Η διάγνωση της Κοπεγχάγης («The Copenhagen Diagnosis») του Γιώργου Κολέμπα Στη κοινή ανακοίνωση των συγγραφέων της «διάγνωσης»( 26 επιστήμονες, οι περισσότεροι των οποίων ήταν και συγγραφείς της έκθεσης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τις Κλιματικές Αλλαγές του ΟΗΕ –IPCC- το 2007), το τελικό συμπέρασμα ήταν: μερικοί παράγοντες της αλλαγής του κλίματος υπεισέρχονται και συμμετέχουν πιο νωρίς και σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι θεωρούνταν μέχρι τώρα. Η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας συνεχίζει την ανοδική της πορεία, λόγω της αύξησης της περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας σε αέρια του Θερμοκηπίου. Χωρίς σημαντικές μειώσεις των εκπομπών η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα μπορούσε να ανέβει μέχρι και επτά βαθμούς μέχρι το 2100. Πιο συγκεκριμένα: • Δορυφόροι και άμεσες μετρήσεις δείχνουν ότι τόσο οι παγετώνες της Γροιλανδίας όσο και τη Ανταρκτικής χάνουν όλο και περισσότερη μάζα και συμβάλουν στην άνοδο της στάθμης των θαλασσών. • Ο θαλάσσιος παγετώνας της Αρκτικής φθίνει σημαντικά γρηγορότερα από ότι προέβλεπαν τα μέχρι τώρα μοντέλα. Έτσι το λιώσιμο του πάγου τα καλοκαίρια των ετών 2007 έως 2009 ήταν κατά 40% περισσότερο από τη μέση τιμή των προσομοιώσεων της αναφοράς IPCC του 2007. • Στα περασμένα 15 χρόνια η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε πάνω από πέντε εκατοστά. Κατά 80% ψηλότερα από την προσομοίωση του IPCC από το 2001, πράγμα που σημαίνει ότι μέχρι το 2100 θα μπορούσε να ανέβει πάνω από ένα μέτρο, μέχρι δύο μέτρα, πολύ περισσότερο από τις προβλέψεις του IPCC. Για τους επόμενους αιώνες θα πρέπει να αναμένεται μια άνοδο περισσότερων μέτρων. • Το έτος 2008 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από ορυκτές πηγές ήταν κατά 40% παραπάνω από τις εκπομπές του 1990. Ακόμα και αν δεν αυξηθούν στη συνέχεια οι εκπομπές, ήδη θα ξεπερνούσαμε στα επόμενα 20 χρόνια τα όρια που απαιτούνται ώστε να μην ανέβει η θερμοκρασία πάνω από δύο βαθμούς, που είχε μπει σαν στόχος. • Στην αναφορά τους αυτή οι επιστήμονες διατυπώνουν επίσης την άποψη ότι οι συνολικές εκπομπές πρέπει , μετά το πολύ 5 έως 10 χρόνια( που θα φθάσουν στο μάξιμουμ), να αρχίζουν να μειώνονται γρήγορα και να γίνουν σχεδόν μηδενικές μέχρι το τέλος του αιώνα. Ο Joachim Schellnhuber, διευθυντής του Potsdam-Instituts για την έρευνα των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος (PIK), πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου της Γερμανικής Κυβέρνησης και ένας από τους συγγραφείς της «διάγνωσης» υποστηρίζει: η σημερινή συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα με περίπου 387 μέρη όγκου στο εκατομμύριο (ppm), ήδη πάνω από την «ασφαλή» θεωρούμενη τιμή των 350 ppm, υπερβαίνει την τιμή
εκατομμυρίων προηγούμενων χρόνων. Μία αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από δύο βαθμούς θεωρείται σαν «επικίνδυνη διαταραχή» του κλιματικού συστήματος, η οποία πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί. Για να μειώσουμε τον κίνδυνο απρόσμενων αλλαγών στο πλανητικό σύστημα και να συγκρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας στο μάξιμουμ των δύο βαθμών, δεν θα πρέπει σε παγκόσμιο επίπεδο μεταξύ 2010 και 2050 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα να υπερβούν τους 750 γιγατόνους. Οι βιομηχανικές χώρες, που έχουν ήδη εκπέμψει το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό που τους αναλογεί, καλούνται να τις μειώσουν ριζικά στο άμεσο μέλλον. Ας κάνουμε λοιπόν κάποιους απλούς υπολογισμούς: 750 γιγατόνοι=750.000.000.000 τόνοι. Για 40 χρόνια εκπομπές σημαίνει:750.000.000.000: 40=18.750.000.000 τόνοι το χρόνο. Ο ανθρώπινος πληθυσμός το 2005 ήταν 6.500.000.000, το 2012 θα είναι 7.000.000.000, το 2050 προβλέπονται 9.000.000.000, άρα μπορούμε να πάρουμε ένα μέσο όρο 8.000.000.000 για το διάστημα 2010-2050. Έτσι στην ουσία αντιστοιχούν στον καθένα το χρόνο: 18.750.000.000:8.000.000.000=2,3 τόνοι περίπου. Τα τελευταία χρόνια κάθε κάτοικος των ΗΠΑ εξέπεμπε 20 τόνους, της Γερμανίας 10 τόνους, της Κίνας 4,6 τόνους, του Μπαγκλαντές 0,3 τόνους και του Μαλί μόνο 50 κιλά. Εδώ έχουμε ένα τεράστιο πρόβλημα δικαιοσύνης. Κανένας δε μπορεί να απαιτήσει από τις υπανάπτυκτες χώρες να μειώσουν τις εκπομπές για να μπορούμε στον αναπτυγμένο δυτικό κόσμο να συνεχίζουμε(έστω και διαφοροποιημένα βέβαια μεταξύ φτωχών και πλούσιων), όπως μέχρι τώρα. Για να φθάσουμε σε ετήσιες εκπομπές των 2 τόνων ανά κάτοικο στη δύση(πιο δίκαιο θα ήταν βέβαια να τις φθάσουμε ακόμα χαμηλότερα, ώστε να μπορέσουν και οι Αφρικανοί για παράδειγμα να εκπέμψουν πάνω από 2 τόνους), θα πρέπει να υπάρξει μεγάλη «αποανάπτυξη» σε όλους τους τομείς, εκτός από κείνες τις δραστηριότητες όπου θα έχουμε μηδενικές εκπομπές. Γιώργος Κολέμπας Πηγές: www.copenhagendiagnosis.org www.pik-potsdam.de/ www.faz.net