006

‫حرف سيدالشهدا حرف روز‪ ،‬و هميشه حرف روز است؛ اصل ً حرف روز را سيدالشهدا آورده است و‬ ‫دست ما داده است و سيدالشهدا را اين گريه‌ها و مكتب وي را اين مصيبت‌ها و داد و قال‌ها و اين‬ ‫سينه‌زني‌ها و اين دستجات حفظ كرده است‪ .‬اگر فقط مقدسي بوده و توي اتاق و توي خانه‬ ‫مي‌نشست و براي خودش هي زيارت عاشورا مي‌خواند و تسبيح مي‌گرداند چيزي نمانده بود‪...‬‬ ‫همينهاست كه اين نهضت را پيش برده‪ ،‬اگر سيدالشهدا نبود اين نهضت را كسي پيش نمي‌برد‪ ( .‬امام‬ ‫خميني ره )‬ ‫خواص طرفدار حق‪ ،‬در هنگام عمل به تكاليف دشوار و در برابر امتحانهاى سخت‪ ،‬يا آن طورند كه به‬ ‫راحتى از متاع و بهرههاى زندگى دنيوى دست بر مىدارند و يا چنانند كه در شرايط سخت و دشوار‬ ‫نمىتوانند بر زيباييهاى مادى زندگى نظير مقام‪ ،‬شهرت‪ ،‬پول‪ ،‬لذت و راحتى چشم فروبندند‪ .‬بنا بر اين‬ ‫هرگاه تعداد خواص طرفدار حق كه حاضرند در پاى عمل به تكليف از متاع دنيا دست بردارند و حتى از‬ ‫جان خود دست بشويند‪ ،‬بيشتر باشد؛ آن جامعه كامل بيمه خواهد شد و هيچگاه دچار حالت دوران امام‬ ‫حسين(ع) نمىشود‪ ( .‬امام خامنه اي )‬

‫‪--------------------------------------‬‬‫سياره رنج‬ ‫خواص طرفدار حق‪ ،‬در هنگام عمل به تكاليف دشوار و در برابر امتحانهاى سخت‪ ،‬يا آن طورند كه به‬ ‫راحتى از متاع و بهرههاى زندگى دنيوى دست بر مىدارند و يا چنانند كه در شرايط سخت و دشوار‬ ‫نمىتوانند بر زيباييهاى مادى زندگى نظير مقام‪ ،‬شهرت‪ ،‬پول‪ ،‬لذت و راحتى چشم فروبندند‪ .‬بنا بر اين‬ ‫هرگاه تعداد خواص طرفدار حق كه حاضرند در پاى عمل به تكليف از متاع دنيا دست بردارند و حتى از‬ ‫جان خود دست بشويند‪ ،‬بيشتر باشد؛ آن جامعه كامل بيمه خواهد شد و هيچگاه دچار حالت دوران امام‬ ‫حسين(ع) نمىشود‪.‬‬ ‫‪ ...‬و از آن فراتر ‪ ،‬از فراز بلند آسمان كهكشان بنگر! خورشيدي از ميان خورشيدهاي بيشمار آسمان ل‬ ‫يتناهي ‪ ،‬منظومه اي غريب ‪ ،‬و از آن ميان سياره اي غريب تر ‪ ،‬بر پهنه اش جانوراني شگفت هر يك با‬ ‫آسمان ليتناهي در درون ‪ ،‬اما بي خبر از غير ‪ ،‬سر در مغازه تنهايي درون خويش فرو برده ‪ ،‬سرگرم با‬ ‫هياكل موهوم و انگاره هاي دروغين ‪ ...‬و اين هنگامه غريب در دشت كربل آيا جاي ملمتي هست ؟‬ ‫آري ‪ ،‬انسان امانتدار آفرينش خويش است و عوالم بيروني اش عكسي است از عالم درون او در‬ ‫لوح آينه سان وجود ‪ .‬طوفان كربل ‪ ،‬طوفان ابتليي است كه انسانيت را در خود گرفته و آن كرانه هاي‬ ‫فراغت ‪ ،‬سراب هاي غفلتي بيش نيست ‪ .‬انسان قلب عالم هستي و حامل عرش الرحمن است‪ .‬و اين‬ ‫سياره ‪ ،‬عرصه تكوين‪ .‬اينجا پهنه اختيار انسان است و آسمان عرصه جبروت ‪ ،‬و امر تكوين در اين‬ ‫ميانه تقدير مي شود ‪ ...‬آه از بار امانت كه چه سنگين است !‬ ‫اي همسفر ‪ ،‬نيك بنگر كه در كجايي ! مباد كه از سر غفلت ‪ ،‬اين سفينه اجل را مامني جاودان‬ ‫بينگاري و در اين توهم ‪ ،‬از سفر آسماني خويش غافل شوي ‪ .‬نيك بنگر ! فراز سرت آسمان است و‬ ‫زير پايت سفينه اي كه در درياي حيرت به امان عشق رها شده است ‪ .‬اين جاذبه عشق است كه او را‬ ‫با عنان توكل به خورشيد بسته است و خورشيد نيز در طواف شمسي ديگر است و آن شمس نيز در‬ ‫طواف شمسي ديگر و ‪ ...‬و همه در طواف شمس الشموس عشق ‪ ،‬حسين بن علي عليه السلم‬ ‫‪...‬مگر نه اينكه او خود مسافر اين سفينه اجل است ؟ ياران ! اينجا حيرتكده عقل است ‪ ...‬و تا «خود»‬ ‫باقي است ‪ ،‬اين «حيرت» باقي است ‪ .‬پس كار را بايد به «مي» واگذاشت ؛ آن مي كه تو را از‬ ‫«خويش» مي رهاند و من وما را در مسلخ او به قتل مي رساند ‪ .‬آه ! ا ِ َّ‬ ‫ك قَتيلً‬ ‫ن يَرا َ‬ ‫ن ا‪ ...‬شاءَ ا َ ْ‬ ‫عالم همه در طواف عشق است و دايره دار اين طواف ‪ ،‬حسين است ‪ .‬اينجا در كربل ‪ ،‬در‬ ‫سرچشمه جاذبه اي كه عالم را بر محور عشق نظام داده است ‪ ،‬شيطان اكنون در گير و دار آخرين‬ ‫نبرد خويش با سپاه عشق است و امروز در كربلست كه شمشير شيطان از خون شكست مي خورد ؛‬ ‫از خون عاشق ‪ ،‬خون شهيد ‪.‬‬ ‫‪---------------------------------------‬‬‫ماهيت قيام حسيني‬ ‫يكى از مسائل در مورد نهضت امام حسين عليه السلم اينست كه ماهيت اين نهضت چه بوده است‬ ‫يعنى اين نهضت چه هدفى دارد؟ يكى از مسائلى كه در مورد نهضت امام حسين ( ع ) مطرح است‬ ‫اينست كه آيا اين قيام و نهضت از نوع يك انفجار بود ؟ از نوع يك عمل ناآگاهانه و حساب نشده بود ؟‬ ‫نظير اينكه به ديگى هى حرارت بدهند ‪ ,‬آبى كه در آن است تبديل به بخار بشود ‪ ,‬منافذ هم بسته باشد‬ ‫‪ ,‬بالخره منفجر خواهد شد ‪.‬‬ ‫بسيارى از قيامها انفجار است ‪ .‬اينست كه مكاتب مادى امروز روى اصول خاص ديالكتيكى مى گويند‬ ‫تضادها را تشديد بكنيد ‪,‬شكافها را هر چه مى توانيد عميقتر بكنيد ‪ ,‬حتى با اصلحات واقعى مخالفت‬ ‫كنيد براى اينكه جامعه را به انقلب به معنى انفجار ( نه انقلب آگاهانه ) بكشانيد ‪ .‬اسلم به انقلب‬ ‫انفجارى يك ذره معتقد نيست ‪ .‬اسلم ‪ ,‬انقلبش هم انقلب صد در صد آگاهانه و از روى تصميم و‬ ‫كمال آگاهى و انتخاب است ‪.‬‬ ‫آيا جريان امام حسين ( ع ) يك انقلب انفجارى و كار ناآگاهانه بود ؟ آيا به اين صورت بود كه در اثر‬ ‫فشارهاى خيلى زيادى كه از زمان معاويه و بلكه از بر خاندان امام آورده بودند ‪ ,‬ديگر اصل حوصله‬ ‫امام حسين سر آمد و گفت هر چه بادا باد ‪ ,‬هر چه مى خواهد بشود ؟ ! گفته هاى خود امام حسين‬ ‫سخنرانيهائى كه در مواقع مختلف ايراد كرده است نشان مى دهد كه اين نهضت در كمال آگاهى بوده ‪,‬‬ ‫انقلب است اما نه انفجار ‪ .‬انقلب هست ولى انقلب اسلمى نه انفجار ‪.‬‬ ‫از طرفی قيام امام حسين یک پديده چند ماهيتى است ‪ ,‬چون عوامل مختلف در آن اثر داشته است ‪.‬‬ ‫مثل يك نهضت مى تواند ماهيت عكس العملى داشته باشد ‪ ,‬يعنى صرفا عكس العمل باشد این عكس‬ ‫العملى مى تواند يك عكس العمل منفى باشد در مقابل يك جريان ‪ ,‬و مى تواند يك عكس العمل مثبت‬ ‫باشد در مقابل جريان ديگر ‪ .‬همه اينها در نهضت امام حسين وجود دارد ‪.‬‬ ‫اينست كه اين نهضت يك نهضت چند ماهيتى شده است‪ .‬چطور ؟ يكى از عوامل كه به يك اعتبار ( از‬ ‫نظر زمانى ) اولين عامل است ‪ ,‬عامل تقاضاى بيعت است ‪ :‬امام حسين در مدينه است ‪ .‬معاويه قبل‬ ‫از مردنش مى خواهد از امام بيعت بگيرد ‪ ,‬آنجا موفق نمى شود بعد از مردنش يزيد مى خواهد بيعت‬

‫بگيرد بيعت كردن يعنى امضا كردن نه تنها روى خلفت شخص يزيد بلكه روى سنتى كه معاويه پايه‬ ‫گذارى كرده است كه خليفه پيشين خليفه بعدى را تعيين كند‪ ,‬امام حسين عكس العمل نشان مى دهد‬ ‫‪ ,‬عكس العمل منفى و رد میکند‪.‬‬ ‫تا معاويه مى ميرد ‪ ,‬مردم کوفه به خود مىآيند ‪ ,‬ما الن بايد آماده باشيم و حسین (ع) را دعوت كنيم‬ ‫كه به كوفه بيايد و او را كمك بدهيم و لاقل قطبى در اينجا در ابتدا به وجود آوريم ‪ ,‬بعد هم خلفت را‬ ‫خلفت اسلمى بكنيم ‪ .‬اينجا عكس العمل امام چه بايد باشد ؟ حجت بر او تمام شده است ‪ .‬عكس‬ ‫العمل ‪ ,‬مثبت و ماهيت عملش ‪ ,‬ماهيت تعاون است ‪ .‬يعنى مسلمانانى قيام كرده اند ‪ ,‬امام بايد به‬ ‫كمك آنها بشتابد ‪ .‬اينجا ديگر عكس العمل امام ماهيت منفى و تقوا ندارد ‪ ,‬ماهيت مثبت دارد ‪.‬‬ ‫از اين دو عامل كداميك بر ديگرى تقدم داشت ؟ آيا اول امام حسين از بيعت امتناع كرد و چون از‬ ‫بيعت امتناع كرد مردم كوفه از او دعوت كردند يا قضيه برعكس بود؟ امام حسين بيعت نكرد براى‬ ‫اينكه به تقاضاى مردم كوفه جواب مثبت داده بود! از اين دو تا كدام است ؟ به حسب تاريخ مسلما‬ ‫اولى ‪ .‬چرا ؟ براى اينكه همان روز اولى كه معاويه مرد‪ ,‬از امام حسين تقاضاى بيعت شد‪ , .‬بنابراين‬ ‫مسئله اين نيست كه بيعت نكرد چون به كوفى ها جواب مساعد داده بود! خير ‪ ,‬بيعت نكرد قبل از‬ ‫آنكه اصل اسم تقاضاى كوفى ها در ميان باشد ‪ ,‬و فرمود‪ :‬من بيعت نمى كنم ولو در همه روى زمين‬ ‫ملجئى براى من باقى نماند‬ ‫عامل سوم كه اين را هم مثل دو عامل ديگر ‪ ,‬تاريخ بيان مى كند ‪ ,‬عامل امر به معروف و نهى از منكر‬ ‫بود كه از روز اولى كه امام حسين از مدينه حركت كرد ‪ ,‬با اين شعار حركت كرد ‪ .‬از اين نظر ‪ ,‬مسئله‬ ‫اين نبود كه چون از من بيعت مى خواهند و من نمى پذيرم ‪ ,‬قيام مى كنم ‪ ,‬بلكه اين بود كه اگر بيعت‬ ‫هم نخواهند من به حكم وظيفه امر به معروف و نهى از منكر بايد قيام كنم ‪ .‬و نيز مسئله اين نبود كه‬ ‫چون مردم كوفه از من دعوت كرده اند ‪ ,‬قيام مى كنم ‪ .‬هنوز حدود دو ماه مانده بود كه مردم كوفه‬ ‫دعوت بكنند ‪ ,‬روزهاى اول بود و به دعوت مردم كوفه مربوط نيست ‪ .‬دنياى اسلم را منكرات فرا‬ ‫گرفته است ‪ ,‬من به حكم وظيفه دينى و مسئوليت شرعى و الهى خودم قيام میكنم ‪.‬‬ ‫در عامل اول ‪ ,‬امام حسين مدافع است ‪ .‬به او مى گويند ‪ :‬بيعت كن ‪ ,‬مى گويند ‪ :‬نمیکنم ‪ ,‬از خودش‬ ‫دفاع میکند ‪ .‬در عامل دوم ‪ ,‬امام حسين متعاون است‪ ,‬او را به همكارى دعوت كرده اندجواب مثبت‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫در عامل سوم ‪ ,‬امام حسين مهاجم است ‪ .‬در اينجا او هجوم كرده به حكومت وقت ‪ .‬به حسب اين‬ ‫عامل ‪ ,‬امام حسين يك مرد انقلبى است و مى خواهد انقلب بكند ‪.‬‬ ‫هر يك از اين عوامل ‪ ,‬يك نوع تكليف و وظيفه براى امام حسين ايجاب مى كرد ‪ .‬از نظر عامل بيعت ‪,‬‬ ‫امام حسين وظيفه اى ندارد جز زير بار بيعت نرفتن ‪ .‬از نظر عامل دعوت مردم كوفه ‪ ,‬امام حسين‬ ‫وظيفه دارد به سوى كوفه بيايد تا وقتى كه آنها سر قولشان هستند ‪ .‬از آن ساعتى که زير قولشان‬ ‫زدند ‪ ,‬ديگر امام حسين از اين نظر وظيفه اى ندارد‪ .‬ولى كار امام حسين كه منحصر به اين نبوده‬ ‫است ‪ .‬عامل دعوت مردم كوفه يك عامل موقت بود‪ .‬بعد از آنکه خبر قتل مسلم رسيد ‪ ,‬ديگر موضوع‬ ‫دعوت مردم كوفه منتفى شد واز نظر عامل امر به معروف و نهى از منكر كه از اين نظر امام حسين‬ ‫ديگر مدافع نيست ‪ ,‬متعاون نيست ‪ ,‬بلكه يك مهاجم است ‪ ,‬يك ثائر و يك انقلبى است‪ .‬داغترين خطبه‬ ‫هاى امام حسين ‪ ,‬شورانگيزترين و پرهيجان ترين سخنان امام حسين ‪ ,‬بعد از شكست كوفه است ‪.‬‬ ‫اينجاست كه نشان مى دهد امام حسين تا چه اندازه روى عامل امر به معروف و نهى از منكر تكيه‬ ‫دارد و اوست كه هجوم آورده به اين دولت و حكومت فاسد‬ ‫از نظر اينكه امام مهاجم و انقلبى بود ‪ ,‬منطقش با منطق مدافع و با منطق متعاون فرق مى كند ‪.‬‬ ‫منطق امر به معروف و نهى از منكر ‪ ,‬منطق حسين را منطق شهيد كرد ‪ .‬منطق شهيد ماوراى اين‬ ‫منطقهاست ‪.‬‬ ‫منطق شهيد يعنى منطق كسى كه براى جامعه خودش پيامى دارد و اين پيام را جز با خون با چيز‬ ‫ديگرى نمى خواهد بنويسد ‪ .‬خيليها در دنيا حرف داشتند ‪ ,‬پيام داشتند ‪ .‬مى بينند از فلن پادشاه سنگ‬ ‫نوشته اى در مىآيد منم فلن كس پسر فلنكس ‪ ,‬منم كه فلن جا را فتح كردم ‪ ,‬روى سنگ مى نويسند‬ ‫كه محو نمى شود ‪.‬‬ ‫ولى چون پيام خونين امام ع توام با خون و رنگ قرمز بود ‪ ,‬در دلها حكم شد‪ .‬زندگى با ظالم و‬ ‫ستمگر د و زير بار ذلت ها رفتن ‪ ,‬مرگ هزاران بار بر اين زندگى ترجيح دارد ‪ .‬مر دم دنيا بدانند كه من‬ ‫يك آدم جاه طلب و ظالم نيستم ‪ ,‬من چنين هدفهائى ندارم ‪ .‬قيام كردم ‪ ,‬خروج كردم براى اينكه مى‬ ‫خواهم امت جد خودم را اصلح كنم ‪ .‬من مى خواهم امر به معروف و نهى از منكر بكنم ‪.‬‬ ‫حال ببينيم در ميان اين عوامل سه گانه يعنى عامل دعوت مردم كوفه كه ماهيت تعاونى به اين نهضت‬ ‫مى داد ‪ ,‬و عامل تقاضاى بيعت كه ماهيت دفاعى به اين نهضت مى داد ‪ ,‬و عامل امر به معروف و نهى‬ ‫از منكر كه ماهيت هجومى به اين نهضت مى داد ‪ ,‬كداميك ارزشش بيشتر از ديگرى است ‪ .‬عامل‬ ‫دعوت مردم كوفه كه مردمى اعلم آمادگى كردند به آن كسى كه نامزد اين كار شده است ‪ ,‬و او بدون‬ ‫يك ذره معطلى آمادگى خودش را اعلم كرده است ‪ ,‬بسيار ارزش دارد ‪ ,‬ولى از اين بيشتر ‪ ,‬عامل‬ ‫تقاضاى بيعت و امتناع حسين بن على ( ع ) و حاضر به كشته شدن و بيعت نكردن ارزش دارد ‪ .‬عامل‬ ‫سوم كه عامل امر به معروف و نهى از منكر است ‪ ,‬از اين هم ارزش بيشترى دارد‬ ‫‪-----------------------------------------------‬‬‫سوگواري از ديدگاه اسلم و وهابيت‬

