1-hgt222-2017-2018s1-kuliah6-ukurketinggian1b.pdf
This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA
Overview
Download & View 1-hgt222-2017-2018s1-kuliah6-ukurketinggian1b.pdf as PDF for free.
More details
- Words: 1,223
- Pages: 14
HGT 222 KULIAH 6 – UKUR KETINGGIAN (1) PENGENALAN KEPADA UKUR KETINGGIAN •
Pengarasan
•
Pengarasan Perbezaan
•
Ketinggian Bandingan
(2) SEBAB PERLU MENENTUKAN KETINGGIAN BANDINGAN (3) KAEDAH MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN (4) CONTOH MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN (5) BILANGAN KALI MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN (6) TANDA ARAS (7) PROSEDUR MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN
(1) PENGENALAN KEPADA UKUR KETINGGIAN
•
Pengarasan ialah proses menentukan ketinggian berdasarkan prinsip pengarasan perbezaan selari dari datum atau ketinggian titik lain
•
Pengarasan Perbezaan (“Differential Leveling”) ialah satu proses menentukan ketinggian bandingan antara beberapa titik di dalam sesuatu kawasan
•
Ketinggian mana-mana titik perlu dirujuk kepada sistem ketinggian global (contoh: Min Aras Laut) atau merujuk kepada satu Tanda Tinggi tempatan
•
Ketinggian Bandingan - Oleh sebab yang ditentukan ialah ketinggian bandingan antara titik-titik, iaitu perbezaan ketinggian antara Titik A dan Titik B, nilai ketinggian mutlak adalah kurang bermakna dalam pengarasan.
(2) SEBAB PERLU MENENTUKAN KETINGGIAN BANDINGAN
•
Pengurusan Banjir
•
Perletakan Paip Air
•
Perletakan paip-paip lain (petroliam, gas, lain-lain)
•
Perletakan Terusan & Perletakan Sawah Padi
•
Perletakan lain yang memerlukan pengaliran air/bendalir lain
•
Penentuan Jarak Dari Titik Aras Air Pasang Tertinggi
•
Perancangan Bandar & Desa
•
Penentuan Darjah Kecerunan
•
Pembinaan bangunan/Arkitektur
•
Pembinaan Jalan/Lebuhraya
•
Lain-lain
(3) KAEDAH MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN
•
Dalam Pengarasan Bandingan, ”Titik Rujukan” ialah ketinggian alat kompas atau teodolit, HI.
•
Jika alat didirikan/dipasang dengan betul, juru ukur boleh memusingkan teleskop ke mana-mana arah dan “Garisan Penglihatan" akan berada pada aras ketinggian yang sama dengan teleskop/alat
•
Kaedah Ukuran – (i) Ukur ketinggian Jarak Tegak antara Titik A dengan ketinggian Garisan Penglihatan (X); (ii) Ukur ketinggian Jarak Tegak antara Titik B dengan ketinggian Garisan Penglihatan (Y); (iii) Dengan membandingkan kedua-dua ketinggian ini, juru ukur dapat menentukan perbezaan ketinggian antara Titik A dan Titik B. X
Y
(4) Contoh Kaedah Ukuran
•
(i) Ukur ketinggian Jarak Tegak antara Titik A dengan ketinggian Garisan Penglihatan = 2.5 meter
•
(ii) Ukur ketinggian Jarak Tegak antara Titik B dengan ketinggian Garisan Penglihatan = 1.5 meter
•
(iii) Dengan membandingkan kedua-dua ketinggian ini, juru ukur dapat menentukan perbezaan ketinggian antara Titik A dan Titik B – 2.5 meter – 1.5 meter = 1.0 meter (iaitu B adalah 1 meter lebih tinggi daripada A)
•
Jika Titik A berada 1 meter atas Min Aras Laut (0 meter), maka ketinggian Titik B ialah 2 meter atas Min Aras Laut (0 meter).
