wykonuj% lub wykonywa#y prac& w jednostce kontrolowanej na podstawie stosunku pracy lub innej umowy, udzielenia mu, w terminie przez niego wyznaczonym, ustnych lub pisemnych wyja!nie" w sprawach dotycz%cych przedmiotu kontroli.”, b) w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) informacji obj&tych tajemnic% ustawowo chronion% inn% ni$ tajemnica s#u$bowa, do których dost&p Najwy$szej Izby Kontroli zosta# wy#%czony albo nie zosta#y spe#nione warunki do przekazania informacji, do których dost&p Najwy$szej Izbie Kontroli zosta# ograniczony,”, c) dodaje si& ust. 5-7 w brzmieniu: „5. Warunkiem przyj&cia pisemnych wyja!nie" jest wskazanie osoby sk#adaj%cej wyja!nienia, podanie zajmowanego przez ni% stanowiska w jednostce kontrolowanej oraz jej podpis. 6. Z przyj&cia ustnych wyja!nie" sporz%dza si& protokó#. 7. W razie zasi&gania przez kontrolera, w zwi%zku z prowadzon% kontrol%, informacji w jednostkach niekontrolowanych lub uzyskiwania dokumentów lub wyja!nie" od pracowników tych jednostek, informacje lub wyja!nienia powinny by' utrwalone na pi!mie i podpisane przez osob&, która je z#o$y#a. Przepisy ust. 1- 6 stosuje si& odpowiednio.”; 31) w art. 41: a) w ust. 1 dodaje si& zdanie drugie w brzmieniu:

10 „Warunkiem przyj&cia pisemnego o!wiadczenia jest wskazanie osoby sk#adaj%cej o!wiadczenie i jej podpis.”, b) dodaje si& ust. 3 w brzmieniu: „3. Z przyj&cia ustnego o!wiadczenia sporz%dza si& protokó#.”; 32) art. 42 otrzymuje brzmienie: „Art. 42. 1. Kontroler mo$e wezwa' pracownika jednostki kontrolowanej lub inn% osob& do stawienia si& w wyznaczonym miejscu i czasie w celu z#o$enia zezna" w charakterze !wiadka. 2. W razie potrzeby kontroler mo$e zwróci' si& do dyrektora kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli z wnioskiem o wezwanie wskazanych osób do osobistego stawienia si& w wyznaczonym miejscu i czasie, i przes#uchanie ich w charakterze !wiadków przez upowa$nionego pracownika kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli. 3. Je$eli osoba wezwana nie mo$e stawi' si& z powodu choroby lub innej niedaj%cej si& pokona' przeszkody, kontroler lub pracownik wymieniony w ust. 2 mo$e dokona' przes#uchania w miejscu pobytu tej osoby. 4. W wezwaniu nale$y wskaza': 1) nazw& i adres kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli, 2) imi&, nazwisko i adres osoby wzywanej, 3) podstaw& prawn%, charakter i cel wezwania, 4) dat&, godzin& i miejsce stawienia si&, 5) skutki prawne niezastosowania si& do wezwania, 6) imi&, nazwisko i stanowisko s#u$bowe wzywaj%cego. 5. Wezwanie dor&cza si& za po!rednictwem poczty lub innego podmiotu zajmuj%cego si& dor&czaniem korespondencji. W sprawach niecierpi%cych zw#oki mo$na dokona' wezwania w formie elektronicznej, za pomoc% telefaksu, telefonicznie albo w inny sposób z podaniem danych, o których mowa w ust. 4; sposób wezwania nale$y udokumentowa' do#%czaj%c do akt kontroli notatk& s#u$bow% lub potwierdzenie transmisji danych.”; 33) w art. 44 w ust. 3 wyrazy „je$eli przepisy odr&bnych ustaw przewiduj% dost&p Najwy$szej Izby Kontroli do takiej tajemnicy” zast&puje si& wyrazami „chyba $e przepisy innych ustaw wy#%czaj% dost&p Najwy$szej Izby Kontroli do takiej tajemnicy”; 34) art. 46-48 otrzymuj% brzmienie: „Art. 46. Przed rozpocz&ciem przes#uchania kontroler obowi%zany jest uprzedzi' !wiadka o odpowiedzialno!ci karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy, a w sytuacji okre!lonej w art. 45 informuje go o przys#uguj%cych mu uprawnieniach. Art. 47. 1. Przes#uchanie !wiadka, za jego zgod%, mo$e by' utrwalone za pomoc% urz%dze" technicznych s#u$%cych do utrwalania obrazu lub d)wi&ku.

11 2. Z zezna" !wiadka sporz%dza si& protokó#; no!nik, na którym zosta# utrwalony obraz lub d)wi&k, stanowi za#%cznik do protoko#u. Art. 48. 1. Na osob& wezwan% w charakterze !wiadka, która mimo prawid#owego wezwania nie stawi#a si& bez uzasadnionej przyczyny we wskazanym czasie i miejscu, kontroler mo$e na#o$y' kar& pieni&$n% do wysoko!ci minimalnego wynagrodzenia za prac& okre!lonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za prac&. 2. Na postanowienie o na#o$eniu kary pieni&$nej s#u$y ukaranemu za$alenie. 3. Kara pieni&$na podlega egzekucji w trybie przepisów o post&powaniu egzekucyjnym w administracji. 4. Postanowienie o na#o$eniu kary pieni&$nej podlega uchyleniu przez kontrolera, je$eli osoba wezwana usprawiedliwi niestawienie si& na wezwanie. Na postanowienie o odmowie uchylenia kary pieni&$nej przys#uguje za$alenie. 5. (rodki uzyskane z kar pieni&$nych stanowi% dochód bud$etu pa"stwa.”; 35) w art. 49: a) w ust. 1 wyrazy „organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli” zast&puje si& wyrazem „kontrolnej”, b) ust. 5 i 6 otrzymuj brzmienie: „5. Bieg#y i specjalista dzia#aj% na podstawie postanowienia o ich powo#aniu. Przepisy art. 29 ust. 1 pkt 2 lit. a-c stosuje si& odpowiednio. Bieg#emu lub specjali!cie mo$na udost&pni' akta kontroli w zakresie niezb&dnym do przeprowadzenia dowodu. Bieg#y i specjalista s% obowi%zani do zachowania w tajemnicy informacji, o których dowiedzieli si& w zwi%zku z wykonywaniem zada", okre!lonych w postanowieniu o ich powo#aniu. 6. Kierownik jednostki kontrolowanej mo$e wyst%pi' za po!rednictwem kontrolera do dyrektora w#a!ciwej jednostki kontrolnej z wnioskiem o wy#%czenie z post&powania kontrolnego powo#anego bieg#ego lub specjalisty z przyczyn okre!lonych w art. 31 ust. 1 i 2. Przepis art. 31 ust. 4 i 6 stosuje si& odpowiednio.”; 36) art. 49a i 50 otrzymuj% brzmienie: „Art. 49a. Je$eli w toku kontroli powstanie w%tpliwo!' wymagaj%ca interpretacji przepisów prawnych zwi%zanych z ochron% praw lub interesów Skarbu Pa"stwa, Prezes Najwy$szej Izby Kontroli lub upowa$niona przez niego osoba mo$e zwróci' si& do Prezesa Prokuratorii Generalnej Skarbu Pa"stwa o wydanie opinii prawnej w tej sprawie. Art. 50. 1. (wiadkowi, który nie jest pracownikiem jednostki kontrolowanej, przys#uguje zwrot utraconego zarobku, poniesionych przez niego kosztów podró$y i zakwaterowania oraz dieta na zasadach okre!lonych w odr&bnych przepisach w sprawie diet i innych nale$no!ci z tytu#u podró$y s#u$bowych na obszarze kraju. 2. Bieg#emu i specjali!cie przys#uguje wynagrodzenie oraz zwrot poniesionych przez nich uzasadnionych i udokumentowanych wydatków. Wysoko!' wynagrodzenia ustala si& w umowie zawartej mi&-

12 dzy dyrektorem w#a!ciwej jednostki kontrolnej a bieg#ym lub specjalist%, uwzgl&dniaj%c czas i nak#ad pracy niezb&dne do wydania opinii, a tak$e stopie" z#o$ono!ci problemu b&d%cego jej przedmiotem. 3. Koszty, o których mowa w ust. 1 i 2, s% pokrywane z bud$etu Najwy$szej Izby Kontroli. 4. Przepisy ust. 1 i 3 stosuje si& odpowiednio do osoby wezwanej do z#o$enia wyja!nie" w trybie art. 40 ust. 1 i 7.”; 37) w art. 51: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Kontroler jest obowi%zany niezw#ocznie poinformowa' kierownika jednostki kontrolowanej lub kierownika jednostki nadrz&dnej oraz w#a!ciwe organy lub jednostki organizacyjne o stwierdzeniu bezpo!redniego niebezpiecze"stwa dla $ycia lub zdrowia ludzkiego albo powstania znacznej szkody w mieniu, w celu zapobie$enia wyst&puj%cemu niebezpiecze"stwu lub szkodzie.”, b) uchyla si& ust. 3; 38) art. 53-61 otrzymuj% brzmienie: „Art. 53. 1. Kontroler przygotowuje wyst%pienie pokontrolne, które zawiera: 1) numer i tytu# kontroli, 2) imi& i nazwisko oraz stanowisko s#u$bowe kontrolera, nazw& w#a!ciwej jednostki kontrolnej oraz numer i dat& upowa$nienia do przeprowadzenia kontroli, 3) oznaczenie jednostki kontrolowanej, jej adres oraz imi& i nazwisko kierownika, 4) zwi&z#y opis ustalonego stanu faktycznego i ocen& kontrolowanej dzia#alno!ci, w tym ustalone, na podstawie materia#ów dowodowych znajduj%cych si& w aktach kontroli, nieprawid#owo!ci i ich przyczyny, zakres i skutki oraz osoby za nie odpowiedzialne, 5) uwagi i wnioski w sprawie usuni&cia stwierdzonych nieprawid#owo!ci, 6) wzmiank& o przekazaniu informacji, o których mowa w art. 51 ust 1, oraz wzmiank& o podj&tych w zwi%zku z tym dzia#aniach zapobiegaj%cych i ich skutkach do czasu zako"czenia kontroli albo o niepodj&ciu takich dzia#a", 7) pouczenie o prawie zg#oszenia zastrze$e", o których mowa w art. 54. 2. W wyst%pieniu pokontrolnym mo$e by' tak$e zawarta ocena wskazuj%ca na niezasadno!' zajmowania stanowiska lub pe#nienia funkcji przez osob& odpowiedzialn% za stwierdzone nieprawid#owo!ci w jednostkach, o których mowa w art. 2 ust. 1 i art. 4 ust. 1. 3. Wyst%pienie pokontrolne podpisuje kontroler prowadz%cy kontrol& oraz dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej, z zastrze$eniem ust. 4 i 5. 4. Wyst%pienie pokontrolne do:

13 1) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marsza#ka Sejmu, Marsza#ka Senatu, Prezesa Rady Ministrów, Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz osób kieruj%cych instytucjami, o których mowa w art. 4 ust. 1, podpisuje Prezes Najwy$szej Izby Kontroli, 2) ministra oraz kierownika urz&du centralnego podpisuje wiceprezes. 5. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e zastrzec dla siebie prawo do podpisania ka$dego wyst%pienia pokontrolnego a tak$e upowa$ni' wiceprezesa do podpisywania wyst%pie" pokontrolnych, o których mowa w ust. 4. 6. Wyst%pienie pokontrolne sporz%dza si& w dwóch egzemplarzach. Jeden egzemplarz wyst%pienia pokontrolnego przekazuje si& kierownikowi jednostki kontrolowanej, a drugi w#%cza si& do akt kontroli. 7. Ocena, o której mowa w ust. 2, mo$e stanowi' podstaw& do wszcz&cia post&powania dyscyplinarnego, rozwi%zania stosunku pracy z winy pracownika bez wypowiedzenia albo odwo#ania go z zajmowanego stanowiska lub pe#nionej funkcji. Art. 54. 1. Kierownikowi jednostki kontrolowanej przys#uguje prawo zg#oszenia umotywowanych zastrze$e" do wyst%pienia pokontrolnego, w terminie 14 dni od dnia jego przekazania jednostce kontrolowanej. 2. Osoba, która by#a kierownikiem jednostki kontrolowanej w okresie obj&tym kontrol%, mo$e na swój wniosek zg#osi' umotywowane zastrze$enia do wyst%pienia pokontrolnego, w terminie 14 dni od dnia jego przekazania jednostce kontrolowanej. 3. Zastrze$enia zg#asza si& na pi!mie do dyrektora w#a!ciwej jednostki kontrolnej, z zastrze$eniem ust. 4. 4. Prezes Narodowego Banku Polskiego, kierownicy naczelnych i centralnych organów administracji rz%dowej oraz kierownicy podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1, zg#aszaj% zastrze$enia do Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli; przepis ust. 5 zdanie pierwsze stosuje si& odpowiednio. 5. Dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej odmawia przyj&cia zastrze$e", je$eli zosta#y one zg#oszone przez osob& nieuprawnion% lub po up#ywie terminu lub s% niedopuszczalne z mocy ustawy, i informuje o tym zg#aszaj%cego. Na postanowienie o odmowie przyj&cia zastrze$e" przys#uguje za$alenie do Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli. 6. W razie uwzgl&dnienia zastrze$e" w ca#o!ci dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej dokonuje odpowiednich zmian w tre!ci wyst%pienia pokontrolnego i zmienione wyst%pienie przekazuje kierownikowi jednostki kontrolowanej. 7. Do wyst%pienia pokontrolnego, o którym mowa w ust. 6, nie przys#uguje prawo zg#oszenia zastrze$e". Art. 55. Kierownik jednostki kontrolowanej lub osoba, która by#a kierownikiem jednostki kontrolowanej w okresie obj&tym kontrol%, mo$e cofn%' zg#oszone zastrze$enia do wyst%pienia pokontrolnego do chwili podj&cia uchwa#y w sprawie ich rozstrzygni&cia. Cofni&te zastrze$enia pozosta-

14 wia si& bez rozpoznania. Postanowienie w tej sprawie wydaje odpowiednio Prezes Najwy$szej Izby Kontroli, Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli, dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej lub zespó# orzekaj%cy. Na postanowienie o pozostawieniu zastrze$e" bez rozpoznania za$alenie nie przys#uguje. Art. 56. 1. Je$eli nie zachodz% okoliczno!ci, o których mowa w art. 54 ust. 5 i 6, dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej przekazuje zastrze$enia, wraz z aktami kontroli i swoim stanowiskiem w sprawie zastrze$e" dyrektorowi kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli w#a!ciwej w sprawach orzecznictwa. 2. Dyrektor kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli w#a!ciwej w sprawach orzecznictwa niezw#ocznie przekazuje zastrze$enia komisji rozstrzygaj%cej wyznaczaj%c zespó# orzekaj%cy w celu ich rozpatrzenia. Art. 57. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli zg#oszone mu zastrze$enia przekazuje Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli wraz z wyst%pieniem pokontrolnym i stanowiskiem przed#o$onym przez dyrektora w#a!ciwej jednostki kontrolnej. Do rozpatrywania zastrze$e" przez Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli stosuje si& odpowiednio art. 61a ust. 4, 5 i 8 i art. 61b. Art. 58. Cz#onków komisji rozstrzygaj%cej, o której mowa w art. 56 ust. 2, powo#uje i odwo#uje Prezes Najwy$szej Izby Kontroli, spo!ród kontrolerów kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli w#a!ciwej w sprawach orzecznictwa. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli ustala tak$e liczb& cz#onków komisji rozstrzygaj%cej. Art. 59. 1. Komisja rozstrzygaj%ca orzeka w trzyosobowych zespo#ach orzekaj%cych. 2. Przewodnicz%cym zespo#u orzekaj%cego jest kontroler posiadaj%cy wy$sze wykszta#cenie prawnicze. 3. Cz#onek zespo#u orzekaj%cego i protokolant podlegaj% wy#%czeniu z przyczyn okre!lonych w art. 31 ust. 1 i 2. Art. 60. Cz#onkowie komisji rozstrzygaj%cej s% w zakresie orzekania niezale$ni. Art. 61. 1. Zastrze$enia do wyst%pienia pokontrolnego rozpatrywane s%, z zastrze$eniem ust. 2, na posiedzeniu jawnym dla stron post&powania kontrolnego. 2. Na posiedzeniu niejawnym zespó# orzekaj%cy mo$e uwzgl&dni' zastrze$enia w ca#o!ci.”; 39) dodaje si& art. 61a i 61b w brzmieniu: „Art. 61a. 1. Przebiegiem posiedzenia zespo#u orzekaj%cego kieruje przewodnicz%cy zespo#u. Przewodnicz%cy czuwa równie$ nad sprawnym przebiegiem posiedzenia. 2. Przewodnicz%cy zespo#u wyznacza termin posiedzenia. 3. O terminie posiedzenia zespo#u zawiadamia si& kierownika jednostki kontrolowanej, osob&, która by#a kierownikiem jednostki kontrolowanej w okresie obj&tym kontrol%, je$eli z#o$y#a zastrze$enia oraz dyrektora w#a!ciwej jednostki kontrolnej i kontrolera; przepisy art. 42 ust. 2 i 3 stosuje si& odpowiednio. Obecno!' dyrektora w#a!ciwej