‫ظهور فرقه وهابیت در قرن دوازدهم هجری سر منشاء بسیاری از منازعات و کشمکش های مذهبی‬ ‫وسیاسی در جهان اسلم شد ‪.‬موسس این فرقه محمد بن عبدالوهاب از اسلم برداشتهایی شخصی و‬ ‫مخالف سیره علما ارائه می کرد‪ .‬تحلیل تطبیقی افکار محمد بن عبدالوهاب با عقاید تشیع و اهل‬ ‫سنت می تواند روشنگر بسیاری از بدعتها و انحرافات دراین فرقه گردد‪ .‬در این قسمت قصد داریم‬ ‫سوگواری از دیدگاه اسلم و وهابیت را مورد بررسی قرار دهیم ‪.‬‬ ‫اول ‪ -‬دو استدلل وهابیان‬ ‫وهابیان با وجود نبودن منعی در بر پایی مراسم عزا گریه بر مردگان را حرام و از اعمال جاهلیت می‬ ‫دانند ‪ .‬آنان برای مستدل جلوه دادن این عقیده به روایت های نقل شده از پیامبر تمسک می جویند‪ ،‬از‬ ‫جمله ‪:‬‬ ‫چهار صفت از صفت جاهلیت در امت من است که آنها ترک نمی شوند ‪ :‬مباهات به گذشتگان‪ ،‬عیب و‬ ‫ایراد گرفتن به ابا و اجداد‪ ،‬طلب باران بر مبنای نجوم و عزاداری برای اموات ‪.‬‬ ‫قطع نظر از صحت یا عدم صحت سند این روایت مذکور می توان گفت مصداق این روایت نوحه گری‬ ‫برخی زنان دوره جاهلیت است ‪ .‬شغل و حرفه آنان این بود که به منزل مصیبت دیده جمع می شدند و‬ ‫بصورت خاصی عزاداری می کردند‪ .‬عملکرد و رفتار نامناسب این زنان سبب شد که پیامبر ما را از‬ ‫شیون انان نهی کند ‪ ،‬و گرنه نفس عزاداری از دید اسلم هیچ اشکالی ندارد ‪.‬‬ ‫باید اذعان کرد صبر هر چند که ممدوح و بر شمرده در صفات مومنان است اما دلیلی بر وجوب آن‬ ‫نیست ؛ یعنی اگر فردی نتوانست بر مصیبتی صبر کند گناه کبیره ای مرتکب نشده ‪.‬‬ ‫روایت دیگری که وهابیان از رسول خدا (ص) نقل می کنند و آن را دستمایه خویش قرارداده اند و به‬ ‫آن تمسک جسته اند این است ‪:‬‬ ‫همانا مرده به گریه زندگان عذاب می کشد ‪ ...‬همان طوری که به موییدن بر او متحمل رنج و عذاب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫در نقد این حدیث باید به دو نکته توجه کرد اول ‪ :‬راوی حدیث مغیره بن شعبه ‪ ،‬کسی است که اهل‬ ‫حدیث به گفته های او چندان وقعی نمی نهند؛ دوم ‪ :‬به گفته سید مرتضی اگر بر فرض عمل عزاداران‬ ‫خلف شرع باشد مواخذه مردگان نه تنها خلف عقل است بلکه خلف نص قرآن است ] ول تَزُِر وازرة‬ ‫وزر اُخری – هیچکس بار گناه دیگری را به دوش نخواهد گرفت [ (سید مرتضی علم الهدی‪ ،‬امالی‪ ،‬ج‬ ‫‪ ،2‬ص ‪. )17‬‬ ‫بنابراین عقیده وهابیت درباره عزا داری بر مردگان نه فقط خلف عقل بلکه خلف مشی اسلم است‬ ‫که بر آن می باشد که خصایل نکوهیده را از جامعه به دور افکند‪ .‬اسلم نفس عزاداری را می پذیرد اما‬ ‫با هر رسم و آئین ناپسندی در مجالس تعزیت مخالف است چه قبل از اسلم چه بعد ازآن‪.‬‬ ‫دوم ‪ -‬سابقه عزاداری‬ ‫عزاداری و سوگواری در اسلم پدیده ای تازه نیست ‪ .‬از همان ابتدا مسلمانان بر فوت یا شهادت‬ ‫عزیزان خویش اشک می ریختند‪ .‬همچنین مجالس تعزیه و مصیبت بعدها در رثای حضرت امام حسین‬ ‫(ع) تشکیل می شده است؛ اما وهابیان عزاداری را بر خلف سنت پیامبر و حرام می دانند ‪.‬‬ ‫حال به سابقه عزاداری در اسلم می پردازیم و برای آگاهی خوانندگان چند مورد از آن را بیان میکنیم‪.‬‬ ‫‪ - 1‬پیامبر (ص) زنان اصحاب را به ماتم بر حمزه سید الشهدا واداشت یا در مصیبت خدیجه کبری (س)‬ ‫گریست ‪.‬‬ ‫‪ - 2‬حضرت رسول (ص) به اصحاب توصیه کرد بر شهادت جعفر بن ابیطالب (رضوان ا‪ ...‬علیه) و‬ ‫امثال او بگریند ( و علی مثل جعفر فلتبک البواکی‪ -‬الصحیح فی سیره النبی‪،‬ج ‪،4‬ص ‪. )307‬‬ ‫‪ - 3‬بنابر روایات‪ ،‬پیامبر به ام سلمه اجازه داد در مراسم عزاداری شرکت نماید ‪.‬‬ ‫‪ - 4‬به گفته انس بن مالک هنگامی که پیامبر در گریه بر مرگ فرزندش با اعتراض برخی اصحاب روبرو‬ ‫شد فرمود ‪ :‬یابن عوف (کنیه ابن مالک ) انها رحمه العین تدمع‪ ،‬و القلب یحزن و ل نقول ال ما یرضی‬ ‫ربنا – ای ابن عوف گریه رحمت است‪ ،‬چشم می گرید و قلب محزون می شود و به یقین ما چیزی‬ ‫نمیگوییم که مورد رضای حق نباشد ‪.‬‬ ‫‪ - 5‬زمانی که پیامبر(ص) به مدینه وارد شد به زیارت قبر مادرش رفت و به یاد آن بزرگوار گریست‬ ‫بطوری که حاضران هم اشک ریختند ( ان النبی زار قبر امه فبکی و ابکی من حوله – صحیح مسلم ج‬ ‫‪،2‬ص ‪.)271‬‬ ‫‪ - 6‬وقتی عثمان بن مظعون وفات یافت پیامبر(ص) کفن او را از روی صورتش کنار زد و ما بین‬ ‫چشمش را بوسید‪ ،‬سپس بسیار گریست و فرمود ‪ :‬ای عثمان خوشا به حالت دنیا تو را جذب نکرد و تو‬ ‫هم به آن دل نبستی‪.‬‬ ‫زمانی که پیامبر (ص) رحلت فرمود حضرت فاطمه زهرا (س) بسیار گریست یا امام سجاد‬ ‫‪-7‬‬ ‫(ع) تا ‪ 40‬سال بعد از واقعه عاشورا بر شهدای کربل گریه می کردند ‪.‬‬ ‫با تمام شواهدی که ارائه شد؛ گفته جعفر مرتضی محقق معاصر صحیح بنظر می رسد او معتقد است‬ ‫‪ ":‬احتمال علت تاکید وهابیان بر حرمت عزاداری جلوگیری از گریه بر فاطمه زهرا سلم ا‪ ...‬علیها می‬ ‫باشد‬ ‫سوم‪ :‬عزاداری در مذهب تشیع و تسنن‬

‫انواع نوحه سرایی‪ .1 :‬ممدوح و مباح ‪ :‬محزون کردن صدا و کلمات را نیکو ادا کردن ؛ چنانکه حضرت‬ ‫جبرئیل‬ ‫زهرا (س) در عروج ملکوتی پدر بزرگوارشان چنین فرمود ‪ «:‬یا ابَتاه من َربه ادناه! یا ابَتاه الی َ‬ ‫أنعاء ! اجاب ربا دعاه؛ ‪ -‬ای پدر جان خوشا به حالت به خدا نزدیکتر شدی در کنار جبرئیل مأوی گزیدی‪،‬‬ ‫دعوت خدایت را لبیک گفتی‪».‬‬ ‫‪ . 2‬مذموم و حرام ‪ :‬دست را به دست دیگر زدن‪ ،‬فریاد کشیدن و کلمات نا بجا گفتن‪ ،‬پیراهن چاک‬ ‫کردن ‪ ،‬به صورت آسیب رساندنو نوحه خوانی را شغل دانستن؛‬ ‫فقهای شیعه در کتب فقهی اجرت گرفتن زن برای نوحه گری را حرام دانسته اند‪ .‬نظر علمه‬ ‫طباطبائی مانند بسیار دیگری از فقها چنین است‪ :‬اجرت گفتن کسانی که به باطل نوحه سرایی می‬ ‫کنند حرام و اجرت آنانی که به حق نوحه گری می کنند حلل است‪.‬‬ ‫فقها در تعریف نوحه باطل گفته اند‪ :‬آن است که در حین نوحه سرایی دروغ بگویند یا غنا انجام دهند‪ .‬و‬ ‫بطور کلی در صورتی که غرض یا کیفیت باطلی داشته باشد حرام است‪.‬‬ ‫روایتهای بسیاری داریم که بزرکان بر مرگ عزیزان خود گریسته اند‪:‬‬ ‫ابن قدامه روایت می کند‪ :‬حضرت فاطمه زهرا (س) و ابوبکر بر مزار پیامبر یا بر بدن وی بوسه زده و‬ ‫گریسته اند ‪ .‬انس می گوید ‪ :‬در حالی که دختر رسول ا‪ ...‬را بر مزار پدرش دیدم که اشک از دیدگانش‬ ‫روان بود‪ .‬عایشه گفت ‪ :‬ابوبکر بر جنازه رسول خدا حاضر شد کفن بال زد و صورت پیامبر را بوسید و‬ ‫گریست‪.‬از علی (ع) نقل شده‪ :‬حضرت فاطمه س مشتی از خاک قبر پیامبر را برداشت و بر‬ ‫چشمانش مالید‪.‬‬ ‫البته سوگواری غیر مشروع هم در احادیثی به ما رسیده است ‪:‬‬ ‫ام عطیه نقل می کند در هنگام بیعت با رسول خدا پیامبر از ما عهد گرفت که نوحه سرایی نکنیم ‪.‬از‬ ‫این حدیث بر میاید که مسلمانان باید از نوحه کردن به روش جاهلیت بپرهیزند‪.‬‬ ‫ابوموسی اشعری از پیامبر نقل می کند که فرمود آن که در هنگام مصیبت صورت را بخراشد و دامن‬ ‫را چاک دهد و به سبک جاهلیت زاری کند از ما نیست‪.‬‬ ‫ابن قدامه می افزاید ‪ :‬از این حدیث نیز مطالبی که قبل بیان کردیم بدست می آید و معلوم می شود‬ ‫عزاداری به چه صورت حرام است و اگر سوگواری مطابق فطرت و عطوفت انسانی باشد و از حریم‬ ‫عقل و شرع بیرون نرود اشکالی ندارد ‪.‬‬ ‫‪--------------------------------------‬‬‫شب عاشورايي‬ ‫شب عمليات والفجر هشت‬ ‫نخلستانهاي حاشيه اروندرود‬ ‫غروب نزديك مي شود و توگويي تقديرزمين از همين حاشيه اروندرود است كه تعيين مي گردد‪ .‬و‬ ‫مگر براستي جز اين است؟‬ ‫بچه ها آماده و مسلح ‪ ،‬با كوله پشتي و پتو و جليقه هاي نجات ‪ ،‬در ميان نخلستانهاي حاشيه اروند ‪،‬‬ ‫آخرين ساعات روز را به سوي پايان خوش انتظار طي مي كنند ‪ .‬اينها بچه اي قرن پانزدهم هجري‬ ‫قمري هستند ؛ هم آنان كه كره زمين قرن هاست انتظار آنان را ميكشد تا بر خاك بل ديده اين سياره‬ ‫قدم گذارند و عصر ظلمت و بي خبري را به پايان برسانند ‪ ...‬و اينك آنان آمده اند ‪ ،‬با سادگي و‬ ‫تواضع ‪ ،‬بي تكلف و صميمي ‪ ،‬در پيوند با آب و درخت و آسمان وخاك و باران ‪...‬و پرندگان ‪ .‬و تو هم‬ ‫كه از غرورآباد پر تكليف نفس ام‌ّاره راه گم كرده اي و به يكباره خود را در ميان اين بندگان مطيع خدا‬ ‫يافته اي ‪ ،‬حس مي كني كه به بركت آنان ‪ ،‬با همه چيز ‪ ،‬آب و درخت و اسمان و خاك و باران و‬ ‫صلوه‬ ‫پرندگان و ديگر انسانها پيوند خورده اي و بين تو و رب العالمين هيچ چيز نمانده است و دائم ال ّ‬ ‫شده اي ‪.‬‬ ‫غروب نزديك ميشود و انتظار خوش ‪ ،‬دل بي تاب تو را در خود مي فشارد‪.‬‬ ‫اين نخلستان ها مركز جهان است ‪ ،‬چرا كه بهترين بندگان خدا ‪ ،‬يعني بنده ترين بندگان خدا در اينجا‬ ‫گرد آمده اند تا بر صف كفر بتازند و بند از اسراي شب برگيرند و آيينه فطرت ها را از تيرگي گناه‬ ‫بزدايند و كاري كنند تا جهان بار ديگر اهليت نور را پيدا كند‪ .‬آفتاب باز هم پايين تر آمده است و دلها‬ ‫مي خواهند كه از قفس تنگ سينه ها بيرون بزنند ‪ .‬انتظار سايه اي از اشتياق بر همه چيز كشانده است‬ ‫‪ .‬آيا مي خواهي آخرين ساعات روز را در ميان خط شكن ها باشي؟ امشب شب عاشورا است‪ .‬تو هم‬ ‫بيا و درگوشه اي بنشين و اين جماعت عشاق را تماشا كن ‪ .‬بيا و بعثت ديگر باره انسان را تما شا كن‬ ‫‪ .‬خداوند بار ديگر انسان را برگزيده است ‪ ...‬بيا و ديگر باره انسان را تماشا كن‪ .‬خداوند بار ديگر توبه‬ ‫انسان را پذيرفته و او را براي خويش برگزيده است ‪.‬‬ ‫اينان دريادلن صف شكني هستند كه دل شيطان را از رعب و وحشت مي لرزانند و در برابر قوّه‬ ‫الهي آنان ‪،‬هيچ قدرتي ياراي ايستايي ندارد‪ .‬اما اگر نشنيده اي كه آنان اسد ا‪ ...‬الغالب ‪ ،‬آن حيدر كرار‬ ‫صحنه هاي جهاد كه چون فرياد به تكبير بر مي داشت و تيغ بر مي كشيد ‪ ،‬عرش از تكبير و تهليل‬ ‫ملئك پر مي شد و رعد بر سپاه دشمن مي غريد و دروازه خيبر فرو مي افتاد ‪ ،‬او نيز شب كه مي‬ ‫شد‪...‬چه بگويم؟ از چاه هاي اطراف كوفه بپرس كه هنوز طنين گريه ها و ناله هاي او را به خاطر‬ ‫دارند‪.‬‬