1.5 m 2.5 m
(5) BILANGAN KALI MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN
•Pengarasan Perbezaan ialah aplikasi prosedur pengarasan ketinggian seberapa kali yang mungkin sehingga sesuatu objektif ukuran dicapai •Kadang-kala satu bacaan/ukuran sudah memadai, tetapi untuk setengah keadaan, beratus kali bacaan/ukuran diperlukan •Jumlah bilangan bacaan/ukuran bergantung kepada 3 faktor: 1. Jarak Tegak antara dua titik tersebut. Ini sebab perbezaaan ketinggian maksimum yang boleh diukur setiap kali bergantung kepada ketinggian panjang jajar dan ketinggian tripod alat. 2. Jarak mendatar antara dua titik tersebut. Lazimnya, jarak ini tidak harus > 60 m untuk mengekalkan kejituan ukuran. 3. Cuaca – Pada hari panas, herotan atmosferik di atas permukaan panas (asphalt, tar, simen, konkrit dll) memerlukan pengurangan jarak maksimum sehingga ¹/³
(6) TANDA ARAS
•Kaedah Pengarasan Perbezaan Ketinggian tidak bergantung kepada elevasi/ketinggian mutlak •Juru ukur tidak perlu mengetahui ketinggian Titik A berbanding dengan Min Aras Laut, tetapi perlu mengetahui ketinggian hanya satu titik rujukan (contoh: satu Tanda Aras atau “benchmark”) •Berdasarkan ketinggian Tanda Aras tersebut, elevasi semua titiktitik dalam sesuatu survei kemudian boleh dihitungkan.
(7) PROSEDUR MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN •Lazimnya, satu sekuen bacaan ketinggian diperlukan untuk menentukan perbezaan ketinggian •Andainya titik ual ialah Titik A. Juru ukur mungkin mengetahui ketinggian A atau menggunakan satu nilai anggaran (Nilai "100" sering digunakan sebagai nilai anggaran sebab cukup besar supaya perbezaaan ke arah di bawah & di atas nilai ini tidak menjadi negatif •Prosedur survei akan mara ke depan dari A ke B, kemudian dari B ke C, C ke D, D ke E dan seterusnya sehingga titik akhir. •Bacaan/Ukuran yang dibuat apabila memandang ke arah belakang sepanjang garis survei dipanggil Penglihatan-Belakang (backsights) •Bacaan/Ukuran yang dibuat apabila memandang ke arah depan sepanjang garis survei dipanggil PenglihatanDepan (foresights). •Contoh: Bacaan yang dibuat di lokasi alat 1 ke Titik A ialah “backsight” & bacaan di lokasi sama ke Titik B ialah “foresight”.
Foresight
Backsight
Tatacara Pengukuran AE •Mula di Stesen 1, baca backsight ke A[2.5m] & foresight ke B[1.0m], didapati ketinggian berkurangan di B (sebab B terletak lebih tinggi). Maka titik B ialah 1.5m lebih tinggi dari A (2.5m – 1.0m = 1.5 m). Jika Ketinggian A diketahui = 20 m (melalui bacaan di peta topo), maka ketinggian B = 20 + 1.5 m = 21.5 m •Pindah alat ke Stesen 2, baca backsight ke B[1.8m] & foresight ke C[1.2m], didapati perbezaan ketinggian = 0.6m. Jadi, ketinggian C = 21.5m + 0.6m=22.1m •Pindah alat ke Stesen 3, baca backsight ke C[1.7m] & foresight ke D[2.6m], didapati perbezaan ketinggian = 1.7 m – 2.6 m = - 0.9m. Jadi, ketinggian D = 22.1m – 0.9m = 21.2m (sebab turun cerun) •Pindah alat ke Stesen 4, baca backsight ke D[1.2m] & foresight ke E[1.9m], didapati perbezaan ketinggian = 1.2m – 1.9m = - 0.7m. Jadi, ketinggian E = 21.2 m – 0.7 m = 20.5m •Dalam contoh ini, Titik-Titik B, C, dan D adalah titik-titik sementara perantaraan yang digunakan sebab jarak A ke E adalah terlalu besar untuk satu bacaan. •Apabila balik ke pejabat, profil kecerunan A ke E dapat dipetakan menurut skala. 1.8m 2.5m
1.2m 1.7m
1.0m
2.6m 1.2m
21.5m
22.1m 21.2m
20m
1.9m
20.5m
(8) KAEDAH MENGUKUR KECERUNAN
