ကမၻာ့ ထိပ္တန္းေတြးေခၚရွင္ ၁၀၀ တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရြးခ်ယ္ခံရ Tuesday, 01 December 2009 17:47 ကိုေထြး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Foreign Policy မဂၢဇင္းက အေမွာင္ထုတြင္းမွ ေမွ်ာ္လင္ခ်က္မ်ားကို ရွင္သန္ေစေသာ သေကၤတ အမွတ္အသား အျဖစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ကမာၻ႔ ထိပ္တန္း ေတြးေခၚရွင္ (၁၀၀) စာရင္းတြင္ ေရြးခ်ယ္လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။ (ဓာတ္ပုံ - ဧရာဝတီ) ၁၉၉၀ ခုႏွစ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အေၾကာက္တရားသည္ ခြဲထုတ္၍မရေသာ ေန႔စဥ္ဘ၀၏ အစိတ္အပိုင္းတခု (Fear is an integral parts of everyday existence) ဟူေသာ မိန္႔ခြန္းႏွင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေတာ္လွန္ေရး ( revolution of the spirt) ဟူေသာ အယူအဆ မ်ားကိုလည္း ယင္းဆုခ်ီးျမႇင့္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဖာ္ျပထားသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္သည္ ဗုဒၶ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေျခခံႏွင့္ မဟတၱမ ဂႏၵီ၏ အၾကမ္းမဖက္ေရးမူတို႔ ျဖင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တြန္းအားကုိ ရယူခဲ့ကာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အႏိုင္ရေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး အေရးႀကီးေသာ အေျပာင္းအလဲ ကာလတြင္ ႏိုင္ငံတကာက ခ်မွတ္ထားေသာ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကုိ ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းေရးအတြက္ စစ္အစိုးရကို အကူအညီေပးခဲ့ေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အတူ လက္တြဲ လုပ္ကိုင္ခဲ့ဖူးသည့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ ဦး၀င္းတင္ က “ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ဆံဖူးတဲ႔ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ ေတာ့ ဂုဏ္ယူတယ္၊ ၀မ္းသာတယ္ ေပါ့ဗ်ာ၊ ေက်နပ္ တယ္၊ ႏွစ္ေထာင္း အားရရွိတယ္၊ သူက်င့္သုံးေနတဲ့ သေဘာ တရား သူ႔ရ႕ဲ ဒႆန ႏိုင္ငံေရး အယူအဆ၊ စိတ္ေန စိတ္ထားေတြကို ႏိုင္ငံေရး သမားလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ အခ်င္းခ်င္းကို သာမက ေက်ာင္းသား လူငယ္မ်ားကုိလည္း ပုံမွန္ေျပာျပႏိုင္တယ္၊ သူေျပာျပတာ ေတြကို ကိုယ္တိုင္ က်င့္သုံးတယ္ဗ်၊ ၿပီးေတာ့ သူ႔ရ႕ဲ စြၿဲ မဲတ့ဲ ညီညြတ္တ႔ဲ အယူအဆေတြ က်င့္၀တ္ေတြရွိတယ္” ဟု ေျပာသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ အဓိက ေတြ႔ရသည္မွာ ဉာဏ္ပညာက အၿမဲ ဦးေဆာင္ ေနေၾကာင္း၊ ရဲစြမ္းသတၱိ၊ လုပ္ရဲကိုင္ရသ ဲ ည့္ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဓႏုျဖဴ ျဖစ္ရပ္က သက္ေသခံလ်က္ ရွိေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ေဆးရုံႀကီး၌ ေျပာၾကားခဲ့သည့္ မိန္႔ခန ြ ္းတြင္ ဒီမိုကေရစီ လိုခ်င္လွ်င္ စည္းကမ္းရွိၾကပါဟု ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းျဖင့္ စည္းကမ္းႏွင့္ တာ၀န္သိမႈကို အေလးထားေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အေတြး အေခၚႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႏွစ္ခ်ဳပ္ရာတြင္ မီးလွ်ံထက ဲ ၾကာကဲ့သို႔ အၿမဲ အသစ္ ျပန္လည္ ပ်ိဳးေထာင္ႏိုင္သည့္ သေဘာတရားမ်ားကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္၏ အက်င့္ စရုိက္ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားတြင္ လြမ္းမိုးမႈရွိေၾကာင္း၊ ေမတၱာတရားသည္ အၿမဲသူ၏ ရင္တင ြ ္းရွိေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာဆိုသည္။ ရန္ကုန္တိုင္း ပုဇန ြ ္ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးႏိုင္းႏိုင္းက“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေမွာင္မုိက္ေနတဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ အျခားေသာ အာဇာနည္ေတြလိုပဲ ေတာက္ပတဲ့ၾကယ္တလုံးပါ၊ တိုင္းျပည္အက်ိဳးအတြက္ ဘယ္လို လူပုဂၢိဳလ္၊ ပါတီနဲ႔မဆို ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္၊ သူက အၾကမ္း မဖက္ေရးကို စြဲစၿြဲ မဲၿမဲ ယုံၾကည္ၿပီးေတာ့ ျပႆနာတိုင္းကို ႏႈးညံသိမ္ေမြ႔စြာ ရင္ဆုိင္မယ္ဆိုတာ သံသယရွိစရာ မလိုပါဘူး၊ သူေျပာဖူးတယ္ က်မတို႔အားလုံး မေကာင္းမႈေတြကို လုပ္တာ ရွက္ေၾကာက္ၾကဖို႔ ၿပီးေတာ့ သူက မတရားမႈကို ဘယ္ေတာ့မွ သီးခံမွာမဟုတ္သလို တန္ဖိုးရွိတဲ႔စကားလုံးေတြန႔ဲ တုံ႔ျပန္တတ္ပါတယ္၊ က်ေနာ္တို႔ရ႕ဲ စိတ္ဓာတ္ပုိင္း ဆိုင္ရာကို ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္တဲ့ အေကာင္းဆုံး စံနမႈနာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။ ၁၉၇၀တြင္ စတင္ထူေထာင္ခ့သ ဲ ည့္ Foreign Policy မဂၢဇင္းသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတင ြ ္ ထင္ရွား ၾသဇာရွိေသာ မဂၢဇင္း တေစာင္ျဖစ္သည္။ ယခုထုတ္ျပန္ခ့သ ဲ ည့္ ထိပ္တန္းေတြးေခၚရွင္ ၁၀၀ တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ အေမရိကန္ လက္ရွိသမၼတ ဘားရက္ အုိဘားမား၊ သမၼတေဟာင္း ဘီလ္ ကလင္တန္ ဇနီးေမာင္ႏွံ၊ အေမရိကန္ဒုသမၼေဟာင္း ဒစ္ေခ်ေန၊ မိုက္ခရိုေဆာ့ဖ္ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ ဘီလ္ဂိတ္၊ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္၊ ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံ သမၼတေဟာင္း ႏိုဗယ္ ဆုရွင္ စာေရးဆရာ ဗားကလက္ ဟာဗယ္ တို႔လည္း ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဆာ့ခါေရာ့ဆု(Sakharov prize) (၁၉၉၀)၊ ႏိုဗလ ဲ ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု (Nobel peace Prize) (၁၉၉၁)၊ ဆိုင္မြန္ဘုိလီဗာဆု (Simon Bolivar Prize)ု(၁၉၉၂)၊ Prix Litteraire des Droits de I' Homme (၁၉၉၂)၊ (Liberal International Prize for Freedom)(၁၉၉၅)၊ (Jawaharlal Nehru Award for International Understanding) ဂ်၀ါဟာလာေန႐ူးဆု (၁၉၉၅)၊ မာတင္လူသာကင္းဆု (၂၀၀၉) မ်ား အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ ဆုေပါင္းမ်ားစြာ ခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ေမလက အက်ယ္ခ်ဳပ္ ၆ ႏွစ္ ျပည့္ေတာ့မည့္ အခ်ိန္တြင္ ၎၏ေနအိမ္သို႔ တိတ္တဆိတ္ ဝင္ေရာက္ခဲ့ေသာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသား ဂြ်န္ ဝီလ်ံ ယက္ေထာေၾကာင့္ ရုံးတင္ တရားစြဲခံခ့ဲရျခင္းျဖစ္သည္။ အာဏာပုိင္တုိ႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ေဖာက္ဖ်က္သည္ဟု ဆုိကာ ၾသဂုတ္လ အတြင္းတြင္ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေ႐ႊ၏ အမိန္႔ျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ကုိ ထက္ဝက္ ေလွ်ာ့ခ်ကာ ဆိုင္းငံ့ ျပစ္ဒဏ္ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ၁ ႏွစ္ခြဲ က်ခံေစခ့ဲသည္။
ထုိစီရင္ခ်က္အတြက္ အယူခံလႊာကုိ ရန္ကုန္တိုင္း တရားရုံးက စက္တင္ဘာ ၄ ရက္ေန႔က လက္ခံခဲ့ေသာ္လည္း ေအာက္တိုဘာ ၂ ရက္ ရုံးခ်ိန္းတြင္ ပလပ္ခံရသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တရား႐ုံးခ်ဳပ္တြင္ ထပ္မံ အယူခံ၀င္ရန္ ျပင္ဆင္ေနသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ျဖစ္ပာြ းခဲ့ေသာ ဒီပယ ဲ င္းအၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ အၿပီးမွ စတင္၍ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ အထိန္းသိမ္းခံေနရသည့္ ၆ ႏွစ္ျပည့္ခါနီး အခ်ိန္တြင္ ယခုကဲ့သို႔ တရားစြဆ ဲ ုိ ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွ စ၍ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ဘ၀ျဖင့္ ေနရခ်ိန္ စုစုေပါင္း ၁၄ ႏွစ္ေက်ာ္ၿပီ ျဖစ္ သည္။
စီးပြားေရး ႏုိဗလ ဲ ္ဆုရွင္တဦး ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ အႀကံေပးမည္ Tuesday, 01 December 2009 19:24 ရန္ပိုင္ ကမၻာ့ဘဏ္မွ စီးပြားေရး ႏုိဗဲလ္ဆုရွင္ မစၥတာ ဂ်ိဳးဇက္ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ ရက္ေန႔တင ြ ္ သြားေရာက္မည္ဟု ကုလသမဂၢ အရာရိွတဦးက ေျပာလုိက္သည္။ စီးပြားေရး ႏုိဗဲလ္ဆုရွင္ မစၥတာ ဂ်ိဳးဇက္ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္ (Joseph Stiglitz) (ဓာတ္ပုံ - AP) “ေက်းလက္ေဒသ ဖြံၿဖိဳး တိုးတက္ေရးနဲ႕ ဆင္းရဲမြေ ဲ တမႈ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ သူက စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အေတြးအေခၚေတြကုိ မ်ွေ၀ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ဘန္ေကာက္ အေျခစုိက္ ကုလသမဂၢ၏ အာရွပစိဖိတ္ေဒသဆုိင္ရာ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး ေကာ္မရွင္ (ESCAP) အႀကီးအကဲ မစၥ ႏုိလန္ေဟဇာ (Noeleen Heyzer)က ဆုိသည္။ စီးပြားေရးပညာရွင္ စတစ္ဂ္လစ္သည္ တတိယကမၻာႏုိင္ငံမ်ားကုိ ကုိယ္စားျပဳသူတဦးအျဖစ္ လူသိမ်ားသည့္အတြက္ ကုိယ့္အား ကုိယ္ကုိးေသာ ႏုိင္ငံ အစုိးရမ်ားႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည္ဟု ယူဆေၾကာင္း စကၤာပူႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ စီးပြားေရးပညာရွင္တဦးက ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။ “ေက်းလက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး၊ ဆင္းရဲမြေ ဲ တမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ ေတာင္သူေတြကုိ အမေတာ္ေၾကး ေပးေရးေတြကုိ ေဆြးေႏြးလိမ့္မယ္ ထင္တယ္” ဟု အမည္မေဖာ္လုိသူ အဆုိပါ ပညာရွင္က ဆုိသည္။ စီးပြားေရးပညာရွင္ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္သည္ ကမၻာ့ဘဏ္၏ ဒုတိယ ဥကၠ႒ တာ၀န္ကုိလည္း
ထမ္းေဆာင္ခ့သ ဲ ူ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ကမၻာ့ဘဏ္၏ မူ၀ါဒတခ်ဳိ႕ကုိ ဆန္က်င္သူတဦး အျဖစ္ ႏုိင္ငံတကာ စီးပြားေရးေလာကတြင္ လူသိမ်ားသည္။ မၾကာေသးမီက ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ ESCAP ညီလာခံသုိ႔ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳးေရး ၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဌးဦး တက္ေရာက္ခ့ဲရာ ESCAP အရာရိွမ်ားႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဌးဦးတုိ႔ ေတြ႔ဆုံၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ မစၥတာ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္၏ ခရီးစဥ္ သတင္း ထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကမၻာ့ဘဏ္ ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ၏ အႀကံေပးမႈမ်ား၊ ပညာရွင္တဦးခ်င္း လာေရာက္၍ အႀကံေပးမႈမ်ားက ေကာင္းမြန္ေသာ္လည္း ျပည္တင ြ ္းမွ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲလုိေသာ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳး ရွိရန္ လုိအပ္သည္ဟု ရန္ကုန္မွ စီးပြားေရးပညာရွင္ တဦးျဖစ္သူ ခင္ေမာင္ညိဳ (ေဘာဂေဗဒ)က ဆုိသည္။ “စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အႀကံေပးတာ ပုိျဖစ္ႏုိင္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ သိပ္ ထူးထူးျခားျခား ေျပာင္းမယ္ မထင္ပါဘူး” ဟု သူက ဆုိသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတင ြ ္ အေရာင္းအ၀ယ္မ်ား ေႏွးေကြးေနေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈ ႏွင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈမ်ားကုိ တုိက္ဖ်က္လုိလွ်င္ စီးပြားေရးစနစ္ တခုလုံး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲပစ္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိအေျပာင္းအလဲသည္ ႏုိင္ငံေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ သက္ဆုိင္ေၾကာင္း သူက ဆက္လက္ ေျပာျပသည္။ စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈမွာ ႏုိင္ငံတကာ၏ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈမ်ားႏွင့္ မသက္ဆုိင္ေၾကာင္း၊ ကုန္သြယ္မႈ မေခ်ာေမြ႔ျခင္း ဆုိသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံအတြင္းက ျပဳျပင္မွသာ ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ရွင္းျပသည္။ စစ္အစုိးရသည္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္၀င္စားမႈ နည္းပါးသည္ဟု စကၤာပူအေျခစုိက္ စီးပြားေရးပညာရွင္က ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္သည္။ စီးပြားေရး ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားမွာ ယခင္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန္႔ လက္ထက္တြင္သာ အနည္းအက်ဥ္း ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ စီးပြားေရး ပညာရွင္ တဦးက ျမန္မာ တႏုိင္ငံလုံး အတုိင္းအတာျဖင့္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အတြက္ ကြင္းဆင္း ေလ့လာ၍ စစ္အစုိးရထံ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ ေရးသား ေပးပုိ႔ခဲ့ေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္လည္း စစ္အစုိးရက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆုိသည့္ စကားရပ္ကုိ မႏွစ္သက္ေသာေၾကာင့္ လက္မခံခဲ့ဟု သူက ရွင္းျပသည္။ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ မက္ကိဳြ င္ယားတကၠသုိလ္မွ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကုိ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနသည့္ စီးပြားေရးပညာရွင္ မစၥတာေရွာင္တာနဲ ( Sean Turnell)ကလည္း မစၥတာ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္၏ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ နည္းပါးသည္ဟု ဆုိသည္။ မစၥတာ စတစ္ဂ္လစ္ဇ္သည္ ေက်းလက္ေဒသ ဖြံၿဖိဳး တုိးတက္ေရး အတြက္ ေငြထုတ္ေခ်းသည့္ စနစ္ကုိ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရတြင္ အဓိကအခန္းက႑မွ ပါ၀င္ခဲ့သူ ျဖစ္ၿပီး ၎၏ စီးပြားေရး ဆုိင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မႈကုိ သံသယျဖစ္စရာ မရွိေၾကာင္း၊ သြားေရာက္ ေဆြးေႏြးျခင္းကုိလည္း ႀကိဳဆုိေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံတကာက ေပးသည့္ အႀကံဉာဏ္ေကာင္းမ်ားကုိ လက္မခံသည့္ စစ္အစုိးရက ၎၏အႀကံေပးမႈမ်ားကုိ လက္ခံမည္ဟု မယူဆေၾကာင္း သူက သုံးသပ္သည္။
NLD ႛ
2009--122009 12-01 ႛ !" #" ႛ$ % & ' ( ) * +,- ( .- ) !" / 0(!+ ႛ . / %01, ႛ ' 2 345 . ' !" +,- ( ( )
6, 0(! ႛ 6) *7'6) $ ))!")5 / 8
%( 0
!" !ႛ
AFP ႛ ( ,-" #" ႛ < $ %0 =++> &$ &+ ?+ ႛ ) 0!႒ 6 %0 " ' ,) 0 )' %0 )5,- 8 (Photo: AFP) $
!" ,.
ႛ ႒ 6) ) 2 )'!ႛ
ႛ(I '6
& ' 7 %( )- / @ 7 $ ႓6 ႛ $ , )5 ႓)
!" ! 0 %)%))5
/ 8
8 8“ $ %ႛ & '$ %0(! ႛ - ( " %)
. *8 ., 32 %0 K ႒
( .- )
%01%01, - .
(
( ,.
!" / . / %),( ႛ .- )
)58
!" $ '
I " ! ႛ & '
!) ႛ 5 .-
( ) I %)%))5
/ 8
%01%01, 8 8“+ ' !" . ( (
.- ႒ ) $)5, / 8 P
" * ( 2+5 ( ႒ ) , / 8
$ % " 3 D Fund + / 2)/ "- ႛ . ( (
< < $$)5" 8 <.<.%% %0$ )& ,) $,.)5"8 " + ' !" ,. ( (
2 ႓) " ARV 2+5 ( $ @ %& ' ( - .- 2 ( ) )5 / 8 ) / " + ( $ " W) ( <) 2')!8 5)/ " ,. ႛ ) !"5 " ႛ $ / 6 )
2 ( !2 " / ", !ႛ / )5" 8 / ) & ,
႒ 6႓) " ) 8 < 3 " & '' ! ႛ ႒ ) )5, / 8 ! ႛ ,. ႛ ) / 2 " ,. ႛ & ''
!ႛ) 0ႛ ႒ ) ,
/ ”
ႛ !" !" '႓6 ႛ /
) * 45 . '< ႛ(I '6 2 !" ! ( %)%))5 / 8
!" +$
K ,. . '!")'!ႛ
% 45',.
( !ႛ /
+$ K 8 8“ X $6) @ႛ ) < ႛ !ႛ ) , ႓) " !"5!ႛ !" )5 8 ႛ ) " ႒ )! 8 2/ " %01%01, 2 ႛ ) 8 2/ " ႛ ) " < " I ) )5"8 . " < $. 8
< / 8 ,. ႛ " ႛ 0ႛ0ႛ 2 ႛ 2 @ 2@ 63 ႛ ' %)6 ( ( +/ % ))5 / 8 %01%01, ) )58 $ )'")3 $)5. 8 2/ ႛ %01%01, 2 , )5 / 8 7
!" %01%01, 2 2/ )'$ , )5 / 8 ႛ &$ ႒ , / @ Y !ႛ - Y , )5 / 8 2 %) ,( ႛ $ " ႛ Z ,( $)5" ” ႛ ) !" #" ႛ / )5 ) %)I !" / ႛ ,)5 / 8
+
(@ +$
( )5 . =++
!"႓) .႒ ) 5 2
( +,-
(
)(&/ 2$ % & ' -
2009--122009 12-01 % & '!ႛ )( % ( "' 0ႛ!ႛ , )( 0႓'ႛ( 06@ 2 !(! 3 ႖"& ( & ' $ < $ !" &/ 2 )()-$
46 4 (Nobel economics laureate Joseph Stiglitz) 7 / " i ႛ$ % & ' / ႛ % ,4j $-)0 , .3 )( $ ( $1 X & 7 (Noeleen Hayzer) %))5 / 8 )-$ 4 7 % & '$ &$ I $%0 )5 / 8 , )( 0 ႛ !ႛ 2 !3" $ / )5႓) P
!" )(2 2'%0 ( $ ! 2 !) ႛ
, ႓) ႒ 'KW )$ %0 I @ % & '!ႛ )(2'%0 !ႛ .+5$ / )/ $ , ( )( " "/ ႛ ႖ "I X& 7 %))5 / 8 4 !ႛ % & ' $ X& 7- )5$%0 )5 / 8 % & ' 2 !2' %)- , . ( !ႛ / < (ႛ& ! 2 !")L ႛ '. <I - ,. 2)5 / 8 )()-$ 4 7 / / )6!ႛ 0႓'ႛ( 06+ ႒ @ 6, 0(႓'ႛ 06 + ႒ ႛ ! ႛ - ‘2 !3႖"2 2'%0 !ႛ .+5$ ’ 2 !"5 K !ႛ %)- $ 7%))(! )/ ႛ ,)5 / 8 4 ! ႛ K !ႛ ) , ႓) #" )(4/ / ႖ " <.ႛ 2)5 / 8
6) 2 -6 (4* ) K 7 6$
2 ႛ( '$%0 ႓) m ႛ $
, $$%0 )/" ,)
)()-$ 46 4 7 ' / p,
)( )5 Z%0 ႓) =qq &$ $ )(,) 2 &/ 2 $!")5 )(႒ ')%0 !", #"W )(s ႒ !- %0 !")5 / 8 < $ !" )(2 ( ( ,< +!")5 / 8
"
/ 8 ,r
!ႛ
'
, . , &$' "$- ")/
)/ "
, &
2009--122009 12-01 (
'႓6 ႛ /
( / /%% )(3!ႛ ,I + <
( !ႛ
(!2
'႓) < W %) )'
, %0 !"%'%$ ,. ႛ )6<!" !" 2 , &$' ( '႓6ႛ/ / K pt < ), I " , . ( $ 2 ) $ , %0 / ႛ ,)5 / 8
, ( " %)6
!" ( / , ? K !ႛ
/ %))/"
+
, ( "%)6
!"
, ( " / K pt &+ Y ႛ$ &3 !ႛ ( "%)6!"႓) , 2 / K pt 2 ( + )ႛ / ႛ %)!")/" < <( , "$- ")5 !ႛ , & ,)! %0 !"I ,.,+ K 0 %)%))5 / 8
I " , &$'
(
,+ 8 8“2 , &$' , ႓) 8 +5 ( 2 ႛ $ "/ *8 )! ' (- I ". "/ @ "႓) 8 ႛ
' , . , ( " Z2 ! (ႛ! (ႛ )5"8 , &$'$ ႛ - < + ႛ(& / 8 , &$' $- )! ႛ , %)- / 8 ,(I - " / @ 7ႛ 8 ,'( K pt -6%2
,( / 8 ,( !" 5 " ,.,. !"@ ,.ႛ2 - ,. !"8 ,( " I - " )5'/ !"@ ,( ))5"/ )5"8 ,( ))5"/ , %) !"5 < "
( " ( , ,< < $ႛ2႓) < W ? i &$ !ႛ > < , , %) ) '!"0. I " 5 ( "! "$- " !" , &$' ( ,(႓) , . %) ) 6 '$ I / ႛ 2 %))5 / 8 ,+ 8 8“!" ႛ ႛ ( )/ !" / 2 !" 2႓) < < / 2 ( ,.*8 ႛ2 - $႓) 8 - !")!8 $/ !ႛ * $1႒ / (
!" / ' $ ,(႓) " ႛ 5 ( $ / @ ,./% ( %) ) 2႓) " ႛ %)!" 8 %)!" " , 2 ( ,( ,'5 ,( / 8 )/ )/ )/ )/ !ႛ ).*8 7 , ,!ႛ %)႓) " ).@ !" " ႛ + < ( )5"@ ) ႓) ) 5)႓) , X)! 2႓) " + ) !"5 " ႛ 7 ( < < %)& .2 < / *@ - )! ) %) ႓) *@ ! , &$' , ( " " ) / *8 ( "
%)6/ 2 5'/ )''6!”ႛ ,. 7 ( ,. ႛ )6<!" !" 2 , &$' / K pt &3 ႛ !ႛ %)2< / ႛ 2)5 / 8
(
, & !"
$ $ ႛ / " )6, %)L$ 2 ႓) )6)
( " )$ 7
,. ႛ )6 !" / /% ( ,'W) ( , 2- ,( '႓) %)- %)- 2 ) ,0(! ႛ 1) ( / ) %)-
+ $,. ( ,( 2!"႓) !" , . ( / /%) ) ( " %)6!" )58 5)/"
, .
0 2 3!ႛ
(!!"$
K , (/ (
0
( %) + ႓) )6
!"5$ %0
' < W
!"
( , , $
/ /%
%) )!"
%0 )5
()L$ I ' )6<!"
!" ,I '
!"
". ႛ -
( / !ႛ
,. ? K 1 ႓) I ')
(
/ 8
( ) )!( - ႓) (/ ( !"< %)- 6 ( /
6( ႛ )
!" !" ( (=)@ %)- ,.ႛv / $/ K , L * , 7 ႓) !" !" => ႛ .႒ 45!ႛ (/ ( ,()5 / 8
)
( + @ )!.
0႓6ႚ/ $
* ( @ @ @ =qq> 0႓6ႚ K ) ႟( $ (/ ( !" %0 ႓) (/ ( $ , (>?) &$ $႓) %0 )5 % ႓6ႚ/ ( 0(! ႛ 6) + ( ,( ) ႛ 2 !")5 / 8 ႛ ,)ႛ2 !"
/ 8 ႛ$
!" 0(! ႛ 6) ႓6ႚ/ K pt L + K , )L ,.ႛ%
%)%)
" ! ႟($)! ,႓467 !"႓) ,/+
/ 8
" ႛ 2$/ $ ,r K / ႓) " L/. / )5"8 L/.႓) " ,. ႛ %y " ( '!". 8 ,. / %)! 2 " ,.ႛ L !"5$ ,. ႛ !" ႚ( !"@ ,. !"@ , 2 )5" @ 0႓6ႚ/
- ) ႟($ )5 / !"@ ,.ႛ ႛ( ႛ )5 / !"8 K ,
ႛ 7 YY $ ,. ႟(' !" ( I "ႛႛ ,. ႛ $ WW- < , ')5 / 8 ,. / / (
)5.8 ' ( )! ,. 2' / ) ( ,'!" )5 / 8 K ,
ႛ - / 4W - 4W /. / )5"8 ,.ႛ!ႚ ' !" P
- ႛ 1)5 / " >>q %)-" &$ @ )5
(0(!"
' <(<(႟( )!($
0႓6ႚ/ $
(=) !2&z/ !ႚ %)- ,ႛ.v
/ $/ %0 ႟( ')5
/ 8
K ,
0 K @ L ႛ {+ ), ႟ @ ,)5 ႓6ႚ/ @ ႟($ >=q %)- "&$ @ 00 +5 =| ႛ / 8 | < )-, I !"႓) @ >i= $ *"( ) ) ( ) ,ႛ + !" / 8 4)
+ /.!"
$ 4}' * ,
)
K (=)
!"႓) @
) (=) $ -* %0 0 2
>im $ iY < %)- , ႛ. ! (! +5) ႟ - ႟'$1@ >m? $ ~= < 02)@ 0 / 8 (
) ႒ 6) $ )5+ 3I " & '
$ ' %)- ,.ႛ
( +
)'႒ $ ႓6ႚ/
႓6ႚ/ v
/2 " )) %y "!")5
ႛ
( ႓6ႚ/ K pt@ ႟ - ႟'$1!ႛ *7
- <
/ $/ K
/ 8 + 2 "<
/ 8
, . / , ,4j / @ ႓6ႚ/ ,4j )5 ' K pt %0
) $ W, ႓) 6, 0(!ႚ6) 0(!ႚ- +
< 2 !) " 5 / 8 L 2 I - !ႛ ,/+ ,, $ K )5 / 8
@ )<
$ % ,- < < 2 !"
+ /.!"
/ 8
!"5 >YY &$
(/ ( < 6, 0!ႛ(6)
ႛ K ,
( K < )"'I )
/ ႛ ,)5
0႓6ႚ/ K pt
/ 8 (/ ( $ !ႛ
ပထမဆုံးေသာ ကခ်င္အလွမယ္ၿပိဳင္ပြဲ ရန္ကုန္တင ြ ္ ျပဳလုပ္ Tuesday, 01 December 2009 18:22 သဲသဲ ကခ်င္ တုိင္းရင္းသူမ်ား၏ ပထမဦးဆုံးေသာ အလွမယ္ၿပိဳင္ပဲက ြ ုိ ၾကာသပေတးေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဆီဒုိးနား ဟုိတယ္တင ြ ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ကခ်င္တုိင္းရင္းသူ ဖက္ရွင္ ဒီဇုိင္း ပညာရွင္မ်ား ျဖစ္ေသာ ဆန္းေဘာက္ရာႏွင့္ ဆုိင္းအင္တုိ႔ ဦးစီးေသာ “INGRA” Rida Maka (ခ်ည္ထည္ ရက္လုပ္ျခင္း ႏွင့္ ကခ်င္႐ုိးရာ ဒီဇုိင္းအကြက္မ်ား ဖန္တီးျခင္း)
အမည္ရိွ အဖြ႔က ဲ စီစဥ္ေသာ အလွမယ္ ၿပိဳင္ပြဲက ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ား၏ ဘ၀ ျမင့္မားေစရန္၊ ကခ်င္႐ုိးရာ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈမ်ား မေပ်ာက္ပ်က္ေစရန္ ရည္ရြယ္သည္ဟု ဆုိသည္။ ၿပိဳင္ပဲြကုိ Miss INGRA 2009 ဟု အမည္ ေပးထားသည္။ ၿပိဳင္ပတ ြဲ င ြ ္ Miss INGRA အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရသူ SENG LU TSIN (ဓာတ္ပုံ - အလင္းတန္းဂ်ာနယ္) အလွမယ္ၿပိဳင္ပဲြ ႏွင့္အတူ INGRA အဖြဲ႔မွ ကခ်င္ အမ်ဳိးသမီးငယ္ ၁၀ ဦး၏ ဒီဇုိင္းလက္ရာမ်ားကုိ ျပသသည့္ ပြဲလည္း ျဖစ္သည္။ “အတန္းပညာမျပည့္၀ဘဲ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေနတဲ့ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးေလးေတြကုိ က်မတုိ႔က အသက္ ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အတတ္ပညာတခု အေနနဲ႔ သင္ၾကားေပးၿပီး သူတုိ႔ရ႕ဲ လက္ရာေတြကုိ ပရိသတ္ သိေအာင္ျပတဲ့ သေဘာနဲ႔ လုပ္ျဖစ္တာပါ" ဟု ဒီဇုိင္နာဆန္းေဘာက္ရာက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။ INGRA အဖြဲ႔တင ြ ္ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ ဗဟုသုတ ႏွင့္ အသိဉာဏ္ တုိးပြားေစမည့္ အစီအစဥ္မ်ား ရိွေနေၾကာင္း၊ ကခ်င္႐ုိးရာ၀တ္စုံ ႏွင့္ အဆင္ဆန္းမ်ား မေပ်ာက္ပ်က္ေစရန္၊ ေခတ္ႏွင့္အညီ ဖန္တီးႏုိင္ေစရန္အတြက္ ရက္ကန္း႐ုံေထာင္၍ သင္တန္းေပးေနေၾကာင္း သိရသည္။ ရက္ကန္းရက္ျခင္း တခုတည္းမဟုတ္ဘဲ ႐ုိးရာ ၀တ္စံုဒီဇိုင္းမ်ားကုိ သင္တန္းသူမ်ား၏ အေတြးသစ္၊ အျမင္သစ္မ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ ဆန္းသစ္ တီထင ြ ္ႏုိင္ၾကေစရန္လည္း ေလ့က်င့္ေပးသည္ဟု ဆုိသည္။ “ရက္ကန္းရက္တဲ့ မိန္းကေလးေတြက ဘာမွ မသိနားမလည္တဲ့ ႏုံအတဲ့ပုံစံမ်ိဳးဆုိတဲ့ အရင္က အျမင္ေတြကုိ ေျပာင္းလဲခ်င္တာပါ" ဟု ဒီဇုိင္နာဆန္းေဘာက္ရာက ရွင္းျပသည္။ အဖြ႔ဲ၏ တႏွစ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ အမွတ္တရ အျဖစ္ Miss INGRA ေရြးခ်ယ္ပြဲ ႏွင့္ ဒီဇုိင္းျပပဲြကုိ က်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သူက ေျပာသည္။ အလွမယ္ ၿပိဳင္ပဲြ ႏွင့္ ဒီဇုိင္းျပပဲြကုိ ကခ်င္လူငယ္မ်ား၏ ႐ုိးရာဂီတ တီးခတ္မႈ၊ သီဆုိမႈမ်ားျဖင့္ တင္ဆက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ အလွမယ္ ၿပိဳင္ပအ ဲြ တြက္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မွ ၂၅ ႏွစ္အတြင္း ကခ်င္တုိင္းရင္းသူ၊ ကခ်င္ေသြးစပ္သူမ်ားကုိ ဖိတ္ေခၚခ့သ ဲ ည္။ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးတုိ႔၏ဘ၀ တုိးတက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တက္ၾကြစြာ လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားကုိ ဦးစားေပး ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ေလွ်ာက္ထားသူမ်ား၏ စိတ္ဓာတ္ေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္၍ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္႐ွိ ဘုရားရိွခုိးေက်ာင္းမ်ားထံမွ ေထာက္ခံမႈ ေတာင္းယူခသ ့ဲ ည္ဟု ဆုိသည္။ ေနာက္ဆုံးအဆင့္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာသည့္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ ၁၉ ဦး ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခင ြ ့္ ရခ့ဲေၾကာင္း သိရသည္။ ကခ်င္႐ုိးရာဒီဇုိင္းကုိ အေျခခံ ဖန္တီးထားသည္၀ ့ တ္စုံ ၃ မ်ဳိးျဖင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရာ Miss INGRA ပထမဆု၊ ဒုတိယဆု၊ တတိယဆု၊ Miss Photogenicဆု၊ Miss Popular ဆု စသည့္ ဆုမ်ား ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ဒီဇုိင္းဖန္းတီးသူမ်ားကုိလည္း ေရြးခ်ယ္ၿပီး ဆုခ်ီးျမွင့္ခ့ဲသည္ဟု ဆုိသည္။ Miss INGRA အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ခံရသူမွာ INGRA ၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ တႏွစ္ပတ္လုံး ေမာ္ဒယ္လ္အျဖစ္ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ အႏုပညာ အသုိင္းအ၀န္းတြင္ ထင္ရွားၾကေသာ ဒါ႐ုိက္တာ ေမာင္မ်ိဳးမင္း(ရင္တြင္းျဖစ္)၊ ေမာင္မ်ိဳး (ေၾကာင္ႏွစ္ေကာင္)၊ ဓာတ္ပုံ မုိးမင္း(Rays)၊ စုိင္းစုိင္းခမ္းလႈိင္၊ ေကဂ်ာႏူး၊ ဆန္းေဘာက္ရာ တုိ႔က ဒုိင္လူႀကီးမ်ားအျဖစ္ ေဆာင္ရက ြ ္ေပးခဲ့သည္။ ယေန႔ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေသာ ေတးသံရွင္မ်ားထဲ၌ ကခ်င္တုိင္းရင္းသား အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေနသည္။ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားတုိ႔က ေအာင္ျမင္ေသာအႏုပညာရွင္မ်ားျဖစ္လာသည့္အျပင္ ယခုအခါ ေမာ္ဒယ္လ္၊ ဒီဇုိင္းပညာ စသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း ေနရာ ယူလာႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္ ဝမ္းေျမာက္ ဂုဏ္ယူမိေၾကာင္း ၁၉၇၀ ဝန္းက်င္တြင္ စတင္ ထင္ရွားလာသည့္ အဆုိေတာ္ ေကဂ်ာႏူးက ဧရာ၀တီကုိ ေျပာသည္။ “က်မတုိ႔ ေခတ္တုန္းက အခုလုိ Professional အေနနဲ႔ ၀င္မယ့္သူလည္း နည္းတယ္။ ၀င္လာႏုိင္ဖုိ႔ကလည္း ခဲယဥ္းတယ္။ အခု ဆုိရင္ အႏုပညာေလာကမွာ အေျခခ် ေအာင္ျမင္လာၾကတဲ့ ကခ်င္လူငယ္ေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ရပါတယ္။ အရမ္းလည္း ၀မ္းသာတယ္" ဟု ကခ်င္အမ်ဳိးသမီး ေကဂ်ာႏူးက ေျပာသည္။ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားမ်ားမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္သည့္အတြက္ ေတးဂီတပုိင္းႏွင့္ ရင္းႏွီး ထိစပ္ ေနျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ဓေလ့ထုံးစံအရ သာေရးနာေရး အခမ္းအနားမ်ားတြင္ သီဆုိ တီးခတ္မႈမ်ား ပါ၀င္ေသာေၾကာင့္ ဂီတႏွင့္ ရင္းႏွီးကြ်မ္း၀င္သူမ်ား ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ဂီတေလာကကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ထုိးေဖာက္ ၀င္ေရာက္လာႏုိင္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေကဂ်ာႏူးက သုံးသပ္သည္။ ကခ်င္လူမ်ဳိးမ်ား၏ အႏုပညာ ႀကိဳးပမ္းမႈတရပ္ ျဖစ္ေသာ "အၿမဲစိမ္း ေတာမွာ အခ်စ္႐ွာသူ" ျမန္မာစာတန္းထုိး ဒီဗီဒီ ဇာတ္ကားသည္လည္း မၾကာေသးမီက ထြက္ေပၚလာရာ ေအာင္ျမင္မႈရေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ထုိဇာတ္ကားတြင္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ကခ်င္ေဒသ ႐ႈ ခင္းမ်ား၊ ကခ်င္႐ုိးရာဓေလ့မ်ားကုိ အဓိကထား ႐ုိက္ကူးထားၿပီး ကခ်င္တုိင္းရင္းသားမ်ားပါ၀င္သ႐ုပ္ဆာင္ထားသည္။
မခိုင္႐ႊန္းလဲ့ရည္ ေသဆုံးမႈ ေနာက္ဆက္တဲြ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ စတင္ၿပီ Tuesday, 01 December 2009 16:19 ေအာင္သက္ဝိုင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေရႊဂုံတုိင္ အထူးကု ေဆးခန္းတြင္ မခုိင္ရႊန္းလဲ့ရည္ ဆိုသည့္ ေက်ာင္းသူတဦး ေသဆုံးခဲ့ရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည္တင ြ ္း သတင္း ဂ်ာနယ္မ်ားက အက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားေဖာ္ျပၿပီးေနာက္ သက္ဆိုင္ရာ ေဆးခန္းႏွင့္ အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီးတို႔ကို ႏုိ၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔တင ြ ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေဆးေကာင္စီက စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား စတင္ျပဳလုပ္ေနၿပီဟု သိရွိရသည္။ မခိုင္ရႊန္းလဲ့ရည္ (ဓာတ္ပံု - လွ်ပ္တစ္ျပက္ဂ်ာနယ္) ယင္းသုိ႔ ျပည္တြင္းသတင္းဂ်ာနယ္မ်ား၏ သတင္းေဖာ္ျပမႈေၾကာင့္ ေဆးခန္းႏွင့္ ဆရာ၀န္တုိ႔၏ လုပ္ရပ္သည္ တာ၀န္မဲ့သည္ဟု ျပည္သူမ်ားအၾကား ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ား ေပၚထြက္လာသည့္အတြက္ ထုိသုိ႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား စတင္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ေဆးေကာင္စီမွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာသည္။ “စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြ႕ဲ ကို ဒီလ၂၆ ရက္ေန႔မွာ အထူးအစည္းအေ၀းေခၚၿပီးဖြ႕ဲ တယ္၊ စစ္ေဆးမႈေတြစလုပ္ၿပီ”ဟု ၎က ဆုိသည္။ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြ႕ဲ တြင္ ေဆးပညာဆုိင္ရာအၿငိမ္းစားပါေမာကၡ၊ ဌာနမွဴးမ်ားႏွင့္ လက္ရွိတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနဆဲ ဆရာ၀န္ႀကီး မ်ားပါ၀င္ကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားကို သီတင္းတပတ္ ျပဳလုပ္မည္ဟုလည္း သိရွိရသည္။ အကယ္၍ မခိုင္ရႊန္းလဲ့ရည္အမႈတင ြ ္ ေဆးကုသမႈမွားယြင္းေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိပါက လူနာကို ကုသေပးခဲ့ေသာ အထူးကု ဆရာ၀န္ႀကီး၏ ေဆးကုသခြင့္လိုင္စင္အသိမ္းခံရမည္ ျဖစ္ၿပီး ေရႊဂုံတုိင္ အထူးကုေဆးခန္း(SSC)သည္ တရား၀င္၀န္ခ်ေတာင္းပန္မႈ ျပဳလုပ္ကာ လူနာရွင္ကုိ ေလ်ာ္ေၾကးေပးရဖြယ္ရွိေၾကာင္း ေဆးေကာင္စီ တာ၀န္ရွိသူက ဆုိသည္။
“တကယ္ပဲ ေဆးကုသမႈ မွားယြင္းတယ္ဆိုရင္ေတာ့ အထူးကုဆရာ၀န္(ဆမ)အသိမ္းခံရၿပီး ေဆးခန္းကလည္း လူနာရွင္ကို ေလ်ာ္ ေၾကး ေပးရတာမ်ဳိး ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ စုံစမ္းလို႔ရတဲ့ရလဒ္အေပၚမူတည္ၿပီး ဘယ္လို အေရးယူမလဲဆိုတာ အစည္းအေ၀းေခၚ ဆုံးျဖတ္ မယ္”ဟု ၄င္းကေျပာသည္။ အဆိုပါ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ ၉တန္းေက်ာင္းသူ မခိုင္းရႊန္းလဲ့ရည္သည္ ေအာက္တုိဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔တင ြ ္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါေၾကာင့္ ၀မ္းဗုိက္နာေသာ ေ၀ဒနာျဖင့္ ေရႊဂုံတုိင္ေဆးခန္းသို႔ ေရာက္ရွိလာရာ ေဆးခန္းမွ အစာအိမ္ႏွင့္အူလမ္းေၾကာင္းခြဲစိတ္ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးက အူအတက္ေရာင္ေရာဂါျဖစ္ေနသည္ဟုေျပာဆုိၿပီး ခြဲစိတ္ကုသရာမွ ေအာက္တုိဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ေသဆုံးသြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ မခုိင္ရႊန္းလဲ့ရည္ျဖစ္ရပ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အစုိးရ၏ညံ့ဖ်င္းေသာျပည္သူ႔က်န္းမာေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ား ရွိေနသည္ကို မီးေမာင္း ထုိးျပေသာ ျဖစ္စဥ္တခုျဖစ္ေၾကာင္း၊ မခုိင္ရႊန္းလဲ့ရည္ကဲ့သို႔ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ဳိးေတြ႕ႀကဳံခံစားရမႈမ်ား ပုဂၢလိကေဆးရုံမ်ားႏွင့္ အစုိးရ ေဆးရုံမ်ားတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယခုမွ ျပည္တြင္းသတင္းဂ်ာနယ္မ်ား၏ သတင္းေဖာ္ျပမႈေၾကာင့္ လူအမ်ားသိရွိျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အစုိးရအေနျဖင့္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈအခန္းက႑တြင္ ပိုမိုအရွိန္အဟုန္ျမွင့္ လုပ္ေဆာင္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း အၿငိမ္းစား က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းတဦးက ေ၀ဖန္ေျပာဆုိသည္။ ယခုအခါ ျပည္တြင္းရွိ ပုဂၢလိေဆးရုံ၊ေဆးခန္းမ်ား အားလုံး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ပုဂၢလိကက်န္းမာေရး လုပ္ငန္းဥပေဒအရ တရား၀င္ လိုင္စင္ ျပန္လည္ေလွ်ာက္ထားရမည္ျဖစ္ၿပီး မခုိင္ရႊန္းလဲ့ရည္ကဲ့သို႔ေသာ ျဖစ္စဥ္မ်ဳိးျဖစ္ပာြ းလာပါက ကုသသည့္ေဆးခန္းႏွင့္ ဆရာ၀န္မ်ားကို တရားစြဆ ဲ ုိ၍ ဥပေဒအရ ေဆာင္႐ြက္ႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“အိမ္မွာေနရင္းကို ဒီေရာဂါ ကူးစက္ေနတာ” နတာ” Tuesday, 01 December 2009 19:04 ဧရာဝတီ ယေန႔သည္ ကမၻာ့ HIV/AIDS ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္အတြင္း အဆုိပါေဝဒနာ ခံစားေနရသူမ်ား၏ ဒုကၡ၊ မျဖဴျဖဴသင္း ကိုယ္တုိင္ ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ေအးခ်မ္းေျမ့က ေမးျမန္းထားပါသည္။
မျဖဴျဖဴသင္းသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္ ဝန္းက်င္မွစတင္၍ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြ႕ဲ ခ်ဳပ္၏ HIV/AIDS ေဝဒနာရွင္မ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးႏွင့္ ပညာေပးေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ဦးေဆာင္ လုပ္ကုိင္ေနသူတဦး ျဖစ္သည္။ ေမး။
။ ဒီႏွစ္ ကမၻာ့ HIV/AIDS ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ HIV ေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္း က်ဆင္းတယ္ဆိုၿပီး ေၾကညာထားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မျဖဴျဖဴသင္း ဘယ္လို ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။
။ ျဖစ္ႏႈန္းက်တယ္ဆိုၿပီး ေၾကညာေပမယ့္ ဒီမွာက တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္အသီးသီးမွာ ေသဆံုးတဲ့ သူေတြေကာ၊ ဒီေရာဂါကို သိပ္ၿပီးမသိေသးတဲ့သူေတြေကာ၊ ေရာဂါကိုသိၿပီး ေဆးဝါးကုသ ခံခ်င္တဲ့
သူေတြေကာ ရပ္တံ့သာြ းတယ္ လို႔မရွိဘူး။ က်မတို႔ စ လုပ္တ့ဲ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ေလာက္ကထက္စာရင္ ပိုပိုၿပီးေတာင္ မ်ားလာတယ္လို႔ ထင္ရတယ္။ က်မ ဒီကိစၥကို ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ဆရာဝန္ တဦးနဲ႔ ေျပာျဖစ္တယ္။ သူက ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းေတြ က်သြားတယ္ဆိုတာ၊ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့သူေတြ ေသသြားလို႔ သာ က်သြားတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ေနာက္တခါ ပညာေပးမႈ အပိုင္းကလည္း တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္အသီးသီးက ၿမိဳ႕ခံေတြနဲ႔ ပညာေပးေနလို႔သာေလ၊ သီးသန္႔သြားေပးဖို႔ဆိုရင္ မလြယ္ ဘူး။ NGO ေတြအေနနဲ႔လည္း အဲဒီလို သြားမယ္ဆိုရင္ အဆင့္ဆင့္စာတင္ရတာနဲ႔ ခရီးမေရာက္ဘူး။ တရားဝင္လုပ္ေနတဲ့ NGO ေတြ၊ PSI လိုဟာမ်ိဳး ေတြလည္း အစိုးရက ခြင့္ျပဳမွ သြားလို႔ရတယ္။ အရင္က ARV ေဆးမရွိေတာ့ လူနာေတြကို ေဆြးေႏြးႏွစ္သိမ့္ရံုပဲ လုပ္ရင္း ေသဆံုးသြားၾကတာ မ်ားတယ္။ အခုေတာ့ ARV ေဆးရွိလာေတာ့ ေသဆံုးႏႈန္းကေတာ့ နည္းသြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္ အေျခအေနနဲ႔ လံုေလာက္မႈကေတာ့ မရွိေသးတာ အမွန္ပဲ။ အခုလက္ရွိကို ေရာဂါအေၾကာင္း မသိေသးတာေတြ၊ ေဆးကုသလို႔ ရတယ္ဆိုတာကို မသိေသးတာေတြ ျမန္မာျပည္ အႏွံ႔အျပား ရွိေနတုန္းပဲ။ က်မတို႔ေတာင္ တုိင္းနဲ႔ ျပည္နယ္အသီးသီးက ကိုယ့္အဖြ႕ဲ ေတြ အကုန္လံုးကို ပညာေပးတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ လုုပ္ထားလို႔ ဒီကုိ လူနာေတြ ေရာက္လာၾကတာပါ။ ေမး။
။ တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္အသီးသီးကို ပညာေပးဖို႔ လိုတယ္ဆိုေတာ့၊ အခုလက္ရွိအစိုးရက ရုပ္ျမင္သံၾကားတုိ႔ … လမ္းေထာင့္ေတြမွာ ေဘလ္ဘုတ္ေတြ၊ ပိုစတာေတြ ေထာင္တာတို႔နဲ႔ ပညာေပးတာကေကာ