15 jednostki kontrolnej lub kontrolera nie jest obowi%zkowa, chyba $e komisja rozstrzygaj%ca uzna ich udzia# za konieczny. Je$eli na posiedzeniu zespo#u obecni s% kierownik jednostki kontrolowanej, osoba, która by#a kierownikiem jednostki kontrolowanej w okresie obj&tym kontrol%, dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej lub kontroler, przewodnicz%cy zespo#u udziela im g#osu. 4. Dla wyja!nienia wszystkich kwestii zwi%zanych z rozpatrywaniem zastrze$e" zespó# orzekaj%cy mo$e $%da' przedstawienia dokumentów. 5. Zespó# orzekaj%cy orzeka o uwzgl&dnieniu zastrze$e" w ca#o!ci lub w cz&!ci albo o ich oddaleniu. 6. Uchwa#& w sprawie zastrze$e" podpisuj% wszyscy cz#onkowie zespo#u. Cz#onek zespo#u ma prawo zg#osi' zdanie odr&bne. Zdanie odr&bne wymaga pisemnego uzasadnienia. 7. Z posiedzenia zespo#u sporz%dza si& protokó#, który podpisuj% przewodnicz%cy zespo#u i protokolant. 8. Uchwa#& w sprawie zastrze$e" wraz z uzasadnieniem przekazuje si& kierownikowi jednostki kontrolowanej, osobie, która by#a kierownikiem jednostki kontrolowanej w okresie obj&tym kontrol%, je$eli z#o$y#a zastrze$enia i dyrektorowi w#a!ciwej jednostki kontrolnej. Art. 61b. 1. Dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej dokonuje zmian w wyst%pieniu pokontrolnym zgodnie z tre!ci% uchwa#y w sprawie zastrze$e", podpisuje zmienione wyst%pienie pokontrolne i przesy#a je kierownikowi jednostki kontrolowanej oraz osobie, która by#a kierownikiem jednostki kontrolowanej w okresie obj&tym kontrol%, je$eli z#o$y#a zastrze$enia. 2. Do wyst%pienia, o którym mowa w ust. 1, nie przys#uguje prawo zg#oszenia zastrze$e".”; 40) art. 62 otrzymuje brzmienie: „Art. 62. Kierownik jednostki kontrolowanej jest obowi%zany, w terminie okre!lonym w wyst%pieniu, nie krótszym ni$ 14 dni od dnia otrzymania wyst%pienia pokontrolnego, a w przypadku wniesienia zastrze$e", od dnia otrzymania uchwa#y o oddaleniu zastrze$e" w ca#o!ci lub zmienionego wyst%pienia pokontrolnego, poinformowa' Najwy$sz% Izb& Kontroli o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków sformu#owanych w wyst%pieniu pokontrolnym oraz o podj&tych dzia#aniach lub przyczynach niepodj&cia tych dzia#a".”; 41) dodaje si& art. 62a w brzmieniu: „Art. 62a. 1. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e pisemnie powiadomi' kierownika jednostki nadrz&dnej lub w#a!ciwy organ pa"stwowy lub samorz%dowy o uwagach, ocenach i wnioskach dotycz%cych kontrolowanej dzia#alno!ci, sformu#owanych w wyst%pieniu pokontrolnym. Przepis art. 53 ust. 2 stosuje si& odpowiednio. 2. Podmioty, o których mowa w ust. 1, s% obowi%zane, w wyznaczonym terminie nie krótszym ni$ 14 dni, poinformowa' Najwy$sz% Izb& Kontroli o zaj&tym stanowisku oraz o podj&tych dzia#aniach lub przyczynach niepodj&cia dzia#a".”;

16 42) w art. 64: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Najwy$sza Izba Kontroli opracowuje informacje o wynikach kontroli w celu przed#o$enia ich Sejmowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesowi Rady Ministrów. Podstaw& do opracowania informacji o wynikach kontroli stanowi% w szczególno!ci wyst%pienia pokontrolne i materia#y dowodowe zgromadzone w aktach kontroli.”, b) dodaje si& ust. 1a w brzmieniu: „1. Informacje o wynikach kontroli podpisuj% Prezes Najwy$szej Izby Kontroli lub upowa$niony wiceprezes oraz dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej.”, c) w ust. 2 wyrazy „7 dni” zast&puje si& wyrazami „14 dni”; 43) dodaje si& art. 64a i 64b w brzmieniu: „Art. 64a. 1. Za$alenia na postanowienia wydane na podstawie przepisów niniejszego rozdzia#u wnosi si& w terminie 7 dni od dnia otrzymania postanowienia, do dyrektora w#a!ciwej jednostki kontrolnej, z zastrze$eniem art. 54 ust. 5. 2. Dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej, a w przypadku, o którym mowa w art. 54 ust. 5, Prezes Najwy$szej Izby Kontroli, w drodze postanowienia, uwzgl&dnia za$alenie albo utrzymuje zaskar$one postanowienie w mocy; na wydane postanowienie za$alenie nie przys#uguje. Art. 64b. 1. Do biegu terminów przewidzianych w niniejszym rozdziale nie wlicza si& dnia, w którym dokonano czynno!ci rozpoczynaj%cej bieg terminu. 2. Je$eli koniec terminu przypada na dzie" ustawowo wolny od pracy, czynno!' mo$e zosta' dokonana nast&pnego dnia powszedniego. 3. Termin uwa$a si& za zachowany, je$eli przed jego up#ywem pismo zosta#o nadane w placówce pocztowej, a w przypadku przekazania go za po!rednictwem poczty elektronicznej lub telefaksu – po potwierdzeniu jego przyj&cia.”; 44) art. 65 otrzymuje brzmienie: „Art. 65. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli okre!li, w drodze zarz%dzenia, szczegó#owe zasady przygotowywania kontroli, zadania kontrolerów oraz zasady sporz%dzania informacji o wynikach kontroli.”; 45) w art. 66 ust. 1, art. 67, art. 68 ust. 1 i 2, art. 68a ust. 1, art. 71, art. 75, art. 78 ust. 1, art. 88 ust. 1, u$yte w ró$nej liczbie i przypadku wyrazy „pracownik nadzoruj%cy lub wykonuj%cy czynno!ci kontrolne” zast&puje si& u$ytym w odpowiedniej liczbie i przypadku wyrazem „kontroler”, 46) w art. 66 uchyla si& ust. 2 i 3; 47) dodaje si& art. 66a w brzmieniu: „Art. 66a. Kontrolerami s% pracownicy zatrudnieni na stanowiskach: 1) dyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych Najwy$szej Izby Kontroli,

17 2) wicedyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych Najwy$szej Izby Kontroli, 3) radców Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli, 4) doradców prawnych, ekonomicznych i technicznych, 5) g#ównych specjalistów kontroli pa"stwowej, 6) specjalistów kontroli pa"stwowej, 7) starszych inspektorów kontroli pa"stwowej, 8) inspektorów kontroli pa"stwowej, 9) m#odszych inspektorów kontroli pa"stwowej.”; 48) w art. 68: a) w ust. 1 skre!la si& wyrazy „ , z zastrze$eniem ust. 6”, b) ust. 3 i 4 otrzymuj% brzmienie: „3. Rozwi%zanie stosunku pracy z mianowanymi kontrolerami - cz#onkami Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli - wymaga zgody Kolegium. 4. Stosunek pracy z kontrolerem, o którym mowa w ust. 1, nawi%zuje si& na podstawie umowy o prac&, je$eli jest on zatrudniony w niepe#nym wymiarze czasu pracy.”, c) w ust. 5 dodaje si& zdanie drugie w brzmieniu: „Aplikacja kontrolerska ma na celu teoretyczne i praktyczne przygotowanie kontrolera do wykonywania i nadzorowania czynno!ci kontrolnych.”, d) uchyla si& ust. 6; 49) w art. 68a w ust. 2 wyrazy „ust. 1 i 6” zast&puje si& wyrazami „ust. 1 i 5 zdanie pierwsze”; 50) art. 69 otrzymuje brzmienie: „Art. 69. Dyrektorzy i wicedyrektorzy biur oraz inni pracownicy administracyjni i obs#ugi s% zatrudniani na podstawie umowy o prac&.”; 51) dodaje si& art. 69a-69g w brzmieniu: „Art. 69a. 1. Nabór kandydatów na stanowiska kontrolerów, o których mowa w art. 66a pkt 3-9, odbywa si& w drodze otwartego i konkurencyjnego post&powania kwalifikacyjnego na podstawie publicznego og#oszenia. 2. O przeprowadzeniu naboru decyduje Prezes Najwy$szej Izby Kontroli. Art. 69b. 1. Og#oszenie o naborze upublicznia si&, w szczególno!ci przez umieszczenie w miejscu powszechnie dost&pnym we wszystkich jednostkach organizacyjnych Najwy$szej Izby Kontroli, a tak$e przez udost&pnienie w Biuletynie Informacji Publicznej. 2. Og#oszenie o naborze powinno zawiera': 1) okre!lenie stanowiska, którego nabór dotyczy, 2) zakres zada" wykonywanych na stanowisku i wymagania zwi%zane ze stanowiskiem, zgodne z jego opisem, ze wskazaniem, które z nich s% niezb&dne, a które dodatkowe,

18 3) wskazanie wymaganych dokumentów, 4) termin i miejsce sk#adania dokumentów. 3. Termin do sk#adania dokumentów, okre!lony w og#oszeniu o naborze, nie mo$e by' krótszy ni$ 14 dni od dnia udost&pnienia tego og#oszenia w Biuletynie Informacji Publicznej. 4. Informacje dotycz%ce kandydatów, w zakresie obj&tym wymaganiami okre!lonymi w og#oszeniu o naborze, s% jawne. Art. 69c. 1. List& osób zakwalifikowanych do pracy w wyniku naboru udost&pnia si& w sposób, o którym mowa w art. 69b ust. 1, w terminie 14 dni od dnia zako"czenia naboru. 2. Informacj& o wyniku naboru udost&pnia si& w Biuletynie Informacji Publicznej przez okres co najmniej 3 miesi&cy. Art. 69d.

Prezes Najwy$szej Izby Kontroli okre!li, w drodze zarz%dzenia, szczegó#owe zasady przeprowadzania naboru, w tym sposób sprawdzenia i oceny wiedzy oraz kwalifikacji kandydatów; tre!' zarz%dzenia udost&pnia si& w Biuletynie Informacji Publicznej.

Art. 69e. 1. Stanowiska, o których mowa w art. 66a pkt 1 i 2, s% obsadzane w drodze konkursu. O przeprowadzeniu konkursu decyduje Prezes Najwy$szej Izby Kontroli. 2. O stanowiska, o których mowa w art. 66a pkt 1 i 2, mog% ubiega' si& mianowani kontrolerzy spe#niaj%cy wymagania okre!lone w og#oszeniu o konkursie; przepis art. 69b stosuje si& odpowiednio. 3. Po rozstrzygni&ciu konkursu Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mianuje na stanowisko, o którym mowa w art. 66a pkt 1 i 2, na okres 5 lat. 4. Wraz z up#ywem 5 lat, Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mianuje osob& zajmuj%c% stanowisko, o którym mowa w: 1) art. 66a pkt 1, na stanowisko, o którym mowa w art. 66a pkt 3, 2) art. 66a pkt 2, na stanowisko, o którym mowa w art. 66a pkt 4, - w kontrolnej jednostce organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli w tej samej miejscowo!ci, w której znajduje si& siedziba kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli, w której zajmowa#a dotychczasowe stanowisko. Art. 69f. 1. W celu przeprowadzenia konkursu, o którym mowa w art. 69e ust. 1, Prezes Najwy$szej Izby Kontroli powo#uje komisj& konkursow%. 2. W toku konkursu sprawdzeniu podlega wiedza niezb&dna do wykonywania zada" na stanowisku, na które przeprowadzany jest konkurs, predyspozycje i zdolno!ci ogólne oraz umiej&tno!ci kierownicze; art. 69c stosuje si& odpowiednio. Art. 69g. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli okre!li, w drodze zarz%dzenia, szczegó#owe zasady przeprowadzania konkursu, o którym mowa w art. 69e ust. 1, w tym sk#ad, organizacj& komisji konkursowej oraz sposób sprawdzenia i oceny umiej&tno!ci osób ubiegaj%cych si& o stanowiska, o których mowa w art. 66a pkt 1 i 2; tre!' zarz%dzenia udost&pnia si& w Biuletynie Informacji Publicznej.”;

19 52) w art. 70: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Przy mianowaniu kontroler sk#ada przed Prezesem Najwy$szej Izby Kontroli !lubowanie nast&puj%cej tre!ci: „(lubuj& s#u$y' Rzeczypospolitej Polskiej, przestrzega' porz%dku prawnego, wykonywa' obowi%zki pracownika Najwy$szej Izby Kontroli sumiennie, bezstronnie, zgodnie z najlepsz% wiedz% i wol%.”. (lubowanie mo$e by' równie$ z#o$one z dodaniem s#ów: „Tak mi dopomó$ Bóg”.”, b) dodaje si& ust. 1a w brzmieniu: „1a. Z#o$enie !lubowania kontroler potwierdza podpisem.”, c) w ust. 2 w pkt 1 wyraz „pracownika” zast&puje si& wyrazem „kontrolera”; 53) art. 73 i 74 otrzymuj% brzmienie: „Art. 73. 1. Informacje, które pracownik Najwy$szej Izby Kontroli uzyska# w zwi%zku z wykonywaniem obowi%zków s#u$bowych stanowi% tajemnic& kontrolersk%, z zastrze$eniem art. 10. 2. Obowi%zek zachowania tajemnicy kontrolerskiej ma równie$ cz#onek Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli, o którym mowa w art. 22 ust. 2 pkt 1, w zakresie informacji, jakie uzyska# w wyniku rozpatrywania zastrze$e". 3. Obowi%zek zachowania tajemnicy trwa równie$ po ustaniu zatrudnienia lub up#ywie albo wyga!ni&ciu kadencji cz#onka Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli. 4. Od obowi%zku zachowania tajemnicy kontrolerskiej mo$e zwolni' Prezes Najwy$szej Izby Kontroli albo s%d w#a!ciwy do rozpoznania sprawy. Art. 74. 1. Kontroler nie mo$e by' cz#onkiem partii politycznej ani publicznie manifestowa' pogl%dów politycznych. 2. Kontrolerowi ubiegaj%cemu si& o mandat pos#a, senatora, pos#a do Parlamentu Europejskiego, radnego lub o funkcj& wójta, burmistrza lub prezydenta miasta udziela si& urlopu bezp#atnego na czas kampanii wyborczej. 3. Ze stanowiskiem kontrolera nie mo$na #%czy' mandatu pos#a, senatora, pos#a do Parlamentu Europejskiego lub radnego. 4. Stosunek pracy z kontrolerem wygasa w skutek wyboru na pos#a, senatora, pos#a do Parlamentu Europejskiego lub radnego.”; 54) art. 76 otrzymuje brzmienie: „Art. 76. 1. Mianowany kontroler podlega okresowym ocenom kwalifikacyjnym nie rzadziej ni$ raz na 3 lata. 2. Oceny kwalifikacyjnej dokonuje na pi!mie prze#o$ony mianowanego kontrolera; ocen& kwalifikacyjn% prze#o$ony dor&cza kontrolerowi za potwierdzeniem odbioru. 3. Ocena kwalifikacyjna wymaga pisemnego uzasadnienia.