‫گريه تجلي آناشتياق بي انتهايي است كه روح را به ديار جاودانگي و لقاي خداوند پيوند مي دهد و‬ ‫اشك ‪،‬آب رحمتي است كه همه تيرگي ها را از سينه مي شويدو دل رابه عين صفا‪،‬كه فطرت توحيدي‬ ‫عالم باشد ‪ ،‬اتصال مي بخشد‪.‬‬ ‫بچه هاب محله تو و من ‪ ،‬همانها كه اينجا و آنجا ‪ ،‬در مدرسه و بازار و مسجد و نماز جمعه مي بيني ‪ ،‬با‬ ‫همان سادگي و صفايي كه در دعاي توسل اشك مي ريزند ‪ ،‬تكبير گويان به قلب سپاه دشمن مي زنند‬ ‫و مكر شياطين را يكسره بر باد مي دهند ‪.‬‬ ‫شيطان حكومت خود را بر ضعف ها و ترسها و عادات ما بنا كرده است ‪ ،‬و اگر تو نترسي و از عادات‬ ‫مذموم خويش دست برداري و ضعف خويش را با كمال خليفه اللهي جبران كني ‪ ،‬ديگر شياطين را بر‬ ‫تو تسلطي نيست ‪ .‬بگذار آمريكا با مانورهاي «ستاره دريايي » و «جنگ ستاره ها » خوش باشد ‪ .‬دريا‬ ‫دل مطمئن اين بچه هاست و ستاره ها نور از ايمان اين بچه مسجدي ها مي گيرند ‪.‬‬ ‫ساعتي پيش به شروع حمله نمانده است و اينجا آيينه تجلي همه تاريخ است‪ .‬چه مي جويي؟عشق؟‬ ‫همين جاست‪ .‬چه مي جويي؟ انسان؟ اينجاست‪ .‬همه تاريخ اينجا حاضر است‪ .‬بدر و حنين و عاشورا‬ ‫اينجاست و شايد آن يار ‪ ،‬او هم اينجا باشد‪.‬اين شايدكه گفتم ازدل شكاك من است كه بر آمد اهل يقين‬ ‫پيام ديگر دارند‪.‬‬ ‫گنجينه آسماني ‪ -‬متن مستند روايت فتح‬ ‫‪-----------------------------------------‬‬‫عاشورا در نظر ديگران‬ ‫برخى از نويسندگان غير مسلمان مستقل كتاب درباره اين حادثه نوشتهاند ‪.‬در اينجا تنها تعدادى اندك از‬ ‫اين نظرها(از مسلمانان و غير مسلمانان)آورده مىشود ‪.‬‬ ‫مهاتما گاندى(رهبر استقلل هند) ‪:‬من زندگى امام حسين‪،‬آن شهيد بزرگ اسلم را بدقت خواندهام و‬ ‫توجه كافى به صفحات كربل نمودهام و بر من روشن شده است كه اگر هندوستان بخواهد يك كشور‬ ‫پيروز گردد‪،‬بايستى از سرمشق امام حسين پيروى كند‪.‬‬ ‫محمد على جناح(قاعد اعظم پاكستان) ‪:‬هيچ نمونهاى از شجاعت‪،‬بهتر از آنكه امام حسين از لحاظ‬ ‫فداكارى و تهور نشان داد در عالم پيدا نمىشود‪.‬به عقيده من تمام مسلمين بايد از سرمشق اين‬ ‫شهيدى كه خود را در سرزمين عراق قربان كرد پيروى نمايند‪.‬‬ ‫چارلز ديكنز(نويسنده معروف انگليسى) ‪:‬اگر منظور امام حسين جنگ در راه خواستههاى دنيايى‬ ‫بود‪،‬من نمىفهمم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه او بودند؟پس عقل چنين حكم مىنمايد كه او‬ ‫فقط بخاطر اسلم‪،‬فداكارى خويش راانجام داد‪.‬‬ ‫توماس كارليل(فيلسوف و مورخ انگليسى) ‪:‬بهترين درسى كه از تراژدى كربل مىگيريم‪،‬اينست كه‬ ‫حسين و يارانش ايمان استوار به خدا داشتند‪.‬آنها با عمل خود روشن كردند كه تفوق عددى در جايى كه‬ ‫حق با باطل روبرو مىشود اهميتندارد و پيروزى حسين با وجود اقليتى كه داشت‪،‬باعث شگفتى من‬ ‫است‪.‬‬ ‫ادوارد براون(مستشرق معروف انگليسى) ‪:‬آيا قلبى پيدا مىشود كه وقتى درباره كربل سخن‬ ‫مىشنود‪،‬آغشته با حزن و الم نگردد؟حتى غير مسلمانان نيز نمىتوانند پاكى روحى را كه در اين جنگ‬ ‫اسلمى در تحت لواى آن انجام گرفت انكار كنند‪.‬‬ ‫فردريك جمس ‪:‬درس امام حسين و هر قهرمان شهيد ديگرى اين است كه در دنيا اصول ابدى عدالت و‬ ‫ترحم و محبت وجود دارد كه تغيير ناپذيرند و همچنين مىرساند كه هر گاه كسى براى اين صفات‬ ‫مقاومت كند و بشر در راه آن پافشارى نمايد‪،‬آن اصول هميشه در دنيا باقى و پايدار خواهد ماند‪.‬‬ ‫واشنگتن ايروينگ(مورخ مشهور آمريكايى) ‪:‬براى امام حسين«ع»ممكن بود كه زندگى خود را با تسليم‬ ‫شدن اراده يزيد نجات بخشد‪،‬ليكن مسؤوليت پيشوا و نهضت بخش اسلم اجازه نمىداد كه او يزيد را‬ ‫بعنوان خلفت بشناسد‪.‬او بزودى خود را براى قبول هر ناراحتى و فشارى به منظور رها ساختن اسلم‬ ‫از چنگال بنى اميه آماده ساخت‪.‬در زير آفتاب سوزان سرزمين خشك و در روى ريگهاى تفتيده‬ ‫عربستان‪ ،‬روح حسين فنا ناپذير است‪.‬اى پهلوان و اى نمونه شجاعت و اى شهسوار من‪،‬اى حسين!‬ ‫توماس ماساريك ‪:‬گر چه كشيشان ما هم از ذكر مصائب حضرت مسيح مردم را متأثر مىسازند‪،‬ولى آن‬ ‫شور و هيجانى كه در پيروان حسين«ع»يافت مىشود در پيروان مسيح يافت نخواهد شد و گويا سبب‬ ‫اين باشد كه مصائب مسيح در برابر مصائب حسين«ع»مانند پر كاهى است در مقابل يك كوه عظيم‬ ‫پيكر‪.‬‬ ‫موريس دوكبرى ‪:‬در مجالس عزادارى حسين گفته مىشود كه حسين‪،‬براى حفظ شرف و ناموس مردم‬ ‫و بزرگى مقام و مرتبه اسلم‪،‬از جان و مال و فرزند گذشت و زير بار استعمار و ماجراجويى يزيد‬

‫نرفت‪.‬پس بياييد ما هم شيوه او را سرمشق قرار داده از زيردستى استعمارگران خلصى يابيم و مرگ‬ ‫با عزت را بر زندگى با ذلت ترجيح دهيم‪.‬‬ ‫ماربين آلمانى(خاور شناس) ‪:‬حسين«ع»با قربانى كردن عزيزترين افراد خود و با اثبات مظلوميت و‬ ‫حقانيت خود‪،‬به دنيا درس فداكارى و جانبازى آموخت و نام اسلم و اسلميان را در تاريخ ثبت و در‬ ‫عالم بلند آوازه ساخت‪.‬اين سرباز رشيد عالم اسلم به مردم دنيا نشان داد كه ظلم و بيداد و ستمگرى‬ ‫پايدار نيست و بناى ستم هر چه ظاهرا عظيم و استوار باشد‪،‬در برابر حق و حقيقت چون پر كاهى بر‬ ‫باد خواهد رفت‪.‬‬ ‫بنت الشاطى ‪:‬زينب‪،‬خواهر حسين بن على«ع»لذت پيروزى را در كام ابن زياد و بنى اميه خراب كرد و‬ ‫در جام پيروزى آنان قطرات زهر ريخت‪،‬در همه حوادث سياسى پس از عاشورا‪،‬همچون قيام مختار و‬ ‫عبد الله بن زبير و سقوط دولت امويان و برپايى حكومت عباسيان و ريشه دواندن مذهب تشيع‪،‬زينب‬ ‫قهرمان كربل نقش برانگيزنده داشت‪.‬‬ ‫لياقت على خان(نخستين نخست وزير پاكستان) ‪:‬اين روز محرم‪،‬براى مسلمانان سراسر جهان معنى‬ ‫بزرگى دارد‪.‬در اين روز‪،‬يكى از حزن آورترين و تراژديكترين وقايع اسلم اتفاق افتاد‪،‬شهادت حضرت‬ ‫امام حسين«ع»در عين حزن‪،‬نشانه فتح نهايى روح واقعى اسلمى بود‪،‬زيرا تسليم كامل به اراده الهى‬ ‫به شمار مىرفت‪.‬اين درس به ما مىآموزد كه مشكلت و خطرها هر چه باشد‪،‬نبايستى ما پروا كنيم و از‬ ‫راه حق و عدالت منحرف شويم‪.‬‬ ‫جرج جرداق(دانشمند و اديب مسيحى) ‪:‬وقتى يزيد‪،‬مردم را تشويق به قتل حسين و مأمور به خونريزى‬ ‫مىكرد‪،‬آنها مىگفتند‪«:‬چه مبلغ مىدهى؟»اما انصار حسين به او گفتند‪:‬ما با تو هستيم‪.‬اگر هفتاد بار كشته‬ ‫شويم‪،‬باز مىخواهيم در ركابت جنگ كنيم و كشته شويم‪.‬‬ ‫عباس محمود عقاد(نويسنده و اديب مصرى) ‪:‬جنبش حسين‪،‬يكى از بى نظيرترين جنبشهاى تاريخى‬ ‫است كه تاكنون در زمينه دعوتهاى دينى يا نهضتهاى سياسى پديدار گشته است‪...‬دولت اموى پس از‬ ‫اين جنبش‪،‬به قدر عمر يك انسان طبيعى دوام نكرد و از شهادت حسين تا انقراض آنان بيش از شصت‬ ‫و اندى سال نگذشت‪.‬‬ ‫احمد محمود صبحى ‪:‬اگر چه حسين بن على«ع»در ميدان نظامى يا سياسى شكست خورد‪،‬اما‬ ‫تاريخ‪،‬هرگز شكستى را سراغ ندارد كه مثل خون حسين«ع»به نفع شكست خوردگان تمام شده‬ ‫باشد‪.‬خون حسين‪،‬انقلب پسر زبير و خروج مختار و نهضتهاى ديگر را در پى داشت‪،‬تا آنجا كه حكومت‬ ‫اموى ساقط شد و نداى خونخواهى حسين‪،‬فريادى شد كه آن تختها و حكومتها را به لرزه درآورد‪.‬‬ ‫آنطون بارا (مسيحى) ‪:‬اگر حسين از آن ما بود‪،‬در هر سرزمينى براى او بيرقى بر مىافراشتيم و در هر‬ ‫روستايى براى او منبرى بر پا مىنموديم و مردم را با نام حسين به مسيحيت فرا مىخوانديم‪.‬‬ ‫نيكلسون(خاورشناس معروف) ‪:‬بنى اميه‪،‬سركش و مستبد بودند‪،‬قوانين اسلمى را ناديده انگاشتند و‬ ‫مسلمين را خوار نمودند‪...‬و چون تاريخ را بررسى كنيم‪،‬گويد‪ :‬دين بر ضد فرمانفرمايى تشريفاتى قيام‬ ‫كرد و حكومت دينى در مقابل امپراتورى ايستادگى نمود‪.‬بنابر اين‪،‬تاريخ از روى انصاف حكم مىكند كه‬ ‫خون حسين«ع»به گردن بنى اميه است‪.‬‬ ‫سر پرسى سايكس(خاور شناس انگليسى) ‪:‬حقيقتا آن شجاعت و دلورى كه اين عده قليل از خود بروز‬ ‫دادند‪،‬به درجهاى بوده است كه در تمام اين قرون متمادى هر كسى كه آن را شنيد‪،‬بى اختيار زبان به‬ ‫تحسين و آفرين گشود‪.‬اين يك مشت مردم دلير غيرتمند‪،‬مانند مدافعان ترموپيل‪،‬نامى بلند غير قابل‬ ‫زوال براى خود تا ابد باقى گذاشتند‪.‬‬ ‫تاملس توندون(هندو‪،‬رئيس سابق كنگره ملى هندوستان) ‪:‬اين فداكاريهاى عالى از قبيل شهادت امام‬ ‫حسين«ع»‪،‬سطح فكر بشريت را ارتقا بخشيده است و خاطره آن شايسته است هميشه باقى بماند و‬ ‫يادآورى شود‪ .‬محمد زغلول پاشا(در مصر‪،‬در تكيه ايرانيان) ‪:‬حسين«ع»در اين كار‪،‬به واجب دينى و‬ ‫سياسى خود قيام كرده و اينگونه مجالس عزادارى‪،‬روح شهامت را در مردم پرورش مىدهد و مايه‬ ‫قوت اراده آنها در راه حق و حقيقت مىگردد‪.‬‬ ‫عبد الرحمان شرقاوى(نويسنده مصرى) ‪:‬حسين«ع»‪،‬شهيد راه دين و آزادگى است‪.‬نه تنها شيعه بايد به‬ ‫نام حسين ببالد‪،‬بلكه تمام آزاد مردان دنيا بايد به اين نام شريف افتخار كنند ‪.‬‬ ‫طه حسين(دانشمند و اديب مصرى) ‪:‬حسين«ع»براى به دست آوردن فرصت و از سرگرفتن جهاد و‬ ‫دنبال كردن از جايى كه پدرش رها كرده بود‪،‬در آتش شوق مىسوخت‪.‬او زبان را درباره معاويه و‬ ‫عمالش آزاد كرد‪،‬تا به حدى كه معاويه تهديدش نمود‪.‬اما حسين‪،‬حزب خود را وادار كرد كه در‬ ‫طرفدارى حق سختگير باشند‪.‬‬