(I) Penggunaan Kaedah Matematik Dalam Kaedah Ukuran Ketinggian bandingan berikut, (i) Ukur ketinggian Ketinggian Titik = Backsight = 2.5 meter & (ii) Ukur ketinggian Titik B dengan Foresight = 1.5 meter. (iii) Jadi, perbezaan ketinggian antara Titik A dan Titik B = 2.5 meter – 1.5 meter = 1.0 meter (iaitu B adalah 1 meter lebih tinggi daripada A). Jika Titik A berada 1 meter atas Min Aras Laut (0 meter), maka ketinggian Titik B ialah 2 meter atas Min Aras Laut (0 meter). Jika jarak mendatar AB diukur = 10 meter (Guna Kaedah “Stepping”), maka kecerunan AB (Sudut BAO) boleh dikira dengan cara matematik. Tenjen BAO= Bersetentangan = BO = 1 = 0.1 = 5 o 42, 38” Bersebelahan AO 10
2.5m
1.5m 1.0m
o
(II) Penggunaan Kaedah Teodolit •Teodolit ialah satu alat yang digunakan untuk mengukur sudut tegak dan sudut mendatar •Teodolit merupakan alat kunci dalam survei tanah & kejuruteraan •Namun, teodolit juga digunakan dalam meteorologi & pelancaran roket •Sesuatu teodolit mengandungi satu teleskop yang dipasangkan secara fleksibel antara dua axis perpendikular, iaitu axis mendatar dan axis tegak •Jika teleskop diarahkan menujui ke suatu objek, sudut kedua-dua axis tegak dan axis mendatar dapat diukur dengan kejituan yang tinggi.
•
Contoh Penggunaan Kaedah Teodolit
(i)
Tentukan Perbezaan Ketinggian AB (A = 2.5m & B=1.5m. Perbezaan ketinggian = 1m)
(ii) Dirikan teodolit di A (iii) Setkan Garis Pemandangan teodolit ke satu titik 1 m lebih tinggi dari ketinggian B di atas garis penglihatan mendatar, iaitu 2.5m. (iv) Baca Sudut (a)
(b)
Teodolit yang berlainan mempunyai skala bacaan yang berbeza. Sesuatu teodolit mempunyai bacaan a) darjah b) darjah dan minit atau c) darjah, minit & saat.
(c)
A Bumbung bangunan A Untuk dapat bacaan sudut bumbung bangunan A, guna 90 o – Bacaan A Untuk dapat bacaan sudut lantai Y, guna bacaan B - 90 o.
X Lantai Y
Y
TAMAT TERIMA KASIH
Pengarasan
•
Pengarasan Perbezaan
•
Ketinggian Bandingan
(2) SEBAB PERLU MENENTUKAN KETINGGIAN BANDINGAN (3) KAEDAH MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN (4) CONTOH MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN (5) BILANGAN KALI MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN (6) TANDA ARAS (7) PROSEDUR MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN
(1) PENGENALAN KEPADA UKUR KETINGGIAN
•
Pengarasan ialah proses menentukan ketinggian berdasarkan prinsip pengarasan perbezaan selari dari datum atau ketinggian titik lain
•
Pengarasan Perbezaan (“Differential Leveling”) ialah satu proses menentukan ketinggian bandingan antara beberapa titik di dalam sesuatu kawasan
•
Ketinggian mana-mana titik perlu dirujuk kepada sistem ketinggian global (contoh: Min Aras Laut) atau merujuk kepada satu Tanda Tinggi tempatan
•
Ketinggian Bandingan - Oleh sebab yang ditentukan ialah ketinggian bandingan antara titik-titik, iaitu perbezaan ketinggian antara Titik A dan Titik B, nilai ketinggian mutlak adalah kurang bermakna dalam pengarasan.
(2) SEBAB PERLU MENENTUKAN KETINGGIAN BANDINGAN
•
Pengurusan Banjir
•
Perletakan Paip Air
•
Perletakan paip-paip lain (petroliam, gas, lain-lain)
•
Perletakan Terusan & Perletakan Sawah Padi
•
Perletakan lain yang memerlukan pengaliran air/bendalir lain
•
Penentuan Jarak Dari Titik Aras Air Pasang Tertinggi
•
Perancangan Bandar & Desa
•
Penentuan Darjah Kecerunan
•
Pembinaan bangunan/Arkitektur
•
Pembinaan Jalan/Lebuhraya
•
Lain-lain
(3) KAEDAH MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN
•
Dalam Pengarasan Bandingan, ”Titik Rujukan” ialah ketinggian alat kompas atau teodolit, HI.