20 4. Przedmiotem oceny kwalifikacyjnej jest sposób wykonywania obowi%zków, o których mowa w art. 71, w okresie, którego dotyczy ocena. 5. Od okresowych ocen kwalifikacyjnych zwolnieni s% mianowani kontrolerzy: 1) w okresie wypowiedzenia stosunku pracy, 2) którym brakuje nie wi&cej ni$ 4 lata do osi%gni&cia wieku i sta$u pracy wymaganych do nabycia prawa do stanu spoczynku lub emerytury. 6. W przypadku otrzymania przez mianowanego kontrolera negatywnej oceny kwalifikacyjnej, ponown% ocen& przeprowadza si& nie wcze!niej ni$ 6 miesi&cy i nie pó)niej ni$ 12 miesi&cy od dnia powiadomienia, o którym mowa w ust. 2.”; 55) dodaje si& art. 76a i 76b w brzmieniu: „Art. 76a. 1. Mianowany kontroler mo$e odwo#a' si& od negatywnej oceny kwalifikacyjnej do Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli w terminie 14 dni od dnia dor&czenia, o którym mowa w art. 76 ust. 2; odwo#anie na pi!mie wnosi si& za po!rednictwem prze#o$onego, który dokona# oceny. 2. W przypadku uchybienia terminu do wniesienia odwo#ania pozostawia si& je bez rozpoznania, o czym informuje si& na pi!mie sk#adaj%cego odwo#anie. Postanowienie w tej sprawie wydaje Prezes Najwy$szej Izby Kontroli. 3. Po rozpoznaniu odwo#ania Prezes Najwy$szej Izby Kontroli wydaje decyzj&, w której zatwierdza ocen& kwalifikacyjn% albo dokonuje zmiany tej oceny. 4. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli okre!li, w drodze zarz%dzenia, okres, za który dokonuje si& oceny oraz tryb dokonywania okresowych ocen kwalifikacyjnych i rozpatrywania odwo#a" od ocen kwalifikacyjnych. Art. 76b. Od decyzji, o której mowa w art. 76a ust. 3, zatwierdzaj%cej ocen& negatywn%, mianowanemu kontrolerowi s#u$y skarga do s%du administracyjnego.”; 56) art. 77 otrzymuje brzmienie: „Art. 77. 1. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli, w przypadkach uzasadnionych potrzebami s#u$bowymi, mo$e przenie!' kontrolera do innej kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli. 2. Przeniesienie kontrolera do kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli w miejscowo!ci innej ni$ siedziba kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli, w której wykonuje prac&, sprawuj%cego samodzielnie opiek& nad dzieckiem w wieku do pi&tnastu lat lub b&d%cego kobiet% w ci%$y, mo$liwe jest tylko za zgod% tego kontrolera. 3. Przeniesienie, o którym mowa w ust. 1, mo$e by' dokonane do pracy zgodnej z kwalifikacjami kontrolera i z wynagrodzeniem nie ni$-

21 szym, ni$ dotychczas pobierane. Przeniesienie na okres d#u$szy ni$ 6 miesi&cy i cz&!ciej ni$ raz na 2 lata wymaga zgody tego kontrolera. 4. W przypadku przeniesienia kontrolera do kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli w miejscowo!ci innej ni$ siedziba kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli, w której wykonuje prac&, przys#uguj% mu uprawnienia na zasadach okre!lonych w przepisach dotycz%cych urz&dników s#u$by cywilnej.”; 57) w art. 77a ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek dyrektora generalnego urz&du, o którym mowa w art. 2 ust. 1 z dnia 24 sierpnia 2006 r. o s#u$bie cywilnej (Dz. U. Nr 170, poz. 1218, z pó)n. zm. 2)), Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e przenie!' kontrolera do pracy na stanowisku urz&dniczym w tym urz&dzie.”; 58) w art. 78 w ust. 2 wyraz „Pracownikowi” zast&puje si& wyrazem „Kontrolerowi”; 59) art. 79 i 80 otrzymuj% brzmienie: „Art. 79. Kontrolerowi zatrudnionemu w Najwy$szej Izbie Kontroli na stanowisku okre!lonym w art. 66a przez okres nie krótszy ni$ 10 lat przys#uguje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 6 dni roboczych, a po 20 latach pracy – w wymiarze 12 dni roboczych. Art. 80. 1. Kontrolerowi zatrudnionemu w Najwy$szej Izbie Kontroli na stanowisku okre!lonym w art. 66a przez okres nie krótszy ni$ 5 lat mo$e by' przyznany, co najwy$ej dwukrotnie w okresie zatrudnienia w Najwy$szej Izbie Kontroli, p#atny urlop dla poratowania zdrowia w wymiarze nieprzekraczaj%cym #%cznie 12 miesi&cy, z wynagrodzeniem obliczonym tak jak za urlop wypoczynkowy. 2. Urlopu, o którym mowa w ust. 1, udziela Prezes Najwy$szej Izby Kontroli na wniosek kontrolera, umotywowany opini% powo#anej przez Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli komisji lekarskiej o stanie zdrowia. 3. Nie mo$na dopu!ci' do pracy kontrolera, który korzysta# z urlopu dla poratowania zdrowia, bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzaj%cego brak przeciwwskaza" do pracy na okre!lonym stanowisku. 4. Kontrolerowi, który spe#nia warunki do uzyskania !wiadczenia rehabilitacyjnego, przys#uguje urlop dla poratowania zdrowia, na zasadach okre!lonych w ust. 1-3.”; 60) w art. 81 w ust. 2 i w art. 82 w ust. 2 wyrazy „w przepisach o pracownikach urz&dów pa"stwowych” zast&puje si& wyrazami „w przepisach o s#u$bie cywilnej”; 61) art. 83-86 otrzymuj% brzmienie: „Art. 83. 1. Pracownikowi Najwy$szej Izby Kontroli, z którym rozwi%zano stosunek pracy z powodu nabycia prawa do emerytury lub renty z tytu#u niezdolno!ci do pracy albo na skutek orzeczenia lekarza orzecznika Zak#adu Ubezpiecze" Spo#ecznych, przys#uguje jednorazowa od2)

Zmiany wymienionej ustawy zosta#y og#oszone w Dz.U. z 2006 r. Nr 218, poz. 1592 i Nr 249, poz. 1832 oraz z 2007 r. Nr 25, poz. 162, Nr 123, poz. 847 i Nr 176, poz. 1242.

22 prawa w wysoko!ci trzykrotnego, a w przypadku sta$u pracy powy$ej 20 lat - sze!ciokrotnego wynagrodzenia, otrzymanego za ostatni miesi%c zatrudnienia. 2. Odprawa, o której mowa w ust. 1, nie przys#uguje pracownikowi, który w zwi%zku z przej!ciem na rent& z tytu#u niezdolno!ci do pracy lub emerytur& otrzyma# odpraw& na podstawie innych przepisów. 3. Do okresu pracy, o którym mowa w ust. 1, wlicza si& wszystkie poprzednie zako"czone okresy zatrudnienia oraz inne udowodnione okresy, je$eli z mocy odr&bnych przepisów podlegaj% one wliczeniu do okresu pracy, od którego zale$% uprawnienia pracownicze. Art. 84. Pracownikowi Najwy$szej Izby Kontroli przys#uguje dodatkowe wynagrodzenie roczne na zasadach okre!lonych w odr&bnych przepisach. Art. 85. 1. Czas pracy w Najwy$szej Izbie Kontroli nie mo$e przekracza' 8 godzin na dob& i przeci&tnie 40 godzin w przeci&tnie pi&ciodniowym tygodniu pracy, w przyj&tym okresie rozliczeniowym nieprzekraczaj%cym 3 miesi&cy. 2. W przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy i jej organizacj% mog% by' stosowane rozk#ady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przed#u$enie czasu pracy do 12 godzin na dob&. Czas pracy w tych rozk#adach nie mo$e jednak przekracza' przeci&tnie 40 godzin na tydzie" w przyj&tym okresie rozliczeniowym nieprzekraczaj%cym 3 miesi&cy. 3. Przepisu ust. 2 nie stosuje si& do kobiet w ci%$y oraz – bez ich zgody – do osób opiekuj%cych si& dzie'mi do lat 8 oraz w innych przypadkach okre!lonych w odr&bnych przepisach. 4. Rozk#ad czasu pracy w tygodniu oraz jego wymiar w poszczególnych dniach tygodnia ustala Prezes Najwy$szej Izby Kontroli. Dni tygodnia nieb&d%cych dniami pracy w Najwy$szej Izbie Kontroli nie wlicza si& do urlopu wypoczynkowego. 5. Kontroler mo$e by' w uzasadnionych przypadkach, w szczególno!ci ze wzgl&du na dobro kontroli, zatrudniony poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do oddzielnego wynagrodzenia. 6. Kontrolerowi, który na polecenie prze#o$onego wykonuje prac& poza normalnymi godzinami pracy w porze nocnej lub w dni wolne od pracy przys#uguje czas wolny. Art. 86. 1. Pracownicy Najwy$szej Izby Kontroli, z wyj%tkiem Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli, wiceprezesów, dyrektora generalnego oraz dyrektorów i wicedyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych Najwy$szej Izby Kontroli, maj% prawo zrzeszania si& w zwi%zkach zawodowych. 2. Kontrolerzy, o których mowa w art. 66a pkt 3-9, mog% nale$e' do zwi%zku zawodowego zrzeszaj%cego wy#%cznie pracowników Najwy$szej Izby Kontroli. W Najwy$szej Izbie Kontroli mo$e dzia#a' tylko jeden zwi%zek zawodowy zrzeszaj%cy pracowników, o których mowa w zdaniu pierwszym.”; 62) uchyla si& art. 89 i 90;

23 63) art. 91 otrzymuje brzmienie: „Art. 91. 1. Mianowany kontroler zostaje z mocy prawa zawieszony w pe#nieniu obowi%zków s#u$bowych w razie tymczasowego aresztowania do czasu wyga!ni&cia stosunku pracy. 2. Wynagrodzenie mianowanego kontrolera w okresie tymczasowego aresztowania ulega ograniczeniu do po#owy. Je$eli zapad# wyrok uniewinniaj%cy lub post&powanie karne zosta#o umorzone, mianowanemu kontrolerowi wyp#aca si& pozosta#% cz&!' wynagrodzenia, z zastrze$eniem ust. 3. 3. Nie wyp#aca si& pozosta#ej cz&!ci wynagrodzenia, je$eli post&powanie karne zosta#o umorzone warunkowo lub na podstawie amnestii, a mianowany kontroler w przepisanym trybie nie domaga# si& rehabilitacji.”; 64) dodaje si& art. 91a w brzmieniu: „Art. 91a. 1. Stosunek pracy z mianowanym kontrolerem wygasa wskutek: 1) !mierci, 2) zrzeczenia si& obywatelstwa polskiego, 3) up#ywu 3 miesi&cy nieobecno!ci w pracy z powodu tymczasowego aresztowania albo odbywania kary pozbawienia wolno!ci, 4) uprawomocnienia si& wyroku skazuj%cego za przest&pstwo umy!lne, 5) uprawomocnienia si& orzeczenia dyscyplinarnego o ukaraniu kar% dyscyplinarn% wydalenia z pracy w Najwy$szej Izbie Kontroli, 6) wyboru na pos#a, senatora, pos#a do Parlamentu Europejskiego lub radnego. 2. W przypadku wyga!ni&cia stosunku pracy z powodu tymczasowego aresztowania stosuje si& odpowiednio art. 66 § 2 i 3 Kodeksu pracy. 3. Wyga!ni&cie stosunku pracy z przyczyn okre!lonych w ust. 1 pkt 25, stwierdza Prezes Najwy$szej Izby Kontroli.”; 65) w art. 92 uchyla si& ust. 1; 66) w art. 92 ust. 2-3, art. 93 ust. 1 i 3 oraz w art. 95 u$yte w ró$nym przypadku wyrazy „pracownik mianowany” zast&puje si& u$ytymi w odpowiednim przypadku wyrazami „mianowany kontroler”; 67) w art. 93: a) w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) dwukrotnej, nast&puj%cej po sobie, negatywnej oceny kwalifikacyjnej,”, b) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Stosunek pracy z mianowanym kontrolerem mo$na rozwi%za' za wypowiedzeniem w razie: 1) osi%gni&cia wieku 65 lat i sta$u pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpiecze" Spo#ecznych,

24 2) likwidacji kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli lub reorganizacji tej jednostki, je$eli przeniesienie kontrolera za jego zgod% do innej kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli nie jest mo$liwe; rozwi%zanie stosunku pracy z tej przyczyny wywo#uje skutki, jakie przepisy prawa wi%$% z rozwi%zaniem stosunku pracy z urz&dnikiem s#u$by cywilnej z powodu likwidacji urz&du.”; 68) art. 94 otrzymuje brzmienie: „Art. 94. Rozwi%zanie stosunku pracy z mianowanym kontrolerem mo$e nast%pi': 1) w drodze porozumienia stron, 2) za trzymiesi&cznym wypowiedzeniem dokonanym przez kontrolera.”; 69) art. 96 otrzymuje brzmienie: „Art. 96. Od decyzji Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli w sprawach o przeniesienie mianowanego kontrolera do kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli w miejscowo!ci innej ni$ siedziba kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli, w której mianowany kontroler wykonuje prac&, oraz w sprawach, o których mowa w art. 92 i 93, mianowanemu kontrolerowi przys#uguje skarga do s%du administracyjnego.”; 70) dodaje si& rozdzia# 4a w brzmieniu: „Rozdzia# 4a Odpowiedzialno!' dyscyplinarna mianowanych kontrolerów Art. 97a. 1. Mianowany kontroler ponosi odpowiedzialno!' dyscyplinarn% za przewinienia polegaj%ce na naruszeniu obowi%zków pracownika Najwy$szej Izby Kontroli lub uchybieniu godno!ci stanowiska. 2. Karami dyscyplinarnymi s%: 1) upomnienie, 2) nagana, 3) nagana z pozbawieniem mo$liwo!ci podwy$szania wynagrodzenia i awansowania na wy$sze stanowisko s#u$bowe przez okres do 2 lat, 4) przeniesienie na ni$sze stanowisko s#u$bowe z jednoczesnym obni$eniem wynagrodzenia zasadniczego nie wi&cej ni$ o 20% przez okres nie d#u$szy ni$ 6 miesi&cy, 5) wydalenie z pracy w Najwy$szej Izbie Kontroli. 3. Nie mo$na wszcz%' post&powania dyscyplinarnego po up#ywie 3 miesi&cy od dnia uzyskania przez dyrektora w#a!ciwej kontrolnej jednostki organizacyjnej lub Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli wiadomo!ci o pope#nionym przewinieniu; nie mo$na wszcz%' post&powania ani wyda' orzeczenia o ukaraniu po up#ywie 3 lat od pope#nienia przewinienia. Je$eli czyn zawiera znamiona przest&pstwa, przedawnienie dyscyplinarne nie mo$e nast%pi' wcze!niej ni$ przewidziano to w przepisach Kodeksu karnego.