‫عبد الحميد جودة السحار(نويسنده مصرى) ‪:‬حسين«ع»نمىتوانست با يزيد بيعت كند و به حكومت او تن‬ ‫بدهد‪،‬زيرا در آن صورت‪،‬بر فسق و فجور‪،‬صحه مىگذاشت و اركان ظلم و طغيان را محكم مىكرد و بر‬ ‫فرمانروايى باطل تمكين مىنمود‪.‬امام حسين به اين كارها راضى نمىشد‪،‬گر چه اهل و عيالش به اسارت‬ ‫افتند و خود و يارانش كشته شوند‪.‬‬ ‫علمه طنطاوى(دانشمند و فيلسوف مصرى) ‪(:‬داستان حسينى)عشق آزادگان را به فداكارى در راه‬ ‫خدا بر مىانگيزد و استقبال مرگ را بهترين آرزوها به شمار مىآورد‪،‬چندانكه براى شتاب به قربانگاه‪،‬بر‬ ‫يكديگر پيشى جويند‪.‬‬ ‫العبيدى(مفتى موصل) ‪:‬فاجعه كربل در تاريخ بشر نادرهاى است‪،‬همچنان كه مسببين آن نيز‬ ‫نادرهاند‪...‬حسين بن على«ع»سنت دفاع از حق مظلوم و مصالح عموم را بنا بر فرمان خداوند در‬ ‫قرآن به زبان پيمبر اكرم وظيفه خويش ديد و از اقدام به آن تسامحى نورزيد‪.‬هستى خود را در آن‬ ‫قربانگاه بزرگ فدا كرد و بدين سبب نزد پروردگار‪«،‬سرور شهيدان»محسوب شد و در تاريخ‬ ‫ايام‪«،‬پيشواى اصلح طلبان» به شمار رفت‪ .‬آرى‪،‬به آنچه خواسته بود و بلكه برتر از آن‪،‬كامياب گرديد‪.‬‬ ‫‪-----------------------------‬‬‫آفتاب در حجاب‬ ‫پرتو اول‬ ‫دلت میخواهد که طاقت بیاوری و صبوری کنی‪.‬‬ ‫بچه ها چشمشان به توست وتو اگر آرام باشی ‪ ،‬آرامش می گیرند و اگر تو بی تابی کنی ‪ ،‬طاقت از‬ ‫کف می دهند ‪.‬‬ ‫پس باید قطره قطره آب شوی وسکوت کنی ‪ .‬جرعه جرعه خون دل خوری و دم بر نیاری ‪ .‬حسین از‬ ‫صبح با تک تک هر صحابی ‪ ،‬به شهادت رسیده است ‪ ،‬با قطره قطره خون هر شهید ‪ ،‬به زمین نشسته‬ ‫است و تو هر بار به او تسلی بخشیده ای و اشک از دیدگان دلش سترده ای ‪.‬‬ ‫هر بار که از میدان برآمده افزایش موهای سپید سرو رویش را شماره کرده ای ‪ ،‬در خود شکسته ای ‪،‬‬ ‫اما خم به ابرو نیاورده ای ‪ .‬خواهر اگر تعداد موهای سپید برادر را نداند که خواهر نیست ‪ ،‬تازه اینها‬ ‫مربوط به ظواهر است ‪ .‬زینب یعنی شناسای بندهای دل حسین ‪ ،‬یعنی زیستن در دهلیزهای قلب‬ ‫حسین ‪،‬عبور کردن از رگهای حسین و تپیدن با نبض حسین ‪ .‬زینب یعنی چشیدن خارپای حسین با‬ ‫چشم ‪ .‬زینب یعنی کشیدن بار پشت حسین‪ ،‬بر دل ‪.‬‬ ‫حسین هر بار آمدن و رفتن ‪ ،‬تعزیتهایش را به دامان تو می ریخت و التیام از نگاه تو می گرفت ‪ .‬این‬ ‫بود که هر بار سنگین می آمد و سبکبال باز می گشت ‪ .‬خسته و شکسته می آمد اما برقرار و استوار‬ ‫باز می گشت ‪.‬‬ ‫دلت میخواهد که طاقت بیاوری و صبوری کنی‪.‬‬ ‫اما اکنون ماجرا متفاوت است ‪ .‬علی اکبر برای تو تنها یک برادرزاده نیست ‪ .‬علی اکبر پیامبر دوباره‬ ‫توست ‪.‬علی اکبر برای تو التیام شهادت محسن است ‪ .‬غنچه نیامده ‪ .‬غنچه پیش از شکفتن پرپر شده‬ ‫‪.‬شهادت محسن بر دلت زخمی ماندگار شد ‪ .‬وتا علی اکبر نیامد این زخم التیام نیافت ‪ .‬اکنون این‬ ‫مرهم زخم توست که به خون آغشته شده است ‪ .‬اکنون این زخم کهنه توست که سر باز کرده است ‪.‬‬ ‫دوست داشتی که حسین را دمادم در آغوش بگیری اما تو بزرگ بودی و حسین بزرگتر و شرم همیشه‬ ‫مانع می شد و تو همیشه به نگاه اکتفا میکردی و با چشمهایت بر سرو روی حسین بوسه می زدی ‪.‬‬ ‫وقتی علی اکبر آمد ‪ ،‬میوه بهانه چیده شد و همه موانع برچیده ‪ .‬حسین کوچکت همیشه در آغوش تو‬ ‫بود و تو می توانستی تمامی احساسات حسین طلبانه ات را نثار او کنی ‪.‬‬ ‫دلت میخواهد که طاقت بیاوری و صبوری کنی‪ .‬اما چگونه؟‬ ‫با این قامت شکسته که نمی توان خیمه وجود حسین را عمود شد ‪ .‬بااین دل گداخته که نمی توان بر‬ ‫جگر حسین مرهم گذاشت ‪.‬‬ ‫اکنون صاحب عزا تویی چگونه به تسلی حسین برخیزی‪ .‬نیازی نیست زینب ! این را هم حسین خوب‬ ‫می فهمد ‪.‬‬ ‫وقتی پیکر پاره پاره علی اکبر به نزدیکی خیمه ها می رسد و تو به پهنای صورت اشک می ریزی و‬ ‫روی به ناخن می خراشی وقتی تا رسیدن به پیکر علی چند بار زمین می خوری و بر می خیزی وقتی‬ ‫خودت را بر روی پیکر علی اکبر می اندازی ‪ ،‬حسین فریاد می زند ‪ ":‬زینب را در یابید ‪ .‬هم الن است‬ ‫که قالب تهی کند و کبوتر جانش از قفس تنش بگریزد "‪.‬‬ ‫پرتو دوم‬ ‫دو نوجوانی که اکنون بسوی تو پیش می آیند ‪ ،‬فرزندان تواند‪ ،‬عون و محمد‪.‬‬ ‫هر دو یلی شده اند برای خودشان ‪.‬‬ ‫به شاخه های شمشاد می مانند ‪ .‬هیچگاه به دید فروشنده اینسان به آنها نگاه نکرده بودی چه بزرگ‬ ‫شده اند چه قد کشیده اند چه به کمال رسیده اند ‪ .‬جان می دهند برای قربانی کردن پیش پای حسین‪،‬‬ ‫برای باز پس دادن به خدا ‪ .‬برای عرضه در بازار عشق‪.‬‬ ‫از صبح بی تاب و قرار بوده اند ‪ .‬پیش از علی اکبر بار سفر بسته اند اما امام پروانه پرواز را به علی‬ ‫اکبر داده است و این آنها را بی تاب کرده است ‪ .‬علت بی تابی شان را می دانی اما آب در دلت تکان‬

‫نمی خورد ‪ .‬می دانی که قرار نیست دنیای بعد از حسین را ببینند‪ .‬اینهمه سال پای دو گل نشسته ای تا‬ ‫به محبوبت هدیه اش کنی ‪ .‬همه آن رنجها برای امروز سپری شده است و حال مگر می شود که نشود‪.‬‬ ‫اکنون هر دو بغض کرده اند ‪ " :‬مادر امام رخصت میدان نمی دهد کاری بکن "‪.‬‬ ‫تو می گویی ‪ ":‬عزیزان پای مرا به میان نکشید ‪".‬‬ ‫محمد می گوید ‪ ":‬ماندن بیش ازاین قابل تحمل نیست مادر! دست ما و دامنت!"‬ ‫تو قامت دو نوجوانت را دوره می کنی و می گویی‪ ":‬رمز این کار را به شما می گویم تا ببینم خودتان‬ ‫چه می کنید ‪.‬آری قفل رضایت امام به رمز این کلم گشوده می شود ‪ .‬بروید و امام را به مادرش‬ ‫فاطمه (س) قسم بدهید همین ‪".‬‬ ‫هر دو نگاهشان را به حلقه چشمهای تو میدوزند‪.‬‬ ‫مادرانه تشر میزنی ‪":‬بروید دیگر ‪ ،‬چرا ایستاده اید ؟!"‬ ‫وقتی طنین صدای عون به رجز در میدان می پیچد می فهمی که کلم رمز کار خودش را کرده است و‬ ‫پروانه شهادت از سوی امام صادر شده است ‪.‬شاید این اولین بار است که صدای فریاد عون را می‬ ‫شنوی از آنجا که همیشه با تو آرام و به مهر سخن می گفته نمی توانستی تصور کنی که ذخیره و‬ ‫ظرفیتی از فریاد هم در حنجره داشته باشد‪.‬‬ ‫در این لحظات نباید خود را نشان بدهی ؛و حتی بنا نداری پا از خیمه بیرون بگذاری ‪ .‬اکنون از خیمه‬ ‫درآمدن و در پیش چشم حسین ظاهر شدن یعنی به رخ کشیدن این دو هدیه کوچک ‪ .‬واین دو گل‬ ‫نورسته چه قابل دارد پیش پای حسین! اکنون شرم از این دو هدیه کوچک‪ ،‬کافیست تا تلقی نگاه تو را‬ ‫با حسین پرهیز دهد‪ .‬ای وای این کسی که پیکر عون و محمد را به بغل زده و با کمر شکسته و‬ ‫چشمهای گریان آن دو را بسوی خیمه می کشاند حسین است‪ .‬جان عالم بفدایت‪ ،‬حسین جان رها کن‬ ‫این دو قربانی کوچک را‪ .‬خسته می شوی‪ .‬رهایشان کن حسین جان! اینها برای همین خاک آفریده‬ ‫شده اند‪ .‬من این دو ستاره کوچک را در مقابل خورشید وجود تو اصل ً نمی بینم ‪...‬‬ ‫زینب! کاش از خیمه بیرون می زدی و خودت را به حسین نشان می دادی تا او ببیند که خم به ابرو‬ ‫نیاورده ای‪ ،‬تا او ببیند که زخم علی اکبر بر دلت عمیق تر است تا این دو خراش کوچک‪ .‬تا او ‪ ...‬اما‬ ‫نه‪ ،‬چه نیازی که دل تو چون آئینه در دستان حسین است‪.‬‬ ‫پرتو سوم‬ ‫قصه غریبی است این ماجرای عطش‪ .‬درکربل شاید هیچ کس به اندازه تو زهرعطش در جانش رسوخ‬ ‫نکرده باشد‪ .‬معجر و مقنعه و عبا و دشداشه ‪ ،‬در زیر این آفتاب سوزنده نینوا‪ ،‬حتی خون رگهای تو را‬ ‫تبخیر کرده است‪.‬‬ ‫و تو اکنون باید زبانه های عطش را در چشمهای کودکان نظاره کنی و زبان به کام بگیری و دم بر‬ ‫نیاوری‪ .‬باید ببینی که کودکان پیراهنهای خود را بال زده اند و شکم به رطوبت جای مشک پیشین سپرده‬ ‫اندتا تشنگی را فرو بنشانند‪.‬‬ ‫اما از همه اینها مهمتر آن است که نگذاری آتش عطش بچه ها از در و دیوار خیمه ها به گوش عباس‬ ‫برسد‪.‬‬ ‫او تاب دیدن اشک بچه ها را ندارد‪ .‬او در مقابل گریه های رقیه دوام نمی آورد ‪.‬فقط کافی است که‬ ‫سکینه لب به خواستن آب تر کند؛ او تمام دریاهای عالم را به پایش می ریزد‪ .‬نه‪ ،‬نه‪ ،‬نه‪ ،‬عباس نباید‬ ‫لبهای به خشکی نشسته سکینه را نبیند‪ .‬نگاه عباس نباید با نگاه سکینه تلقی کند‪ .‬زندگی بدون آب‬ ‫ممکن تر است تا بدون عباس‪.‬‬ ‫اما مگر او با گفتن و شنیدن خبردار می شود ؟ دل او آئینه آفرینش است؛ دل عباس به آسمان آبی و‬ ‫بی ابر می ماند‪ .‬پرواز هیچ پرنده خیالی در نظرگاه دلش مخفی نمی ماند‪ .‬چگونه ممکن است که او از‬ ‫عطش حسین و بچه های حسین بی خبر بماند؟!‬ ‫وحال چه گذشت که عباس ادب‪ ،‬عباس معرفت‪ ،‬عباس خضوع‪ ،‬پیش روی امام ایستاده است و گفته‬ ‫است‪ ":‬آقا تابم تمام شده است"‪.‬و آقا رخصت داده است‪ .‬خب اگر آقا رخصت داده است پس چرا‬ ‫نمی روی عباس! اینجا حول و حوش خیمه زینب چه میکنی ؟ آمده ای که معرفت را به تجلی بنشینی؟‬ ‫ادب راکمال ببخشی ؟ عباس من ! تو خود معلم عشقی ! امتحان چه را پس می دهی ؟‬ ‫عباس من! پس چیزی بگو چرا سکوت کرده ای ونگاهت را به خیمه ها دوخته ای‪ .‬دل زینب اگر کوه‬ ‫هم باشد مثل پنبه در مقابل نگاه تو زده می شود ‪ .‬اما مگر چه مانده است که نگفته ای؟ شیواتر از‬ ‫چشم تو چیست؟ برو عباس من بیش از این تاب نگاهت را ندارم‪.‬‬ ‫می بینمت که مشک آب به دست راست و شمشیر به دست چپ گرفته ای یعنی که قصد جنگ نداری‪.‬و‬ ‫با خود زمزمه میکنی‪ :‬و ا‪ ...‬ان قطعتموا یمینی انی احامی ابدا عن دینی‬ ‫چه حال خوشی داری با این ترنمی که برای حسینت پیدا می کنی که ناگهان سایه ای از پشت نخلها‬ ‫بیرون میجهد و غفلتا دست راست تو را قطع می کند‪ .‬اما این که تو داری غفلت نیست‪ ,‬عین حضور‬ ‫است‪ .‬تو فقط حسین را قرار است ببینی که می بینی ‪ .‬دیگران چه جای دیدن دارند ؟! حتی وقتی در‬ ‫شریعه فرات به آب نگاه می کنی به جای خودت تمثال حسین را می بینی و چه سبکبال از کناره فرات‬ ‫بر میخیزی‪.‬‬ ‫و حال مشک به دندان میگیری و به نگاه سکینه فکر میکنی ‪...‬‬ ‫جانم فدای اشکهای تو! گریه نکن عباس من! دشمن نباید چشمهای تو را اشکبار ببیند ‪.‬‬ ‫و من از هم اکنون باید به تسلی دل حسین بر خیزم ! غم از دست رفتن برادری چون تو پشت حسین‬ ‫را می شکند ‪.‬‬