•
Jika alat didirikan/dipasang dengan betul, juru ukur boleh memusingkan teleskop ke mana-mana arah dan “Garisan Penglihatan" akan berada pada aras ketinggian yang sama dengan teleskop/alat
•
Kaedah Ukuran – (i) Ukur ketinggian Jarak Tegak antara Titik A dengan ketinggian Garisan Penglihatan (X); (ii) Ukur ketinggian Jarak Tegak antara Titik B dengan ketinggian Garisan Penglihatan (Y); (iii) Dengan membandingkan kedua-dua ketinggian ini, juru ukur dapat menentukan perbezaan ketinggian antara Titik A dan Titik B. X
Y
(4) Contoh Kaedah Ukuran
•
(i) Ukur ketinggian Jarak Tegak antara Titik A dengan ketinggian Garisan Penglihatan = 2.5 meter
•
(ii) Ukur ketinggian Jarak Tegak antara Titik B dengan ketinggian Garisan Penglihatan = 1.5 meter
•
(iii) Dengan membandingkan kedua-dua ketinggian ini, juru ukur dapat menentukan perbezaan ketinggian antara Titik A dan Titik B – 2.5 meter – 1.5 meter = 1.0 meter (iaitu B adalah 1 meter lebih tinggi daripada A)
•
Jika Titik A berada 1 meter atas Min Aras Laut (0 meter), maka ketinggian Titik B ialah 2 meter atas Min Aras Laut (0 meter).
1.5 m 2.5 m
(5) BILANGAN KALI MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN
•Pengarasan Perbezaan ialah aplikasi prosedur pengarasan ketinggian seberapa kali yang mungkin sehingga sesuatu objektif ukuran dicapai •Kadang-kala satu bacaan/ukuran sudah memadai, tetapi untuk setengah keadaan, beratus kali bacaan/ukuran diperlukan •Jumlah bilangan bacaan/ukuran bergantung kepada 3 faktor: 1. Jarak Tegak antara dua titik tersebut. Ini sebab perbezaaan ketinggian maksimum yang boleh diukur setiap kali bergantung kepada ketinggian panjang jajar dan ketinggian tripod alat. 2. Jarak mendatar antara dua titik tersebut. Lazimnya, jarak ini tidak harus > 60 m untuk mengekalkan kejituan ukuran. 3. Cuaca – Pada hari panas, herotan atmosferik di atas permukaan panas (asphalt, tar, simen, konkrit dll) memerlukan pengurangan jarak maksimum sehingga ¹/³
(6) TANDA ARAS
•Kaedah Pengarasan Perbezaan Ketinggian tidak bergantung kepada elevasi/ketinggian mutlak •Juru ukur tidak perlu mengetahui ketinggian Titik A berbanding dengan Min Aras Laut, tetapi perlu mengetahui ketinggian hanya satu titik rujukan (contoh: satu Tanda Aras atau “benchmark”) •Berdasarkan ketinggian Tanda Aras tersebut, elevasi semua titiktitik dalam sesuatu survei kemudian boleh dihitungkan.
(7) PROSEDUR MENGUKUR KETINGGIAN BANDINGAN •Lazimnya, satu sekuen bacaan ketinggian diperlukan untuk menentukan perbezaan ketinggian •Andainya titik ual ialah Titik A. Juru ukur mungkin mengetahui ketinggian A atau menggunakan satu nilai anggaran (Nilai "100" sering digunakan sebagai nilai anggaran sebab cukup besar supaya perbezaaan ke arah di bawah & di atas nilai ini tidak menjadi negatif •Prosedur survei akan mara ke depan dari A ke B, kemudian dari B ke C, C ke D, D ke E dan seterusnya sehingga titik akhir. •Bacaan/Ukuran yang dibuat apabila memandang ke arah belakang sepanjang garis survei dipanggil Penglihatan-Belakang (backsights) •Bacaan/Ukuran yang dibuat apabila memandang ke arah depan sepanjang garis survei dipanggil PenglihatanDepan (foresights). •Contoh: Bacaan yang dibuat di lokasi alat 1 ke Titik A ialah “backsight” & bacaan di lokasi sama ke Titik B ialah “foresight”.