ထိေရာက္တယ္ ထင္လား။ ေျဖ။
။ ထိေရာက္လား မထိေရာက္လားဆိုတာထက္ အစပိုင္း ၂၀၀၂ တုန္းကဆိုရင္ သူတို႔ လမ္းဆံု၊ လမ္းခြမွာ ကုရာနတၳိ ေဆးမရွိ ဆိုတာမ်ိဳးတင္တာ ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီတုန္းကဆို လူနာ ေတာ္ေတာ္
မ်ားမ်ားက ဒီဆိုင္းဘုတ္ေတြ ေတြ႕တာနဲ႔တင္ စိတ္ဓာတ္က်ၿပီး ေသသြားတာမ်ိဳးရွိတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ ေလာက္ကဆိုေတာ့ ဒီေရာဂါအေၾကာင္းလည္း သိပ္မသိေသးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ႀကီး ေၾကာက္လန္႔ေန တုန္းပဲေလ။ တခ်ိဳ႕ဆို ဒီဆုိင္းဘုတ္ေတြဖတ္ၿပီး အိမ္ထဲမွာပဲ အေသခံလိုက္တ့သ ဲ ူေတြေတာင္ ရွိတယ္။ က်မတို႔ လုပ္စ ကေပါ့။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဝိုင္းဝန္းကူညီတိုက္ဖ်က္ေရး ဘာညာဆိုၿပီး ဆုိင္းဘုတ္ေတြတင္တာရွိတယ္။ ျပည္သူလူထုက ဒီဆိုင္းဘုတ္ေတြ ဖတ္ရတာေတာ့ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုေဆးဝါး ကုသမႈ ခံယူရမယ္၊ ဘယ္သြားကုရမလဲ၊ ဘယ္ေဆးရံု ဘယ္ေဆးခန္း သြားကုရမလဲ ဆိုတာကအစ အခုအခ်ိန္ထိ မသိေသးတဲ့ သူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒါကို က်မတို႔က ၾကားထဲကေန ၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္၊ လမ္းေၾကာင္း မွန္မွန္နဲ႔ ကုသႏုိင္ဖို႔ ကူညီရတယ္။ ေမး။
။ ARV ေဆးကုိ မျဖဴျဖဴသင္းတို႔ ဘယ္လိုပံုစံန႔ဲ ရွာေဖြေနရပါသလဲ။
ေျဖ။
။ က်မတို႔က အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြ႕ဲ ခ်ဳပ္ (NLD) ျဖစ္ေနေတာ့ ဘယ္သူကမွလည္း မကူညီဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လည္း ဆိုေတာ့ NGO ေတြက ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ မပတ္သက္ရဘူးဆိုေတာ့ ဘယ္ NGO ကမွ
က်မတို႔ကို မကူညီရဘ ဲ ူး။ က်မတို႔က ၾကားကေနၿပီး NGO ေတြမွာ ေဆးေပးတာေတြ႕ရင္ ႀကိဳးစားေပးတယ္။ အဲဒီ NGO ေတြက ရပ္သြားတယ္၊ ေဆးဆက္ မေပးေတာ့ဘူး ဆိုရင္ ဒီေဆး ေသာက္မွကို ျဖစ္မယ့္သူေတြ အတြက္ က်မတို႔က သူတို႔အသက္ဆက္ဖို႔ ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္န႔ဲ ေဆးကို ရွာေဖြၿပီး တိုက္ထားရတယ္။ အဲဒီအခါမ်ိဳးမွာ ကိုယ့္သူငယ္ခ်င္းအခ်င္းခ်င္း ခက္ခက္ခခ ဲ ဲ ရန္ပံုေငြရွာရတယ္။ ေဆးေသာက္ ဖို႔တင္ မကဘူး သူတို႔ရ႕ဲ ေနေရး ထုိင္ေရး၊ စားေရးေသာက္ေရး အတြက္ပါေပါ့။ အဲဒီေဆးကလည္း တလစာကို က်ပ္ ၂ ေသာင္းေက်ာ္န႔ဲ သံုးေသာင္းကေန ၁ သိန္းနီးပါးတန္အထိ ရွိတယ္။ သူက တသက္လံုး ေသာက္ရမွာေလ။ လူတေယာက္က ၂ ေသာင္းေက်ာ္ ၃ သံုးေသာင္းနီးပါးတန္ ေဆးနဲ႔ တည့္သာြ းၿပီဆိုရင္ေတာ့ ျပႆနာမရွိဘူး။ အဲဒီလုိမဟုတ္ဘဲ အဲဒီေဆးနဲ႔ မတည့္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ေဆးေျပာင္းရတယ္။ အဲဒီေဆးက ၇ ေသာင္းနဲ႔ ၁ သိန္းၾကားမွာရွိတယ္။ အဲဒီလို လူက ၁၀၀ မွာ ၅ ေယာက္ ေလာက္ေတာ့ ရွိတယ္။
လူနာထဲမွာ ကိုယ့္ဘာသာ ေငြကုန္ေၾကးက်ခံႏုိင္တ့ဲသူက ၁၀၀ မွာ ၂ ေယာက္ေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ဒီ HIV ေရာဂါဆိုတာက ပညာေပးမႈမရရွိတဲ့ သူေတြရယ္။ အသိပညာ ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ သူေတြသာျဖစ္တာကိုး။ အဲဒီလို လူမ်ိဳး ဆိုတာကလည္း စီးပြားေရးကအစ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ခၽြတ္ၿခံဳက်ခဲ့တဲ့သူေတြ ျဖစ္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ မွာက ဝယ္ေသာက္ႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့သူက ေတာ္ေတာ္ေလးကို ရွားပါတယ္။ ေဘးက တေယာက္ေယာက္က ေထာက္ပံ့မွ ေသာက္ႏုိင္တာေလ။ လူေတြက စားေသာက္ဖို႔ေတာင္ မနည္း ရုန္းကန္ ေနရတာ ဆိုေတာ့ ဒီေဆးဝယ္ေသာက္ဖို႔ ဆိုတာက ေတာ္ေတာ္ေလးကို မလြယ္ကူတဲ့ကိစၥပ။ဲ ေမး။
။ အခု မျဖဴျဖဴသင္း ေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ လူနာေတြန႔ဲ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လို အေျခအေနရွိလဲ။ လူနာေတြ ထပ္ထပ္ တိုးလာလားဆိုတာ ေျပာျပပါဦး။
ေျဖ။
။ တိုးလာတာေပါ့ ..။ လူနာေတြ ထားစရာေတာင္ ေနရာမရွိေအာင္ဘ။ဲ က်မတို႔က တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္အသီးသီးမွာ ပညာ ေပးေနတာေတြ ဆက္လုပ္တယ္၊ ေနာက္ၿပီး မီဒီယာေတြ ကေန
ေျပာတာေတြရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါေတြကို နားေထာင္မိတ့ဲ သူေတြ၊ ကိုယ့္အဖြ႕ဲ အခ်င္းခ်င္း ေျပာျဖစ္တာေတြကေန တဆင့္ သိၾကၿပီး အခုေနာက္ပိုင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရာက္လာၾကတယ္။ က်မတို႔ အိမ္ ၃ လံုး ရွိတယ္။ လူကအေယာက္ ၁၀၀ ေလာက္ရွိတယ္။ တကယ္က အိမ္တလံုးမွာ ၅ ေယာက္၊ ၁၀ ေယာက္ အမ်ားဆံုးေနရမွာ။ ဒါေပမယ့္ ေနရာမရွိေတာ့ အေယာက္ ၄၀ ေလာက္ကို အိမ္တလံုးတည္းမွာ ျဖစ္သလိုေပါ့၊ တခ်ိဳ႕ဆို ၿခံထဲ ေနရာလြတ္ရင္ တဲေလးေတြ ထိုးေပါ့ … အဲဒီလိုပဲ ေနရတယ္။ ေမး။
။ ၿမိဳ႕ေပၚမွာဆိုရင္ HIV ေရာဂါကို လိင္ဆက္ဆံရာကတဆင့္တို႔၊ မူးယစ္ေဆးဝါး အေၾကာထဲ ထိုးသြင္းလို႔ဆိုတာမ်ိဳး တို႔နဲ႔ ကူးစက္တာ အမ်ားဆံုးၾကားရတယ္။ နယ္ဘက္ေတြမွာ ကုေလ့ရွိတဲ့
အပ္ပုန္းထိုးၿပီး ေဆးကုေပးသူေတြေၾကာင့္ ကူးစက္ တာမ်ိဳးေကာ ၾကားရလား။ ႀကံဳရလား။ ေျဖ။
။ ႀကံဳရတာေပါ့။ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ .. အစပိုင္းတုန္းကဆိုရင္ လာတဲ့လူနာ ၁၀ ေယာက္မွာ ၇ ေယာက္၊ ၈ ေယာက္ေလာက္က အပ္ပုန္းေၾကာင့္ ကူးစက္ခံရတာ ေတြ႕ရတယ္။
မူးယစ္ေဆးေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ရြာေတြမွာ အပ္ပုန္း ဆိုတာက ဆရာဝန္လည္းမဟုတ္ဘူး၊ ေဆးမႉးလည္းမဟုတ္ဘူး ဒီတုိင္း ကုေနၾကတာ။ တခ်ိဳ႕ရြာေတြမွာ ႀကံဳေနရတယ္။ က်မတို႔က လူနာေတြကို ပညာေပးရတာေပါ့။ ဒီအပ္က ဘယ္ေလာက္မွတန္ဖိုးမရွိဘူး၊ တခါသံုးအပ္ မသံုးဘဲ ေရာဂါ ကူးစက္ရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ဆိုတာမ်ိဳး ေျပာရတယ္။ ရန္ကုန္ပတ္ဝန္းက်င္၊ ေတာင္တင ြ ္းႀကီး၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ ေခ်ာက္ ပတ္ဝန္းက်င္က ၿမိဳ႕ေပၚမဟုတ္တဲ့ ရြာေတြ၊ ေနာက္ေတာ့ ခရမ္း၊ သံုးခြ … ၿမိဳ႕နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးေဝးတဲ့ ေဒသေတြ အကုန္လံုး ပါပဲ။ အေစာပိုင္းကေပါ့။ မိသားစုလုိက္ေတြေတာင္ ဒီအပ္ေၾကာင့္ ကူးတာေတာင္ ေတြ႕ရတယ္။ ၂၀၀၂ ကေနစၿပီး တခါသံုးအပ္ေတြသံုးဖို႔ တျခား NGO ေတြေကာ၊ က်မတို႔ပါ ပညာေပးၾကတယ္။ ဆရာဝန္ေတြေကာ၊ က်န္းမာေရးမႉးေတြေကာ၊ တခ်ိဳ႕ အပ္ပုန္းသမားေတြပါ တခါသံုးအပ္ေတြ သံုးလာတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလို သံုးလာတယ္ ဆိုတာေတာင္ နယ္ေတြကလူေတြ တက္လာလို႔ ေမးၾကည့္ရင္ တခ်ိဳ႕နယ္ေတြမွာ ဆရာဝန္ေတြကိုယ္တုိင္ အပ္ကို ျပန္ျပဳတ္ၿပီး သံုးေနတုန္းပဲ။ ဒါေပမယ့္ ခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အပ္ကကူးတာထက္ လိင္ဆက္ဆံရာက ကူးစက္ႏႈန္းက ပိုမ်ားလာတာ ေတြ႕ရတယ္။ ေမး။
။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ လိင္န႔ဲ ပတ္သက္တ့ဲ အလုပ္လုပ္ကိုင္ သူေတြက HIV ျဖစ္ႏႈန္း ပို အျဖစ္မ်ားတယ္လို႔ ဆိုခ်င္တာလား။
ေျဖ။
။ လိင္အလုပ္သမေတြတင္ မကေတာ့ဘူး သာမန္လက္လုပ္လက္စားေတြ၊ သူ႔ရ႕ဲ မိသားစု၊ သူ႔ရ႕ဲ ကေလးေတြပါ ျဖစ္လာ ႏိုင္တယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာက ဒီ လိင္အလုပ္လုပ္စားသူေတြက ေနရာေဒသ
အတည္တက် မဟုတ္ေတာ့ဘဲ သြားလာ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနၾကတာေလ။ ဥပမာ ဘုရားပြဲရွိတဲ့ ေနရာမ်ိဳးေတြေပါ့။ အဲဒီလိုမ်ိဳး အေျခအေနကေန ဒီရြာမွာရွိေနတဲ့ ကာလသားလူငယ္ေတြ၊ အသိပညာ မျပည့္ဝသူေတြကို ကူးစက္မယ္၊ အိမ္ေထာင္သည္လည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ သူတို႔ရ႕ဲ မိသားစုေတြကို ကူးမယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႕ရတယ္။ အခုဆိုရင္ တကယ့္ကိုရိုးသားတဲ့ ဧရာဝတီတုိင္းက လယ္ကြင္းထဲမွာ ေနေနတဲ့ သူေတြမွာပါျဖစ္ေနတယ္။ သူတို႔ေတြဆိုရင္ တကယ့္ကို ဘာအေပ်ာ္အပါးမွ မရွိဘူး။ တႏွစ္ပတ္လံုး လယ္ထဆ ဲ င္းေနတဲ့ သူေတြမွာပါ ျဖစ္လာတာ။ သူတို႔ကေတာ့ အဓိက စီးပြားေရးေပါ့။ ျမန္မာျပည္မွာ စီးပြားေရး အရမ္းက်လာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီ လိင္အလုပ္သမ အျဖစ္ လုပ္ကိုင္ လာရတယ္။ ေနာက္ၿပီး သူတို႔ေတြဆီ အထိ သြားစရာမလိုဘူး၊ သူတို႔က ကိုယ့္ဆီကို ေရာက္လာတာမ်ိဳးဆိုေတာ့ ဒီေရာဂါ ကူးစက္ဖို႔က ေတာ္ေတာ္ေလး လြယ္ကူတာ ေတြ႕ရတယ္။ အိမ္မွာေနရင္းကို ဒီေရာဂါ ကူးစက္ေနတာေပါ့။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့… ၁၀ ေယာက္ေလာက္လာရင္၊ ၉ ေယာက္ေလာက္က လိင္ကေန တဆင့္ ကူးတာ ျဖစ္ေနတယ္။ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေပါ့။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေသြးသြင္းရာကေန ကူးတယ္။ အပ္ေၾကာင့္ ကူးစက္တာလည္း ခုထိေတာ့ ရွိေနတုန္းပဲ။ ေမး။
။ ဒီႏွစ္ ကမၻာ့ AIDS ေန႔ရ႕ဲ ေဆာင္ပုဒ္က လူနာေတြကို ခြျဲ ခားဆက္ဆံတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူထုကို ပညာေပးထားတာ ေတြ႕ရတယ္။ အခုလက္ရွိ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီလို ေရာဂါျဖစ္သူေတြကို
ခြဲျခားဆက္ဆံ တာမ်ိဳး ရွိေနတုန္းပဲလား။ ေျဖ။
။ အမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။ က်မတို႔အေတြ႕အႀကံဳအရဆို မိသားစုေတြက လက္မခံခ်င္လို႔ က်မတို႔ဆီ ပို႔လိုက္တာ အမ်ားႀကီးပဲ။ တခ်ိဳ႕ဆို က်မတို႔ဆီမွာ လူနာေတြ စုေနၾကတယ္။ အဲဒီလို စုေနၿပီးရင္
မိသားစုဆီကို မျပန္ခ်င္ၾကေတာ့့ဘူး။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ မိသားစုေတြရ႕ဲ အၾကည့္ေတြ၊ နားလည္မႈ မေပးႏုိင္ တာေတြကို ခံႏိုင္ရည္ မရွိၾကဘူး။ အခုအခ်ိန္ထိ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ မိသားစုက ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြ ရွိေန တုန္းပဲ။ အဲဒါေတြကိုလည္း ေကာင္းေကာင္း ပညာမေပးႏုိင္ေသးဘူး။ က်မတို႔ အိမ္ေတြငွားေတာ့မယ္ ဆိုရင္ … ဒီေဝဒနာသည္ေတြ ထားဖို႔လို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာလို႔ကို မရႏုိင္ ေသးဘူး။ အဲဒီလို ေျပာရင္ ငွားလို႔ကို မရတာ။ အဲဒီေလာက္ထိ ျဖစ္ေနေသးတာ။ ျပည္သူလူထုရ႕ဲ အသိက ေတာ္ေတာ္ေလး နည္းေနေသးတယ္လို႔ ေျပာရမွာပဲ။ ေမး။ ေျဖ။
။ မျဖဴျဖဴသင္းအေနနဲ႔ အခုလို ကမၻာ့ AIDS တုိက္ဖ်က္ေရး ေန႔မွာ ထူးထူးျခားျခား ေျပာခ်င္တာမ်ားရွိပါသလား။ ။ ဒီေန႔လို ကမၻာ့ HIV AIDS တုိက္ဖ်က္ေရးေန႔မွာ ေျပာခ်င္တာက၊ က်မတို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေဝဒနာသည္ေတြက အကုန္လံုး ဘက္စံုခံစားရတာပါ။ ဒီစစ္အာဏာရွင္ရ႕ဲ လက္ေအာက္မွာလည္း
ေနေနရတယ္။ စားဝတ္ေနေရးမွာလည္း ခ်ိဳ႕တဲ့ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက လ်စ္လွ်ဴရႈမထားဘဲ ဝိုင္းဝန္းၿပီး ကူညီေျဖရွင္းေပးပါ၊ က်မတို႔လို ျပည္တင ြ ္းကလုပ္ေနတဲ့ သူေတြ အေနနဲ႔လည္း တတ္ႏိုင္ သေလာက္ ႀကိဳးစားၿပီး လုပ္ကိုင္သာြ းမယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
။
၂၀၁၂ ကမာၻပ်က္မည့္ ႐ုပ္ရွင္ကား ျမန္မာပရိသတ္အၾကား ေရပန္းစား ၀ီရ / ၁ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၉ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ကပ္ဆုိးေၾကာင့္ ကမာၻေပၚ႐ွိ လူသားမ်ဳိးႏြယ္တရပ္လုံး ပ်က္စီးကိန္းဆုိက္သြားရမည့္ ၂၀၁၂ အမည္ရွိ ေဟာလီးဝုဒ္ ႐ုပ္ရွင္ကားသည္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအၾကား အထူးေရပန္းစားေနၿပီး စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈမ်ား ျဖစ္ပာြ းေနေၾကာင္း သိ႐ွိရသည္။ သဃၤန္းကြၽန္းၿမဳိ႕နယ္မွ နကၡတေဗဒ ပညာရွင္တဦးက “ဒီကားကုိ ေနျပည္ေတာ္ ႐ုပ္ရွင္႐ုံမွာ (၂၉) ရက္ေန႔က သြားၾကည့္ျဖစ္တယ္။ တင္ျပထားတာက အရမ္းေကာင္းတယ္။ လူသားေတြ ေျပးမလြတ္ႏုိင္တ့ဲေဘးအႏၲရာယ္ေတြ ကမာၻေပၚမွာ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတယ္ဆုိတာ ျပသလုိက္တာပဲ။ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္တုိ႔၊ အျခားဆုိင္တုိ႔မွာလည္း လူငယ္ေတြကအစ စုိးရိမ္စိတ္ေတြေၾကာင့္ ဒီအေၾကာင္း
ေျပာဆုိေဆြးေႏြးေနၾကတယ္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအပုိင္းကုိ ဘယ္လုိဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားသင့္တယ္ ဆုိတာကအစ ဒီဇာတ္ကားက မီးေမာင္းထုိးျပလုိက္တာပါ” ဟု ေခတ္ၿပဳိင္သုိ႔ ေျပာၾကားသည္။ ၂၀၁၂ ႐ုပ္ရွင္ကားကုိ ႏုိဝင္ဘာ (၂၇) ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ရွိ ႐ုပ္ရွင္႐ုံတုိ႔တြင္ စတင္ျပသခဲ့ၿပီး လူငယ္မ်ားသာမက ရန္ကုန္ပရိသတ္၏ အားေပးၾကည့္႐ႈျခင္း ခံရသည့္ ေဟာလီးဝုဒ္ ႐ုပ္ရွင္ကားတကား ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုျဖစ္သည့္ ျမန္မာျပည္သူတုိ႔က ထုိ႐ုပ္ရွင္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ မယုံၾကည္ေၾကာင္း ေျပာဆုိသူ နည္းပါးၿပီး အမ်ားစုက ေနာက္ေနာင္ ယင္းကဲ့သုိ႔ သဘာဝေဘးဆုိးမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရႏုိင္ေၾကာင္း ယူဆထားၾကသည္။ နကၡတေဗဒပညာရွင္က “ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႐ုပ္ရွင္ကားထဲကလုိ ျဖစ္ႏုိင္လားဆုိၿပီး က်ေနာ့္ဆီ လာေမးၾကသူ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ စုိးရိမ္စိတ္ေၾကာင့္ေပါ့။ ၂၀၁၂ ဆုိတာကလည္း နီးေနၿပီေလ။ လူႀကီးပုိင္းရဲ႕အယူအဆက မင္းညစ္မင္းဆုိး အုပ္ခ်ဳပ္တ့ဲ တုိင္းျပည္ေတြဆုိ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ပုိမ်ားတယ္။ ဟုိးတုန္းကဆုိရင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမင္းက က်င့္ဝတ္နဲ႔မညီရင္ ျပည္သူေတြက ကပ္ေဘးဆုိးေတြ ႀကဳံရတယ္ေလ။ လူသိန္းခ်ီ ေသေက်ေစခဲ့တ့ဲ နာဂစ္မုန္တုိင္းကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ႏုိငင ္ ံမွာ ျဖစ္ခ့ဲေသးတာဆုိေတာ့။ အမ်ားစုက ဒီ ၂၀၁၂ မဟုတ္ရင္ေတာင္ တေန႔ေန႔မွာ ဒီလုိျဖစ္ရပ္ဆုိးေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။ အဆုိပါ႐ုပ္ရွင္ကို လူငယ္မ်ားသာမက သက္ႀကီးရြယ္အုိမ်ားလည္း သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈၾကေၾကာင္း ျပည္တင ြ ္း လူငယ္ဒါ႐ိုက္တာတဦးက ေျပာသည္။ ၎က “ကမာၻပ်က္တ့အ ဲ ေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္တ့႐ ဲ ုပ္ရွင္ကားေတြ ဒီႏွစ္ထမ ဲ ွာ (၆) ကားေက်ာ္ရွိတယ္။ အခုကား အံ့ၾသဖုိ႔ေကာင္းတာက အသက္ (၆၀)၊ (၇၀) အဘုိးေတြလည္း ႐ုံမွာ လာၾကည့္ၾကတယ္ဗ်။ ဒီ႐ုပ္ရွင္ကားကုိ ခုိးကူးေခြေတြကလည္း ကားမွတ္တုိင္ေတြမွာ ေရာင္းတာ ဝယ္တ့ဲသူေတြ မ်ားတယ္ဗ်။ ႐ုပ္ရွင္႐ုံထဲကေန ခုိး႐ုိက္ထားတဲ့ဟာေတြဆုိေတာ့ ကြာလတီ အျပည့္မဟုတ္ဘူးေပါ့” ၎က ေျပာသည္။ တုိက္ဆုိင္မႈတရပ္မွာ ၂၀၁၂ ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္ေန႔သည္ ကမာၻေျမ အဆုံးသတ္ေန႔ဟု နကၡတေဗဒ ပညာရွင္၊ သမုိင္းပညာရွင္အခ်ဳိ႕က ယခုႏွစ္အတြင္း အေထာက္အထား၊ အကုိးအကားမ်ားျဖင့္ ေဟာကိန္းထုတ္ကာ စာအုပ္မ်ား ထုတ္ေဝခဲ့ျခင္း၊ မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္မ်ားအျဖစ္ ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ယခု ၂၀၁၂ ႐ုပ္ရွင္ကားသည္ ေနမွ ေပါက္ကလ ဲြ ာသည့္ ညဴထရီယြန္ ဓာတ္ေပါင္းမ်ားက ကမာၻႀကီး ဗဟုိေနရာကုိ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္ေစ၍ ငလ်င္လႈပ္ကာ ဧရာမလႈိင္းလုံးႀကီးမ်ားေၾကာင့္ ကမာၻႀကီး ပ်က္စီးရပုံကုိ တင္ဆက္ထားသည္။ ၂၀၁၂ ႐ုပ္ရွင္ကားသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ကယ္လီဖုိးနီးယားျပည္နယ္တင ြ ္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္ခ်ိန္၌ ဂ်ီ (၈) ႏုိင္ငံႀကီးတုိ႔က လွ်ဳိ႕ဝွက္တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဧရာမသေဘၤာႀကီးတည္ရွိရာ လမ္းျပေျမပုံကုိ အမွတ္မထင္ရရွိခ့သ ဲ ူ စာေရးဆရာတဦးက ၎၏မိသားစုႏွင့္အတူ ေဘးလြတ္ရာ ထြက္ေျပးရင္း အစုိးရအဖြဲ႔ဝင္ႏွင့္ လူခ်မ္းသာအသုိင္းအဝုိင္းတုိ႔၏ သေဘၤာႀကီးေပၚသုိ႔ ေရာက္ရိွသာြ းၿပီး အတူလြတ္ေျမာက္သာြ းပုံကုိ အေျခခံ၍ ႐ုိက္ကူးတင္ဆက္ထားသည္။ အဆုိပါ႐ုပ္ရွင္ကားတြင္ ကမာၻေပၚရွိ အထင္ကရ အေဆာက္အအုံမ်ားႏွင့္ ဘာသာေရး အထြတ္အျမတ္ေနရာမ်ား ၿပဳိက်ပ်က္စီးသြားပုံကုိ တင္ျပထားသည့္အတြက္ ျပစ္တင္ေဝဖန္ျခင္းကုိလည္း ခံေနရသည္။ ႐ိုက္ကူးစရိတ္ ေဒၚလာ သန္း (၂၆ဝ) ကုန္က်ခဲ့သည့္ အဆုိပါ႐ုပ္ရွင္ကားကုိ ဖန္တီးသူ ဒါ႐ိုက္တာ ႐ိုလန္ အီမာရစ္ခ်္သည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ေဆာ္ၾသေနသူတဦးျဖစ္ၿပီး ၎၏ Godzilla, Independence Day, The Day After Tomorrow ႐ုပ္ရွင္ကားတုိ႔မွာ လူသိမ်ားသည္။
ဘတ္စ္ကားတုိ႔တြင္ ထိုင္ခံုမရွိ၍ ျပည္သူမ်ား အခက္အခဲျဖစ္ ေအာင္ေက်ာ္မိုး / ၁ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၉ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း ေျပးဆဲေ ြ နသည့္ ဘတ္စ္ကားတုိ႔တင ြ ္ ထိုင္ခံုမ်ား စနစ္တက် တပ္ဆင္ရန္ အာဏာပိုင္မ်ားက ၫႊန္ၾကားထားေသာ္လည္း လိုက္နာျခင္း မရွိသျဖင့္ ခရီးသြားျပည္သူမ်ား အခက္အခဲ ျဖစ္ေနသည္။ ယုဇန ဥယ်ာဥ္ၿမိဳ႕ေတာ္မွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းသုိ႔ ေန႔စဥ္အလုပ္ဆင္းသူ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီ ဝန္ထမ္းတဦးက “က်မ (၆၂) ဘတ္စ္ကားႀကီးနဲ႔ ေန႔စဥ္ ၿမိဳ႕ထဲကို လာရတယ္။ ကားတိုင္းလိုလို လူမ်ားမ်ား တင္ႏိုင္ေအာင္ ခံုေတြ အကုန္လံုး ျဖဳတ္ထားၾကတယ္။ ေဘးႏွစ္ဘက္မွာပဲ သစ္သားတန္းေလး ႐ုိက္ထားတာ ရွိတယ္။ ကားကို နာရီဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္ မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ေန႔တိုင္းစီးရေတာ့ အေတာ္ေလး အခက္အခဲျဖစ္တယ္။ ကားၾကပ္ရင္ ပိုဆိုးတယ္။ အနံ႔အသက္လည္း မေကာင္း၊ အသက္႐ႉလည္းမဝ၊ မတ္တပ္ကလည္း ရပ္ရနဲ႔” ဟု ေျပာသည္။ က်ပ္ (၂ဝဝ-၃ဝဝ) ေပးရသည့္ အထူးကားမ်ားေျပးဆြဲေနေသာ္လည္း အဲကြန္းမပါျခင္း၊ ခံုမ်ားကို ဒူးလြတ္ေအာင္ မတတ္ဆင္ဘဲ လူမ်ားမ်ားဆံ့ရန္ ခံုေနရာျပဳျပင္ထားျခင္း၊ ရပ္စီးခရီးသည္တင္ျခင္း စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ စိတ္ေအးခ်မ္းသာ မစီးရဘဲ ေစ်းႀကီးေပးရျခင္းသာ အဖတ္တင္ေၾကာင္း တာေမြၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္သူတဦးက ေျပာသည္။ ေလာေလာဆယ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေျပးဆဲေ ြ နသည့္ ကားမ်ားအနက္ ႐ိုး႐ိုးဘတ္စ္ကားမ်ား အားလံုးလိုလိုသည္ အတြင္းထိုင္ခံုမ်ား ျဖဳတ္ၿပီး ေျပးဆဲေ ြ နၾကသည္။ အထူးကားမ်ားမွာ မူလ ႏိုင္ငံျခားက တပတ္ရစ္အျဖစ္ တင္သြင္းလာစဥ္က ပါလာသည့္ ေကာင္းမြန္ေသာထိုင္ခံုမ်ားကုိ ျဖဳတ္ပစ္ၿပီး လူ (၄၅) ေယာက္စာ ထိုင္ခံုေနရာတြင္ လူအေယာက္ (၆ဝ၊ ၇ဝ) တင္ႏိုင္ရန္ ျပန္လည္တပ္ဆင္ၾကသည့္အတြက္ ၾကပ္ညႇပ္ၿပီး သက္ေသာင့္သက္သာ စီး၍ မရၾကေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရန္ကုန္တိုင္း ေမာ္ေတာ္ယာဥ္လိုင္းေပါင္းစံု ထိန္းသိမ္းႀကီးၾကပ္မႈေကာ္မတီက ထိုင္ခံုျဖဳတ္ထားသည့္ ဘတ္စ္ကားမ်ားအားလံုး သတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း ထိုင္ခံုမ်ားကို ျပန္လည္တပ္ဆင္ရန္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္းက ၫႊန္ၾကားခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ၫႊန္ၾကားခ်က္အရ ဖူဆုိ၊ နစ္ဆန္း၊ ေဒဝူး၊ ဟြန္ဒိုင္း စသည့္ ခရီးသည္တင္ယာဥ္ႀကီးမ်ားတြင္ ခရီးသည္ (၄၅) ဦး လိုက္ပါစီးနင္းႏုိင္သည့္ ထုိင္ခံုအေရအတြက္ ပါရွိရမည္ဟု သတ္မွတ္ထားသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေနစဥ္ ခရီးသည္ (၃) သန္းခဲြခန္႔ ခရီးသြားလာေနၾကေၾကာင္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ လာေရာက္ေလ့လာသည့္ အဖဲြ႔တခုက ေျပာသည္။ “ဒီေလာက္မ်ားျပားလွတ့ဲ ခရီးသည္ေတြအတြက္ အသံုးျပဳေနတဲ့ ဘတ္စ္ကားေတြဟာ ကမာၻေပၚမွာ အညံ့ဖ်င္းဆံုးျဖစ္ၿပီး စီမံခန္႔ခဲြမႈကလည္း အလြန္ညံ့ဖ်င္းတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ခ်ၾကတယ္” ဟု သုေတသနျပဳရာတြင္ ပါဝင္ကူညီခ့သ ဲ ည့္ ျမန္မာလူမ်ဳိးတဦးက ေျပာသည္။
နယ္စပ္အာဏာပုိင္ႏွင့္ ပြဲစားမ်ားေၾကာင့္ ငါးဖမ္းေလွတြင္ (၂) ႀကိမ္ ေရာင္းစားခံရသူ ရွိလာ ဝီရ / ၁ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၉ ျမန္မာအလုပ္သမား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြ႔တ ဲ ုိ႔၏ အကူအညီျဖင့္ ထုိင္းငါးဖမ္းေလွမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္လာသူတုိ႔ကို နယ္စပ္ရွိ ထုိင္းအာဏာပုိင္ႏွင့္ ပြဲစားတုိ႔က ထုိင္းႏုိင္ငံအတြင္းပုိင္းသုိ႔ ျပန္လည္ေရာင္းစားသည့္ျဖစ္ရပ္မ်ား ရွိေနေၾကာင္း ျမန္မာအလုပ္သမား မ်ားအား ကူညီေနသည့္အဖြ႔တ ဲ ဖြ႔မ ဲ ွ တာဝန္ရိွသူတဦးက ေျပာသည္။ ၎က “ငါးဖမ္းေလွမွာ ေရာင္းစားခံရတဲ့လူေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔က ကူညီၿပီး အမႈၿပီးျပတ္သြားေတာ့ ထုိင္းအာဏာပုိင္ေတြက နယ္စပ္ကုိ ျပန္ပုိ႔တဲ့အခါမွာ ပြဲစားေတြလက္ထဲကုိ
ျပန္ေရာက္သာြ းၿပီး ငါးဖမ္းေလွေတြမွာ ျပန္ေရာင္းစားခံေနရတယ္။ မင္းတုိ႔ကုိ ဘတ္ (၂,၀၀၀) နဲ႔ ထုိင္းရဲဆီကေန ထုတ္လာခဲ့ရတာ ဘတ္ေငြ (၂,၀၀၀) ရွိရင္ ေပး၊ မေပးရင္ ဒီေကဘီေအ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာစစ္တပ္လက္ထက ဲ ုိ အပ္လုိက္မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး ထုိင္းငါးဖမ္းေလွေတြမွာ ျပန္ေရာင္းစားခံရတယ္” ဟု ေျပာၾကားသည္။ ျမဝတီနယ္စပ္သုိ႔ ေရာက္ရွိၿပီးမွ ယင္းကဲ့သုိ႔ အတင္းအဓမၼ ျပန္လည္ေရာင္းစားခံရသူအခ်ဳိ႕တို႔က အဆက္အသြယ္လုပ္ကာ အကူအညီ ေတာင္းခံေနသည္ဟုလည္း စမြတ္စခြန္အေျခစုိက္ အလုပ္သမားကူညီေရးအဖြ႔ဲမွ တာဝန္ရွိသူက ဆက္လက္ ေျပာသည္။ ၎က “အကူအညီေတာင္းတဲ့သူ (၃) ေယာက္က ထုိင္းေတာင္ပုိင္း ထရန္း (Trang) ကမ္းေျခၿမဳိ႕မွာ ျပန္ေရာင္းစားခံရတာ။ အဲဒီအထဲက တေယာက္က က်ေနာ္တုိ႔ဖုန္းနံပါတ္ကုိ မွတ္မိေနေတာ့ ဖုန္းဆက္တယ္။ ဒါနဲ႔ အမႈတုိင္ၿပီး ႏုိဝင္ဘာ (၂၃) ရက္ေန႔က သြားကယ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပန္ေရာင္းစားခံရတဲ့ (၃) ေယာက္ထဲက (၁) ေယာက္ပဲ ရခ့ဲတယ္။ က်န္တဲ့ (၂) ေယာက္က ပင္လယ္ထဲ စက္ေလွထက ြ ္သာြ းလုိ႔ မမီလုိက္ဘူး” ဟု ေျပာသည္။ ကယ္တင္စဥ္တြင္ အကူအညီေတာင္းခံသူႏွင့္အတူ အလားတူ ေရာင္းစားခံရသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား (၅၀) ေက်ာ္ကုိလည္း ကူညီႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ လြတ္ေျမာက္လာသူ ကုိမင္းႏုိင္က “ဒီ (၅၀) ထဲမွာ တေယာက္က ဒီမွာ ေရာင္းစားခံထားရတာ (၃) ႏွစ္ေတာင္ရွိၿပီ။ အျခားတယာက္က (၁) ႏွစ္ခ၊ြဲ က်န္တာ (၇) လေက်ာ္ အလုပ္လုပ္ခ့ဲၾကရတယ္။ စက္ေလွပုိင္ရွင္တခ်ဳိ႕က စိတ္ထားေကာင္းေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ လာေရာင္းတဲ့ပြဲစား ကုိဟန္ေက်ာ္ရယ္။ ေနာက္ပြဲစား မျမင့္စမ္းက ျမန္မာျပည္ကပဲ။ ပထမတုန္းက သူတုိ႔ေျပာတာ ဒီမွာ (၅) လေလာက္ လုပ္ၿပီးရင္ အေႂကြးေၾကၿပီတ့ဲ။ ဒါေပမယ့္ (၇) လေက်ာ္တအ ဲ့ ထိ သြားခြင့္မေပးဘဲနဲ႔ ကမ္းေဘးက အိမ္မွာ အျပင္ကေန ေသာ့ခတ္ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ပိတ္ေလွာင္ထားတယ္။ အခု လြတ္သာြ းေပမယ့္ မျပန္ရဲေသးဘူး။ ျပန္ေရာင္းစားခံရရင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ” ဟု ျပန္လည္ရွင္းျပသည္။ ထုိင္းအထူးရဲတပ္ဖ႔ႏ ဲြ ွင့္ အလုပ္သမားကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြ႔တ ဲ ုိ႔က ပူးေပါင္း၍ စက္ေလွ (၂) စင္းေပၚတြင္ ေရာင္းစားခံခဲ့ရသူမ်ားကုိ ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး စက္ေလွပုိင္ရွင္မ်ားကုိ ဖမ္းဆီးႏုိင္ခ့ဲေသာ္လည္း ပြဲစား (၂) ဦးစလုံး တိမ္းေရွာင္သာြ းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ေလွဝင္ခ်ိန္တြင္ မန္ေနဂ်ာဆုိသူက အလုပ္သမားတေယာက္ကို ဘတ္ (၃၀၀) သာ ေပးၿပီး က်န္သည့္လုပ္အားခမ်ားကို ပြဲစားမ်ားက လာေရာက္ထုတ္ယူသြားသည့္အတြက္ လုပ္အားခ မည္မွ်ရရွိသည္ကုိ အတိအက်မသိရေၾကာင္း အလုပ္သမားမ်ားက ေျပာသည္။ ကုိမင္းႏုိင္က “က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ပြဲစားက ဘတ္ေငြ (၁၅,၀၀၀) ဝန္းက်င္န႔ဲ ဝယ္ထားတယ္လုိ႔ေတာ့ ေလွမန္ေနဂ်ာက ေျပာျပတယ္။ ဒါပဲသိရတယ္။ ထြက္ေျပးလုိ႔ ျပန္မိရင္ ဟုိး အင္ဒုိနီးရွားထြက္တ့ဲ စက္ေလွေတြကုိ ျပန္ေရာင္းတာ။ အဲဒီလုိ ၿခိမ္းေျခာက္ထားေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မေျပးရဲဘူးေပါ့” ဟု ေခတ္ၿပဳိင္သုိ႔ ေျပာသည္။
နာဂစ္ဒဏ္သင့္ လယ္ေျမ (၄၀) ရာခိုင္ႏႈန္းသာ စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ႏိုင္ ေမေက်ာ္ / ၁ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၉ နာဂစ္ဒဏ္သင့္သည့္ ဧရာ၀တီတိုင္းတြင္ လယ္ယာေျမ (၄၀) ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ယခု မိုးစပါးရာသီ၌ စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ႔ေၾကာင္း စိုက္ပ်ဳိးေရး၀န္ႀကီးဌာန အႀကီးတန္းအရာရွိတဦးက ေျပာသည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလက ျဖစ္ပာြ းခဲ႔ေသာ နာဂစ္ဒဏ္သင့္ ဧရာ၀တီတိုင္းမွ ၿမိဳ႕နယ္ (၄) ခုႏွင့္ ရန္ကုန္တုိင္း ၿမိဳ႕နယ္ (၅) ခုတင ြ ္ လယ္ယာလုပ္သား၊ ကၽြဲႏြား၊ မ်ဳိးစပါး၊ ေငြေၾကးအခက္အခဲတို႔ေၾကာင့္ မူလစိုက္ဧက၏ (၄၀) ရာခိုင္ႏႈန္းသာ စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ခ့ဲျခင္း ျဖစ္သည္။ “အဓိကက လယ္လုပ္သား ရွားတာ။ ေနာက္ ကၽြႏ ဲ ာြ းရွားတာ။ မ်ဳိးစပါးနဲ႔ အရင္းအႏွီးကေတာ့ ရွာမယ္ဆို ရွာလို႔ ရေသးတယ္။ စိုက္ဧကလည္း ေလ်ာ့တယ္။ အထြက္လည္း ေလ်ာ့တယ္။ ဒီၾကားထဲ ႂကြက္က ၀င္ဖ်က္ေသးတယ္” ဟု ခ႐ိုင္ စိုက္ပ်ဳိးေရးအရာရွိက ေျပာၾကားသည္။ နာဂစ္ေၾကာင့္ လူေပါင္း (၁) သိန္း (၄) ေသာင္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရာတြင္ လယ္ယာလုပ္သား အမ်ားအျပား ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး အသက္ရွင္ က်န္ရစ္သူ ေဒသခံမ်ားကလည္း ေနရာေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ်မႈမ်ားေၾကာင့္ နာဂစ္ဒဏ္သင့္ေဒသတြင္ စပါးစိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္းသို႔ စပါးစိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာသည့္အျပင္ စပါးေစ်း မတန္တဆ နိမ့္က်ျခင္းကလည္း ေနာင္ႏွစ္ စပါးစိုက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္မႈကို ထိခိုက္လာႏိုင္ေၾကာင္း ခ႐ိုင္စိုက္ပ်ဳိးေရးအရာရိွက သံုးသပ္သည္။ စပါးထုတ္လုပ္မႈ က်ဆင္းလာျခင္းေၾကာင့္ စစ္အစိုးရက ဆန္ ျပည္ပတင္ပို႔ခင ြ ့္ကို စိစစ္ေနၿပီး ဆန္စပါး အထူးျပဳ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားကလည္း ဆန္တင္ပို႔ခင ြ ့္ရရန္ တင္ျပေတာင္းခံေနေၾကာင္း သိရသည္။ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္း လယ္ေျမ ဧက (၉) သိန္းခန္႔ရိွသည့္အနက္ နာဂစ္ဒဏ္သင့္ေဒသမ်ားက ထက္၀က္ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း၊ ယခုႏွစ္ ေႏြစပါးရာသီတင ြ ္ ေတာင္သူမ်ားကို စနစ္တက် ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအစီအစဥ္ ခ်မွတ္မေပးပါက ျမန္မာ့ စပါးထုတ္လုပ္မႈ ဆက္တိုက္ေလွ်ာ့က်လာဖြယ္ရွိေၾကာင္း ဘိုကေလးေဒသခံ ဆန္စက္လုပ္ငန္းရွင္တဦးက ေျပာသည္။ ၎က “ဘိုကေလး တခုတည္းတင္ လယ္ဧက (၃) သိန္းေက်ာ္ရွိတယ္။ အခု ေႏြစပါးကို စနစ္တက် လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ေတာင္သူေတြ စိုက္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္မေပးဘဲ အစိုးရက ေဆာင္းသီးႏွံတဲ့ လုပ္ခိုင္းေနတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ခုခံအားက်ဆင္းမႈတုိက္ဖ်က္ေရး လြတ္လပ္စြာေဆာင္ရက ြ ္ခြင့္မရေသး မင္းႏိုင္သူ / ၁ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၉ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါ (AIDS) ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အသိပညာေပးမႈမ်ားကုိ တြင္က်ယ္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခင ြ ့္ မရေသးေၾကာင္း အန္အယ္လ္ဒီ ေအ႔စ္ေရာဂါသည္ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔မွ မျဖဴျဖဴသင္းက ကမာၻ႔ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရးေန႔တြင္ ေျပာသည္။ “ဒီေန႔ေတာ့ အစုိးရဘက္က ကားေလးစီးနဲ႔ ကြန္ဒုံးေတြ ေ၀ေနတာကုိ ျမင္ေတြ႔ရတယ္။ သူတုိ႔ တကယ္လုပ္မယ္ဆုိရင္ World AIDS Day ေလာက္တင္ လုပ္ျပရမွာမဟုတ္ဘူး။ ဟုိးအရင္ကတည္းက ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ေလာက္ကစၿပီး တႏုိင္ငံလုံးအတုိင္းအတာနဲ႔ လုပ္ခ့ဲရမယ့္ဟာေတြပါ။ အခုလုိလုပ္တာကုိေတာ့ ႀကဳိဆုိပါတယ္။ အျခားလူေတြကုိလည္း လုပ္ခင ြ ့္ေပးႏုိုင္ရမယ္ေလ” ဟု ၎က ေျပာသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ Global Fun မွ အကူအညီမ်ား ၀င္ေရာက္လာေတာ့မည့္အေပၚကုိလည္း သူမက ႀကဳိဆုိလုိက္ၿပီး အန္ဂ်ီအုိအဖြဲ႔မ်ားအေနျဖင့္ လြတ္လပ္စြာသြားလာလႈပ္ရွားခြင့္၊ ပညာေပးခြင့္ ရႏုိင္မႈရွိမရွိကုိမူ စုိးရိမ္မိသည္ဟု ေျပာသည္။ ျမန္မာစစ္အစုိးရထုတ္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ AIDS ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈမွာ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တင ြ ္ (၀.၉၄) ရာခုိင္ႏႈန္းရွိရာမွ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တင ြ ္ (၀.၆၇) ရာႏႈန္းသုိ႔ က်ဆင္းခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း လက္ရွိျဖစ္ပာြ းမႈႏႈန္းကုိ ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိေပ။ ျမန္မာႏုိငင ္ ံရွိ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပအ ဲြ ႏုိင္ရ အန္အယ္လ္ဒီပါတီဌာနခ်ဳပ္႐ုံးတြင္လည္း ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ေရာဂါတုိက္ဖ်က္ေရးေန႔ အခမ္းအနားက်င္းပခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ “တုိင္းနဲ႔ ျပည္နယ္အသီးသီးက ေ၀ဒနာသည္ေတြကုိ ေကၽြးေမြးတယ္။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ျဖစ္သြားေအာင္ ကံစမ္းမဲေလးေတြ ေဖာက္ေပးတယ္။ ေနာက္ စီးအီးစီက အဘ ဦး၀င္းတင္နဲ႔ ဦးၫြန္႔ေ၀တုိ႔က အားေပးစကား ေျပာပါတယ္” ဟု မျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ေ၀ဒနာသည္မ်ားအေနျဖင့္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ 3 D Fun ၀င္ေရာက္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ယခင္ထက္ ေဆး၀ါးပုိမုိရရွိလာေသာ္လည္း အမွန္တကယ္လုိအပ္သည့္ ပမာဏကုိ ျပည့္မီျခင္းမရွိေသးဟုလည္း ၎က ေျပာသည္။ “အခုလက္ရွိအခ်ိန္မွာ တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္အသီးသီးမွာေရာ၊ ရန္ကုန္မွာေရာ ARV ေဆး၀ါးရဖုိ႔ ေစာင့္ေနရတဲ့လူနာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနဆဲပဲ။ ေပးႏုိင္တဲ့အားနဲ႔ လုိအပ္ေနတဲ့အားက ကြာဟမႈမ်ားေနပါေသးတယ္” ဟု သူမက ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတင ြ ္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါသည္မ်ားအား အသိပညာျဖန္႔ေ၀ျခင္း၊ အကူအညီေပးျခင္းတုိ႔ျပဳလုပ္ေသာ အစုိးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကုိ အာဏာပုိင္အဆင့္ဆင့္က အေႏွာင့္ယွက္ေပးေလ့ရွိသည့္ သတင္းမ်ား မၾကာခဏေပၚထြက္ေလ့ရွိၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္အတြင္းက နယ္မွ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါသည္မ်ားကုိ လက္ခံကုသေပးေနသည့္ မဂၢင္ေက်ာင္းတုိက္ကုိ အာဏာပုိင္မ်ားက ခ်ိပ္ပိတ္ခဲ့သည္။
(အမွတ္တရေဆာင္းပါး) ဒီမုိကေရစီအာေဘာ္ မီဒီယာေခတ္ၿပိဳင္ အတာ (ဧရာ၀တီ) ၁ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၉
“အတြတ္” အေပၚ အျမင္ေထာင့္အမ်ဳိးမ်ဳိးက ၾကည့္ခ့ၾဲ ကတဲ့သူေတြ ရွိၾကပါတယ္။ “အတြတ္” ကုိ “အတာ” ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးသတၱ၀ါ (Political being) လုိ႔ေတာ့ ျမင္တယ္။ အတြတ္ဟာ ႏုိင္ငံေရးသမား (politician) လုိ႔ေတာ့ “အတာ” က ဘယ္တုန္းကမွ မျမင္ခ့ဘ ဲ ူး။ အတြတ္ဟာ “သတင္းသမား” ပဲ။ အတာက အဲသလုိပဲ ထုတ္ေဖာ္ေလ့ရွိတယ္။ သတင္းစာနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးဟာ ခြဲမရတဲ့ လူမႈေဗဒတခုပဆ ဲ ုိေတာ့ အတြတ္ကုိ ႏုိင္ငံေရးသမားလုိ႔ပဲ ျမင္လာၾကတာလည္း ျဖစ္ေပမေပါ့။ အတြတ္ဟာ ျမန္မာ့လတ ြ ္လပ္ေရးအတြက္ ဘက္စုံတုိက္ပရ ဲြ ႕ဲ ဘူမိနက္သန္ျဖစ္တ့ဲ “ဖ်ာပုံ” ခ႐ုိင္ ေရခံေျမခံ အေျခခံက ေပါက္ဖြားလာခဲ့တာ။ “ဖ်ာပုံ” ဆုိတာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဂ်ပန္နဲ႔ပူးေပါင္းမွာကုိ အႀကီးအက်ယ္ဆန္႔က်င္ခ့ၿဲ ပီး အဲဒီေခတ္ ဂ်ပန္ဟာ “ဖက္ဆစ္” ေတြလုိ႔ ပထမဆုံးေၾကညာခဲ့တဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ကြန္ဂရက္ရ႕ဲ အမာခံနယ္ေျမျဖစ္ခဲ့တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ဗမာျပည္ကုိ ေပၚေပါက္ေစခဲ့တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ယူနစ္ေပါင္း (၂၀၀) ေက်ာ္ကုိ စည္း႐ုံးဖြ႔ဲစည္းႏုိင္ခ့ဲတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ “ခ်စ္တီး” လုိ႔ ဗမာေတြသိၾကတဲ့ လယ္ပုိင္ရွင္ေတြေတာင္ ပါေအာင္စည္း႐ုံးႏုိင္ခဲ့တဲ့ နယ္ေျမျဖစ္တယ္။ အဲဒီဖ်ာပုံဟာ ဖက္ဆစ္ကုိတုိက္ထုတ္ဖုိ႔ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ လူးလားေခါက္ျပန္အေျခခ်ခဲ့ရတဲ့ အမာခံေတာ္လွန္ေရး ေဒသျဖစ္တယ္။ ဖ်ာပုံဟာ ဗကပဥကၠ႒ သခင္သန္းထြန္းက ဖ်ာပုံမွာရွိခဲ့တဲ့ သခင္စုိးဆီမွာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္ခ့ဲတယ္။ အတြတ္ရ႕ဲ ေဆြစဥ္မ်ဳိးဆက္ခ႐ုိင္နယ္ျဖစ္ေတာ့ သူ႔မွာ မိ႐ုိးဖလာ ပရဟိတပုိးက ရွိေနၿပီေလ။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ အတြတ္ကုိ အႏုပညာရွင္န႔ဲ တတြတ ဲ ျဲြ မင္ရျပန္တယ္။ စႏၵယားအတီးေကာင္းလုိ႔ နာမည္ေက်ာ္စႏၵယား လွထဋ ြ ္တုိ႔နဲ႔ အတြဲျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဘြဲ႔ရၿပီးေတာ့လည္း သတင္းသမားေတြနဲ႔ အတြဲမ်ားျပန္တယ္။ သတင္းသမား (Journalist) ျဖစ္ခ်င္လာတယ္။ အတြတ္န႔ဲအတာတုိ႔ဟာ နရသိန္တကၠသိုလ္မွာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ အတူေနခဲ့ၾကတယ္။ ျပည္တင ြ ္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျမတ္ထုတ္ၿပီး ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအာဏာရေအာင္ လုပ္ခ့ဲၾကတာက ဗမာကြန္ျမဴနစ္ေတြ၊ နရသိန္ထဲေရာက္သြားခဲ့ၾကတာ၊ ကြန္ျမဴနစ္မျဖစ္ခဲ့ၾကတဲ့ အတြတ္နဲ႔ အတာတုိ႔တေတြ။ နရသိန္မွာ စာရြက္မသုံးရေတာ့ ပါးစပ္န႔ဲ ေလညႇင္းသတင္းေတြကုိ ျဖန္႔ေစႏုိင္တာ အတြတ္ပ။ဲ အတြတ္က ႏုိင္ငံေရးအထိန္းခံေတြအတြက္ “နရသိန္သတင္းေထာက္” ျဖစ္ေနျပန္ေရာ။ နရသိန္မွာ အတြတ္ရလာတဲ့ဘ႔က ဲြ သတင္းစာဒီပလုိမာ။ အတြတ္ဟာ “သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္” ကုိ ဒီမုိကေရစီနရ ဲ႔ ွာသလုိ ဒီမုိကေရစီအတြက္ သတင္းစာလက္နက္ကုိသုံးတာ။ ဒါေၾကာင့္ “ေခတ္ၿပိဳင္” ျဖစ္လာတယ္လုိ႔ အတာက အဲသလုိ အတြတ္ကုိသိထားတယ္။ ဒီမုိကေရစီအတြက္ သတင္းစာလက္နက္ အခုေခတ္အေခၚ မီဒီယာလက္နက္ကုိ မီဒီယာပီသစြာအသုံးျပဳတတ္ေတာ့ “ေခတ္ၿပိဳင္” ဟာ အခုဆုိ (၁၆) ႏွစ္ႀကီးေတာင္ သက္တမ္းရွည္ၾကာလာၿပီပ။ဲ အတြတ္ကုိ အဲသလုိျမင္ၾကရင္ “ေဘဘီ” ကုိ ေမ့လုိ႔မရစေကာင္းေပါ့။ “ေဘဘီ” ကုိ အတြတ္န႔ဲအတူယွဥ္မၾကည့္မိေစနဲ႔ “က်ီးကန္းဘဲဥခ်ီ” ပဲ။ ေဘဘီက တည္ၿငိမ္တယ္။ သူ႔မ်က္ႏွာဟာ အၿမဲၿငိမ္းခ်မ္းတယ္။ အၿပံဳးပြင့္ေတြဟာ ေဘဘီရ႕ဲ ႏႈတ္ခမ္းအကုိင္းေပၚမွာ ပန္းေတြလုိ ပြင့္လန္းတယ္။ အဲဒီလန္းဆန္းေနတ့ဲပန္းနဲ႔ အၿမဲတမ္းတက္ႂကြလႈပ္ရွားေနတဲ့ အတြတ္ကုိ စိတ္စြမ္းအားေတြ ျဖစ္ေစတယ္။ “တ” နဲ႔ “သ” ကြေ ဲ အာင္ မပီတ့ဲ ေဘဘီက အတြတ္ကုိ “ကုိသပ ြ ္” လုိ႔ ေခၚသံကုိ အၿမဲၾကားရတယ္။ ေသွ်ာင္ေနာက္ဆံထုံးပါတာ သူတုိ႔ေမာင္ႏွံခ်စ္သူဘ၀ကတည္းကျဖစ္တယ္။ အတြတ္ (တ) နဲ႔ (သ) မပီတဲ့ ေဘဘီအေခၚ ကုိသြပ္ သြားရာ ေဘဘီပါတယ္။ အတာသြားရာ အတြတ္ပါတယ္။ အတြတ္နဲ႔ေဘဘီက အတာတုိ႔ေမာင္ႏွံရ႕ဲ ညီန႔ည ဲ ီမငယ္ အရင္းအခ်ာေတြထက္ ပုိတယ္။ အတြတ္ဟာ ဒီမုိကေရစီကုိ မီဒီယာနဲ႔ပတ ြ ္တုိက္သူျဖစ္လုိ႔ “ေခတ္ၿပိဳင္” ဟာ ဒီမုိကေရစီအတြက္ လႈံ႔ေဆာ္လက္နက္သာျဖစ္တယ္။ ႏုိင္ငံေရးပါတီရ႕ဲ လက္နက္ပီပီသသ မလုပ္ခဲ့ဘူး။ မီဒီယာရဲ႕ အႏွစ္သာရျဖစ္တဲ့ သစၥာတရား အမွန္သတင္း (Truth) ကုိ ျဖန္႔ေ၀တယ္။ ဒါေၾကာင့္ “ေခတ္ၿပိဳင္” ကုိ သိတဲ့လူထုက ေခတ္ၿပိဳင္ကုိယုံတယ္။ ေခတ္ၿပိဳင္က လူထုအေပၚ ၾသဇာသက္ေရာက္ေနတယ္။ ဒါဟာ “ေခတ္ၿပိဳင္ရ႕ဲ မီဒီယာေအာင္လံ” ျဖစ္တယ္။ အတြတ္ဟာ “ေခတ္ၿပိဳင္” ကုိ ေဘဘီရ႕ဲ လက္ထမ ဲ ွာ စိတ္ခ်လက္ခ်အပ္ၿပီးမွ လူ႔ေလာကထဲက ခြဲခဲ့တာ (၁၀) ႏွစ္ရွိေနၿပီ။ “ေခတ္ၿပိဳင္” ကုိ ေဘဘီက မယုိင္လေ ဲ စတဲ့အျပင္ ခုိင္ၿမဲေအာင္ ထပ္ၿပီး “တုိင္ေပၚအလံစုိက္” ေပးႏုိင္ခ့တ ဲ ယ္။ အဲဒီအရည္အခ်င္းသတၱိကုိ အတာက ေလးစားေနတယ္။ ေခတ္ၿပိဳင္ကုိ ဒီမုိကေရစီရ႕ဲ မီဒီယာမ႑ိဳင္လုိ႔ လူထုက အသိအမွတ္ျပဳထားတယ္။ “ေပါကၡရ၀ႆ” မုိးလုိ ဒီမုိကေရစီပန္းေတြကုိ ရွင္သန္ေစတဲ့ ကြက္က်ားမုိးျဖစ္ေပမယ့္ ပူေႏြးလာတဲ့ ကမာၻႀကီးကုိေတာ့ ေအးခ်မ္းေစပါတယ္။ လူထုအခန္းက႑ အစိတ္အပုိင္းပ်က္ေနတဲ့၊ ေမာင္းအားျပင္းထန္လုိ႔ပူေနတဲ့ “ျမန္မာျပည္ အင္ဂ်င္” ႀကီးကုိလည္း ဒီမုိကေရစီမုိးေရ ထည့္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီအင္ဂ်င္ကုိ အကန္႔အသတ္ေတြန႔ဲ လူေတြက ခ်ဳပ္ကုိင္ (Manual) ၿပီး လုိသလုိ ေမာင္းလုိ႔မရဘူးဆုိတာ ကမာၻ႔လူသားေတြ သိေနၾကပါၿပီ။ ဒီမုိကေရစီအင္ဂ်င္ဟာ ေအာ္တုိ (Auto) စနစ္နဲ႔ေမာင္းမွ လူေတြကုိ အက်ဳိးျပဳတဲ့ အင္ဂ်င္ျဖစ္ပါတယ္။ “ေအာ္တုိ” ဆုိတာ ကမာၻန႔ဲျမန္မာလူထု ဆက္စပ္ေပါင္းစည္းျဖစ္ေပၚလုိအပ္ခ်က္ (Global Nessesary) ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ္လုိခ်င္သလုိ (Manual) လုပ္ယူတဲ့ ဒီမုိကေရစီဟာ “မိမစစ္၊ ဖမစစ္ ဒီမုိကေရစီ” သာျဖစ္ပါတယ္။ မိမစစ္၊ ဖမစစ္ ဒီမုိကေရစီကုိ ေခတ္ၿပိဳင္က ေရာင္စင္တန္း (Spot Light) နဲ႔ ကြင္းကြင္းကြက္ကြက္ျမင္ေအာင္ မီးေမာင္း (Highlight) ထုိးလုပ္ျပေနတာ ျမင္ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဒါဟာ မီဒီယာက မီဒီယာဗ်ဴဟာနဲ႔အညီ လုပ္ေပးေနတဲ့ “လူထုႏုိင္ငံေရး” ျဖစ္ပါတယ္။ အတြတ္က အဲသလုိ ႏုိင္ငံေရးကုိ လုပ္ခ်င္တာပါ။ အတြတ္လုပ္ခ်င္တဲ့ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးလမ္းေၾကာင္းကုိ ေဘဘီက ႏုိင္ႏုိင္နင္းနင္း ဆက္ေမာင္းေနတာ၊ မီဒီယာသမားမွန္သမွ် ျမင္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေဘဘီညီမေလးေရ “ေအာင္ေမာင္းေတာင့္ထား” လုိ႔ပဲ ဟစ္ေႂကြးေပးခ်င္တယ္။ ကုိေလးတုိ႔တေတြ အတြတ္ေနာက္ကုိ မလုိက္ရေသးခင္ေတာ့ ျပန္ဆုံၾကအုံးမွာေပါ့ ညီမရယ္။ အားလုံးက်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ ေအာင္ပန္းကုိ လွမ္းယူႏုိင္ၾကပါေစေနာ့။ ကုိေလးအတာ (အတြတ္က ဦးတင္ေမာင္၀င္း၊ ေဘဘီက ေဒၚခင္မ်ဳိးေအးျဖစ္ပါတယ္။)
