0708 Uas Ganjil Bahasa Daerah Kelas 9

DINAS PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN

SMP NEGERI 3 LAWANG ULANGAN SEMESTER GANJIL TAHUN PELAJARAN 2007/2008 Mata Pelajaran Kelas Hari, tanggal Waktu

: Bahasa Daerah : IX (Sembilan) : Senin, 14 Januari 2008 : 60 menit

PETUNJUK UMUM: 1. Tulis nama, kelas, nomor peserta, Anda pada lembar jawab. 2. Arsirlah atau hitamkan huruf A, B, C, dan D yang menurut Anda merupakan jawaban yang paling tepat. 3. Gunakan pensil 2B, dan penghapus karet yang baik. 4. Apabila ingin mengganti jawaban hapuslah jawaban tersebut dengan karet penghapus dan arsir/ hitamkan jawaban yang benar.

Pidhato ngisor iki semaken kang becik, sabanjure wangsulana pitakonan no 1 s/d 40 kanthi milih salah siji wangsulan sing paling benar! DEWI RARAYANA Dewi Rarayana iku putrane Ki Ageng Ngerang. Putrane Ki Ageng iku loro, putri kabeh, sijine yaiku Dewi Pujiwati. Lelorone padha dene ayu sulistya ing warna. Dasar putrane Dwija, mula elmu agama lan panguripan Sadina-dina wis katog di wulangake marang putra lelorone. Umure Dewi Rarayana jangkep rongpuluh tahun, mula dina iku Ki Ageng nganakake syukuran. Uga mratandhani wis lulus sakeh elmu sing disinaoni Dewi Rarayana. Wektu iku akehpangeran, santri lan muride Ki Ageng kepingin ngepek garwa Dewi Rarayana. Wengi iku kebak para tamu ing antarane Adipati Pathak Warak saka Jepara, Kapa lan Genthiri, Sunan Muria lan Sunan Kudus. Wektune mrambat alon nanging ajeg. Wis tengah wengi, akeh tamu sing padha bali. Mung kari sawatara tamu bae, sing padha ngrewangi tugur melekan. Ing antarane Kapa Genthiri lan Kanjeng Sunan Muria. Dumadakan kabeh mau dikagetake karo pambengake Ki Ageng yen Dewi Rarayana ilang sakan senthong, cinidra dening Adipati Pathak Warak saka Jepara. Ki Ageng banjur gawe sayembara, sok sapoa wong lanang sing bisa mbalekake Dewi Rarayana bakal didadekake mantune. Nanging wong-wong siang ana kono ora ana sing nyaguhi. Padha ngerti lan apal marang watak wantune uga kasektene Adipati Jepara iku...................... Karya : Irul ES Budianto Kapethik saka: Penyebar Semangat no. 5, 2006 1. Crita rakyat ing dhuwur iku irah-irahane..... a. Dewi Rarayana b. Kapa lan Genthiri

c. Dewi Pujiwati

d. Sunan Muria

2. Ing crita rakyat iku Kapa lan Genthiri uga Adipati Pathak Warak iku......Ki Ageng Ngerang a. Ponakake b. Muride c. Gurune d. Sadulure 3. Dewi Rarayana iku sawijining putri sing... a. Ayu, menut karo wong tua, seneng karo Kapa b. Ayu, ngerti elmu agama, sopan marang sapa bae

c. Ayu, senengane oleh garwa wong sugih d. Ala bebudine, tur cethek elmune

4. Akeh priyayi sing seneng karo Dewi Rarayana, nganti wani nyidra/ nyulik dheweke. Sing nate nyidra yaiku.... a. Kapa lan Genthiri c. Adipati Pathak warak lan patihe b. Adipati Pathak Warak lan Kapa d. Sunan Muria 5. Adipati pathak warak iku wong sing.... a. seneng ngumbar asmara, sekti lan diwedene, watake kasar lan ora sopan b. Adipati sing adil ngurmati marang wanita c. Guru sing akeh muride, diajeni lan becik piwulange d. Mung elu-elu karepe kanca ora dhuwene pemikiran dhewe 6. Nalika Dewi Rarayana dicidra Adipati Pathak warak, Ki Ageng Ngerang gawe sayembara nanging ora ana sing wani, senajan arep dipek mantu Ki Ageng, sebabe ora liya….. a. wis padha ngantuk amargo kurang turu c. ora ana sing kepingin dipek mantu Ki Ageng b. wedi kara Kapa lan Genthiri d. padha ngerti lan wedi marang Adipati Pathak Warak 7. Kapa lan Genthiri iku satemene uga nyimpen rasa seneng marang Dewi Rarayana. Malah wekasane meri lan gething marang Sunan Muria. Biyen olehe ngrewangi Sunan Muria kae ana pamrihe, supaya Dewi Rarayana diwenehake dheweke. Kaya unen-unen… a. kriwikan dadi grojogan c. sadumuk bathuk sanyari bumi b. ngrusak pager ayu d. mbebidung api rowang