‫جانم فدای این دو برادر!‬ ‫پرتو چهارم‬ ‫خودت را مهیا کن زینب که حادثه دارد به اوج خود نزدیک می شود‪ .‬همه تحملها که تاکنون کرده ای‬ ‫تمرین بوده است همه مقدمه بوده است و همه تابها و توانها ‪ ،‬تدارک این لحظه عظیم امتحان!‬ ‫انگار که از ازل تا کنون هیچ مصیبتی نبوده است‪ .‬چرا که حسین بوده است و حسین کافی است تا‬ ‫همه خل ها و کاستیها را پر کند‪.‬‬ ‫این حسین است که با نوایی غریب صدا میزند ‪ :‬ای زینب! ای ام کلثوم! ای فاطمه! ای سکینه! ‪...‬‬ ‫سلم جاودانه من به شما‬ ‫از لحن کلم در می یابی که این مقدمه وداع با توست ‪ .‬سکینه هم بوضوح بوی فراق و شهادت را از‬ ‫این کلم استشمام می کند‪ .‬نه کلم نمی تواند‪ .‬هیچ کلمی نمی تواند آرامش را به قلب سکینه باز‬ ‫گرداند مگر فقط آغوش حسین! گشودن این دو آغوش فقط کار توست ‪ .‬دختران دیکر هم سهمی‬ ‫دارند‪ .‬این دختران مسلم ‪ ،‬این فاطمه‪ ،‬این رقیه که به پهنای صورت اشک می ریزدو لبهایش را بهم‬ ‫می فشرد تا صدای گریه هایش جان پدر را نیاشوبد؛ اینها هم از این واپسین جرعه های محبت سهمی‬ ‫می طلبند‪ .‬اگر چه سکوت میکنند اما نگاهشان غرق تمناست‪.‬‬ ‫سکینه را به آغوش می کشی تا هم پناه اشک او باشی و هم راه را برای رقیه گشوده باشی‪ .‬برای‬ ‫رقیه ماجرا متفاوت است ‪ .‬دختری که در تمام عمر سه ساله خویش جز مهر و عطوفت ندیده است ‪.‬‬ ‫دختری که در تلقی آغوشها پایش به زمین نرسیده است‪ .‬پدر را عازم سفر می بیند اما نمی داند که‬ ‫چرا خبر این سفر اینقدر دلش را می شکند و اشکهایش را جاری می کند‪ .‬فقط می داند که باید پدر را‬ ‫از رفتن باز دارد ‪ .‬با هر ترفندی که دختری مثل رقیه می تواند‪ ،‬پای پدری مثل حسین را سست کند‬ ‫باید به میدان بیاید‪.‬‬ ‫دیدن جست و خیز ماهی کوچکی بر خاک در تحمل تو نیست ‪ .‬بخصوص اگر آن ماهی کوچک قلب تو‬ ‫باشد‪ ،‬دردانه تو باشد‪ ،‬رقیه تو باشد‪.‬از خیمه بیرون می زنی و به خیمه خلوت پناه می بری تا بتوانی‬ ‫بغضت را بی مهابا رها کنی و به آسمان ابری چشم مجال باریدن دهی ‪ .‬نمی فهمی که زمان چگونه‬ ‫می گذرد و تو کی از هوش می روی ‪ .‬چشمهایت را باز می کنی و حسین را می بینی که سرت را به‬ ‫زانو گرفته است‪ .‬یک لحضه آرزو می کنی کاش زمان متوقف بشود و این حضور به اندازه عمر کائنات‬ ‫دوام بیاورد ‪ .‬این شاید تقدیر شیرین خداست برای تو که وداعت را با حسین در این خلوت قرار دهد و‬ ‫همه چشمها را از این وداع آتشناک بپوشاند‪ .‬هیچ کس تا ابد جز خود خدا نمی داند که میان تو و حسین‬ ‫در این لحضات چه می گذرد ‪ .‬حتی فرشتگان از بیم آتش گرفتن بالهای خویش در هرم این وداع به‬ ‫شما نزدیک نمی شوند‪.‬‬ ‫هیچ کس نمی تواند بفهمد که دست حسین با قلب تو چه می کند؟‬ ‫هیچ کس نمی تواند بفهمد که نگاه حسین در جان تو چه می ریزد؟‬ ‫فقط آنچه دیگران ممکن است بدانند این است که زینبی دیگر از خیمه بیرون می آید‪.‬‬ ‫زینبی که دیگر زینب نیست ‪ .‬تماما حسین شده است‪.‬‬ ‫پرتو پنجم‬ ‫بریده باد دستهای تو مالک!‬ ‫این شمشیر مالک بن یسر کندی است که بر فرق امام فرود آمده است‪ .‬همه عالم فدای یک تار مویت‬ ‫حسین جان ! برگرد! این پیشانی بستن می خواهد‪ ،‬این کله و عمامه عوض کردن و ‪ ...‬این چشم خون‬ ‫گرفته بوسیدن‪.‬‬ ‫تا دشمن به خود مشغول است و کشته های شمشیر تو را جمع می کند بیا تا خواهرت این زخم را با‬ ‫پاره جگر مرهم بگذارد‪ .‬بیا که خون گونه ات را به اشک چشم بروبد‪ ،‬بیا که جانش را سر دست بگیرد‬ ‫و دور سرت بگرداند‪.‬‬ ‫پیش از آنکه دست تو پارچه را گرداگرد سر حسین بپیچد‪ ،‬بچه ها گرداگرد او حلقه زده اند ‪ .‬پیش روی‬ ‫بچه ها محبوبترین عزیزآنهاست که تا دمی دیگر برای همیشه ترکشان می گوید‪ .‬حکایت غریبی است‬ ‫حکایت این لحظات که فهم از دریافتن آن عاجز است چه رسد به گفتن و پرداختن‪ .‬وچه سخت است‬ ‫برای حسین گفتن این کلم به توکه‪ :‬باز کن این حلقه های عاطفه را از دست و بال من! این حلقه ها‬ ‫از اعماق قلب تو گذشته است چگونه می توان این حلقه ها را گشود؟ و دست به کار می شوی تو از‬ ‫سویی و سکینه از سوی دیگر ‪.‬همه را یکی یکی از حسین جدا میکنی ‪ .‬حسین از جا کنده میشود و پا‬ ‫در رکاب ذوالجناح می گذارد‪ ...‬اما اکنون ذوالجناح است که قدم از قدم بر نمی دارد‪ .‬کی گریخته است‬ ‫این دخترک!؟ از روزن کدام غفلت استفاده کرده است و خود را به آنجا رسانده است؟ فاطمه نگاه در‬ ‫نگاه پدر می دوزد‪:‬‬ ‫ پدر جان! منزل زباله یادت هست؟ وقتی خبر شهادت مسلم رسید؟ تو یتیمان مسلم را بر روی زانو‬‫نشاندی و دست نوازش بر سرشان کشیدی! پدر جان بوی یتیمی در شامه جهان پیچیده است‪ .‬بابا! این‬ ‫بار که تو می روی قطعا یتیمی می آید ‪ .‬چه کسی گرد یتیمی از چهره ام بزداید؟ چه کسی مرا بر زانو‬ ‫بنشاند و دست نوازش بر سرم بکشد ؟ خودت این کار را بکن بابا!‬ ‫حسین با همه عاطفه اش‪ ،‬فاطمه را در آغوش می فشرد بر سر و رویش دست می کشد و چشم و‬ ‫گونه و لبهایش را غرق بوسه میکند‪.‬‬

‫فاطمه بر می خیزد و حسین نیز؛ اما تو فرو می نشینی‪ .‬حسین می ایستد اما تو فرو می شکنی و‬ ‫ناگهان به یاد وصیت مادرت می افتی ؛‬ ‫ مهل مهل! یابن الزهرا!قدری درنگ ‪ ...‬مهلتی ای فرزند زهرا!‬‫ایستاد ! چه سّر غریبی نهفته است در این نام زهرا!‬ ‫احترام حضور توست یا نام زهرا که حسین را از اسب پیاده کرده است‪ .‬وقتی سیراب لب از گلوی‬ ‫حسین برمی داری عمیق نفس می کشی و می گویی‪ ":‬جانم فدای تو مادر!"‬ ‫تو هنوز در خلسه ی این بو سه ای که صدای حسین را از میدان می شنوی‪.‬ل حول و ل قوة ال بالله‬ ‫‪.‬آری لحن این ل حول آهنگ فرو افتادن خورشید بر زمین است‪.‬حسین تو اما با اینهمه زخم ایستاده ‪.‬‬ ‫فقط کاش حسین پیراهنش را به ستردن خون پیشانی بال نیاورد و سینه اش طمع تیر دشمن را‬ ‫برنیانگیزد‪.‬‬ ‫پرتو ششم‬ ‫رویت را مخراش ! مبادا که لب به نفرین گشایی و زمین و زمان را به هم بریزی و کائنات را کن‬ ‫فیکون کنی! ظهور ابر هبا سیاه در آسمان صاف آتش گرفتن گونه های خورشید برپا شدن طوفانی‬ ‫عظیم به رنگ سرخ ‪ ،‬برانگیخته شدن غبار سیاه و فرو باریدن خون همه از سر این کلمی است که تو‬ ‫اراده کردی و بر زبان نیاوردی ‪":‬کاش آسمان به زمین بیاید و کاش کوهها همه تکه تکه شوند و بر‬ ‫دامن بیابانها فرو بریزند کاش‪"...‬‬ ‫اما مکن مگو‪ ،‬مخواه زینب !‬ ‫گرز فریادت را بر سر عمر سعد بکوب که ‪ ":‬ننگ بر تو! پسر پیامبر را می کشند و تو نگاه می کنی؟!"‬ ‫بگذار او گریه کند و روی از تو بر نگرداند و کلم تو را نشنیده بگیرد ‪ .‬بگذار ‪ . ...‬اما نفرین مکن ‪.‬‬ ‫می دانستی که کربلئی هست می دانستی که عاشورائی خواهد آمد‪ .‬اما هرگز فکر نمی کردی که‬ ‫فاجعه تا بدین حد عظیم و شکننده باشد‪.‬‬ ‫می دانستی که حسین به هر حال در آغوش خون خواهد خفت و بر محمل شهادت سفر خواهد کرد اما‬ ‫گمان نمی کردی که کشتن پسر پیامبر این همه داوطلب داشته باشد‪.‬‬ ‫شهادت ندیده نبودی مادرت عصمت کبری و پدرت علی مرتضی و برادرت حسن مجتبی همه هنگام‬ ‫سفر رخت شهادت پوشیدند‪.‬‬ ‫در مخیله ات هم نمی گنجید که ممکن است جنایتی به این عظمت در عالم اتفاق بیفتد و همچنان‬ ‫آسمان پا بر جا بماند‪.‬‬ ‫بگذار شمر با دست وپنجه خونین از قتلگاه بیرون بیاید سر برادرت را با افتخار بر سر دست بلند کند و‬ ‫بگوید‪ ":‬یک لحظه نور چهره او و جمال صورت او آنچنان مرا به خود مشغول کرد که داشتم از کشتنش‬ ‫غافل می شدم اما به خود آمدم و کار را تمام کردم به امیر بگویید کار‪ ،‬کار من بوده است‪".‬‬ ‫بگذار این ندا در آسمان بپیچد ‪ ":‬قتل المام ابن المام " اما حرف از فروریختن آسمان نزن!‬ ‫شکیبای ات را از دست نده که آسمان بر ستون صبر تو ایستاده است‪.‬‬ ‫اینک ملئک صف به صف در پیش تو زانو زده اند ‪ .‬این تمام پیامبران خداوندند که به تسلی دل مجروح‬ ‫تو آمده اند‪ .‬جز اینجا واکنون زمین کی تمام پیامبران را یک جا بر روی خویش دیده است؟‬ ‫این صف اولیاست ‪ .‬و این خود محمد ‪ -‬ص‪ -‬است که در میان معرکه ایستاده و محاسنش را در دست‬ ‫گرفته و اشک مثل باران بهاری بر روی گونه هایش فرو میریزد‪.‬‬ ‫و حال این تویی که دست زیر پیکر پاره پاره حسین میگیری و او را از زمین بلند می کنی و می گویی‬ ‫‪ ":‬خدا ! این قربانی را از آل محمد (ص) قبول کن‪" .‬‬ ‫‪----------------------------------‬‬‫آفات مداحي‬ ‫سخنراني آيت ا‪ ...‬مكارم شيرازي‬ ‫مداحان اهل بيت سرمايه عظيمي در دست دارند که بايد در حفظ آن کوشا باشند‪ .‬مداحي مي تواند‬ ‫احساسات عاشورايي را بسيج کند و اهداف امام حسين(ع) را در قالب شعر در دل‌هاي عزاداران به‬ ‫خصوص جوانان جاي دهد‪ .‬به همين خاطر ائمه(ع) فرمودند‪" :‬لک بيت بيت في الجنه‪ ".‬اما اين سرمايه‬ ‫ممکن است دچار آفاتي شود که به مواردي از آن‌ها اشاره مي کنيم‪:‬‬ ‫‪ - 1‬خارج بودن اشعار از زبان "قال" يا زبان "حال"‬ ‫توجه داشته باشيد که اشعاري که مي‌خوانيد از زبان قال يا زبان حال خارج نباشد‪ .‬زبان قال يعني‬ ‫مطلب مدرک معتبري داشته باشد و زبان حال يعني واقعا ً حال امام حسين(ع) و اصحابش اقتضاي‬ ‫اشعاري که مي خوانيد داشته باشد‪ .‬بايد شأن و منزلت امام حسين(ع) در محتواي اشعار حفظ شود‪.‬‬ ‫مثل ً وقتي مي شنويم مداحي خطاب به امام حسين(ع) مي‌گويد‪ ":‬يقين دارم که در دل آرزويي به جز‬ ‫دامادي اکبر نداري"! عاشورا از آن علو مقامش چقدر پايين مي آيد؟! اين مداح نه تنها بر خلف تاريخ‬ ‫حرف زده‪ ،‬چرا که آن حضرت ازدواج کرده بود‪ ،‬بلکه خودش را جاي امام حسين(ع) حساب کرده و در‬ ‫واقع فکر و آرزوي خودش را بر زبان مي آورد‪ .‬و يا مداحي درباره امام زمان(ع) مي گويد‪ :‬نمي دانم تو‬ ‫آواره ي کدام بيابان هستي که من هم در آن آواره شوم‪ .‬امام زمان(عج) که آواره نيست‪ ،‬آن حضرت‬ ‫در ميان ما است‪ ،‬در ميان محبان و شيعيان است‪ .‬البته جا دارد از اشعار بعضي از شاعران متعهد‬