25 4. W sprawach dyscyplinarnych orzekaj%, na zasadzie niezawis#o!ci, Komisja Dyscyplinarna i Odwo#awcza Komisja Dyscyplinarna, powo#ywane przez Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli na okres 3 lat, spo!ród mianowanych kontrolerów daj%cych r&kojmi& nale$ytego wykonywania obowi%zków cz#onka komisji. 5. Komisje, o których mowa w ust. 4, rozstrzygaj% samodzielnie zagadnienia faktyczne oraz prawne. Komisje s% zwi%zane prawomocnym orzeczeniem s%du stwierdzaj%cym win& obwinionego. 6. Obwiniony mo$e ustanowi' obro"c&. Z zastrze$eniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej obro"c% mo$e by' mianowany kontroler albo adwokat. 7. W przypadku wszcz&cia post&powania dyscyplinarnego Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e zawiesi' mianowanego kontrolera w czynno!ciach s#u$bowych na okres do zako"czenia post&powania, nie d#u$ej jednak ni$ na 6 miesi&cy. W szczególnie uzasadnionych wypadkach okres zawieszenia mo$e by' wyd#u$ony do 12 miesi&cy. W okresie zawieszenia mianowany kontroler zachowuje prawo do wynagrodzenia i innych !wiadcze" przys#uguj%cych na podstawie stosunku pracy. 8. Koszty post&powania dyscyplinarnego ponosi Najwy$sza Izba Kontroli. Art. 97b. 1. Za mniejszej wagi naruszenie obowi%zków pracownika Najwy$szej Izby Kontroli lub uchybienie godno!ci stanowiska dyrektor w#a!ciwej kontrolnej jednostki organizacyjnej, a w odniesieniu do dyrektora kontrolnej jednostki organizacyjnej - Prezes Najwy$szej Izby Kontroli, mo$e ukara' mianowanego kontrolera upomnieniem na pi!mie. 2. Mianowany kontroler mo$e wnie!' sprzeciw do Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli w ci%gu 7 dni od dor&czenia mu upomnienia na pi!mie. 3. W razie wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w ust. 2, Prezes Najwy$szej Izby Kontroli wydaje polecenie wszcz&cia post&powania dyscyplinarnego. 4. W przypadku niewniesienia sprzeciwu, odpis pisma o ukaraniu sk#ada si& do akt osobowych mianowanego kontrolera. 5. Upomnienie, o którym mowa w ust. 1, ulega zatarciu po up#ywie roku od dnia dor&czenia mianowanemu kontrolerowi pisma o ukaraniu. Na wniosek mianowanego kontrolera Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e wyrazi' zgod& na skrócenie tego terminu. Art. 97c. 1. W razie uzyskania wiadomo!ci o pope#nieniu przewinienia dyscyplinarnego, Prezes Najwy$szej Izby Kontroli wyznacza rzecznika dyscyplinarnego spo!ród mianowanych kontrolerów maj%cych wykszta#cenie prawnicze i poleca mu wszcz&cie i przeprowadzenie post&powania dyscyplinarnego. 2. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e w ka$dym czasie wyda' rzecznikowi dyscyplinarnemu polecenie umorzenia post&powania

26 dyscyplinarnego, a w post&powaniu przed komisjami, o których mowa w art. 97a ust. 4 - polecenie cofni&cia wniosku o ukaranie. 3. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e w toku post&powania dyscyplinarnego wyznaczy' nowego rzecznika dyscyplinarnego w miejsce dotychczasowego. Art. 97d. 1. Rzecznik dyscyplinarny wszczyna post&powanie dyscyplinarne wydaj%c postanowienie o wszcz&ciu post&powania dyscyplinarnego. 2. Odpis postanowienia dor&cza si& obwinionemu, dyrektorowi kontrolnej jednostki organizacyjnej, w której obwiniony jest zatrudniony oraz dyrektorowi jednostki organizacyjnej w#a!ciwej w sprawach osobowych, a w przypadku gdy obwinionym jest dyrektor kontrolnej jednostki organizacyjnej, równie$ Prezesowi Najwy$szej Izby Kontroli. 3. W toku post&powania dyscyplinarnego rzecznik dyscyplinarny podejmuje czynno!ci niezb&dne do wszechstronnego wyja!nienia sprawy, zbieraj%c i utrwalaj%c dowody, w szczególno!ci: zeznania !wiadków, opinie bieg#ych, wyja!nienia obwinionego, dokumenty i o!wiadczenia. 4. Je$eli dowody zebrane przez rzecznika dyscyplinarnego dostatecznie uzasadniaj%, $e obwiniony pope#ni# czyn stanowi%cy przewinienie dyscyplinarne rzecznik dyscyplinarny sporz%dza postanowienie o przedstawieniu zarzutów, og#asza je obwinionemu, przyjmuje od niego wyja!nienia, a przed zako"czeniem prowadzonego przez siebie post&powania dyscyplinarnego, zapoznaje obwinionego z zebranymi w sprawie dowodami i sporz%dza z tej czynno!ci protokó#. Protokó# podpisuje rzecznik dyscyplinarny i obwiniony. 5. Po wykonaniu czynno!ci, o których mowa w ust. 4, rzecznik dyscyplinarny przedk#ada Prezesowi Najwy$szej Izby Kontroli materia#y post&powania dyscyplinarnego wraz z wnioskiem o ukaranie lub postanowieniem o umorzeniu post&powania dyscyplinarnego. Art. 97e. 1. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli zatwierdza wniosek o ukaranie lub postanowienie o umorzeniu post&powania dyscyplinarnego; przepis art. 97d ust. 2 stosuje si& odpowiednio. 2. Rzecznik dyscyplinarny kieruje do Komisji Dyscyplinarnej wniosek o ukaranie wraz z materia#ami post&powania, dor&cza obwinionemu odpis wniosku o ukaranie oraz informuje go o prawie do ustanowienia obro"cy, chyba $e obro"ca zosta# ustanowiony wcze!niej. 3. Po otrzymaniu odpisu wniosku o ukaranie obwiniony i jego obro"ca mog% w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania sk#ada' do Komisji Dyscyplinarnej wnioski dowodowe. Art. 97f. 1. Je$eli przeciwko obwinionemu wszcz&to post&powanie karne o ten sam czyn, który jest przedmiotem post&powania dyscyplinarnego, albo gdy zachodzi d#ugotrwa#a przeszkoda uniemo$liwiaj%ca prowadzenie post&powania, rzecznik dyscyplinarny, a w post&powaniu przed Komisj% Dyscyplinarn% lub Odwo#awcz% Komisj% Dyscyplinarn% – przewodnicz%cy zespo#u orzekaj%cego, mo$e zawiesi' post&powanie dyscyplinarne do czasu prawomocnego zako"czenia po-

27 st&powania karnego lub ustania d#ugotrwa#ej przeszkody; postanowienie rzecznika dyscyplinarnego dor&cza si& obwinionemu i obro"cy, a postanowienie przewodnicz%cego zespo#u orzekaj%cego tak$e rzecznikowi dyscyplinarnemu. 2. W czasie zawieszenia post&powania dyscyplinarnego nie biegnie przedawnienie karalno!ci, o którym mowa w art. 97a ust. 3 ustawy. 3. Zawieszone post&powanie dyscyplinarne mo$e by' w ka$dej chwili podj&te. Art. 97g. 1. Komisja Dyscyplinarna rozpoznaje sprawy w trzyosobowych zespo#ach orzekaj%cych. 2. Rozprawa jest jawna dla osób wchodz%cych w sk#ad Kolegium Najwy$szej Izby Kontroli oraz dla mianowanych kontrolerów. 3. W uzasadnionych przypadkach mo$na wy#%czy' jawno!' ca#o!ci albo cz&!ci rozprawy. Art. 97h. 1. Obecno!' rzecznika dyscyplinarnego na rozprawie jest obowi%zkowa. 2. Nieusprawiedliwiona nieobecno!' obwinionego na rozprawie nie wstrzymuje rozpoznania sprawy; niestawiennictwo obro"cy nie wstrzymuje rozpoznania sprawy. 3. Nie wstrzymuje rozpoznania sprawy nieobecno!' obwinionego na rozprawie, je$eli obwiniony nie stawi# si& na rozprawie co najmniej trzykrotnie, a z jego zachowania wynika, $e celowo uchyla si& od udzia#u w rozprawie, d%$%c w szczególno!ci do przedawnienia orzekania w danej sprawie. W takiej sytuacji przewodnicz%cy sk#adu orzekaj%cego wyznacza obwinionemu obro"c& spo!ród mianowanych kontrolerów. 4. Z przebiegu rozprawy sporz%dza si& protokó#. Protokolantem mo$e by' wy#%cznie mianowany kontroler. Art. 97i. 1. Komisja Dyscyplinarna, po przeprowadzeniu rozprawy i odbyciu narady, wydaje orzeczenie o: 1) ukaraniu, 2) uniewinnieniu, 3) umorzeniu post&powania. 2. Orzeczenie o umorzeniu post&powania Komisja Dyscyplinarna mo$e wyda' tak$e na posiedzeniu niejawnym. 3. Je$eli obwiniony dopu!ci# si& kilku przewinie", wymierza si& jedn% kar& za wszystkie przewinienia #%cznie. Art. 97j. 1. Orzeczenie powinno by' og#oszone bezpo!rednio po zako"czeniu rozprawy i po odbyciu narady. Orzeczenie podpisuj% wszyscy cz#onkowie zespo#u orzekaj%cego. 2. W wyj%tkowych wypadkach mo$na odroczy' wydanie orzeczenia na czas nie d#u$szy ni$ 3 dni. O terminie og#oszenia orzeczenia przewodnicz%cy zespo#u orzekaj%cego informuje obwinionego, obro"c& i

28 rzecznika dyscyplinarnego, bezpo!rednio po og#oszeniu postanowienia o odroczeniu wydania orzeczenia. 3. Po og#oszeniu orzeczenia przewodnicz%cy zespo#u orzekaj%cego podaje ustnie zasadnicze motywy rozstrzygni&cia. Art. 97k. 1.Orzeczenie wymaga pisemnego uzasadnienia. Uzasadnienie sporz%dza i podpisuje przewodnicz%cy zespo#u orzekaj%cego. 2. Orzeczenie na pi!mie wraz z uzasadnieniem dor&cza si& rzecznikowi dyscyplinarnemu, obwinionemu oraz obro"cy w ci%gu 14 dni od dnia jego og#oszenia lub wydania na posiedzeniu niejawnym. Art. 97l. 1. Od orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej rzecznikowi dyscyplinarnemu, obwinionemu oraz jego obro"cy s#u$y odwo#anie do Odwo#awczej Komisji Dyscyplinarnej. 2. Odwo#anie sk#ada si& za po!rednictwem przewodnicz%cego Komisji Dyscyplinarnej w terminie 14 dni od dnia dor&czenia orzeczenia. 3. Przewodnicz%cy Komisji Dyscyplinarnej wydaje postanowienie o odmowie przyj&cia odwo#ania je$eli zosta#o wniesione po up#ywie terminu lub przez osob& nieuprawnion%. 4. Przewodnicz%cy Komisji Dyscyplinarnej mo$e przywróci' termin do wniesienia odwo#ania, gdy przekroczenie terminu nast%pi#o z przyczyn niezale$nych od wnosz%cego odwo#anie; wniosek o przywrócenie terminu nale$y z#o$y' w ci%gu 7 dni do dnia ustania przeszkody z jednoczesnym wniesieniem odwo#ania. 5. Na postanowienie o przywróceniu terminu, odmowie przyj&cia odwo#ania oraz odmowie przywrócenia terminu do z#o$enia odwo#ania, rzecznikowi dyscyplinarnemu, obwinionemu i jego obro"cy s#u$y za$alenie do Odwo#awczej Komisji Dyscyplinarnej w terminie 7 dni od dnia dor&czenia postanowienia. Art. 97m. 1. Odwo#awcza Komisja Dyscyplinarna umarza post&powanie odwo#awcze w razie: 1) wniesienia odwo#ania przez osob& nieuprawnion%, 2) bezzasadnego przywrócenia terminu do wniesienia odwo#ania, 3) skutecznego cofni&cia odwo#ania. 2. Postanowienie o umorzeniu post&powania odwo#awczego mo$e zosta' wydane tak$e na posiedzeniu niejawnym. 3. Postanowienie o umorzeniu post&powania odwo#awczego powoduje uprawomocnienie si& orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej. Art. 97n. 1. Odwo#awcza Komisja Dyscyplinarna, po przeprowadzeniu rozprawy, utrzymuje w mocy zaskar$one orzeczenie, uchyla orzeczenie w ca#o!ci lub w cz&!ci i wydaje nowe orzeczenie albo przekazuje spraw& Komisji Dyscyplinarnej do ponownego rozpatrzenia w innym sk#adzie. 2. Odwo#awcza Komisja Dyscyplinarna mo$e orzec kar& surowsz% od orzeczonej przez Komisj& Dyscyplinarn% tylko wówczas, gdy orzeczenie zosta#o zaskar$one na niekorzy!' obwinionego.

29 3. W post&powaniu przed Odwo#awcz% Komisj% Dyscyplinarn% stosuje si& odpowiednio przepisy o post&powaniu przed Komisj% Dyscyplinarn%. 4. Prawomocne orzeczenie przekazuje si& Prezesowi Najwy$szej Izby Kontroli. 5. Od orzeczenia Odwo#awczej Komisji Dyscyplinarnej obwinionemu przys#uguje skarga do s%du administracyjnego. Art. 97o. 1. Odpis prawomocnego orzeczenia do#%cza si& do akt osobowych ukaranego. 2. Kary dyscyplinarne okre!lone w art. 97a ust. 2 pkt 1-4 ulegaj% zatarciu po up#ywie 3 lat od dnia uprawomocnienia si& orzeczenia o ukaraniu. Na wniosek ukaranego Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mo$e zarz%dzi' skrócenie tego okresu do 2 lat. 3. Je$eli w okresie przed zatarciem kary dyscyplinarnej mianowany kontroler, o którym mowa w art. 97a ust. 1, zostanie ponownie ukarany dyscyplinarnie, termin 3 lat, o którym mowa w ust. 2, liczy si& od dnia uprawomocnienia si& orzeczenia o ponownym ukaraniu. 4. W przypadku orzeczenia kary dyscyplinarnej okre!lonej w art. 97a ust. 2 pkt 5 ukarany, po up#ywie 5 lat od uprawomocnienia si& orzeczenia o ukaraniu, mo$e wyst%pi' do Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli o zatarcie kary. 5. W wypadku zatarcia kary dyscyplinarnej, odpis orzeczenia do#%czony do akt osobowych mianowanego kontrolera podlega zniszczeniu. Art. 97p. W toku post&powania dyscyplinarnego, w zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale, stosuje si& odpowiednio przepisy Kodeksu post&powania karnego. Art. 97r. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli okre!li w drodze zarz%dzenia organizacj&, sk#ad oraz tryb powo#ywania komisji, o których mowa w art. 97a ust. 4.”; 71) art. 98 otrzymuje brzmienie: „Art. 98. Kto osobie uprawnionej do kontroli, o której mowa w niniejszej ustawie, lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynno!ci s#u$bowej, w szczególno!ci przez nieprzedstawianie potrzebnych do kontroli dokumentów lub materia#ów, podlega karze grzywny, ograniczenia wolno!ci lub pozbawienia wolno!ci do lat 3.”. Art. 2. Do post&powa" kontrolnych niezako"czonych do dnia wej!cia w $ycie ustawy sporz%dzeniem wyst%pienia pokontrolnego, stosuje si& dotychczasowe przepisy.