Foresight
Backsight
Tatacara Pengukuran AE •Mula di Stesen 1, baca backsight ke A[2.5m] & foresight ke B[1.0m], didapati ketinggian berkurangan di B (sebab B terletak lebih tinggi). Maka titik B ialah 1.5m lebih tinggi dari A (2.5m – 1.0m = 1.5 m). Jika Ketinggian A diketahui = 20 m (melalui bacaan di peta topo), maka ketinggian B = 20 + 1.5 m = 21.5 m •Pindah alat ke Stesen 2, baca backsight ke B[1.8m] & foresight ke C[1.2m], didapati perbezaan ketinggian = 0.6m. Jadi, ketinggian C = 21.5m + 0.6m=22.1m •Pindah alat ke Stesen 3, baca backsight ke C[1.7m] & foresight ke D[2.6m], didapati perbezaan ketinggian = 1.7 m – 2.6 m = - 0.9m. Jadi, ketinggian D = 22.1m – 0.9m = 21.2m (sebab turun cerun) •Pindah alat ke Stesen 4, baca backsight ke D[1.2m] & foresight ke E[1.9m], didapati perbezaan ketinggian = 1.2m – 1.9m = - 0.7m. Jadi, ketinggian E = 21.2 m – 0.7 m = 20.5m •Dalam contoh ini, Titik-Titik B, C, dan D adalah titik-titik sementara perantaraan yang digunakan sebab jarak A ke E adalah terlalu besar untuk satu bacaan. •Apabila balik ke pejabat, profil kecerunan A ke E dapat dipetakan menurut skala. 1.8m 2.5m
1.2m 1.7m
1.0m
2.6m 1.2m
21.5m
22.1m 21.2m
20m
1.9m
20.5m
(8) KAEDAH MENGUKUR KECERUNAN
(I) Penggunaan Kaedah Matematik Dalam Kaedah Ukuran Ketinggian bandingan berikut, (i) Ukur ketinggian Ketinggian Titik = Backsight = 2.5 meter & (ii) Ukur ketinggian Titik B dengan Foresight = 1.5 meter. (iii) Jadi, perbezaan ketinggian antara Titik A dan Titik B = 2.5 meter – 1.5 meter = 1.0 meter (iaitu B adalah 1 meter lebih tinggi daripada A). Jika Titik A berada 1 meter atas Min Aras Laut (0 meter), maka ketinggian Titik B ialah 2 meter atas Min Aras Laut (0 meter). Jika jarak mendatar AB diukur = 10 meter (Guna Kaedah “Stepping”), maka kecerunan AB (Sudut BAO) boleh dikira dengan cara matematik. Tenjen BAO= Bersetentangan = BO = 1 = 0.1 = 5 o 42, 38” Bersebelahan AO 10
2.5m
1.5m 1.0m
o
(II) Penggunaan Kaedah Teodolit •Teodolit ialah satu alat yang digunakan untuk mengukur sudut tegak dan sudut mendatar •Teodolit merupakan alat kunci dalam survei tanah & kejuruteraan •Namun, teodolit juga digunakan dalam meteorologi & pelancaran roket •Sesuatu teodolit mengandungi satu teleskop yang dipasangkan secara fleksibel antara dua axis perpendikular, iaitu axis mendatar dan axis tegak •Jika teleskop diarahkan menujui ke suatu objek, sudut kedua-dua axis tegak dan axis mendatar dapat diukur dengan kejituan yang tinggi.
•
Contoh Penggunaan Kaedah Teodolit
(i)
Tentukan Perbezaan Ketinggian AB (A = 2.5m & B=1.5m. Perbezaan ketinggian = 1m)
(ii) Dirikan teodolit di A (iii) Setkan Garis Pemandangan teodolit ke satu titik 1 m lebih tinggi dari ketinggian B di atas garis penglihatan mendatar, iaitu 2.5m. (iv) Baca Sudut (a)
(b)
Teodolit yang berlainan mempunyai skala bacaan yang berbeza. Sesuatu teodolit mempunyai bacaan a) darjah b) darjah dan minit atau c) darjah, minit & saat.
(c)
A Bumbung bangunan A Untuk dapat bacaan sudut bumbung bangunan A, guna 90 o – Bacaan A Untuk dapat bacaan sudut lantai Y, guna bacaan B - 90 o.
X Lantai Y
Y
TAMAT TERIMA KASIH
More Documents from "kyra nabuhal"
1-hgt222-2017-2018s1-kuliah1-pengenalan-kerja Ukur.pdf
November 2019 8