8. Sunan Muria iku nyata wong pinunjul, dhasar bagus rupane tur becik bebudine, elmune dhuwur muride akeh, nanging ora angkuh apa maneh kagungan pikiran ala marang liyan. Kaya unen-unen…. a. jalma angkara mati murka c. dolanan ula mandi b. Lahang karoban memanis d. Mburu uceng kelangan deleg 9. Amarga kepingin dadi artis, joko pelo kae ninggalake penggaweyane sing 15 tahun ditekuni. Saiki bareng dadi artis tenan, jebul bayarane entek kanggo dandan necis. Kamangka biyen awake seger tur lemu. Saiki awake kuru banget. Joko pelo kae... a. Ngangsu banyu ing kranjang c. Ngrusak pager ayu b. Mburu uceng kelangan deleg d. Nyeret pring saka pucuk 10. Bangunan saking abad 18 niki damel gawokipun para ahli arsitektur. Basa ngoko lugune.... a. Bangunan saka abad 18 iki gawe gawake para ahli arsitektur b. Bangunan saking abad 18 niki gawe gawoke para ahli arsitektur c. Bangunan cagak abad 18 iki gawe gawoke para ahli arsitektur d. Bangunan saka abad 18 iki gawa erame para ahli arsitektur 11. Ing sadhuwure lawang butulan sisih kidul ana sengkalane. Basa kramane..... a. Ing sainggilipun lawang butulan sisih kidel enken sengkalane b. Ing sadhuwuripun lawang butulan sisih kidul wonten sengkalane c. Ing sainggilipun konten butelan sisih kidul wonten sengkalanipun d. Ing sainggilipun kori butulan sisih kidul wonten sengkalanipun 12. Unen-unen utawa ukara sok uga awujud gambar, pepethan sing dhuweni teges angka tahun diarani..... a. Wangsalan b. Cangkriman c. Geguritan d. Sengkalan 13. Sengkalan sing duweni teges angka taun jawa, jenenge.... a. Sengkalan memet b. Surya sengkala

c. Sengkala

d. Candra sengkala

14. Sengkalan sing duweni teges angka taun masehi diarani... a. Sengakalan b. Sengkala c. Surya sengkala

d. Candra sengkala

15. Yaksa catur manembah Gusti, tegese angka tahun..... a. 5421 b. 4521

c. 1254

d. 1254

16. Kalebu ing tembung watak enem yaiku.... a. Gunung, swara b. Arane rasa, rusuh

c. Segara, tirta

d. Esthi, gajah

17. Pidhato utawa sesorah iku kadadeyan saka 3 bagiyan, yaiku.... a. Pembuka, panutup, pandonga c. Pembuka, isi/ surasa, penutup b. Isi, paweling, pangajeng-ajeng d. Pangajeng-ajeng, pakurmatan, salam 18. Kalebu ing peranganing pembukaning pidhato yaiku... a. Pandonga, piweling, salam penutup b. Salam, pekurmatan, puji syukur

c. Pandonga, piweling d. Pangajeng-ajeng, sarining pidhato

19. Kang kalebu pamuji syukur ing pidhato, tuladhane... a. Sinten kemawon tamtu mboten remen menawi kulawarganipun wonten ingkang nandhang sakit b. Mekaten, atur kula bilih wonten kalepatan anggen kula matur, nyuwun gunging pangaksami c. Sumangga, ngaturaken puji syukur ing ngersanipun Gusti Maha Mirah,... d. Maturnuwun sanget awit rawuh panjenengan sadaya 20. Urutan kadadeyan wiwitan nganti wekasan ing cerkak diarani alur utawa... a. Setting b. Wektu c. Paraga

d. Plot

21. Cerkak iku cekakan saka tembung.... a. Crita sing sekak b. Cerita rakyat

d. Crita cekak

c. Critane dicekak

22. Sing diarani crita cekak yaiku... a. Crita sing dawa banget b. Crita sing nyritakake lelakon wiwitan nganti wekasan kanthi cara ringkes c. Karya sastra kang wujude puisi jawa d. Karya sastra sing kaiket aturan guru gatra, guru wilangan, guru lagu 23. Karya sastra cerkak iku bisa diwaca ing majalah.... a. Kartini b. Nova

c. Damarjati

24. Ing ngisor iki salah siji asmane pengarang cerkak, yaiku.... a. Yasadipura b. Anam Suroto c. Suparta Brata

d. Radar Malang d. Waljinah

25. Kajaba paraga utama uga ana sing diarani.... a. Paraga kaloro b. Paraga tambahan

c. Paraga-paraga

d. Paraga antagonis

26. Kegiyatan maca, nliti banjur nulis asil panelitine ngenani cerkak sing diwaca diarani.... a. Nimbang cerkak b. Ngelek-ngelek cerkak c. Ninthingi cerkak d. Guru gatra 27. Dasaname sakit asma kaya ing ngisor iki, kajaba.... a. Sesak napas b. Mengi