‫معاصر قدرداني کنم که اشعار بلندي سروده اند و مداحان عزيز از اشعار بلند آنها استفاده کنند‪ .‬به هر‬ ‫حال الحمدلله مداحاني با فکر بلند داريم که اشعار بسيار زيبايي مي خوانند و اهداف مقدس امام‬ ‫حسين(ع) و مکتب اهل بيت و عشق به امام زمان(عج) را کامل ً پرورش مي دهند‪.‬‬ ‫‪ - 2‬بيان مسايل غلوآميز‬ ‫نبايد مسايلي بر زبان مداحان جاري شود که بوي غلو مي دهد‪ .‬اميرالمؤمنين(ع) فرمودند‪" :‬هلک في‬ ‫رجلن‪ ،‬محب غال و مبغض حال"؛ "دو گروه درباره من هلک شدند‪ ،‬آنها که غلو مي کنند و ما را برتر‬ ‫از مقاممان معرفي مي کنند و همچون خداوند مي ستايند و دشمناني که العياذبالله به ما لعن مي‬ ‫کنند‪ ".‬از اين که اين دو گروه همسنگ هم قرار داده شدند‪ ،‬معنايش اين است که هر دو گروه در‬ ‫اشتباه مي‌باشند‪ .‬گاهي از گوشه و کنار زمزمه‌هايي مي شنويم که خيلي زننده است‪" ،‬ل اله ال فاطمه‬ ‫الزهرا‪ ،‬يا ل اله ال زينب" کسي که اين سخن را مي گويد اگر بفهمد که چه مي گويد استکاني که از آن‬ ‫چاي مي خورد را بايد آب کشيد‪ .‬اين حرف‌ها علوه بر اين که خلف تعليمات اسلم است‪ ،‬اگر به گوش‬ ‫دشمنان برسد‪ ،‬که اين روزها راحت منتقل مي شود – مي‌گويند اين که ما مي گفتيم شيعيان کافرند‪،‬‬ ‫دليلش اين سخنان است‪ .‬البته ممکن است اين ذاکرين بي اطلع باشند که بايد پيش کسوت‌هاي‬ ‫مداحان و وعاظ محترم آنها را راهنمايي کنند‪.‬‬ ‫در نام گذاري هيئت‌ها هم دقت شود‪ .‬بعضي نام "ديوانگان امام حسين" را بر هيئت خود مي گذارند که‬ ‫وقتي مختصرش مي‌کنند مي‌شود هيئت ديوانگان! به جاي اين اسامي که آثار بدي دارد‪ ،‬نام "عاشقان"‪،‬‬ ‫"فدائيان"‪" ،‬دلدادگان" و "خادمان امام حسين" را انتخاب کنيد‪.‬‬ ‫‪ - 3‬عدم بهره‌مندي از آموزش‌هاي لزم‬ ‫وعاظ محترم در حوزه‌ها درس مي خوانند و پس از مرحله آموزش به وعظ مي پردازند‪ .‬همان طوري‬ ‫که منبر‪ ،‬ترکيبي از علم و هنر است‪ ،‬مداحي هم همين طور است‪ ،‬لذا براي مداحي هم آموزش ديدن‬ ‫لزم است‪ .‬مداحان هم بايد آگاهي و اطلعات لزم را داشته باشند و هم اين هنر را داشته باشند که‬ ‫چگونه بخوانند‪ .‬اگر فقط بخش‌هاي مربوط به هنرمندي را ياد بگيرند ولي از جنبه علمي آموزش نبييند‪،‬‬ ‫کم مي‌آورند و نمي‌توانند انجام وظيفه کنند‪ .‬لذا خوب است مراکزي براي آموزش مداحان ايجاد شود و‬ ‫افراد عالم و شايسته آموزش دهند و افرادي که آگاهي لزم از مسايل اسلمي ندارند‪ ،‬وارد اين کار‬ ‫نشوند‪.‬‬ ‫‪ - 4‬چراغ سبز گناه به مردم نشان دادن‬ ‫نبايد در مجالس عزاداري گفته شود که در طول سال هر گناهي که مي خواهيد انجام دهيد اما در ايام‬ ‫محرم که عزاداري مي کنيد گناهان شسته مي شود!امام حسين(ع) براي مکتب و مذهب شهيد شد لذا‬ ‫در مجالس حسيني بايد مذهب را تقويت کرد‪ .‬جريان حاجب کاشاني و شعر او که ‪:‬‬ ‫من ضامنم که هر چه خواهي گناه کن"‬ ‫"حاجب اگر معامله حشر با علي است‬ ‫را مي دانيد که حضرت را در خواب ديد که به او فرمود تو مداح خوبي هستي ولي اين شعرت بد بود‪.‬‬ ‫وقتي او پرسيد چه بگويم‪ ،‬امام(ع) فرمود بگو‪:‬‬ ‫شرم از رخ علي کن و کمتر گناه کن"‬ ‫"حاجب اگر معامله حشر با علي است‬ ‫ببينيد فرق اين دو مکتب چقدر است؟‬ ‫‪ - 5‬برهنگي عزاداران‬ ‫من خواهش مي‌کنم که در مجالس خود عزاداران را به درآوردن پيراهن تشويق نکنيد‪ ،‬چون اگر ناظر‬ ‫نامحرم در مجلس باشد‪ ،‬اين کار قطعا ً گناه است و اگر هم اين طور نباشد‪ ،‬مي دانيد که ما در زماني‬ ‫زندگي مي کنيم که اين صحنه‌ها به راحتي فيلم برداري مي‌شود و به سراسر دنيا فرستاده مي‌شود و‬ ‫دشمنان مي‌گويند اين هم شيعيان امام حسين(ع)! لذا پيراهن در آوردن عزاداران در عصر و روزگار ما‬ ‫به مصلحت نيست و ضرر دارد‪.‬‬ ‫‪ - 6‬تشويق عزاداران به آسيب رساندن به بدنشان‬ ‫اين که مسلمان پذيراي آسيب رساندن بر بدن خود باشد‪ ،‬براي ميدان جهاد و شهادت است و ديديم که‬ ‫جوانان ما زير بمب‌هاي دشمن قطعه قطعه شدند‪.‬اما با دست خود به بدن آسيب رساندن درست‬ ‫نيست‪ .‬ما نبايد مردم را به اين کارها تشويق کنيم‪.‬‬ ‫‪ - 7‬اجراي برنامه عزاداري در وقت نماز‬ ‫مداحان عزيز دقت کنند که در وقت نماز برنامه نداشته باشند زيرا نماز ستون دين و سرمايه تربيت‬ ‫جامعه اسلمي و همه چيز ما مسلمانان است و نبايد فداي چيزي شود‪ .‬امام حسين(ع) در روز عاشورا‬ ‫زير رگبار تير دشمن نماز خواندند تا اعلن کنند که حتي در ميدان جنگ هم نبايد نماز را تعطيل کرد‪ .‬در‬ ‫قرآن مجيد حتي دستور نماز "خوف" هم که مخصوص ميدان نبرد است آمده است‪ .‬با اين حال ما‬ ‫چطور به خود اجازه بدهيم که مجالس امام حسين(ع) باعث تعطيلي نماز شود؟!‬ ‫‪ - 8‬به کارگيري آهنگ‌هاي نامناسب‬ ‫در مجالس مذهبي آهنگ‌هايي که انتخاب مي‌شود‪ ،‬بايد مناسب باشد‪ .‬آهنگ‌هاي سنتي خيلي مؤثر‪،‬‬ ‫جانسوز و مفيد هستند‪ .‬اما اخيرا ً از گوشه و کنار شنيده مي‌شود که آهنگ‌هاي زمان طاغوت و‬ ‫آهنگ‌هايي که رسانه‌هاي آمريکايي مي نوازند و کل ً آهنگ‌هاي لهو و فساد در مداحي‌ها استفاده مي‌شود‬ ‫که از چنين اتفاقي به خدا پناه مي بريم!‬ ‫‪ - 9‬بازيچه سياست‌هاي مرموز شدن‬ ‫سياست‌بازان مرموز مي‌خواهند در همه امور و مراکز‪ ،‬اعم از مساجد‪ ،‬دانشگاه‌ها‪ ،‬مدارس‪ ،‬هيئت‌هاي‬ ‫مذهبي و مجالس مداحي نفوذ کنند‪ .‬بايد حواس شما جمع باشد تا بازيچه دست اين افراد مرموز‬ ‫نشويد‪.‬‬

‫‪ - 10‬خواندن روضه‌هاي سخت و سنگين‬ ‫بعضي از روضه‌ها واقعا ً دردناک است و امام زمان(ع) راضي نيست که به آن شدت خوانده شوند‪ .‬البته‬ ‫روز تاسوعا و عاشورا استثناء است که نبايد در آن ايام روضه‌هاي عادي خواند‪ .‬ولي واعظ هنرمند و‬ ‫مداح هنرمند کسي است که بتواند از کنار مصيبت رد شود در همان حال مردم را تحت تأثير قرار دهد‪.‬‬ ‫خواندن روضه‌هاي سخت و سنگين براي گريه گرفتن از مردم هنر نيست‪ ،‬هنر آن است که بتوان در‬ ‫حواشي مصيبت مردم را بگريانيد‪.‬‬ ‫‪ - 11‬خسته کردن مردم‬ ‫نبايد مجالس مذهبي به گونه‌اي باشد که حضار به خصوص جوانان خسته شوند‪ .‬چون گرگ‌هايي هستند‬ ‫که مي‌خواهند جوانان ما را با ابزاري مانند ماهواره‪ ،‬اينترنت‪ ،‬مواد مخدر‪ ،‬مجالس بدآموز و ‪ ...‬از دين و‬ ‫مذهب و امام حسين(ع) جدا کنند‪ .‬مجالس ما نبايد براي آنها خسته کننده و کسالت آور باشد‪.‬‬ ‫‪ - 112‬عدم رعايت احترام پيش کسوت‬ ‫هر گروه و دسته‌اي داراي پيش کسوت مي‌باشند‪ .‬وعاظ و مداحان هم پيش کسوت‌هايي دارند که بايد‬ ‫احترام آنها را حفظ کنند و از تجربه آنها استفاده کنند‪ .‬اين افراد چهل – پنجاه سال براي امام‬ ‫حسين(ع) مداحي کردند و منبر رفتند و امام حسين(ع) به آنها علقه دارند‪ ،‬بايد به آنها احترام کرد‪.‬‬ ‫‪ - 13‬عدم تخلق به اخلق حسيني‬ ‫واعظان و مداحان بايد به اخلق حسيني متخلق باشند‪ .‬مردم بايد ببينند که مداحان دروغ نمي گويند‪،‬‬ ‫خيانت نمي‌کنند و زن و بچه آنها مودب به آداب اسلمي هستند و بدحجابي در ميان آنها نيست‪ .‬بايد هر‬ ‫کسي به اندازه خود به اين ويژگي آراسته باشد تا ان شاءالله مجالس مذهبي ارزش خود را در ميان‬ ‫مردم حفظ کند و شما مداحان عزيز در سايه امام حسين(ع) بتوانيد خودتان‪ ،‬خانواده تان‪ ،‬جامعه و‬ ‫کشورتان و اسلم و قرآن را حفظ کنيد‬ ‫‪------------------------------------------‬‬‫بايد احساس خطر كرد‬ ‫جریانات مختلف عزاداری و شیوه های گوناگون عزاداری از جهت وخامت و وزانت طیف وسیعی را‬ ‫می سازند که می توان یک سر آن را نزد امثال حاج منصور ارضی و حاج سعید حدادیان یافت و سر‬ ‫دیگر آن را نزد جریانی که در این قسمت مورد بحث قرار می گیرد ‪ .‬نگارنده معتقد است هر هیاتی که‬ ‫به همان اندازه این ویژگی ها در آن ذاتی شده باشد باید احساس خطر کرده و برای اصلح آن چاره‬ ‫اندیشی کند‪.‬‬ ‫ویژگی های موردنظر را می توان در چهار دسته طبقه بندی کرد‪.‬‬ ‫الف) بیان و سبک ادبی‬ ‫‪ . 1‬تقلید از ترانه های مبتذل که بعضا به آن جا میرسد که در یک مصرع نام یکی از معصومین جایگزین‬ ‫نام معشوقه مربوطه ترانه ساز می شود ‪.‬‬ ‫‪ . 2‬رو آوردن به صراحت در بیان جزئیات مصائب و بعبارت دیگر مکشوفه خوانی‬ ‫‪ . 3‬تاکید بر ظاهر ائمه‪ ،‬بیان معاشقاتی پیرامون خطو خال و بازو و گیسو آن بزرگواران و استفاده از‬ ‫تعبیرات عامیانه برای ابراز عشق‪.‬‬ ‫‪ . 4‬ادبیات کم مایه و بی بهره از آرایه خای ادبی در مقایسه با سبک های سنتی اصیل‪.‬‬ ‫ب) مضمون مدایح و مراثی‪:‬‬ ‫‪ . 1‬تبدیل حب ائمه به عشقی شخصی و صرفا احساسی و دور کردن آن از تولیی دارای ابعاد‬ ‫معرفتی و عملی‪.‬‬ ‫‪ . 2‬بال بردن ائمه و حب آنان تا حدی که جای خدا و حب خدا را می گیرد‪ .‬و مضامین کفر آمیزی چون‬ ‫"خدای من حسینه" یا مباهات به فراموشی خدا‬ ‫در اثر عشق به ائمه (ع)‬ ‫‪ . 3‬بی مبلتی از بهره گیری خرافات ‪ ،‬تحریفات و ‪...‬‬ ‫‪ . 4‬تاکید بیش از حد بر مساله زیارت بنحوی که برای مثال کربل و کربل رفتن‪ ،‬تمام آرمان شاعر را‬ ‫تشکیل می دهد و کربلیی زیستن کمتر مورد توجه قرار می گیرد‪.‬‬ ‫ج) سبک عزاداری و نوحه خوانی‪:‬‬ ‫‪ . 1‬تکیه بر آهنگهای هیجان آور و تند و مبادرت به حرکات موزون‪.‬‬ ‫‪ . 2‬چربیدن سینه زنی های پر فشار و پر سر و صدا بر اشک و سوز و حزن‪.‬‬ ‫‪ . 3‬استفاده از عواملی چون صدای مداح سیستم صوتی و ‪ ...‬برای هیجانی کردن فضا تا حد ممکن‪.‬‬ ‫د) فضای کلی ‪:‬‬ ‫‪ . 1‬رواج نمادها و عادات خاص چون سیگار کشیدن ‪ ،‬شلوار های خاص ‪ ،‬لخت شدن و ‪...‬‬ ‫‪ . 2‬به فراموشی سپردن سخنرانی و موعظه ‪ ،‬زیارت و ‪ ...‬یا قرار گرفتن آنها در حاشیه مجلس بنحوی‬ ‫که مو عظه یا زیارت و دعا اگر خوانده شود هم مقدمه سینه زنی است‪.‬‬ ‫‪ . 3‬محوریت مداح و کاهش نفوذ روحانیون و ارتباطات شخصی فضای هیئت‪.‬‬ ‫‪ . 4‬آمیخته شدن شدن طرفداران انقلب و غیر انقلبیون و ضد انقلبیون باهم فقط برای سینه زنی‬ ‫بدون هیچ معیار دیگری برای پیوند دادن افراد ‪.‬‬