လူထုေဒၚအမာ (သို႔မဟုတ)္ ျပည္သူခ်စ္ေသာ ေသာ ကေလာင္ရွင္ Tuesday, 01 December 2009 15:30 ဘိုဘိုလန္းစင္ (၁) “လူရ႕ဲ အမြန္ျမတ္ဆုံး လုပ္ေဆာင္မႈက ကုိယ္က်ိဳးစြန္႔ၿပီး ေမတၱာ ေစတနာနဲ႔ သူမ်ားအက်ိဳးကုိ ရြက္ေဆာင္ ေပးျခင္းပဲျဖစ္တယ္။ ငါ့သားလူျဖစ္ရက်ိဳး နပ္ေအာင္ တစ္ခုခုေတာ့ လုပ္ႏုိင္ေစခ်င္တယ္။ ဘာလုပ္သင့္တယ္၊ ဘာကုိ လုပ္မယ္ဆုိတာ သားဘာသာ စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ေပါ့။ … လူထု ေဒၚအမာ
ဘုိဘုိ႔မွာ အသိပညာေတြ လုံေလာက္ေအာင္ စုေဆာင္းမိမွာကုိ အဘြားသံသယမရွိဘူး၊ အဲဒီအသိေတြနဲ႔ လူနဲ႔လူခ်င္းအတြက္ ဘုိဘုိက အနစ္နာခံေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ မြန္ျမတ္တဲ့ လူသားတစ္ဦး ျဖစ္လာေစခ်င္တယ္။ စာအုပ္ေတြန႔အ ဲ တူ၊ သက္ရွိလူေတြကုိလည္း ဘုိဘုိစိတ္ဝင္စားေစခ်င္ေသးတယ္။ ဘုိဘုိ႔ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ပညာေတြ၊ အသိတရားေတြကုိ တျခားလူေတြအတြက္ အသုံးခ်ေပးႏုိင္တဲ့ ေျမးကေလးျဖစ္လာပါေစလုိ႔ အဘြားဆႏၵျပဳပါတယ္။ …” ၇ တန္းႏွစ္မွစ၍ ေမြးေန႔တုိင္းဤသုိ႔ အမွတ္တရ စာေလးမ်ားေရးေပးေလ့ရွိသည္မွာ ေနာက္ပိတ္ဆုံး က်ေနာ္ဘြ႕ဲ ရသည့္ ၂၀၀၆ ေဖေဖာ္ဝါရီလအထိပင္တည္း။ အတူေနေျမး ၅ ေယာက္စလုံးကုိ အစဥ္ေျပာဆုိဆုံးမခဲ့ရုံသာမက မွတ္မွတ္သားသားျဖစ္ေအာင္ စာကေလးေတြေရး ဆုံးမခဲ့ျခင္း၏ တန္ဖုိးကုိ အဘြားမရွိမွ ေကာင္းေကာင္းသိပါၿပီ။ သုိ႔ေပမယ့္ တႏုိင္ငံလုံးႏွင့္ ကမၻာအရပ္ရပ္က ျမန္မာစာဖတ္ လူငယ္မ်ားအတြက္ ရည္စူးေရးသားခဲ့သည့္ အေမ့ေရွးစကားေဆာင္းပါးမ်ား ေရးစက အဘြားက ဘာလုိ႔ အဘြားႀကီးေလနဲ႔ အေမ၊ အေမဆုိၿပီး ေရးရပါလိမ့္၊ တသက္လုံး က်မလုိ႔ ေရးလာတာပဲဟု စလုံးစခု ျဖစ္မိပါေသးသည္။ ထုိစဥ္ကပင္ ၈၀ နားကပ္ေနသည့္ ကုိယ့္အဘြားကုိ ေနာက္ႏွစ္ေတြအၾကာႀကီး ေနဦးမည္ဟု ထင္ေနခဲ့သည္ကုိး။ (၂) အဘြားႏွင့္ လူခ်င္းမေတြ႔ဘူးလုိက္သူမ်ားက သူ႔ကုိ အင္မတန္႔သိကၡာႀကီးႏွင့္ ဧရာမအာဇာနည္မိန္းမႀကီးလုိ ခန္႔ခန္႔ႀကီးေနလိမ့္မည္ဟု ေတြးေၾကာက္သည္ကုိ ေတြ႕ဖူးပါ၏။ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ထိ တအိမ္လုံးက လူ ၁၅ ေယာက္ေလာက္စာ ေစ်းဝယ္ၿပီး ဆုိကၠားစီးျပန္သည့္ အဘြားအေၾကာင္းေျပာျပကာ ကိန္းႀကီးခန္းႀကီး မႏုိင္ရပါေၾကာင္း ရွင္းျပရသည္။ မျမရင္သီခ်င္းမ်ား၊ ညြန္႔ညြန္႔စိန္၏ မွန္ႀကိဳက္သူ သီခ်င္းစသည္တုိ႔ကုိ လုိက္ညည္းေနတတ္သည့္၊ ဟာသေတြ အရႊန္းေတြေဖာက္ရင္း ၿပံဳးေနတတ္သည့္ သူ႔ရုပ္ပုံကုိ မ်က္စိထဲက ေဖ်ာက္မရေပ။ စာေရးဆရာမဆုိၿပီး အိမ္မႈကိစၥတင ြ ္ ေရွာ္သည့္ (အဘြားစကားႏွင့္ ေရွာ္လကြီး ဂြီး) ဆုိသည့္ အစားထဲကလည္း မဟုတ္ပါ။ မႏၲေလးပုံစံ အစားအေသာက္ကုိ စုံစုံေကာင္းေကာင္းႏွင့္ ရွာရွာေဖြေဖြစီမံစားတတ္ၿပီး အဆီအအိမ့္၊ ဘုိစာ၊ တရုတ္စာေတြထက္ ေတာစာ၊ ေတာငွက္၊ ေတာအရြက္ေတြကုိ ခုံခုံမင္မင္ရွိလွသည္ကုိ ေအာက္ေမ့လွပါ၏။ လူႀကီးဆုိၿပီး သူ႔အတြက္သီးသန္႔ျပင္ေပးသည့္ အစားအေသာက္ဟူသမွ်ကုိလည္း “ေဟ့…. မင္း စားပါကြ…။ ငါမႀကိဳက္လုိ႔..” ဆုိၿပီး ေျမးေတြပန္းကန္ထဲ ထည့္ေပးတတ္သည့္ ျမန္မာအဘြားတေယာက္သာ ျဖစ္ပါသည္။ သူႏွင့္ေနရသူအားလုံးစိတ္တင ြ ္ ဘယ့္အတြက္မွ စႏိုးစေနာင့္မျဖစ္ေအာင္ စဥ္းစားေလ့ရွိပါ၏။ အဆာက်ယ္ ေျခာက္စေထာင္သည့္ လူႀကီးလူက်ယ္အေပါက္မ်ိဳး ခ်ိဳးသည္ကုိ ဘယ္အခါမွ သူ႔တြင္မေတြ႔စဖူး၊ သူ မေက်နပ္လွ်င္ မေက်နပ္ေၾကာင္း ေျပာၿပီးသည့္ေနာက္ ရန္ၿငိဳးအေႂကြး ထားတတ္သည့္အေလ့ကုိ အဘြားတြင္မေတြ႔ရ။ ကြန္ျမဴနစ္ေဖာ္ေကာင္ဘခက္ႏွင့္ သခင္တင္ျမတုိ႔ လက္နက္ခ်တသိုက္ေပါင္းၿပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အတၳဳပၸတၱိေရးမည္၊ က်ေနာ့္ကို ဝင္ကူေပးပါဆုိသည့္ တခါကသာ သူ မေက်နပ္ လြန္းလွသျဖင့္ ဒီလူေတြေရးမည့္စာအုပ္သည္ ဘယ္လုိမွ ေကာင္းမည့္စာအုပ္မဟုတ္ေၾကာင္း ဝင္မပါရန္ ေျပာဖူးပါသည္။ အဘြားစကား နားေထာင္သည့္အေနႏွင့္ အဘ သခင္တင္ျမႏွင့္ လူခ်င္းခင္ေသာ္လည္း ထုိကိစၥဝင္မပါခဲ့မိပါ။ ေနာက္ပုိင္း သခင္တင္ျမ ပရမ္းပတာေတြ ေရးေနသည္ကုိေတြ႔မွ လူႀကီးမ်ား တယ္ျမင္တတ္ပါလား ေအာက္ေမ့မိပါသည္။ အယ္ဒီတာ စာအုပ္တုိက္ရွင္ တေယာက္ေျပာဖူးသလုိ ေဒၚအမာသည္ သူ႔ဆီ နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္လာသူ ဟူသမွ် တေျပးညီ ေကာင္းမြန္စြာ ဧည့္ခံသည္ဆုိသည့္စကားကုိ အမွတ္ရပါသည္။ စာေပ၊ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး စသည့္ ဘက္ေပါင္းစုံမွ ထိေတြ႔ခ့ရ ဲ သူမ်ားတြင္ ကူလီကူမာ အျမတ္ထုတ္မည့္သူမ်ားလည္း မနည္းခဲ့ပါ။ သိပင္သိေသာ္ျငား ထုိသူမ်ားအားလုံးကုိ လူႀကီးပီပီ တည္တည္တံ့တံ့ ဆက္ဆံတတ္ပါ၏။ တခါက ေမၿမိဳ႕တြင္ အပူေရွာင္ေနေသာ အဘြားဆီ သြားလည္ၿပီး မႏၲေလးအဆင္းလမ္းတြင္ ဗိသုကာအယ္ဒီတာ ကုိေမာ္လင္း ေျပာခဲ့ဖူးေသာ “ေဒၚအမာ အသက္ရွည္တာ ေခတ္အဆက္ဆက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူေတာ္၊ လူေက်ာ္ေတြနဲ႔ ထိစပ္ေနခဲ့ၿပီး ဘဝမွာ စိတ္ဝင္စားစရာ အသစ္အသစ္ေတြ ေတြ႔ေနႏုိင္လုိ႔ပဲ” ဟူသည့္ စကားကုိလည္း ခုတုိင္ သတိရမိေတာ့၏။ ကာတြန္းဘက္ကဆုိ ဦးဘဂ်မ္း၊ ဦးဟိန္စန ြ ္းမွသည္ ေအာ္ပီက်ယ္၊ ကုိေဇာ္ေမာင္အထိ၊ စာေပမွာကား ဂႏၴေလာကေခတ္မွ အင္တာနက္မီဒီယာေခတ္၊ ႏုိင္ငံေရးသမားဆုိလွ်င္ ၂၁ ဦး အညာသားပါတီေခတ္မွ ေက်ာင္းသားမ်ိဳးဆက္ အဆက္ဆက္ထိ။ ဂီတ…လူမႈေရး၊ ပညာေရး၊ အရာရွိ၊ သူေဌး၊ ဘုန္းႀကီး စသည့္ နယ္ပယ္စုံတြင္ ေဒၚအမာ၏ မိတ္သဂၤဟဆုိသူမ်ားမွာ ဦးလွမရွိသည့္ေနာက္တြင္ပင္ ယုတ္ေလ်ာ့မသြားဘဲ တုိးလုိ႔သာ လာသည္ကုိ သတိျပဳမိပါ၏။ မႏၲေလးက လက္ဝဲအုပ္စုေတြဆုိ္ၿပီး ဘာသိဘာသာ ေနခဲ့ၾက သူမ်ားပင္ ယခုကာလ ဖိႏွိပ္ဆုတ္ယုတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ သံေဝဂရၿပီး အဝင္အထြက္လုပ္လာသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။ (၃) “ေဒၚအမာဆုိတာ ကြန္ျမဴနစ္မႀကီးပါ” ဟု တုိးတုိး (ဝါ) ေပၚတင္ေစာ္ကားၾကသည္ကုိလည္း (ႏုိင္ငံေရးအုပ္စုထဲကပင္) ႀကံဳရဖူးပါ၏။ အထူးသျဖင့္ စစ္အစုိးရ အဆက္ဆက္ ဝါဒမိႈင္းေအာက္တင ြ ္ လူျဖစ္ၾကသူမ်ားအဖုိ႔ “ကြန္ျမဴနစ္ဆုိတာ ဝါးရင္းတုတ္န႔ဲ လည္မ်ိဳေဆာ္တ့ဘ ဲ ီလူးေတြ” ဟုသာ ခပ္ဝါးဝါးသိထားၾကရာ သူတုိ႔ ႏွစ္ၿခိဳက္သည့္ စာေရးဆရာမႀကီးက ကြန္ျမဴနစ္အေမ၊ ကြန္ျမဴနစ္ဟု လက္ခံခ်င္ၾကပုံမရ။ က်ေနာ္လည္း ဟုိစဥ္က အဘြားတုိ႔၊ ဦးစိန္ဝင္းတုိ႔ အေမရိကန္ မေကာင္းေၾကာင္းေျပာလွ်င္ သိပ္မေၾကလည္လွ။ ဂၽြန္ဝက္ဘ္စတန္႔ေလးေတြျမင္မွ ေရွးသတင္းစာဆရာေတြ တယ္ပါးတာပဲ၊ ငါတုိ႔ေတြ သိပ္အတာပဲဟုသာ သက္မခ်မိေတာ့သည္။ “လူမဆန္တ့ဲ အရင္းရွင္စနစ္ကုိ ငါ ခုထိ လက္မခံႏုိင္ဘူး” ဟု အဘြား ေျပာခဲ့စဥ္က ရီဆက္ရွင္းမလာေသးပါ၊ ဗမာျပည္တြင္ ဓာတ္ေငြ႔လုိင္းေတြ ျဖတ္မေဖာက္ေသးပါ။ အဘြားေမြးေန႔တုိင္း လာေနက် လူထုက စင္တင္ေပးလုိက္သည့္ ရဲေဘာ္ႀကီးက အုိင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီေခတ္ကုန္ၿပီ၊ စစ္တပ္ကုိ မလွန္နဲ႔ေတာ့ ဆုိၿပီး ႏုိင္ငံေရးျပည့္တန္ဆာ ဝါဒသစ္တရပ္ ထူေထာင္ေနသည္ကုိ ဖတ္ရေလေသာ္ အဘြားသုံးတတ္သည့္ ဒီပုဆုိးဝတ္ရင္ ဒီေခ်းပဲပါမည္၊ ၿဗိဇုံန႔ဲ ၿဗံဳဇိ စသည့္ အလုံးေလးမ်ားက ေခါင္းထဲေပၚလာပါသည္။ အဘြားျဖတ္သန္းခဲ့ရာဘဝကုိ ျပန္စဥ္းစားလုိက္ေသာ္ ၁၉၃၆ သပိတ္ေခတ္မွစ၍ ႏုိင္ငံေရးနယ္ထဲ ကၽြံမဝင္မိေအာင္ တတ္ႏုိင္သေလာက္ အလွမ္းခြာထားတတ္သည္ကုိ သတိျပဳမိပါ၏။ သူ႔ဘဝတြင္ ပဲ့ကုိင္ရွင္ သတင္းစာ ဆရာေကာင္းတေယာက္ႏွင့္ လက္ထပ္ခ့ျဲ ခင္းေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕စာေရးဆရာမ၊ ပညာရွင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားလုိ လိမ့္လိမ့္လဲလဘ ဲ ဝမ်ိဳး ႏုိင္ငံေရးသိကၡာက် လူအရင္နာမည္ေသသည့္ အျဖစ္မ်ိဳးႏွင့္ မႀကံဳခဲ့ရေပ။ သူ႔ဘဝကုိ သတင္းစာမွတဆင့္ အထက္ဗမာျပည္၊ ေနာက္ တႏုိင္ငံလုံးက စာဖတ္ပရိသတ္သုိ႔ ကမၻာ့ေရးရာသုံးသပ္ခ်က္မ်ားေပးၿပီး စစ္ေအးအႏၲရာယ္ကုိ မီးေမာင္းထုိးျပျခင္း၊ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္ သတင္းႏွင့္ အႏုပညာသည္မ်ား ေျမေတာင္ေျမႇာက္ေပးျခင္း၊ သတင္းစာမရွိသည့္ေနာက္ ျမန္မာမႈ အႏုပညာသမုိင္းထုပၸတ္ကုိ ထိန္းသိမ္းေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ လူမႈစရုက ိ ္ ပညာေပးေဆာင္းပါးမ်ား ေရးျခင္းတြင္ ျမႇဳပ္ႏွံသြားခဲ့ပါ၏။ ထုိသုိ႔ နယ္ပယ္စုံတင ြ ္ ကေလာင္ျမဴးႏုိင္သည့္ အားသာခ်က္ေၾကာင့္ သာမန္ လက္ဝသ ဲ တင္းစာဆရာမ်ား ၾကားတြင္ စာေပပညာရွင္ လူမႈသမုိင္းဆရာတေယာက္အျဖစ္ တင္က်န္ခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ျငား တုိင္းျပည္တင ြ ္ အေရးႀကီးလာၿပီဆုိက ေရွာင္ေသြမလႊဘ ဲ ဲ ေနာက္က တိတ္တဆိတ္ပါတတ္ပါေသးသည္။ ၁၉၈၈ က မႏၲေလးထုတ္ ၈ ေလးလုံးသတင္းစာတြင္ ေခါင္းႀကီးေရး တည္းျဖတ္လုပ္ခဲ့သူဟု ေဒၚအမာစာစု စာရင္းမ်ားတြင္ ေတြ႔ရမည္မဟုတ္ပါ။ အေျခအေန ဆုိးရြားလာခ်ိန္တင ြ ္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဆီ လူလႊတ္ၿပီး ၾကားဝင္ထိန္းေပးဖို႔ ေျပာခဲ့ပါေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဆရာေတာ္က ႏုိင္ငံေရးနားမလည္ဟု ဆုိကာ လက္ေရွာင္ ေနခဲ့သျဖင့္ မနီလာပုံစံ ႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကုိ မႀကံဳခဲ့ရပါ။ ေဒၚခင္ၾကည္ စ်ာပနတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတင္ဦးက “ေဒၚေဒၚ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ ဝင္အေရြးခံရမယ္ေနာ္” ဟု စကားစသည္ကုိ ၿပံဳးေနခဲ့သျဖင့္ ဆရာမင္းသုဝဏ္ႀကံဳရေသာ ဆင္းရဲဒုကၡမ်ိဳးမွ ကင္းေဝးခဲ့ရုံသာမက သူငယ္ခ်င္း အမ္ေအေဒၚအုန္းကဲ့သုိ႔ ေအာင္ႀကီးပါတီမွ ဝင္အေရြးခံမိ၍ အရွက္ကြရ ဲ သည့္အျဖစ္ကုိလည္း မႀကံဳခဲ့ရ။ လြတ္လပ္သည့္ ႏုိင္ငံေရးသတင္းစာဆရာအေနႏွင့္ ပညာရွိႏွိပ္စက္မႈမ်ိဳးစုံကုိ ႀကံ့ႀကံ့ခံရင္း သိကၡာရွိသည့္ ဒီမုိကေရစီထြန္းကားေရးကုိ ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္ထိ ခုိင္ခုိင္မာမာ အားေပးသြားခဲ့သည္။ (၄) ဆင္းရဲေသာ ဓားမေနာက္ပိတ္ေခြးတုိင္းျပည္တင ြ ္ လူျဖစ္မိေသာ က်ေနာ္တုိ႔တင ြ ္ ကံေကာင္းလြန္းလွစြာ ကာလၾကာရွည္ အတူေနထုိင္ခဲ့ရေသာ အဘြား၏ လူ႔သက္တမ္းကုိ မွတ္မွတ္ရရျဖစ္စရာဟု ဗီဒီယုိ မွတ္တမ္းမ်ားမ်ား ရုိက္မထားႏုိင္၊ မစုႏုိင္ခ့ပ ဲ ါ။ သုိ႔တက ြ ္ သူ႔လက္ေရး လက္သား စာအုပ္၊ စာတမ္းေတြ႔သမွ် အေဝးေရာက္ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ အမွတ္တရျဖစ္ရသည္။ မ်ားမၾကာခင္က စကၤာပူေန သမုိင္းပါေမာကၡတေယာက္ဆီမွ ၁၉၃၆ ျမန္မာ့အလင္း သႀကၤန္စာေစာင္တင ြ ္ မအမာ၊ တကၠသုိလ္ ဆုိၿပီးေရးသည့္ ေဆာင္းပါးေလး တပုဒ္ရေတာ့ အင္မတန္မွ သူ႔ကုိ ေအာက္ေမ့ရသည္။ ငါေရးခဲ့လားေတာင္ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူးဟုဆုိကာ ၿပံဳးေနမည့္ သူ႔မ်က္ႏွာကုိလည္း ျမင္ေယာင္မိပါ၏။ သူေရးၿပီးသားထဲမွ အျဖတ္အေတာက္ခံၿပီး စာအုပ္ျဖစ္မလာေသးသည့္ စာမ်ားစြာ က်န္ေနပါေသးသည္။ အထူးသျဖင့္ ကုိကုိးကၽြန္းပုိ႔ခံရသည့္သားအတြက္ ခံစားခ်က္ ႀကံဳေတြ႔ရပုံအစုံကုိ ျပန္လြတ္ခ်ိန္ထိ မွတ္တမ္းတင္ထားခ်က္မ်ားမွာ သမုိင္းတန္ဖိုး ႀကီးလွပါသည္။ ျပန္လႊတ္မည့္အေၾကာင္း ေမၿမိဳ႕တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း ေခၚေျပာၿပီး အိမ္အျပန္တြင္ မည္မွ် စိတ္တုန္လႈပ္ခံစားရပုံကုိ မွတ္သားထားသည္မွာ
ဝတၳဳေရးဆရာမ်ားပင္ အတုယူေလာက္ပါ၏။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္၏ မိတ္ေဆြရင္း ၿဗိတိသွ်စာၾကည့္တုိက္မွ ပက္ထရစ္ရွာ ဟားဗတ္ေရးသကဲ့သုိ႔ ေဒၚအမာကြယ္လြန္ျခင္းသည္ ေခတ္ႀကီးတေခတ္၏ အဆုံးသတ္ျဖစ္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ျဖင့္ လူ႔ေဘာင္သစ္တရပ္ ထူေထာင္မည္ဟူေသာ စိတ္ကူးကုိ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏုိင္ခ့သ ဲ ည့္ မ်ိဳးဆက္၏ နိဂုံးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထုိမ်ိဳးဆက္၏ အလုပ္အေမြကုိ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မည့္ လူခၽြန္ လူေကာင္း မ်ားမ်ား ေပၚထြက္လာပါေစ၊ ေျမေတာင္ေျမႇာက္ေပးႏုိင္ၾကပါေစဟုသာ ေမွ်ာ္လင့္ရပါ၏။
ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္ေသာ လူထု ေဒၚအမာ၏ ေမြးေန႔အထိမ္းအမွတ္ ေဆာင္းပါး။
အမ်ားအတြက္ အသက္ရွင္လိုသူ ေဆာင္းပါး နန္းေဒဝီ အဂၤါေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 01 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 19 နာရီ 33 မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇိၥ်မ)။
။ “ဘဝဆိ ဘဝဆိုတာ တခ်ိန္ေတာ့ ထားခဲ့ရမွာပဲေလ။ ဒီေရာဂါပိုးရွိမွ မဟုတ္ဘူး။ ဒီလိုက်န္တဲ့ ဘဝေလးကို လူေတြကို ဘာလုပ္ေပးႏုိင္မလဲဆိုတဲ့ သေဘာထားရွိဖို႔ပါပဲ”
ဤစကားကို ကိုယ္တိုင္က HIV ပိုး သယ္ေဆာင္သူ ျဖစ္ေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ က်န္းမာသန္စြမ္းေနသည့္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ ကိုမ်ဳိးသန္႔ (အမည္ေျပာင္း) က ခြန္အားပါသည့္ အသံျဖင့္ ေျပာဆိုလိုက္သည္။ ထို႔အျပင္ “ကိ ကိုယ့္အသိစိတ္ဓာတ္ ေျပာင္းလဲသားတာနဲ ြ ားတာနဲ႔ ဘဝဆိုတာလည္း ေျပာင္းလဲသြားတာပါပဲ” ဟုလည္း အေတြးဒႆနကို သူက ဘဝအေတြ႔အၾကံဳႏွင့္ ယွဥ္ကာ ဖြင့္ဆိုပါေသးသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ၃ ႏွစ္ခခ ဲြ န္႔မွ စတင္ကာ ခႏၶာကိုယ္ထက ဲ ို HIV ပိုး တိုက္ဖ်က္ရန္ ARV ေဆးဝါးမ်ား မွီဝဲလာခဲ့ရာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး မခံစားရသည့္အျပင္၊ တနလၤာေန႔မွ ေသာေၾကာေန႔အထိ တေန႔လွ်င္ အလုပ္ခ်ိန္ အနည္းဆံုး ၈ နာရီၾကာ လုပ္ကိုင္ေနသည္ဟု ကုိမ်ဳိးသန္႔က ဆိုသည္။ HIV ေဝဒနာသည္မ်ား တဦးႏွင့္တဦး အၾကံေပးလမ္းညႊန္ရန္ႏွင့္ အားေပးတိုက္တြန္းႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ မီးအိမ္ရွင္၊ တက္ျမန္မာ၊ ပဒုမၼာ စသည့္ ကြန္ယက္မ်ား အပါအဝင္ ကြန္ယက္ငယ္ ၁ဝဝ ေက်ာ္တင ြ ္ သူသည္ တက္ႂကြစာြ ပါဝင္ဦးေဆာင္ေနသည္။ “တဦးခ်င္းရဲ႕ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႔မႈန႔လ ဲ ည္း ဆိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အခြင့္အေရး ရရွိေရးကို ပိုၿပီးေတာ့ ေဘာင္အတြင္းမွာ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ အသိအမွတ္ျပဳမႈကလည္း လိုေနပါေသးတယ္။ ပိုမိုပါဝင္မႈအဆင့္ကေန အဓိပၸာယ္ရွိတ့ဲ ပါဝင္ပူးေပါင္းမႈဆိုတာကလည္း လိုေနပါေသးတယ္” သူက လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္ကို ယခုလို ေျပာဆိုလိုက္ခ်ိန္မွာ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ထုတ္ နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္အသင္း၏ ေၾကာညာခ်က္ထဲမွာ ပါရွိသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ HIV/AIDS ကူးစက္ခံရသူေပါင္း ၂ သိန္း ၄ ေသာင္းတြင္ ၇ ေသာင္းခြဲေက်ာ္သည္ ေရာဂါပိုးမႊား တိုက္ဖ်က္ေရးကုထံုး ARV အေရးေပၚ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္ကို အမွတ္ရဖြယ္ ရွိပါသည္။ နယ္စည္းမျခားက လက္ရွိမွာလည္း ARV ေဆး ရရွိေနမႈ အေျခအေနသည္ ယခင္ထက္ ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ နည္းပါးေနသည္ဟု ဆိုသည္။ ရန္ကုန္ရွိ ေဝဘာဂီ ကူးစက္ေရာဂါကု ေဆး႐ုံအုပ္ ေဒါက္တာေအာင္လင ြ ္က သူတို႔ေဆး႐ုံအေနျဖင့္ ARV ကို ဦးေရ ၁ဝဝဝ အတြက္သာေပးႏိုင္ၿပီး၊ လာမည့္ႏွစ္တင ြ ္ ပိုမိုတိုးျမႇင့္ေပးသြားမည္ဟု မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။ “မႏွစ္ကလည္း ၃ဝဝ တိုးၿပီး ေပးတယ္။ ပိုးရိွသူေတြရ႕ဲ CD+4 (ကိုယ္ခံအား အတက္အက်) ေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ေပးရတာပါ။ HIV ပိုး ေတြ႔ေပမယ့္ ေရာဂါတြဲပါလာတာမ်ဳိး၊ ဥပမာ - တီဘီ (အဆုတ္ေရာဂါ) လိုဟာမ်ဳိးဆိုရင္ တီဘီကို အရင္ကုေပးလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ခုခံအားေပၚမူတည္ၿပီး ARV ေဆး ေပးတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။ HIV/AIDS ကူးစက္ခံေနရသူ အမ်ားစုသည္ အသက္အရြယ္အားျဖင့္ ႏွစ္ ၂ဝ မွ ၃၅ ႏွစ္အထိ ရွိေၾကာင္း သူက ဆုိသည္။ သူ၏ ေဆး႐ုံအုပ္ သက္တမ္းတေလွ်ာက္ ARV ေဆး ပံုမွန္ေသာက္သံုးသျဖင့္ ၁၅ ႏွစ္ၾကာ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနၿပီး၊ သာမန္လူမ်ားကဲ့သို႔ သြားလာလႈပ္ရွားေနသည့္ HIV ပိုး သယ္ေဆာင္သူ ၂ ဦး၏ အားတက္ဖြယ္ ျမင္ကြင္းကလည္း ရွိေနသည္။ “တေယာက္က အသက္ ၈ဝ နီးၿပီ။ ေနာက္တေယာက္က ကာယေမာင္ ။ သူတို႔ကိုၾကည့ရ ္ င္ သာမန္လူေတြလိုပဲ။ ကာယေမာင္ဆို ခႏၶာကိုယ္က အင္မတန္လွတယ္။ ဘယ္သူမွ သူတို႔ကို HIV ပိုး ရွိတယ္လို႔ေတာင္ မထင္ရဘူး” ဟု ေဒါက္တာ ေအာင္လင ြ ္က ဝမ္းသာအားရ ေျပာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရသူမ်ားအေနျဖင့္ ေဆး႐ုံသုိ႔ အခ်ိန္မီေရာက္ရွိလာၿပီး၊ ကြ်မ္းက်င္ရာ ဆရာဝန္မ်ားႏွင့္ အတိုင္ပင္ခံေဆြးေႏြး၍ ေဆးဝါးေသာက္သံုးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း သူက သတိေပးေသးသည္။ HIV/AIDS ေဝဒနာသည္မ်ား တုိးပြားလာသလို ARV ေဆးဝါးအတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအေပၚ ကူညီေစာင့္ေရွာက္သူ သူတို႔ ႏွစ္ဦးက မခ်ိတင္ကဲ ျဖစ္ေနရေသာ္လည္း ျမန္မာလူထုအၾကားတြင္ HIV/AIDS သယ္ေဆာင္သူကုိ တရင္းတႏွီး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈမ်ား ယခင္ထက္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာမႈ ရွိလာသည္။ သို႔ေသာ္ လူမ်ားစုမွာ ထိုက့သ ဲ ို႔ လက္ခံႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ရန္ကုန္ရွိ စာနယ္ဇင္းသမားတဦးက ဆိုသည္။ Myanmar Positive Group (MPG) အဖြ႔က ဲ ို ဦးေဆာင္ေနသည့္ ကိုမ်ဳိးသန္႔ကမူ HIV/AIDS ကူးစက္သူမ်ားကို လက္ခံႏိုင္မႈသည္ မီဒီယာမ်ားမွတဆင့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ပညာေပးေရးသားျခင္းအေပၚ မူတည္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။ “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ Stigma (ပစ္ပယ္မႈ) နဲ႔ Discrimination (ခဲျြ ခားမႈ) ေတာ့ ရွိေနဦးမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာက မီဒီယာကေန သတင္းစကား ေဖာ္ျပမႈ သိပ္မရွိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ငန္းလႈပ္ရွားမႈေတြ ေဖာ္ျပတဲ့ေနရာမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ခက္ခဲေနေသးတယ္” “အဲဒါကလည္း လူေတြမွာ သတင္းရရွိမႈ အခြင့္အေရး ရရွိမွပဲ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခင ြ ့္ ရွိမယ္။ ဒီသတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို မီဒီယာေတြကေနတဆင့္ လူထုက ရရွိႏိုင္တာ ျဖစ္တယ္” ေဝဒနာသည္မ်ားကို လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းက ဖယ္ၾကဥ္ျခင္းမရွိ၊ အားေပးႏွစ္သိမ့္ျခင္းသည္ ေရာဂါပိုးရွိၿပီး လူသိမခံဘဲ ေဆးမီးတိုနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ တိတ္တဆိတ္ ကုသေနသူမ်ားကို အခ်ိန္မီ ေဆးဝါးရရွိရန္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းျဖစ္ေၾကာင္း HIV/AIDS ေစတနာ့ဝန္ထမ္း အသိုင္းအဝိုင္းက ဆိုသည္။ ကိုမ်ဳိးသန္႔က “ကိုယ့္ဝန္းက်င္မွာ ဒီလိုမ်ဳိးရွိခ့ရ ဲ င္လည္း အဲဒီလူေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ပံ့ပိုးကူညီမႈေတြနဲ႔ ဂ႐ုစိုက္မႈကို တျခားလူေတြအေနနဲ႔ ပစ္ပယ္ထားတာမ်ဳိး မလုပ္ဘဲနဲ႔ လက္ခံမွသာလွ်င္ ဒါေတြကို ေနာက္ကေန လုိက္လံကူညီေပးလို႔ ရမယ္” ဟု ဆိုသည္။ ဘဝတူ ေဝဒနာသည္မ်ားကို အားသြန္ခြန္စိုက္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေနသည့္ ကိုမ်ဳိးသန္႔သည္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ HIV/AIDS ဆိုင္ရာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲမ်ားကို ၁၀ ႀကိမ္ထက္မနည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ HIV/AIDS ကူးစက္ခံေနသူမ်ားအတြက္ ေငြအား၊ လူအားႏွင့္ စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားေပးကူညီမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးေစလိုေၾကာင္း သူက ေမတၱာရပ္ခံသည္။ သူက ထိုသို႔ ေငြေၾကး၊ လူအင္အားႏွင့္ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အေျခအေနမ်ားကို ဖြင့္ဟေျပာဆုိခ်ိန္တင ြ ္ ျမန္မာစစ္အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ဘ႑ာထဲမွ လူထုက်န္းမာေရး အသံုးစရိတ္အျဖစ္ တဦးအတြက္ တႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာေအာက္သာ အသံုးျပဳေနေၾကာင္း သိရသည္။ ယခုလို အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ အေျခအစိုက္ လူထုက်န္းမာေရး သုေတသနႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး (ဗဟို) မွ ေဒါက္တာ Voravit Suwanvanichkij က “အစိုးရက သန္းခ်ီတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေငြေတြကို သိမ္းထားစဥ္မွာပဲ လူထုက်န္းမာေရးအတြက္ အသံုးစရိတ္က တႏွစ္ ၁ ေဒၚလာေအာက္ပဲ သံုးစြဲေနတာကိုၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက အကူအညီလိုေနတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္ဆိုတာ အထူးေျပာစရာေတာင္
မလိုအပ္ေတာ့ဘူး” ဟု မဇိၥ်မကို ေျပာသည္။ ႏိုင္ငံရပ္ျခား အကူအညီႏွင့္ ပတ္သက္၍ HIV/AIDS ၊ တီဘီႏွင့္ ဌက္ဖ်ားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူ အမ်ားဆံုးေပးေနသည့္ Global Fund အဖြဲ႔ႀကီးကမူ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကူညီပံ့ပိုးမႈ ရပ္ဆိုင္းပစ္ခ့သ ဲ ည္။ လူသားခ်င္း စာနာသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္သူမ်ားကုိ စစ္အစိုးရက ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း သြားလာလႈပ္ရွားမႈ ကန္႔သတ္လိုက္ၿပီးေနာက္ Global Fund က ထိုကဲ့သို႔ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္မူ ၾသစေၾတးလ်ား၊ ဥေရာပေကာ္မရွင္၊ နယ္သာလန္၊ ေနာ္ေဝး၊ ဆီြဒင္ႏွင့္ ၿဗိတိန္တုိ႔က Three Diseases Fund - 3DF အမည္ျဖင့္ ေရာဂါသံုးမ်ဳိးျဖစ္ေသာ HIV/AIDS ၊ ဌက္ဖ်ားႏွင့္ တီဘီေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ရန္အတြက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အထိ သံုးစဲရ ြ န္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၀၀ ေထာက္ပံ့ေငြ ခ်ေပးခဲ့သည္။ လက္ရွိတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္း HIV ပိုး တိုက္ဖ်က္ရန္ ARV ေဆးဝါးကို 3D Fund အျပင္ အစိုးရမဟုတ္သည့္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ရရွိေနသည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈမ်ား လိုအပ္ခ်က္က ရွိပင္ရွိေသာ္လည္း ကိုမ်ဳိးသန္႔တို႔လို တပိုင္တႏိုင္အားျဖင့္ ႐ုန္းကန္ပံ့ပိုးေနသည့္ အဖဲြ႔အစည္းမ်ား၊ ကြန္ယက္မ်ားႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားက တစိုက္မတ္မတ္ လုပ္ကိုင္သြားဦးမည္။ ဤသည္မွာ တဦးတေယာက္ခ်င္းမွ အစျပဳကာ လူမ်ားစုႀကီးအထိ အက်ယ္အျပန္႔ လုပ္ေဆာင္သြားေရးအထိ တြန္းအားေပး ျမႇင့္တင္ရန္မွာ အထူးလိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္ေနသည္။ ကိုယ္တုိင္ပင္ ေဝဒနာသည္ ျဖစ္ေနလင့္ကစား သူ႔ဘဝကို အျခားလူမ်ားအတြက္ လုပ္ကုိင္ေပးသြားရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ထားေၾကာင္း သူ႔လုပ္ရပ္ႏွင့္ အေတြးအျမင္မ်ားက သက္ေသခံေနပါေတာ့သည္။ “ဘဝဆိုတာ တခ်ိန္ေတာ့ ထားခဲ့ရမွာပဲေလ။ ဒီေရာဂါပိုးရွိမွ မဟုတ္ဘူး။ ဒီလိုက်န္တဲ့ ဘဝေလးကို လူေတြကို ဘာလုပ္ေပးႏုိင္မလဲဆိုတဲ့ သေဘာထားရွိဖို႔ပါပဲ” “ကိုယ့္အသိစိတ္ဓာတ္ ေျပာင္းလဲသာြ းတာနဲ႔ ဘဝဆိုတာလည္း ေျပာင္းလဲသာြ းတာပါပဲ”
ႏွစ္ဖက္အၾကား ညိႇႏႈိင္းေျဖရွင္းမည္ဟု SSA ႏွင့္ PNLO ေျပာဆို ေက်ာ္ခ အဂၤါေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 01 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 18 နာရီ 57 မိနစ္
မဇၥ်ိမ (ခ်င္းမိုင္) ။
။ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း တပ္မေတာ္ SSA ႏွင့္ ပအိုဝ့္အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ PNLO တို႔အၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္၍ ညွိႏိႈင္းေျဖရွင္းသြားမည္ဟု ႏွစ္ဘက္
ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာသည္။ ႏိုဝင္ဘာလ ေနာက္ဆံုးအပါတ္က PNLO အဖြ႔ဲဝင္အခ်ဳိ႕အား SSA တပ္ရင္း အမွတ္ ၃၆၁ မွ တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ား က ပစ္ခတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ယင္းသို႔ ေျပာၾကားျခင္း ျဖစ္သည္။ “ဒီေန႔မနက္ပဲ PNLO က ဗိုလ္မႉးႀကီး ခြန္သူရိန္န႔ဲ စကားေျပာျဖစ္ပါေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း သူတို႔ကို ေတာင္းပန္ပါတယ္။ အတူတကြ ေပါင္းၿပီးေတာ့ ေနထိုင္လႈပ္ရွားသြားၾကရမယ္ ဆိုတာကို သူကလည္း ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း လက္ခံပါတယ္” ဟု SSA-S ေျပာခြင့္ရသူ ဗိုလ္မႉး စိုင္းေလာဝ္ဆိုင္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ ယခုပစ္ခတ္မႈသည္လည္း SSA ဗဟို၏ သေဘာထား မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ေနာင္တင ြ ္ ေအာက္ေျခတပ္ အခ်င္းခ်င္း နားလည္မႈပိုရရွိေစရန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမင့္တင္သြားၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။ PNLO အဖြဲ႔၏ ေဒသဆိုင္ရာ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္း ခရီးစဥ္တခုအတြင္း ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း၊ ေမာက္မယ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ နမ့္ပြန္ေခ်ာင္းအၾကား တေနရာ၌ ေခတၱနားေနစဥ္ SSA တပ္ဖြဲ႔၏ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ PNLO ေဆးမႉးတဦး က်ဆံုးခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ျဖစ္ပာြ းသြားသည့္ ပစ္ခတ္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ SSA တပ္ဖ႔၏ ဲြ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္အဖြဲ႔ျဖစ္ေသာ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး ေကာ္မတီ RCSS ကလည္း ေတာင္းပန္ေၾကာင္း PNLO ေျပာေရးဆိုခင ြ ့္ရသူ ဗိုလ္မႉးႀကီး ခြန္သူရိန္က ေျပာသည္။ “တကယ္လို႔သာ ဒီလိုမ်ဳိး ထပ္လုပ္ေနၾကမယ္။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ျပန္ပစ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဒါက ရန္သူအႀကိဳက္ ပံုစံျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ေျဖရွင္းၾကမယ္ဆိုတဲ့ဟာကိုေတာ့ ပဏာမ သေဘာတူထားၾကပါတယ္။ ေဆြးေႏြးမယ့္ ရက္အတိအက်ကိုေတာ့ ေျပာလို႔မရေသးပါဘူး” ဟု PNLO အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဗိုလ္မႉးႀကီး ခြန္သူရိန္က မဇၥိ်မကို ေျပာသည္။ PNLO ႏွင့္ SSA အၾကား မွားယြင္းပစ္ခတ္မႈမ်ား ယခင္ကလည္း ရွိခ့ဖ ဲ ူးၿပီး ယခုျဖစ္ရပ္သည္ ၂၀၀၇ ခု ေနာက္ပိုင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ခြန္သူရိန္က ေျပာသည္။ (ကိုဝိုင္း တည္းျဖတ္သည္)
HIV/AIDS ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ား တုိးျမႇင့္ရန္ လႈပ္ရွားေနသူမ်ား ေျပာဆုိ ဖနိဒါ အဂၤါေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 01 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 19 နာရီ 25 မိနစ္
မဇၩိမ(ခ်င္းမုိင္)။
။ ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ရန္ လုိအပ္ေနေၾကာင္း လူငယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင့္ HIV/AIDS ေဝဒနာရွင္မ်ားကုိ ကူညီေနသူမ်ားက ေျပာသည္။
HIV/AIDS ကူးစက္ခံရသူမ်ားအနက္ အမ်ားစုျဖစ္ေနသည့္ လူငယ္မ်ားအၾကား ပိုမိုအာ႐ံုစိုက္၍ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ယေန႔ က်ေရာက္သည့္ “ကမၻာ့ AIDS ေန႔” တြင္ ေျပာဆုိလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ “လူငယ္ေတြအတြက္ က်န္းမာေရး အသိပညာေပးဖုိ႔ လုိတယ္။ HIV ဘယ္လုိကူးစက္တယ္ဆုိတာ ေျပာဖုိ႔လုိတယ္။ အခု လူငယ္ေတြ ျဖစ္တာက အေပ်ာ္အပါးေၾကာင့္ပါပဲ” ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆရာဝန္မ်ား အသင္း၏ ‘ဆယ္ေက်ာ္သက္ မ်ဳိးဆက္ပာြ း က်န္းမာေရးလုပ္ငန္း’ မွ သင္တန္းဆရာ ဦးဇင္မုိးဝင္းက မဇိၩမကို ေျပာသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ HIV ပိုးရွိသူ ၂ သိန္း ၄ ေသာင္းခန္႔ ရွိၿပီး၊ အသက္ ၃၄ ႏွစ္ေအာက္မွာ သံုးပံု ႏွစ္ပံုခန္႔ ပါဝင္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုထားသည္။ စစ္အစိုးရ အာေဘာ္မ်ား၌မူ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ တြင္ HIV ျဖစ္ပာြ းမႈ ၁ ဒႆမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခ့ရ ဲ ာမွ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ၀ ဒႆမ ၆၇ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေလ်ာ့က်ခဲ့သည္ဟုသာ ေဖာ္ျပထားၿပီး အေရအတြက္ကိုမူ အတိအက် ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိေပ။ မူးယစ္ေဆးကို ေဆးထိုးအပ္ျဖင့္ အေၾကာတြင္း ထိုးသြင္းသူ ၃ ဦးလွ်င္ တဦးက်ႏွင့္ ျပည့္တန္ဆာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္တင ြ ္ HIV ပိုး စြဲကပ္ေနသည္ဟုလည္း ဆိုသည္။ HIV ေဝဒနာရွင္မ်ားကို အကူအညီေပးေနသည့္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြ႔ဲခ်ဳပ္ NLD မွ မျဖဴျဖဴသင္းကမူ ပညာေပးေရး၌သာမက ကုသေရးဘက္တြင္လည္း ARV ေဆးမ်ား အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည္ဟု ဆုိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ AIDS ဆက္စပ္ေရာဂါမ်ားျဖင့္ ေသဆံုးသူ ၂ ေသာင္းခဲေ ြ က်ာ္ရွိၿပီး antiretroviral therapy ART ေဆး အေရးတၾကီး လိုအပ္သူ ၇၅,ဝဝဝ ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း က်န္းမာေရးအကူအညီမ်ား ေပးေနသည့္ နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအသင္း MSF ကလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။ စစ္အစိုးရကမူ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ART ေဆး တိုက္ေကြ်းျခင္းကို ေဝဘာဂီႏွင့္ မဂၤလာဒံု အထူးကု ေဆး႐ံုၾကီး အပါအဝင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္း ေဆး႐ံုၾကီးမ်ားတြင္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည္ဟု သတင္းစာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
NLD က ယေန႔ က်ေရာက္သည့္ ကမၻာ့ AIDS ေန႔တင ြ ္ HIV ေဝဒနာရွင္ ၂ဝဝ ေက်ာ္ကို အခမ္းအနားမ်ားျဖင့္ အားေဆးလက္ေဆာင္မ်ား လႉဒါန္းခဲ့သည္။ အလားတူပင္ စစ္အစိုးရကလည္း MSF အဖြ႔ဲ အပါအဝင္ အျခားေသာ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖဲြ႔ (NGO) မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ကမၻာ့ AIDS ေန႔ အခမ္းအနားကို ေနျပည္ေတာ္၌ ယေန႔ က်င္းပခဲ့ေၾကာင္း အခမ္းအနား တက္ေရာက္ခ့သ ဲ ည့္ လူငယ္ဖံ႔ြၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသူတဦး အဆိုအရ သိရသည္။ “အခု အဖြဲ႔တုိင္းက HIV/AIDS နဲ႔ ပတ္သက္တ့ဲ ပညာေပး သင္တန္းေတြ ေပးတယ္။ ေဆးကုသမႈေတြ ေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ သင္တန္းေတြ ေပးၿပီးေတာ့လည္း ျပန္လည္ လက္ေတြ႔လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ လုပ္ေနၾကတာ အားနည္းေနတာေပါ့။ ၿပီးေတာ့လည္း ျပည္သူလူထု ပညာေပးဖုိ႔ လုပ္ငန္းေတြလည္း ေတာ္ေတာ္ အားနည္းေနပါေသးတယ္'' ဟု သူက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြမ ဲ ႈ အသိပညာေပးျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူၾကား အသိပညာ တုိးပြားလာေသာ္လည္း ၎တုိ႔ ေျပာင္းလဲလုိသည့္ အေျခအေနမ်ားကုိ ပံ့ပုိးေပးမႈမ်ား မရွိသျဖင့္ ရာခုိင္ႏႈန္းျပည့္ ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိေသးေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။ ဤအဖြဲ႔သည္ မူးယစ္ေဆးဝါး သုံးစြမ ဲ ႈ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးကုိ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ လား႐ႈိ၊ မူဆယ္ၿမိဳ႕တြင္ 3D Fund အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ အဓိက ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ Global Fund ေခၚ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြ႔ႀဲ ကီးက HIV/AIDS ၊ တီဘီႏွင့္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းရာႏွင့္ခ်ီ၍ ကူညီရန္ လ်ာထားသည္။ စစ္အစိုးရ၏ တင္းက်ပ္သည့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္းက အကူအညီရပ္တန္႔ခဲ့ရာမွ ျပန္လည္ေပးအပ္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေတာင္ႏွင့္ ေတာင္အာရွေဒသတြင္ HIV ပိုးရွိေနသူ ေလ်ာ့နည္းသြားၿပီး ၂၀၀၈ စာရင္းအရ ၃ ဒႆမ ၈ သန္းခန္႔ ရွိေၾကာင္း UNAIDS က ထုတ္ျပန္ထားၿပီး အာရွတိုက္တခုလံုးတြင္ AIDS ဆက္စပ္ေရာဂါျဖင့္ ေသဆံုးသူ ၃ သိန္း ၃ ေသာင္း ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ တကမၻာလံုးတြင္မူ HIV ပိုး ရွိသူ ၃၃ သန္းေက်ာ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ အသစ္ကူးစက္သူ ၂ သန္းေက်ာ္ ရွိသည္။ ယမန္ႏွစ္က AIDS ဆက္စပ္ေရာဂါျဖင့္ ေသဆံုးသူ ၂ သန္းခန္႔ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ (ကိုဝိုင္း တည္းျဖတ္သည္။)
အတိုက္အခံ အမ်ဳိးသမီး ၄ ဦးကို စဲခ ြ ်က္တင္ ျမင့္ေမာင္ အဂၤါေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 01 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 18 နာရီ 21 မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ)။
။ သံဃာေတာ္မ်ားကို ဆြမ္းကပ္ၿပီးအျပန္ အာဏာပိုင္မ်ားက ဖမ္းဆီးခဲ့သည့္ ရန္ကုန္မွ အတိုက္အခံ အမ်ဳိးသမီး ၄ ဦးကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဆူပူေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္မႈျဖင့္ တရား႐ံုးက