30 Art. 3. 1. Do czasu powo#ania komisji dyscyplinarnych na podstawie art. 97r ustawy zmienianej w art. 1, do organizacji, sk#adu oraz trybu powo#ywania komisji dyscyplinarnych stosuje si& dotychczasowe przepisy. 2. Do post&powa" dyscyplinarnych niezako"czonych do dnia wej!cia w $ycie ustawy, stosuje si& dotychczasowe przepisy. Art. 4. Do kontrolera sprawuj%cego w dniu wej!cia w $ycie ustawy mandat pos#a, senatora, pos#a do Parlamentu Europejskiego lub radnego przepisu art. 74 ust. 3 ustawy zmienianej w art. 1 nie stosuje si& do ko"ca kadencji, na któr% zosta# wybrany. Art. 5. 1. Dyrektor i wicedyrektor kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli, zajmuj%cy stanowisko w dniu wej!cia w $ycie ustawy, spe#niaj%cy wymagania okre!lone w art. 68 ust. 5 zdanie pierwsze ustawy zmienianej w art. 1, pozostaje na dotychczasowym stanowisku przez okres 5 lat od dnia wej!cia w $ycie ustawy; przepis art. 69e ust. 4 stosuje si&. 2. Stosunek pracy z pracownikiem, o którym mowa w ust. 1, niespe#niaj%cym wymaga" okre!lonych w art. 68 ust. 5 zdanie pierwsze ustawy zmienianej w art. 1, pozostaje w mocy do czasu rozstrzygni&cia konkursu, o którym mowa w art. 68a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1. 3. Pracownik, o którym mowa w ust. 1, niespe#niaj%cy wymaga" okre!lonych w art. 68 ust. 5 zdanie pierwsze ustawy zmienianej w art. 1, mo$e z#o$y' wniosek o skierowanie na aplikacj& kontrolersk%. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli przenosi go na stanowisko doradcy prawnego, ekonomicznego albo technicznego na okres niezb&dny do uko"czenia aplikacji kontrolerskiej; art. 9 ust. 1, 2 i 4 stosuje si& odpowiednio. Art. 6. Doradcy Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli, o których mowa w art. 66 ust. 2 pkt 3 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym, staj% si& radcami Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli w rozumieniu przepisu art. 66a pkt 3 ustawy zmienianej w art. 1, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia. Art. 7. 1. Stosunek pracy nawi%zany na podstawie mianowania z pracownikiem zatrudnionym w kontrolnej jednostce organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli, który nie spe#nia wymogu okre!lonego w art. 68 ust. 5 zdanie pierwsze ustawy zmienianej w art. 1 i nie z#o$y# wniosku o skierowanie na aplikacj& kontrolersk%, pozostaje w mocy przez okres nie d#u$szy ni$ 3 miesi%ce od dnia wej!cia w $ycie ustawy, z zastrze$eniem ust. 2. 2. Po up#ywie okresu, o którym mowa w ust. 1, stosunek pracy przekszta#ca si& w stosunek pracy na podstawie umowy o prac& na czas nieokre!lony; Prezes Najwy$szej Izby Kontroli wskazuje biuro, w którym pracownik ma wykonywa' prac&.

31 Art. 8. 1. Stosunek pracy nawi%zany na podstawie mianowania z pracownikiem jednostki organizacyjnej wykonuj%cej zadania w zakresie organizacji i obs#ugi funkcjonowania Najwy$szej Izby Kontroli pozostaje w mocy przez okres nie d#u$szy ni$ 3 miesi%ce od dnia wej!cia w $ycie ustawy, z zastrze$eniem art. 9 ust. 1 i 4. 2. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli na wniosek pracownika, o którym mowa w ust. 1, spe#niaj%cego wymóg okre!lony w art. 68 ust. 5 zdanie pierwsze ustawy zmienianej w art. 1, mianuje go na stanowisko wymienione w art. 66a pkt 3-9 ustawy zmienianej w art. 1, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia. 3. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mianuje pracownika, o którym mowa w ust. 1, niespe#niaj%cego wymogu okre!lonego w art. 68 ust. 5 zdanie pierwsze ustawy zmienianej w art. 1, na stanowisko wymienione w art. 66a pkt 3-9 ustawy zmienianej w art. 1, odpowiadaj%ce jego wiedzy i kwalifikacjom, na czas potrzebny do uko"czenia aplikacji kontrolerskiej, je$eli z#o$y# wniosek o skierowanie na aplikacj& kontrolersk%; art. 9 ust. 2 stosuje si& odpowiednio. 4. Stosunek pracy nawi%zany na podstawie mianowania z pracownikiem, o którym mowa w ust. 1, przekszta#ca si& w stosunek pracy na podstawie umowy o prac& na czas nieokre!lony, je$eli pracownik nie z#o$y# wniosku, o którym mowa w ust. 2 albo wniosku o skierowanie na aplikacj& kontrolersk%. Art. 9. 1. Prezes Najwy$szej Izby Kontroli w terminie 3 miesi&cy od dnia wej!cia w $ycie ustawy, na wniosek mianowanego pracownika niespe#niaj%cego wymogu okre!lonego w art. 68 ust. 5 zdanie pierwsze ustawy zmienianej w art. 1, skieruje go do odbycia aplikacji kontrolerskiej. 2. Stosunek pracy z pracownikiem kontrolnej jednostki organizacyjnej Najwy$szej Izby Kontroli pozostaje w mocy o ile uko"czy aplikacj& kontrolersk% w terminie 18 miesi&cy od dnia wej!cia w $ycie ustawy. 3. Pracownika, o którym mowa w art. 8 ust. 1, który uko"czy# aplikacj& kontrolersk% w terminie wskazanym w ust. 2, Prezes Najwy$szej Izby Kontroli mianuje na stanowisko wymienione w art. 66a pkt 3-9 ustawy zmienianej w art. 1, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia. 4. W przypadku nieuko"czenia aplikacji kontrolerskiej w terminie, o którym mowa w ust. 2, stosunek pracy ulega rozwi%zaniu za wypowiedzeniem. Art. 10. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 25 ust. 2, art. 65, art. 68 ust. 7, art. 76 ust. 4, art. 89 ust. 8 i art. 97 ustawy zmienianej w art. 1 zachowuj% moc do czasu wej!cia w $ycie nowych przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 25 ust. 2, art. 65, art. 68 ust. 7, art. 76a ust. 4, art. 97 i art. 97r ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsz% ustaw%, nie d#u$ej jednak ni$ przez 3 miesi%ce od dnia wej!cia w $ycie niniejszej ustawy.

32 Art. 11. Ustawa wchodzi w $ycie po up#ywie 6 miesi&cy od dnia og#oszenia, z wyj%tkiem art. 1 pkt 19-44, które wchodz% w $ycie po up#ywie 18 miesi&cy od dnia og#oszenia.

UZASADNIENIE Przed#o$ony projekt nowelizacji ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli zosta# przygotowany w zwi%zku z konieczno!ci% dostosowania niektórych jej rozwi%za" do przepisów Konstytucji RP oraz w zwi%zku z potrzeb% uproszczenia, skrócenia czasu trwania i uczynienia post&powania kontrolnego bardziej przejrzystym oraz przyjaznym dla podmiotów kontrolowanych. Ustawa z dnia z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwy$szej Izbie Kontroli (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701) – zwana dalej „ustaw% o NIK”, spe#ni#a swoj% rol& aktu reguluj%cego organizacj& oraz tryb dzia#ania naczelnego organu kontroli pa"stwowej w Polsce. Trzeba jednak pami&ta', $e zosta#a uchwalona przed wej!ciem w $ycie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., która w sposób znacz%cy zmieni#a system prawa w naszym kraju. Potrzeb& zmian wymusza równie$ post&p technologiczny zwi%zany z wprowadzaniem nowych technik i instrumentów kontroli. Weryfikacja zasad i trybu prowadzenia kontroli zosta#a tak$e dokonana w oparciu o do!wiadczenia nabyte w czasie stosowania przepisów dotychczas obowi%zuj%cych. Ponadto, wzi&to pod uwag& zalecenia ekspertów SIGMA 1 , uj&te w raporcie „Przegl%d Partnerski Najwy$szej Izby Kontroli w Polsce” z roku 2000 oraz zalecenia kontrolerów z Urz&du Kontroli Pa"stwowej Danii zawarte w opracowaniu „Raport z Przegl%du Partnerskiego Najwy$szej Izby Kontroli” z roku 2006. Zalecenia, o których wy$ej mowa, wi%$% si& z wprowadzaniem najnowszych mi&dzynarodowych standardów kontroli. Wiele z nich dotyczy w#a!nie uproszczenia procedury kontrolnej, lecz nie mo$na ich wdro$y' bez dokonania zmian ustawowych. Kolejnym powodem, który ma wp#yw na zakres projektowanej nowelizacji ustawy o NIK, jest konieczno!' wprowadzenia rozwi%za" wynikaj%cych ze zmian w innych ustawach, a tak$e potrzeba zmian, które wynikaj% z dobrej praktyki wypracowanej podczas ponad 13- letniego okresu obowi%zywania ustawy. 1. Zmiany w rozdziale 1 i 2, maj% na celu dostosowanie podmiotowego i przedmiotowego zakresu kontroli do zmienionego systemu organów w#adzy publicznej, zwi&kszenie elastyczno!ci i efektywno!ci w zakresie organizacji i funkcjonowania Izby oraz wprowadzenia podstawy prawnej dla podejmowania kontroli wspólnych z naczelnymi organami kontroli innych pa"stw. Do zakresu przedmiotowego kontroli NIK w#%czono audyt wewn&trzny (art. 3 i art. 4 ust. 1), za! zakres podmiotowy poszerzono o organy, które utworzono po wej!ciu w $ycie ustawy o NIK, tj. Krajow% Rad& S%downictwa i Rzecznika Praw Dziecka (art. 4 ust. 1 i 2). W zwi%zku ze wst%pieniem Rzeczypospolitej Polskiej do struktur Unii Europejskiej, w art. 12a okre!lono mo$liwo!' i tryb przeprowadzania przez Izb& wspólnych kontroli z naczelnymi organami kontroli innych pa"stw oraz organami kontroli Wspólnot Europejskich. Uzupe#nienie katalogu dokumentów, które Izba ma obowi%zek przedk#ada' Sejmowi (art. 7 ust. 5a) stanowi usankcjonowanie istniej%cej praktyki w zakresie przedk#adania w#adzy ustawodawczej analizy wykorzystania wniosków de lege ferenda. Jednocze!nie, w art. 11a, sformu#owano podstaw& prawn% dla Prezesa NIK do wyst&powania do Prezesa Rady Ministrów o zaj&cie stanowiska w sprawie wniosków dotycz%cych stanowienia lub stosowania prawa, które NIK sformu#owa#a w dokumentach pokontrolnych. 1

SIGMA – Suport for Improvement in Governance and Management in Central and Eastern European Countries. Program jest wspóln% inicjatyw% Organizacji Wspó#pracy Gospodarczej (OECD) i Wspólnot Europejskich, zawi%zan% w marcu 1992 r. dla wsparcia dzia#a" krajów Europy (rodkowej i Wschodniej w dzia#aniach na rzecz reform administracji publicznej.

str 1 z 9

Na konieczno!' wzmocnienia skuteczno!ci wniosków NIK wskazywali poszczególni pos#owie i komisje sejmowe. Nowa regulacja jest wyrazem troski o jako!' polskiego prawa i ma na celu zwi&kszenie efektywno!ci wykorzystania tych wniosków, do czego z pewno!ci% przyczyni si& wymiana informacji, o której mowa w powo#anym przepisie. Zgodnie z konstytucyjn% zasad% jawno!ci $ycia publicznego rozszerzy si& zakres informowania o sprawach publicznych. W art. 10 zrezygnowano z dotychczasowego ograniczenia w upublicznianiu wyników kontroli. Ograniczenie polegaj%ce na upublicznianiu wyników kontroli dopiero po przekazaniu ich Sejmowi, w !wietle konstytucyjnego prawa do informacji, opisanego w art. 61, straci#o racj& bytu. Utrzymywanie takiego ograniczenia tym bardziej nie jest celowe w sytuacji, gdy jednostki kontrolowane maj% obowi%zek publikowania wyników kontroli na swoich stronach internetowych Biuletynu Informacji Publicznej. Wprowadzenie, w zmienionym art. 25, trzech ró$nych jednostek organizacyjnych w strukturze organizacyjnej NIK, departamentów, delegatur i biur, pozwoli na efektywn% i racjonaln% polityk& kadrow% i w#a!ciwe okre!lenie zada" dla jednostek wykonuj%cych czynno!ci z zakresu obs#ugi. Nie ma potrzeby zatrudniania w biurach, wykonuj%cych w#a!nie takie czynno!ci, pracowników merytorycznych, kontrolerów wykonuj%cych lub nadzoruj%cych czynno!ci kontrolne. W chwili obecnej, jednostkami organizacyjnymi NIK s% departamenty i delegatury. Nale$y przyj%', i$ s% to jednostki równorz&dne, gdy$ ustawa nie ró$nicuje ani charakteru, ani zakresu ich zada", pozostawiaj%c t& kwesti& do uregulowania w statucie. Taka regulacja niepotrzebnie zaciemnia struktur& organizacyjn% NIK. 2. Przygotowuj%c zakres nowelizacji ustawy o NIK zwrócono szczególn% uwag& na konieczno!' przej&cia do materii ustawowej regulacji dotycz%cych post&powania kontrolnego, które aktualnie s% zawarte w zarz%dzeniu Prezesa NIK z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie post&powania kontrolnego (M.P. Nr 17, poz. 211) oraz w zarz%dzeniu Prezesa NIK z dnia 15 maja 1995 r. w sprawie nale$no!ci !wiadków, bieg#ych i specjalistów w post&powaniu kontrolnym (M.P. Nr 35, poz. 417). Jak ju$ wspomniano we wst&pie, zmiany w systemie )róde# prawa, które wprowadzi#a obowi%zuj%ca Konstytucja RP, spowodowa#y, $e wy$ej wymienione zarz%dzenia nie mog% stanowi' podstawy do podejmowania rozstrzygni&' rzutuj%cych na sfer& praw i obowi%zków obywateli, osób prawnych i innych podmiotów. Poza tym, pojawiaj%ce si& w praktyce w%tpliwo!ci interpretacyjne dotycz%ce reprezentowania podmiotu kontrolowanego, zakresu uprawnie" kontrolerów przy wykonywaniu czynno!ci kontrolnych i sposobu dokumentowania ustale" kontroli spowodowa#y konieczno!' wprowadzenia zmian, których celem jest usystematyzowanie procesu kontrolnego. Wprowadzono równie$ zmiany wynikaj%ce z zalece" wspomnianych wy$ej przegl%dów partnerskich zmierzaj%ce do uproszczenia procesu kontrolnego i uczynienie go bardziej przejrzystym oraz przyjaznym dla kontrolowanego. Najwa$niejszymi, w tej cz&!ci, s% zmiany dokonane w rozdziale 3 zatytu#owanym „Post&powanie kontrolne”, w tym mi&dzy innymi: 2.1. W art. 26 w ust. 3 dodano dla doprecyzowania, $e tryb kontroli wykonania bud$etu Najwy$szej Izby Kontroli okre!la regulamin Sejmu. 2.2. W art. 28 ust. 2 uregulowano tryb przygotowania do kontroli oraz rodzaj dokumentów, które s% wytwarzane na etapie poprzedzaj%cym kontrol& i szczegó#owo okre!laj% zakres oraz metodyk& jej prowadzenia. Prawid#owe zebranie i opracowanie informacji dotycz%cych przedmiotu kontroli decyduje o sprawnym przeprowadzeniu post&powania i w sposób znacz%cy ogranicza jego koszty. Jednak mo$liwo!' uzyskania tych informacji rodzi, po stronie podmiotów zobowi%zanych do ich udost&pnienia, okre!lone obowi%zki, a )ród#em obowi%zków mo$e by' jedynie przepis ustawy;