‫مجددا تاکید میشود هر هیاتی ممکن است تنها یک‪ -‬دو تا از ویژگی های مذکور را داشته باشد و البته‬ ‫این ویژگی ها ‪ -‬هر چند به لحاظ فقهی نتوان اشکالی درآن یافت – یک زنگ خطر اخلقی و فرهنگی‬ ‫می باشد‪.‬‬ ‫‪----------------------------------------‬‬‫تحريف و تهاجم به عاشورا‬ ‫« اخيرا ً كتابى به نام نقشهاى براى جدائى مكاتب الهى در آمريكا انتشار يافته كه در آن گفتگوى‬ ‫مفصلى با دكترمايكل برانت يكى از معاونان سابق سيا سازمان اطلعاتى مركزى آمريكا انجام شده‬ ‫است او در اين زمينه مىگويد بعداز مدتها تحقيق به اين نتيجه رسيديم كه قدرت رهبر مذهبى ايران و‬ ‫استفاده از فرهنگ شهادت در انقلب ايران تأثيرگذار بوده است ما همچنين به اين نتيجه دست يافتيم‬ ‫كه شيعيان بيشتر از ديگر مذاهب اسلمى فعال و پويا هستند دراين گردهم آئى تصويب شد كه بر روى‬ ‫مذهب شيعه تحقيقات بيشترى صورت گيرد و طبق اين تحقيقات برنامهريزيهايى داشته باشيم بهمين‬ ‫منظور چهل ميليون دلر بودجه براى آن اختصاص داديم و اين پروژه درسه مرحله بهترتيب زير انجام‬ ‫شد‪ ...‬پس از نظر سنجيها وجمع آورى اطلعات از سراسر جهان به نتايج مهمى دست يافتيم‬ ‫متوجهشديم كه قدرت مذهب شيعه در دست مراجع و روحانيت مىباشد‪ ...‬اين تحقيقات ما را به اين‬ ‫نتيجه رساند كه بطورمستقيم نمىتوان با مذهب شيعه رودر رو شد و امكان پيروزى بر آن بسيار سخت‬ ‫است و بايد پشت پرده كار كنيم مابجاى ضرب المثل انگليسى اختلف بيانداز حكومت كن از سياست‬ ‫اختلف بياندازد نابود كن استفاده كرديم و درهمين راستا برنامه ريزيهاى گستردهاى را براى سياستهاى‬ ‫بلند مدت خود طرح كرديم حمايت از افرادى كه بامذهبشيعه اختلف نظر دارند و ترويج كافر بودن‬ ‫شيعيان به گونهاى كه در زمان مناسب عليه آنها توسط ديگر مذاهب اعلمجهاد شود‪ .‬همچنين بايد‬ ‫تبليغات گستردهاى راعليه مراجع و رهبران دينى شيعه صورت دهيم تا آنها مقبوليت خود رادر ميان‬ ‫مردم از دست بدهند‪».‬‬ ‫سخنراني سيد احمد خاتمي‬ ‫بخوانيد و قضاوت كنيد ‪....‬‬ ‫فرهنگ عاشورا خشونت آفرین است اگر کشته شدن آسان شد کشتن هم آسان میشود‬ ‫عبدالکریم سروش‬ ‫نشاط ‪12/3/78‬‬ ‫" اشهد انک قد اقمت الصلوه و اتیت الزکوه و امرت بالمعروف و نهیت عن المنکر" مربوط به گذشته‬ ‫است و به جای این زیارتنامه مطالب حاوی" آزادی" بگذارید‪.‬‬ ‫همشهری ‪5/2/78‬‬ ‫سالهای فراوان و بلکه قرنها از این بزرگداشت (قیام عاشورا ) حاصلی جز تاثر ‪ ،‬حزن و اشک آوری‬ ‫نداشته ‪.‬‬ ‫جواد مقامی‬ ‫آفتاب امروز ‪24/1/78‬‬ ‫شیعیان برای استفاده خود به آن (عاشورا) تاکید فراوان ورزیدند و کوشیدند تا نور فروغ این حادثه‬ ‫فراموش نشود ‪ ...‬در روزگار حاضر هیچ یک از این عوامل عاطفی دیگر به کار ما نمی آید‬ ‫نشاط ‪30/1/78‬‬ ‫هنوز هم از داستان حسین استفاده کردن و عنصر انتقام ‪ ،‬عنصر کینه توزی و عنصر خشونت و‬ ‫خونریزی را زنده نگه داشتن و از طریق تحریک عواطف ‪ ،‬دشمنان عینی و غیر عینی ‪،‬موهوم و غیر‬ ‫موهوم تراشیدن و این حادثه را خرج آن امور کردن شایسته نیست‪.‬‬ ‫نشاط ‪30/1/78‬‬ ‫تراژدی حسین بن علی مشابه تراژدی های آنتیگونه‪ ،‬تامس مور و جان پروکتور است ‪.‬‬ ‫محمدسعید حنایی‬ ‫ماهنامه کیان فروردین ‪78‬‬ ‫هیئتهای مذهبی منشا خشونت اند و بسیجیها اعضای تشکیل دهنده این هسته ها می باشند‬ ‫محمد قوچانی‬ ‫عصر آزادگان‬ ‫‪20/1/79‬‬ ‫تحريف و تهاجم به اصول و ارزشها‬

‫احکام کیفری اسلم کارایی ندارد و موجب رواج خشونت میگردد‪ .‬مجازاتهای سنگین بدنی چون‬ ‫سنگسار سیاست های کیفری در حق زنان و غیر مسلمانان از آن جمله اند‪.‬‬ ‫مهر انگیز کار‬ ‫ماهنامه کیان ش ‪ ، 59‬بهمن ‪77‬‬ ‫در تاریخ جدید خدائی که مومنان کشف می کنند ممکن است با خدائی که گذشتگان کشف و تجربه‬ ‫می کردند متفاوت باشد‪.‬‬ ‫عبدالکریم سروش‬ ‫ماهنامه کیان‬ ‫شماره ‪52‬‬ ‫جامعه ایران فاز سنتی را پشت سر گذاشته و می خواهد مدرن و صنعتی شود‪ .‬اما در این جامعه خدا‬ ‫نمرده است ‪ .‬بنابراین ما چگونه می توانیم به این وضعیت چیره شویم‪.‬‬ ‫علیرضا علوی تبار‬ ‫یالثارات‬ ‫‪4/3/79‬‬ ‫تفکر شیعه گری موجب انحطاط مملکت ما و مانع برای دموکراسی است‪.‬‬ ‫غلمرضا سالر بهزادی‬ ‫صبح امروز ‪23/8/78‬‬ ‫در بعد مسائل فرهنگی سه مشکل هست که حوزویان باید آن را حل کنند یکی موسیقی که انسان هر‬ ‫وقت دلش خواست ضبط را روشن کند و یکی رقص و دیگری ماهواره به نحوی که در فیلم به زنان از‬ ‫زانو به بال عریان هم بتوان نظر انداخت‪.‬‬ ‫جهانبخش محبی نیا‬ ‫آفتاب امروز‬ ‫‪ 3/7/78‬ص ‪7‬‬ ‫دین در حکومتهای دینی نه تنها افیون توده هاست آنچنانکه مارکس گفته است علوه بر آن افیون‬ ‫حکومتها هم هست زیرا این افیون به واسطه فاصله انداختن بین واقعیت و ذهن حکومت نه تنها مردم‬ ‫را در نا آگاهی و فریب قرار می دهد بلکه حکومتها را نیز فریب میدهد‪.‬‬ ‫هاشم آغاجری‬ ‫کیهان ‪ -‬نقل ازنشریه عصر ما‬ ‫‪29/5/79‬‬ ‫‪------------------------------------------------‬‬‫نهضت حسيني حماسه اي مقدس‬ ‫گفتیم که يك سخن يا منظومه حماسى آن است كه در روح انسانى هيجانى در جهت سلحشورى و‬ ‫ايستادگى و دفاع از عقيده ايجاد كند ‪ .‬و يك شخصيت حماسى آن كسى است كه در روحش اين موج‬ ‫وجود دارد ‪ .‬تاريخچه عاشورا ‪ ,‬دو صفحه دارد ‪ ,‬يك صفحه آن صفحه اى است سياه و تاريك ‪ ,‬نمايشى‬ ‫است كه از جنايت بشريت ‪ .‬پسر معاويه ‪ ,‬پسر زياد ‪ ,‬پسر سعد و‪ , ...‬قهرمان اين داستان جنايى‬ ‫هستند جنبه مثبت نیز دارد ‪ .‬نمايشگاهى است از عظمت و علو بشريت ‪ ,‬از اين نظر قهرمان داستان ‪,‬‬ ‫پسران على هستند ‪ ,‬حسين بن على است ‪ ,‬عباس بن على است ‪ ,‬دختر على زينب است ‪.‬‬ ‫بنابراين حال كه فهميديم اين داستان دو صفحه دارد ‪ ,‬مى خواهيم صفحه دوم آن را هم مورد مطالعه‬ ‫قرار دهيم و اعتراف بكنيم كه ما در گذشته اين اشتباه را مرتكب شده ايم كه اين داستان را فقط از‬ ‫يك طرف آن مطالعه كرده ايم ‪.‬‬ ‫مرد بزرگ ‪ ,‬روحش صاحب حماسه است ‪ ,‬خواه براى خودش كار كرده باشد ‪ ,‬يا براى يك ملت و يا‬ ‫براى بشريت و انسانيت كار كرده باشد ‪ .‬مرد بزرگ كسى است كه در روحش حماسه وجود داشته‬ ‫باشد ‪ ,‬غير از اين نمى تواند باشد‪.‬‬ ‫اسكندر ‪ ,‬نادر شاه و شاه اسماعيل ‪ ,‬همه اينها يك اراده بزرگ هستند ‪ ,‬يك حماسه بزرگ هستند ولى‬ ‫حماسه مقدس نيستند ‪ .‬براى اينكه هر يك از اينها مى خواهد شخصيت خودش را توسعه بدهد‪ .‬برای‬ ‫يك ملت قهرمان است ‪ ,‬ولى از نظر ملت ديگر جنايتكار است ‪ .‬اسكندر براى يونانيان يك قهرمان‬ ‫است و براى ايرانيان يك جنايتكار ‪ .‬ناپلئون براى فرانسويها قهرمان است ‪ ,‬اما آيا براى روسيه يا براى‬ ‫انگلستان هم قهرمان است ؟ البته که نه ‪ .‬اين حماسه ها ‪ ,‬حماسه هاى مقدس شمرده نمى شوند ‪.‬‬ ‫حماسه مقدس آن كسى است كه روحش براى خود موج نمى زند ‪ .‬براى ملت خود موج نمى زند ‪ ,‬او‬ ‫فقط حق و حقيقت را مى بيند ‪ .‬پس يك جهت كه اين حماسه مقدس مى شود اين است كه هدفش‬ ‫مقدس و پاك و منزه است ‪ ,‬مثل خورشيد عالمتاب است كه بر همه مردم و بر همه جهانيان مى تابد ‪.‬‬

‫دومين جهت تقدس اينگونه قيامها و نهضتها اين است كه در شرايط خاصى كه هيچكس گمان[ وقوع‬ ‫آن را] نمى برد قرار گرفته اند ‪ ,‬يعنى يك مرتبه در يك فضاى بسيار بسيار تاريك و ظلمانى يك شعله‬ ‫حركت مى كند‪ .‬فرياد عدالتى است در يك استبداد به عنوان مثال نمرودى پيدا مى شود و در همين‬ ‫زمان نهضت مقدس ابراهيم صورت مى گيرد ‪ .‬و يا فرعونى پيدا مى شود و در همين عصر موسى اى‬ ‫پيدا مى شود ‪.‬‬ ‫دولت اموى است ‪ ,‬تمام نيروها را به نفع خودش تجهيز كرده است حديث جعل می كنند ‪ ,‬بعد از‬ ‫شهادت اباعبدا‪ ...‬به شكرانه اين عمل چندين مسجد ساخته شد ‪ .‬ببينيد ظلمت و تاريكى چقدر بوده‬ ‫است ! آن وقت شعله اى مانند شعله حسينى در يك چنين شرايطى پيدا مى شود ‪.‬‬ ‫اگر يك نفر مى خواست يك جمله درباره على عليه السلم روايت بكند ‪ ,‬مى رفتند در صندوقخانه ها ‪,‬‬ ‫درها را از پشت مى بستند ‪ ,‬بعد جمله را نقل میكرد‪.‬‬ ‫سومين جهت تقدس نهضت حسينى منطقى دارد مافوق منطق افراد عادى ‪ ,‬مافوق منطق عقلئى كه‬ ‫در اجتماع هستند ‪ .‬ابن عباس ‪ ,‬ابن حنفيه ‪ ,‬ابن عمر و عده زيادى در كمال خلوص نيت ‪ ,‬حسين بن‬ ‫على را از رفتن به كربل نهى مى كردند ‪ ,‬آنها روى منطق خودشان حق داشتند ‪ ,‬ولى حسين چيزى را‬ ‫مى ديد كه آنها نمى ديدند ‪ .‬نه آنها به اندازه حسين بن على خطر را احساس مى كردند و نه مى‬ ‫توانستند بفهمند كه چنين قيامى در آينده چه آثار بزرگى دارد ‪ .‬چندين بار گفت ‪ :‬به خدا قسم اينها مرا‬ ‫خواهند كشت‪.‬‬ ‫حسين بن على عليه السلم يك روح بزرگ و يك روح مقدس است ‪ .‬اساسا روح كه بزرگ شد ‪ ,‬تن به‬ ‫زحمت مى افتد ‪ ,‬و روح كه كوچك شد ‪ ,‬تن آسايش پيدا مى كند ‪ .‬روح كوچك بدنبال لقمه براى بدن‬ ‫مى رود ‪ ,‬اگر چه از راه دريوزگى و تملق و چاپلوسى باشد ‪ .‬اما روح بزرگ به تن نان جو مى خوراند ‪,‬‬ ‫بعد هم بلندش مى كند و مى گويد شب زنده دارى كن ‪ .‬روح وقتى كه بزرگ شد ‪ ,‬بايد در روز عاشورا‬ ‫سيصد زخم به بدنش وارد شود ‪ .‬آن تنى كه در زير سم اسبها لگدمال مى شود ‪ ,‬جريمه يك روحيه‬ ‫بزرگ را مى دهد‪ .‬جريمه روح شهيد را مى دهد ‪.‬‬ ‫شهيد به چه كسى مى گويند ؟ روزى چقدر آدم كشته مى شوند ‪ .‬چرا دور كلمه شهيد را هاله اى از‬ ‫قدس گرفته است ؟ چون شهيد كسى است كه يك روح بزرگ دارد ‪ ,‬روحى كه هدف مقدس دارد ‪,‬‬ ‫كسى است كه در راه عقيده كشته شده است ‪ ,‬كسى است كه براى خودش كار نكرده است ‪ .‬شهيد‬ ‫به خون خودش ارزش مى دهد ‪ .‬در راه رفاه بشريت ‪ ,‬خون خودش را فدا مى كند ‪ .‬شايد خيال بكنيد‬ ‫علماء يا مخترعين و مكتشفين و ثروتمندان بيشتر به بشر خدمت كرده اند ‪ ,‬خير ‪ ,‬هيچكس به اندازه‬ ‫شهداء به بشريت خدمت نكرده است ‪ .‬چون آنها هستند كه راه را براى ديگران باز مى كنند و براى‬ ‫بشر آزادى را به هديه مىآورند ‪ ,‬كه دانشمندان به كار دانش خود مشغول باشد ‪ ,‬مثل آنها مثل چراغ و‬ ‫مثل برق است ‪ .‬اگر چراغ يا برق نباشد ما و شما چكار مى توانيم انجام دهيم ؟ ما و شما مديون‬ ‫قطرات خون آنها هستيم ‪.‬ضمنا شما از اينجا بفهميد يك مردى كه حماسه الهى است فرقش با ديگران‬ ‫چيست ؟ مى گويد‪ :‬دنيا و مافيها براى انسانى كه بخواهد خود را برده و بنده آن بكند ‪ ,‬مثل لماظه‬ ‫است ‪ .‬آدم وقتى غذا مى خورد ‪ ,‬لى دندانهايش يك چيزهايى ‪ ,‬مثل يك تكه گوشتى باقى مى ماند‬ ‫همان را لماظه مى گويند ‪.‬‬ ‫هر كس ديگرى ‪ ,‬هر شخصيت تاريخى ‪ ,‬در شرايطى قرار بگيرد كه حسين بن على (ع) در شب‬ ‫عاشورا قرار گرفت ‪ ,‬يعنى در شرايطى كه تمام راههاى قوت و غلبه ظاهرى بر دشمن بر او بسته‬ ‫باشد ‪ ,‬و قطعا بداند كه خود و اصحابش بدست دشمن كشته مى شوند ‪ ,‬در چنين شرايطى زبان به‬ ‫شكايت باز مى كند و اين را تاريخ گواهى مى دهد ‪ .‬جملتى مى گويند نظير ‪ :‬تف بر اين روزگار ‪,‬‬ ‫افسوس كه طبيعت با من مساعدت نكرد ‪ .‬مى گويند وقتى ناپلئون در مسكو دچار آن حادثه شد گفت‬ ‫‪ :‬افسوس كه طبيعت چند ساعت با من مخالفت كرد ‪.‬‬ ‫از شعارهاى روز عاشوراى حسين عليه السلم يكى اينست ‪ :‬الموت اولى من ركوب العار تا آخرين‬ ‫لحظه ها عملش ‪ ,‬حركاتش ‪ ,‬سكناتش ‪ ,‬سخنانش ‪ ,‬تمام حق خواهى ‪ ,‬حق پرستى و موجى از حماسه‬ ‫است ‪ .‬اين يك حماسه است اما نه يك حماسه شخصى يا قومى ‪ .‬در آن منيت نيست ‪ ,‬در آن خود‬ ‫پرستى نيست‪ ,‬خدا پرستى است ‪ .‬در روز عاشورا حسين عليه السلم حد آخر مقاومت را هم مى كند‬ ‫‪ ,‬ديگر وقتى است كه به كلى توانايى از بدنش سلب شده است ‪ .‬يكى از تیر اندازان تیر زهر آلودى را‬ ‫بسوى اباعبدالله مى اندازد كه در سينه اباعبدالله مى نشيند و آقا ديگر بى اختيار روى زمين مى افتد‬ ‫و می فرمايد ‪ :‬رضا بقضائك و تسليما لمرك و ل معبود سواك‪.‬‬ ‫( شهید مرتضی مطهری)‬