ယမန္ေန႔တင ြ ္ စြဲခ်က္တင္လိုက္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တိုဘာ ၃ ရက္ (သီတင္းကြ်တ္ လျပည့္ေန႔) တြင္ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ရွိ မေကြး ပရိယတၱိ စာသင္တုိက္တြင္ ဆြမ္းကပ္ၿပီး ျပန္လာခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ေဒၚေနာ္အုန္းလွ အပါအဝင္ အမ်ဳိးသမီး ၄ ဦးကို အင္းစိန္ေထာင္တြင္းရွိ အေရွ႕ပိုင္းခ႐ိုင္ တရား႐ံုးက ယခုလို စဲြဆိုလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ “မေကြး ပရိယတၱိ စာသင္တိုက္မွာ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ကို ကမၼဝါစာရြက္ ၄၂ ခုကို ကပ္လႉခဲ့တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ စြဲခ်က္တင္တယ္။ အဲဒီ စာရြက္ဆက္ကပ္တဲ့ဟာကို ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဆူပူေအာင္ လုပ္တယ္ဆိုၿပီး ေဒၚေနာ္အုန္းလွကုိ တရားစြတ ဲ ယ္။ က်န္တ့ဲ ၃ ေယာက္က စာရြက္စာတမ္း မမိဘူး။ ဒါေပမဲ့ အတူတူ သြားခဲ့တဲ့အတြက္ သူတို႔ကိုလည္း ပုဒ္မ ၅ဝ၅ (ခ) တပ္ထားတယ္” ဟု သူတို႔၏ ေရွ႕ေနျဖစ္သူ ဦးေက်ာ္ဟိုးက ေျပာသည္။ “အဲဒီလို ဆက္ကပ္တယ္၊ မကပ္ဘူးဆိုတာကို မေကြး ပရိယတၱိစာသင္တိုက္ ဆရာေတာ္ ဦးပါေမာကၡကိုယ္တိုင္ သက္ေသပါတာလည္း မဟုတ္ဘူးေလ။ ကမၼဝါစာက ဘုရားေဟာတဲ့ စာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုစာကို ဆရာေတာ္ကို ကပ္လႉ႐ံုန႔ပ ဲ ဲ ဥပေဒ က်ဴးလြန္စရာ မရွိဘူး။ ဥပေဒ က်ဴးလြန္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ မယူဆဘူး။ ဒီကမၼဝါစာကို ဆရာေတာ္ကို တကယ္ ကပ္တယ္၊ မကပ္ဘူးဆိုတာကို အမႈတြဲမွာ ခိုင္ခိုင္လံုလံု မေပၚေပါက္ဘူး” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။ ေဒၚေနာ္အုန္းလွ (ေမွာ္ဘီ)၊ မျမင့္ျမင့္စန္း (ဒလၿမိဳ႕နယ္)၊ မခ်ဳိခ်ဳိလင ြ ္ (သဃၤန္းကြ်န္း) ႏွင့္ မခ်ဳိ (ေတာင္ဒဂံု) တို႔သည္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေရႊတိဂံုဘုရားတြင္ ဆုေတာင္းပဲမ ြ ်ား ျပဳလုပ္ေနသူမ်ားျဖစ္သည္။ ေအာက္တိုဘာလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ရဲက ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သာြ းၿပီး စစ္ေၾကာေရးစခန္းတြင္ စစ္ေဆးကာ အင္းစိန္ေထာင္သို႔ ပို႔ေဆာင္ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခ့သ ဲ ည္။ ထို႔ေနာက္ သူတို႔ ၄ ဦးကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဆူပူေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္မႈ - ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) ျဖင့္ ရဲက တရားလိုအျဖစ္ တရားစြဲခ့ျဲ ခင္း ျဖစ္သည္။ စတင္ဖမ္းဆီးခဲ့သည့္ သီတင္းကြ်တ္ လျပည့္ေန႔တင ြ ္ ျပည္တင ြ ္းရွိ လွ်ဳိ႕ဝွက္စာြ ဖဲ႔စ ြ ည္းထားေသာ သံဃာ အဖဲြ႔အစည္းအခ်ဳိ႕က စစ္အစိုးရကို ပတၱနိကုဇၨန ကံေဆာင္ပဲြဟူသည့္ စစ္အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ အဆက္အဆံမျပဳရန္ ႏုိင္ငံတဝွမ္းရွိ သံဃာေတာ္မ်ားကို ေတာင္းဆိုတိုက္တြန္းထားခဲ့ၾကသည္။ သံဃာအဖဲြ႔မ်ားက မတရား ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားေသာ သံဃာေတာ္မ်ားကို ျပန္လႊတ္မေပးပါက ထိုကဲ့သို႔ ကံေဆာင္သာြ းမည္ဟု ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခဲ့ၾကသည္။ အတိုက္အခံ အမ်ဳိးသမီး ၄ ဦး၏ အမႈရက္ခ်ိန္းကို ယခုလ ၇ ရက္ေန႔သို႔ တရား႐ံုး တရားသူႀကီး ဦးေအာင္သိန္းက ထပ္မံ ခ်ိန္းဆိုလိုက္သည္။ (ရဲရင့္ေအာင္ တည္းျဖတ္သည္။)
ရဲတိုင္းမႉးသစ္လက္ထက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လံုၿခံဳေရး ပိုမိုတင္းက်ပ္လာ မ်ဳိးသိဏ္း အဂၤါေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 01 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 18 နာရီ 02 မိနစ္
ရန္ကုန္ (မဇၥ်ိမ)။
။ ရန္ကုန္ ရဲတိုင္းမႉးအသစ္ ရဲမႉးၾကီးေအာင္ႏိုင္သူ လက္ထက္တင ြ ္ လံုၿခံဳေရးမ်ား ယခင္ကထက္ ပိုမိုတင္းက်ပ္လာေၾကာင္း ေဒသလံုၿခံဳေရးအတြက္ ပူးတြဲတာဝန္ယူရသည့္ ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္
ရပ္ကြက္ အာဏာပိုင္အဖြ႔ဲမ်ား အဆိုအရ သိရသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ စက္တင္ဘာလေႏွာင္းပိုင္းတြင္ တိုင္းရဲမႉးၾကီးရာထူးမွ ထုတ္ပယ္ျခင္းခံရေသာ ရဲမႉးၾကီးဝင္းႏိုင္၏ ေနရာတြင္ အစားထိုးဝင္ေရာက္လာသည့္ ရဲတိုင္းမႉးအသစ္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ ညပိုင္းဧည့္စာရင္း စစ္ျခင္းႏွင့္ လမ္းဆံုလမ္းခြမ်ားတြင္ ယာဥ္မ်ား ရပ္တန္႔စစ္ေဆးျခင္းမ်ား ပိုမိုျပဳလုပ္လာရေၾကာင္း အဆိုပါ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ဆိုသည္။ “စစ္တာက ယာဥ္စစ္န႔ဲ ဧည့္စစ္ ႏွစ္မ်ဳိးပဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကို ပံုမွန္စစ္န႔ဲ အထူးစစ္ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးထပ္ခြဲထားတယ္။ ယာဥ္စစ္မွာ ပိတ္ဆို႔၊ ဝိုင္းၾကီးပတ္ဆိုၿပီး စစ္ေဆးပံုေတြ ခြဲထားတာ ရွိေသးတယ္” ဟု လသာၿမိဳ႕နယ္မွ ရယက အဖြ႔ဝ ဲ င္တဦးက ေျပာသည္။ အထူးစစ္ဟူေသာ စစ္ေဆးမႈတင ြ ္ ၿမိဳ႕နယ္အသီးသီးရွိ လံုၿခံဳေရး အဖြ႔အ ဲ စည္းမ်ားႏွင့္ မပတ္သက္သည့္ အျခားဌာနဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္းမ်ားကိုပါ ဖိအားေပးပါဝင္ေစေၾကာင္း သိရသည္။ “ဒီရဲတိုင္းမႉးလက္ထက္မွာ လံုၿခံဳေရးကို အရမ္းဂ႐ုစိုက္သာြ းတယ္။ အထူးစစ္ဆိုရင္ ရယက (ရပ္ကြက္ေကာင္စီ)၊ မယက (ၿမိဳ႕နယ္ေကာင္စီ)၊ ရဲနဲ႔ စရဖ (စစ္ဖက္ဆုိင္ရာ လံုၿခံဳေရး) ေတြ တင္မကဘူး ပညာေရး၊
က်န္းမာေရး၊ ဆက္သြယ္ေရး ဌာနေတြအကုန္လံုးက ပါလာရတယ္။ ဌာနေတြက စာေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ညဂ်ဴတီက်တဲ့သူပဲျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္ေတာ့ မျဖစ္မေနပါရတယ္။ အီးပီစီ (လွ်ပ္စစ္႐ံုး) ကလည္း လိုက္ရတယ္။ မလိုက္ရင္ ေနာက္ေန႔ ထုေခ်လႊာတင္ရတယ္ဗ်” ဟု အဆိုပါ ရယက အဖြ႔ဝ ဲ င္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း စစ္ေဆးေရးအတြက္ ဝန္ထမ္း ၂ ဦး ထည့္ေပးလိုက္ရေၾကာင္း ေျပာၾကားၿပီး၊ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္ လွ်ပ္စစ္႐ုံးကလည္း မယကမွ စစ္ေဆးေရးအတြက္ ဝန္ထမ္းမ်ား လာေခၚမည္ဟု ၿပီးခဲ့သည့္ လအတြင္းက အေၾကာင္းၾကားခဲ့သည္ဟု ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္ လွ်ပ္စစ္႐ုံးမွ တာဝန္ရွိသူတဦးက ဆိုသည္။ အင္းစိန္ေဆး႐ုံၾကီးမွ ေအာက္ေျခဝန္ထမ္းမ်ားကို ရယက တာဝန္ရွိသူမ်ားက စစ္ေဆးေရးတာဝန္အတြက္ စက္တင္ဘာလမွစတင္ကာ လာေရာက္ေခၚေဆာင္ေနေၾကာင္း ေဆး႐ုံဝန္ထမ္းမ်ားက ေျပာသည္။ ပံုမွန္ဧည့္စစ္ျဖင့္ ဧည့္စာရင္းစစ္ေဆးရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကက ြ ္မ်ားမွ ရယကမ်ားက မိမိတို႔ ရပ္ကြက္အတြင္း အနည္းငယ္သာ စစ္ေဆးၾကသျဖင့္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ မျဖစ္ရေသာ္လည္း အထူးစစ္ စစ္ေဆးရာတြင္ ဧည့္စာရင္းတိုင္ၾကားထားျခင္း မရွိပါက ေထာင္ဒဏ္ ၁၄ ရက္အထိ ခ်မွတ္ေၾကာင္း သိရသည္။ “နယ္က တူႏွစ္ေယာက္လာတာ ဧည့္စာရင္း မတိုင္မိဘူး။ လာစစ္တ့ဲ လူေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ ရပ္ကြက္က လူေတြ ေျပာေပးတာလည္း မရဘူး။ ၿမိဳ႕နယ္႐ံုးကို ညၾကီးမင္းၾကီး လိုက္သြားရတယ္။ က်ေနာ္နဲ႔အတူတူ ေနာက္ထပ္ ၃ ေယာက္ ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး တပ္က မိတ္ေဆြ ဗိုလ္မႉးၾကီးတေယာက္ ဖုန္းနဲ႔ အာမခံေပးမွ က်ေနာ့္ကို ျပန္လႊတ္လိုက္တယ္။ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေယာက္လည္း ျပန္လြတ္လာတယ္။ တေယာက္ကိုေတာ့ ေထာင္ ၁၄ ရက္ ခ်လိုက္တယ္လို႔ သိရပါတယ္” ဟု ေအာက္တိုဘာ လကုန္ပိုင္းက အထူးစစ္ ဧည့္စာရင္းစစ္ခံခဲ့ရသည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္တြင္ ေနထိုင္သူတဦးက မဇၥ်ိမကို ေျပာဆိုသည္။ ယခင္က အထင္ကရ လမ္းမၾကီးမ်ား၌ ယာဥ္မ်ားကို ရပ္တန္႔ရွာေဖြ စစ္ေဆးျခင္းမ်ဳိး မရွိေသာ္လည္း ယခုအခါ အင္းစိန္လမ္းမ၊ ျပည္လမ္းမ၊ အထက္ ၾကည့္ျမင့္တိုင္လမ္း စေသာ ေနရာမ်ားတြင္ပါ ယာဥ္မ်ား ရွာေဖြစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္လာၿပီး စစ္ေဆးသည့္ အဖြ႔တ ဲ ဖဲ႔တ ြ င ြ ္ အဖြ႔ဝ ဲ င္ ၂ဝ မွ ၃ဝ ဦးအၾကား ပါရွိသည္။ အခ်ိန္မေတာ္ မၾကာခဏ ဧည့္စာရင္းစစ္မႈေၾကာင့္ အမ်ားျပည္သူ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ၾကရသကဲ့သို႔ ၿမိဳ႕နယ္အသီးသီးရွိ ယာဥ္သြားလမ္းမ်ားတြင္ စရဖ ၊ မီးသတ္ႏွင့္ ရပ္ကြက္ တာဝန္ရွိသူမ်ား ပါဝင္ေသာ အုပ္စုမ်ားက ယာဥ္မ်ား ရပ္တန္႔ရွာေဖြၾကျုခင္းေၾကာင့္ ညပိုင္းသြားလာသည့္ ယာဥ္မ်ား အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေနၾကသည္။ “ဓာတ္မီးတဝင္းဝင္းနဲ႔ ကားတစီးလံုး ထိုးရွာလိုက္၊ ေနာက္ဖံုး ဖြင့္ျပရလိုက္န႔ဲ တခါအစစ္ခံရရင္ ၁ဝ မိနစ္ေလာက္ ၾကာတယ္။ ခရီးသည္ေတြပါရင္ အရမ္းအားနာဖို႔ ေကာင္းတယ္” ဟု ညပိုင္း အငွားယာဥ္ေမာင္းႏွင္သူ တဦးက ဆိုသည္။ “ပံုမွန္စစ္က စတိသေဘာ ကားနံပါတ္မွတ္၊ နာမည္ေမး႐ံုပါပဲ။ အထူးစစ္ဆိုရင္ေတာ့ အပိတ္အဆို႔ လမ္းေဘးေတြဘာေတြခ်ၿပီး၊ လိုင္စင္ယူၾကည့္တာ၊ ကားကူရွင္ေအာက္ေတြရွာတာ၊ ကားေနာက္ဖံုး ဖြင့္ၾကည့္ရတာမ်ဳိးေတြ လုပ္ရပါတယ္။ ေဖာက္ခေ ဲြ ရးသမားနဲ႔ ပတ္သက္တာမ်ဳိးေတာ့ မၾကံဳဖူးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကားခိုးမႈေတာ့ မိဖူးတာရွိတယ္” ဟု လသာၿမိဳ႕နယ္မွ ဒုရဲအုပ္တဦးက ေျပာသည္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ညပိုင္းတိုင္ မျဖစ္မေန သြားလာရသည့္ ယာဥ္မ်ားက ပံုမွန္စစ္ေဆးေလ့ရွိေသာ ေနရာမ်ားကို ေရွာင္ကြင္း၍ သြားလာေလ့ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ “သူတို႔စစ္တာက ဒီေနရာဆို ဒီေနရာပဲေလ။ ဥပမာ အင္းစိန္လမ္းမွာဆိုရင္ ဆင္ေရတြင္းနားမွာ တဖြဲ႔စစ္တယ္။ ျပည္လမ္းမွာဆို ေျမနီကုန္း၊ စိန္ဂြ်န္းနဲ႔ ဘုန္းၾကီးလမ္းထိပ္ေတြမွာ သူတို႔အဖြဲ႔ေတြ ရွိတယ္။ စကားလည္း မေျပာခ်င္၊ အခ်ိန္လည္း မဖင့္ခ်င္ေတာ့ ရွိတတ္တ့ဲ ေနရာေတြကို ေရွာင္ၿပီး တျခားလမ္းက ပတ္ၿပီးေမာင္းလိုက္တယ္” ဟု တကၠစီ အငွားယာဥ္တစီးက ဆိုသည္။ “အခါၾကီးရက္ၾကီးေတြဆိုရင္ တရပ္ကက ြ ္၊ တၿမိဳ႕နယ္ကို ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ဆိုၿပီး အင္အားေတာင္းတာ ရွိတယ္။ လူနည္းရင္ေတာ့ ရပ္ကြက္႐ံုးက တေယာက္ႏွစ္ေယာက္ လိုက္သြားတယ္။ တခါတေလ လူမ်ားရင္ေတာ့ အႏွိပ္ခန္းတို႔၊ လၻက္ရည္ဆိုင္တို႔က လူေတြကို ထည့္ေပးလိုက္ရတယ္။ သူတို႔အတြက္ စားဖို႔ေသာက္ဖို႔နဲ႔ လၻက္ရည္ဖိုးကေတာ့ ရပ္ကြက္က ေပးရပါတယ္” ဟု ရယက အဖဲြ႔ဝင္တဦးက ဆိုသည္။ တစီးလွ်င္ လက္နက္ကိုင္စစ္သား အေယာက္ ၃ဝ ဝန္းက်င္ခန္႔ပါေသာ စစ္ကားၾကီးမ်ားကိုလည္း ၆ စီးတြဲ ၇ စီးတြဲ အုပ္စုလိုက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း ညပိုင္းမ်ားတြင္ ေတြ႔ေနရေၾကာင္း အငွားယာဥ္ေမာင္းမ်ားက ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္ကားမ်ားမွာ ယင္းတို႔ဘာသာ သီးသန္႔လွည့္လွည္ျခင္း၊ အုပ္စုဖြဲ႔ရပ္နားေနျခင္းမ်ဳိးသာ ရွိၾကၿပီး ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔ျခင္း၊ စစ္ေဆးေမးျမန္းျခင္း မရွိေၾကာင္း သိရသည္။ “တျခားဌာနဆိုင္ရာ အဖြ႔ေ ဲ တြကို ေခၚထားတာက ျပႆနာျဖစ္ရင္ သက္ေသအေနနဲ႔ေရာ၊ ဆြသ ဲ င ြ ္းလို႔ ရေအာင္ပါ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ရဲမႉးဝင္းႏိုင္တုန္းကလို ေအာက္ကေန ျပႆနာျပန္တက္လာတာမ်ဳိး ေရွာင္ခ်င္လို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ စစ္ကားေတြကေတာ့ အင္အားျပထား႐ံုသက္သက္ပါပဲ။ ပံုမွန္ အေျခအေနမွာ ၿမိဳ႕လံုၿခံဳေရးကို ရဲကပဲ ကိုင္ပါတယ္။ တပ္နဲ႔အၿမဲ ထိပ္တိုက္ေပးမေတြ႔တဲ့ သေဘာပါပဲ” ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ဂ်ာနယ္အယ္ဒီတာ တဦးက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လံုၿခံဳေရး အေျခအေနႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သံုးသပ္ေဝဖန္သည္။ ရဲမႉးၾကီးဝင္းႏိုင္ ရာထူးမွ ထုတ္ပယ္ခံခ့ဲရၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ ခ႐ိုင္ရဲမႉး ျဖစ္သည့္ ရဲမႉးၾကီး ေအာင္ႏိုင္သူမွာ ရန္ကုန္တိုင္း ရဲမႉးၾကီး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ရဲမႉးၾကီးဝင္းႏုိင္ကို လာဘ္စားမႈမ်ား၊ တရားမဝင္ ဇိမ္ခန္းဖြင့္လွစ္မႈမ်ား အပါအဝင္ ျပည္ထေ ဲ ရးဌာနတြင္း ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးထားသည္ဟူေသာ စြပ္စဲြေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိေနၿပီး၊ ယခုအခါ သူ႔ကို အင္းစိန္ေထာင္တြင္း၌ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားေၾကာင္း သိရသည္။ (ဆလိုင္းဟံသာစန္း သတင္းအခ်က္အလက္ ျဖည့္စက ြ ္သည္။ ရဲရင့္ေအာင္ တည္းျဖတ္သည္။)
ရန္ကုန္ဝန္ထမ္းမ်ား ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ စီးနင္းခြင့္ မရွိေတာ့ ေက်ာ္သိခၤ အဂၤါေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 01 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 18 နာရီ 08 မိနစ္
မဇၥ်ိမ (ခ်င္းမိုင္)။
။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ စည္ပင္သာယာ နယ္နိမိတ္အတြင္း ဌာနဆိုင္ရာ ဝန္ထမ္းအမ်ားစုအား ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ စီးနင္းအသံုးျပဳခြင့္ ပိတ္ပင္ေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕နယ္
ရဲတပ္ၾကပ္တဦးထံမွ သိရသည္။ “အဲဒီအေၾကာင္းကို ထုတ္ျပန္ထားတာ ႐ွိတယ္။ ရဲဌာနေတြလည္း စီးခြင့္ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ အဲဒီထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕နယ္ ဦးစီးမႉး႐ံုးမွာ ကပ္ထားပါတယ္” ဟု အမည္မေဖာ္လိုသူ ရဲတပ္ၾကပ္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ နီးစပ္သည့္ ရန္ကုန္႐ွိ လူငယ္ဖံ႔ၿြ ဖိဳးေရးအဖြ႔ဲမွ အမႈေဆာင္တဦးကမူ ပိတ္ပင္ခံရမႈတင ြ ္ လွ်ပ္စစ္ဝန္ႀကီးဌာနမွ ဝန္ထမ္းမ်ား မပါဝင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ “ရန္ကုန္ဧရိယာအတြင္းမွာ အစီး ၅၀ ပဲ ခြင့္ျပဳထားတယ္။ လွ်ပ္စစ္ဌာနကေတာ့ အဓိကပဲ။ ရဲဌာနေတြ ေတာင္မပါဘူး” ဟု သူက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔မွ စတင္၍ ဆိုင္ကယ္ စီးနင္းခြင့္ ပိတ္ပင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ပို႔ေဆာင္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားသည္ဟု ယေန႔ထုတ္ ဆင္ဟြာသတင္းတြင္လည္း ပါ႐ွိသည္။ မလိုက္နာလ်င္ ဆိုင္ကယ္မ်ားအား ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ပစၥည္းအျဖစ္ သိမ္းယူသာြ းမည္ဟုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ယခုကဲ့သို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း၌ ဆိုင္ကယ္စီးနင္းခြင့္ ပိတ္ပင္ျခင္းသည္ ဒုတိယအႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး၊ ျပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဇူလိုင္လမွစ၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္း၌ သာမန္အရပ္သားမ်ားအား ဆိုင္ကယ္ စီးခြင့္ပိတ္ပင္ခ့ေ ဲ သာ္လည္း ရန္ကုန္ျပင္ပ႐ွိ ၿမိဳ႕နယ္ ၁၄ ၿမိဳ႕နယ္၌မူ ခြင့္ျပဳထားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ နယ္ၿမိဳ႕မ်ား၌လည္း ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ သာမန္အရပ္သားမ်ား ဆိုင္ကယ္စီးခြင့္ ရွိေနေသးသည္။ တႏုိင္ငံလံုး၌ ယခုႏွစ္တင ြ ္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္အေရအတြက္မွာ ၂ သန္းေက်ာ္ ရွိၿပီး အေရအတြက္၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္မွာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ကုန္းလမ္းပို႔ေဆာင္ေရး စီမခ ံ န္႔ခြဲမႈဌာန၏ စာရင္းအရ ဆင္ဟာြ က ေဖာ္ျပသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲတြင္ လတ္တေလာ ဆိုင္ကယ္စီးသူ အမ်ားစုမွာ ရဲတပ္ဖ႔ဲြဝင္မ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္း လူငယ္ဖြံ႔ ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔မွ အမႈေဆာင္က ေျပာသည္။ ယာဥ္စည္းကမ္းေဖာက္ၿပီး မၾကာခဏ ယာဥ္တိုက္မႈမ်ားျဖစ္ပာြ းေသာေၾကာင့္ ယင္းသို႔ ပိတ္ပင္ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာနကို ကိုးကား၍ ဆင္ဟြာသတင္းက ေရးသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ စည္ပင္သာယာ နယ္နိမိတ္အတြင္း၌ စီးနင္းေနေသာ ဌာနဆိုင္ရာေပါင္းစံုမွ ဆိုင္ကယ္ အစီး ၁၀၃၅ ႐ွိၿပီး၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ဆန္းမွ ေအာက္တိုဘာလအထိ ရန္ကုန္နယ္နိမိတ္ အတြင္း၌ ဆိုင္ကယ္ မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၁၀ ဦး႐ွိေၾကာင္း သိရသည္။ ယခုႏွစ္ ပထမ ေျခာက္လပတ္ အတြင္း၌ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္း ျဖစ္ပာြ းေသာ ေမာ္ေတာ္ကား တိုက္မႈ ၄၆၉ မႈတင ြ ္ ေသဆံုးသူ ၁၀၉ ဦးရွိၿပီး ဒဏ္ရာရသူ ၈၆၁ ေယာက္႐ွိေၾကာင္း ယာဥ္စည္းကမ္း ထိမ္းသိမ္းေရးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ကိုးကား၍ ဆင္ဟာြ သတင္းက ယေန႔ ေဖာ္ျပထားသည္။ (ကိုဝိုင္း တည္းျဖတ္သည္)
သတင္းမွားမ်ားႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ေဆာင္းပါး ေဇာ္မင္း (လူ႔ေဘာင္သစ္) အဂၤါေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 01 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 13 နာရီ 46 မိနစ္
က်ေနာ္တို႔ ငယ္ငယ္တုန္းကစလို႔ အခုအခ်ိန္အထိ သတင္းမွားမ်ား၊ သတင္းထိန္ခ်န္ျခင္းမ်ားႏွင့္ ေနထုိင္ၾကီးျပင္းလာခဲ့ၾကရသည္။ အခုကာလကေတာ့ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ ဒီမိုကေရစီ စကားလံုးက ထိပ္ဆံုးမွာ ေနရာယူထားသည္။ ဒီမိုကေရစီေခတ္ကို သြားၾကမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ပတ္သက္စပ္လ်ဥ္းေသာ အေျပာအဆို၊ အေရးအသား၊ ေၾကညာခ်က္မ်ား၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား ဆတက္ထမ္းပိုး တိုးတက္မ်ားျပားလာေနသည္ကိုလည္း ေတြ႔ႏုိင္သည္။ ဒါကေတာ့ ေကာင္းသည့္အခ်က္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုေကာင္းသည့္ အခ်က္မ်ားထဲတင ြ ္ သတင္းမွားမ်ား၊ ထိန္ခ်န္မႈမ်ား ပါေနသည္။ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြကို မေျပာမီ ငယ္ငယ္တုန္းက ေန႔တဓူဝ ၾကားသိေနခဲ့ရပံုမ်ားကို ေျပာလိုသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၃ဝ ေက်ာ္တုန္းက ရပ္ကြပ္ထဲတင ြ ္ လူၾကီးတဦးက က်ေနာ္တို႔ကေလးမ်ားကို ေျပာဖူးတာတခု အမွတ္ရသည္။ ဇာတ္လမ္းက ဒီလို။ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ထုိင္းအမ်ဳိးသမီးတဦးႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ေနေသာ ျမန္မာအမ်ဳိးသားတဦးသည္ တကၠစီေမာင္း၍ အသက္ေမြးသည္။ သူ႔တကၠစီကား ေရွ႕မွန္တြင္ ျမန္မာဘာသာစကားျဖင့္ 'ေအာင္ေဇယ်' ဟု သေဘၤာေဆးျဖင့္ ေရးထားသည္ဟု ဆိုသည္။ ဤသို႔ ေရးထားျခင္း၌ အေၾကာင္းကေတာ့ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္ (ယာဥ္ထိန္းရဲ) မ်ား ပုိက္ဆံေတာင္းျခင္းမွ လြတ္ကင္းရန္ဟု ဆိုျပန္သည္။ ထိုသူ၌ တကၠစီကုိ ပုိက္ဆံေတာင္းရန္တားေသာ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္သည္ မွန္ေပၚတြင္ ေရးထားေသာ 'ေအာင္ေဇယ်' ဟူေသာ ျမန္မာစာလံုးကို ေတြ႔ေတြ႔ခ်င္း အေတာ္ေလးၿဖံဳသြားသည္ဟု ဆိုျပန္သည္။ ထို႔အတြက္ ပုိက္ဆံမေတာင္းေတာ့ဘဲ လႊတ္လုိက္ရသည္ဟု ေျပာသည္။ ဘာျဖစ္လို႔လဆ ဲ ိုေတာ့ အေလာင္းဘုရားဟု ျမန္မာသမုိင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ ရွင္ဘုရင္ ဦးေအာင္ေဇယ်ကို ထုိင္းပုလိပ္မ်ား သိပ္ေၾကာက္ေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။ ဦးေအာင္ေဇယ်ကို ေၾကာက္ရေသာ အေၾကာင္းက အယုဒၶယၿမိဳ႕ေတာ္ကို တုိက္ခုိက္ဖ်က္ဆီး ေအာင္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ဟု ရွင္းျပသည္။ က်ေနာ္တို႔ ကေလးမ်ားကေတာ့ ဇာတိမာန္မ်ားေၾကာင့္ ဝမ္းသာလုိက္သည့္ျဖစ္ျခင္း။ ယိုးဒယားေတြ၊ ထုိင္းလူမ်ဳိးေတြက ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြကို အခုအထိ ေၾကာက္ၾကရတယ္ေပါ့။ ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး ဆိုတာကိုေတာ့ ငယ္စဥ္အခ်ိန္က ခြျဲ ခမ္းစိတ္ျဖာျခင္း မျပဳႏုိင္ခ့ပ ဲ ါ။ ထုိင္းပုလိပ္ေတြဟာ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ေရးထားေသာ ကားမွန္ေပၚက 'ေအာင္ေဇယ်' ဆိုသည့္ စကားလံုးကို ဖတ္တတ္သလား၊ မဖတ္တတ္ဘူးလား ဆိုတာလည္း ဂ႐ုမစုိက္မိခ့။ဲ အခုလက္ေတြ႔ဘဝ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေနလာတာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရိွပါၿပီ။ အကယ္၍ ျမန္မာလူမ်ဳိး တကၠစီသမားတဦးက ထုိင္းေျမၾကီးေပၚမွာ အဲသလိုလုပ္ရင္ ထုိင္းပုလိပ္ေတြက ေအာင္ေဇယ်ဆိုတဲ့ နာမည္ကို ေၾကာက္မလား၊ မေၾကာက္လား ဆိုတာေတာ့ အခုလက္ရိွ ထုိင္းႏုိင္ငံတင ြ ္ ေနထုိင္ေနေသာ ျမန္မာျပည္သား အားလံုးအသိပင္။ ထိုသတင္းမွားကို က်ေနာ္တို႔ ကေလးမ်ားက ဝမ္းသာအားရ ရိွခဲ့ဖူးသည္။ ယံုလည္း ယံုၾကည္ခ့ၾဲ ကသည္။ ထိုင္းဆိုတာ ငယ္ႏုိင္ပါဆိုသည့္ အေတြးေၾကာင့္ ဆိုရင္လည္း မမွား။ က်ေနာ္တို႔ သမိုင္းစာအုပ္မ်ားကလည္း ထုိင္းႏုိင္ငံကို ေရွးတုန္းက ဘယ္လိုဘယ္ပံု အၾကိမ္ၾကိမ္ ေအာင္ျမင္ခ့တ ဲ ယ္လို႔ ကေလးေတြကို ေက်ာင္းမွာ သင္ထားတာကလည္း တဖက္မွာ ရိွေနတာကိုး။ ဒါကို အမီွျပဳၿပီး မာန္တက္ခဲ့ၾကတယ္ဆိုလည္း မမွားပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ကေလးဘဝက ျမန္မာေတြဆိုရင္ ထုိင္းေတြက ထုိင္းေျမၾကီးေပၚမွာေတာင္ ေၾကာက္ၾကရတယ္ဆိုတာကို ျဖစ္ႏုိင္မျဖစ္ႏိုင္ မစဥ္းစားဖူးခဲ့။ မာန္ေတြ တက္ခ်က္ကေတာ့ အဲသလို။ သတင္းမွားေတြကို ႐ိုက္သင ြ ္းခံခဲ့ရတဲ့ အက်ဳိးဆက္လို႔ ဆိုႏုိင္သည္။ ယိုးဒယားကို ဘယ္အခ်ိန္ တက္သိမ္းသိမ္း ရသည္ဟူေသာ အစြက ဲ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို အသာထား ျမန္မာအရပ္သူ အရပ္သားမ်ား အၾကားတြင္ေတာင္ ရိွခဲ့သည္။ ေနာက္ဇာတ္လမ္းတခုကေတာ့ ျမန္မာဘုရင္ေတြ အာသံတို႔၊ မဏိပူရတို႔ကို မၾကာခဏ စစ္ႏုိင္ေလ့ရိွခဲ့သည့္ သမုိင္းေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာဘုရင္ေတြ စစ္ႏုိင္ေတာ့ သူတို႔အလိုက် ဘုန္းဘယ္ေလာက္ၾကီးေၾကာင္း တင္ျပဖို႔ နန္းေတာ္တင ြ ္းက ပညာရိွ စာေရးဆရာမ်ားက အာသံႏုိင္ေမာ္ကြန္း၊ မဏိပူႏုိင္ေမာ္ကြန္းေတြ ေရးသားၿပီး ဘုရင္ေတြကို ဆက္သရသည္။ ထိုစဥ္က ဘုရင္ပုိင္ သတင္းစာေတြ၊ ဂ်ာနယ္ေတြ မရိွေသးတာ ေတာ္ေတာ့သည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ဘယ္ေလာက္မ်ား ေဖာင္းေဖာင္းျမည္ေအာင္ ေရးၾကဦးမလဲ မသိ။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ေဆာင္းတြင္းကာလတခုမွာ က်ေနာ္ မဏိပူရျပည္နယ္ အင္ဖားၿမိဳ႕တြင္ ေခတၱေနထုိင္ခဲ့ဖူးသည္။ ရံဖန္ရံခါ အင္ဖားတကၠသိုလ္ ေမာ္ကန ြ ္းထိန္း ပါေမာကၡႏွင့္ စကားလက္ဆံု ေျပာျဖစ္သည္။ တၾကိမ္တြင္ က်ေနာ္က သူ႔ကို ေမးသည္။ အခုလက္ရိွ မဏိပူရျပည္နယ္တြင္ ကသည္းလူမ်ဳိး (မဏီပူရီ) လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရိွသလဲဟု ျဖစ္သည္။ ပါေမာကၡၾကီးက လက္ရိွတြင္ ၂ သန္းစြန္းစြန္းခန္႔ ရိွသည္ဟု တြက္ျပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာဘုရင္မ်ား လက္စြမ္းျပခဲ့ေသာ လြန္ခ့သ ဲ ည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝဝ-၃ဝဝ ေလာက္တုန္းက မဏိပူရ ၿမိဳ႕ျပႏုိင္ငံငယ္ေလးမွာ အလြန္ဆံုးရိွလွ လူဦးေရ ၁ သိန္း၊ ၂ သိန္းခန္႔သာ ရိွႏုိင္သည္ဟုသာ အၾကမ္းဖ်ဥ္းသေဘာ စဥ္းစားမိသည္။ ထိုလူဦးေရတြင္ အမ်ဳိးသမီး၊ ကေလးႏွင့္ သက္ၾကီးရြယ္အိုမ်ားကို ဖယ္လုိက္ပါက စစ္တုိက္ႏုိင္ေသာ၊ စစ္သားလုပ္ႏုိင္ေသာ လူဦးေရသည္ ဘယ္ေလာက္ရိွမည္နည္း။ ဝုိင္း၍သာ စဥ္းစားၾကပါကုန္။ ကိုယ့္ထက္ လူဦးေရ အဆမတန္နည္းေသာ ႏိုင္ငံငယ္တခုကို စစ္ႏုိင္တာ တကယ္တမ္းမွာ မာန္မတက္ထုိက္ဟု ျမင္မိသည္။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔ သိခဲ့ၾကားခဲ့၊ သင္ခဲ့ရသည္မွာ ျမန္မာဘုရင္မ်ားသည္ ဘုန္းလက္႐ံုး ၾကီးမားေသာေၾကာင့္ မင္းေပါင္းစံုက ေလးစားခန္႔ျငားရသည္ဆိုသည့္ သတင္း အင္ေဖာ္ေမးရွင္းသာ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သမုိင္းတြင္ ျမန္မာဘုရင္မ်ားသည္ ကိုယ့္ထက္အင္အားၾကီးေသာ မဂိုအင္ပုိင္ယာထဲက ၿမိဳ႕ၾကီးၾကီး တၿမိဳ႕ကိုေတာင္မွ မသိမ္းႏုိင္ခ့ဲပါ။ အလားတူ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ မဟာတံတုိင္းၾကီး အေျခထိေရာက္ေအာင္ပင္ စစ္မခ်ီတက္ႏုိင္ခဲ့ပါ။ တ႐ုတ္ဘုရင္ အဆက္ဆက္က ျမန္မာျပည္ကို သူတို႔၏ ဘ႑ာဆက္ နယ္ေျမတခု အျဖစ္သာ အသိအမွတ္ျပဳသည္။ ယိုးဒယားကို ႏုိင္သည္။ အာသံ၊ မဏိပူရကို ႏုိင္သည္။ ရခုိင္ကို ႏုိင္သည္။ မြန္ကို ႏုိင္သည္။ ရွမ္းေစာ္ဘြားေတြကို ႏုိင္သည္။ လာအို (လင္းဇင္း) ကိုလည္း ႏုိင္သည္။ ဘာေၾကာင့္ ႏုိင္သလဲဆိုေတာ့ တုတ္ေခတ္၊ ဓားေခတ္၊ လွံေခတ္မွာ ကိုယ့္ထက္ အင္အားနည္းေသာေၾကာင့္ (သိ)ု႔ အင္အားနည္းေနေသာ အခါတြင္မွသာ ႏုိင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ကုိယ့္ထက္ အင္အားၾကီးေသာ၊ စစ္တုိက္တတ္ေသာ မြန္ဂိုတာတာေတြ ဝင္လာေတာ့ ပုဂံျပည္ၾကီး ပ်က္ရတာကို သင္ခန္းစာယူဖို႔ ေမ့ေနတတ္သည္။ ထိုသို႔ေသာ သတင္း အင္ေဖာ္ေမးရွင္းက်ေတာ့ မိွန္ထားလုိက္သည္။ ေရွးုဘုရင္ေတြရ႕ဲ ဘုန္းလက္႐ံုး အိပ္မက္ထဲမွာ ေနေနရင္း၊ ေနာက္ဆံုး အဂၤလိပ္ဝင္လာေတာ့ တျပည္လံုး သူတပါး လက္ေအာက္မွာ ကိုလိုနီ ျဖစ္ခဲ့ရသည္ မဟုတ္ေလာ။ သို႔ေသာ္ မာန္ကေတာ့ မေလွ်ာ့ေသး။ မေလွ်ာ့ေသးတဲ့ အေၾကာင္းကို ဖက္္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး သမုိင္းေၾကာင္းတြင္ ေတြ႔ရျပန္သည္။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္မ်ားကို စြမ္းစြမ္းတမံ တြန္းလွန္ခ့သ ဲ ူတို႔မွာ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ ဦးေဆာင္ေသာ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္သာ ျဖစ္သည္ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက သမုိင္းသတင္းကို အတင္းအဓမၼ ေရးေစခဲ့သည္။ အျခား အေရးပါေသာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို သမုိင္းတင္ခြင့္မေပးဘဲ ထိမ္ခ်န္ခဲ့သည္။ ျမန္မာသမုိင္းပညာရွင္မ်ားမွာ သမုိင္းကို သမုိင္းလို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ တင္ျပေရးသား ထုတ္ေဖာ္ခင ြ ့္ မရခဲ့။ မရခဲ့သည္မွာ လြတ္လပ္ေရး ရကတည္းက အခုအထိပင္။ လက္ဝအ ဲ ုပ္စုကလည္း ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ႏုိင္ငံေရးအရ သူတို႔ကသာ ဦးေဆာင္ခ့သ ဲ ည္ဟု ဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ မိမိႏွင့္မတည့္သူ အပါအဝင္ အျခားပါဝင္ခဲ့သည့္ ဇာတ္ေကာင္မ်ား၏ က႑ကို ခ်န္လွပ္ထားေလ့ရိွသည္။ သမုိင္းအရ သတင္းေမွာင္ခ်ထားသည့္ သေဘာမ်ဳိးဟု ဆိုႏုိင္သည္။ ေနာက္တခ်က္ကလည္း သမုိင္းပညာရွင္မ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ားအေနျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ကို ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီး ဗမာ့တပ္မေတာ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ေနဝင္းကို ေဝဖန္ခ်င္တာပင္ ဗိုလ္ေနဝင္းလည္း ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္ျဖစ္ေနေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို အားနာၿပီး ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ အားနည္းခဲ့တာေတြအေပၚ ေျပာမထြက္တာေတြ အမ်ားၾကီး ရိွခဲ့ပံုရသည္။ အမ်ဳိးသား ဇာတိမာန္ ထိခုိက္မည္ကိုလည္း စိုးရိမ္ဟန္ ရိွေကာင္းရိွႏုိင္သည္။ ဇာတိမာန္ဆိုတာ လူမ်ဳိးတုိင္း၌ ရိွသည္။ ရိွလည္း ရိွသင့္သည္။ သို႔ေသာ္ မွန္ကန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚကေနသာ တည္ရိွသင့္သည္။ ဇာတိမာန္ဆိုသည္မွာ အနာစိမ္းကို လက္သည္းႏွင့္ဆိတ္သလို ဆိတ္ေနဖို႔ မလိုပါ။ ဂ်ပန္ေတြ ျမန္မာျပည္ကို ထုိင္းႏုိင္ငံမွတဆင့္ ဝင္လာေတာ့ ဂ်ပန္တပ္အင္အား ၃ သိန္းေက်ာ္ ရိွသည္။ အဂၤလိပ္ေတြ အိႏိၵယကို ဆုတ္ေျပးရသည္။ ဂ်ပန္တို႔ရ႕ဲ စစ္ေနာက္ေက်ာပုိင္းကို ဝင္ေရာက္တုိက္ခုိက္ေသာ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ဝင္းဂိတ္၏ ခ်င္းဒစ္ (ျခေသၤ့) ကြန္မင္ဒို ေျပာက္က်ားတပ္မ်ား၏ အခန္းက႑ကို ျမန္မာေက်ာင္းသားတို႔ ေလ့လာခြင့္၊ သိခင ြ ့္မရခဲ့။ မဟာမိတ္ တပ္ေပါင္းစုက ေလေၾကာင္းခ်ီတပ္မ်ား၊ အေျမာက္တပ္မ်ား၊ သံခ်ပ္ကာတပ္မ်ား အလံုးအရင္းျဖင့္ ဂ်ပန္ေတြကို တုိက္ခ့တ ဲ ာ ျမန္မာေက်ာင္းသားတို႔ မသင္ခဲ့ရ၊ မသိခရ ဲ့ ။ မဟာမိတ္ တပ္ေပါင္းစု၏ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ က်ဆံုးခဲ့ရေသာ ျမန္မာျပည္ စစ္မ်က္ႏွာရိွ ဂ်ပန္စစ္သား အေရအတြက္သည္ ၁ သိန္း ၈ ေသာင္းေက်ာ္ ရိွသည္ဟု မဟာမိတ္ စစ္မွတ္တမ္းမ်ားက ဆိုထားသည္။ သို႔ေသာ္ ထုိအခ်က္ကုိ ျမန္မာေက်ာင္းသားတို႔ မသင္ခဲ့ရ။ ဗိုလ္ေနဝင္းလက္ထက္ ေက်ာင္းသင္ခန္းစာမ်ားတြင္ ဗိုလ္မႉးၾကီးဗထူး တဦးကိုသာ ဂ်ပန္ကို ေစာစီးစြာ ေတာ္လွန္သူအျဖစ္ ေက်ာင္းသားမ်ားကို သင္ၾကားေစခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ကို ေစာစီးစြာ ေတာ္လွန္ခဲ့ေသာ ရခုိင္ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းတြင္ မသင္ခ့ရ ဲ ။ ဂ်ပန္တို႔၏ စစ္ေနာက္ေက်ာပုိင္းကို ခ်င္းတပ္မ်ားႏွင့္အတူ ရြပ္ရြပ္ခြ်ံခြ်ံ တုိက္ခုိက္ခဲ့ေသာ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ ေဂၚရခါး၊ ျမန္မာ အစရိွေသာ စစ္သားမ်ားအေၾကာင္း မသင္ခ့ဲရ။ စစ္ေတာင္းျမစ္ဝွမ္း တေလွ်ာက္တြင္ ကရင္ေျပာက္က်ားမ်ား၏ တုိက္ခုိက္မႈေၾကာင့္ ဂ်ပန္စစ္သား ၂ ေသာင္းေက်ာ္ ေခ်မႈန္းခံရသည္ကို ျမန္မာေက်ာင္းသားတို႔ ေက်ာင္းတြင္ မသင္ခ့ရ ဲ ။ အေၾကာင္းကေတာ့ ထိုသူမ်ားမွာ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၏ ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္မွာ မရိွခဲ့ေသာေၾကာင့္ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ႏုိင္သည္။
ဂ်ပန္စစ္မွတ္တမ္းမ်ားအရ ေရာဂါဘယေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ေသာ ဂ်ပန္စစ္သား အေရအတြက္မွာ ၄ ေသာင္းေက်ာ္၊ ၅ ေသာင္းနီးပါး ရိွသည္ဟု သိရသည္။ ဗမာ့တပ္မေတာ္က ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ခဲ့သည္မွာ ၁၉၄၅ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔ ျဖစ္သည္။ မတ္လ ၂ဝ ရက္ေန႔တင ြ ္ အထက္ဘက္မွ တုိက္ခုိက္၍ စံုဆင္းလာေသာ မဟာမိတ္တပ္မ်ားက မႏၲေလးကို သိမ္းထားႏွင့္ၿပီး ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ စစ္မ်က္ႏွာတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲေသာ ဂ်ပန္စစ္သား ၃ သိန္းတြင္ ၅ ေသာင္းခန္႔သာ အသက္ရွင္၍ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ျပန္ေရာက္ခဲ့သည္။ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ ဦးေဆာင္ေသာ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကိုသာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ သင္ေစသည္က သမုိင္းျဖစ္စဥ္အတြင္း သတင္း အင္ေဖာ္ေမးရွင္းကို လိုသလို ပံုသြင္းယူျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ကို အျပစ္တင္ေနသည္ မဟုတ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ ဦးေဆာင္ေသာ ဗမာ့တပ္မေတာ္လည္း သူ႔ေထာင့္သူ႔ေနရာက သမုိင္းေပး တာဝန္မ်ားကို စြမ္းစြမ္းတမံ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အဆက္ဆက္၌ သမုိင္းကို ေမွ်ာ့ၾကိဳးတေခ်ာင္းကဲ့သို႔ အသံုးခ်ခဲ့ျခင္းကို ဆိုလိုရင္းျဖစ္သည္။ ငါတို႔တပ္က မဟုတ္ရင္၊ ငါတို႔ပါတီက မဟုတ္ရင္၊ ငါတုိ႔သမဂၢက မဟုတ္ရင္၊ ငါတို႔အဖြဲ႔အစည္းက မဟုတ္ရင္ အျဖစ္အပ်က္ေတြ သမုိင္းေၾကာင္းေတြ မွန္ေနေသာ္လည္း မိွန္ထားလုိက္၊ လူအသိမခံေစနဲ႔ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္မ်ဳိးဟာ အခုအထိ အားေကာင္းၿပီး ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေတြ႔ေနရေသးသည္။ လူထုကို ပညာေပးေနတဲ့ စာေပနဲ႔ မီဒီယာ အသုိင္းအဝုိင္းမွာေတာင္ ရိွေနေသးတာလည္း ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ တပ္က လူအခ်င္းခ်င္းသည္ပင္လွ်င္ အုပ္စုကဲြလာပါက သမုိင္းမွာ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခံရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းပံုေတြ ေငြစကၠဴေပၚမွာ မရိွေတာ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးတင္ဦး (အန္အယ္ဒီ ဒုဥကၠ႒) ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး ေစာေမာင္တို႔၏ ဓာတ္ပံုမ်ား တပ္မေတာ္ျပခန္းမွာ ခ်ိတ္မထားေတာ့။ ႏုိင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္းအခ်ဳိ႕တြင္လည္း ဤနည္းႏွင္ႏွင္ပင္။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အဖြဲ႔အစည္းတြင္ မရိွေတာ့သည့္ (သိ)ု႔ ႏုတ္ထြက္သာြ းသည့္ ေခါင္းေဆာင္ အခ်ဳိ႕၏ ဓာတ္ပံုမ်ား၊ မွတ္တမ္းမ်ားကို ဝဘ္ဆုိဒ္မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းထားျခင္း မရိသ ွ ည္ဘဲ ထိန္ခ်န္ထားသည္ကိုလည္း ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ ေတြ႔ရသည္။ လုပ္ပုိင္ခင ြ ့္ ရိွသူမ်ားက သမုိင္းကို လိုသလို ေရးေနၾကသည့္ သေဘာပင္။ လက္ရိွကာလမွာလည္း ျပည္တြင္းထုတ္ ဂ်ာနယ္အခ်ဳိ႕သည္ ၂ဝဝ၈ ဖြ႔ဲစည္းပံု အေျခခံဥပေဒ၊ ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ အစရိွသည္တို႔အတြက္ သတင္းမွားမ်ားကို အာဏာရွင္မ်ားအၾကိဳက္ ပါးပါးနပ္နပ္ တင္ေနၾကသည္။ အက်ဳိးစီးပြားတခုအတြက္ ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္သည့္ လုိင္းမ်ားကို လူထုအၾကား ခ်ျပေနသည္။ ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ခရီးရွည္အတြက္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ ကိစၥမ်ားကို မွန္မွန္ကန္ကန္ မတင္ျပဘဲ ေမွ်ာ့ၾကိဳးကဲ့သို႔ အသံုးခ်ေနသည္။ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တင ြ ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရးခြင့္မတာေၾကာင့္ စာေစာင္ဂ်ာနယ္ အမ်ားစုဟာ ဥာဏ္ကိုလႊာၿပီး လူထုကို တင္ျပေနရသည္။ သို႔ေသာ္ ေရွးျမန္မာဘုရင္မ်ား၏ ဘုန္းေတာ္ဘ႔ဲြႏွင့္ ေမာ္ကန ြ ္းမ်ားကို ေရးသားသကဲ့သို႔ အာဏာရွင္တို႔ဘက္ကို လုိက္၍ ေရးသားေနသည့္ စာေပသမား၊ ဂ်ာနယ္သမား အခ်ဳိ႕ကိုလည္း ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႔ေနရသည္။ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားသည္ တုိင္းျပည္၏ အနာဂတ္အတြက္ အေရးၾကီးသည္ဟု ႐ႈျမင္ပါက အျမင္က်ယ္ေသာ၊ တန္ဖိုးျမင့္ေသာ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား တိုးပြားလာရန္အတြက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း သတင္းမွားမ်ား၊ သတင္းထိန္ခ်န္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနျခင္းကို ရပ္ဆုိင္းၾကပါလို႔ တုိက္တန ြ ္းလုိက္သည္။ (၃ဝ ရက္ ႏိုဝင္ဘာလ၊ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္)
အာဏာရွင္၏ ယႏၲရား အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ မဇိၥ်မသတင္းဌာန အဂၤါေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 01 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 12 နာရီ 43 မိနစ္