str 2 z 9

2.3. W dodanym art. 2a zdefiniowano m.in. poj&cie „kierownik jednostki kontrolowanej”. Wskazanie osób, którym s#u$% uprawnienia kierownika jednostki kontrolowanej, doprecyzowuje kto jest stron% post&powania kontrolnego i kto mo$e w tym post&powaniu reprezentowa' kontrolowanego. Zrezygnowano z wprowadzenia instytucji pe#nomocnika jednostki kontrolowanej, poniewa$ wyniki kontroli powinny by' adresowane tylko do osoby, która w#adna jest je wykorzysta' w bie$%cej dzia#alno!ci. Podkre!li' przy tym trzeba, $e oceny, uwagi i wnioski przedstawiane kontrolowanemu nie s% dla niego wi%$%ce; 2.4. W dodanym art. 28a doprecyzowano poj&cia kontroli uj&tych w planie rocznym i kontroli dora)nych oraz tryb ich prowadzenia. W ust 3 tego artyku#u doprecyzowano, $e program i tematyka kontroli s% dokumentami chronionymi tajemnic% kontrolersk%, co budzi#o w przesz#o!ci w%tpliwo!ci. 2.5. W art. 29 ust. 1 pkt 2 lit e i art. 40 ust. 1 wprowadzono prawo odbierania wyja!nie", tak$e od by#ych pracowników jednostki kontrolowanej. Nie ulega w%tpliwo!ci, $e byli pracownicy, a szczególnie poprzedni kierownicy jednostek kontrolowanych, s% cz&sto z ró$nych wzgl&dów zainteresowani wynikami kontroli. Nale$a#o zatem w wi&kszym zakresie umo$liwi' im udzia# w czynno!ciach dowodowych. Wymaga tego zasada kontradyktoryjno!ci post&powania. 2.6. Zmiana w art. 29 ust. 2, zgodnie z któr% dost&p do wszelkich dokumentów i materia#ów zawieraj%cych informacje stanowi%ce tajemnic& ustawowo chronion%, mo$e by' wy#%czony lub ograniczony jedynie na podstawie innych ustaw, jest prób% zapobie$enia wy#%czania Izby z grona podmiotów, którym przys#uguje dost&p do tajemnicy ustawowo chronionej. Do tej pory, gdy by#y wytyczane granice podmiotowe dla tworzonego zakresu chronionych informacji nale$a#o zabiega' o wpisanie NIK na list& podmiotów uprawnionych do si&gania po te informacje. Brak wyra)nego okre!lenia takiego dost&pu eliminowa# NIK z listy podmiotów uprawnionych. Tym sposobem NIK nie ma dost&pu np. do tajemnicy przedsi&biorstwa, chyba $e przedsi&biorca wyrazi na to zgod&. W rezultacie to przedsi&biorca lub inny podmiot dysponuj%cy tajemnic% ustawow% decyduje o zakresie prowadzonej kontroli. Proponowana regulacja oraz zmiana w art. 44, nie wymagaj% wprowadzenia zmian w ju$ obowi%zuj%cych aktach prawnych. Ma to znaczenie w#a!nie dla tajemnicy przedsi&biorstwa i dla nowotworzonych tajemnic ustawowych. 2.7 W art. 35a okre!lono jednolity sposób dokumentowania czynno!ci dowodowych. Wprowadzono zasad&, $e z przebiegu czynno!ci dowodowej sporz%dzany jest protokó#, je$eli ustawa tak stanowi. W przepisach reguluj%cych sposób przeprowadzania czynno!ci dowodowych doprecyzowano prawa i obowi%zki osób bior%cych w nich udzia#. Do tej pory, w du$ej cz&!ci sprawy te regulowa#o wspomniane wy$ej zarz%dzenie Prezesa NIK. 2.8. Potrzeba wprowadzenia nowego rozwi%zania dotycz%cego dost&pu do akt kontroli art. 35b - jest zwi%zana z konstytucyjnym prawem do informacji okre!lonym w art. 61 Konstytucji RP oraz rozwi%zaniami przyj&tymi w ustawie z dnia 8 pa)dziernika 2001 r. o dost&pie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112 poz., 1198, ze zm.). Prawo do informacji obejmuje dost&p do dokumentów, a ograniczenie tego prawa mo$e nast%pi' jedynie w ustawie i z powodów wskazanych w art. 61 ust. 3 Konstytucji RP. Ustawa o NIK nie zawiera $adnego katalogu przyczyn wy#%czaj%cych dost&p do informacji lub rodzajów informacji nie podlegaj%cych ujawnieniu. Trzeba podkre!li', $e aktualnie, w ustawie o NIK nie ma uregulowa" dotycz%cych akt kontroli i mo$liwo!ci zapoznawania si& z w#%czonymi do nich dokumentami. Podczas gdy w innych rodzajach post&powa" sprawy te s% regulowane przepisami ustawowymi, w post&powaniu kontrolnym NIK, regulacja taka znajduje si& w zarz%dzeniu Prezesa NIK w sprawie post&powania kontrolnego. Rozwi%zanie to jest niekonstytucyjne i nie mo$e rodzi' skutków prawnych, dlatego nie jest ono stosowane w dzia#alno!ci NIK. Z kolei, w ustawie o dost&pie do informacji publicznej, w art. 1 ust. 2, zawarto odes#anie do przepisów innych ustaw, które mog% w sposób szczególny regulowa'

str 3 z 9

zasady i tryb dost&pu do informacji publicznych zawartych w aktach sprawy. Brak takiego szczególnego uregulowania w ustawie o NIK, powoduje w%tpliwo!ci interpretacyjne, zw#aszcza $e ustawodawca zobowi%za# wszystkich kontrolerów do zachowania tajemnicy kontrolerskiej, a na upublicznianie wyników kontroli zezwoli# dopiero po ich przedstawieniu Sejmowi (obecny art. 10 ust. 2). Z powy$szego wida', $e istniej% zasadnicze rozbie$no!ci w systemie prawa, w zakresie udost&pniania informacji. Trudno rozstrzyga', który z przepisów tzn. obecny art. 10 ust. 2 ustawy o NIK, czy art. 6 ust 1 pkt 4 ustawy o dost&pie do informacji publicznej, jest przepisem szczególnym i powinien mie' pierwsze"stwo w stosowaniu. Mo$na tu nawet mówi' o sprzeczno!ci pomi&dzy wskazanymi regulacjami, któr% wyeliminuj% zaproponowane zmiany. Nale$y doda', $e szeroki dost&p do informacji zawartych w programie kontroli lub tematyce kontroli mo$e znacznie utrudni', a nawet uniemo$liwi' jej przeprowadzenie. Z tego wzgl&du, w projektowanych art. 35a-35c okre!lono tryb sporz%dzania i ochrony tych dokumentów. Niezale$nie od argumentacji przedstawionej wy$ej, nale$y doda', i$ z punktu widzenia praktyki NIK, nieograniczony dost&p do akt kontroli powoduje dodatkowe utrudnienia w prowadzeniu kontroli zw#aszcza tam, gdzie groszem publicznym gospodaruj% podmioty prywatne. Nie wydaje si& rozwi%zaniem racjonalnym, udost&pnianie dokumentów kontroluj%cego przed podj&ciem ostatecznego rozstrzygni&cia w danej sprawie, poniewa$ ocena dzia#a" podmiotu kontrolowanego mo$e si& zmieni' na skutek wniesienia !rodków odwo#awczych. 2.9. W art. 35b wprowadzono uprawnienie do sprostowania oczywistej omy#ki pisarskiej lub rachunkowej, 2.10. W art. 48 zaproponowano nowe okre!lenie wysoko!ci kary pieni&$nej nak#adanej na osob& wezwan% w charakterze !wiadka, która uporczywie nie stawia si& na wezwania. Wysoko!' kary powi%zano z wysoko!ci% minimalnego wynagrodzenia, co pozwoli z jednej strony na bardziej elastyczne stosowanie tego przepisu, z drugiej za! wyeliminuje potrzeb& jego nowelizacji w przypadku wzrostu inflacji; 3. Na odr&bne omówienie zas#uguj% zmiany dotycz%ce uproszczenia post&powania kontrolnego w zakresie zmniejszenia ilo!ci wytwarzanych dokumentów kontrolnych oraz zasad i trybu post&powania odwo#awczego. W przed#o$onym projekcie zdecydowano si& na zmian& sposobu dokumentowania ustale" kontrolnych oraz wi%$%c% si& z tym zmian& post&powania odwo#awczego. W aktualnym stanie prawnym oraz stosowanej praktyce, protokó# kontroli zawiera jedynie opis ustale" kontrolnych. Oceny, uwagi i wnioski dotycz%ce kontrolowanej dzia#alno!ci zawarte s% w wyst%pieniu pokontrolnym sporz%dzanym na podstawie protoko#u kontroli. Do tre!ci obu wymienionych dokumentów ustawodawca przewidzia# prawo wniesienia zastrze$e" okre!laj%c jedynie generalne zasady ich rozpatrywania. Szczegó#owe zasady i tryb rozpatrywania zastrze$e" pozostawi# do uregulowania w akcie wykonawczym wydanym przez Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli. Taka sytuacja w obowi%zuj%cym porz%dku konstytucyjnym budzi szereg w%tpliwo!ci, co do zgodno!ci z ustaw% zasadnicz%. W projektowanej nowelizacji wprowadzono zasad& sporz%dzania tylko jednego dokumentu – wyst%pienia pokontrolnego, które po#%czy w sobie cechy dotychczasowego protoko#u kontroli oraz wyst%pienia pokontrolnego. Wyst%pienie pokontrolne w nowej formule b&dzie zawiera' w swej tre!ci zwi&z#y opis ustale" kontrolnych, jak równie$ ocen& kontrolowanej dzia#alno!ci oraz uwagi i wnioski dotycz%ce usuni&cia stwierdzonych nieprawid#owo!ci (art. 53). W ten sposób wyeliminowany zostanie protokó# kontroli w dotychczasowym kszta#cie. Podkre!li' trzeba, i$ nowa formu#a prezentowania wyników kontroli b&dzie bardziej czytelna dla jednostki kontrolowanej, poniewa$ ustalenia faktyczne b&d% bezpo!rednio powi%zane z ocen% tworz%c jednolity obraz kontrolowanej dzia#alno!ci.

str 4 z 9

3.1. Rezygnacja z obowi%zku podpisywania wyst%pienia pokontrolnego przez kierownika jednostki kontrolowanej – art. 53 ust. 3 upro!ci i zdecydowanie przyspieszy obieg korespondencji. Pozwoli na unikni&cie niezr&cznych sytuacji zdarzaj%cych si& obecnie, a dotycz%cych tego, kto w jednostce kontrolowanej ma podpisa' to wyst%pienie. Powinno to równie$ zagwarantowa', $e opis stanu faktycznego i zawarta w wyst%pieniu ocena b&d% wywa$one i zgodne z zebranym w sprawie materia#em dowodowym. Zniknie bowiem istniej%ca dzi! obawa kontrolera przed odmow% podpisania dokumentu prezentuj%cego ustalenia kontrolne. Z drugiej strony, jednostka kontrolowana, w przypadku, gdy nie zgodzi si& z ustaleniami lub dokonan% ocen%, b&dzie mog#a wnie!' zastrze$enia do wyst%pienia pokontrolnego. Takie rozwi%zanie jest bardziej przejrzyste dla kontrolowanego. 3.2. W art. 54 - 62 proponowanej nowelizacji okre!lono, odmienny od dotychczasowego, tryb odwo#awczy. Rezygnacja ze sporz%dzania protokó#u kontroli poci%gnie za sob% wyeliminowanie ca#ego, d#ugiego trybu odwo#awczego zwi%zanego ze sk#adaniem zastrze$e" do jego tre!ci. Post&powanie odwo#awcze ograniczone b&dzie tylko do zastrze$e" sk#adanych do wyst%pienia pokontrolnego. Zastrze$enia mo$e zg#osi' kierownik jednostki kontrolowanej. W aktualnym stanie prawnym uprawnienie to przys#uguje ka$demu podmiotowi, któremu przekazano wyst%pienie pokontrolne, a wi&c tak$e kierownikowi jednostki nadrz&dnej i organom pa"stwowym lub samorz%dowym. Jednocze!nie, proponuje si& wyd#u$enie terminu do zg#oszenia zastrze$e" do wyst%pienia pokontrolnego do 14 dni. Zmiana ta jest podyktowana konieczno!ci% zapewnienia mo$liwo!ci zapoznania si& z aktami kontroli przed z#o$eniem zastrze$e". 3.3. Wprowadzono równie$, w art. 54 ust. 2, postulowane od dawna prawo do z#o$enia zastrze$e" przez osob&, która by#a kierownikiem jednostki kontrolowanej w okresie obj&tym kontrol%. Zastrze$enie takie by#oby sk#adane na wniosek osoby zainteresowanej, po z#o$eniu zastrze$enia osoba taka bra#aby udzia# w dalszym post&powaniu kontrolnym, art. 55 i art. 61a ust. 3. 3.3. W art. 54 ust 3 i 4 zró$nicowano podmioty, do których zg#asza si& zastrze$enia. Zasadniczo, nale$y zg#osi' je do dyrektora, który podpisa# wyst%pienie pokontrolne, chyba $e do rozpatrzenia zastrze$e" w#adne jest Kolegium NIK – art. 23a, wówczas zastrze$enia zg#asza si& do Prezesa NIK. Zastrze$enia, które nie spe#niaj% wymogów formalnych tj. zosta#y zg#oszone przez osob& nieuprawnion%, po up#ywie terminu, albo s% niedopuszczalne z mocy ustawy nie podlegaj% rozpatrzeniu. Postanowienie o odmowie ich przyj&cia wydaje odpowiednio dyrektor w#a!ciwej jednostki kontrolnej lub Prezes NIK – art. 54 ust. 5. Do tej pory formalne przes#anki oddalenia zastrze$e" regulowa#o zarz%dzenie Prezesa NIK, które nie mog#o wywo#ywa' skutków prawnych w stosunku do podmiotów kontrolowanych. 3.4. Dyrektor departamentu albo delegatury jednoosobowo podejmuje rozstrzygni&cie w sprawie zastrze$e", je$eli uwzgl&dnia je w ca#o!ci (art. 54 ust. 6). W takim przypadku powinien dokona' zmian w tre!ci wyst%pienia i tak zmienione wyst%pienie przekaza' kierownikowi jednostki kontrolowanej. Do zmienionego wyst%pienia nie mo$na zg#osi' zastrze$e". 3.5. Merytoryczne rozpatrzenie zastrze$e" nale$y odpowiednio do Kolegium NIK albo do Komisji rozstrzygaj%cej powo#anej przez Prezesa NIK. Cz#onków tej komisji powo#uje si& spo!ród kontrolerów jednostki organizacyjnej NIK w#a!ciwej w sprawach orzecznictwa. Komisja orzeka w trzyosobowych zespo#ach, a przewodnicz%cym zespo#u orzekaj%cego jest kontroler posiadaj%cy wy$sze wykszta#cenie prawnicze. Tryb post&powania w sprawie rozpatrzenia zastrze$e", który do tej pory by# uregulowany w zarz%dzeniu Prezesa NIK zosta# przeniesiony do materii ustawowej, jako $e dotyczy on praw i obowi%zków osób trzecich. Trzeba podkre!li', $e proponowane zmiany eliminuj% dwustopniowy tryb rozpatrywania zastrze$e" tj. likwiduj% powo#ywanie w pierwszej instancji Komisji Odwo#awczych na