‫در باب امر به معروف و نهى از منكر ‪ ,‬اين مسئله مطرح است كه مرز اين كار كجاست ؟ بنده و شما‬ ‫كه بايد امر به معروف و نهى از منكر كنيم تا كجا بايد جلو برويم ؟ ممكن است كسى بگويد بعضى از‬ ‫علماى اسلم گفته اند مرز امر به معروف و نهى از منكر آنجاست كه خطرى در كار نباشد‪ ,‬يعنى اگر‬ ‫پاى آبرو در ميان بود‪ ,‬امر به معروف و نهى از منكر را رها كن ‪ ,‬تا چه رسد به اينكه كارى كنيد كه‬ ‫جانتان به خطر بيفتد ‪ .‬حسين بن على فهماند كه انسان در راه امر به معروف و نهى از منكر به جايى‬ ‫مى رسد كه مال و فرزندان خودش را بايد فدا كند ‪.‬معنى نهضت حسينى اينست كه امر به معروف و‬ ‫نهى از منكر آنقدر بالست كه تا اين حد در راه آن مى توان فداكارى كرد ( شهید مرتضی مطهری)‬

‫‪-----------------------------‬‬‫تماشاگه راز‬ ‫حسین دیگر هیچ نداشت كه فدا كند‪ ،‬جز جان كه میان او و ادای امانت ازلی فاصله بود‪ ...‬و اینجا سدره‬ ‫المنتهی است‪ .‬نه‪ ...‬كه او سدره المنتهی را آنگاه پشت سرنهاده بود كه از مكه پای در طریق كربل‬ ‫نهاد‪ ...‬و جبرائیل تنها تا سدره المنتهی همسفر معراج انسان است ‪ .‬سدره المنتهی مرزدار قلمرو‬ ‫فرشتگان عقل است‪ .‬عقل بی اختیار‪ .‬اما قلمرو آل كسا‪ ،‬ساحت امانتداری و اختیار است و جبرائیل را‬ ‫آنجا بار نمی دهند كه هیچ ‪ ،‬بال می سوزانند ‪ .‬آنجا ساحت انی اعلم ما لتعلمون است ‪ ،‬آنجا ساحت‬ ‫علم لدنی است ‪ ،‬رازداری خزاین غیب آسمان ها و زمین؛ آنجا سبحات فنای فی الله است و بقای بالله‬ ‫‪ ،‬و مرد این میدان كسی است كه با اختیار ‪،‬از اختیار خویش درگذرد و طفل اراده اش را در آستان‬ ‫ارادت قربان كند ‪ ...‬و چون اینچنین كرد‪ ،‬در می یابد كه غیر او را در عالم اختیار و اراده ای نیست و‬ ‫هر چه هست اوست‪ .‬اما چه دشوار می نماید طی این عرصات! آنان كه به مقصد رسیده اند می گویند‬ ‫میان ما و شما تنها همین «خون» فاصله است ؛ تا سدره المنتهی را با پای عقل آمده ای‪ ،‬اما از این‬ ‫پس جاذبه جنون ‪ ،‬تو را خواهد برد‪ ...‬طی این مرحله دیگر با پای اراده میسور نیست ؛ بال می خواهد‬ ‫و بال را به عباس می دهند كه دستانش را در راه خدا قربان كرد‪ .‬این حسین است كه عرصات غایی‬ ‫خلفت تكوینی انسان را تا آنجا پیموده است كه دیگر جز جان میان او و مقصود فاصله نیست‪ .‬آنان كه‬ ‫با چشم ظاهر می نگرند او را دیده اند كه بر بالین علی اكبر علی الدنیا بعدك العفا گفته است و بر‬ ‫بالین قاسم عز والله علی عمك ان تدعوه فل یجیبك او یجیبك ثم ل ینفعك و اكنون بر بالین ابی الفضل‬ ‫عباس می گوید‪ :‬الن انكسر ظهری و قلت حیلتی ‪،‬اما حجاب های نور را نمی بینند كه چه سان از هم‬ ‫دریده و رشته های پیوند روح را به ماسوی الله چه سان ازهم گسسته ! نه ماسوی الله ‪ ،‬كه اینجا كلم‬ ‫نیز فرشته سان فرو می ماند‪.‬مردانگی و وفای انسان نیز به تمامی ظهور یافت و آن قامت مردانه‬ ‫عباس بن علی با دستان بریده بر شریعه فرات‪ ،‬آیتی است كه روح از این منزلگاه نیز گذشته است و‬ ‫عجیب آن است كه آن باطن چگونه در این ظاهر جلوه می كند‪.‬‬ ‫دستان عباس بن علی قطع شده بود كه آن ملعون توانست گرز بر سر او بكوبد‪ .‬اما تا دستان ظاهر‬ ‫بریده نشود‪ ،‬بال های بهشتی نخواهد رست‪ .‬اگر آسمان دنیا بهشت است ‪ ،‬آسمان بهشت كجاست كه‬ ‫عباس بن علی پرنده آن آسمان باشد؟ فرشتگان عقل به تماشاگه راز آمده اند و مبهوت از تجلیات‬ ‫علم لدنی انسان‪ ،‬به سجده در افتاده اند تا آسمان ها و زمین‪ ،‬كران تا كران ‪ ،‬به تسخیر انسان كامل‬ ‫درآید و رشته اختیار دهر به او سپرده شود؛ اما انسان تا كامل نشود‪ ،‬در نخواهد یافت كه دهر‪ ،‬بر همین‬ ‫شیوه كه می چرخد‪ ،‬احسن است‪ .‬چشم عقل خطابین است كه می پرسد‪ :‬اتجعل فیها من یفسد فیها و‬ ‫یسفك الدماء‪ ...‬اما چشم دل خطاپوش است‪ .‬نه آنكه خطایی باشد و او نبیند‪ ...‬نه ! می بیند كه‬ ‫خطایی نیست و هرچه هست وجهی است كه بی حجاب ‪ ،‬حق را می نماید‪ .‬هیچ پرسیده ای كه عالم‬ ‫شهادت بر چه شهادت می دهد كه نامی اینچنین بر او نهاده اند؟‬ ‫‪-----------------------------------‬‬‫مسلمانان راستين‬ ‫هر چه بود گذشت ‪ .‬آن روز از صد هزار تن یا سی هزار تن یا هیجده هزار تنی که با پسر عقیل بیعت‬ ‫کردند از آن گروه که از شهرهای عراق یا حجاز به این کاروان پیوستند تنها پیکر های پاره پاره و‬ ‫آغشته به خون هفتادو دو تن در این سوی و آن سوی این بیابان وحشتناک دیده می شد‪ .‬اینها چه‬ ‫کسانی بودند ؟ مسلمانان راستین ! مسلمانانی که به جلسه امتحان آمدند و از عهده آن آزمایشی بدان‬ ‫سختی بخوبی بر آمدند ‪ .‬نه تنها خود در امتحان سربلند شدند بلکه تا جهان باقی است به طالبان‬ ‫شرکت در چنین ازمایشی فهماندند اگر پیروزی می خواهند باید پاکباز باشند ‪ .‬آن چند ده هزار نفر دیگر‬ ‫که از ایشان نشانی نمی بینیم چسان ؟ مقصود بقیه بیعت کنندکان است ‪ .‬آنها مسلمان نبودند ؟ چرا !‬ ‫آنان هم مسلمان بودند اما مسلمانی را تا آنجا می خواستند که به مال و جان آنان زیانی نرسد‪.‬همینکه‬ ‫دیدند امتحانی دشوار در پیش است ‪ ،‬به درون خانه های خود رفتند‪ ،‬درها را بستند و آسوده نشستند‪.‬‬ ‫هم اکنون قرنها از آن حادثه میگذرد ‪ .‬از آن تاریخ تا بحال کوفه چندین نسل را در پی هم بخود دیده‬ ‫است ‪ .‬ولی هر نسل که جای نسل پیشین را میگیرد ‪ .‬همه سال در چنان روز گرد مزار حسین فراهم‬ ‫می اید و چنانکه گویی از کرده نیاکان خود شرم زده است ‪ ،‬بر مزار او اشک می ریزد و با روح او پیوند‬ ‫دوستی واطاعت می بندد ‪ .‬اما راستی اگر ممکن بود تاریخ به عقب برگردد و چنان صحنه ای دو باره‬ ‫تجدید شود این شرم زدگان و گریه کنندگان چه می کردند و با کدام دسته بودند؟ مگر نه اینکه گفته‬ ‫اند ‪ :‬کل یوم عاشورا و کل ارض کربل پس به امروزمان نگاه کنیم ‪ ،‬براستی ما خود با کدام دسته‬ ‫ایم؟ آنها که در مخاطرات بیعت شکستند یا آنها که تا پای جان با ولیت ماندند ؟‬ ‫مرحوم سيد جعفر شهيدي‬ ‫‪-----------------------------------‬‬‫حرفهاي آسماني‬ ‫خدايا اكنون كه محرم آغاز مي شود ماهي كه زمان عمل كردن شناختهائي است كه در رمضان داديمان‬ ‫و ثبوت ابوحمزه سحرمان كه « اللهم اجعل موتي قتل في سبيلك و علي مله رسولك » و ماه شناختن‬ ‫دشمن و دوست و ماه رسوا شدن همه مدعيان عبوديت تو و ماه زدن داغ ننگ و رسوائي بر پيشاني‬ ‫ظالمين و ماه لرزيدن پايه هاي حكومت يزيد و يزيديان ‪ ،‬ما را توفيق مبارزه بي امان عطا كن و قلبمان‬ ‫را از كينه دشمنان مان پر ساز كه يزيد زمان علي اصغرهامان را نيز به قتلگاه برده است ‪.‬‬

‫خدايا اين ننگ را بر ما مپسند كه نسبت به وقايع بي تفاوت باشيم ‪ :‬پس « امه سمعت بذلك فرضيت به‬ ‫» و يا آنچنان سرمان را در قرآن فرو بريم كه هدف اساسي قرآن را از ياد ببريم كه باز بقول او وقتي‬ ‫كه در صحنه نيستي هر كجا مي خواهي باش چه به شراب نشسته باشي يا به نماز ‪ ،‬هر دو يكي است ‪.‬‬ ‫خدايا در اين ماه كه ماه مشخص شدن چهره هاي دشمن و دوست و منافق است ‪ ،‬ماهي كه مرحله‬ ‫ثبوت تمام ادعاهايمان كه « يا ابا عبدا‪ ...‬اني سلم لمن سالمكم و حرب لمن حاربكم الي يوم القيامه »‬ ‫ما را رسوا مكن ؛ بتو پناه مي بريم از ابراز كثافت بار توجيه ‪ ،‬كه براي شانه خالي كردن از زير بار هر‬ ‫مسئوليتي توجيهي شرعي و عرفي داريم ‪.‬‬ ‫خدايا ‪ ،‬نگذار نقاب منافق و بيطرف بر چهره مان افتد و در اين هنگامه جنگ حسين را تنها گذاريم كه‬ ‫اين از يزيد بدتر است و جايگاه اسفل السافلين است و بئس المصير ‪ .‬خدايا بما توفيق زندگي عطا كن‬ ‫كه بزرگ شهيد آموختمان كه زندگي جز عقيده و پيكار در راه آن نيست و جز اين هر چه است بيهوده‬ ‫است و همه خسران ‪ .‬خدايا ما را از خاسران قرار مده كه ‪ « :‬ان حزب الشيطان هم الخاسرون » ‪.‬‬ ‫خدايا ما را بينش و شناخت عطا كن و از دسيسه هاي دشمن آگاهمان ساز ‪ ،‬و استوار بر جاي بدارمان‬ ‫و لحظه اي غفلت را بر ما مپسند كه زعيم فرمود ‪ « :‬اگر لحظه اي سستي ورزيم و از پاي بنشينيم‬ ‫چنان ضربه اي خواهيم خورد كه تا ابد سر بلند نتوانيم كرد ‪».‬‬ ‫« ربنا افرغ علينا صبرا و ثبت اقدامنا وانصرنا علي القوم الكافرين » ‪ .‬پروردگارا باران رحمت خود را‬ ‫بر ما بريز و گامهاي خسته ما را نيرو و استواري بخش و ما را بر اين قوم ستمگر و چپاولگر ياري ده تا‬ ‫هلكشان كنيم ‪.‬‬ ‫شهيد زهره بحرينيان‬

‫‪ ...‬و تو ‪ ،‬ای آن كه در سال شصت و یكم هجری هنوز در ذخایر تقدیر نهفته بوده ای و اكنون ‪ ،‬در این‬ ‫دوران جاهلیت ثانی و عصر توبه بشریت ‪ ،‬پای به سیاره زمین نهاده ای ‪ ،‬نومید مشو ‪ ،‬كه تو را نیز‬ ‫عاشورایی است و كربلیی كه تشنه خون توست و انتظار می كشد تا تو زنجیر خاك از پای اراده ات‬ ‫ن لزمان و لمكان ولیت ملحق شوی‬ ‫بگشایی و از خود و دلبستگی هایش هجرت كنی و به كهف َ‬ ‫حصی ِ‬ ‫و فراتر از زمان و مكان ‪ ،‬خود را به قافله سال شصت و یكم هجری برسانی و در ركاب امام عشق به‬ ‫شهادت رسی‪...‬‬