စစ္အစိုးရ၏ မဟာဗ်ဴဟာက် ထူေထာင္ခ့သ ဲ ည့္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ အဖြ႔တ ဲ ခုျဖစ္ေသာ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ႕ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအသင္း၏ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေဝးကို ၿပီးခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလ ေနာက္ဆံုးပတ္တြင္ ေနျပည္ေတာ္၌ က်င္းပခဲ့သည္။ အဖြဲ႔ဝင္ သန္း ၂ဝ ေက်ာ္ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံလူဦးေရ၏ သံုးပံုတပံုေက်ာ္ပင္ရွိေသာ အသင္းၾကီး၏ ၾကိဳတင္၍ လူသိရွင္ၾကား ေၾကညာထားျခင္း မရွိခဲ့သည့္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေဝး၌ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားကို သတင္းအေမွာင္ခ်ထားခဲ့သည္။ အသင္းနာယကၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊ၏ မိန္႔ခြန္းကိုသာ ႏုိင္ငံပိုင္ မီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပေပးခဲ့ၾကသည္။ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ ယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈ ရွိဟန္တူေသာ္လည္း အမ်ားျပည္သူသို႔ တုိက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ေရဒီယိုမ်ားမွျဖစ္ေစ မိန္႔ခြန္းေျပာေလ့မရွိေသာ စစ္ေခါင္းေဆာင္က ၂၁ ႏွစ္တာ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ကာလအတြင္း ဆန္ႏွင့္ ေကာက္ပသ ဲ ီးႏွံ အထြက္ပမာဏ မ်ားျပားလာသည္မွ အစျပဳကာ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ စက္မႈ၊ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးတို႔တင ြ ္ တိုးပြားမ်ားျပားလာေၾကာင္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္က အေရအတြက္မ်ားႏွင့္ ယွဥ္ထိုး၍ ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ မစားရ ဝခမန္း ကိန္းဂဏန္းမ်ား ေနာက္ကယ ြ ္မွ တိုးတက္မ်ားျပားလာေသာ လူဦးေရႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လ်က္ အဆမတန္ ျမင့္တက္ခဲ့ေသာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းႏွင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္း၊ လက္တဆုပ္စာ လူတစုကသာ ႏိုင္ငံ၏ အရင္းအျမစ္ ၾကြယ္ဝလွေသာ သယံဇာတမ်ား၏ အသီးအပြင့္မ်ားကိုသာ ခံစားေနမႈ၊ ဘ႑ာေရးလိုေငြ အၾကီးအက်ယ္ ျပသေနမႈ၊ ႏိုင္ငံ၏ ဧရိယာအမ်ားစုကို လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ ေရသန္႔ ေပးႏိုင္စြမ္းမရွိမႈ၊ က်န္းမာေရးက႑ ညံ့ဖ်င္းေနမႈႏွင့္ နာလံမထူႏုိင္ေသးေသာ ပညာေရး အဆင့္အတန္းတို႔ကိုမူ ထံုးစံအတိုင္းပင္ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ အမွန္တကယ္က ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ တာဝန္ခံမႈႏွင့္ ျပည္သူမ်ား ပါဝင္စီမံခန္႔ခဲြခင ြ ့္ ကင္းမဲ့ေနခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ စီမံကိန္းၾကီးမ်ားေၾကာင့္ အာဏာပိုင္မ်ား၊ ၎တို႔ႏွင့္ အလ်င္းသင့္ စီးပြားေရးသမား တစုအတြက္သာ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းလာခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္သူမ်ားအတြက္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးပင္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အခမဲ့ လုပ္အားေပး ခိုင္းေစခံရမႈ၊ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ တံဆိပ္တပ္ကာ အခြန္အတုတ္ ဆင့္ခံရမႈတို႔က တိုက္႐ိုက္ထိပါးမႈအခ်ဳိ႕ ျဖစ္သည္။ တကယ္ေတာ့ ၾကံ႕ခိုင္ဖံ႔ြၿဖိဳးေရးအသင္းသည္ လူမႈေရးအသင္းဟု ဆုိေသာ္လည္း စစ္အုပ္စုက ဖိႏွိပ္မႈ ယႏၲရားအတြက္ အသံုးခ်ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ၿငိမ္ေရးဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တင ြ ္ အတိုက္အခံမ်ားကို အင္အားသံုး ႏွိမ္နင္းရာ၌ ၎အဖြ႔ဝ ဲ င္မ်ားကို အသံုးခ်ခဲ့သည္။ ျပည္သူလူထုအတြင္း ရန္လိုအၿငိဳးတၾကီး အကြဲအၿပဲျဖစ္ေအာင္ တြန္းပို႔ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ေတာင္အာရွ အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ အခမ္းအနားသို႔ WLB တက္ေရာက္ မဇၥ်ိမသတင္းဌာန အဂၤါေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 01 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 15 နာရီ 26 မိနစ္
နယူးေဒလီ။
။ ေတာင္အာရွ အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ အခမ္းအနားတရပ္ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီရွိ ေဒလီတကၠသိုလ္တြင္ ယမန္ေန႔က က်င္းပရာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားလည္း ပူးေပါင္းပါဝင္ခဲ့ၾကသည္။
Sangat (a network of South Asian Network of Feminists) ဦးေဆာင္က်င္းပသည့္ အဆိုပါ အခမ္းအနားသို႔ ထိင ု ္း၊ နီေပါ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ သီရိလကၤာ၊ တိဘက္ႏွင့္အတူ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသည့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အဖြ႔ခ ဲ ်ဳပ္ (ျမန္မာႏိုင္ငံ) – WLB ကပါ တက္ေရာက္၍ ေသြးစည္းညီညြတ္မႈ ျပသခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၃ဝဝ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခ့ရ ဲ ာ ၎တို႔ႏိုင္ငံတင ြ ္ ျဖစ္ပာြ းေနေသာ အမ်ဳိးသမီး အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ား တင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး၊ ယဥ္ေက်းမႈ အကမ်ား၊ ေတးသီခ်င္းမ်ားျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖတင္ဆက္ခ့က ဲ ာ ေတာင္အာရွတင ြ ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရး ထြန္းကားႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ ဖေယာင္းတိုင္မီးမ်ား ထြန္းညႇိခဲ့ၾကသည္။ အခမ္းအနားတြင္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေဒသမ်ား၌ စစ္တပ္က အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို အဓမၼ ျပဳက်င့္ခဲ့သည့္အေၾကာင္း ကာယကံရွင္မ်ား၏ ထြက္ဆိုခ်က္မ်ား ပါဝင္သည့္ 'အေမွာင္လြမ္းေသာ တပ္မေတာ္မွ ဂုဏ္ျပဳထိုက္ေသာ တပ္မေတာ္သို႔' အမည္ရွိ ဗီဒီယိုေခြကို WLB က ျပသခဲ့သည္။ “အဓိက စစ္ဝါဒ ႀကီးစိုးေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ျဖစ္ပြားေနရတာ ျဖစ္တယ္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ ဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္ရွားေနသူေတြကို ဖမ္းဆီးေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးတာေတြ ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတ့အ ဲ ထဲမွာ အမ်ဳိးသမီး ၁၀၀ ေက်ာ္ အဖမ္းခံေနရတယ္” ဟု WLB သဘာပတိအဖဲြ႔ဝင္ မသင္းသင္းေအာင္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ တရားမွ်တမႈမ်ား ရရွိလာေရးအတြက္ ေတာင္အာရွေဒသရွိ အမ်ဳိးသမီးအားလံုး ေသြးစည္းညီညြတ္ရန္ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း WLB က အခမ္းအနားတြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
(ျမင့္ေမာင္ သတင္းေပးပို႔သည္။)
ျမန္မာျပည္ ေအအုိင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါသည္န႔ဲ ေဆး မမွ်ေသး
01 December 2009 ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ HIV/AIDS ေရာဂါျဖစ္ပာြ းမႈႏႈန္းနဲ႔ ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္မႈႏႈန္း မမွ်မတ ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္း ေရာဂါ ေ၀ဒနာရွင္ေတြကုိ ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ေပးေနတဲ့ ေစတနာ့၀န္ထမ္းေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီကေန႔ က်ေရာက္တ့ဲ ကမၻာ့ AIDS ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ေန႔မွာ အခုလုိ ေျပာဆုိလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။ HIV/AIDS ေရာဂါ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ စစ္အစုိးရ အေနနဲ႔ ျပည္တြင္း ျပည္ပက လူမႈအဖြ႕ဲ အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အေၾကာင္း သတင္းစာ ေခါင္းႀကီးပုိင္းေတြမွာ အက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားေဖာ္ျပေနေပမဲ့ တကယ္ ေရာဂါကူးစက္ ေနသူေတြကုိ လုံေလာက္တ့ဲ ေဆး၀ါးကုသမႈ ေပးႏုိင္ျခင္း မရွိဘူးလုိ႔ ေ၀ဒနာရွင္ေတြကုိ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ေပးေနသူ ေစတနာ့၀န္ထမ္း မျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာပါတယ္။ “တကယ့္ တကယ္ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈနဲ႔ ေဆး၀ါးကုသမႈ ခံရတဲ့ႏႈန္းက အမ်ားႀကီးကို ကြာဟခ်က္ ရွိေနေသးတယ္။ တကယ္တမ္း တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္ အသီးသီးက လက္လွမ္းမမီတ့ဲ ေဒသေတြမွာ ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရတဲ့သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ေသဆုံးေနၾကရတာေတြလည္း ရွိေနတယ္။ အဲလိုပဲ ေန႔စဥ္န႔အ ဲ မွ် မသိဘဲန႔က ဲ ို၊ ကြန္ဒုံးဆုိတာလည္း မသိဘူး၊ ဘယ္လို ကာကြယ္ရမလဲ ဆုိတာလည္း မသိဘဲနဲ႔ ဒီေရာဂါ ကူးစက္ေနတာေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိေနတာ ေတြ႕ေနရတုန္းပဲ။ “အခု လက္ရွိအေျခအေနမွာ ဆိုရင္ လြန္ခ့တ ဲ ဲ့ ေလးငါးေျခာက္ႏွစ္ ခုႏွစ္ႏွစ္ေလာက္က ၀င္ထားတဲ့ ေရာဂါေတြက အခုဆုိရင္ ARV ေဆး၀ါးေတြ လုိအပ္ေနတာ ေတြ႕ေနရတယ္။ အဲဒီလုိလူေတြကလည္း ဒီမွာ ARV ေဆး၀ါး ရရွိဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားတဲ့ေနရာမွာ ARV ေဆး၀ါး လုံေလာက္မႈ မရွိဘူး။ ၿပီးေတာ့ ေဆးေပးႏုိင္တဲ့ အင္အားက အရမ္းနည္းၿပီးေတာ့ လိုေနတဲ့ အင္အားက မ်ားေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။” မဂၤလာဒုံန႔ဲ ေျမာက္ဥကၠလာ ေ၀ဘာဂီတုိ႔မွာ HIV ေဆး႐ုံေတြ သီးသန္႔ဖြင့္ထားေပမဲ့လည္း လူနာေတြကုိ ARV ေဆးျပားေတြ အလုံအေလာက္ မေပးႏုိင္တဲ့အတြက္ မျဖဴျဖဴသင္း။
ကုိယ့္အိတ္ကုိယ္စုိက္ၿပီး ၀ယ္ယသ ူ ုံးစြၾဲ ကရတာက မ်ားတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“အဲဒီမွာ ဘာလုပ္ရလဲဆုိေတာ့ ဒီေရာဂါရွင္ေတြက မျဖစ္မေန ေဆး႐ုံတက္ရမယ္ဆုိလို႔ ေဆး႐ုံေရာက္ၿပီဆုိရင္ အားလုံးက လူနာရွင္ေတြက ကုန္က်ရတာပဲ။ အကုန္လုံး ေဆး႐ုံက ေပးတာမ်ဳိးေတြ မရွိဘူး။ ပထမပုိင္းေတာ့ ေသြးစစ္တာေတြ ဘာေတြက အလကား ရေသးတယ္။ အခုေနာက္ပုိင္းေတာ့ ေသြးစစ္တာေတြကအစ စရိတ္မွ်ေပးဆုိၿပီး တ၀က္ခံရတာ ေပးရတာေတြေတာင္ ရွိတယ္။ “ေနာက္တခုက ARV ေဆး၀ါးေတြကို ဒီေဆး႐ုံ ၂ ႐ုံက ေပးေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က်မတုိ႔ ေတြ႕ရသေလာက္ေတာ့ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ေပးႏုိင္တယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေပးႏုိင္တာကို မေတြ႕ရေသးဘူး။ အနည္းအက်ဥ္း ဆုိတ့ဲေနရာမွာ ရာဂဏန္းေလာက္ေပါ့၊ အဲဒါမ်ဳိးေတြ ေပးေနတာေတာ့ ေတြ႕ရတယ္။ “တကယ့္တကယ္ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ တျခား NGO ေဆးခန္းေတြေပါ့၊ အခု နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြ႕ဲ ရွိတယ္၊ AZC တုိ႔လို အဲလိုေဆးခန္းေတြကေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လူနာေတြကို ေပးထားႏုိင္တယ္။ အစုိးရေဆး႐ုံေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ ေပးတာ သိပ္နည္းပါးေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။” နယ္ေဆး႐ုံေတြမွာဆုိလည္း HIV ေရာဂါ ရွိတယ္လို႔ ေတြ႕တာနဲ႔ ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ျခင္း မလုပ္တဲ့အျပင္ ျပန္လႊတ္လုိက္တာေတြအထိ ရွိတယ္လုိ႔ မျဖဴျဖဴသင္းက ဆက္ေျပာျပပါတယ္။ “က်မတုိ႔ ဒီမွာ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရက ြ ္ေနတာေတာ့ ဒီေဒသေတြေပါ့၊ မႏၲေလးတုိ႔ မေကြးတုိ႔ အဲဒီရြာေတြမွာ အစိုးရ ေဆး႐ုံေတြေတာ့ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေဆး႐ုံေတြက HIV Positive ဆုိရင္ ျပန္လႊတ္လုိက္တာပဲ၊ ဘာမွ လုပ္ေပးတာ မရွိဘူးဆိုေတာ့၊ အဓိက ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီေဆး႐ံု ၂ ႐ုံပဲရွိတယ္၊ HIV နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့။” မျဖဴျဖဴသင္း ဦးေဆာင္တ့ဲ ေစတနာ့၀န္ထမ္းေတြဟာ ေတာင္ဥကၠလာ၊ ေတာင္ဒဂုံ၊ ေျမာက္ဒဂုံ စတဲ့ေနရာေတြမွာ လူနာေတြကုိ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ညအိပ္ညေနထားၿပီး အၿမဲတမ္း ၾကည့္႐ႈ ေစာင့္ေရွာက္ ေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရက ဖြင့္ထားတဲ့ ေဆး႐ုံေတြကုိ သြားေပမဲ့လည္း ကုိယ့္စရိတ္ကုိယ္ အကုန္အက် ခံရတာေၾကာင့္ မတတ္ႏုိင္တဲ့သူေတြကုိ ျပန္လႊတ္တယ္လုိ႔ HIV ေ၀ဒနာရွင္တဦးက ေျပာပါတယ္။ “အခု မႀကီးျဖဴျဖဴသင္းဆုိရင္ ေတာင္ဒဂုံအိမ္မွာ လူနာေတြကို ထားတယ္။ ထမင္းကအစ၊ မုန္႔ဖိုးကအစ ေပးရတယ္။ တခ်ဳိ႕လူနာေတြဆိုရင္ ဒီေရာဂါရွိလုိ႔ မိဘေတြက စြန္႔ပစ္ထားတယ္။ သမီးတုိ႔ဆုိရင္လည္း မိဘ ေဆြမ်ဳိးေတြက စြန္႔ပစ္ထားတာ။ မႀကီးျဖဴျဖဴသင္းကပဲ ေကၽြးေမြး ေစာင့္ေရွာက္ထားရတယ္။ ေနမေကာင္းတာက အစ၊ ေဆးထုိးေပးတာ၊ ေဆးသြင္းေပးတာလည္း ေတာင္ဒဂုံအိမ္မွာ လုပ္ေပးပါတယ္။ “အစုိးရေဆး႐ုံေတြမွာလည္း သြားၿပီးေတာ့ ကုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရေဆး႐ုံေတြက ဒီလိုမ်ဳိး မႀကီးျဖဴျဖဴသင္းလို ကုသမႈ မေပးဘူး။ သူတုိ႔က ပိုက္ဆံရွိမွပဲ။ ဟုိေန႔က ေ၀ဘာဂီေဆး႐ုံက တေယာက္ဆုိရင္ ေဆး႐ုံမွာ ပိုက္ဆံမရွိေတာ့လို႔ဆုိၿပီး မထားေတာ့ဘန ဲ ႔ဲ ဆင္းလာခဲ့ရတယ္။ အဲဒီလူက ဖားကန္႔ကေန လာတာ။ သူ႔မိန္းမဆုိ ေတာ္ေတာ္ အေျခအေန ဆုိးတယ္။” အာဏာပုိင္ေတြဘက္က ေရာဂါပေပ်ာက္ေရးကုိ အေထာက္အကူ ျပဳေစတဲ့ ေဆး၀ါးေတြကုိ လုံလုံေလာက္ေလာက္ မျဖန္႔ေပးႏုိင္တာ၊ ပညာေပး လုပ္ငန္းေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ျခင္း မရွိတာေတြေၾကာင့္ ေရာဂါ ေ၀ဒနာရွင္ အေရအတြက္ တုိးပြားမႈႏႈန္း ျမန္ဆန္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပရဟိတ ေဆးခန္းေတြမွာ နယ္ကေန ေဆးလာကုၾကတဲ့ သူေတြကုိ အေဆာင္ေတြမွာ စစ္ေဆးေမးျမန္းမႈေတြ လုပ္လာတဲ့ အတြက္လည္း လူနာေတြအေနနဲ႔ ရန္ကုန္မွာ ေဆးလာကုရမွာ စုိးရိမ္ေၾကာက္လန္႔ ေနၾကတယ္လုိ႔ ေစတနာ့၀န္ထမ္းေတြက ေျပာပါတယ္။
အာဖဂန္ မဟာဗ်ဴဟာသစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး အိုဘားမား ၫႊန္ၾကား
01 December 2009 အေမရိကန္ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုဘ ိ ားမား (Barack Obama) အဂၤါေန႔ ႏုိင္ငံသုိ႔ မိန္႔ခြန္းမေျပာၾကားခင္ အာဖဂန္နစၥတန္ဆုိင္ရာ သူ႔ရ႕ဲ မဟာဗ်ဴဟာသစ္ကုိ စတင္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီလုိ႔ အိမ္ျဖဴေတာ္က ဆုိပါတယ္။ တနလၤာေန႔က သမၼတ အုိဘားမားဟာ သူ႔ရ႕ဲ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို လုံၿခဳံေရးအဖြ႕ဲ ကို အသိေပးလုိက္ၿပီး အဲဒီကိစၥ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖုိ႔လည္း ၫႊန္ၾကားလုိက္ေၾကာင္း အိမ္ျဖဴေတာ္ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ေရာဘတ္ ဂစ္ဘ္စ္ (Robert Gibbs) က သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာဆုိပါတယ္။ အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံသုိ႔ ေနာက္ထပ္ အေမရိကန္တပ္ဖ႕ဲြ ၃၀,၀၀၀ ပုိ႔ဖယ ြ ္ရွိပါတယ္။ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာလည္း ၿဗိတိသွ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဂၚဒြန္ ဘေရာင္း (Gordon Brown) က ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ေနာက္ထပ္ ၿဗိတိသွ် တပ္ဖ႕ြဲ ၀င္ ၅၀၀ ပုိ႔မယ္လုိ႔ ဆုိလုိက္တဲ့အတြက္ အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံမွာ ၿဗိတိသွ် တပ္ဖြ႕ဲ ၀င္ ၁၀,၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိလာပါလိမ့္မယ္။
HIV ကာကြယ္ေရး အပယ္ခံအျဖစ္ ခြျဲ ခားမႈေၾကာင့္ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနဆဲ
01 December 2009
ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔ဟာ ကမၻာ့ AIDS ေရာဂါ တုိက္ဖ်က္ေရးေန႔ ျဖစ္တာနဲ႔အမွ် ကမၻာတ၀န္း AIDS ေရာဂါအသစ္ ျဖစ္ပြားတဲ့ႏႈန္း က်ဆင္းလာၿပီး HIV ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး အစီအစဥ္ေတြဟာ ထိေရာက္မႈေတြ ရွိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ HIV/AIDS အစီအစဥ္က ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ သုေတသန စစ္တမ္းအသစ္မွာ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ HIV ေရာဂါအေပၚ စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔မႈေတြေၾကာင့္ ေရာဂါရွိတယ္ ဆုိတာကို ဖုံးကြယ္ထားၾကျခင္းက ပိုၿပီး ထိေရာက္တ့ဲ ကာကြယ္မႈေတြကို လုပ္ဖို႔ အတားအဆီးေတြ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ကေန ေဆလာ ဟန္နက္စ္ဆီ (Selah Hennessy) သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ကိုရန္ႏုိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္တ့ဲ ယူဂန္ဒါႏြယ္ဖာြ း ၀င္နီ ဆန္ညဴ ဆ႐ူးမား (Winnie Ssanyu Sseruma) ဟာ သူ႔အသက္ ၂၀ ေက်ာ္အရြယ္မွာ သူ႔မွာ HIV ေရာဂါ ရွိတယ္ဆုိတာကို သိရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး သူ႔ဘ၀ဟာ လုံး၀ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ခ့ဲပါတယ္။ “အဲဒီလို သိလိုက္ရတဲ့ အခ်ိန္တုန္းက အဓိကကေတာ့ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားသြားတာပါ။ အဲဒါၿပီးေတာ့ ငါဘာလုပ္ရမလဲ၊ ငါ ဒီေလာကႀကီးမွာ အသက္ရွည္ရွည္ အၾကာႀကီး ေနရဦးမွာလား၊ ငါ ေသေတာ့မွာလား၊ အခု ငါ ဘာျဖစ္မွာလဲ ဆုိၿပီး အေတြးေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။” သူ႔မွာ HIV ေရာဂါ ရွိတယ္ဆုိတာကို သူ႔မိသားစုန႔ဲ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ႏွစ္အေတာ္ၾကာတဲ့အထိ မေျပာခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္အတြင္းမွာ သူ႔အကိုဟာ HIV ေရာဂါနဲ႔ ဆုံးပါးသြားခဲ့ပါတယ္။ သူ႔မွာ HIV ေရာဂါ ခံစားေနရတယ္ ဆုိတာကို ထုတ္ေဖာ္မေျပာခင္မွာ သူ ရွက္တယ္လို႔ ခံစားရတာနဲ႔အတူ ဒါကို ဘယ္လိုေျပာရမလဲ ဆိုတာကိုပါ စဥ္းစားလာရပါတယ္။ “တခ်ဳိ႕အခ်ိန္ေတြမွာ က်ေနာ့္ရ႕ဲ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔မႈေတြ၊ ရွက္ရံ႕ြ မႈေတြ ခံစားရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲ ဆုိတာကို ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးတာေတြ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ၿပီး သိလည္းသိသြားေရာ က်ေနာ့္ရ႕ဲ HIV အေျခအေနကို ရင္ဆုိင္လာႏုိင္ၿပီး ေျပာျပလာႏုိင္ပါတယ္။” လူအေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ သူ႔တုိ႔မွာ HIV ေရာဂါ ရွိတယ္ဆုိတာကုိ သိသာြ းရင္ သူတုိ႔ဟာ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္း အျပင္ဘက္ကို ေရာက္သြားလိမ့္မယ္၊ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္း ၾကားကေန ဖယ္ထုတ္ခံထားရလိမ့္မယ္ ဆုိၿပီး စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔ ေနၾကတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ “ေရာဂါရွိတဲ့ က်ေနာ့္တုိ႔လို လူမ်ဳိးေတြဟာ၊ ရွက္ရံ႕ြ မႈကို ဆက္ၿပီး ခံစားေနရတုန္းပါ။ က်ေနာ့္မွာ HIV ေရာဂါ ရွိပါတယ္လို႔ ထုတ္မေျပာရဲတ့ဲ သူေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနတုန္းပါ။ ဘာေၾကာင့္လဆ ဲ ုိေတာ့ လူေတြက ဘယ္လိုပုံစံမ်ဳိးနဲ႔ တုံ႔ျပန္လာမလဲ သူတို႔ ေတြးေနၾကလို႔ပါ။” အခုအခါ ကမၻာေပၚမွာရွိတ့ဲ လူေပါင္း ၃၃ သန္းဟာ HIV/ AIDS ေရာဂါေ၀ဒနာကို ခံစားေနရပါတယ္။ အသစ္ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ အာဖရိက ေဒသဟာ HIV AIDS ေ၀ဒနာရွင္ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအစီရင္ခံစာကပဲ HIV ေရာဂါပိုး အသစ္ေတြ႕ရွိသူ အေရအတြက္ဟာ က်ဆင္းလာတယ္လို႔ ဆုိၿပီး ဒါဟာ ေရာဂါကာကြယ္ အစီအစဥ္ ထိေရာက္မႈေတြ ရွိလာတဲ့ လကၡဏာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။ ဆ႐ူးမားရဲ႕ မိသားစု ေနထိုင္ရာ ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံမွာေတာ့ လူဦးေရ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၆% ဟာ HIV ေ၀ဒနာကို ခံစားေနရပါတယ္။ HIV/AIDS ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ားက မသတီသလို လုပ္ေနသေရြ႕ေတာ့ ေရာဂါျဖစ္တ့သ ဲ ူ အေရအတြက္ဟာလည္း ေလ်ာ့က်လာႏုိင္စရာ မရွိဘူးလို႔ ဆ႐ူးမားက ေျပာပါတယ္။ လန္ဒန္မွာရွိတ့ဲ အာဖရိကလူမ်ဳိး HIV ေ၀ဒနာရွင္ေတြန႔ဲ အလုပ္လုပ္ခ့ဲဖူးတဲ့ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ AIDS ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး လႈပ္ရွားတဲ့ The Terrence Higgins Trust အဖဲ႕ြ က မာ့ခ္ ေသာမ္ဆင္ (Marc Thompson) က HIV ေရာဂါရဲ႕ အမည္းစက္ႀကီးက အဓိက ျပႆနာ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကို သေဘာတူေၾကာင္း အခုလို ေျပာပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႔ ေသခ်ာေပါက္ ေတြ႕ခဲ့တာေတြက လူနာရဲ႕ အမည္းစက္ေတြအျဖစ္န႔ဲ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြ ရွိေနမယ္၊ ဒါကို အမည္းစက္ႀကီးလို႔ ထင္ေနမယ္ဆုိရင္ လူေတြအေနနဲ႔ စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔ၿပီး အစမ္းသပ္ခံဖို႔ သိပ္ၿပီး ဆႏၵရွိလာၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။” တကယ္လို႔ HIV ေရာဂါေ၀ဒနာ ရွိတ့သ ဲ ူက စစ္ထားတာ မရွိဘူးဆုိရင္ သူတို႔ဟာ သူတုိ႔ရ႕ဲ အိမ္ေထာင္ဘက္ေတြ၊ မိခင္ေတြကေန ကေလးေတြအထိပါ ေရာဂါကို ပ်ံ႕ႏွံ႔လာေစႏုိင္တယ္လို႔ မစၥတာ ေသာမ္ဆင္က ေျပာပါတယ္။ HIV ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္တ့ဲ အမည္းစက္ဟာ အထူးသျဖင့္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕က အာဖရိကန္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားတယ္လို႔ မစၥတာ ေသာမ္ဆင္က ေျပာပါတယ္။ “အဲဒါေၾကာင့္ ဒီအတားအဆီးကို ႀကိဳးစားၿပီး ေက်ာ္ျဖတ္ႏုိင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔လည္း တဲြၿပီးလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားရပါတယ္။ အဲဒီလိုဆုိရင္ လိင္ဆက္ဆံတာဟာ မေကာင္းတာလုပ္တာ၊ HIV နဲ႔ AIDS ဟာ လူတကာနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံလို႔ ဘုရားက ဒဏ္ခတ္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူတို႔ထင္လာေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။” အခုအခါမွာ HIV ေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာဟာ ေရာဂါကာကြယ္ေဆးေတြကို သုံးစဲြလာၾကတာေၾကာင့္ AIDS ေရာဂါဟာ ေသမိန္႔ခ်လိုက္တ့ဲ ေရာဂါေတာ့ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အာဖရိက ေဒသမွာေတာ့ ေဆး၀ါးကုသမႈ ခံယူရတဲ့ HIV ေ၀ဒနာရွင္ အေရအတြက္ဟာ ထက္၀က္ေအာက္ ေလ်ာ့နည္းပါတယ္။ HIV ေရာဂါကို တုိက္ဖ်က္ဖို႔အတြက္ ကာကြယ္ေရးက အေရးႀကီးတယ္လို႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ဆုိပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ HIV/ AIDS မဟာမိတ္အဖဲ႕ြ က အႀကံေပးလည္းျဖစ္၊ ေဆးပညာရွင္လည္းျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာ အာဒီ ဖာကုိယာ (Dr. Ade Fakoya) က အခုလို ေျပာပါတယ္။ “ကာကြယ္မႈေတြက ေဆး၀ါးကုသမႈေတြထက္ အၿမဲလိုလို ပိုၿပီးနည္းပါတယ္။ ဒါဟာ အလြန္ကို ၀မ္းနည္းဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဆ ဲ ုိေတာ့ ေရာဂါအသစ္ ၅ ခုတိုင္းအတြက္ ၂ ခုကိုပဲ ကုသမႈ ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ ကာကြယ္မႈေတြကို အဓိက အာ႐ုံစိုက္ဖို႔ လိုတယ္ဆုိတာ ထင္ရွားပါတယ္။” HIV ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ ဆ႐ူးမားအတြက္ေတာ့ HIV ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္တ့ဲ အမည္းစက္ေတြကို ဖယ္ရွားႏုိင္မယ္ဆိုရင္ HIV ေ၀ဒနာ ကာကြယ္တားဆီးေရးအတြက္ ေရွ႕တလွမ္း တိုးလိုက္ႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ “HIV ဟာ က်ေနာ့္ဘ၀ကို ၀ါးမ်ဳိသာြ းမယ့္အရာ မဟုတဘ ္ ူး ဆုိတာကို က်ေနာ္ ဆုံးျဖတ္ထားၿပီးပါၿပီ။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္ကို လူေတြ ကဲ့ရ႕ဲ ေျပာဆိုတာကိုလည္း ခံမွာမဟုတ္ဘူး။ HIV နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခ့တ ဲ ယ္။ ဒီေရာဂါနဲ႔ ဘယ္လို အေကာင္းဆုံး ေနရမလဲဆုိတာ က်ေနာ္သိတဲ့အတိုင္း ေနတယ္။ က်ေနာ့္ရ႕ဲ အေတြ႕အႀကံဳေတြကို ေ၀မွ်တယ္။ က်ေနာ့္လို အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ေနတဲ့သူေတြကို ကူညီတယ္။ ၿပီးေတာ့ HIV နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တျခားလူေတြကို ပညာေပးတယ္။” ကုလသမဂၢရ႕ဲ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ HIV ေရာဂါ အသစ္ထပ္ျဖစ္တဲ့သူ အေရအတြက္ဟာ ၂.၇ သန္းရွိၿပီး လူေပါင္း ၂ သန္းေလာက္ဟာ AIDS နဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ ေရာဂါေတြနဲ႔ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ အာဖရိကတုိက္ ဆဟာရလြင္ျပင္ ေတာင္ပိုင္းေဒသမွာေတာ့ HIV အသစ္ထပ္ျဖစ္တဲ့သူ အေရအတြက္ဟာ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္က စလုိ႔ ၁၅% က်ဆင္းခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ကေလး၊လူႀကီးအပါအ၀ အပါအ၀င္ HIVကူ HIVကူးစက္ ခံရသူ ႏႇင့္ AIDS ေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူ စုစုေပါင္း၂၄၀၀၀၀ ဦးခန္႔ ရႇိၿပီး ႏႇစ္စဥ္ ေသဆုံးသူ ၂၅၀၀၀ ခန္႔ရႇိ ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ ကေလး၊ လူ ႀကီး အပါအ၀င္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီပ ြ ိုး ကူးစက္ ခံရသူ ႏႇင့္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူ စုစုေပါင္း၂၄၀၀၀၀ ဦး ခန္႔ရႇိၿပီး အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ ေအအိုင္ဒီ အက္စ္ႏႇင့္ ဆက္စပ္ ေရာဂါေၾကာင့္ ႏႇစ္စဥ္ ေသဆုံးသူ ၂၅၀၀၀ ခန္႔ရႇိေၾကာင္း တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ ခ်က္မ်ား အရ သိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ ေရးသည္ ေအာင္ျမင္မႈ လုံး၀ ရေနသည္ဟု မဆိုႏိုင္ ေပ။ ၿပီးခဲ့ေသာ ႏႇစ္မ်ားႏႇင့္ ႏႈိင္းယႇဥ္ပါက ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္၌ ရန္ပုံေငြ ပိုမိုသုံးစြႏ ဲ ိုင္ခ့သ ဲ ည္။ ယင္း ေၾကာင့္ လိင္လုပ္သားမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္း မ်ားကို ပိုမိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ သည္။ ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူ အားလုံး က လိင္လုပ္သားမ်ား မႇတစ္ဆင့္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီပ ြ ိုးပ်ံႏႇံ႔မႈကို ကာကြယ္ေရးသည္ အေရးႀကီးသည္ဟု ယူဆ ထားသည္။ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္တြင္ ကြန္ဒုံး ၃၄ သန္းကို တစ္ႏိုင္ငံလုံး၌ အခမဲ့ ေရာ လူမႈ၀န္ေဆာင္မႈ အရပါ ျဖန္႔ျဖဴး ႏိုင္ခ့သ ဲ ည္။ အထူးျခားဆုံးကေတာ့ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုးႏႇင့္ ေနထိုင္ေနရသူမ်ား၏ အဖြ႕ဲ ငယ္မ်ား တိုးပြားလာသည္ကို ေတြ႕ရျခင္းျဖစ္ၿပီး ၄င္းတို႔သည္ အခ်င္းခ်င္း စိတ္ဓာတ္ခြန္အား ျမႇင့္တင္ေပးျခင္း၊ လိုအပ္သည္မ်ား ကူညီ ျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရက ြ ္လ်က္ရႇိသည္။ သို႔ေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ၊ြ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျဖစ္ပာြ းသူအမ်ားစုမႇာ အသက္ ၃၄ ႏႇစ္ေအာက္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ္လည္း ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္တင ြ ္ လူငယ္မ်ားအ တြက္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ရန္ပုံေငြရရႇိမႈမႇာ လိုအပ္ခ်က္၏ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေအာက္ သာ ရရႇိခ့သ ဲ ည္။ ေနာက္ၿပီး ေရာဂါရႇိသူမ်ား အား ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားေရး ကိုလည္း အရႇိန္ျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုေနေသးသည္။ လိုအပ္ေနသည္ ကိုလည္း စစ္တမ္း ေတြက ေဖာ္ျပေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္က်ေရာက္သည့္ ကမၻာ့ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ အထိမ္းအမႇတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေဆာင္ပုဒ္မႇာ ''ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ဖို႔ ခြဲျခားမႈကို ေရႇာင္ၾကဥ္လို႔
အားလုံး ပူးေပါင္းေဆာင္ရက ြ ္စို႔'' ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ေဆာင္ရက ြ ္ျခင္း ျဖင့္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ၊ြ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကို ျပည္သူအမ်ား သိရႇိ နားလည္မႈ ပိုမိုလာႏိုင္မည္ျဖစ္သလို ေရာဂါျဖစ္ ပြားေနသူမ်ားအား ခြဲျခားဆက္ဆံ မႈလည္း ေလ်ာ့နည္း သြားႏိုင္ေၾကာင္း စီစဥ္သူမ်ားက ယူဆထားသည္။ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ၊ြ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ထုတ္ျပန္ေသာ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္ အစီရင္ခံစာအရ လက္ရႇိ ART ရရႇိသူဦးေရမႇာ တကယ္လိုအပ္သူ၏ ငါးပုံတစ္ပုံသာ ရႇိသည္။ ယင္းမႇာ လိုအပ္သူ ၇၅၅၃၇ အနက္ ၁၅၁၉၁ သာ ရရႇိေသးေၾကာင္းကို ကိုယ္စားျပဳ ေနသည္။ ဒါသည္ ART ေထာက္ပံ့မႈ ပိုင္း၌ ရန္ပုံေငြ အမ်ားအျပား လိုအပ္ ေနဆဲျဖစ္သည္ကို မီးေမာင္း ထိုးျပေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရက အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ၊ြ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ က်ပ္ ၁၄၈၈ သန္း သုံးစြသ ဲ ည္ဟု သိရသည္။ ယင္း ေငြပမာဏ၏ ၆၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းကို အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ကာကြယ္ေရး၊ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ကုသေရးႏႇင့္ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို စီမံခ်က္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ၌ အသုံးျပဳသည္ဟု က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္ ၌ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ၊ြ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကာကြယ္ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ရန္ပုံေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၁ ဒသမ ၃ သန္း ရရႇိခဲ့ၿပီး အမႇန္တကယ္ လိုအပ္မႈ၏ ၃၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့ နည္းရရႇိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ စီမံခ်က္ လိုအပ္မႈကေတာ့ အေမရိကန္ေဒၚ လာ ၅၀ ဒသမ ၇ သန္း ျဖစ္သည္။ ယင္းရရႇိေငြမ်ား၏ ၄၁ ရာခိုင္ ႏႈန္းကို ကာကြယ္ေရး၊ ၄၇ ရာခိုင္ ႏႈန္းကို ကုသေရးႏႇင့္ ျပဳစုေစာင့္ ေရႇာက္ေရး၊ က်န္ရာခိုင္ႏႈန္းကို က်န္းမာေရးစနစ္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေရး၊ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာမႈႏႇင့္ သုံးသပ္မႈ တို႔တင ြ ္ အသုံးျပဳခဲ့သည္ဟု သိရပါ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆုံး အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကူးစက္ခံ ရသူကို ၁၉၈၈ ခုႏႇစ္၌ စတင္ေတြ႕ရႇိခဲ့ ၿပီး ပထမဆုံး ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူမႇာ မူးယစ္ေဆး ေသြးေၾကာထဲ ထိုးသြင္းသူျဖစ္ကာ ၁၉၉၁ ခုႏႇစ္တင ြ ္ ေတြ႕ရႇိခ့သ ဲ ည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီြ ျပန္႔ပာြ းမႈႏႈန္းမႇာ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏႇစ္၌ ၀ ဒသမ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမႇ ၂၀၀၇ ခုႏႇစ္ တြင္ ၀ ဒသမ ၆၇ ရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ က်ဆင္းခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ေန႔စဥ္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ကူးစက္ခံရသူ ၆၈၀၀ခန္႔ ရႇိၿပီး ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါျဖင့္ ၅၇၀၀ ခန္႔ ေသဆုံးေနေၾကာင္း၊ ကမၻာတစ္၀န္း အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ ၊ေအအိုင္ဒီ အက္စ္ရႇိသူ ၃၃ သန္းခန္႔ ရႇိေၾကာင္း၊ ၁၉၈၁ ခုႏႇစ္မႇ ၂၀၀၇ ခုႏႇစ္အတြင္း ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါေၾကာင့္ လူ ေပါင္း ၂၅ သန္းေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢမႇ ထုတ္ျပန္ေသာ စာရင္းမ်ားအရ သိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ၊ြ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကာကြယ္တိုက္ ဖ်က္ေရးအတြက္ Global Fund ၏ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅၁ သန္းေက်ာ္ ေထာက္ပံ့မႈကို မၾကာေသးမီက ျပန္လည္ရရႇိခဲ့သည္။ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အသုံးစရိတ္မ်ားကို တတ္ႏိုင္သမ် ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ေရးသည္ မိမိကူညီမႈေၾကာင့္သာ အသက္ဆက္ ႏိုင္မည့္သူမ်ားကို ကူညီရာ ေရာက္မည္ဟုလည္း ေလ့လာသူမ်ားက သုံးသပ္ၾကသည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔သည္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ေမ့ေလ်ာ့ေနသူမ်ားေရာ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ား အတြက္ပါ လက္ရႇိေဆာင္ရြက္ေနသည့္ထက္ ထပ္တိုးေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေနသည္ ကို သတိေပးသည့္ေန႔တစ္ေန႔ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
သတင္းထဲက ဂဏာန္းမ်ား ၂၄၀, ၂၄၀,၀၀၀ (၂ သိန္း ၄ ေသာင္း) ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာျပည္တြင္း HIV AIDS ျဖစ္ပြားေနသူ ႏိုင္ငံသားဦးေရ ၂၅, ၂၅,၀၀၀ (၂ ေသာင္း ၅ ေထာင္) ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း HIV AIDS ေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ႏိုင္ငသ ံ ားဦးေရ
ဒီဇင္ဘာ ၁၊ ၂၀၀၉ - ကမၻာ့ ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးေန႔
က်ေနာ္နွင့္ ျမနန္းႏြယ္ေတြ ့ဆံုျခင္း
စကား၀ ၀ါေျမ) ဖိုးေဇာ္ (စကား ါေျမ) ႏိ၀ ု င္ဘာ ၃၀၊ ၂၀၀၉ က်ေနာ္သည္ ျပည္ပတြင္ ၂ ႏွစ္တာ အႏုပညာျဖတ္သန္းမႈမ်ားကို စဥ္းစားရင္းေမွးကနဲ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ က်ေနာ္၏မ်က္လံုးထဲတြင္ အစိမ္းေရာင္၀တ္ဆင္ထားေသာ မိန္းခေလးသည္ လက္တြင္လဲ လက္ထိပ္ခတ္ထားလ်က္ ဘြားကနဲ ေပၚလာရာ အလြန္လန္ ့သာြ းျပီး ပန္းသီး။
။ ခင္ဗ်ားဘယ္သူလဲ ဘာလာလုပ္တာလဲ။
ျမနန္းႏြယ္။
။ က်မျမနန္းႏြယ္ပါ က်မရွင့္ကိုအကူအညီေတာင္းခ်င္လို ့ပါ။
ပန္းသီး။
။ ဘာအကူအညီေတာင္းခ်င္လို႔လ။ဲ ဒါနဲ ့ခင္ဗ်ားက ဘာလို ့လက္ထိပ္ခတ္ခံရတာလဲ။
ျမနန္းႏြယ္။
။ ဘိုးေတာ္သိႀကားမင္းက လ႔ူျပည္မွာ မင္းေကာင္းမင္းျမတ္ေတြ ေပါမ်ားေအာင္ ဆိုျပီး နတ္ျပည္မွာ ဘုရင္ရုပ္ထု ၁၀၀ ထုလုပ္ျပီး အဲဒီရုပ္ထုေတြထဲကို ဥာဏ္ပညာရွိတဲ့ ဦးေႏွာက္ေတြ
ထည့္ျပီးလူျပည္ကိုလႊတ္ဖို ့လုပ္တယ္။
ပန္းသီး။
။ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတဲ့အႀကံအစည္ပဲဗ်။
ျမနန္းႏြယ္။
။ ဒါေပမဲ့ ဦးေႏွာက္က ၁၀၀ မျပည့္ဘဲ ၉၉လံုးပဲ ရွိတယ္ေလ။
ပန္းသီး။
။ ဒါဆို ဘယ္လိုလုပ္လိုက္လဲ။
ျမနန္းႏြယ္။
။ ေနာက္ဆံုးဘုရင္တပါးကို ဦးေႏွာက္မပါဘဲ လႊတ္လိုက္ရတာေပါ့။
ပန္းသီး။
။ ဟာ … ဒုကၡပ။ဲ အဲဒီ ဦးေႏွာက္မပါတဲ့ ဘုရင္က ဘယ္ တိုင္းျပည္ေရာက္သြားလဲ။
ျမနန္းႏြယ္။
။ ဘယ္တိုင္းျပည္ ေရာက္တယ္ဆိုတာ သိေအာင္ ဘိုးေတာ္သိႀကားမင္းက က်မကို အရွာခိုင္းလိုက္တာ။ ဒါနဲ ့က်မေလ ေနျပည္ေတာ္ကို သြားရွာတယ္။
ပန္းသီး။
။ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ခ့လ ဲ ား။
ျမနန္းႏြယ္။ ။ က်မလည္း ေနျပည္ေတာ္မွာ နတ္ျပည္လိုခန္းနားတဲ့ ျခံႀကီးတျခံလည္း ေတြ႔ေရာ ဒါ ဘုရင္ေနတဲ့ ေနရာျဖစ္မယ္ဆိုျပီး ၀င္ျပီးႀကည့္လိုက္မိတယ္။ အဲဒီမွာ သူနဲ႔ ေတြ႔ေတာ့ သူက က်မကို ဘာ လာလုပ္တာလဲလို႔ ေမးတယ္ေလ။ ပန္းသီး။
။ ခင္ဗ်ားက ဘာ ျပန္ေျဖလိုက္လ။ဲ
ျမနန္းႏြယ္။
။ ဦးေနွာက္မပါတဲ့ ဘုရင္ကို လိုက္ရွာေနတာလို ့အမွန္တိုင္းပဲ ေျဖလိုက္တယ္။ အဲဒီမွာ ခ်က္ခ်င္းပဲ က်မကို လက္ထိပ္ ခတ္လိုက္တယ္။ က်မကို ကူညီပါအံုး … ကိုပန္းသီးရယ္။
ပန္းသီး။
။ ျမန္မာျပည္မွာ “ကူညီပါရေစ” ဆိုတ့ဲ ရဲေတြ ရွိတာပဲ။ သူတို႔ အကူအညီ ေတာင္းပါလား။
ျမနန္းႏြယ္။
။ ကူညီဖို႔ ေနေနသာသာ က်မကို အျမဲတမ္း ပူေဇာ္ပသေနတဲ့ ရဲမွဴးေတာင္ လာဘ္စားမႈနဲ ့ေထာင္ထဲမွာေလ။
ပန္းသီး။
။ ဟုတ္သားပဲ။ ဒီလိုလုပ္ပါလား။ ခင္ဗ်ားက အစိမ္းေရာင္၀တ္ထားတာ ဆိုေတာ့ က်မက ႀကံ့ဖြံ႔အဖဲြ႔၀င္ပါ လို႔ ေျပာရင္ လြတ္နိုင္တယ္။
ျမနန္းႏြယ္။
။ လက္ထိပ္မလြတ္ရင္ ေနပါေစ။ အဲဒီအဖဲ႔ထ ြ ဲေတာ့ မ၀င္ပါရေစနဲ ့။
ပန္းသီး ။
။ ခင္းဗ်ားကိစၥ “ယူး”အက္စ္ေအတို႔၊ အီး“ယူး”တို႔၊ “ယူး”အင္ တို႔ကို အကူအညီေတာင္းရင္ေကာ ...