str 5 z 9

szczeblu departamentu lub delegatury. Powinno to zdecydowanie upro!ci' procedur& odwo#awcz% i skróci' czas trwania ca#ego post&powania kontrolnego. Warto doda', $e przedstawione w projekcie nowe zasady rozpatrywania zastrze$e" sk#adanych do wyst%pienia pokontrolnego pozwol% jednostce kontrolowanej z#o$y' zastrze$enia tylko raz. W zwi%zku z tym otrzyma ona tylko jedno, ostateczne rozstrzygni&cie w tej materii. 3.6. W aktualnym stanie prawnym, zastrze$enia do ustale" zawartych w protokole, jednostka kontrolowana kieruje najpierw do kontrolera. Dopiero wtedy, gdy kontroler ich nie uwzgl&dni, w terminie 7 dni od dnia otrzymania jego stanowiska, mo$na zg#osi' zastrze$enia do dyrektora w#a!ciwej jednostki organizacyjnej NIK. Wydaje si&, $e nowa regulacja pozytywnie wp#ynie na przebieg post&powania, gdy$ wyeliminuje konieczno!' wytwarzania dodatkowych dokumentów, a co wa$niejsze, wyeliminuje mo$liwo!' prezentowania rozbie$nych stanowisk. Przy tej okazji wprowadzono dodatkowo instytucj& cofni&cia zastrze$e" (art. 55) oraz uregulowano sposób obliczania terminów ( art. 64b), które do tej pory nie by#y przedmiotem regulacji. 4. Nowelizacja przepisów rozdzia#u 4 ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli jest podyktowana konieczno!ci% zwi&kszenia efektywno!ci zarz%dzania kadrami, w szczególno!ci ma na celu sta#e podnoszenie poziomu pracy i fachowo!ci pracowników merytorycznych Najwy$szej Izby Kontroli. Niektóre zmiany wynikaj% z konieczno!ci uregulowania w ustawie pewnych zagadnie", dotychczas regulowanych w zarz%dzeniach Prezesa NIK, co jest konsekwencj% zmiany systemu )róde# prawa, wynikaj%cego z art. 87 Konstytucji RP. 4.1. Projektowana ustawa zmienia nazw& kategorii pracowników, zamiast poj&cia „pracownicy nadzoruj%cy lub wykonuj%cy czynno!ci kontrolne” wprowadza poj&cie „kontrolerzy”, co bardziej oddaje charakter wykonywanej przez nich pracy. 4.2. Ustawa zmieniaj%ca ustaw& o Najwy$szej Izbie Kontroli wprowadza szereg zmian w zakresie stosunku pracy pracowników merytorycznych NIK, co wynika z potrzeby racjonalizacji zatrudnienia w NIK oraz stanowi konsekwencj& aktów prawnych, które wesz#y w $ycie po uchwaleniu obecnie obowi%zuj%cej ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli. Przede wszystkim wprowadzono !cis#y podzia# na kontrolne jednostki organizacyjne NIK departamenty i delegatury, zatrudniaj%ce kontrolerów i jednostki niekontrolne – biura, zatrudniaj%ce pracowników na podstawie umowy o prac& (art. 69). Konsekwencj% tej zmiany jest mo$liwo!' czasowego przenoszenia kontrolerów tylko do jednostek kontrolnych, departamentów i delegatur (art.77 ust. 1), z tym $e zrezygnowano z ograniczenia czasu i cz&stotliwo!ci przenoszenia ustalaj%c, $e za zgod% kontrolera mo$e on by' przeniesiony do innej kontrolnej jednostki na d#u$ej ni$ 6 miesi&cy i cz&!ciej ni$ raz na dwa lata (art. 77 ust. 3). Zaproponowane rozwi%zanie niew%tpliwie b&dzie sprzyja' zwi&kszeniu elastyczno!ci w sferze zarz%dzania zasobami ludzkimi, w szczególno!ci s#u$y' lepszemu wykorzystaniu fachowych kadr. 4.3. W kategorii kontrolerów zmieniono nazw& stanowiska doradcy Prezesa NIK (obecny art. 66 ust. 1 i ust.2 pkt 3 ustawy o NIK) na radc& Prezesa NIK. Ma to na celu unikni&cie wra$enia, $e obecni doradcy Prezesa NIK pe#ni% jedynie funkcje doradcze a nie kontrolne oraz unikni&cie przyrównywania ich roli do doradców ministra w gabinetach politycznych ministrów. 4.4. Skre!lenie w art. 68 przepisu ust. 6, uprawniaj%cego Prezesa NIK, w uzasadnionych przypadkach, do mianowania pracownika na stanowisko kontrolerskie, bez zachowania wymogu aplikacji kontrolerskiej, ma na celu podniesienie rangi aplikacji kontrolerskiej i niew%tpliwie wp#ynie pozytywnie na przygotowanie kontrolerów do wykonywania niejednokrotnie bardzo z#o$onych zada" kontrolnych.

str 6 z 9

4.5. W dodanych do ustawy o NIK art. 69a – 69d, przewidziane jest zatrudnianie na stanowiskach kontrolerskich, wymienionych w art. 66a pkt 3 - 9, w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru. Natomiast stanowiska kierownicze (art.66a pkt 1 i 2) maj% by' obsadzane w drodze konkursu (art. 69e – 69g) na czas okre!lony 5 lat spo!ród mianowanych kontrolerów zatrudnionych na stanowiskach wymienionych w art. 66a pkt 3 - 9. Zgodnie z projektowanym art. 69e ust. 2 mianowanie na stanowisko kontrolerskie ma by' ustawowym warunkiem ubiegania si& o stanowisko kierownicze. 4.6. Podkomisja uzna#a za zasadne wprowadzenie zakazu #%czenia mandatu pos#a, senatora, pos#a do Parlamentu Europejskiego i radnego ze stanowiskiem kontrolera (art. 74 ust. 3 projektu). 4.6. Konsekwencj% zmiany systemu )róde# prawa w Konstytucji RP jest konieczno!' szerszego uregulowania w ustawie, zamiast w zarz%dzeniu Prezesa NIK, kwestii okresowych ocen kwalifikacyjnych. W art. 76 dodano przepisy okre!laj%ce zakres przedmiotowy oceny i zakres zwolnie" od oceny oraz obowi%zek i termin ponownej oceny, w przypadku otrzymania przez kontrolera negatywnej okresowej oceny kwalifikacyjnej. Obecnie problematyk& t& reguluje zarz%dzenie Nr 33/2001 Prezesa Najwy$szej Izby Kontroli z dnia 20 grudnia 2001 r. w sprawie okresowych ocen kwalifikacyjnych pracowników mianowanych Najwy$szej Izby Kontroli, zmienione zarz%dzeniami Nr 26/2003, Nr 17/2004 i Nr 39/2005. 4.7. Ustawa nowelizuj%ca ustaw& o NIK wprowadza zmiany w art. 80 ustawy, dotycz%cym urlopu dla poratowania zdrowia, przez dodanie przepisu ust. 4 mówi%cego, $e kontrolerowi, który spe#nia warunki do uzyskania !wiadczenia rehabilitacyjnego przys#uguje urlop dla poratowania zdrowia na zasadach okre!lonych w tym przepisie. Powy$sza zmiana jest konsekwencj% zmiany art. 18 ust. 4 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o !wiadczeniach pieni&$nych z ubezpieczenia spo#ecznego w razie choroby i macierzy"stwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267), z którego wynika, $e !wiadczenie rehabilitacyjne nie przys#uguje osobie uprawnionej do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odr&bnych przepisów. Kolejne zmiany wprowadzone w tym przepisie to mo$liwo!' udzielenia urlopu jednorazowo na okres do 12 miesi&cy – obecnie do 6 miesi&cy (znowelizowany art. 80 ust. 1) oraz obowi%zek poddania si& pracownika badaniom kontrolnym przed przyst%pieniem do pracy po tym urlopie ( art. 80 ust 3). 4.8. Istotna jest zmiana przepisów odwo#uj%cych si& w okre!lonych kwestiach do ustawy o pracownikach urz&dów pa"stwowych i wynika z faktu, $e przepisy dotycz%ce mianowanych urz&dników przesta#y obowi%zywa' od dnia 1 stycznia 2008 r.- art. 110 cyt. ustawy o s#u$bie cywilnej. W zwi%zku z tym zaproponowano zast%pienie tego odwo#ania, odwo#aniem si& do ustawy o s#u$bie cywilnej (art. 81 ust. 2 i art. 82 ust. 2), b%d) do przepisów dotycz%cych urz&dników s#u$by cywilnej (art. 77 ust. 4 i art. 93 ust. 2). Przepis art. 81 ust.2 ustawy o NIK dotyczy odwo#ania si& do ustawy o s#u$bie cywilnej w zakresie zasad zaliczania okresów pracy do okresu pracy, od którego zale$y wysoko!' dodatku za wieloletnia prac&. W ustawie o s#u$bie cywilnej kwestie te reguluje art. 60 ust. 2 i 3. Natomiast art. 82 ust. 2 odnosi si& do zasad zaliczania okresów pracy oraz sposobu obliczania i wyp#acania nagród jubileuszowych. W ustawie o s#u$bie cywilnej kwestie te reguluje art. 61 ust. 2 i 3. W przypadku przeniesienia kontrolera do innej miejscowo!ci (art. 77 ust. 4) b&d% mia#y zastosowanie uprawnienia wynikaj%ce z przepisów art. 65 ust. 2 i 4 ustawy o s#u$bie cywilnej. Natomiast w przypadku rozwi%zania z kontrolerem stosunku pracy z powodu likwidacji jednostki lub reorganizacji tej jednostki kontrolerowi b&d% przys#ugiwa' uprawnienia wynikaj%ce z art. 44 ust. 1 ustawy o s#u$bie cywilnej, to jest !wiadczenie pieni&$ne ze !rodków bud$etu. 4.9. W projektowanej ustawie uwzgl&dniono konieczno!' bardziej elastycznego uregulowania czasu pracy w NIK. Obecnie, zgodnie z art. 85 ustawy o NIK, czas pracy w NIK wynosi 40 godzin tygodniowo i 8 godzin dziennie w tygodniowym okresie rozliczeniowym. Takie sztywne uregulowanie czasu pracy nie daje mo$liwo!ci efektywnego

str 7 z 9

jego wykorzystania i utrudnia w#a!ciw% organizacj& pracy, zw#aszcza w przypadku organizacji pracy pracowników obs#ugi oraz w okresie szczególnego spi&trzenia zada", na przyk#ad w tzw. „okresie bud$etowym”. Przyj&to wi&c rozwi%zanie, i$ okres rozliczeniowy b&dzie wynosi# do 3 miesi&cy, a tygodniowy wymiar czasu pracy przeci&tnie 40 godzin, przy zachowaniu 8 godzinnego dnia pracy. 4.10. Kolejn% zmian% jest wprowadzenie instytucji wyga!ni&cia stosunku pracy – art. 91a. Instytucja wyga!ni&cia stosunku pracy istnieje w kodeksie pracy – art. 63 – art. 67 oraz w wielu ustawach m.in. w ustawie o s#u$bie cywilnej i w ustawie – Prawo o ustroju s%dów powszechnych. Wyga!ni&cie stosunku pracy jest sposobem zako"czenia stosunku pracy z mocy prawa, np. w przypadku utraty niezb&dnych atrybutów, które musi posiada' kontroler, takich jak niekaralno!', czy utrata obywatelstwa polskiego. 4.11. W celu unikni&cia zarzutu dyskryminacji kobiet (art. 32 Konstytucji) projekt zawiera propozycj& zmiany przepisu art. 93 ust. 2 pkt 1 ustawy o NIK, poprzez ustalenie jednakowego wieku, zarówno dla kobiet jak i dla m&$czyzn - 65 lat, uprawniaj%cego pracodawc& do rozwi%zania za wypowiedzeniem stosunku pracy z powodu nabycia przez pracownika uprawnie" emerytalnych. 5. Konieczno!' wprowadzenia nowego rozdzia#u 4a reguluj%cego odpowiedzialno!' dyscyplinarn% pracowników mianowanych nie budzi w%tpliwo!ci, jako $e kwestie odnosz%ce si& do sytuacji prawnej jednostki w post&powaniu o charakterze represyjnym, jakim jest przecie$ post&powanie dyscyplinarne, powinny by' regulowane aktami prawnymi rangi ustawowej, a nie aktami wykonawczymi. 2 Obecnie materia ta jest regulowana w zrz%dzeniu Marsza#ka Sejmu z dnia 8 sierpnia 1995 r. w sprawie post&powania dyscyplinarnego w Najwy$szej Izbie Kontroli (M.P. Nr 40, poz. 474). Projektowana regulacja uwzgl&dnienia do!wiadczenie z 13–letniego okresu obowi%zywania dotychczasowych rozwi%za". 5.1. Nowo!ci% jest wprowadzenie do ustawy o NIK przepisu art. 97b dotycz%cego odpowiedzialno!ci kontrolera za mniejszej wagi naruszenie obowi%zków pracownika, czy uchybienie godno!ci stanowiska. W takiej sytuacji prze#o$ony b&dzie móg# szybko zareagowa' na drobniejsze przewinienia pracownika i wymierzy' mu kar& upomnienia na pi!mie, bez konieczno!ci wszczynania i prowadzenia d#ugotrwa#ego i z istoty swojej sformalizowanego post&powania dyscyplinarnego. Podobne rozwi%zania funkcjonuj% w wielu pragmatykach s#u$bowych. Przyk#adowo: w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o s#u$bie cywilnej (Dz. U. Nr 170, poz. 1218, ze zm.), w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Pa"stwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589). 5.2. W art. 97n wprowadzono odwo#anie do s%du administracyjnego od orzecze" wydanych przez Odwo#awcz% Komisj& Dyscyplinarn%, co stanowi zapewnienie realizacji konstytucyjnego prawa do s%du (art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP). Przy tym, celowo poddano orzeczenia dyscyplinarne jurysdykcji s%dów administracyjnych, aby zapewni' jednotorowo!' w zakresie kontroli s%dowej rozwi%zywania sporów ze stosunków pracy z pracownikami mianowanymi NIK. Zgodnie bowiem z art. 96 ustawy o NIK, od decyzji Prezesa NIK w sprawach okre!lonych w art. 92 i 93 ustawy, dotycz%cych rozwi%zania stosunku pracy z pracownikiem mianowanym, przys#uguje odwo#anie do s%du administracyjnego. 5.3. Dla unikni&cia bardzo szczegó#owego regulowania post&powania dyscyplinarnego w ustawie o Najwy$szej Izbie Kontroli, przepis art. 97p zawiera odes#anie do przepisów Kodeksu post&powania karnego w zakresie nieuregulowanym w rozdziale 4a. Rozwi%zanie takie zosta#o przyj&te z uwagi na to, $e odpowiedzialno!' dyscyplinarna ma charakter 2

Wyrok Trybuna#u Konstytucyjnego z dnia 8.12.1998 r., sygn. akt K 41/97.

str 8 z 9

represyjny zbli$ony do pa"stwowego prawa karnego, a przepisy procedury karnej najbardziej odpowiadaj% charakterowi post&powania dyscyplinarnego. Takie odes#anie zawieraj% równie$ inne ustawy, np. ustawa z dnia 20. czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2008 r., Nr 7, poz. 39), ustawa o Pa"stwowej Inspekcji Pracy. 6. W dotychczasowym stanie prawnym zachowanie polegaj%ce na udaremnianiu lub utrudnianiu kontroli jest kwalifikowane jako wykroczenie. Tymczasem, takie samo zachowanie, lecz dotycz%ce kontroli podj&tej przez organy w#a!ciwe w sprawach ochrony !rodowiska oraz w zakresie inspekcji pracy jest – w my!l art. 225 Kodeksu karnego kwalifikowane jako wyst&pek. Nie ma $adnego uzasadnienia, aby dzia#alno!' kontrolna podejmowana przez naczelny organ kontroli pa"stwowej by#a s#abiej chroniona ni$ dzia#alno!' kontrolna chroniona w powo#anym art. 225 k.k. Dlatego w zmienionym art. 98 zaproponowano zaostrzenie penalizacji i kwalifikowanie utrudniania kontroli jako wyst&pku. 7. Zgodnie z propozycj% zawart% w art. 2 projektowanej ustawy, post&powanie kontrolne rozpocz&te przed wej!ciem w $ycie proponowanych zmian, b&dzie si& toczy' wed#ug dotychczasowych zasad. Podobne rozwi%zanie przyj&to w odniesieniu do niezako"czonych do dnia wej!cia w $ycie ustawy post&powa" dyscyplinarnych. Przyj&to, $e ograniczenia biernego prawa wyborczego dla kontrolerów ubiegaj%cych si& o mandat pos#a, senatora, pos#a do Parlamentu Europejskiego, radnego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta obowi%zywa' powinno od nast&pnej kadencji – art. 4. W art. 5-9 okre!lone zosta#y szczegó#owe zasady dotycz%ce zmian w dotychczasowych stosunkach pracy nawi%zanych na podstawie mianowania. W zwi%zku z wprowadzeniem obowi%zku uko"czenia aplikacji kontrolerskiej przez wszystkich mianowanych kontrolerów nale$a#o kontrolerom, którzy tej aplikacji nie odbywali, zapewni' mo$liwo!' jej uko"czenia. Jednocze!nie przyj&to zasad&, $e $aden pracownik nie powinien zosta' pozbawiony miejsca pracy, chyba $e nie spe#nia ustawowych wymogów i nie wyrazi zgody na zmian& dotychczasowych warunków zatrudnienia. 8. Wej!cie w $ycie powy$szych zmian nie spowoduje skutków finansowych dla bud$etu pa"stwa a jedynie przesuni&cia wewn%trz bud$etu NIK. 9.