c. Asma bronchiake

28. Sakit asma iku umume disebabake dening... lan keturunan a. Energi b. Anergi c. Alergi

d. Gudhigan d. Elegi

29. Kalebu pola hidup sehat yaiku... a. Dhahar sadurunge krasa ngelih, yen perlu ora mung ping telu b. Dhahar seimbang, istirahat cukup, olahraga teratur c. Dhahar lan ngunjuk vitamin sing akeh d. Olah raga nganti lemes supaya penyakit ilang amarga dadi kringet 30. Supaya badan ora gampang kena penyakit para dokter mrayagakake supaya... a. Dhahar sing akeh banget c. Ora usah metiu saka omah b. Turu kurang luwih 12 jam sedina d. Ngulinakake pola hidup sehat 31. Aksara murda iku cacahe ana... a. 7 b. 8

c. 9

d. 10

32. Aksara murda iku gunane kanggo nulis jenenge…. a. uwong, pangkat, panggonan, bebadan c. Uwong, dolanan, perkakas b. Uwong, tembung manca, mangsa d. uwong, dina, sasi, taun, woh-wohan 33. Aksara murda iku…. a. mung bisa dadi paten b. Kanggo nulis tembung manca

c. Ora bisa dadi pasangan d. Ora keno dadi sesigeg/ paten

34. Gunane aksara swara yaiku.... a. Kanggo nulis jenenge uwong, panggonan, lembaga lan bebadan hukum b. Kanggo nulis aksara swara kang dadi wanda c. Kanggo ngganteni tembunbg saburine wanda sigeg d. Kanggo ngganti aksara swara kang dadi wanda 35. Tembung ing ngisor iki kang mbutuhake aksara swara yaiku.... a. Usung b. Oktober c. Ireng 36. Aksara swara iku…. a. isa dadi paten lan nduweni aksara pasangan b. ora isa dadi paten lan nduweni aksara pasangan

c. isa dadi paten lan ora duwe aksara pasangan d. ora iso dadi paten/ sigeg lan ora duwe aksara pasangan

37. Sembah sungkem ing pepada panjenengan, ukara iku kalebu….layang a. adangiyah b. paprenahan c. wasana basa 38.

d. Arep

d. tapak asta

Nuwun wiyosipun, lumantar serat punika kula aturaken menawi kula sakeluwarga ing Malang sae-sae mawon. Mugi mekatena jeng sekti ing Banyuwangi sagarwa putra. Kutipan ing dhuwur kalebu …layang a. surasa basa b. bebuka c. adangiyah d. wasana basa

39. Tuladhane titi mangsa ing layang yaiku…. a. Ingkang putra, paijan b. assalamualaikum wr.wb

c. Lawang, 17 Agustus 2007 d. Kang pandhonga

40. Panulisane alamat sing dituju ing amplop sing bener yaiku…. a. Kanggo kang Kinasih c. Mung kanggo sliramu Nimas Dinarsih Ajeng Rengganis Ing Dalem b. Dhumatheng d. Saking kula Rama Ibu A. Sugianto Ingkang Putra Jl. Panglima Sudirman No. 207 Rt 01 RW 5 Lawang

41. Nuwun sewu, kanthi serat punika kula matur, kelebu perangan...layang a. Wasana basa b. Surasa basa c. Bebuka

d. Adangiyah

42. Tembung macapat iku cacahe ana pira? a. 5 b. 6

d. 14

43. Tembang macapat iku kaiket ing aturan.... a. Guru gatra, guru wilangan, guru pada b. Guru gatra, guru wilangan, guru lagu

c. 11

c. Guru gatra, guru lagu, guru pada d. Guru swara, guru lagu, guru pada

44. Cacahing gatra ing sapada tembung macapat diarani.... a. Guru swara b. Guru wilangan

c. Guru sastra

d. Guru gatra

45. Guru wilangan yaiku... a. Cacahing wanda ing saben sapada tembung macapat b. Tibaning swara/ vokal ing saben pungkasaning gatra c. Cacahing gatra ing sapada tembang macapat d. Cacahing wanda ing saben gatra tembang macapat 46. Tibaning swara/ vokal ing saben pungkasaning gatra diarani.... a. Guru lagu/ swara b. Guru sastra c. Guru wilangan

d. Guru gatra

47.

Menawa kasalin ing aksara latin yaiku.... a. Surya sengkala akeh tinemu ing serat b. Candra sengkala akeh tinemu ing candhi

c. Sengkalan akeh tinemu ing candhi lan serat d. Sengkalan akeh tinemu ing candhi serat

48.

a. 1430

b. 1304

c. 1403

49.

a.

c.

b.

d.

a.

c.

b.

d.

50.

d. 1340