ျမနန္းႏြယ္။
။ ဘာမွ ထူးျခားမွာ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ လမ္းစရိတ္ကန ု ္တာနဲ႔ ျပည္သူေတြ ေလဒီယိုအတြက္ ဓာတ္ခဲဖိုးေတြ ကုန္တာပဲ အဖတ္တင္္မယ္။
ပန္းသီး။
။ ဒီလိုဆိုရင္ ဒီကိစၥ လံုျခံဳေရးေကာင္စမ ီ ွာ မဲခဲခ ြ ိုင္းမယ္ဆိုရင္ေကာဗ်ာ။
ျမနန္းႏြယ္။
။ ေသခ်င္းဆိုး ကာလနာ တရုတ္နဲ ့ရုရွ က ညွိရမွာ မဟုတ္ဘူးေလ။
ပန္းသီး ။
။ ဒီလိုလုပ္ပါလား။ ခင္ဗ်ားကို လက္ထိပ္ခတ္ခိုင္းတဲ့ လူဆီကို စာတေစာင္ ေရးျပီး ပို႔ ႀကည့္လိုက္ပါလား။
ျမနန္းႏြယ္။
။ စာဆိုရင္ ေႀကာက္လြန္းလို ့သူျခံထမ ဲ ွာ စာကေလးေတာင္ မျဖတ္ခိုင္ေတာ့ဘူး။ ဟိုက ဒီက စာေတြပို႔၊ စာေတြ တင္လို႔တဲ့ … အခု စာပို႔သမားၾကီး ၾကပ္ေျပးကိုၾကီးေက်ာ္ေတာင္
အလုပ္ျဖဳတ္ပစ္လိုက္ဘီ …။ ပန္းသီး ။
။ အႀကံတခု ရျပီ။
ျမနန္းႏြယ္။
။ ဘာ အႀကံလဟ ဲ င္ …
ပန္းသီး ။
။ သစၥာမွန္ရင္ ႏြယ္ျမစ္သစ္ပင္ ေဆးဘက္၀င္တယ္ တဲ့ ခင္ဗ်ား သစၥာဆိုႀကည့္ပါလား။
ျမနန္းႏြယ္။
။ ဘာသစၥာဆိုရမွာလဲ …
ပန္းသီး ။
။ ခင္ဗ်ား ဆိုခ်င္တာဆိုေပါ့ …
ျမနန္းႏြယ္။
။ ျပည္ပမွာ ရွိေနေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားအေပါင္းတို႔သည္ အရက္မေသာက္ႀကေတာ့ပါ) ဤသစၥာ မွန္ကန္ပါက လက္ထိပ္ကၽြတ္ပါေစသား ... ... ... ပိုျပီးေတာင္ က်ပ္လာျပီ။
ပန္းသီး ။
။ ေနာက္တခု ေျပာင္းဆိုဗ်ာ …
ျမနန္းႏြယ္။
။ (၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပႀြဲ ကီးသည္ လြပ္လပ္ျပီး တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပဲြႀကီး ျဖစ္ပါသည္) ဤသစၥာ မွန္ကန္ပါက လက္ထိပ္ ကၽြတ္ပါေစသား … … … … … အား!! အရမ္းေတာင္
က်ပ္ေနျပီ။ ပန္းသီး
။
။
က်ဳပ္
ဆိုႀကည့္မယ္။
(က်ေနာ္တို
့ျမန္မာျပည္ႀကီး
စစ္မွန္ေသာ
ဒီမိုကေရစီရဖို႔ဆိုလ်င္
ျပည္သူမ်ားရဲ့ဆႏၵနဲ႔အညီ
ေဒၚစုႏွင့္
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးကို
အမ်ဳိးသားရင္ႀကားေစ့ေရး ေဆြးေႏြးမွသာလ်င္ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေပမည္) ဤမွန္ေသာ သစၥာစကားေႀကာင့္ ျမနန္းနြယ္၏ လက္ထိပ္ ကြ်တ္ပါေစသား … … … … ျမနန္းႏြယ္။
။ ဟယ္ … လက္ထိပ္ ကြ်တ္သာြ းျပီ။ ၀မ္းသာလိုက္တာ။ ရွင့္သစၥာမွန္လို႔ ေပါ။့ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ … က်မ ဘာကူညီေပးရမလဲ … ။
ပန္းသီး ။
။ ျမန္မာျပည္ႀကီး ျမန္ျမန္လြတ္ေျမာက္ေအာင္သာ ဆုေတာင္းေပးပါဗ်ာ … ။
ထိုအခ်ိန္မွာပဲ က်ေနာ္ အိပ္မက္က လန္႔ႏိုးသြားခဲ့ပါတယ္။
လႊတ္ေပး၍
ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းနည္း
လူဗိုလ္ ႏိ၀ ု င္ဘာ ၃၀၊ ၂၀၀၉ (၁) ႏို႔ဖိုးဒုကၡသည္စခန္းကို ေရာက္မွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြေ ဲ တာ္ႏွင့္ႀကဳံတာ ဒီႏွစ္ဆို (၄) ႀကိမ္ျပည့္ေတာ့မယ္။ မႏွစ္က ပဲြဆို အေတာ့္ကိုစည္တာ။ တိုင္းရင္းသားညီညြတ္မႈ တည္ေဆာက္ေရးေကာ္မတီဆိုတာ ဖြဲ႔စည္းၿပီးစလည္းျဖစ္ေနေတာ့ တိုင္းရင္းသားရိုးရာ တင္ဆက္မႈေတြကလည္း အၿပိဳင္အဆိုင္။ က်ေနာ္တို႔ BNA ဗမာအမ်ဳိးသားအသင္း(ႏို႔ဖိုး)ကေတာင္ ဦးေရႊရိုး၊ ေဒၚမိုးအကနဲ႔ တပင္တိုင္အကေတြ တင္ဆက္ျဖစ္ခဲ့ေသးတယ္။ ဒီအထဲမွာ အားအေကာင္းဆုံးအစီအစဥ္က ေတာ့ ဘာလဲမေမးနဲ႔။ ကရင္ဒုံးယိမ္းအစီအစဥ္ေပါ့။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးမို႔ ကရင္ဒုံးယိမ္းအကက ပိုသာတာ မထူးေပမယ့္၊ ဒုံးယိမ္းၿပိဳင္ပြဲမွာ ကရင္မဟုတ္တဲ့တိုင္းရင္းသားေတြ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ က်ေနာ္တို႔ PAB ရပ္ကြက္အဖြဲ႔က တတိယဆု ယူသြားတာကေတာ့ အဆန္းသားမဟုတ္လား။ ခုလည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပဲေ ြ တာ္ နီးလာျပန္ေတာ့ ဒုံးယိမ္းအဖြ႔ဲေတြတိုက္ေနၾကတာ ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲပ။ဲ ႏို႔ဖိုးစခန္း တခုလုံးလုိ႔ေတာင္ ေျပာရင္ရမယ္။ အရြယ္စံု၊ဆိုက္စုံ၊ ကာလာစံုံ။ ဒီႏွစ္လည္း စည္ဦးမွာပါ။ ဒီလို ကရင္ဒုံးယိမ္းသံၾကားရင္ အလယ္တန္းေက်ာင္းသားဘ၀က က်ေနာ္တို႔ေက်ာင္းမွာ ေခတ္စားခဲ့တဲ့ ဒုံး ယိမ္းသံစဥ္သီခ်င္းေလးကို သတိရမိတယ္။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြကို ေနာက္ေျပာင္ရင္းက ေပၚလာတာေလ။ “ေဟ့ ... ယုေမာင္၊ ဘုေမာင္၊ ထိပ္ေျပာင္လားေဟ့ ... ေတာင္ဖက္ကၽြန္းေပၚျမစ္၀နံေဘး ကရင္မ ေနာ္သန္းေငြ” ဆိုတာေပါ့။ (၂) ေညာင္ေလးပင္ၿမိဳ႕၊ အမွတ္(၁)အထကေက်ာင္းကို ၿမိဳ႕အျပင္ထုတ္ၿပီးစ ပညာသင္ႏွစ္အခ်ိန္မွာေပါ့။ ေက်ာင္းပတ္၀န္းက်င္မွာက လယ္ကက ြ ္ေတြ၊ ထန္းေတာေတြ၊ သခ်ၤဳိင္းကုန္းေတြ၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြခ်ည္း သက္သက္ဆိုေတာ့ ေက်ာင္းမေပ်ာ္အဖြဲ႔ေတြအတြက္ ခိုကိုးရာေတြက အျပည့္။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက
ေက်ာင္းစည္းကမ္းထိမ္းသိမ္းေရးအဖြ႔က ဲ ို
က်ေနာ္တို႔အလယ္တန္းဆရာေတြထက ဲ
(၄)ဦးပါတယ္။
ေက်ာင္းသားေတြေၾကာက္တဲ့၊
ဆရာဦးယုေမာင္၊
ဆရာဦးလွျမင့္၊
ေက်ာင္းသားေတြကိုကိုင္ႏိုင္တဲ့
ဆရာဦးထြန္းေရႊနဲ႔
ဆရာမ
ဆရာ၊
ေဒၚသန္းေငြတို႔ေပါ့။
ဆရာမ
ေတြနဲ႔
အသစ္ျပန္ဖြဲ႔လိုက္တယ္။
ဒီဆရာေတြအားလုံးက
ဒီအထဲမွာ
သူရဲေကာင္းဆရာေတြခ်ည္းပဲ။
အရည္အခ်င္းကိုယ္စီန႔ဲ။ ေက်ာင္းမေပ်ာ္အဖြ႔ေ ဲ တြ တခါတည္းၿငိမ္က်သြားေလာက္ေအာင္ကို စြမ္းၾကတာ။ ဒီအထဲမွာ ဆရာဦးယုေမာင္က ၀ိတ္သမား၊ လူပ်ဳိႀကီး။ သူ႔ လက္ဖ်ံႀကီး တလုံးတလုံးက နည္းတာႀကီးမဟုတ္ ဘူး။ အခန္းထဲစာသင္ေနရင္း သူ႔ ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့အသံကိုက သူမ်ားထက္ထူးတယ္။ “အခု ဆရာ ၀ိတ္ျပန္ မေနၿပီေနာ္။ သတိထားၾက” ဆိုကာ ႀကိမ္လုံးကိုတစြစြနဲ႔ သူ႔လက္ေမာင္းၾကြက္သား ေတြကို ထုတ္ထုတ္ျပတတ္ေသးတယ္ေလ။ ဆရာဦးယုေမာင္ စာသင္ခ်ိန္ဆို အတန္းထဲက အဆိုးဆုံးလို႔သတ္မွတ္ထား တဲ့ “ဘိုနီ”လိုေကာင္မ်ဳိးေတာင္ ၿငိမ္။ ဆရာမေဒၚသန္းေငြက်ေတာ့ တမ်ဳိး။ အရိုက္ၾကမ္းတဲ့ထဲမွာေတာ့ မပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းသားေတြကို ကိုင္တတ္တယ္။ သူစာသင္ေနတဲ့အတန္းတင္မကဘူး။ ေဘးအခန္းေတြက ဆရာ၊ ဆရာမ မရိွလို႔ဆူညံေနရင္ေတာင္ ၀င္ထိန္းတတ္တယ္။ ဆရာ မရိွလို႔ဆိုၿပီး ဆူမယ္၊ ေဆာ့မယ္လို႔ေတာ့မစဥ္းစားနဲ႔။ မၾကာဘူး ဆရာမေဒၚသန္းေငြေရာက္ လာၿပီ။ “ကဲ အားလုံးပစၥည္းေတြလယ ြ ္အိတ္ထဲထည့္။ ၿပီးရင္ တရားထိုင္ၾကမယ္။ အားလုံး ခုံေပၚတက္ထိုင္ၾက။ မ်က္စိ ကိုမိွတ္ထား။ မ်က္စိထဲေပၚလာတာေတြကိုလိုက္မွတ္။ ခဏေန ဆရာမ ျပန္လာေမးမယ္။ ဘာေတြေတြ႔လဆ ဲ ိုတာ မေျပာႏိုင္တ့လ ဲ ူ နာၿပီသာမွတ္ ” ဒါပဲေျပာၿပီး ျပန္ထက ြ ္သာြ းေပမယ့္ ဘယ္သူမွမလႈပ္ရ၊ဲ အသံမထြက္ရၾဲ က။ မ်က္စိကိုအသာမွိတ္ထားၾကရင္း သူေျပာသလို လိုက္ၾကည့္ေနရတယ္ေလ။ ရုတ္တရက္ ေရာက္လာတတ္ၿပီး ဆူေနတဲ့သူကို အတန္းေရွ႕ထြက္ခိုင္း၊ ဘာ ျမင္လဲေမးရင္ မေျဖႏိုင္လို႔ကေတာ့ အရိုက္ခံရၿပီ။ က်ေနာ္ကေတာ့ မ်က္စိေလးမွိတ္ထားၿပီး သူေမးရင္ ဘယ္လိုေျဖရမ လဲေတြးေနမိတယ္။ (၄၅) မိနစ္ ျပည့္သြားလို႔ သံေခ်ာင္းေခါက္သံၾကားရမွသာ အခ်ိန္ကုန္သြားမွန္းသိလိုက္ရတယ္။ ဆရာဦးထြန္းေရႊကိုေတာ့ ေက်ာင္းသားအားလုံးက သူ႔ေနာက္ကယ ြ ္မွာ “ထိပ္ေျပာင္”လို႔ပဲ ေခၚၾကတယ္ေလ။ နဖူးကလည္းေျပာင္သလားမေမးနဲ႔ ဆံပင္က မရိွေတာ့သေလာက္ဘ။ဲ ဆရာထိပ္ေျပာင္က်ေတာ့ တအားပါးတာ။
ေက်ာင္းသားတဦးခ်င္းစီရ႕ဲ
အေၾကာင္းေတြကိုလည္း
သိတယ္။
စကားသံၾကားလိုက္တာနဲ႔
ဘယ္သူေျပာတယ္ဆိုတာ
ဘလက္ဘုတ္မွာစာေရးေနရင္း
လွည့္မၾကည့္ဘဲနဲ႔သိတယ္။
ဆရာထိပ္ေျပာင္ေျပာဖူးတဲ့ စာက်က္နည္းတခုဆိုရင္ ခုထိ ကို မေမ့တာ။ “တမနက္ေစာေစာမွာ ဆရာ လမ္းေလွ်ာက္ထက ြ ္ကအျပန္၊ ေက်ာင္းသူတေယာက္ စာက်က္ေနတာကို ခပ္ လွမ္းလွမ္းထဲက ၾကားေနရတယ္။ သူက်က္ေနတာက ဧရာ၀တီျမစ္အေၾကာင္း။ ဆရာ စၾကားကတဲက ‘ဧရာ၀တီျမစ္ သည္၊ ဧရာ၀တီျမစ္သည္’ ဟာ သူ႔အိမ္ကိုလြန္ၿပီး အိမ္သုံးေလးလုံးေက်ာ္လည္း ဧရာ၀တီျမစ္သည္က မၿပီးဘူး ” “ဧရာ၀တီျမစ္အေၾကာင္းက်က္တာပဲကာြ ဧရာ၀တီျမစ္သည္ကို ဒီေလာက္ ထည့္က်က္ေနဖို႔မလိုပါဘူး။ မင္းတို႔ လည္း ဒီဧရာ၀တီျမစ္သည္ စာက်က္နည္းမ်ဳိးကို မသံုံးမိၾကေစနဲ႔”တဲ့ မွတ္သားစရာ။ (၃) ဆရာဦးလွျမင့္ကိုေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြက “ဘုေမာင္”လို႔ ကြယ္ရာမွာ ေခၚၾကတယ္။ ေနာက္ေစ့မွာ ဘုႀကီး တလုံးက သိသိသာသာႀကီးထြက္ေနလို႔။ ဆရာဘုေမာင္က က်ေနာ္တို႔အတန္းပိုင္ဆရာ။ စကားအေျပာေကာင္းၿပီး၊ စာ သင္လည္း အရမ္းေတာ္တယ္။ သူက သခ်ၤာသင္တာ။ ထူးတာက ဆရာဘုေမာင္လမ္းေလွ်ာက္ရင္ လက္ပိုက္သလိုလုပ္ ထားၿပီး သူ႔ေမးေစ့ကို လက္တဖက္နဲ႔ အၿမဲတမ္း ေထာက္ေထာက္ထားတတ္တယ္။ ဒါကသူ႔စတိုင္။ ဆရာက သခ်ၤာသင္ရင္ေတာင္ သူမ်ားထက္ထူးတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းတခုသင္ၿပီဆိုရင္ ခက္တဲ့၊ ပညာပါတဲ့ အပုဒ္ေတြေလာက္ကိုပေ ဲ ရြးၿပီး တြက္ျပ၊ ရွင္းျပတတ္တာ။ က်န္တာေတြကို အဆင့္မရွိဘူးဆိုၿပီး တြက္ျပေလ့မရွိဘူး။ အမွတ္ေပးၿပီဆိုရင္လည္း အမွတ္ (၁၀၀) ေပးထားတယ္ဆိုပါစို႔။ အကုန္မွန္ရင္ (၁၀၀) ရၿပီး၊ မွန္တဲ့အျပင္ သပ္ရပ္တယ္၊ ရွင္းတယ္။ ျမန္တယ္ဆိုရင္ (၁၀၁) အထိ ေပးတယ္။ မွတ္ခ်က္အေနနဲ႔ “အလြန္ေကာင္း၍ တမွတ္ပိုေပါင္းသည္” ဆိုတာ ကို ေရးေပးလိုက္ေသးတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းစာေတြစစ္ၿပီဆိုရင္လည္း အရင္ဆံုးလာျပတဲ့ (၁၀) ေယာက္ေလာက္ကိုပဲ စစ္ေပးတယ္။ အခ်ိန္ကအေရးႀကီးလို႔ ျမန္ႏိုင္သမွ်ျမန္ဖို႔ အျမဲတမ္းသတိေပးတတ္တယ္။ သခ်ၤာကိုသင္ေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ကို ဗဟုသုတျဖစ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးေျပာျပခဲ့ဖူးတယ္။ ေက်ာင္းက ျပဌာန္း ထားတဲ့စာေတြထက္ ျပင္ပဗဟုသူတေတြကို ပိုေျပာျပေလ့ရွိတယ္။ သူ႔စကားေတြ၊ သင္ၾကားမႈေတြထဲမွာ
ေက်ာင္းသား
ေတြကိုပါ
ပါေအာင္ေခၚသြားတတ္တယ္။
သူကိုေၾကာက္ေနတာဆိုမႀကိဳက္ဘူး။
သူမွားေနလို႔ေထာက္ျပေပးတဲ့
ေက်ာင္း
သားဆို
ႀကိဳဆိုတတ္ၿပီး
ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္းျပန္ေျပာေလ့ရွိတယ္။ ပညာနဲ႔အတူ စာရိတၱကိုပါအေလးထားဖို႔ မၾကာ မၾကာ ဆံုးမတတ္တယ္။ ေတာ္ေနရံုမက ေကာင္းဖို႔လိုတယ္။ ေကာင္းမွ၊ ရိုးသားမွတန္ဖိုးရွိၿပီး ကိုယ့္ကိုကိုယ္လည္း အျမဲဂုဏ္ယူႏိုင္မယ္လို႔ သတိေပးတတ္တယ္။ ဆရာေျပာဖူးတဲ့အထဲက ဂ်ပန္န႔ျဲ မန္မာ ပညာေတာ္သင္သြားၾကတဲ့ အ ေၾကာင္းဆို၊ ခုထိကို အမွတ္ရေနဆဲေလ။ “ဟိုး မင္းတုန္းမင္းေခတ္ကေပါ့ကာြ ။ ဆရာတို႔ႏိုင္ငံန႔ဲဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို အဂၤလန္ႏိုင္ငံက စက္မႈအတတ္ပညာနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး ပညာေတာ္သင္ေခၚတယ္။ ႏုိင္ငံတခုစီက အေယာက္(၂၀) စီေခၚတယ္ပဲ ထားပါေတာ့ကာြ ။ တို႔ႏိုင္ငံကေတာ့ မင္းတို႔သိတ့အ ဲ တိုင္း လက္သင့္ရာစားေတာ္ေခၚေပါ့။ ဘုရင္နဲ႔မူးမတ္အသိုင္းအ၀ိုင္းထဲက လူေတြခ်ည္းေရြးလႊတ္တာ။ ခုေခတ္လိုပဆ ဲ ိုပါေတာ့။” “အယ္ ... ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကေတာ့ တို႔လိုမဟုတ္ဘူးကြာ။ သူတို႔ႏိုင္ငံက စက္မႈန႔ဲပတ္သက္ၿပီး ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူေတြ ကို အင္တာဗ်ဴးအဆင့္ဆင့္လုပ္ၿပီးေခၚတာ။ လူအေယာက္ (၂၀) ေခၚဖို႔ကို တႏိုင္ငံလုံးက စက္မႈကၽြမ္းက်င္သူ
(၈၀)
ကို
ေရြးထုတ္တယ္။
ၿပီးေတာ့မွဒီအထဲက
(၄၀)ကို
ဒုတိယအႀကိမ္ထပ္ေရြးတယ္။
ေနာက္တခါ
အဂၤလိပ္ဘာသာပါ
ကၽြမ္း
က်င္သူ(၂၀)ကို
လက္ေရြးစင္ျပန္ေရြးၿပီး
အဂၤလန္ကိုပို႔လိုက္တာ။ ဒီလက္ေရြးစင္(၂၀)နဲ႔ က်န္ခ့တ ဲ ့ဲ(၂၀)က အဂၤလိပ္ ဘာသာစကား ကၽြမ္းက်င္တာ၊ မကၽြမ္းက်င္တာေလာက္ဘဲ ကြာတာ။ စက္မႈပညာေတြကေတာ့ သူမသာ၊ ကိုယ္မသာ ေပါ့။ ၿပီးမွ က်န္ခဲ့တဲ့(၂၀)နဲ႔ ပထမေရြးက်န္(၄၀)ကို ဂ်ပန္အစိုးရက ျပန္မလႊတ္ေတာ့္ဘဲ တေနရာမွာစုၿပီး ေခၚထားလိုက္ တယ္။” “အဂၤလန္ကိုေရာက္ေတာ့ တို႔ေရႊျမန္မာေတြက ေတာ္ၾကပါတယ္။ စာေတြလည္းလိုက္ႏိုင္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဟိုေရာက္တုန္း မစားဖူးတာေတြ စား၊ မေသာက္ဖူးတာေတြ ေသာက္ၿပီး ျပန္ခဲ့ၾကတာေပါ့။ ဒီျပန္ေရာက္ေတာ့ မဲနယ္ စက္ရုံ၊ လက္နက္စက္ရုံ၊ ဒဂၤါးျပားစက္ရံုတို႔တည္တာ၊ သေဘၤာဖ်က္တဲ့ ေရျမႇပ္ဗုံးထြင္တာတို႔ေလာက္ေတာ့ အလုပ္ျဖစ္ခဲ့ တာကို စာအုပ္ေတြထဲဖတ္ရဖူးတယ္က။ြ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအက်ဳိးဆက္ကို ဒီေန႔ုတို႔ေခတ္မွာ ဘာတခုမွမေတြ႔ရေတာ့ဘူး။ ဘာမွတ္တမ္းမွလည္း မက်န္ခဲ့ေတာ့ဘူး။ တို႔ႏိုင္ငံရ႕ဲ တိုးတက္မႈအေျခအေနကလည္း မင္းတို႔ျမင္တဲ့အတိုင္းပဲ။ အဂၤလိပ္ သာ တို႔ ႏိုင္ငံကိုမသိမ္းခဲ့ရင္ ခုထိ ႏြားလွည္းနဲ႔ပဲ ခရီးသြားေနရဦးမွာ။” “ဂ်ပန္ပညာေတာ္သင္ေတြကေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ဘူး။ အဂၤလန္ကိုေရာက္တာနဲ႕ သူ႔အဖြဲ႔နဲ႔သူစုၿပီး သင္ေပးသမွ် စာေတြကို ဂ်ပန္လိုဘာသာျပန္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္နိုင္ငံကို ျပန္ပို႔တယ္။ အဲ့ဒီပို႔လိုက္တဲ့ ဂ်ပန္လိုဘာသာျပန္ၿပီး သားေတြကို က်န္ခ့ဲတ့ဲ(၂၀)အုပ္စုက စုေပါင္းေလ့လာၾကတယ္။ (၄၀)အုပ္စုနဲ႔ျပန္ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ျပန္သင္ၾကတယ္ ေပါ့ကြာ။” “ပညာသင္ကာလၿပီးလို႔ ပညာေတာ္သင္ေတြ ဂ်ပန္လည္းျပန္ေရာက္ေရာ့ ျပန္လာတဲ့(၂၀)နဲ႔ က်န္ခဲ့တဲ့(၂၀)တို႔ ျပန္ေဆြးေႏြးၿပီး ပညာေတြဖလွယ္ၾကတယ္။ ေနာက္ … (၄၀)ကို ျပန္သင္ေပးၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ပညာေတာ္သင္(၂၀)သာ သြားရေပမယ့္၊ (၈၀)လုံး ပညာေတြတတ္သာြ းႏိုင္ေအာင္ တၿပိဳင္တည္းပြားယူႏိုင္ခဲ့ၾကတာဟာ အတုယူစရာေကာင္းပဲ ေပါ့။ ေနာက္ၿပီး ဂ်ပန္လိုဘာသာျပန္ၿပီးသား ပညာေတြကိုပါ ရလိုက္ၾကတာ။ ခုဆို မင္းတို႔သိတ့အ ဲ တိုင္း၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံဟာ စက္မႈပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္ေလာက္တိုးတက္ေနၿပီလဲ။ ပညာရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဂၤလိပ္စာမတတ္ခ်င္ေန၊ ဂ်ပန္လိုေလ့လာႏိုင္ေအာင္၊ ဂ်ပန္လိုဖတ္ၿပီးအသုံးခ်ႏိုင္ေအာင္ျဖစ္သာြ းၿပီ။ တုိ႔ႏိုင္ငံန႔ဲဘယ္ေလာက္ေတာင္ကာြ သြားလဲ ” “ဒီေတာ့ ပညာယူတ့ဲအခါမွာ အစီအစဥ္ရိွရိွယူတတ္ဖို႔လုိတယ္။ ၿပီးေတာ့ မွတ္တမ္းဆိုတာက်န္ခဲ့ေအာင္ လုပ္ ထားရမယ္။ ဒါမွ ေနာင္မ်ဳိးဆက္ေတြအတြက္ ပညာအေမြေပးခဲ့ႏိုင္မွာ။ ေနာက္ ... ကိုယ္ေလ့လာသိျမင္ခ့သ ဲ မွ်နဲ႔ ကိုယ့္ ျဖတ္သန္းမႈအေတြ႔အႀကံဳေတြကို ကိုယ့္ဘာသာစာေပေတြနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့သင့္တယ္ကြ ” (၄)
တေန႔မွာေတာ့ စိတ္ဆိုးေလ့မရိွတ့ဲ ဆရာဘုေမာင္တေယာက္ ေဒါကန္ေနတဲ့အမူအရာနဲ႔ အတန္းထဲ၀င္လာၿပီး “ မင္းတို႔ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကေတာ့ စံပဲကာြ ။ ကုိယ္တိုင္လုပ္လို႔ ရရက္န႔ဲ ငါတို႔ကိုဒုကၡေပးတာ ” ဆရာဘုေမာင္ ေဒါသျဖစ္ရပုံက ဒီလို။ က်ေနာ္ေျပာခဲ့တ့ဲ ေက်ာင္းစည္းကမ္းထိမ္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔မွာ သူလည္းပါ တယ္မဟုတ္လား။ ဒီမနက္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက ေက်ာင္းေနာက္က်ၿပီးွေရာက္လာတယ္။ ေက်ာင္းတံခါး၀နားအေရာက္ ေက်ာင္းေျပးတဲ့ေက်ာင္းသားအဖြ႔ဲေတြန႔ဲ ေက်ာင္းေရွ႕မွာ ထိပ္တိုက္တိုးပါေလေရာ။ အဲဒီအခ်ိန္က တေက်ာင္းလုံး အျဖဴ နဲ႔အစိမ္းပဲ၀တ္ၾကရေတာ့ ေက်ာင္းသားနဲ႔အရပ္သားက ခြဲလို႔လြယ္တယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ဆရာႀကီးက ေက်ာင္းသားေတြ ကို ဘာမွမေျပာဘဲ၊ ေက်ာင္းထဲကို ကားဆက္ေမာင္း၀င္ခဲ့တယ္။ ေက်ာင္းရုံးခန္းထဲေရာက္မွ စည္းကမ္းထိမ္းသိမ္းေရး ဆရာေတြကိုေခၚ၊ ေက်ာင္းေျပးတဲ့ေက်ာင္းသားေတြကို လိုက္ေခၚဖုိ႔ေျပာတယ္တ့။ဲ က်န္ဆရာေတြအားလုံးကေတာ့ ဘာမွျပန္မေျပာၾကဘဲ ေက်ာင္းေျပးေတြေနာက္ကို လိုက္သြားၾကေပမယ့္၊ ဆရာဘုေမာင္ကေတာ့ လိုက္မသြားဘူး။ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကို ျပန္ပက္ရင္း က်န္ေနခဲ့တယ္တဲ့။ “ခင္ဗ်ားက ကိုယ္တိုင္ ေတြ႔လိုက္ရရက္န႔ဲ ဘာလို႔ျပန္မေခၚခဲ့တာလဲ။ ခင္ဗ်ားေတြ႔တဲ့အခ်ိန္ဆို ေက်ာင္းသား ေတြက ေက်ာင္းအနီးအနားမွာပဲ ရိွေနၾကေသးတာ။ ခင္ဗ်ားျပန္ေခၚရင္လည္း ရရဲ႕သားနဲ႔ဗ်ာ။ ခုေတာ့့ ဘယ္ေရာက္ သြားၿပီလဆ ဲ ိုတာ ဘယ္လိုလုပ္သိႏိုင္မလဲ။ လိုက္ရွာလို႔ကေတာ့ တေနသာကုန္သြားမယ္ ေတြ႔မွာမဟုတ္ဘူး။ ေက်ာင္း ေျပးစရာေနရာေတြက တပုံႀကီး၊ က်ဳပ္ေတာ့မလိုက္ႏိုင္ဘူးဗ်ာ။ စာသင္ဖို႔ရိွေသးတယ္”လို႔ေျပာၿပီး ရုံးခန္းထဲက ျပန္ထက ြ ္ လာတာတဲ့။ (၅) “မင္းတို႔ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းနည္းဆိုတာ ၾကားဖူးလား” ေဒါသေတြေျပသြားေအာင္ ခဏနားၿပီးမွ ဆရာဘုေမာင္က စကားျပန္စလာတယ္။ “မၾကားဖူးပါဘူး ဆရာ” “ေအ ... မွတ္ထားၾက၊ ဆရာေျပာျပမယ္” “မိုးဦးက်စ၊ မိုးဖြဲဖေ ဲြ လးေတြရာြ ေနတဲ့အခ်ိန္ဆို ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းလို႔ရတယ္ကြ။ ဒီအခ်ိန္မ်ဳိးဆို ဗ်ဳိင္းေတြက လယ္ ကြင္းေတြထဲမွာ ငါးရွာေနၾကတာ။ ဒီေတာ့ မင္းတို႔က ဆားသာတဆုပ္ေလာက္ယူသြား။ ခုန ငါးဖမ္းဖို႔ေစာင့္ေနတဲ့ ဗ်ဳိင္း အနားကိုျဖည္းျဖည္းေလးသြား။ ဗ်ဳိင္းရဲ႕ေခါင္းေပၚကို ဆားေလးပုံေပး။ မိုးကဖြဲဖြဲေလးရြာေနတာဆိုေတာ့ ေခါင္းေပၚက ဆားေတြ အရည္ေပ်ာ္ၿပီး မ်က္စိထဲကို စီးက်မယ္။ မ်က္လုံးဖြင့္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ဒီအခ်ိန္ဆို မင္းတို႔ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းလို႔ ရၿပီ။” က်ေနာ္တို႔တတန္းလုံး ဆရာဘုေမာင္ရ႕ဲ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းနည္းကို ၿငိမ္ၿပီးနားေထာင္ေနမိၾကတယ္။ နားေထာင္ ေနရင္းက မ်က္စိထဲမွာလည္း လယ္ကြင္းထဲက ဗ်ဳိင္းျဖဴျဖဴေတြကို ျမင္ေယာင္လာတယ္။ အသာကပ္သာြ းၿပီး ဗ်ဳိင္းရဲ႕ ေခါင္းေပၚကို ဆားပုံလိုက္တယ္။ ဆားေတြအရည္ေပ်ာ္ၿပီး မ်က္လုံးထဲ၀င္သြားတယ္။ ၿပီးေတာ့ ... ဗ်ဳိင္းလည္ပင္းကို ဆုပ္ကိုင္ၿပီး ဖမ္းလိုက္တယ္လို႔ကို ျမင္ေယာင္လာတယ္ေလ။ “ဆရာ ... ဗ်ဳိင္းအနားကပ္သာြ းေတာ့ ဗ်ဳိင္းက ထ ပ်ံမသြားဘူးလား ဆရာ” က်ေနာ္တို႔အားလုံး ေမးလိုက္တ့ဲအသံရိွရာကို ၀ိုင္းၾကည့္လုိက္ၾကတယ္။ ပိန္းဇလုပ္ရြာက ေက်ာင္းလာတက္ တဲ့ “ကရင္ႀကီး”။ သူ႔နာမည္က ေစာထူးေဂ။ လူေကာင္က ထြားထြားႀကီးမို႔ က်ေနာ္တအ ို႔ ားလုံးက ကရင္ႀကီးလို႔ပသ ဲ ူကို ေခၚ ၾကတယ္။ ေဘာလုံးလည္း အကန္ေတာ္တယ္ဗ်။ “ေအးေပါ့ကာြ ... မင္းေတာင္ သိေသးတယ္။ မင္းတို႔ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက မသိဘူးကြ” “မင္းတို႔စဥ္းစားၾကည့္ေလ။ ကရင္ႀကီးေျပာသလိုပဲ အနားကပ္လို႔ရမွေတာ့ ဆားပုံဖို႔လိုေသးလို႔လား၊ တခါထဲ ဖမ္းလိုက္မွာေပါ့။ မင္းတို႔ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးကေတာ့ တခါထဲမဖမ္းလိုက္ဖူးေဟ့။ ငါတို႔ကိုပဲ ဆား ပံုပုံခိုင္းေနတာကြ။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါကန္လာတာ ” (၆) ႏို႔ဖိုးဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာ ဒုံးယိမ္းသံေတြ ၀ဲပ်ံ႕ေနဆဲ။ ဒီကရင္ဒုံးယိမ္းအကကို ေနာက္ထပ္ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ဘယ္ႏွစ္ခုအထိမ်ား ဒီႏို႔ဖိုးဒုကသ ၡ ည္စခန္းထဲမွာ ထပ္ၾကည့္ရ၊ ထပ္ျမင္ရဦးမလဲ မသိ။ ဘ၀ျမင္ကင ြ ္းေတြ ထပ္လန ြ ္းေနေတာ့လည္း ေက်နပ္ခင ြ ့္ေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေနရေပါ့။ အနည္းဆံုး ဒီဒံုးယိမ္းအက ေတြက အေမရိကားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာ္ေ၀မွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ နယူးဇီလန္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေနရာေျပာင္းၿပီး ၾကည့္ခ်င္ၿပီေလ။ “ေဟ့ ... ယုေမာင္၊ ဘုေမာင္၊ ထိပ္ေျပာင္လားေဟ့ ... ေတာင္ဖက္ကၽြန္းေပၚ ျမစ္၀နံေဘး၊ ကရင္မ ေနာ္သန္းေငြ...” သီခ်င္းေလးနဲ႔၊ ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းနည္းေလးကို ျပန္္သတိရမိလိုက္တာကိုက ႏွဖူးေၾကာေလးေတြ ေျပသြားသလိုလို။ အသက္ရွဴ ေခ်ာင္သြား သလိုလို။ မဟုတ္လို႔က ေတာ့ တေန႔တေန႔ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ပူပန္ရ။ ကေလးေတြရ့ဲ အနာဂတ္ပညာေရးအတြက္ ရင္ေမာရ။ ကိုယ့္ဘ၀ ကိုယ္ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ရတက္မေအးရ။ ဘ၀ေတြကို ဗီဒီယိုၾကည့္တဲ့အခါ ေပါ့စ္ (Pause) အလုပ္ခံထားရ သလို ခံစားလာရၿပီေလ။ အင္း
... က်ေနာ္တို႔ဘ၀ေတြ
ျပန္လည္ရွင္သန္ႏိုးထႏိုင္ခြင့္ေတြအတြက္
ယူအဲန္အိပ္ခ်္စီအာရ္
(UNHCR)
ကပဲ
ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းေနတာလား။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံကပဲ
ဗ်ဳိင္းအရွင္ဖမ္းေနတာလား။
က်ေနာ္တုိ႔ကိုယ္တိုင္ကပဲ ဗ်ဳိင္းအရွင္ ဖမ္းေနတာလား။ တစံုတရာ ဒါမွမဟုတ္ တစံုတေယာက္ကပဲ ....။ စဥ္းစားလို႔ေတာင္ မရ။ ။
ႏိ၀ ု င္ဘာ ၂၇၊ ၂၀၀၉
မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ခရီးစဥ္ကုိ မသိ႐ွိသည့္အတြက္ ဂိတ္တာဝန္ခံ ဗုိလ္ၾကီးတဦး ေျပာင္းေ႐ြ႕ခံရ Tue 01 Dec 2009, မင္းအာသံ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ႏုိင္ဟံသာ၏ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ထားဝယ္ခ႐ုိင္အတြင္း႐ွိ မြန္ေက်း႐ြာခရီးစဥ္အတြင္း ေရး၊ တံတားျဖဴ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ကုိ ျဖတ္သန္းသြားစဥ္ ၄င္းဂိတ္မွ ႏုိင္ဟံသာကုိ မသိ႐ွိသည့္အတြက္ ဂိတ္တာဝန္ခံ ဗုိလ္ႀကီးတဦး ေျပာင္းေ႐ႊခံရသည္ဟု မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အရာ႐ွိတစ္ဦးက ေျပာသည္။ “ႏုိင္ဟံသာကုိ စစ္အစုိးရက အထူးတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႕ သတ္မွတ္ထားတယ္။ အခုလုိ ႏုိင္ဟံသာ ေရး၊ တံတားျဖဴဂိတ္ျဖတ္္တာကုိ မသိတဲ့အတြက္ အဲဂတ ိ ္က ဗုိလ္ႀကီး အေျပာင္းခံရတယ္။ နအဖတုိ႕ကလည္း ႏုိင္ဟံသာ ဘယ္သာြ းသြား သူတုိ႕သိခ်င္တ့ဲအတြက္ အခုလုိ မသိတ့သ ဲ ူကုိ အျပစ္ေပး လုိက္တာျဖစ္မယ္။” ဟု ၄င္းက ေျပာသည္။ ႏုိင္ဟံသာ ဆင္းၿပီးေနာက္ပုိင္း ျမန္မာစစ္အစုိးရက ၄င္းဂိတ္ကုိ္ စစ္ေဆးေရး တင္းက်ပ္ထားၿပီး ဝါးလုံးတန္းတုိးၿပီး ပိတ္ထားသည္ဟု ထုိခရီးစဥ္သုိ႕ လိုက္ပါသြားေသာ အရာ႐ွိတစ္ဦးက ေျပာသည္။ “ဂိတ္မွာ တားထားတဲ့ ဝါးလုံးတန္းက အရင္ကဆုိ တစ္လုံးပဲ၊ အခုက ႏွစ္လုံးေတာင္္ ျဖစ္သြားၿပီး။ အခုဆုိင္ကယ္က လြဲၿပီး ကားအဝင္အတြက္အားလုံးကုိ စစ္တယ္။ ႐ြာဘက္လူေတြ ဆုိရင္ေတာ့ သြားရလာရတာ အရမ္းခက္မယ္။” ဟု ၄င္းက ေျပာသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ ဗုိလ္မႉးလရီစင္း ဆင္းမည္ဟု ေရးၿမဳိ႕႐ွိ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဆက္ဆံေရး႐ုံက တံတားျဖဴဂိတ္သုိ႕ အေၾကာင္းၾကားထားေသာ္လည္း ႏုင ိ ္ဟံသာက သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးလုိ၍ ထုိခရီးစဥ္ကုိ အစားထုိးဆင္းသြားခဲ့သည္ဟု မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အသုိင္းအဝုိင္းထံမွ သိရပါသည္။ “ႏုိင္ဟံသာက ပါတီရ႕ဲ ရပ္တည္ခ်က္န႕ဲ ့ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပမ ဲြ ဝင္တ့အ ဲ ေၾကာင္းကုိ ႐ွင္းျပခဲ့တယ္။ က်ေနာ္န႕ဲ ႏုိင္ေအာင္မေငးကုိ နအဖက ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႕ရဲ႕ ပါတီအၾကားမွာ႐ွိတဲ့ ဗဟုိေကာ္မတီဝင္ အခ်င္းခ်င္း အျမင္ေစာင္းသြားေအာင္လည္း သူတုိ႕က လိုက္လုပ္ေနတယ္။ ဥပမာ ျပရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ နအဖက ႏုိင္ေ႐ွာင္န႕ဲ ႏုိင္ေအာင္ႏုိင္ကုိ စည္း႐ုံးျပီး မြန္အခ်င္းခ်င္း ျပႆနာျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတယ္လုိ႕ ႐ွင္းလင္းပြဲခရီးစဥ္မွာ သူေျပားခဲ့တယ္” ဟု ေဆြးေႏြးပြသ ဲ ုိ႕ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးက မိန္႕ၾကားသည္။ ႏုိင္ဟံသာသည္ ၇-၁၁-၂၀၀၉ မွ ၁၂-၁၁-၂၀၀၉ ထိ မြန္ေက်း႐ြာ မ်ားျဖစ္ေသာ ဝယ္ဇင္၊ ခနီ၊ ႏွစ္က႐ုတ္ စသည့္တုိ႕ျဖစ္သည္။ ထုိ႐ွင္းလင္းပြခ ဲ ရီးစဥ္ကုိ သံဃာေတာ္မ်ား၊ မြန္လူငယ္မ်ား၊ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ အျခား မြန္အဖြ႕ဲ အစည္းမ်ားက ႀကဳိဆုိခ့ဲေၾကာင္း သိရပါသည္။
HIV&AIDS ေရာဂါကူးစက္ခံရသူမ်ား ေဆးဝါးကုသမႈ အလံေ ု လာက္ မရရွိ Tue 01 Dec 2009, IMNA, ႐ုိင္မေရာ့ မြန္ျပည္နယ္အတြင္း HIV ပုိး ကူးစက္ခံထားရသူ အမ်ားအျပား ေဆးဝါးကုသမႈ အလံုအေလာက္ မရမရွိေၾကာင္း HIV&AIDS ေဝဒနာရွင္မ်ားအား ေစာင့္ေရွာက္ေနသူတို႔၏ ေျပာျပခ်က္အရ သိရသည္။ “က်မတို႔ ကူညီေနသေလာက္ကေတာ့ ေဆးဝါးအလံုအေလာက္မရဘူး၊ ေဆးဝါးမသံုးမျဖစ္တဲ့ လူနာေတြေလာက္ပဲ ART ေဆးဝါးေတြကို က်မတို႔ ေပးႏိုင္တယ္” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံမွ HIV&AIDS ေရာဂါေဝဒနာခံစားေနရသူမ်ားအား လိုက္လံကူညီေစာင့္ေ႐ွာက္ေပးေနသည့္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕သြားလားျခင္းဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာအဖြ႕ဲ အစည္း႐ုံး IOM မွ အဖြဲ႔ဝင္တစ္ဦးက ေျပာသည္။ “ယခုလို HIV&AIDS ေရာဂါေဝဒနာခံစားေနရသူေတြအတြက္ ေဆးဝါးလံုေလာက္မႈ မရွိတဲ့အတြက္ ေဆးဝါးတကယ္လိုအပ္တဲ့ ေဝဒနာရွင္ေတြေလာက္ကုိပဲ ေဆးေပးႏိုင္တယ္” ဟု ၄င္းအဖြဲ႔ဝင္က ေျပာသည္။ “လူနာအမ်ားစုကေတာ့ အခ်ိန္လြန္မွ က်မတို႔ဆီကို ေရာက္လာၾကတယ္၊ က်မတို႔မွာလည္း ေဆးဝါးအလံုေလာက္မရွိဘူးဆိုေတာ့ အခက္အခဲျဖစ္တာေပါ့၊ တခ်ဳိ႔ဆို အေျခေနဆိုးၿပီးမွ ေရာက္လာၾကတယ္၊ အသက္အႏၲရာယ္ စိုးရိမ္ေနရတဲ့အေျခအေနမွာေပါ့၊ ေဆးဝါးကလည္း အလံုေလာက္မရွိ၊ အဲဒါဆိုရင္ စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ၿပီးေတာ့ ေဆးေပးသင့္ရင္ ေဆးေပးတယ္” ဟု ၄င္းက ဆက္ရွင္းျပသည္။ IOM အဖြဲ႔သည္ လြန္ခ့သ ဲ ည့္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွစၿပီး မြန္ျပည္နယ္အတြင္း HIV&AIDS ေရာဂါေဝဒနာခံစားေနရသူမ်ားကို အားေဆးႏွင့္အစားအစာမ်ား ကူညီေပးေနၿပီး၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ေရာက္မွသာလွ်င္ ART ေဆးဝါးမ်ားကို ကူညီေပးႏိုင္ခ့ဲသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေရာဂါခံစားေနရသူအားလံုးအတြက္ ေဆးဝါးအလံုေလာက္မရွိသည့္အတြက္ လူနာတခ်ဳိ႔ကိုသာ ART ေဆး ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ IOM အဖြဲ႔၏ အကူအညီ ရရွိေနေသာ ေဝဒနာရွင္စာရင္းအရ မြန္ျပည္နယ္တင ြ ္ HIV&AIDS ေရာဂါကူးစက္ခံရသူ ၅၀၀ နီးပါးရွိသည္ဟု သိရသည္။ မြန္ျပည္နယ္အတြင္း HIV ေရာဂါပုိးကို ထိန္းခ်ဴပ္ႏုိင္သည့္ ART ေဆးဝါးမ်ားကို IOM အဖြဲ႔မွ ကူညီေထာက္ပံ့ေပးေနၿပီး၊ ၄င္းေရာဂါႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ပညာေပးေဟာေျပာျခင္းျဖင့္ ကူညီႏွစ္သိမ့္ေပးေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားလည္း ရွိသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ HIV&AIDS ေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အဓိက အကူအညီေပးေနသည့္အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔မွာ 3D Fund ဟုေခၚသည့္ ေရာဂါသံုးမ်ဳိးတိုက္ဖ်က္ေရး ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္း 3D Fund ၏အေထာက္အပ့ံျဖင့္ လူေပါင္း ၆၇၀၀ ေက်ာ္ကို ART ေဆးဝါး ေပးႏိုင္ခ့သ ဲ ည္ဟု 3D Fund က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတင ြ ္ HIV&AIDS ေရာဂါ ခံစားေနရသူစုစုေပါင္း ၂၄၀,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ ၇၅,၀၀၀ ခန္႕မွာ ART ေဆးဝါးလိုအပ္ေနၿပီး၊ ၁၁,၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔သာ ေဆးဝါးရရွိေနသည္။ ထိုေရာဂါေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ေသဆံုးမႈႏႈန္းမွာ ၂၅၀၀၀ ခန္႔ ရွိေနေၾကာင္း 3D fund ကဆုိသည္။
မေလး႐ွားUNHCR မွ မြန္ဒုကၡသည္တစ္ေထာင့္ငါးရာေက်ာ္ကုိအသိအမွတ္ျပဳေပး Kaowao ဒီဇင္ဘာ ၁ ၊၂၀၀၉။ ေကာင္းဝါ(ဒီဇင္ဘာ-၁)။
။ မေလး႐ွားႏုိင္ငံ၊ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီး႐ုံး UNHCR မြန္တုိင္း ရင္းသားဒုကၡသည္ တစ္ေထာင့္ငါးရာေက်ာ္ကုိအသိအမွတ္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း
မြန္တုိင္းရင္းသားစကားျပန္ ႏုိင္ဥကၠာေျပာ ျပခ်က္အရ သိရသည္။ “ ၃၀၀ နီးပါးေလာက္ ပယ္ခ်ခံလုိက္ရတဲ့အထဲမွာ ပါသြားတယ္၊ ဘယ္တတ္ႏုိင္မလဲ” ဟု ဆက္လက္ေျပာၾကားပါ သည္။ ၄င္းအဆုိအရ မြန္ဒုကၡသည္ ၂၅၀၀ ဦးခန္႔သတ္မွတ္ေပးရန္ UNHCR မွရည္႐ယ ြ ္ထားေသာ္လည္း မြန္ဒုကၡသည္ ၁၈၀၀ ခန္႔သာ လြန္ခဲ့သည့္ေအာက္တုိဘာလတစ္လအတြင္း၌ လူေတြ႔ေမးျမန္းခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သိရ သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ေအာက္တုိဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔မွစတင္၍ UNHCR မွ အသိအမွတ္ျပဳေပးခဲ့သည့္ မြန္ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ ကဒ္ျပားမ်ားထုတ္ေပးခဲ့ရာ ယေန႔မွာ ေနာက္ဆုံးရက္ျဖစ္သည္ဟု ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္မ်ားအရ သိရ ပါသည္။ အဆုိပါ UNHCR မွ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေပးခံရသူတုိ႔သည္ မေလး႐ွားႏုိင္ငံမွာ တရားဝင္ေနထုိင္ခင ြ ့္ရ ၾကၿပီး အစုိးရေဆး႐ုံေတြမ်ားတြင္လည္း ေဆးကုသစရိတ္ထက္ဝက္သာ ေပးေဆာင္ၾကရသည္ဟု ဒုကၡသည္မ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မေလး႐ွားႏုိင္ငံေဒသအသီးသီးတြင္လည္း အလုပ္လုပ္ကုိင္ခြင့္႐ွိသည္ဟု ဆုိပါသည္။ အဆုိပါဒုကၡသည္မ်ားမွာ လြန္ခ့ဲသည့္ႏွစ္မ်ားက စာရင္းေပးသြင္းထားသူမ်ား႐ွိသလုိ ယခုႏွစ္တင ြ ္ထုိင္းႏုိင္ငံမွ ေျပာင္း ေ႐ြ႕ကာ ထပ္မံဝင္ေရာက္လာသူမ်ားလည္း႐ွသ ိ ည္ဟုသိရသည္။ အထူးသျဖင့္ဒုကၡသည္အမ်ားစုမွာ စစ္အစုိးရကုိတုိက္ခုိက္ေနေသာ မြန္ခထ ဲြ ြက္မ်ားလႈပ္႐ွားရာ မြန္ျပည္နယ္၊ ေရးၿမဳိ႕ နယ္ေတာင္ပုိင္းမွ လာၾကသည္ဟု ေလ့လာေမးျမန္းခ်က္မ်ားအရ သိရပါသည္။
အမည္မသိ လက္နက္ကိုင္တစု ပင္လံုျမိဳ႕ ရာအိမ္မႉးတဦးအား ျပန္ေပးဆြဲ အဂၤါေန႕၊ 01 ဒီဇင္ဘာလ 2009 သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္ စာခ်ဳပ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ပင္လံု ရာအိမ္မႉးတဦးအား အမည္မသိ လက္နက္ကိုင္လူတစုက ညသန္းေခါင္ေက်ာ္အခ်ိန္ ၀င္ေယာက္ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားၿပီး က်ပ္သိန္းရာခ်ီျပန္ေ႐ြးရန္ မိသားစုထံ ဆက္ေၾကးေတာင္းေၾကာင္း သွ်မ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း သတင္း ရပ္ကက ြ ္ ကေျပာပါသည္။