Zakres nowelizowanego prawa nie jest regulowany prawem Unii Europejskiej

10. Ocena skutków regulacji Proponowane zmiany w ustawie o Najwy$szej Izbie Kontroli dostosuj% do wymogów konstytucyjnych przepisy reguluj%ce organizacj& oraz tryb dzia#ania Izby oraz zapewni% stabilno!' praw i obowi%zków pracowników NIK. Zmiany maj%ce na celu usprawnienie post&powania kontrolnego wp#yn% w znacznej mierze na jego efektywno!' i wyeliminuj% przypadki ró$nic interpretacyjnych. Dostosowanie istniej%cych przepisów do zmieniaj%cej si& rzeczywisto!ci (elektroniczna forma dokumentów) oraz wyeliminowanie niedoci%gni&' ustawy wypracowane w czasie praktyki jej stosowania pozwoli na stworzenie nowoczesnego, skutecznego i kompletnego aktu prawnego b&d%cego podstaw% systemu kontroli pa"stwowej w Polsce.

str 9 z 9

Warszawa, 8 pa)dziernika 2008 r. BAS-WAEiM-2794/08 Pan Bronis#aw Komorowski Marsza#ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna dotycz"ca zgodno#ci komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o Najwy!szej Izbie Kontroli (przedstawiciel wnioskodawców: pose$ Miros$aw Seku$a) z prawem Unii Europejskiej I. Przedmiot projektu ustawy Przedstawiony komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli zak#ada bardzo obszern% nowelizacj& ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwy$szej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701). Projekt przewiduje m.in. uproszczenie post&powania kontrolnego, dostosowanie ustawy do zmienionego systemu organów w#adzy publicznej, wprowadzenie regulacji dotycz%cej post&powania dyscyplinarnego dotycz%cego pracowników mianowanych, wprowadzenie podstawy prawnej do przeprowadzania wspólnych kontroli z Europejskim Trybuna#em Obrachunkowym oraz naczelnymi organami kontroli innych pa"stw, zakaz #%czenia stanowiska kontrolera z mandatem pos#a do Parlamentu Europejskiego. II. Stan prawa Unii Europejskiej w materii obj%tej projektem ustawy Ze wzgl&du na przedmiot opiniowanego projektu ustawy nale$y zwróci' szczególn% uwag& na regulacj& dotycz%c% planowanej wspó#pracy Najwy$szej Izby Kontroli z Europejskim Trybuna#em Obrachunkowym, zakaz #%czenia stanowiska kontrolera z mandatem pos#a do Parlamentu Europejskiego oraz regulacj& dotycz%c% czasu pracy w Najwy$szej Izbie Kontroli. a) Stosownie do art. 5 Traktatu ustanawiaj%cego Wspólnot& Europejsk% (TWE), Wspólnota dzia#a jedynie w ramach uprawnie" przyznanych jej w Traktacie i celów w nim oznaczonych. Pa"stwa cz#onkowskie jedynie przekazuj% wykonywanie niektórych kompetencji Wspólnocie. W oparciu o orzecznictwo Europejskiego Trybuna#u Sprawiedliwo!ci nale$y stwierdzi', $e przekazanie to nie ogranicza autonomii organizacyjnej i proceduralnej pa"stwa

2

cz#onkowskiego. Pa"stwa mog% swobodnie decydowa' o strukturze, kompetencjach i trybie dzia#ania organów pa"stwowych, w tym o ich powo#ywaniu i likwidacji, nawet wówczas, gdy wi%$e si& to z implementacj% prawa wspólnotowego (wyrok w po#%czonych sprawach 51-54/71 International Fruit Company przeciwko Produktschap voor Groenten en Fruit z 15 grudnia 1971 r.). b) Europejski Trybuna# Obrachunkowy (dalej: ETO) jest instytucj% Wspólnoty Europejskiej (art. 7 TWE) i dzia#a na podstawie przepisów traktatowych: art. 246-248 TWE, art. 160a-160c i art. 180b Traktatu ustanawiaj%cego Europejsk% Wspólnot& Energii Atomowej oraz art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. G#ównym zadaniem ETO jest kontrola wykonania unijnego bud$etu. Realizacja tego zadania ma na celu zapewnienie lepszego zarz%dzania finansami Unii oraz informowanie obywateli o tym, w jaki sposób wydatkowane s% publiczne !rodki. Siedzib% ETO jest Luksemburg. Nale$y zaznaczy', $e Najwy$sza Izba Kontroli i ETO nie s% od siebie zale$ne, ani nie s% ze sob% formalnie powi%zane. Cho' w pewnym sensie o zwi%zku mo$na mówi' z uwagi na sk#ad Europejskiego Trybuna#u Obrachunkowego. Zgodnie z art. 247 TWE, w sk#ad ETO wchodzi jeden obywatel z ka$dego pa"stwa cz#onkowskiego. Cz#onkowie ETO s% wybierani spo!ród osób, które wchodz% lub wchodzi#y w swych krajach w sk#ad organów kontroli zewn&trznej lub maj%cych szczególne kwalifikacje do zajmowania tego stanowiska. W kontek!cie przedstawionego projektu ustawy nale$y zwróci' uwag& na art. 248 ust. 3 TWE. Zgodnie z tym przepisem, kontrole przeprowadzane przez ETO dotycz% dokumentów, a w razie potrzeby przeprowadzane s% na miejscu w innych instytucjach Wspólnoty, w pomieszczeniach ka$dego organu zarz%dzaj%cego dochodami i wydatkami w imieniu Wspólnoty oraz w pa"stwach cz#onkowskich, w tym w pomieszczeniach ka$dej osoby fizycznej lub prawnej otrzymuj%cej p#atno!ci z bud$etu (Wspólnot). Kontrole przeprowadzane przez ETO w pa"stwach cz#onkowskich przeprowadzane s% w powi%zaniu z krajowymi instytucjami kontrolnymi lub, je$eli nie maj% one niezb&dnych uprawnie", z w#a!ciwymi s#u$bami krajowymi. Przepis ten formu#uj& tak$e zasad& wspó#pracy pomi&dzy ETO a instytucjami kontrolnymi pa"stw cz#onkowskich. Maj% one wspó#pracowa' na zasadzie wzajemnego zaufania, zachowuj%c swoj% niezale$no!'. Krajowe instytucje kontrolne zawiadamiaj% ETO, czy zamierzaj% uczestniczy' w kontroli przeprowadzanej przez Trybuna# Obrachunkowy w danym pa"stwie cz#onkowskim (zob. tak$e art. 160c ust. 3 Traktatu ustanawiaj%cego Europejsk% Wspólnot& Energii Atomowej). Poza przepisami traktatowymi dzia#alno!' ETO regulowana jest aktami wewn&trznymi ETO. Mo$na tu wskaza' w szczególno!ci Regulamin wewn&trzny Trybuna#u Obrachunkowego Wspólnot Europejskich oraz decyzj& nr 92-2004 ustanawiaj%c% Przepisy wykonawcze do Regulaminu wewn&trznego

3

Trybuna#u Obrachunkowego. Przepisy te okre!laj% m.in. prawa i obowi%zki cz#onków ETO w zakresie informacji, procedur& wyboru Prezesa ETO, struktur& i organizacj& grup kontroli, utworzenie departamentów wewn%trz ETO, posiedzenia ETO, przekazywanie, publikacj& i rozpowszechnianie sprawozda" ETO. Mo$na tu zwróci' uwag& np. na art. 2 decyzji nr 92-2004, który stanowi, $e kopia wszelkiej korespondencji z kontrolowanymi instytucjami krajowymi oraz krajowym organem kontroli przekazywana jest przez Cz#onkasprawozdawc& Cz#onkowi pochodz%cemu z danego kraju. Natomiast art. 57 ust. 2 decyzji nr 92-2004 stanowi, i$ aby u#atwi' koordynacj& kontroli na miejscu z Komisj% Europejsk% oraz aby umo$liwi' krajowym organom kontroli uczestnictwo w kontrolach, ETO co miesi%c przekazuje w#a!ciwym departamentom Komisji oraz organom krajowym program misji, które zamierza przeprowadzi' w ci%gu kolejnych czterech miesi&cy. c) Ograniczenia zwi%zane ze sprawowaniem mandatu pos#a do Parlamentu Europejskiego okre!la Akt dotycz%cy wyboru cz#onków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpo!rednich (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864). Przepis art. 7 ust. 1 i 2 Aktu zawieraj% wyliczenie stanowisk, których nie mo$na #%czy' z mandatem pos#a do Parlamentu Europejskiego. Wyliczenie to obejmuje cz#onka ETO, ale nie obejmuje stanowiska kontrolera krajowego organu kontroli. Z drugiej strony, przepis art. 7 ust. 3 Aktu zezwala pa"stwom cz#onkowskim na rozszerzenie na p#aszczy)nie krajowej zasad dotycz%cych zakazu #%czenia funkcji. Zgodnie z przepisem art. 7 ust. 4 Aktu, cz#onkowie Parlamentu Europejskiego, którzy w trakcie sprawowania kadencji przyjm% funkcj&, która wed#ug prawa krajowego nie mo$e by' #%czona z mandatem pos#a do Parlamentu Europejskiego, strac% mandat. d) Zagadnienia dotycz%ce czasu pracy uregulowane s% w dyrektywie 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotycz%cej niektórych aspektów organizacji czasu pracy1 . Przepis art. 6 dyrektywy stanowi, $e przeci&tny wymiar czasu pracy w okresie siedmiodniowym, #%cznie z prac% w godzinach nadliczbowych, nie mo$e przekracza' 48 godzin. Zgodnie z art. 16 dyrektywy, dla tygodniowego wymiaru czasu pracy stosowany jest okres rozliczeniowy nieprzekraczaj%cy czterech miesi&cy. III. Analiza projektowanego przepisu pod k"tem ustalonego stanu prawa Unii Europejskiej a) Prawo Unii Europejskiej nie reguluje zasad dzia#ania i organizacji wewn&trznej krajowych organów kontroli. 1

Dz.U. L 299 z 18.11.2003, str. 9—19, Polskie wydanie specjalne Rozdzia! 05 Tom 04 P. 381 – 391.

4

b) Prawo Unii Europejskiej nie reguluje szczegó#owo wspólnego przeprowadzania kontroli przez ETO i organy kontroli pa"stw cz#onkowskich (projektowany art. 12a ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli). TWE stanowi jedynie, $e maj% si& one odbywa' na zasadzie wzajemnego zaufania przy zachowaniu niezale$no!ci obu instytucji. Ponadto, ETO ma obowi%zek odpowiednio wczesnego informowania krajowych instytucji kontroli w celu umo$liwienia tym ostatnim przy#%czenia si& do kontroli przeprowadzanej przez ETO. Nale$y zatem uzna', $e dopuszczalne jest zawarcie porozumienia mi&dzy krajowym organem kontroli a ETO, które ureguluje t& wspó#prac&. Przy czym pewne zastrze$enia budzi propozycja, by takie porozumienie regulowa#o zasady prowadzenia wspólnej kontroli. Zasady te s% bowiem uregulowane w art. 248 ust. 3 TWE: zasada zaufania i niezale$no!ci. c) Wprowadzenie zakazu #%czenia stanowiska kontrolera w Najwy$szej Izbie Kontroli z mandatem pos#a do Parlamentu Europejskiego (projektowane art. 74 ust. 3 i 4 oraz 91a ust. 1 pkt 6 ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli) jest dozwolone przez prawo Unii Europejskiej. Nale$y uzna', $e proponowany zakaz, w zwi%zku z art. 4 projektu, nie jest sprzeczny z art. 7 ust. 4 Aktu dotycz%cego wyboru cz#onków Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpo!rednich. Przywo#any przepis Aktu stanowi o utracie mandatu pos#a do Parlamentu Europejskiego w przypadku obj&cia stanowiska, które wed#ug prawa krajowego nie mo$e by' #%czone z mandatem pos#a do Parlamentu Europejskiego. Przywo#any przepis art. 4 projektu ustawy stanowi regulacj& przej!ciow%, zgodnie z któr% zakaz b&dzie mia# zastosowanie dopiero od nast&pnej kadencji Parlamentu Europejskiego. d) Czas pracy w Najwy$szej Izbie Kontroli przewidziany w zmienianym art. 85 ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli jest zgodny z postanowieniami dyrektywy 2003/88/UE. IV. Konkluzje Projektowany przepis art. 12a ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli, w zakresie w jakim dotyczy wspó#pracy Najwy$szej Izby Kontroli z Europejskim Trybuna#em Obrachunkowym, nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Projektowane przepisy art. 74 ust. 3 i 4 oraz art. 91a ust.1 pkt 6 ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli, w zwi%zku z art. 4 projektu ustawy, w zakresie w jakim wprowadzaj% zakaz #%czenia stanowiska kontrolera w Najwy$szej Izbie Kontroli z mandatem pos#a do Parlamentu Europejskiego, s% zgodne z prawem Unii Europejskiej. Projektowany przepis art. 85 ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli, reguluj%cy czas pracy w Najwy$szej Izbie Kontroli jest zgodny z postanowieniami dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotycz%cej niektórych aspektów organizacji czasu pracy.

5

W pozosta#ym zakresie komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli pozostaje poza zakresem regulacji prawa Unii Europejskiej. Opracowa!: Zespó! Prawa Europejskiego Akceptowa!: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha! Królikowski

Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, Najwy$sza Izba Kontroli, Europejski Trybuna# Obrachunkowy, kontrola.

Warszawa, 8 pa)dziernika 2008 r. BAS-WAEiM-2795/08 Pan Bronis#aw Komorowski Marsza#ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna dotycz"ca mo!liwo#ci uznania przedstawionego komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o Najwy!szej Izbie Kontroli (przedstawiciel wnioskodawców: pose$ Miros$aw Seku$a) za projekt ustawy wykonuj"cej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu Stosownie do art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu, projektem ustawy wykonuj%cym prawo Unii Europejskiej jest projekt ustawy maj%cy na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Przedstawiony komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli zak#ada bardzo obszern% nowelizacj& ustawy o Najwy$szej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701). Projekt przewiduje m.in.: uproszczenie post&powania kontrolnego, dostosowanie ustawy do zmienionego systemu organów w#adzy publicznej, wprowadzenie regulacji dotycz%cej post&powania dyscyplinarnego dotycz%cego pracowników mianowanych, wprowadzenie podstawy prawnej do przeprowadzania wspólnych kontroli z Europejskim Trybuna#em Obrachunkowym oraz naczelnymi organami kontroli innych pa"stw, zakaz #%czenia stanowiska kontrolera z mandatem pos#a do Parlamentu Europejskiego. Poniewa$ przedstawiony projekt ustawy nie ma na celu wykonania prawa Unii Europejskiej, nie ma podstaw, by uzna' go, w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu, za projekt ustawy wykonuj%cej prawo Unii Europejskiej Opracowa!: Zespó! Prawa Europejskiego Akceptowa!: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha! Królikowski

Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, Najwy$sza Izba Kontroli, Europejski Trybuna# Obrachunkowy, kontrola