“သူတို႕ျပန္ေပးဆြဲခ်င္တာက အမွတ္ ၁ ရပ္ကြက္ ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္ေဌး၊ သူ႕အိမ္မွာ ဗမာစစ္သားေတြ ရဲေတြအေစာင့္ခ် ထား လို႕ ရာအိမ္မႉး ဦးေက်ာ္၀င္းကိုဖမ္းသြားတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္” - ဟု အသက္ ၃၀ အ႐ြယ္ ပင္လံုေဒသခံကုန္သည္ တဦးက ေျပာသည္။ ႏို၀င္ဘာ ၁၉ ရက္ မနက္ ၀၂း၀၀ နာရီခန္႕ အမည္မသိ လက္နက္ကိုင္တစုက အမွတ္ ၁ ရပ္ကြက္ (ေခၚ) ဗမာရပ္ ရာအိမ္မႉး ဦးေက်ာ္၀င္း (ေအာက္ျပည္မွ ပင္လံုသို႕ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ကတည္းက လာေရာက္ေနထိုင္သည့္ ဗမာအမ်ဳိးသား) အသက္ ၅၀ ေက်ာ္အား ၀င္ေရာက္ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားၿပီး ယေန႕အထိ ျပန္မလြတ္ေပးေသးဘဲ က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ျဖင့္ျပန္ ေ႐ြးယူရန္ ေတာင္းထားသည္ဟု သိရပါသည္။
“က်ေနာ္ၾကားသိရတာက က်ပ္သိန္း ၂၀၀ ဖုိး ေတာင္းတယ္။ သူ႕မိသားစုက အဲေလာက္အဆင္မေျပဘူး၊ ရပ္ကြက္သူ ရပ္ကြက္သားေတြဆီကဘဲ ျပန္ေကာက္မယ္ထင္တာဘဲ” - ဆက္ေျပာ၏။ သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္မွ ဆက္သယ ြ ္ေမးျမန္းခ်က္အရ လက္နက္ကုိင္အဖြ႕ဲ တုိ႕ က်ပ္ေငြသိန္း ၁၀၀ ေတာင္းသည္ဟုဆုိသူမ်ား ႐ွိသကဲ့သုိ႕၊ အခ်ဳိ႕ကလည္း က်ပ္သိန္း ၂၀၀ ၊ ၃၀၀ အထိ ျပန္လည္ေ႐ြးယူရန္ ဆင့္ဆိုသည္ဟု ေျပာသူမ်ားလည္းရွိ၏။
“က်ေနာ္တို႕ဘက္ကအဖြ႕ဲ အစည္းစံုတယ္။ PNO လက္က်န္ပအို၀္းတပ္ဖ႕ဲြ တုိ႕၊ ဗမာစစ္သားတုိ႕ေတြကဘဲ သွ်မ္းစစ္သား ဟန္ ေဆာင္ၿပီး လုပ္တယ္လို႕လဲေျပာသံထြက္တယ္။ သွ်မ္းသူပုန္ေတြလုိ႕လဲ ေျပာတဲ့သူ႐ွိတယ္။ အဲဒီျပန္ေပးဆြအ ဲ ဖြ႕ဲ မွာ လက္နက္ အျပည့္အစံုန႕ဲ လူ ၁၀ ေယာက္ေလာက္႐ွိတယ္လို႕ ဦးေက်ာ္၀င္း မိသားစု၀င္န႕ဲ နီးစပ္တဲ့သူေတြကေျပာၾက တယ္” - ဟု ေဒသခံ ကုန္သည္အမ်ဳိသမီးငယ္ နန္းဆိုင္ခမ္း ကေျပာ၏။ ဦးေက်ာ္၀င္းအား ဓါးစာခံအျဖစ္ျပန္ေပးဆြရ ဲ ျခင္းမွာ ၄င္းသည္ ရယက ဥကၠဌ ဦးေဌး၀င္း ႏွင့္ ေပါင္းၿပီးရပ္ကြက္သူ ရပ္ကြက္သားမ်ား အိုးအိမ္တည္ေဆာက္ရာ၌ အခြန္အေျမာက္အမ်ား ၿခိမ္းေျခာက္ေငြညႇစ္ေလ့႐ွိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္ သည္ဟု ေျပာပါသည္။ ယခုျဖစ္ရပ္က့သ ဲ ုိ႕ လြန္ခ့သ ဲ ည့္ ၄-၅ ႏွစ္ခန္႕ကလည္း တ႐ုတ္အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးအား ျပန္ေပးဆြအ ဲ ဖြ႕ဲ က ေငြက်ပ္ ၁၀ သိန္း ျဖင့္ျပန္ေ႐ြးရန္ေတာင္းဆုိသည္ကုိ မလုိက္ေလ်ာသျဖင့္ ထုိဓါးစာခံကုိ ေကာက္ရုိးပုံေပၚ တင္မီး႐ႈိ႕သတ္လုိက္သည္ဟု လည္း ပင္လုံေဒသခံ ကုန္သည္တစ္ဦးက ေျပာျပသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ NLD ပါတီက ေရႊဂံုတိုင္ ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ကိုျပသ တနလၤာေန႕၊ 30 ႏု၀ ိ င္ဘာလ 2009 သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြ႔ဲခ်ဳပ္ပါတီ ဗဟိုမွထုတ္ျပန္ထားေသာ ေရႊဂံုတိုင္ေၾကျငာခ်က္ကို ေထာက္ခံေၾကာင္း အဖြဲ႔ ခ်ဳပ္ပါတီ ကခ်င္ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕နယ္ ၈ ခုမွ ျပည္နယ္ႏွင့္ၿမိဳ႕နယ္ စည္းအဖြဲ႔ဝင္မ်ားက လုပ္ငန္းညိႇႏိႈင္း အစည္းအေ၀း ၌ဆံုးျဖတ္ လိုက္ၾကသည္။ အဆိုပါအစည္းအေ၀းကို ႏိ၀ ု င္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔က မိုးညႇင္းၿမိဳ႕၌ က်င္းပခဲ့ရာ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ခ်မွတ္ထားေသာ မူ၀ါဒ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား အတိုင္း ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္သြားရန္ ဆံုးျဖတ္ၾကေၾကာင္း အဆိုပါ အစည္းအေ၀း တက္ေရာက္ခ့ဲသူ အဖြ႔ဲခ်ဳပ္ပါတီ မိုးညႇင္းၿမိဳ႕နယ္စည္း ဒုဥကၠဌ ဦးသန္းႏိုင္က သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာသည္။ “၂၇ ရက္ေန႔မွာ ျပည္နယ္အစည္းအေ၀းပြဲ မိုးညႇင္းၿမိဳ႕မွာ လုပ္တယ္ ၿမိဳ႕နယ္ ၈ ခုက ၿမိဳ႕နယ္စည္းေတြ ျပည္နယ္ စည္းေတြ တက္တယ္ခင္ဗ် လိုက္ႏိုင္လို႔လိုက္ခ့ဲၾကသူေတြလည္း တက္တယ္အင္အားမ်ားပါတယ္ ဗန္းေမာ္ ေ႐ႊကူ မိုးေကာင္း မိုးညႇင္း ျမစ္ႀကီးနား တႏိုင္း ဖါးကန္႔ ၿမိဳ႕နယ္ေတြပါတယ္ တက္တာကေတာ့ ၈ ၿမိဳ႕နယ္ပါ ေရြဂံုတိုင္ ေၾကျငာခ်က္ကို ေထာက္ခံတယ္ ဒါပါပဲ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရ႕ဲ မူနဲ႔ရပ္တည္ခ်က္ေတြ ဒါေတြကိုပဲ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်သြားတာပါ ပဲ ” လို႔ သူက ေျပာသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ အဖြ႔ဲခ်ဳပ္ပါတီ တိုးခ်ဲ႕ဖြ႔စ ဲ ည္းႏိုင္ရန္ႏွင့္ အင္အားက်စ္လစ္ခုိင္မာလာေစရန္ကိစၥမ်ား ကိုလည္း အေလးထား ေဆာင္႐ြက္လွ်က္ရိွေၾကာင္း သိရသည္။
“မိုးညွင္းၿမိဳ႕နယ္ အေနအထားကေတာ့ ရွင္သန္ေနပါတယ္ ဒီလိုရွင္သန္သလိုပဲ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ဖြဲ႔စည္းၿပီး သားၿမိဳ႕နယ္ ၈ ၿမိဳ႕နယ္ေပါ႔ဗ်ာ ရွင္သန္ေနပါတယ္ မေပၚေပါက္ေသးတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ေတြလည္း ေပၚေပါက္လာ ေအာင္အင္အားခိုင္မာ က်စ္လစ္ေအာင္ ေတာင့္တင္းေအာင္ ျပည္နယ္က ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္ ဒါအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မူ အရပဲ ညြန္ၾကားခ်က္နဲ႔စည္းကမ္း အတိုင္း က်ေနာ္တို႔လုပ္ေဆာင္သာြ းမွာပါ ” သူက ဆိုသည္။ ႏို၀င္ဘာ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ မိုးညႇင္းၿမိဳ႕နယ္ ရပ္ေက်းအဖြ႔ဲ၀င္မ်ား အစည္းအေ၀းကို ဆက္တိုက္ျပဳလုပ္ခဲ့ရာေဒသအာဏာပိုင္ မ်ားက ေႏွာက္ယွက္မႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
“ဒီေန႔လုပ္တ့ဲ အစည္းအေ၀းမွာေပါ႔ဗ်ာ ေအာင္သေျပရပ္ကက ြ ္ထက ဲ ရာအိမ္မႉး သက္ညြန္႔က ေျခာက္တာလွန္႔တာေတြ ရိွတယ္ ဒါေၾကာင့္တက္ေရာက္သင့္သေလာက္ မတက္ေရာက္ေတာ့ဘူးေပါ႔ဗ်ာ က်ေနာ္တို႔ပါတီကတရား၀င္ပါတီျဖစ္ တဲ့အတြက္ ေကာ္မရွင္ကိုအသိေပးၿပီး ေဆာင္ရြက္တာ တရား၀င္မူလည္း အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မူအရေဆာင္ရြက္တာ ေစာေစာက ယာယီရာအိမ္မႉးက မသြားနဲ႔ဖမ္းမယ္ဆီးမယ္ဆိုၿပီး ေျခာက္လွန္႔တာေတြရိွပါတယ္ ” လို႔ ေျပာသြားသည္။
SSA ေတာင္ပုိင္းတပ္ဖ႕ဲြ ႏွင့္ PNLO ေအာက္ေျခတပ္ဖ႕ဲြ မ်ားၾကားပစ္ မ်ားၾကားပစ္ခတ္မႈျဖစ္ပြား သတင္းႏွင့္မီဒီယာ
ကြန္ယက္။
ေဇာ္ႀကီး။
ႏု၀ ိ င္ဘာလ ၃၀ ရက္၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္။ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSA ေတာင္ပုိင္းတပ္ဖ႕ြဲ ႏွင့္ ပအုိ၀္းအမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ PNLO တပ္ဖ႕ဲြ ႏွစ္ခု၏ ေအာက္ေျခတပ္ဖ႕ဲြ ၀င္မ်ားၾကား ပစ္ခတ္မႈတစ္ခုျဖစ္ပြား ခဲ့သည္။ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပုိင္း ေမာက္မယ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ားလႈပ္ရွားရာ နမ့္ပြန္ေခ်ာင္းအေရွ႕ဖက္၊ ေတာရွ ေဒါရြာအေနာက္ဖက္ရွိ ေတာင္ယာအတြင္း PNLO တပ္ဖ႕ဲြ မ်ား ထမင္းခ်က္စားေနစဥ္ SSAေတာင္ပုိင္း အမွတ္ ၃၆၁ တပ္ရင္းမွ လာေရာက္ ပစ္ခတ္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု PNLO ကေျပာသည္။ အခင္းျဖစ္ပြားပံုႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဒသခံရာြ သားမ်ား၏ေျပာျပခ်က္အား PNLO အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဗုိလ္မွဴး ႀကီး ခြန္သူရိန္က ယခုလုိေျပာသည္။ “ပထမပုိင္းမွာ ဘယ္သူဘယ္၀ါက သူတုိ႔ကုိလာပစ္လဆ ဲ ုိတာ မသိပါဘူး။ သူတုိ႔အဒ ဲ ီကေန ဆုတ္သြားၿပီး ေနာက္ေန႔ခပ္ေစာေစာမွာမွ ရြာသားေတြဆီကေနတဆင့္သူတုိ႔ျပန္ၾကားရတယ္ ကားရတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွ SSA က မွန္းသူတုိ႔သိတယ္။ အဲဒီ ၃၆၁ တပ္ရင္းမွန္းေပ့ါေနာ္။” တုိက္ပဲြျဖစ္ပာြ းခ်ိန္ ၁၅ မိနစ္ခန္႔ၾကာၿပီး ႏွစ္ဖက္ အျပန္အလွန္ပစ္ခတ္ရာ PNLO ဖက္မွ ေဆးမွဴးခြန္ေဇာ္ဦး ပြခ ဲ ်င္း ၿပီး က်ဆံုးခဲ့သည္။ ယခုလုိျဖစ္ပာြ းရျခင္း၏
အေျခခံက်သည့္
အခ်က္ကုိ
ေကာင္းစြာမသိရေသးေသာ္လည္း
ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား
လႈပ္ရွား
သည့္နယ္ေျမျဖစ္သည့္အတြက္
ျပႆနာအား
ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ
အေျဖရွာသည့္နည္း
ျဖင့္ေျဖရွင္းလုိသည္ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။ “မလုိလားအပ္တ့ဲ ေသြးထြက္သံယုိမႈျဖစ္တ့ဲ ျပႆနာေတြ၊ ပအု၀ ိ ္းနဲ႔ရွမ္းနဲ႔ ျဖစ္လာတဲ့ ပဋိပကၡေတြ၊ ဒါ ကုိလည္းက်ေနာ္တုိ႔မလုလားပါဘူ ိ လားပါဘူး။ ဒီျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းနဲ႔ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးၿပီး အေျဖရွာသြားမွာပဲျဖစ္တယ္။” ယင္းကိစၥျဖစ္ပာြ းမႈအေပၚ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSA ေတာင္ပုိင္းေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူတဦးက ယခုလုိေျပာသည္။ “က်ေနာ္ၾကားသိရသေလာက္ကေတာ့ သူတုိ႔ေအာက္ေျခအခ်င္းခ်င္းေပ့ါေနာ့ ါေနာ့ အထင္မွား အျမင္မွားျဖစ္ ၿပီးေတာ့ သြားပစ္တယ္လုိ႔ပဲၾကားရပါတယ္။” ယခုလိုျဖစ္ပာြ းသည့္အေပၚ
ႏွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား
ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး၍
ညွိႏိႈင္း
အေျဖရွာရန္လုိအပ္ၿပီး
“က်ေနာ္
တုိ႔အခ်င္းခ်င္း
ဘာေတြကုိ
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မလဲ။
အကယ္၍
ပူးေပါင္းေဆာင္ရက ြ ္မႈမရွိဘူးဆုိရင္ ျပ ႆနာကုိ ေျဖရွင္းလုိ႔ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။” ။” ဟု ၎ကဆက္ေျပာသည္။ ယင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားၿပီးေသာ္ လည္း ညွိႏုိင္းေဆြးေႏြးမႈ မျပဳလုပ္ရေသးဟု ႏွစ္ဖက္ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားက ေျပာသည္။ ယင္းနယ္ေျမတြင္ SSA ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ PNLO တပ္ဖ႕ဲြ တို႕ လႈပ္းရွားေနသည့္အျပင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက မၾကာ ခဏ ထိုးစစ္ဆင္ေလ့ရွိသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။
စပါးထြက္နဳန္း ေကာင္းေသာ္လည္း ေစ်းမတက္၍ လယ္သမားမ်ား မေပ်ာ္နိဳင္ 11/30/2009 ယခုႏွစ္အတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း စပါး အထြက္ႏုန္းေကာင္းခဲ့ေသာ္လည္း စပါးေစ်း ျမင့္တက္လာျခင္း မရွိသျဖင့္ ရခိုင္ လယ္သမားမ်ား အေနျဖင့္ မေပ်ာ္ရႊင္နိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနသည္ဟု ရခို္င္ေတာင္သူ ဦးၾကီး တဦးက ေျပာသည္။ “စပါးကေတာ့ ယခင္ႏွစ္ကနဲ႕စာရင္ ဒီႏွစ္မွာ ေတာ္ေတာ္ အထြက္နဳန္းေကာင္းပါတယ္။ ခက္တာက စပါးေစ်းက မေကာင္းေတာ့ လယ္သမားေတြ မေပ်ာ္နိုင္ ျဖစ္ေနတာေပါ့ဗ်ာ။” ရခိုင္ျပည္နယ္တင ြ ္ ယခုႏွစ္ စပါးေပါက္ေစ်းမွာ ေတာင္း ၁၀၀ ကို က်ပ္ တသိန္းခန္႕ ရွိသည္။ “စပါးေစ်းကေတာ့ ျငိမ္ေနပါတယ္။ ဆန္ကုန္သည္ေတြက စပါးေတာင္း ၁၀၀ ကို က်ပ္ ကိုးေသာင္းခြဲ ေပးပါတယ္။ စစ္တပ္ကေတာ့ က်ပ္ တသိန္းတေသာင္းခြဲျပီး ၀ယ္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။ စစ္တပ္မွ သက္ဆိုင္ရာ တပ္ရင္း ရိကၡာအတြက္ စပါးမ်ားကို ေဒသ ေပါက္ေစ်းထက္ အနည္းငယ္ ျမင့္ကာ ၀ယ္ယူေသာ္လည္း မ်ားမ်ားစားစား ၀ယ္ယူမူ မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ထက ြ ္ ဆန္စပါးမ်ားကို ဘဂၤလာေဒခ်္႕နုိင္ငံသို႕ တင္ပို႕ေရာင္းခ်ေလ့ရွိသျဖင့္ ရခိုင္ထြက္ ဆန္စပါးမ်ားကို စတင္ တင္ပို႕ရန္ စီးပြားေရး သမားတခ်ိဳ႕က စီစဥ္ လုပ္ကိုင္ေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ ရခိုင္ ေတာင္သူလယ္သမ်ား အေနျဖင့္ စပါးအထြက္နဳန္းတိုးေသာ္လည္း စပါးေစ်း မတက္ပါက အျမတ္မရဘဲ ျဖစ္ေနသျဖင့္ စပါးေစ်း တက္လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္လွ်က္ရွိေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးေရးအဖြ႕ဲ ဆုိင္ကယ္ မ်ားမႇ လြ၍ ဲ က်န္ ဌာနဆိုင္ရာ ဆုိင္ကယ္မ်ား အားလံုး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အတြင္း စီးနင္း သြားလာခြင့္ မရွိေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာ နယ္နိမိတ္ အတြင္း စီးနင္းခြင့္ ျပဳထားေသာ ဌာနဆိုင္ရာ ေမာ္ေတာ္ ဆုိင္ကယ္မ်ား စီးနင္း ေနျခင္း ကို ထပ္မံ ကန္႔သတ္ လိုက္သည့္ အေနျဖင့္ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ေတာ္ လ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား ေပးေရး အဖြ႕ဲ မႇ ဌာနဆုိင္ ကယ္မ်ားမႇ လြ၍ ဲ က်န္ ဌာနဆိုင္ရာ ဆုိင္ကယ္မ်ား ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ အတြင္း စီးနင္း သြားလာခြင့္ မရႇိ ေတာ့ေၾကာင္း သတင္း ရရႇိသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ အတြင္း သက္ဆုိင္ရာမႇ လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္မ်ား အရ ဌာနဆုိင္ရာ ဆိုင္ကယ္ေပါင္း တစ္ေထာင္ေက်ာ္ခန္႔ကို အသိအမႇတ္ ျပဳ စီးနင္းခြင့္ျပဳ ထားခဲ့ေသာ္လည္း ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္း ဌာနဆိုင္ရာ ဆုိင္ကယ္မ်ားအျပင္ ဌာနဆုိင္ရာ ဆိုင္ကယ္မ်ားကို တုေယာင္စီးနင္း ေနၾကသည့္ဆိုင္ကယ္မ်ားပါ စီးနင္း သြားလာေနမႈမ်ားေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္ အတြင္း ဌာနဆုိင္ရာ ဆုိင္ကယ္မ်ား စီးနင္းသြားလာေနျခင္းကို အဆင့္ဆင့္ ျပန္လည္ကန္႔သတ္၍ တားျမစ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းရရႇိသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာနယ္နိမိတ္ ၃၃ ၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း တြင္ တပ္မေတာ္မႇ ဆုိင္ကယ္မ်ားကို စစ္စိမ္းေရာင္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖ႕ြဲ ၊ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္၊ လ်ပ္စစ္၊ ဆက္သြယ္ေရး စသည့္ ဌာနဆိုင္ရာ ဆုိင္ကယ္မ်ားကို သံဃာေတာ္မ်ားကို နံႏွိမ္သည့္သေဘာျဖင့္ လိေမၼာ္ေရာင္ျဖင့္ အေရာင္မ်ား ခြဲျခားသတ္မႇတ္ထား ျခင္းအျပင္ ယာဥ္စည္းကမ္းထိန္း သိမ္းေရးႀကီးၾကပ္မႈ ေကာ္မတီမႇ သတ္မႇတ္နံပါတ္မ်ား ခြဲျခား၍ စီးနင္းသူ၏ အမည္၊ ဓာတ္ပံု၊ ဌာနဟူ၍ မႇတ္တမ္းထားရႇိကာ ဌာန၀တ္စံု၊ လည္ ဆြဲကတ္ျပားမ်ားျဖင့္ စီးနင္းရန္ ခြင့္ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ဌာနဆိုင္ရာ ဆိုင္ ကယ္မ်ားကို တုေယာင္ကာ အျခား ဆုိင္ကယ္မ်ားကလည္း ေရာေယာင္ စီးနင္းေနၾကျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ေမာ္ေတာ္ ဆုိင္ကယ္မ်ား ျပန္လည္မ်ားျပားလာ သည္ဟု သိရသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေတာ္အတြင္း ဌာနဆိုင္ရာ ဆုိင္ကယ္မ်ားစီးနင္း ခြင့္ျပဳထားျခင္းကို ၂၀၀၉ ခုႏႇစ္ ႏုိ၀င္ဘာလမႇ စတင္ ကန္႔သတ္လိုက္ၿပီး အသုတ္လိုက္ ကန္႔သတ္တားျမစ္ သြားမည္ျဖစ္သည္ဟု သိရႇိရသည္။ ဌာနအလိုက္ ကန္႔သတ္တားျမစ္သာြ း မည္ဟု သိရၿပီး လာမည့္ ဒီဇင္ဘာလ တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ အတြင္း စီးနင္းခြင့္ျပဳထားသည့္ ဆိုင္ကယ္မႇာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပးအဖြ႕ဲ ၏ လုပ္ငန္းခြင္သံုး ဌာန ဆုိင္ကယ္မ်ားသာ စီးနင္းခြင့္ရရႇိေတာ့ မည္ျဖစ္သည္။ က်န္ ဌာနဆုိင္ရာ ဆိုင္ကယ္မ်ားအားလံုး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာနယ္နိမိတ္ အတြင္းတြင္ စီးနင္းခြင့္ရႇိေတာ့မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း စံုစမ္းသိရႇိရသည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပး ေရးအတြက္ ၿမိဳ႕တြင္းေမာ္ေတာ္ဆုိင္ ကယ္စီးနင္းခြင့္ျပဳခဲ့သည့္ လ်ပ္စစ္ ဓာတ္အားေပးေရး အဖြ႕ဲ မႇဆိုင္ကယ္မ်ား အေနျဖင့္လည္း သတ္မႇတ္စည္းကမ္း မ်ားႏႇင့္အညီသာ စီးနင္းၾကရမည္ ျဖစ္ၿပီး ယင္းဌာနအတြက္ ခြင့္ျပဳ ေပးခဲ့သည့္ ဆုိင္ကယ္မႇာလည္း အစီး ေရ ဆယ္ဂဏန္းခန္႔သာ ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ၿမိဳ႕တြင္းတြင္ ဆက္လက္ စီးနင္းခြင့္ရရႇိခ့သ ဲ ည့္ အဆိုပါ ဆုိင္ကယ္မ်ား အေနျဖင့္လည္း ျပည္လမ္း၊ ကမၻာေအးေစတီလမ္း စသည့္ ေျခာက္လမ္းသြားလမ္းမႀကီး မ်ားအတိုင္း အလ်ားလိုက္ စီးနင္း သြားလာျခင္းကို ခြင့္မျပဳဘဲ ယင္း လမ္းမႀကီးမ်ားကို ျဖတ္သာြ းသည့္ ျဖတ္လမ္းအေနျဖင့္သာ စီးနင္းခြင့္ ရရႇိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရႇိရသည္။
ကမၻာ ႏႇင့္ ေနအနီးဆံုးေနရာသို႔ေရာက္ရႇိမႈျဖစ္စဥ္၂၀၁၀ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၃ ရက္ေန႔၌ ျဖစ္ေပၚမည္ ကမၻာႏႇင့္ေန အနီးဆံုး ေနရာသို႔ မိုင္သန္းေပါင္း ၉၁ သန္းခန္႔ ကြာေ၀းကာ ေရာက္ရႇိမႈ ျဖစ္စဥ္လာမည့္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၃ ရက္ေန႔၌ ျဖစ္ေပၚမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ နကၡတ္ပညာရႇင္မ်ား အသင္း ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဦးေဇယ်ာကို က ေျပာပါသည္။ ကမၻာႏႇင့္ေနသည္ ပံုမႇန္အားျဖင့္ မိုင္သန္းေပါင္း ၉၄ သန္းခန္႔ ကြာေ၀းေလ့ရႇိၿပီး ယခုကဲ့သို႔ ပံုမႇန္ထက္ အနီးဆံုး ေနရာသို႔ ေရာက္ရႇိျခင္းမႇာ ႏႇစ္စဥ္ ဒီဇင္ဘာလ ေႏႇာင္းပိုင္းႏႇင့္ ဇန္န၀ါရီလဆန္းပိုင္း တို႔တြင္ ျဖစ္ေပၚေလ့ ရႇိသည့္အျပင္ အေ၀းဆံုး ေနရာ သို႔လည္း ဇူလိုင္လ ပတ္၀န္းက်င္တင ြ ္ ေရာက္ရႇိတတ္ေၾကာင္း သိရႇိရပါသည္။ ''ေနနဲ႔ကမၻာ အနီးဆံုး ေရာက္ရႇိမယ့္အခ်ိန္မႇာ ေနၾကတ္ မႈျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေပၚမယ္ဆိုရင္ အရစ္ၾကတ္မႈ ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေပၚ မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနၾကတ္တာက ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ၾကတ္ ေနၾကတဲ့အနက္ ေနနဲ႔ကမၻာ အနီးဆံုးေနရာ ေရာက္ေနၾက တဲ့အခ်ိန္မႇာ အရစ္ၾကတ္မႈ ပံုစံန႔ဲပဲ ဇန္န၀ါရီလ၁၅ ရက္ေန႔မႇာၾကတ္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနအရစ္ၾကတ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မႇာ ေနရဲ႕ အလင္းေရာင္ကို ကြင္းပံုစံနဲ႔ပဲ ျမင္ေတြ႕ၾက ရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာနဲ႔ ေနအနီးဆံုး ေရာက္ရႇိေနတဲ့ ကာလမႇာ အာရႇတြင္းမႇာ ပ်ံသန္းေနတဲ့ ေလေၾကာင္းလိုင္းေတြ အေနနဲ႔ ထူးျခားတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြ ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။အထူး သျဖင့္ ဥေရာပတိုက္နဲ႔ အေမရိကတိုက္ တို႔ကို ေျပးဆြေ ဲ နတဲ့ ေလေၾကာင္းလိုင္း ေတြပါ''ဟု ဦးေဇယ်ာကိုက ရႇင္းျပပါ သည္။
ထို႔အျပင္ ကမၻာႏႇင့္ေန အနီးဆံုးကာလသို႔ ေရာက္ရႇိေန ခ်ိန္တြင္ ေလထုဖိအားသည္ ေျပာင္းလဲ လ်င္ျမန္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေၾကာင္း သိရပါသည္။
ျပည္တင ြ ္းရႇိ ႏိုင္ငံတကာပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ား၌ တက္ ေရာက္ခ့ၿဲ ပီးေသာ ေက်ာင္းသားအနည္းငယ္မွ်သာ ဘြ႕ဲ ရသည္အထိ ဆက္လက္ သင္ယူႏိုင္ ဆယ္စုႏႇစ္ တစ္ခုတာ ကာလ အတြင္း ျပည္တင ြ ္းရႇိ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းမ်ား ၌ တက္ေရာက္ ခဲ့ၿပီးေသာ ေက်ာင္းသား မ်ား၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မ်သာ ျပည္ပ ထြက္ကာ ဘြ႕ဲ ရ ျဖစ္သည္ အထိ ပညာ ဆက္လက္ သင္ယူႏိုင္ျခင္း ရႇိေနၿပီး ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မႇာ ကိုယ္ပုိင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း ခြင္မ်ား ၌သာ အေျခခ် လုပ္ကိုင္ ေနၾကေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိကေ က်ာင္းမ်ားတြင္ ဆရာအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ ေနသူ အခ်ဳိ႕ထံမႇ စံုစမ္း သိရႇိရသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းမ်ား တည္ေထာင္ခ့ဲ သည္မႇာ ယခုဆိုလ်င္ ဆယ္စုႏႇစ္ တစ္ခုတာ ကုန္လြန္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ကာ အဆိုပါ ေက်ာင္းမ်ား၌ အေျခခံမႇ စတင္ကာ အထက္တန္းထိ သင္ၾကား ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းသား မ်ား၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ႏိုင္ငံတကာ ထြက္ကာ ဘြ႕ဲ ရ သည္အထိ သင္ယူမႈ ရႇိခဲ့သည္ဟု MLA ႏိုင္ငံတကာ အထက္တန္း ေက်ာင္းတြင္ ဇီ၀ေဗဒ ဘာသာရပ္ သင္ၾကားသူ ေဒါက္တာ စိုး၀င္းဦးက ေျပာျပခဲ့ပါသည္။ ''ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္း ေတြမႇာပဲ အေျခခံကေနစၿပီး တက္ခ့တ ဲ ့ဲ ကေလးေတြထဲက ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္သာ ျပည္ပထြက္ၿပီး ပညာ ဆက္သင္ႏိုင္တယ္။ မိဘေတြက ကုိယ့္သားသမီးကို အဂၤလိပ္ေက်ာင္း ေတြမႇာ အမ်ားနဲ႔တန္းတူ ပညာသင္ ေပးၾကတယ္။ ၁၀ တန္းေအာင္ေတာ့ အခ်ဳိ႕မိဘေတြက ေငြေၾကး အခက္အခဲရႇိေတာ့ ျပည္ပကို မလႊတ္ႏိုင္ဘူး။ အဲဒီကေလးေတြက ဒီမႇာလည္း တကၠသိုလ္ပညာကို သင္ခြင့္မရႇိတ့ဲ အခါ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက မိဘလက္ငုပ္ လက္ရင္းေတြမႇာပဲ အခ်ိန္ကုန္ရသလို အခ်ဳိ႕ကေတာ့ Waste ျဖစ္ခဲ့ရတယ္'' ဟု ဆယ္စုႏႇစ္တစ္ခုတာ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ပညာေရးႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ဆရာက ဆက္လက္ ရႇင္းျပခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိကေက်ာင္း မ်ားရႇိ အခ်ဳိ႕ေသာ ေက်ာင္းသားမိဘ မ်ားသည္ မိမိတို႔၏ သားသမီးမ်ားအား ႏိုင္ငံ၌ပင္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးသင္ယူႏိုင္ရန္ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း မ်ား၌ ပူးတြဲတက္ေရာက္ေစျခင္းမ်ား ရႇိေနေၾကာင္းလည္း သိရႇိရပါသည္။ ''အခု ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈအရ၊ ႏိုင္ငံတကာမႇာ စီးပြားေရးက်ပ္တည္း ေနတာေၾကာင့္ ဒီေက်ာင္းေတြထား ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္ေတြ မပို႔ႏိုင္တဲ့ မိဘေတြ အမ်ားႀကီး ရႇိခဲ့တယ္။ အဲဒီကေလးေတြက ေျပာရရင္ႏိုင္ငံ မႇာ ေထာင္န႔ဲခ်ီရႇိတယ္။ ေငြေၾကး တတ္ႏိုင္တ့ဲ မိဘေတြအတြက္ ကိုယ့္ သားသမီးကို ႏိုင္ငံျခား မပို႔ႏိုငေ ္ ပမယ့္ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရး တည္ေထာင္ေပး ထားတယ္။ ႏုိင္ငံျခား ဒီပလိုမာေတြကို ဒီမႇာပဲ ထပ္မံသင္ယူေစမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဦးေႏႇာက္ယိုစီးမႈကို ဟန္႔တားေစမႇာ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံဘက္က လည္း မည္သည့္ ေက်ာင္းေတြက အေျခခံ ပညာၿပီးေျမာက္လာခဲ့သည္ ျဖစ္ေစ တကၠသိုလ္ ပညာေရးကို ဆက္သင္ခင ြ ့္ျပဳမယ္ဆို လူငယ္ေတြ အတြက္ ဦးေႏႇာက္ယိုစီးမႈကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစမႇာပါ'' ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ပညာေရး႐ႈေထာင့္အေပၚ ကြၽမ္းက်င္သူတစ္ဦးက သံုးသပ္ျပခဲ့ သည္။ ယေန႔ ႏိုင္ငံတကာပုဂၢလိက ေက်ာင္းမ်ားမႇ အေျခခံပညာ ေအာင္ျမင္ၿပီးစီးထားသည့္ ေက်ာင္းသား မ်ားမႇာ ႏိုင္ငံတကာတကၠသိုလ္မ်ား ဆီသို႔ တိုက္႐ိုက၀ ္ င္ခြင့္မရႏိုင္ဘဲ မည္သည့္ႏိုင္ငံရႇိ တကၠသိုလ္ တစ္ခုခု သုိ႔ ၀င္ေရာက္သည္ ျဖစ္ေစ ၀င္ခြင့္လိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုခုအား ထပ္မံေျဖဆို ၾကရသည္ဟု စင္ကာပူေက်ာင္းသုိ႔ ၀င္ခင ြ ့္ရရန္ ဂ်ီစီအီးအိုစာေမးပြဲ ထပ္မံ ေျဖဆိုခဲ့ရသူ ျမန္မာလူငယ္ တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားသို႔ တက္ေရာက္ေနေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားမႇာ ႏႇစ္စဥ္ ေထာင္ႏႇင့္ခ်ီရႇိေနၾကရာ အဆိုပါ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ႏိုင္ငံ၌ပင္ တကၠသိုလ္ပညာ သင္ယူႏိုင္ရန္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္မ်ားဆီသုိ႔ တိုက္႐ိုက္၀င္ခင ြ ့္ ရေစႏိုင္ရန္ အသိအမႇတ္ျပဳ တစ္ခုခုထုတ္ေပးျခင္းျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ပုဂၢလိကေက်ာင္း တက္ေရာက္ ထားၿပီးေသာ လူငယ္မ်ား အတြက္ ဦးေႏႇာက္ယိုစီးမႈ ျဖစ္ေပၚျခင္း ရႇိလာေစမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာျပခဲ့ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံတကာပုဂၢလိက ေက်ာင္းတစ္ခု၌ အေျခခံပညာသင္ယူ ၿပီးစီးေသာ ေက်ာင္းသားမိဘတစ္ဦး က ''ကြၽန္မသားကို ႏိုင္ငံတကာပုဂၢလိက ေက်ာင္းေတြ ေခတ္စားတဲ့အခ်ိန္မႇာ အမ်ားနဲ႔တန္းတူ သင္ၾကားေစခဲ့တယ္။ လက္ရႇိစီးပြားေရး အေနအထားအရ ျပည္ပထြက္ၿပီး ကေလးက ပညာ သင္ခ်င္ေပမယ့္ မိဘေငြေၾကးပမာဏ ကိုၾကည့္ၿပီး မလႊတ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းပဲ ထားခဲ့တဲ့အတြက္ ဘြ႕ဲ ရဖို႔ ဆက္သင္ရမယ္ဆို ျပည္ပ ထြက္မႇကိုရမယ္။ ကြၽန္မသားလိုပဲ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းတက္ၿပီး ျပည္ပလည္း မထြက္ႏိုင္၊ ဒီမႇာလည္း တကၠသိုလ္ဘ႕ြဲ ရမျဖစ္နဲ႔ လစ္လပ္ၿပီး အခ်ိန္ကုန္ေနတဲ့ ကေလးေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ အဲဒီကေလးေတြအတြက္ ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းတစ္ခု ဖန္တီးေပးႏိုင္မယ့္ ၀န္းက်င္ေလးေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီကေလးေတြကို ႏိုင္ငံမႇာေလ့လာ သင္ယူၿပီး လုပ္ကိုင္ခင ြ ့္ တစ္ခုခု ဖန္တီး ျဖစ္ေပၚလာမယ္ဆို ဦးေႏႇာက္ယိုစီးမႈ ဆိုတာေတြလည္း ျဖစ္လာမႇာ မဟုတ္ပါဘူး''ဟု ရႇင္းျပခဲ့ပါသည္။ ဆယ္စုႏႇစ္တစ္ခုတာ ကုန္လြန္ခ့သ ဲ ည့္အခ်ိန္၌ ႏုိင္ငံတြင္ ႏိုငင ္ ံတကာ ပုဂၢလိကပညာေရး သင္ယူထားေသာ ေက်ာင္းသားေပါင္း ေထာင္ခ်ီရႇိလာ ခဲ့ရာ ယင္းတို႔ထဲမႇ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း သည္သာ ျပည္ပႏိုင္ငံ မ်ားမႇဘ႕ြဲ ရ သည္အထိ ဆက္လက္သင္ယူမႈရႇိခ့ၿဲ ပီး ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမႇာ မိသားစုပိုင္လုပ္ငန္း မ်ား၌သာ အေျခခ်လုပ္ကိုင္မႈ ျပဳေနရေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရႇိရသည္။
ျပည္တင ြ ္းရႇိ ႏိုင္ငံတကာပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ား၌ တက္ ေရာက္ခ့ၿဲ ပီးေသာ ေက်ာင္းသားအနည္းငယ္မွ်သာ ဘြ႕ဲ ရသည္အထိ ဆက္လက္ သင္ယူႏိုင္ ဆယ္စုႏႇစ္ တစ္ခုတာ ကာလ အတြင္း ျပည္တင ြ ္းရႇိ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းမ်ား ၌ တက္ေရာက္ ခဲ့ၿပီးေသာ ေက်ာင္းသား မ်ား၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မ်သာ ျပည္ပ ထြက္ကာ ဘြ႕ဲ ရ ျဖစ္သည္ အထိ ပညာ ဆက္လက္ သင္ယူႏိုင္ျခင္း ရႇိေနၿပီး ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မႇာ ကိုယ္ပုိင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း ခြင္မ်ား ၌သာ အေျခခ် လုပ္ကိုင္ ေနၾကေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိကေ က်ာင္းမ်ားတြင္ ဆရာအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ ေနသူ အခ်ဳိ႕ထံမႇ စံုစမ္း သိရႇိရသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းမ်ား တည္ေထာင္ခ့ဲ သည္မႇာ ယခုဆိုလ်င္ ဆယ္စုႏႇစ္ တစ္ခုတာ ကုန္လြန္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ကာ အဆိုပါ ေက်ာင္းမ်ား၌ အေျခခံမႇ စတင္ကာ အထက္တန္းထိ သင္ၾကား ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းသား မ်ား၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ႏိုင္ငံတကာ ထြက္ကာ ဘြ႕ဲ ရ သည္အထိ သင္ယူမႈ ရႇိခဲ့သည္ဟု MLA ႏိုင္ငံတကာ အထက္တန္း ေက်ာင္းတြင္ ဇီ၀ေဗဒ ဘာသာရပ္ သင္ၾကားသူ ေဒါက္တာ စိုး၀င္းဦးက ေျပာျပခဲ့ပါသည္။ ''ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္း ေတြမႇာပဲ အေျခခံကေနစၿပီး တက္ခ့တ ဲ ့ဲ ကေလးေတြထဲက ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္သာ ျပည္ပထြက္ၿပီး ပညာ ဆက္သင္ႏိုင္တယ္။ မိဘေတြက ကုိယ့္သားသမီးကို အဂၤလိပ္ေက်ာင္း ေတြမႇာ အမ်ားနဲ႔တန္းတူ ပညာသင္ ေပးၾကတယ္။ ၁၀ တန္းေအာင္ေတာ့ အခ်ဳိ႕မိဘေတြက ေငြေၾကး အခက္အခဲရႇိေတာ့ ျပည္ပကို မလႊတ္ႏိုင္ဘူး။ အဲဒီကေလးေတြက ဒီမႇာလည္း တကၠသိုလ္ပညာကို သင္ခြင့္မရႇိတ့ဲ အခါ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက မိဘလက္ငုပ္ လက္ရင္းေတြမႇာပဲ အခ်ိန္ကုန္ရသလို အခ်ဳိ႕ကေတာ့ Waste ျဖစ္ခဲ့ရတယ္'' ဟု ဆယ္စုႏႇစ္တစ္ခုတာ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ပညာေရးႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ဆရာက ဆက္လက္ ရႇင္းျပခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိကေက်ာင္း မ်ားရႇိ အခ်ဳိ႕ေသာ ေက်ာင္းသားမိဘ မ်ားသည္ မိမိတို႔၏ သားသမီးမ်ားအား ႏိုင္ငံ၌ပင္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးသင္ယူႏိုင္ရန္ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း မ်ား၌ ပူးတြဲတက္ေရာက္ေစျခင္းမ်ား ရႇိေနေၾကာင္းလည္း သိရႇိရပါသည္။ ''အခု ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈအရ၊ ႏိုင္ငံတကာမႇာ စီးပြားေရးက်ပ္တည္း ေနတာေၾကာင့္ ဒီေက်ာင္းေတြထား ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္ေတြ မပို႔ႏိုငတ ္ ဲ့ မိဘေတြ အမ်ားႀကီး ရႇိခဲ့တယ္။ အဲဒီကေလးေတြက ေျပာရရင္ႏိုင္ငံ မႇာ ေထာင္န႔ဲခ်ီရႇိတယ္။ ေငြေၾကး တတ္ႏိုင္တ့ဲ မိဘေတြအတြက္ ကိုယ့္ သားသမီးကို ႏိုင္ငံျခား မပို႔ႏိုင္ေပမယ့္ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရး တည္ေထာင္ေပး ထားတယ္။ ႏုိင္ငံျခား ဒီပလိုမာေတြကို ဒီမႇာပဲ ထပ္မံသင္ယူေစမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဦးေႏႇာက္ယိုစီးမႈကို ဟန္႔တားေစမႇာ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံဘက္က လည္း မည္သည့္ ေက်ာင္းေတြက အေျခခံ ပညာၿပီးေျမာက္လာခဲ့သည္ ျဖစ္ေစ တကၠသိုလ္ ပညာေရးကို ဆက္သင္ခင ြ ့္ျပဳမယ္ဆို လူငယ္ေတြ အတြက္ ဦးေႏႇာက္ယိုစီးမႈကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစမႇာပါ'' ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိက ပညာေရး႐ႈေထာင့္အေပၚ ကြၽမ္းက်င္သူတစ္ဦးက သံုးသပ္ျပခဲ့ သည္။ ယေန႔ ႏိုင္ငံတကာပုဂၢလိက ေက်ာင္းမ်ားမႇ အေျခခံပညာ ေအာင္ျမင္ၿပီးစီးထားသည့္ ေက်ာင္းသား မ်ားမႇာ ႏိုင္ငံတကာတကၠသိုလ္မ်ား ဆီသို႔ တိုက္႐ိုက္၀င္ခြင့္မရႏိုင္ဘဲ မည္သည့္ႏိုင္ငံရႇိ တကၠသိုလ္ တစ္ခုခု သုိ႔ ၀င္ေရာက္သည္ ျဖစ္ေစ ၀င္ခြင့္လိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုခုအား ထပ္မံေျဖဆို ၾကရသည္ဟု စင္ကာပူေက်ာင္းသုိ႔ ၀င္ခင ြ ့္ရရန္ ဂ်ီစီအီးအိုစာေမးပြဲ ထပ္မံ ေျဖဆိုခဲ့ရသူ ျမန္မာလူငယ္ တစ္ဦးက ေျပာျပခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားသို႔ တက္ေရာက္ေနေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားမႇာ ႏႇစ္စဥ္ ေထာင္ႏႇင့္ခ်ီရႇိေနၾကရာ အဆိုပါ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ႏိုင္ငံ၌ပင္ တကၠသိုလ္ပညာ သင္ယူႏိုင္ရန္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္မ်ားဆီသုိ႔ တိုက္႐ိုက္၀င္ခင ြ ့္ ရေစႏိုင္ရန္ အသိအမႇတ္ျပဳ တစ္ခုခုထုတ္ေပးျခင္းျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ပုဂၢလိကေက်ာင္း တက္ေရာက္ ထားၿပီးေသာ လူငယ္မ်ား အတြက္ ဦးေႏႇာက္ယိုစီးမႈ ျဖစ္ေပၚျခင္း ရႇိလာေစမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာျပခဲ့ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံတကာပုဂၢလိက ေက်ာင္းတစ္ခု၌ အေျခခံပညာသင္ယူ ၿပီးစီးေသာ ေက်ာင္းသားမိဘတစ္ဦး က ''ကြၽန္မသားကို ႏိုင္ငံတကာပုဂၢလိက ေက်ာင္းေတြ ေခတ္စားတဲ့အခ်ိန္မႇာ အမ်ားနဲ႔တန္းတူ သင္ၾကားေစခဲ့တယ္။ လက္ရႇိစီးပြားေရး အေနအထားအရ ျပည္ပထြက္ၿပီး ကေလးက ပညာ သင္ခ်င္ေပမယ့္ မိဘေငြေၾကးပမာဏ ကိုၾကည့္ၿပီး မလႊတ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းပဲ ထားခဲ့တဲ့အတြက္ ဘြ႕ဲ ရဖို႔ ဆက္သင္ရမယ္ဆို ျပည္ပ ထြက္မႇကိုရမယ္။ ကြၽန္မသားလိုပဲ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းတက္ၿပီး ျပည္ပလည္း မထြက္ႏိုင္၊ ဒီမႇာလည္း တကၠသိုလ္ဘ႕ြဲ ရမျဖစ္နဲ႔ လစ္လပ္ၿပီး အခ်ိန္ကုန္ေနတဲ့ ကေလးေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ အဲဒီကေလးေတြအတြက္ ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းတစ္ခု ဖန္တီးေပးႏိုင္မယ့္ ၀န္းက်င္ေလးေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီကေလးေတြကို ႏိုင္ငံမႇာေလ့လာ သင္ယူၿပီး လုပ္ကိုင္ခင ြ ့္ တစ္ခုခု ဖန္တီး ျဖစ္ေပၚလာမယ္ဆို ဦးေႏႇာက္ယိုစီးမႈ ဆိုတာေတြလည္း ျဖစ္လာမႇာ မဟုတ္ပါဘူး''ဟု ရႇင္းျပခဲ့ပါသည္။ ဆယ္စုႏႇစ္တစ္ခုတာ ကုန္လြန္ခ့သ ဲ ည့္အခ်ိန္၌ ႏုိင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံတကာ ပုဂၢလိကပညာေရး သင္ယူထားေသာ ေက်ာင္းသားေပါင္း ေထာင္ခ်ီရႇိလာ ခဲ့ရာ ယင္းတို႔ထဲမႇ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း သည္သာ ျပည္ပႏိုင္ငံ မ်ားမႇဘ႕ြဲ ရ သည္အထိ ဆက္လက္သင္ယူမႈရႇိခ့ၿဲ ပီး ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမႇာ မိသားစုပိုင္လုပ္ငန္း မ်ား၌သာ အေျခခ်လုပ္ကိုင္မႈ ျပဳေနရေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႕ရႇိရသည္။
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံသား တဦးအား သတ္ျဖတ္မႈျဖင့္ ျမန္မာ အမ်ဳိးသားမ်ား ထုိင္းႏုိင္ငံတင ြ ္ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ တခ ္ ံရ
မစၥတာ မယ္လ္ကြန္ ေရာဘတ္ဆင္ အား တူႏွင္႔ ထုသတ္ခ႔သ ဲ ူ ထိုင္းႏိုင္ငံဖာြ း ျမန္မာျပည္သား အသက္ (၁၉)ႏွစ္ အရြယ္ အိကဆန္ ၀ါရာပြန္(ယာ) ႏွင္႔ အသက္ (၁၈)ႏွစ္အရြယ္ ေအာင္းဝ္ (ဝဲ) တုိ႔အား ရံုးထုတ္လာစဥ္ ထိုင္းအခ်ဳပ္ကားေပၚ၌ © ( Photo by း Daily Telegraph ) ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံသား ရြက္ေလွစီး ခရီးသည္ တဦးအား သတ္ျဖတ္ခ့ဲမႈျဖင့္ ျမန္မာ လူမ်ိဳး ဆယ္ေက်ာ္သက္ အမ်ိဳးသား (၃)ဦးကို ထိုင္းႏုိင္ငံက ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ခ်မွတ္လိုက္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ၎တို႔သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ကမ္းလြန္ ပင္လယ္ျပင္တင ြ ္ ယင္းၿဗိတိသွ် လူမ်ိဳးအား သတ္ျဖတ္ ခဲ့ျခင္းဟု ထိုင္း တရားရံုးက စြပ္စြဲ အမႈစဆ ြဲ ိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုင္း တရားရံုးက ယင္း ျမန္မာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ (၃)ဦးအား ပင္လယ္ဓားျပ မ်ားဟု စြဲခ်က္ တင္ထားၿပီး မတ္လ အတြင္းက မယ္လ္ကြန္ ေရာဘတ္ဆင္၏ ဇိမ္ခံရြက္ေလွ Mr Bean ကို အပိုင္စီးခဲ့ကာ ေရာဘတ္ဆင္ ကိုလည္း သတ္ပစ္ခ့ေ ဲ ၾကာင္း ေျပာၾကား သြားခဲ႔သည္။ ထိုင္း တံငါသည္ မ်ားသည္ ရြက္ေလွ အပိုင္စီးမႈ ျဖစ္ပာြ းၿပီး တပါတ္အၾကာတြင္ ေရာဘတ္ဆင္၏ အေလာင္းကို ရွာေတြ႔ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုင္းအမည္ ခံယူထားေသာ ထိုင္းႏိုင္ငံဖြား အသက္(၁၉)ႏွစ္ အရြယ္ ျမန္မာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ အိကဆန္ ၀ါရာပြန၊္ အသက္ (၁၈)ႏွစ္ အရြယ္ ေအာင္းဝ္ ႏွင့္ အသက္ (၁၇)ႏွစ္အရြယ္ ကို တို႔အား ႏို၀င္ဘာ (၂၉)ရက္ ေန႔က ေထာင္ဒဏ္ (၂၅)ႏွစ္စီ ခ်မွတ္လိုက္ေၾကာင္း တရားရံုးက ေၾကညာသည္။ ေရာဘတ္ဆင္ အသတ္ခံရစဥ္က ေလွေပၚတြင္ ရွိေနၿပီး ႀကိဳးျဖင့္ တုပ္ေႏွာင္ကာ ပစ္ထားျခင္း ခံရသည့္ ဇနီးျဖစ္သူ လင္ဒါေရာဘတ္ဆင္ က မိမိအေနႏွင့္ မယ္လ္ကြန္၏ ေသဆံုးမႈအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ျပစ္ဒဏ္ကို တရားခံမ်ားအား ခ်မွတ္လိုက္ႏုိင္ျခင္း အတြက္ ေက်နပ္ေၾကာင္း၊ ယင္း တရားခံ (၃)ဦး တို႔သည္ (၂၅)ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ေထာင္ထဲတင ြ ္ ေနထိုင္ရင္း ၎တို႔၏ ရာဇ၀တ္မႈ အတြက္ ေနာင္တ အသိတရား ရလာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း သတင္းေထာက္ မ်ားအား ေျပာၾကားသြားသည္။ တရားရံုး ျပင္ပ၌ အက်ဥ္းသား အိကဆန္ ၀ါရာပြန္မွ ထိုင္းဘာသာ စကားျဖင္႔ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကို သူတို႔ တူနဲ႔ ရိုက္သတ္ မိပါတယ္။ ဒီအတြက္ အခုမွ အလြန္ပဲ ေၾကကြဲ ဝမ္းနည္းမိေၾကာင္း လင္ဒါအား ေျပာေပးပါဟု ဆိုသည္၊ ထိုလူငယ္ေလးမ်ားမွာ ထိုင္းေရျပင္ရွိ ငါးဖမ္းေလွမ်ား၌ ေရာင္းစားခံရေသာ ျမန္မာ လူငယ္ေလးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။
အာဖဂန္နစၥတန္သုိ႔ အေမရိကန္စစ္သားမ်ား ထပ္မံေစလႊတ္ေရး သမၼတအုိဘားမား ဆုံးျဖတ္ဖြယ္႐ွိ
အိုဘားမား သမၼတ ျဖစ္လာသည္႔ အခ်ိန္မွ စ၍ တာလီဘန္တို႔အား အေမရိကန္စစ္သား ၃ေသာင္း၅ေထာင္ တို႔ တိုက္ခိုက္ေနရသည္ © ( Photo by း ေအအက္ဖ္ပီ ) ဘာရက္အိုဘားမား သည္ ၎၏သမၼတ သက္တမ္းတြင္ ပထမဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ မိုက္မိုက္ကန္းကန္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တခုကို ဒီဇင္ဘာ (၁)ရက္ ေန႔တြင္ ခ်မွတ္ႏိုင္ဖယ ြ ္ ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။ အေမရိကန္ သမၼတသည္ လူထုေထာက္ခံမႈကို သိပ္မရေတာ့သည့္ အာဖဂန္နစၥတန္ စစ္ပြဲအတြက္ ေနာက္ထပ္ အေမရိကန္ စစ္သည္ ေသာင္း ဂဏန္းမွ် ပို႔လႊတ္သြားမည့္ အမိန္႔ကို ထိုေန႔တင ြ ္ ေၾကညာရန္ စီစဥ္ထားၿပီ ျဖစ္သည္။ ဝါရွင္တန္မွ လာေသာ သတင္းမ်ားအရ အိုဘားမားသည္ အာဖဂန္သို႔ အေမရိကန္စစ္သည္ (၃၀၀၀၀) မွ (၃၅၀၀၀)ၾကား အထိ အင္အားျဖည့္ ပို႔လႊတ္သြားမည္ဟု သိရွိရသည္။ အိုစမာဘင္လာဒင္ အား ဖမ္းဆီးႏိုင္ေရး အတြက္ သမၼတေဟာင္း ေဂ်ာ့ဘုရွ္ လက္ထက္က စတင္ခ့ေ ဲ သာ စစ္ပြသ ဲ ည္ (၈)ႏွစ္ၾကာသည္ အထိ အဆံုးမသတ္ ႏိုင္ေသးသလို စစ္သည္က်ဆံုးမႈ အေရအတြက္ မ်ားျပားလာျခင္း ေၾကာင့္ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရင္ဆိုင္ေနရသည္။
အိုဘားမား အေနႏွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြ ကာလက ၎ေျပာဆိုထားသည့္ အတိုင္း အီရတ္တြင္ အေမရိကန္တပ္မ်ား ရုတ္သိမ္းေရးကို အရွိန္အဟုန္ျမွင့္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း လတ္တေလာ ဆံုးရံႈးမႈမ်ားေၾကာင့္ အာဖဂန္သို႔ စစ္တပ္မ်ား တိုးျမွင့္ ပို႔ေဆာင္ေရး အတြက္ ဖိအားမ်ား ႀကံဳေနရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သမၼတသည္ ဒီဇင္ဘာ (၁)ရက္ ေန႔တင ြ ္ ၎၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မယိမ္းမယိုင္ ပထမဆံုး ထုတ္ျပန္ ေၾကညာရန္ စီစဥ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ စက္တင္ဘာလ အတြင္း အိုဘားမားက အာဖဂန္သို႔ တပ္မ်ားပို႔ေဆာင္ေရး စီမံကိန္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး မိမိတို႔သည္ သမိုင္းမွ သင္ခန္းစာမ်ား ရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း သမိုင္းဆိုသည္မွာ လက္ေတြ႔ႏွင့္ ကြဲျပားေၾကာင္း၊ အေမရိကန္သည္ ျမစ္ထသ ဲ ို႔ ႏွစ္ႀကိမ္ဆင္းရန္ မႀကိဳးစားေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း အာဖဂန္သည္ ဗီယက္နမ္ မဟုတ္သလို စစ္ျပဳရသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ မွာလည္း ကြဲျပားသျဖင့္ စစ္တပ္မ်ား တိုးျမွင့္ ပို႔လႊတ္သြားမည္ဟု အတည္ျပဳ ေၾကညာခဲ့သည္။
အေမရိကန္ ရဲအရာ႐ွ၄ ိ ဦး သတ္ျဖတ္ခံရမႈ မသၤကာဖြယ္ ပုဂၢဳိလ္အားဖမ္းဆီး
မႈခင္း စစ္ေဆးေရး အရာရွိမ်ား တာကိုးမားၿမိဳ႕ရွိ ေဖၚဇာ ေကာ္ဖီဆိုင္အတြင္းမွ ရဲအရာရွိမ်ားအား မည္သို႔ မည္ပံု ပစ္ခတ္သည္ကို ရႈေထာင္႔ေပါင္းစံုမွ ေလ႔လာေနစဥ္ © ( Photo by း Xinhua/Reuters ) ႏို၀င္ဘာလ (၂၈)ရက္ ေန႔က အေမရိကား တြင္ ရဲအရာရွိ (၄)ဦး သတ္ျဖတ္ ခံရမႈအတြက္ ဒုစရိုက္ မွတ္တမ္း ေဟာင္းမ်ား ရွိသည့္ မသကၤာ စရာ ပုဂၢိဳလ္ တဦးကို ရဲမ်ားက ဖမ္းဆီး ထားလိုက္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ၀ါရွင္တန္ ျပည္နယ္ရွိ ကေဖးဆိုင္ တခုတင ြ ္ ရဲအရာရွိ (၄)ဦးအား လူတဦး က ေသနတ္ျဖင့္ ေခ်ာင္းေျမာင္း ပစ္ခတ္ လိုက္ၿပီးေနာက္ ရဲမ်ားသည္ ယင္း အမႈအား အာရံုစိုက္ ကိုင္တြယ္ ေနၾကသည္။ အသက္ (၃၇)ႏွစ္ အရြယ္ ေမာ္ရစ္ကလီေမာ္ သည္ အမ်ိဳးသမီးတဦး ပါ၀င္သည့္ ရဲအရာရွိ (၄)ဦးအား သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္ဟု ယံုၾကည္ရေသာ အေထာက္ အထားမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့ေသာ္လည္း ခိုင္ခိုင္မာမာ သက္ေသ မျပႏိုင္ေၾကာင္း ၀န္ခံ ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကလီေမာ္သည္ အခင္း ျဖစ္ပြားစဥ္က အရာရွိမ်ား သတ္ျဖတ္ခံရသည့္ ကေဖးဆိုင္ အနီးတြင္ ရွိေနသည္ဟု ရဲတပ္ဖြဲ႔က ယံုၾကည္ ေနၾကသည္။ ၎သည္ ခိုးမႈႏွင့္ ဓားျပမႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ မွတ္တမ္းေဟာင္း ရွိေနၿပီး ႏို၀င္ဘာလလယ္ ကမွ ေထာင္က လြတ္လာသူ ျဖစ္သည္။ ႏို၀င္ဘာ (၂၈)ရက္ ေန႔က အမ်ိဳးသားတဦး ဆိုင္ထဲသို႔ ၀င္လာၿပီး ရဲ(၄)ဦးကို ပစ္ခတ္ခဲ့ျခင္းအား ဆိုင္အမႈထမ္းမ်ားႏွင့္ ဆိုင္ထဲတြင္ လာေရာက္ စားေသာက္ေနသူ တဦးတို႔က ေတြ႔လုိက္ရေသာ္လည္း အံ့ဩ ထိတ္လန္႔လြန္းသျဖင့္ ပါးစပ္အေဟာင္းသား ၾကည့္ေနခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္တေန႔ ညတြင္မူ ရဲအထူး တပ္ဖ႔ဲြ၀င္မ်ားသည္ ကလီေမာ္၏ အိမ္ကို ၀န္းရံၿပီး မသကၤာသူအား ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ အခင္းျဖစ္ရာ ေနရာကို ေလ့လာၿပီးေနာက္ ရဲတဦးသည္ တရားခံအား ဒဏ္ရာရေအာင္ ျပန္လည္ ပစ္ခတ္လိုက္ႏုိင္သည္ဟု ယံုၾကည္ရေၾကာင္း ေထာက္လွမ္းေရးမ်ားက ဆိုသည္။ သတင္းမ်ားအရ ကလီေမာ္၏ အိမ္အနီးတြင္ ေနထိုင္ေသာ အမ်ိဳးသမီးႀကီး တဦးက ရဲတပ္ဖြဲ႔အား ဒဏ္ရာ ရလာဟန္တူေသာ လူတဦးသည္ ထိုအိမ္ထဲတြင္ ပုန္းေအာင္းေနသည္ကို မိမိ သတိျပဳမိေၾကာင္း ဖုန္းဆက္ သတင္းေပးရာမွ ရဲမ်ားက ကလီေမာ္ အား ၀င္ေရာက္ ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္းဟု သိရွိရသည္။
YouTube ၾကည့္႐ႈႏုိင္မည့္ တရားဝင္ တရားဝင္ ခ်ာနယ္ အီရတ္ အစုိးရလႊင့္တင္
အီရတ္ ယူတုဘ္ခ်ာနယ္မွ မိတ္ကပ္ေၾကာ္ညာ တခုအား ေတြ႔ျမင္ရစဥ္ © ( Photo by း youtube.com )
အီရတ္ အစိုးရသည္ ကမာၻေက်ာ္ YouTube ၀ဘ္ဆိုဒ္မွ ဗီဒီယိုမ်ားကို ၾကည္ရ ့ ႈႏိုင္မည့္ တရား၀င္ Channel တခုကို ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပါတ္က စတင္ လႊင့္ထုတ္ခဲ့သည္။ Google ပိုင္ ၀ဘ္ဆိုဒ္မွ ဗီဒီယိုမ်ား အီရတ္တြင္ Channel တခုျဖင့္ ျပသေရးကို Goole ၏ CEO အဲရစ္ရွမစ္ ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ခ်ိန္တြင္ စတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အီရတ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ႏူရီအယ္မီလီကီ က YouTube Channel သည္ မိမိတို႔ အစိုးရ အဖြဲ႔၏ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားအား ကမာၻသို႔ အစီရင္ခံ တင္ျပေပးမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေျပာဆို သြားခဲ႔သည္။ ကမာၻ႔ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ အီရတ္ အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ေမာ္ကြန္း၀င္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို သိရွိႏုိငရ ္ န္ မလြယ္ကူေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႔၏ လံုၿခံဳေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားကို YouTube ၏ အကူအညီျဖင့္ ကမာၻသိ ေဆာင္ရက ြ ္ႏုိင္ေတာ့မည္ ျဖစ္ရာ အလြန္ စိတ္လႈပ္ရွား မိေၾကာင္း မီလီကီက Channel ဖြင့္လွစ္စဥ္ အမွတ္တရ စကား ေျပာၾကား သြားခဲ႔သည္။ YouTube Channel ကို ၾကည့္ရႈသူမ်ားသည္ အီရတ္ႏိုင္ငံ၏ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားမႈႏွင့္ သဘာ၀ အလွအပမ်ား၊ တိုင္းျပည္ကို တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားကို ခံစား သိရွိႏိုင္မည္ဟုလည္း မီလီကီက ဆိုသည္။ Channel ဖြင့္ပက ဲြ ို အီရတ္ အမ်ိဳးသား ျပတိုက္တြင္ ျပဳလုပ္ခ့ဲရာ Google ၏ CEO ရွမစ္က Presentation တခုျပသ သြားခဲ့သည္။ အင္တာနက္ အသံုးျပဳသူမ်ားသည္ ယင္း Channel သို႔ ၀င္ေရာက္ရန္ youtube.com/iraqigov မွတဆင့္ Log in လုပ္ကာ ၾကည့္ရႈ ႏိုင္ေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
တုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆး ခံႏုိင္ရည္႐ွိသည့္ A/H1N1 မ်ဳိးကြတ ဲ ခု ေတြ႔႐ွိ
ေတာင္ကိုရီးယား နပ္စ္တဦး ဆရာဝန္တဦးအား ဆြိဳင္းဖလူ ေဆးထိုးႏွံ ေပးေနစဥ္ © ( Photo by း ေအအက္ဖ္ပီ ) တုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆး Tamiflu ကို ခံႏင ို ္ရည္ ရွိေနသည့္ A/H1N1 တုပ္ေကြး မ်ိဳးကြဲတခုကို ေတာင္ ကိုရီးယားႏုိင္ငံ အတြင္း ပထမဆံုး အႀကိမ္ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ကမာၻ ေက်ာ္ Tamiflu သည္ တုပ္ေကြးကို ဟန္႔တားရာတြင္ အျပည့္အ၀ စိတ္ခ် ရဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ကမာၻ႔ က်န္းမာေရး အဖြ႔ဲႀကီး (WHO) က ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပါတ္ အတြင္း အာမခံခ်က္ ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ေတာင္ ကိုရီးယား က မ်ိဳးကြဲဗိုင္းရပ္စ္ အသစ္ကို ေတြ႔ရွိၿပီး ေနာက္ ယင္းေဆး၀ါး၏ အာနိသင္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေမးခြန္း ထုတ္စရာမ်ား ႀကံဳလာရၿပီ ျဖစ္သည္။ ေတာင္ ကိုရီးယား က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီး ဌာနက ၎တို႔သည္ (၅)ႏွစ္ အရြယ္ ေယာက္်ားေလး တဦး ျဖစ္ပြားေနသည့္ တုပ္ေကြးသည္ Tamiflu ကို အျပည့္အ၀ ခုခံႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ခဲ့ၾကသည္။ အျခားေသာ တုပ္ေကြး ကာကြယ္ေဆး တမ်ိဳးျဖစ္သည့္ Relenza သည္ ထိုမ်ိဳးကြဲ ဗိုင္းရပ္စ္ကို သုတ္သင္ ႏိုင္ေသာ္လည္း ကေလးငယ္မွာ Relenza ေဆး၀ါး ျဖည့္တင္းေပးရန္ ငယ္လြန္းေသးေၾကာင္း ၀န္ႀကီးဌာနက ေၾကညာသည္။ WHO ၏ အဆိုအရ Tamiflu ကို တုန္႔ျပန္ႏိုင္သည့္ မ်ိဳးကြသ ဲ စ္ တုပ္ေကြး ဗိုင္းရပ္စ္မ်ား ေတြ႔ရွိမႈမွာ (၇၅)ခု အထိ ရွိခဲ့ၿပီး ေတာင္ကိုရီးယားတြင္ ယခုတႀကိမ္ ပထမဆံုး ေတြ႔ရွိျခင္းဟု သိရွိရသည္။ ဆရာ၀န္မ်ားက ၎တို႔သည္ Tamiflu ပထမအသုတ္ ထိုးေပးၿပီးေသာ္လည္း ကေလးငယ္အတြက္ ထိေရာက္ေသာ သက္သာမႈမ်ိဳး မေတြ႔ရသျဖင့္ စစ္ေဆးၾကည့္ရာ ေရာဂါပိုးက ယင္းေဆး၀ါးကို အျပည့္အ၀ ဟန္႔တားႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခ့ရ ဲ သည္ဟု ေျပာၾကားလိုက္သည္။ ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံတြင္ A/H1N1 ေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ အေရအတြက္မွာ အနည္းဆံုး (၁၀၄)ဦး အထိ ရွိေနေၾကာင္း သတင္းမ်ားအရ သိရွိရသည္။
2012 ဇာတ္ကား ႐ု႐ွားတြင္လည္း အႀကီးအက်ယ္ ေအာင္ျမင္ေန Tuesday, 01 December 2009 02:29 Editor
ဒါရိုက္တာ ရိုလန္အမ္းမရစ္ အား ယခင္ အပါတ္က ၂၀၁၂ ရုပ္ရွင္အတြက္ တိုက်ဳိသို႔ ပရိုမိုးရွင္းလာစဥ္ ဂ်ပန္ ရုပ္ရွင္မင္းသမီး မိဂူးမီးယာဆု ႏွင္႔ Grand Hyatt Tokyo ဟိုတယ္တြင္ ေတြ႔ရစဥ္ © ( Photo by Junko Kimura/Getty Images AsiaPac ) ေဟာလီး၀ုဒ္ကို ကိုင္လႈပ္ခ့ေ ဲ သာ 2012 ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကား သည္ ရုရွားႏိုင္ငံ တြင္လည္း အႀကီးအက်ယ္ ေအာင္ျမင္ မႈမ်ား ရရွိခဲ့ၿပီး စံခ်ိန္သစ္မ်ား တင္ႏိုင္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ ကမာၻ ပ်က္ေသာေန႔ကို စိတ္ကူးယဥ္ ရိုက္ကူးထားသည့္ ဇာတ္လမ္းသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ရုရွားတြင္ ရံုတင္ခဲ့ရာ သမိုင္းတေလွ်ာက္ ႏုိင္ငံျခား ဇာတ္ကား မ်ားအနက္ ေငြေၾကး အမ်ားဆံုး ရရွိသည့္ ဇာတ္ကားအျဖစ္ မွတ္တမ္း တင္ႏိုင္ခ့သ ဲ ည္။ ဒါရိုက္တာ ရိုလန္အမ္းမရစ္ ၏ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ႀကီးမ်ား အစုလိုက္ အၿပံဳလုိက္ က်ေရာက္ လာမႈကို ေဖာ္ၾကဴး ထားသည့္ ဇာတ္လမ္းသည္ ရုရွားတြင္ ႏွစ္ပါတ္အတြင္း ေဒၚလာသန္း (၃၀) အထိ ရရွိခဲ့သည္။ ထို ဇာတ္ကားသည္ စတင္ ရံုတင္သည့္ ႏွစ္ရက္အတြင္း ေဒၚလာ (၁၂)သန္း အထိ ရံု၀င္ေၾကး ရရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္း ပမာဏသည္ ရုရွားဘာသာ စကားေျပာ ရုပ္ရွင္မဟုတ္သည့္ ဇာတ္ကားမ်ား အတြက္ သမိုင္း၀င္ ေငြေၾကး ပမာဏလည္း ျဖစ္လာခဲ႔ေခ်သည္။ 2012 သည္ အေမရိက တိုက္တြင္ ရံုတင္ျပသစဥ္ ကလည္း ၀င္ေငြ အေကာင္းဆံုး နံပါတ္(၁) အျဖစ္ ရပ္တည္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ၿဗိတိန္၏ ရံု၀င္ေၾကး အမ်ားဆံုး ရရွိသည့္ ဇာတ္ကားမ်ား စာရင္းတြင္လည္း ထိပ္ဆံုးမွ ေနရာ ယူႏိုင္ခ့သ ဲ ည္။ Last Updated ( Tuesday, 01 December 2009 04:23 ) ဘုရင့္ေမြးေန႔ပသ ြဲ ဘင္မွာ ဘုရင္ႀကီး ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲမယ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၊ ၂၀၀၉ (ဘန္ေကာက္ပုိ႔ စ္) Tuesday, December 01, 2009
စေနေန႔မွာ က်ေရာက္တ့ဲ ၈၂ ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔ပက ြဲ ုိ အထိမ္းအမွတ္လုပ္ဖုိ႔ နန္းေတာ္ မွာက်င္းပမယ့္ ေတာ္၀င္အခမ္းအနားပဲက ြ ုိ ဘု ရင္ႀကီးက သဘာပတိ လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ ဘုရင့္
ကုိ္ယ္ေရးအတြင္းေရးမွဴးက ေျပာပါ တယ္။ ေမြးေန႔ပအ ြဲ စီအစဥ္ ဒီဇင္ဘာ ၂ ။ တပ္မေတာ္ႏွင့္ျပည္သူ အတူ ပူးတဲြ စစ္ေရးျပ ခ်ီတက္ျခင္း (ေရႊ႕ဆုိင္း) ဒီဇင္ဘာ ၄ ။ ဘုရင့္ေမြးေန႔အႀကဳိမိန္႔ခန ြ ္း (ေရႊ႕ဆုိင္း) ဒီဇင္ဘာ ၅ ။ ဘုရင့္မဟာနန္းေတာ္၊ အမာရင္၀ီနစ္ခ်ဳိင္းသရဖူခန္းမတြင္ ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္မ်ား၊ အစုိးရအဖဲြ႔၀င္၀န္ႀကီးမ်ား၊ ထိပ္တန္ အစုိးရအရာရွိမ်ားႏွင့္အမတ္မ်ားအား ဘုရင္ႀကီးက ဖူးေျမႇာ္ကန္ေတာ့ခင ြ ့္ေပးမည္။ ဒီဇင္ဘာ ၆ ။ အမာရင္၀ီနစ္ခ်ဳိင္းသရဖူခန္းမတြင္ အိမ္ေရွ႕မင္းသား မဟာ၀ဇီရာ ေလာင္ကြန္းက ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားအား ဆြမ္းကပ္လွဴ မည္။ ဒီဇင္ဘာ ၈ ။ ခ်ီထရာလာဒါနန္းေတာ္၊ ဆလာဒူးူဆစ္ဒလုိင္ ယာယီစံနန္းရွိ ဘုရင္ႀကီးအား ဖူးေျမွာ္ရန္ေရာက္ရွိလာသည့္ သံတမန္ မ်ားအား အိမ္ေရွ႕မင္းသား မဟာ၀ဇီရာ ေလာင္ကြန္းက လက္ခံေတြ႔ဆုံမည္။ ဘုရင္ႀကီး အခမ္းအနား တက္ေရာက္မယ့္ တခုတည္းေသာျဖစ္ရပ္ဟာလည္း ေမြးေန႔ပအ ဲြ ထိမ္းအမွတ္အခမ္း အနားေတြထဲက အဓိက က်တဲ့အခမ္းအနား ဇတ္ကက ြ ္တကြက္ျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ တေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ ေျပာဆုိထားပါတယ္။ တျခားလုပင ္ န္းေတြ ဦးစီးဦး႐ြက္ျပဳရာမွာ အိမ္ေရွ႕မင္းသား မဟာ၀ဇီရ ေလာင္ကြန္း ဟာ ဘုရင္ႀကီးကုိ ကုိယ္စားျပဳ လုပ္ေဆာင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စေနေန႔မွာ၊ မဟာနန္းေတာ္၊ အမာရင္၀ီနစ္ခ်ဳိင္းသရဖူခန္းမမွာ ဘုရင္ႀကီးဟာ သူ႔ေမြးေန႔မွာ လာေရာက္ဂါရ၀ျပဳၾကမယ့္ ေတာ္၀င္မိ သားစု၀င္ေတြ၊ အစုိးရအဖဲ႔ြ၀င္၀န္ႀကီးေတြ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ၊ အထက္လြႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြနဲ႔ အစုိးရအရာရွိေတြေရွ႕ကုိ ထြက္ေပၚလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရင္ႀကီးဟာ စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္ေန႔ကတည္းက Siriraj ေဆး႐ုံမွာ အဆုပ္နာေရာဂါကုိ ကုသမႈခံယူေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္ ၀င္ရင္ျပင္မွာ မနက္ဖန္မွာ က်င္းပဖုိ႔စီစဥ္ထားတဲ့ ဘုရင္ကုိယ္ရံေတာ္တပ္ရင္းေတြက ဘုရင့္ေမြးေန႔အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ က်မ္းသစၥာ က်ိမ္ဆုိတာနဲ႔ ျပည္သူလူထုန႔တ ဲ ပ္မေတာ္အတူ ပူးေပါင္းခ်ီတက္စစ္ေရးျပတာေတြကိုလည္း ေရႊ႕ဆုိင္းမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဘုရင့္ကုိယ္ေရး အတြင္းေရးမွဴး႐ုံးက ေျပာပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ေသာၾကာေန႔၊ ေမြးေန႔အႀကဳိမွာ ခ်ီထရာလာဒါနန္းေတာ္တြင္း၊ ဒူးဆစ္ဒလုိင္ ယာယီစံနန္းမွာ၊ႏွစ္စဥ္ျပဳလုပ္ေလ့ရွိတဲ့ ေစတနာရွင္ ပရိႆတ္ေတြကို ေျပာၾကားတဲ့ ဘုရင္ႀကီးရဲ႕ေမြးေန႔မိန္႔ခြန္းကုိလည္း ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ေရႊ႕ဆုိင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း၊ ႏုိင္ငံတ၀ွမ္းလုံးက ထုိင္းျပည္သူေတြဟာ ေမြးေန႔မိန္႔ခြန္းကုိ ေစာင့္ေမွ်ာ္နားေထာင္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မႏွစ္တုန္း ကလည္း ဘုရင္ႀကီး မအီမသာျဖစ္တ့အ ဲ တြက္ ေမြးေန႔အႀကိဳမိန္႔ခြန္း မေျပာႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဘုရင့္ေမြးေန႔အခမ္းအနားက်င္းပဖုိ႔ အစုိး ရကမကထလုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာအကုန္လုံးကုိ စီစဥ္ထားတဲ့အတုိင္း ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဘိဆစ္၀ိဇၨာဇီ၀ က ေျပာပါတယ္။ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားနဲ႔ ဘုရင္ႀကီးမိန္႔ခြန္းေျပာတာေတြ ေရႊ႕ဆုိင္းလုိ္က္တာဟာ ဘုရင္ႀကီးအနားယူဖုိ႔နဲ႔ျပန္နာလန္ ထူဖုိ႔ အခ်ိန္ေပးလုိက္ တာ ျဖစ္မွာပါလုိ႔ ေက်ာင္းသာတဦးျဖစ္တ့ဲ ၀ါဆင္မုန္းခုိးမလီး က ေျပာပါတယ္။ “ထုင ိ ္းေတြအဖုိ႔ ဘုရင္ႀကီးက်န္းမာေရးကုိ တျခားဟာ ေတြထက္ အႀကီးအက်ယ္စုိးရိမ္ပူပန္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။ အခုမွ ေနေကာင္းကာစဆုိေတာ့ ဘုရင္ႀကီးအတြက္ အနားယူတာ ပုိေကာင္းပါတယ္လုိ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္၊ ရာတီနန္ေလာင္းအရတ္ပီဘူးလ္ ကလည္း ေျပာပါတယ္။ ဘုရင္ႀကီးဟာ ထုိင္းျပည္သူေတြအတြက္ မနားမေန ႏွစ္ရွည္လမ်ား အလုပ္လုပ္တာ ျဖစ္တယ္၊ အနားယူဖုိ႔သင့္ပါၿပီ။ ဘုရင့္ေမြးေန႔ပဲြ ေရာက္တုိင္း ထုိင္းလူမ်ဳိးေတြအဖုိ႔ အျမဲတန္း ေပ်ာ္ရႊင္စရာေကာင္းတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ “ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ဘုရင္ႀကီးဟာ ေမြးေန႔ပမ ြဲ ွာ တုိင္းျပည္အေျခအေနအရပ္ရပ္ကုိ ေျပာေလ့ရွိတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ဒီႏွစ္ေတာ့ ဘုရင္ႀကီး မ ေျပာခ်င္တဲ့ အရာတခုခု ရွိခ်င္လည္း ရွိေနမွာေပါ့” လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ဘုရင္ႀကီးေမြးေန႔ပဲက ြ ုိ စီစဥ္ထားတဲ့အတုိင္း ဆက္လက္က်င္းပေစခ်င္တယ္လုိ႔ အစုိးရအရာရွိတဦးျဖစ္တဲ့ မစၥ႐ွဴတီမာပြန္း ေ၀ါင္၀ီဆက္ က ေျပာပါတယ္။ “ဒါေပမဲ့ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔၊ အမာရင္၀ီနစ္ ခ်ဳိင္းသရဖူခန္းမမွာ ဘုရင္ႀကီး လူထုပရိႆတ္ေရွ႕ထြက္ လာမယ္ဆုိတာ ၾကားရလုိ႔ က်မ အရမ္း၀မ္းသာတယ္” လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ဘုရင္ႀကီးနဲ႔ဘုရင္မႀကီးဟာ ႏွစ္စဥ္ ဒီဇင္ဘာ ၂ရက္ေန႔၊ ေတာ္၀င္ရင္ျပင္မွာက်င္းပတဲ့ စစ္ေရးျပခ်ီတက္ပဲြ အခမ္းအနားနဲ႔ ဘုရင့္ ကုိယ္ရံေတာ္တပ္ဖဲြ႔ရ႕ဲ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆုိပမ ဲြ ွာ သဘာပတိ လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဘုရင့္ကုိယ္ရံေတာ္တပ္၊ အမွတ္ (၁) ေျခလ်င္တပ္ရင္းႀကီး ဖဲြ႔စည္းတည္ေထာင္တဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္အထိမ္းအမွတ္ပဲြအျဖစ္၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ အတူတကြ ခ်ီတက္ပက ြဲ ုိ ၁၉၅၃၊ ႏု၀ ိ င္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ စတင္ က်င္းပခဲ့တာပါ။ ဒီအခမ္းအနားကုိ ဘုရင္ႀကီးက သဘာပတိ အျဖစ္ ေဆာင္႐က ြ ္ပါတယ္။ ၁၉၆၁ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ၊ ဘုရင္ႀကီးနဲ႔ မိဖုရားႀကီး၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြကုိ လွည့္ လည္သြားလာတဲ့ ခရီးကေန ျပန္လာအၿပီး ေနာက္မွာ ဒီလုိမျဖစ္ခ့တ ဲ ာ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာပါၿပီ။ ဘုရင္ႀကီးက စစ္ေရးျပခ်ီတက္ပြဲမွာ အသုံးျပဳဖုိ႔ ဘုရင့္ကုိယ္ရံခ်ီတက္ေရးတပ္ဖဲြ႔ကို ဖြ႔ဲစည္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေ႐ြးေကာက္ပဲြမတုိင္မီ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်င္ ႏုိ၀င္ဘာ ၃၀၊ ၂၀၀၉ (ဘန္ေကာက္ပုိ႔ စ္) Monday,
November 30, 2009 သပိတ္ေမွာက္တာ အဆုံးသတ္ဖုိ႔ Puea Thai ပါတီကုိ ဖိ အားေပး အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ကုိ ပါလီမန္က သေဘာတူၿပီး ရင္ အစုိးရက ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပဖုိ႔ စီစဥ္ေနတယ္လုိ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ဆုိပါတယ္။ အတုိက္အခံ Puea Thai ပါတီက အေျခခံဥပေဒ ျပင္ ဆင္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကုိ သပိတ္ေမွာက္ေနတာ အဆုံးသတ္ ရမယ္။ ဒါမွ တုိင္းျပည္က ေရွ႕ဆက္သြားႏုိင္မွာ ျဖစ္တယ္။ လုိ႔ အပတ္စဥ္ေရဒီယိုနဲ႔႐ုပ္ သံပရိႆတ္ကုိ အဘိဆစ္ ၀ိဇၨာဇီ၀ က တေန႔က ေျပာပါတယ္။ ဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ျပႆနာ ေျဖရွင္းၿပီး တာေတာင္ အစုိးရဟာ ေ႐ြးေကာက္ပအ ဲြ သစ္ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ အတုိက္အခံပါတီက အေျပာင္းအလဲကုိ ေထာက္ခံတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပင္ ဆင္ခ်က္လုပ္ငန္းစဥ္မွာေတာ့ မပါဘူး။ အဆုိျပဳထားတဲ့ ဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ ၆ ခ်က္ကုိ မူၾကမ္းေရးဖုိ႔ ပါလီမန္က ခန္႔အပ္ထားတဲ့ ေကာ္မတီက သူ႔လုပ္ငန္းတာ၀န္ေတြ အၿပီးသတ္လုပ္ၿပီးသြားပါၿပီ။ ၾကာသာပေတးေန႔က အစုိးရပါလီမန္ႀကီးၾကပ္ေရးမွဴး Chinnaworn Boonyakiat က အဘိဆစ္ ဆီ ဥပေဒမူၾကမ္း ကုိ လဲႊေပးခဲ့ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ကုိ ဆုိင္းငံ့ထားေနတုန္းမွာ ေရြးေကာက္ပဲြက တုိင္းျပည္အကဲြ အျပဲျဖစ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပ႗ိပကၡေတြကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္ဖြယ္ မျမင္ပါဘူးလုိ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာပါတယ္။ လူအမ်ားက လက္ရွိ အေျခခံဥပေဒကုိ အျပင္းအထန္ဆန္႔က်င္ၿပီး၊ ဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ကုိလည္း ေအာင္ျမင္မယ္လုိ႔ မယုံၾကည္ပါဘူး။ “ ျပင္ဆင္ခ်က္လုပ္ငန္းေတြ ၿပီးရင္ အစုိးရက ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကုိ ဖ်က္သိမ္းရမယ္၊ ေရြးေကာက္ပသ ဲြ စ္ေခၚရ မယ္” လုိ႔ အဘိဆစ္က ေျပာပါတယ္။ “ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးမွာ အတုိက္အခံက မပါဘူးဆုိရင္ ေနာက္ေ႐ြးေကာက္ပဲရ ြ လဒ္ဟာ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးျပႆနာေတြ ေရရွည္ေနမွာပဲ ျဖစ္တယ္”။ ျပည္သူလူထုက အတုိက္ အခံေတြကုိ သူတုိ႔သေဘာထားေတြ ေျပာင္းဖုိ႔ ဖိအားေပးသင့္တယ္လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။ အဆုိျပဳထားတဲ့ ျပင္ဆင္ခ်က္ ၆ ခုကုိ အစုိးရေရာ၊ အတုိက္အခံပါ ေရးဆြဲတာမဟုတ္ဘူး။ ပါလီမန္ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးေကာ္ မတီကသာ ေရးဆဲတ ြ ာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အဘိဆစ္က ဆုိပါတယ္။ ျပည္သူ႔ေရွ႕ေမွာက္ ဆႏၵခံယူမႈနဲ႔သာ အေျပာင္းအလဲေတြကုိ ဆက္လုပ္ သြားရမွာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္တႀကိမ္ ပါလီမန္အစည္းအေ၀း အေစာပုိင္းမွာ အစုိးရဆန္႔က်င္ေရးအဆုိ တင္သင ြ ္းဖုိ႔ Puea Thai ပါတီက စီစဥ္ေနပါတယ္။ အယုံအၾကည္မရွိအဆုိမွာ အဂတိလုိ္က္စားမႈန႔ပ ဲ တ္သက္တဲ့စြပ္စဲြမႈေတြနဲ႔စီမံခန္႔ခဲြမႈမေအာင္ျမင္တာေတြ ပါ၀င္မွာ ျဖစ္ တယ္လုိ႔ ဘန္ေကာက္ေဒသ Puea Thai အမတ္၊ Anudit Nakorntap က ေျပာပါတယ္။ ဒီအယုံအၾကည္မရွိအဆုိတင္ၿပီးရင္ ေနာက္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘယ္သူ႔ကုိ ေ႐ြးမလဲဆုိတာကုိေတာ့ အတုိက္အခံပါတီက မဆုံးျဖတ္ရေသး ပါဘူးလုိ႔ နခုန္ဖႏြမ္ေဒသ Puea Thai ပါတီ အမတ္ Phaijit Sriworakhan က ေျပာပါတယ္။ အတုိက္အခံအေနနဲ႔ အေျခအ တင္ေဆြးေႏြးပဲြၿပီးလုိ႔ တကယ္လုိ႔မ်ား အစုိးရကုိ ဖယ္ရွားလုိက္တယ္ဆုိရင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေနာက္တေယာက္ အမည္စာရင္း တင္ဖုိ႔ လုိပါ တယ္။ Puea Thai ပါတီ အဓိကအဖဲ႔ြ၀င္ ျဖစ္တ့ဲ Chalerm Yubamrung သာ တဦးတည္းေသာ ေရြးခ်ယ္စရာ မဟုတ္ပါဘူး။ Puea Thai ပါတီစာရင္း၀င္ အမတ္လည္းျဖစ္၊ အရင္ ကုန္သယ ြ ္ေရး၀န္ႀကီး Mingkwan Sangsuwan နဲ႔ ႏုံထဘူရီေဒသ Puea Thai ပါတီအမတ္ Apiwan Wiriyachai တုိ႔လည္း စာရင္းထဲမွာ ပါတယ္လုိ႔ သတင္းရပ္ကက ြ ္က ဆုိပါတယ္။ မၾကာခင္ကလုပ္ခ့ဲတ့ဲ အေျခအတင္ေဆြးေႏြးပဲြမွာ အႀကီးအက်ယ္ ေ၀ဖန္ေျပာဆုိခဲ့တာေၾကာင့္ Chalerm ဟာ အစုိးရကုိ ေမးခြန္း အမ်ားဆုံးထုတ္ရာမွာ ေရွ႕ဆုံးကရွိေနမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေလာ့ဘူရီေဒသက Puea Thai အမတ္၊ Suchart Lainamngern က ဆုိပါတယ္။